Thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững của huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang (Luận văn thạc sĩ)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

VŨ TRÍ HẢI

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG
CỦA HUYỆN YÊN THẾ, TỈNH BẮC GIANG

Chuyên ngành: Chính sách công
Mã số

: 60 34 04 02

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. Đinh Công Tuấn

HÀ NỘI, 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn thạc sĩ Chính sách công với đề tài:
“Thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững của huyện Yên Thế,
tỉnh Bắc Giang” là công trình nghiên cứu độc lập của cá nhân tôi, được thực
hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Đinh Công Tuấn và hoàn
thành vào tháng 03 năm 2018 tại Học viện Khoa học xã hội.

Học viên

Vũ Trí Hải

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU……………..……………..……………..……………..…………. 1
Chương 1.CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT
TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG……………..……………..……………… 8
1.1. Chính sách phát triển du lịch bền vững……………..……………… 8
1.1.1. Khái quát chung về các khái niệm liên quan……………..……8
1.1.2. Chính sách phát triển du lịch bền vững tại Việt Nam…………14
1.2. Tổ chức thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững………16
1.2.1. Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách…………...16
1.2.2. Phổ biến, tuyên truyền chính sách……………..……….............17
1.2.3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách……………..………18
1.2.4. Duy trì chính sách……………..……………..……………..……19
1.2.5. Điều chỉnh chính sách………………..……………..…..………20
1.2.6. Theo dõi kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chính sách…………21
1.2.7. Đánh giá tổng kết rút kinh nghiệm……………..……………….21
1.3. Các chủ thể tham gia vào công tác thực hiện chính sách phát triển
du lịch bền vững……………..……………..……………..……………..22
1.4. Các nhân tố tác động đến việc thực hiện chính sách phát triển du
lịch bền vững……………..……………..……………..…………………25
1.4.1. Các nhân tố bên ngoài……………..……………..……………..25
1.4.2. Các yếu tố bên trong……………..……………..……………….26
1.5. Kinh nghiệm về thực thi chính sách phát triển du lịch bền vững
trên thế giới……………..……………..……………..……………..……27
1.5.1. Kinh nghiệm một số quốc gia……………..……………..……...27
1.5.2. Bài học rút ra cho thực thi chính sách phát triển du lịch bền
vững tại Việt Nam……………..……………..……………..……….…30

Tiểu kết Chương 1……………..……………..……………..……………..30
Chương 2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN
DU LỊCH BỀN VỮNG CỦA HUYỆN YÊN THẾ, TỈNH BẮC GIANG 32
2.1. Bối cảnh chung thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững của
huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang……………..……………..…………….. 32
2.1.1. Điều kiện tự nhiên……………..……………..…………………. 32
2.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội……………..……………..…………….. 34
2.1.3. Tiềm năng và thực trạng khai thác du lịch của huyện Yên Thế tỉnh
Bắc Giang……………..……………..……………..……………..………38
2.2. Thực trạng tổ chức thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững
của huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang từ năm 2010 đến nay…………….. 42
2.2.1. Về việc xây dựng hệ thống các văn bản thực hiện chính sách….. 42
2.2.2. Tổ chức thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững của
huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang từ năm 2010 đến nay………………… 44
2.3. Đánh giá thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững của huyện
Yên Thế, tỉnh Bắc Giang……………..……………..……………..……… 55
2.3.1. Những ưu điểm đạt được……………..……………..……………..55
2.3.2. Những hạn chế chưa đạt được……………..……………………. 60
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế……………..……………..… 62
Tiểu kết Chương 2……………..……………..……………..…………….. 63
Chương 3. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG CỦA HUYỆN YÊN THẾ, TỈNH
BẮC GIANG……………..……………..……………..……………..……… 64
3.1. Quan điểm phát triển du lịch theo hướng bền vững của huyện Yên
Thế - tỉnh Bắc Giang……………..……………..……………..………… 64
3.1.1. Quan điểm phát triển du lịch bền vững của tỉnh Bắc Giang……. 64
3.1.2. Quan điểm phát triển du lịch bền vững của huyện Yên Thế……. .65


3.2. Mục tiêu và nhiệm vụ thực hiện chính sách phát triển du lịch bền

vững của huyện Yên Thế đến năm 2020 tầm nhìn 2030………………… 65
3.2.1. Mục tiêu……………..……………..……………..……………….. 66
3.2.2. Nhiệm vụ trọng tâm……………..……………..……………..….. 67
3.3. Giải pháp tăng cường thực hiện chính sách phát triển du lịch bền
vững của huyện Yên Thế - tỉnh Bắc Giang……………..……………….. 68
3.3.1. Hoàn thiện thể chế chính sách liên quan đến chính sách phát triển
du lịch bền vững……………..……………..……………..…………….. 68
3.3.2. Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác bảo tồn và
phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt gắn với phát triển du lịch bền
vững……………..……………..……………..……………..…………… 71
3.3.3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá du lịch huyện…….. 73
3.3.4. Thực hiện tốt công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng,
nâng cấp các hạng mục công trình tại các điểm di tích, điểm du lịch…. 76
3.3.5. Huy động mọi nguồn lực đầu tư cho công tác phát triển du lịch bền
vững tại huyện Yên Thế……………..……………..……………..………77
3.3.6. Tăng cường, nâng cao tính trách nhiệm và khả năng tham gia của
cộng đồng trong quá trình thực hiện chính sách phát triển du lịch bền
vững……………..……………..……………..……………..…………… 79
3.3.7. Chú trọng bảo vệ môi trường……………..……………..………. 80
Tiểu kết Chương 3……………..……………..……………..…………….. 81
KẾT LUẬN……………..……………..……………..……………………. 82
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO……………..……………..…… 84


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

HĐND

Hội đồng nhân dân

HTX

Hợp tác xã

KT - XH

Kinh tế xã hội

UBND

Ủy ban nhân dân

UNESCO

Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên
Hiệp Quốc

THPT

Trung học phổ thông

THCS

Trung học cơ sở


DANH MỤC BẢNG BIỂU

Số hiệu

Tên bảng

bảng
1.1.

2.1.
2.2.

So sánh phát triển du lịch bền vững và phát triển du lịch
không bền vững
Mục tiêu phát triển kinh tế huyện Yên Thế giai đoạn
2007 – 2020
Lượt khách tham quan và doanh thu qua các năm

Trang

12

35
59


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay cuộc sống của con người ngày càng được nâng cao, vì thế
mà nhu cầu mới không ngừng xuất hiện, bao gồm nhu cầu vật chất và tinh
thần. Những năm gần đây, sự phát triển nhanh chóng của ngành du lịch đã
góp phần mang lại một số thành tựu quan trọng trong công cuộc phát triển
KT-XH của đất nước, đưa Việt Nam trở thành một điểm đến du lịch ngày
càng được nhiều du khách quốc tế biết đến. Nhận thức được tầm quan trọng

của du lịch đối với sự phát triển KT-XH, Đảng và Nhà nước ta đã nêu rõ quan
điểm về phát triển du lịch: Huy động mọi nguồn lực, khai thác tiềm năng cả
nước và của từng địa phương, tăng đầu tư phát triển du lịch để du lịch
là ngành kinh tế mũi nhọn. [6]
Phát triển du lịch phải đảm bảo phát triển bền vững. Ở nước ta, khái
niệm phát triển du lịch bền vững mới được tiếp cận từ thập niên 1980, được
khẳng định trong quá trình phát triển KT-XH của đất nước 1991- 2000, bằng
Chỉ thị 36 CT/TW ngày 25/06/1998 của Bộ Chính trị về công tác tăng cường
bảo vệ môi trường trong thời kỳ công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
Đồng thời, cũng được khẳng định thông qua các chủ trương qua các kỳ đại
hội Đảng toàn quốc lần thứ X, XI, XII, trở thành những định hướng quan
trọng cho ngành du lịch.
Năm 2006, tại buổi gặp mặt với các cơ quan báo chí trong và ngoài
nước, ông Hoàng Tuấn Anh – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch cho
biết, giai đoạn 2006-2010, phát triển du lịch sẽ thành một ngành kinh tế mũi
nhọn, phấn đấu sau năm 2010, Việt Nam được xếp vào nhóm quốc gia có
ngành Du lịch phát triển trong khu vực. Tuy nhiên, sau hơn 10 năm phấn đấu
cùng với sự phát triển KT-XH của đất nước, thực trạng phát triển du lịch hiện

1


nay vẫn đòi hỏi cần tăng cường nhận thức hơn nữa về vai trò của du lịch như
một động lực quan trọng để phát triển KT-XH. Từ nhận thức đó, ngành du
lịch sẽ được tạo điều kiện thuận lợi để có thể khai thác hết tiềm năng, thế
mạnh, thực hiện tốt trách nhiệm đóng góp kinh tế cho sự nghiệp phát triển đất
nước.
Yên Thế là huyện miền núi nằm phía Tây Bắc của tỉnh Bắc Giang, giáp
danh với hai tỉnh Thái Nguyên và Lạng Sơn; có bề dày truyền thống lịch sử
văn hóa đáng tự hào với 120 di tích, trong đó có 43 di tích đã được xếp hạng.

Với địa hình tự nhiên phong phú, đa dạng gồm núi đồi, sông, suối, hồ, thác,
các khu rừng nguyên sinh có cảnh quan thiên nhiên đẹp đã tạo nên nhiều
thắng cảnh có giá trị để phát triển du lịch sinh thái- tâm linh, du lịch truyền
thống lịch sử... Trong số những di tích lịch sử và danh thắng nổi bật phải kể
đến khu Xuân Lung - Thác Ngà thuộc xã Xuân Lương, nằm phía Tây Bắc của
huyện Yên Thế. Du lịch tâm linh sinh thái là một lợi thế và nằm trong chiến
lược phát triển của huyện. Thêm vào đó, du lịch thăm quan các làng nghề
truyền thống cũng được yêu thích tại Yên Thế, mỗi năm có tới hơn 3.000
khách du lịch tới tham quan tại các làng nghề sản xuất đồ truyền thống như:
Làng nghề sản xuất bánh khảo, chè lam, rượu nếp, hay các sản phẩm lưu niệm
thủ công mỹ nghệ… Do vậy những năm qua, Yên Thế đã tích cực tận dụng
khai thác các cảnh quan, khu sinh thái để thu hút nhiều khách du lịch đến
tham quan. Tuy nhiên, trong hoạt động phát triển du lịch của Yên Thế, việc
thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững những năm qua còn
nhiều hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của huyện, chưa
thực sự bền vững. Thể hiện trên tất cả các mặt kinh tế, xã hội và môi trường
như: công tác quản lý và hoạt động chưa chặt chẽ, chưa nề nếp, cơ sở vật
chất, các dịch vụ phục vụ khách du lịch tại đây còn hạn chế, số lượng ít, quy
mô nhỏ; các dịch vụ như nhà nghỉ, ăn uống, điểm bán sản phẩm lưu niệm, sản

2


vật địa phương, trung tâm giới thiệu, quảng bá, đón tiếp khách du lịch hầu
như chưa có; cơ sở hạ tầng, vệ sinh môi trường chưa đảm bảo; các tiềm năng,
lợi thế chưa được khai thác hiệu quả; chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển
du lịch trong tương lai; cộng đồng dân cư chưa nhận thức đầy đủ về trách
nhiệm và quyền lợi của mình khi tham gia vào phát triển du lịch bền vững...
Ý thức từ thực tiễn trên, để góp phần vào sự phát triển du lịch bền vững
tại huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang một cách bền vững, tôi lựa chọn đề tài:

“Thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững của huyện Yên Thế,
tỉnh Bắc Giang” làm đề tài của luận văn thạc sĩ.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Cho đến nay đã có nhiều tài liệu nghiên cứu về vấn đề phát triển
bền vững. Trong những năm gần đây du lịch đã trở thành một ngành kinh tế
mũi nhọn, chính sách phát triển du lịch bền vững không phải là một vấn đề
mới mẻ. Các nghiên cứu về du lịch bền vững đã đưa ra khái niệm “phát triển
bền vững”, chỉ ra sự cần thiết phải phát triển du lịch một cách bền vững, có
nghĩa là phát triển du lịch trên cả ba nội dung: bền vững về kinh tế, bền vững
về xã hội và bền vững về môi trường.
Trong “Giáo trình tổng quan về du lịch và phát triển du lịch bền vững”
(Lưu hành nội bộ trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội Năm 2007), TS.Nguyễn Bá Lâm đã chỉ ra tác động của du lịch dến kinh tế,
văn hóa, xã hội và môi trường. Ngoài ra cũng có nhiều nghiên cứu, tập chí
bài báo của các tác giả về vấn đề phát triển du lịch bền vững.
Tìm hiểu tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài: “Thực hiện chính
sách phát triển du lịch bền vững của huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang” các
nhà khoa học tiếp cận theo nhiều cách, với những cấp độ khác nhau. Trong
đó, đáng chú ý như các luận văn:
- Hoàng Thị Thu Hương (2013), “Phát triển du lịch Quảng Nam theo hướng

3


bền vững”, Luận văn thạc sĩ, Viện khoa học xã hội Vùng Trung Bộ;
- Vương Minh Hoài (2011), “Phát triển du lịch theo hướng bền vững ở
Quảng Ninh”, Luận văn thạc sỹ, Đại học Kinh tế - đại học Quốc gia Hà Nội;
- Lê Thị Khánh An (2017), “Thực hiện chính sách phát triển du lịch bền
vững từ thực tiễn thị xã Của Lò, tỉnh Nghệ An”, Luận văn thạc sỹ Chính sách
công, Học viện Khoa học xã hội. Luận văn thể hiện rõ ràng được cơ sở lý luận
về thực hiện chính sách phát triển bền vững, tuy nhiên phần Chương 2 chưa

làm nổi bật được thực trạng thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững
mà chỉ nêu chính sách phát triển chung chung;
- Khương Thị Hồng Nhung (2016), “Thực hiện chính sách phát triển du lịch
bền vững từ thực tiễn tỉnh Hòa Bình”, Luận văn thạc sỹ Chính sách công, Học
viện Khoa học xã hội. Luận văn của tác giả về cơ bản khái quát được hệ thống
lý luận về thực hiện chính sách phát triển du lịch, và đưa ra được hệ thống
giải pháp có tính thực tiễn cao, tuy nhiên chương 2 chưa đánh giá cụ thể về
những kết quả đạt được và hạn chế trong công tác thực hiện chính sách phát
triển du lịch bền vững.
Ngoài ra, còn một số bài viết đăng trên các tạp chí chuyên ngành như:
- Phạm Trung Lương (2007), “Phát triển du lịch bền vững từ góc độ môi
trường”, Tạp chí Du lịch số 7/2007
- Lưu Đức Hải (2009), Phát triển các ngành du lịch trong quá trình
phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế, Tạp chí số 8 về Tổng quan kinh tế
xã hội Việt Nam số 4-2009, Hà Nội.
Tình hình nghiên cứu trên cho thấy, các đề tài, luận văn và bài báo
trong chừng mực nhất định đã góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận và
thực tiễn quan trọng về công tác thực hiện chính sách phát triển du lịch bền
vững của các địa phương trên lãnh thổ Việt Nam.
Tuy vậy, tùy thuộc vào địa hình kinh tế địa giới hành chính, tùy thuộc

4


vào tình hình kinh tế xã hội và đặc biệt là tiềm năng du lịch của từng địa
phương, mà cho đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu một cách chuyên
biệt về công tác thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững tại huyện
Yên Thế tỉnh Bắc Giang. Luận văn là công trình khoa học đầu tiên nghiên cứu
một cách toàn diện và chuyên biệt về: “Thực hiện chính sách phát triển du
lịch bền vững của huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang” dưới góc độ Chính sách

công. Với kết quả nghiên cứu của luận văn, hy vọng sẽ góp phần khắc phục
và bổ sung những thiếu sót để giúp người nghiên cứu tìm đọc sau này có cái
nhìn chuyên biệt hơn về công tác thực hiện chính sách phát triển du lịch bền
vững tại huyện Yên Thế tỉnh Bắc Giang.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận văn là phân tích làm rõ những vấn đề lý
luận và đánh giá tình hình thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững tại
huyện Yên Thế - tỉnh Bắc Giang, ... từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm tăng
cường thực hiện chính sách du lịch bền vững ở huyện Yên Thế tỉnh Bắc
Giang cũng như các địa phương khác trên cả nước ta hiện nay.
Để hoàn thành được mục đích đặt ra, luận văn tập trung giải quyết các
nhiệm vụ nghiên cứu sau đây:
Thứ nhất, phân tích và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về chính sách phát
triển du lịch bền vững và thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững ở
Việt Nam và thế giới từ đó rút ra những bài học cần thiết để thực hiện chính
sách phát triển du lịch bền vững;
Thứ hai, phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức thực hiện chính sách phát triển
du lịch bền vững tại huyện Yên Thế - tỉnh Bắc Giang trong thời gian qua (từ
năm 2010 đến nay). Từ đó, đánh giá và rút ra được những ưu điểm, hạn chế
và nguyên nhân dẫn đến những hạn chế của công tác này;
Thứ ba, trên cơ sở quán triệt các quan điểm có tính chất chỉ đạo và căn cứ và

5


Luận văn đủ ở file: Luận văn full