Phòng ngừa tình hình các tội phạm xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn tỉnh quảng nam ( Luận văn thạc sĩ)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

ĐẶNG VĂN CHINH

PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH CÁC TỘI PHẠM
XÂM PHẠM SỞ HỮU CÓ TÍNH CHẤT CHIẾM ĐOẠT
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI - 2018


VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

ĐẶNG VĂN CHINH

PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH CÁC TỘI PHẠM
XÂM PHẠM SỞ HỮU CÓ TÍNH CHẤT CHIẾM ĐOẠT
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM

Chuyên ngành : Tội phạm học và Phòng ngừa tội phạm
Mã số: 038.01.05

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS. PHẠM VĂN TỈNH

HÀ NỘI - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn
Thạc sĩ Tội phạm học và phòng ngừa tội phạm về “Phòng ngừa tình hình các
tội phạm xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn tỉnh Quảng
Nam” là hoàn toàn trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công
trình nào khác.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này.
Tác giả

Đặng Văn Chinh


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÒNG NGỪA TÌNH
HÌNH CÁC TỘI CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
QUẢNG NAM ................................................................................................. 8
1.1. Khái niệm, ý nghĩa của phòng ngừa tình hình các tội chiếm đoạt tài sản . 8
1.2. Mục đích, các nguyên tắc phòng ngừa tình hình các tội chiếm đoạt tài sản
......................................................................................................................... 14
1.3. Nội dung và các biện pháp phòng ngừa tình hình các tội chiếm đoạt tài
sản.................................................................................................................... 16

Chương 2. THỰC TRẠNG PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH CÁC TỘI
CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM GIAI
ĐOẠN 2013-2017 ........................................................................................... 28
2.1. Thực trạng nhận thức về ý nghĩa, mục đích, các nguyên tắc, nội dung
phòng ngừa tình hình các tội chiếm đoạt tài sản trên địa bàn tỉnh Quảng Nam
giai đoạn 2013 – 2017 ..................................................................................... 28
2.2. Thực trạng các giải pháp và áp dụng các giải pháp phòng ngừa tình hình
các tội chiếm đoạt tài sản trên địa bàn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2013 – 2017
......................................................................................................................... 50
Chương 3. TĂNG CƯỜNG PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH CÁC TỘI
CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM ......... 56
3.1. Tăng cường nhận thức về ý nghĩa, mục đích, các nguyên tắc, nội dung
phòng ngừa tình hình các tội chiếm đoạt tài sản trên địa bàn tỉnh Quảng Nam
......................................................................................................................... 56


3.2. Hoàn thiện các biện pháp và tổ chức phòng ngừa tội phạm CĐTS trên địa
bàn tỉnh Quảng Nam ....................................................................................... 63
3.3. Tăng cường nguồn lực phòng ngừa tình hình các tội chiếm đoạt tài sản
trên địa bàn tỉnh Quảng Nam .......................................................................... 74
KẾT LUẬN .................................................................................................... 78
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO


BẢNG CHỮ VIẾT TẮT

BLHS

: Bộ luật hình sự

BLTTHS

: Bộ luật Tố tụng hình sự

Các tội CĐTS

: Các tội chiếm đoạt tài sản = Các tội phạm
xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt

CTTP

: Cấu thành tội phạm

PNTP

: Phòng ngừa tội phạm

THTP

: Tình hình tội phạm

TAND

: Tòa án nhân dân

UBND

: Ủy ban nhân dân

VKSND

: Viện kiểm sát nhân dân


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Số hiệu

Tên bảng

bảng

Trang

Mức độ tổng quan tuyệt đối của tình hình các tội
2.1.

CĐTS trên địa bàn tỉnh Quảng Nam gia đoạn từ

30

năm 2013 – 2017
Tỷ lệ tội phạm CĐTS thực hiện trong tình hình tội
2.2.

phạm trên địa bàn tỉnh Quảng Nam giai đoạn từ

30

năm 2013 – 2017
Mức độ phạm tội đối với các tội danh thuộc nhóm

2.3.

các tội CĐTS trên địa bàn tỉnh Quảng Nam giai

31

đoạn từ năm 2013 – 2017
2.4.

Động thái (diễn biến) của các tội CĐTS trên địa
bàn tỉnh Quảng Nam giai đoạn từ năm 2013 – 2017

32

Động thái (diễn biến) của các tội CĐTS trên địa bàn
2.5.

tỉnh Quảng Nam giai đoạn từ năm 2013 - 2017

33

trong so sánh liên kế
Cơ cấu xét theo hình phạt ở cấp sơ thẩm áp dụng
2.6.

đối với các tội CĐTS trên địa bàn tỉnh Quảng Nam

35

giai đoạn từ năm 2013 – 2017

Cơ cấu của các tội CĐTS trên địa bàn tỉnh Quảng
2.7.

Nam giai đoạn từ năm 2013 - 2017 xét theo giới

36

tính của người phạm tội
Cơ cấu của các tội CĐTS trên địa bàn tỉnh Quảng
2.8.

Nam giai đoạn từ năm 2013 - 2017 xét theo độ tuổi
của người phạm tội

37


Số hiệu
bảng

Tên bảng

Trang

Cơ cấu của các tội CĐTS trên địa bàn tỉnh Quảng
2.9.

Nam giai đoạn từ năm 2013 - 2017 xét theo trình độ
học vấn của người phạm

38


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Quảng Nam là tỉnh duyên hải Trung Trung bộ, cách Thủ đô Hà Nội
830km về phía Bắc, cách Thành phố Hồ Chí Minh 865km về phía Nam, trên
tuyến giao thông huyết mạch của cả nước và là một trong những tỉnh thuộc
vùng kinh tế năng động của khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Với diện tích
tự nhiên 10.407,47km2, địa hình đa dạng phân thành 03 vùng rõ rệt: Đồng
bằng, trung du, miền núi; được phân bố thấp dần từ Tây sang Đông và một
phần diện tích đảo. Dân số là 1.480.000 người, với mật độ dân số trung bình
là 140 người/km2 (2016), với 27 dân tộc sinh sống trong đó có 4 tộc người
thiểu số cư trú lâu đời là người Cơ Tu, người Co, người Gié Triêng, người Xê
Đăng. Tỉnh có 142 km đường biên giới giáp với nước bạn Lào và 125 km bờ
biển; có trục Quốc lộ 1A, 07 tuyến Quốc lộ khác và tuyến đường sắt Bắc Nam qua địa phận; có cảng biển Kỳ Hà, sân bay Chu Lai và nhiều tuyến sông
phục vụ hoạt động vận tải. Toàn tỉnh có 18 huyện, thị xã, thành phố; trên
4.200 doanh nghiệp các loại (trong đó, có 2.500 doanh nghiệp trong 35 Cụm
công nghiệp và 08 Khu công nghiệp đang hoạt động).
Trong những năm qua, cùng với sự phát triển chung của cả nước, tỉnh
Quảng Nam có bước phát triển vượt bậc trở thành tỉnh khá trong khu vực
duyên hải miền Trung. Kinh tế duy trì tốc độ tăng trưởng cao; văn hóa - xã
hội có nhiều chuyển biến tích cực, đời sống nhân dân được cải thiện đáng kể.
Tuy nhiên, là địa phương có địa bàn rộng, dân số đông, đang trong giai đoạn
phát triển, tập trung nhiều khu công nghiệp, nhiều địa điểm khai thác khoáng
sản nên tình hình an ninh trật tự cũng diễn biến phức tạp, trong đó phải kể đến
tội phạm xâm phạm sở hữu, đặc biệt là các tội CĐTS có xu hướng gia tăng
trong những năm gần đây. Trong đó, tội phạm trộm cắp tài sản, cướp, cướp

1

giật tài sản còn chiếm tỉ lệ lớn trong cơ cấu của tình hình tội phạm. Phương
thức thực hiện tội phạm ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Mặt khác, hậu quả do
loại tội phạm này gây ra không chỉ là thiệt hại về vật chất, tài sản mà còn gây
mất trật tự an toàn xã hội.
Để phòng ngừa tình hình tội phạm nói chung và các tội CĐTS nói riêng,
các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và các cơ quan tư pháp tỉnh Quảng
Nam đã có nhiều giải pháp hữu hiệu và đạt được những kết quả nhất định.
Thực hiện Chỉ thị số 48/CT-TW của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo
của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới (2010),
Quyết định số 623/QĐ-TTg ngày 14 tháng 4 năm 2016 của Thủ tướng chính
phủ phê duyệt chiến lược quốc gia phòng, chống tội phạm giai đoạn 20162025 và định hướng đến năm 2030, Tỉnh ủy đã ban hành Chương trình hành
động số 09-CTr/TU, ngày 15/3/2011 để chỉ đạo các tổ chức Đảng, các ban
ngành, đoàn thể, địa phương triển khai thực hiện Chỉ thị; UBND tỉnh ban
hành Kế hoạch số 1440/KH-UBND, ngày 26/4/2011 phân công trách nhiệm,
hướng dẫn các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện Chỉ thị 48-CT/TW của
Bộ Chính trị và Chương trình hành động số 09-CTr/TU của Tỉnh ủy gắn với
việc triển khai kế hoạch thực hiện các Chương trình mục tiêu Quốc gia về
phòng, chống tội phạm; phòng, chống ma túy.
Tuy có sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị của tỉnh với quyết
tâm cao trong công tác đấu tranh phòng và chống tội phạm, song, trên thực tế,
tình hình tội phạm, đặc biệt là tình hình các tội CĐTS trên địa bàn tỉnh Quảng
Nam trong những năm gần đây xảy ra và có diễn biến phức tạp về cả tính chất
và mức độ. Trong trong vòng 5 năm từ năm 2013 đến năm 2017, TAND tỉnh
Quảng Nam đã xét xử 1.729 vụ án với 2.877 bị cáo về các tội CĐTS chiếm
45,2% tổng số vụ án và 45,9% số bị cáo số bị can của tình hình tội phạm trên
địa bàn tỉnh.

2

Chính vì lý do trên, việc nghiên cứu thực trạng phòng ngừa, đánh giá
những kết quả đã đạt được, những hạn chế của hoạt động phòng ngừa và tìm
ra những nguyên nhân của những hạn chế để từ đó đưa ra các biện pháp
phòng ngừa các tội phạm về sở hữu có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn tỉnh
Quảng Nam.
Đó là lý do tác giả lựa chọn đề tài: “Phòng ngừa tình hình các tội phạm
xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn tỉnh Quảng Nam” làm
Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ luật học.
2. Tình hình nghiên cứu
Các công trình nghiên cứu về lý luận chung của tội phạm học
Để có cơ sở lý luận cho việc thực hiện đề tài Luận văn, các công trình
khoa học sau đây đã được nghiên cứu:
- “Tội phạm học, Luật Hình sự và Luật Tố tụng Hình sự Việt Nam” Nxb.
Chính trị quốc gia, 1994;
- “Tội phạm học Việt Nam-Một số vấn đề lý luận và thực tiễn” của Viện
Nhà nước và Pháp luật, Nxb. Công an nhân dân, năm 2000;
- Giáo trình “Tội phạm học” của GS.TS. Võ Khánh Vinh, Nxb. Công an
nhân dân, tái bản năm 2013;
- “Tội phạm học hiện đại và phòng ngừa tội phạm” - Sách chuyên khảo
của GS.TS Nguyễn Xuân Yêm, Nxb. Công an nhân dân, năm 2001.
- Giáo trình “Tội phạm học Việt Nam” do GS.TS. Trần Đại Quang chỉ
đạo biên soạn Nxb. Công an nhân dân, năm 2013.
- Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần các tội phạm) của GS.TS. Võ
Khánh Vinh, Chương – Các tội xâm phạm sở hữu có tính chiếm đoạt, Nxb
Công an nhân dân, Hà Nội 2010;
- Giáo trình “Tội phạm học” của trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb.
Công an nhân dân, 2004…2010;

3


- Giáo trình “Tội phạm học” của Học viện Cảnh sát nhân dân, Nxb.
Công an nhân dân, 2002, 2013;
- “Một số vấn đề lý luận về tình hình tội phạm ở Việt Nam” của TS.
Phạm Văn Tỉnh, Nxb. Công an nhân dân, 2007;
- Đấu tranh với tình hình tội phạm chống người thi hành công vụ ở
nước ta hiện nay, một mô hình nghiên cứu tội phạm học chuyên ngành, Phạm
Văn Tỉnh, Đào Bá Sơn, Nxb. CAND, 2010;
- “Một số vấn đề tội phạm học Việt Nam” của Nguyễn Văn Cảnh và
Phạm Văn Tỉnh, do Học viện Cảnh sát nhân dân, Bộ Công an ấn hành năm
2013.
- Các bài viết về nguyên nhân và điều kiện của tội phạm, về nhân thân
người phạm tội, về phòng ngừa tội phạm được đăng tải trên tạp chí Nhà nước
và Pháp luật, tạp chí Cảnh sát nhân dân, tạp chí Kiểm sát, tạp chí Tòa án nhân
dân, Công an nhân dân trong những năm gần đây.
Tình hình nghiên cứu cụ thể
Ở mức độ cụ thể và liên quan trực tiếp đến đề tài Luận văn, các công
trình sau đây đã được tham khảo:
- Lê Thị Hồng (2013) “Tình hình tội phạm ở Thành phố Đà Nẵng hiện
nay”, Luận văn Thạc sỹ luật học, Học viện Khoa học xã hội;
- Nguyễn Quốc Hùng (2014) “Tội phạm trên địa bàn huyện Phú Ninh,
tỉnh Quảng Nam: tình hình, nguyên nhân và giải pháp phòng ngừa”, Luận văn
Thạc sỹ luật học, Học viện Khoa học xã hội;
- Hoàng Thị Hoa (2016), “Phòng ngừa tình hình tội trộm cắp tài sản trên
địa bàn tỉnh Đồng Nai”, Luận văn thạc sỹ luật học, Học viện khoa học xã hội;
- Lê Hữu Nhân (2016), “Phòng ngừa các tội xâm phạm sở hữu trên địa
bàn tỉnh Quảng Ngãi”, Luận văn thạc sĩ luật học, Học viện Khoa học xã hội;
- Tô Lan Phương (2016), “Phòng ngừa tội phạm trộm cắp trên địa bàn

4


Luận văn đầy đủ ở file:Luận văn Full