luận án tiến sĩ dịch vụ phát triển kinh doanh cho doanh nghiệp xuất khẩu ở việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.06 MB, 167 trang )
B
GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T QU C DÂN
BÙI LIÊN HÀ
D CH V PHÁT TRI"N KINH DOANH
CHO DOANH NGHI$P XU&T KH'U VI$T NAM
Chuyên ngành: Thương m4i (Kinh t8 & Qu:n lý Thương m4i)
Mã s@: 62.34.10.01
LUHN ÁN TI N SJ KINH T
NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C:
1. GS.TS. Hoàng ð c Thân
2. PGS.TS. Nguy"n Th# Xuân Hương
Hà nKi 2011
1
L I CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên c u c2a
riêng tơi. Các s5 li6u và trích d:n trong lu;n án là
trung th<c và có ngu>n g5c rõ ràng. Các kAt quC
nghiên c u c2a Lu;n án đã đưFc cơng b5 trên tHp
chí, khơng trùng vLi bMt kỳ cơng trình nào khác.
Nghiên cMu sinh
Bùi Liên Hà
2
L I COM ƠN
LPi cCm ơn đQu tiên, tơi xin trân trRng gSi tLi GS.TS Hoàng ð c Thân
và PGS.TS. Nguy"n Th# Xuân Hương, giCng viên khoa Thương mHi và Kinh
tA Qu5c tA, TrưPng ðHi hRc Kinh tA Qu5c dân. ThQy cơ đã t;n tình hưLng d:n
tơi trong su5t q trình th
khăn trong q trình nghiên c u đZ hồn thành lu;n án.
Tơi xin gSi lPi cCm ơn sâu s[c tLi các thQy, cô giáo c2a Khoa Thương
mHi và Kinh tA Qu5c tA, các thQy cơ đã giCng dHy, phCn bi6n chun đ\, lu;n
án, giúp tơi có nhWng đ#nh hưLng rõ ràng hơn trong q trình th
Tơi xin gSi lPi cCm ơn s< giúp ñ] và h^ trF c2a các thQy cơ, các cán bU
Vi6n ðào tHo Sau đHi hRc, TrưPng ðHi hRc Kinh tA Qu5c dân ñ5i vLi tơi trong
q trình hRc t;p và th
Thương, Ban ch2 nhi6m khoa QuCn tr# Kinh doanh, các đ>ng nghi6p c2a tơi
tHi TrưPng ðHi hRc NgoHi Thương, Khoa QuCn tr# Kinh doanh ñã ñUng viên
và tHo đi\u ki6n giúp tơi hồn thành lu;n án này.
Tơi xin gSi lPi cCm ơn ñAn nhWng ngưPi bHn ñã ln đUng viên và giúp
đ] tơi trong su5t q trình th
Thương mHi và cơng nghi6p Vi6t Nam (VCCI) đã h^ trF tơi trong q trình
đi\u tra các doanh nghi6p xuMt khgu.
Tôi xin gSi lPi cCm ơn chân thành đAn nhWng ngưPi thân trong gia đình
đac bi6t là b5, mh, ch>ng và các con tơi đã ln đUng viên và là đUng l
Nghiên cMu sinh
3
M CL C
Trang
DANH MjC CHk VIlT TmT
4
DANH MjC BnNG BIoU
5
DANH MjC HÌNH Vs
6
Mu ðvU
7
CHƯƠNG 1. CƠ SQ LÝ LUHN VS D CH V PHÁT TRI"N KINH DOANH CHO
14
DOANH NGHI$P XU&T KH'U
1.1. KHÁI LUyN CHUNG Vz D{CH Vj PHÁT TRIoN KINH DOANH CHO DOANH
14
NGHI}P XU~T KH•U
1.1.1. Khái ni6m d#ch vV phát triZn kinh doanh cho doanh nghi6p xuMt
14
khgu
1.1.2. ðac ñiZm c2a d#ch vV phát triZn kinh doanh
17
1.1.3. Phân loHi d#ch vV phát triZn kinh doanh
18
1.2. VAI TRÒ C‚A D{CH Vj PHÁT TRIoN KINH DOANH ðƒI V I DOANH NGHI}P
25
XU~T KH•U
1.3. CÁC YlU Tƒ nNH HƯuNG ðlN D{CH Vj PHÁT TRIoN KINH DOANH CHO
32
DOANH NGHI}P XU~T KH•U
1.3.1. Các yAu t5 v\ phía nhà cung cMp d#ch vV
33
1.3.2. Các yAu t5 thuUc v\ doanh nghi6p sS dVng d#ch vV
34
1.3.3. Các yAu t5 thuUc v\ môi trưPng
36
1.4. D{CH Vj PHÁT TRIoN KINH DOANH CHO DOANH NGHI}P XU~T KH•U
38
TRÊN THl GI I VÀ BÀI H C KINH NGHI}M CHO VI}T NAM
1.4.1. Kinh nghi6m c2a M‡, Columbia và Kenya v\ h^ trF doanh nghi6p
4
38
xuMt khgu thơng qua d#ch vV đào tHo
1.4.2. Kinh nghi6m c2a Kenya và Benin v\ h^ trF doanh nghi6p xuMt
41
khgu thông qua d#ch vV thông tin và tư vMn
1.4.3. Kinh nghi6m c2a ð c và Columbia v\ h^ trF doanh nghi6p xuMt
43
khgu thông qua d#ch vV xúc tiAn thương mHi và tiAp c;n th#
trưPng nưLc xuMt khgu
1.4.4. Kinh nghi6m c2a Thái Lan v\ h^ trF doanh nghi6p xuMt khgu phát
46
triZn sCn phgm
1.4.5. Bài hRc rút ra t‰ kinh nghi6m c2a các nưLc cho Vi6t Nam
CHƯƠNG 2. THTC TR NG D CH V PHÁT TRI"N KINH DOANH CHO
47
49
DOANH NGHI$P XU&T KH'U VI$T NAM
2.1. T‹NG QUAN Vz DOANH NGHI}P XU~T KH•U VI}T NAM
49
2.1.1. Khái quát v\ xuMt khgu hàng hóa c2a Vi6t Nam
49
2.1.2. Th
56
2.2. THŒC TR•NG CUNG ŽNG D{CH Vj PHÁT TRIoN KINH DOANH CHO DOANH
67
NGHI}P XU~T KH•U VI}T NAM
2.2.1. Các ch2 thZ cung ng d#ch vV phát triZn kinh doanh cho doanh
67
nghi6p xuMt khgu Vi6t Nam
2.2.2. MUt s5 loHi hình d#ch vV phát triZn kinh doanh cho doanh nghi6p
78
xuMt khgu c Vi6t Nam
2.2.3. Th
90
triZn kinh doanh
2.3. THŒC TR•NG S• DjNG D{CH Vj PHÁT TRIoN KINH DOANH C‚A CÁC
95
DOANH NGHI}P XU~T KH•U VI}T NAM
2.3.1. Phương pháp ñi\u tra và xS lý s5 li6u đi\u tra
95
2.3.2. NhWng thơng tin v\ doanh nghi6p đi\u tra
96
2.3.3. KAt quC đi\u tra v\ tình hình sS dVng DVPTKD c2a doanh nghi6p
97
5
xuMt khgu
2.4. ðÁNH GIÁ CHUNG Vz D{CH Vj PHÁT TRIoN KINH DOANH CHO DOANH
110
NGHI}P XU~T KH•U VI}T NAM
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯUNG VÀ GIOI PHÁP TĂNG CƯ NG D CH V PHÁT
114
TRI"N KINH DOANH CHO DOANH NGHI$P XU&T KH'U VI$T NAM
3.1. NHkNG CƠ H“I VÀ THÁCH THŽC ðƒI V I DOANH NGHI}P XU~T KH•U
114
VI}T NAM
3.1.1. Cơ hUi đ5i vLi doanh nghi6p xuMt khgu Vi6t Nam
114
3.1.2. Thách th c ñ5i vLi doanh nghi6p xuMt khgu Vi6t Nam
115
3.2. XU HƯ NG C‚A D{CH Vj PHÁT TRIoN KINH DOANH TRÊN THl
117
GI I
3.3. QUAN ðIoM VÀ PHƯƠNG HƯ NG PHÁT TRIoN D{CH Vj PHÁT TRIoN KINH
120
DOANH CHO DOANH NGHI}P XU~T KH•U
3.3.1. Quan điZm phát triZn d#ch vV phát triZn kinh doanh cho doanh
120
nghi6p xuMt khgu Vi6t Nam
3.3.2. Phương hưLng phát triZn d#ch vV phát triZn kinh doanh cho doanh
124
nghi6p xuMt khgu Vi6t Nam
3.4. GInI PHÁP TĂNG CƯ NG D{CH Vj PHÁT TRIoN KINH DOANH CHO DOANH
127
NGHI}P XU~T KH•U VI}T NAM
3.4.1. GiCi pháp v\ phía nhà nưLc
127
3.4.2. GiCi pháp ñ5i vLi nhà cung cMp d#ch vV phát triZn kinh doanh
141
3.4.3. GiCi pháp ñ5i vLi doanh nghi6p xuMt khgu
146
KlT LUyN
149
Danh mVc các cơng trình cơng b5 c2a tác giC liên quan ñAn ñ\ tài lu;n án
151
Danh mVc tài li6u tham khCo
Các phV lVc
6
DANH M C VI T TWT
Ti8ng Anh
Ti8ng ViXt
BDS
Business Development
Services
D#ch vV phát triZn kinh doanh
CIEM
Central Institute for Economic Vi6n Nghiên c u QuCn lý Kinh tA
Management
Trung ương
DVPTKD
D#ch vV phát triZn kinh doanh
EU
Eropean Union
GATS
General Agreement on Trade Hi6p ñ#nh chung v\ thương mHi
in Services
d#ch vV
ILO
International Labour
Organization
OECD
Organization for Economic
T™ ch c HFp tác và Phát triZn kinh
Cooperation and Development tA
SEEP
Small Entreprise Education
and Promotion
Liên minh Châu Âu
T™ ch c lao ñUng thA giLi
MHng lưLi xúc tiAn và ñào tHo các
doanh nghi6p nhš và v‰a thuUc t™
ch c lao ñUng thA giLi
UNCTAD
United Nation Conference on
Trade and Development
HUi ngh# c2a liên hFp qu5c v\
Thương mHi và Phát triZn
UNDP
United Nations Development
Programme
Chương trình H^ trF phát triZn c2a
Liên Hi6p Qu5c
UNIDO
United Nations Industrial
Development Organization
T™ ch c Phát triZn Công nghi6p
c2a Liên HFp Qu5c
USAID
United States Agency for
Cơ quan phát triZn Qu5c tA M‡
International Development
VCCI
Vietnam Chamber of
Commerce and Industry
Phòng Thương mHi và Công nghi6p
Vi6t Nam
WTO
World Trade Organization
T™ ch c Thương mHi ThA thA giLi
7
DANH M C BONG BI"U
Trang
BCng 1.1. Các loHi hình d#ch vV phát triZn kinh doanh c các nưLc ñang phát triZn
22
BCng 1.2. Phân loHi d#ch vV phát triZn kinh doanh theo yAu t5 cQn h^ trF
24
BCng 1.3. MUt s5 DVPTKD quan trRng ñ5i vLi doanh nghi6p xuMt khgu
25
BCng 2.1. Kim ngHch xuMt khgu hàng hóa c2a Vi6t Nam 1986 œ 2011
49
BCng 2.2. Các mat hàng có kim ngHch xuMt khgu trên 1 t• USD
51
BCng 2.3. Kim ngHch xuMt khgu c2a Vi6t Nam sang mUt s5 th# trưPng ch2 yAu
55
BCng 2.4. S5 lưFng doanh nghi6p xuMt khgu Vi6t Nam ñAn 31/12/2008
56
BCng 2.5. T• trRng xuMt khgu theo loHi hình doanh nghi6p năm 2010
57
BCng 2.6 ðánh giá c2a doanh nghi6p v\ kênh thông tin quan trRng nhMt
61
BCng 2.7. Cơ cMu doanh nghi6p ñi\u tra theo loHi hình doanh nghi6p
96
BCng 2.8. Th# trưPng xuMt khgu c2a các doanh nghi6p đi\u tra
96
BCng 2.9. Khó khăn trong hoHt ñUng xuMt khgu c2a các doanh nghi6p
97
BCng 2.10. M c ñU cQn thiAt c2a DVPTKD ñ5i vLi doanh nghi6p
98
BCng 2.11. T• l6 doanh nghi6p sS dVng các loHi hình DVPTKD
100
BCng 2.12. M c đU sS dVng các loHi hình DVPTKD c2a các doanh nghi6p
101
BCng 2.13. Các kênh thơng tin v\ DVPTKD cho doanh nghi6p
101
BCng 2.14. T• l6 doanh nghi6p sS dVng d#ch vV có phí và mi"n phí
102
BCng 2.15. ðiZm đánh giá m c đU đáp ng yêu cQu c2a các DVPTKD
105
BCng 2.16. ðánh giá chung v\ DVPTKD
106
BCng 2.17. Ý kiAn c2a doanh nghi6p nh m ñgy mHnh DVPTKD
108
BCng 2.18. Yêu cQu ñ5i vLi nhà cung cMp DVPTKD
109
8
DANH M C HÌNH VZ
Hình 1.1. Mơ hình kim cương c2a Micheal Porter
32
Hình 2.1. M c đU sS dVng các kênh phân ph5i tHi các th# trưPng xuMt khgu
63
Hình 2.2. T• trRng các d#ch vV Marketing năm 2007
86
Hình 2.3. Chi phí DVPTKD c2a doanh nghi6p so vLi doanh thu
103
Hình 2.4. ðánh giá v\ m c ñU ñáp ng yêu cQu c2a các loHi hình d#ch vV
105
Hình 2.5. ðánh giá c2a khách hàng v\ DVPTK
107
9
MQ ð[U
1. Tính c]p thi8t c_a đb tài lucn án
Xu thA hUi nh;p và mc cSa n\n kinh tA, ñac bi6t là s< ki6n Vi6t Nam
chính th c trc thành thành viên c2a T™ ch c Thương mHi ThA giLi (WTO),
ñang tHo ra cho các doanh nghi6p Vi6t Nam nhWng cơ hUi ñ>ng thPi cũng ñat
các doanh nghi6p trưLc nhWng thách th c mLi. Bên cHnh nhWng cơ hUi ñZ mc
rUng th# trưPng xuMt khgu, các doanh nghi6p Vi6t Nam ñang phCi ñ5i mat vLi
cuUc cHnh tranh gay g[t và bMt bình đ¢ng trên th# trưPng thA giLi do Vi6t Nam
chưa đưFc cơng nh;n là n\n kinh tA th# trưPng. Do v;y, doanh nghi6p ln
phCi đat ra và giCi quyAt các vMn đ\ mang tính quyAt đ#nh đAn s< t>n tHi và
phát triZn: Làm thA nào đZ giCm chi phí, nâng cao chMt lưFng sCn phgm?
B ng cách nào ñZ quCng bá sCn phgm c2a doanh nghi6p ra th# trưPng thA giLi?
Làm thA nào đZ t5i ưu hố hi6u quC hoHt ñUng c2a doanh nghi6p? và hàng loHt
các câu hši khác ñang ñưFc ñat ra ñ5i vLi các doanh nghi6p.
Các doanh nghi6p Vi6t Nam hQu hAt là các doanh nghi6p nhš và v‰a,
ngu>n l<c có hHn do đó đZ nâng cao hi6u quC sS dVng ngu>n l
nhWng hoHt ñUng khác doanh nghi6p nên chuyZn giao, thuê các doanh nghi6p
chuyên cung cMp các d#ch vV h^ trF cho hoHt ñUng kinh doanh (gRi chung là
d#ch vV phát triZn kinh doanh). Như v;y, sS dVng các d#ch vV phát triZn kinh
doanh là mUt giCi pháp cQn thiAt nh m nâng cao hi6u quC kinh doanh c2a các
doanh nghi6p xuMt khgu Vi6t Nam.
u các nưLc phát triZn, t‰ lâu d#ch vV phát triZn kinh doanh ñã trc thành
mUt cơng cV trF giúp hWu hi6u đ5i vLi hoHt đUng sCn xuMt kinh doanh c2a các
doanh nghi6p. NhP có các d#ch vV phát triZn kinh doanh các doanh nghi6p c
các nưLc có đi\u ki6n đZ chun mơn hóa, nâng cao năng suMt và chMt lưFng.
ð5i vLi Vi6t Nam, d#ch vV phát triZn kinh doanh v:n trong giai ñoHn ñQu phát
10
triZn, s5 lưFng và loHi hình d#ch vV chưa đ2 ñZ ñáp ng nhu cQu c2a các
doanh nghi6p. Thêm vào ñó là vMn ñ\ chMt lưFng và giá cC c2a các loHi hình
d#ch vV khơng tương x ng d:n đAn vi6c sS dVng d#ch vV phát triZn kinh doanh
c các doanh nghi6p xuMt khgu cịn nhi\u hHn chA. Ngồi ra, nh;n th c c2a các
doanh nghi6p v\ d#ch vV phát triZn kinh doanh cũng là mUt trong nhWng
nguyên nhân các doanh nghi6p chưa sS dVng d#ch vV phát triZn kinh doanh
và nAu có sS dVng thì hi6u quC sS dVng d#ch vV c các doanh nghi6p chưa cao.
Chính vì v;y mUt nghiên c u v\ d#ch vV phát triZn kinh doanh cho doanh
nghi6p xuMt khgu là cQn thiAt trong b5i cCnh hi6n nay.
2. Mec tiêu nghiên cMu c_a lucn án
XuMt phát t‰ tính cMp thiAt c2a đ\ tài, đ\ tài “D#ch vV phát triZn kinh
doanh cho doanh nghi6p xuMt khgu Vi6t Nam” nh m mVc tiêu ñánh giá th
trHng d#ch vV phát triZn kinh doanh cho doanh nghi6p xuMt khgu t‰ đó đ\ xuMt
các giCi pháp tăng cưPng d#ch vV phát triZn kinh doanh cho doanh nghi6p xuMt
khgu Vi6t Nam. ðZ ñáp ng mVc tiêu nghiên c u, nUi dung lu;n án cQn trC lPi
các câu hši sau:
Th nh t, d#ch vV phát triZn kinh doanh là gì? Vai trị c2a d#ch vV phát
triZn kinh doanh ñ5i vLi doanh nghi6p xuMt khgu? NhWng d#ch vV nào cQn
thiAt cho các doanh nghi6p xuMt khgu Vi6t Nam?
Th hai, trên thA giLi d#ch vV phát triZn kinh doanh ñã h^ trF doanh nghi6p
như thA nào trong hoHt ñUng sCn xuMt kinh doanh?
Th ba, th
Th tư, cQn phCi có nhWng giCi pháp gì nh m tăng cưPng d#ch vV phát triZn
kinh doanh cho doanh nghi6p xuMt khgu Vi6t Nam?
11
3. ð@i tưfng và ph4m vi nghiên cMu c_a lucn án
ð i tư ng nghiên c u
ð5i tưFng nghiên c u c2a lu;n án là lý lu;n và th
ð\ tài t;p trung nghiên c u mUt s5 loHi hình d#ch vV đóng vai trị quan
trRng đ5i vLi hoHt đUng c2a các doanh nghi6p xuMt khgu
Ph m vi nghiên c u
PhHm vi nghiên c u c2a lu;n án v\ mat không gian bao g>m các doanh
nghi6p xuMt khgu Vi6t Nam và các doanh nghi6p, t™ ch c cung cMp d#ch vV
phát triZn kinh doanh cho doanh nghi6p xuMt khgu.
PhHm vi nghiên c u v\ mat thPi gian: Nghiên c u th
năm 2020.
4. Phương pháp nghiên cMu c_a lucn án
ðZ đHt đưFc mVc đích đ\ ra, các phương pháp nghiên c u cơ bCn dưLi
đây s¦ đưFc sS dVng mUt cách linh hoHt:
œ Phương pháp duy v;t bi6n ch ng và duy v;t l#ch sS đZ phân tích m5i
liên h6 trong cung cMp d#ch vV phát triZn kinh doanh.
œ Phương pháp t™ng hFp ñưFc sS dVng trong:
+ Nghiên c u nhWng vMn ñ\ lý lu;n chung v\ d#ch vV phát triZn kinh
doanh nh m ñưa ra khái ni6m v\ d#ch vV phát triZn kinh doanh cho doanh
nghi6p xuMt khgu v chă ra nhWng loHi hỡnh d#ch vV quan trRng đ5i vLi doanh
nghi6p xuMt khgu.
+ XS lý các thơng tin và các s5 li6u s5 li6u th5ng kê ñã ñưFc công b5,
xS lý s5 li6u ñi\u tra doanh nghi6p xuMt khgu đZ sS dVng trong phân tích làm
12
sáng tš th
œ Phương pháp phân tích ñưFc sS dVng ñZ phân tích các s5 li6u t™ng
hFp t‰ các ngu>n tài li6u và kAt quC ñi\u tra các doanh nghi6p xuMt khgu
nh m ñánh giá th
œ Phương pháp ñi\u tra: tác giC ñã ñi\u tra 118 doanh nghi6p xuMt khgu
ñZ thu t;p thơng tin làm cơ sc phân tích tình hình sS dVng d#ch vV phát triZn
kinh doanh c các doanh nghi6p và nhWng ñánh giá ñ\ xuMt c2a doanh nghi6p
v\ d#ch vV phát triZn kinh doanh. S5 li6u ñi\u tra ñưFc xS lý b ng phQn m\n
SPSS 16.
5. Ting quan tình hình nghiên cMu trong và ngồi nưnc
Vào nhWng năm cu5i thA k• 20, d#ch vV phát triZn kinh doanh (Business
Development Services) ñã trc thành mUt lĩnh v
khơng thZ thiAu đ5i vLi s< phát triZn c2a các doanh nghi6p c hQu hAt các nưLc
trên thA giLi. Các d#ch vV này ñưFc cung ng ñZ h^ trF doanh nghi6p hoHt
đUng có hi6u quC và phát triZn kinh doanh thơng qua thúc đgy khC năng tiAp
c;n th# trưPng và nâng cao năng l
ngồi đã có rMt nhi\u tài li6u nghiên c u v\ loHi hình d#ch vV này, cV thZ:
œ ‘‘VưPn ươm doanh nghi6p nhš œ MUt ngu>n l
trò c2a các vưPn ươm trong vi6c h^ trF các các doanh nghi6p nhš phát triZn
và thành công.
œ ‘‘D#ch vV phát triZn kinh doanh œ Nghiên c u kinh nghi6m qu5c tA’’
c2a Jacob Levitsky – 2000. ðây là mUt nghiên c u v\ nhWng kinh nghi6m
d#ch vV phát triZn kinh doanh c mUt s5 nưLc trên thA giLi nh m rút ra bài hRc
13
cho các qu5c gia khác trong vi6c phát triZn d#ch vV phát triZn kinh doanh ñáp
ng nhu cQu c2a các doanh nghi6p.
œ ‘‘Phát triZn th# trưPng thương mHi cho d#ch vV phát triZn kinh doanh’’
c2a O.Miehlbradt và M.McVay – 2002. Nghiờn c u ủó chă ra r ng s< phỏt
triZn c2a th# trưPng thương mHi d#ch vV là cơ sc, n\n tCng cho s< phát triZn
c2a d#ch vV phát triZn kinh doanh.
Ngồi ra cịn có nhWng tài li6u liên quan, nhWng bài viAt khác đưFc
trình bày tHi các hUi ngh# thưPng niên v\ d#ch vV phát triZn kinh doanh như:
‘‘HưLng d:n v\ d#ch vV phát triZn kinh doanh và các ngu>n l
‘‘MưPi câu chuy6n thành công v\ d#ch vV h^ trF phát triZn kinh doanh’’
Ethiopian BDS Network, Addis 2003… NhWng nghiên c u này ủó chă rừ vai
trũ c2a d#ch vV phỏt triZn kinh doanh ñ5i vLi các doanh nghi6p ñac bi6t là các
doanh nghi6p v‰a và nhš c các nưLc và kinh nghi6m c2a các nưLc v\ phát
triZn loHi hình d#ch vV này ñZ h^ trF cho các doanh nghi6p.
ð5i vLi Vi6t Nam, khái ni6m d#ch vV phát triZn kinh doanh ñã ñưFc ñ\
c;p ñAn t‰ năm 1999, tuy nhiên ñAn nay vLi nhi\u doanh nghi6p khái ni6m
này v:n còn khá mLi m±. Các t™ ch c cung ng DVPTKD cịn ít v\ s5 lưFng,
hHn chA v\ năng l
S5 lưFng các nghiên c u v\ DVPTKD c Vi6t Nam cịn rMt ít, ch2 yAu do các
t™ ch c nưLc ngồi đ\ xưLng.
œ Năm 1998, Chương trình phát triZn d< án Mê kơng đã có chun đ\
nghiên c u kinh tA tư nhân v\ ‘‘D#ch vV h^ trF kinh doanh c Vi6t Nam’’. ðây
có là nghiên c u đQu tiên v\ d#ch vV phát triZn kinh doanh c Vi6t Nam.
Nghiên c u đã kh¢ng đ#nh vai trị quan trRng c2a d#ch vV phát triZn kinh
doanh ñ5i vLi doanh nghi6p Vi6t Nam, ñánh giá v\ mat s5 lưFng và chMt
lưFng c2a các d#ch vV đang có và so sánh vLi chugn m
14
thZ mUt s5 loHi hình d#ch vV và đưa ra nhWng khuyAn ngh# v\ loHi hình d#ch vV
này. ðây là mUt nghiên c u khá sâu và toàn di6n v\ d#ch vV phát triZn kinh
doanh c2a Vi6t Nam trong nhWng năm ñQu phát triZn. Tuy nhiên trong thPi
gian này, s5 lưFng nhà cung cMp d#ch vV còn hHn chA, vLi các doanh nghi6p
dưPng như d#ch vV phát triZn kinh doanh còn khá mLi m± nên tác dVng c2a
nghiên c u cng chă dng lHi c m c ủU nõng cao nh;n th c c2a doanh nghi6p
v\ loHi hình d#ch vV này.
œ Năm 2000, T™ ch c hFp tác k‡ thu;t ð c (GTZ), T™ ch c
Swisscontact, Thu³ Sĩ ñã ph5i hFp vLi Phịng Thương mHi và Cơng nghi6p
Vi6t Nam(VCCI), Vi6n nghiên c u QuCn lý Kinh tA Trung ương (CIEM) th
trưPng pháp lý cho th# trưPng DVPTKD nh m ñánh giá th
lý đ5i vLi s< phát triZn c2a loHi hình d#ch vV này.
Ngồi các nghiên c u qui mơ c2a các t™ ch c cịn có mUt s5 nghiên c u
c2a các cá nhân v\ loHi hình d#ch vV này như:
œ Nghiên c u c2a TS TrQn Kim Hào năm 2005 v\ “Th# trưPng d#ch vV
phát triZn kinh doanh cho các doanh nghi6p v‰a và nhš œ Th
kinh doanh và các nhân t5 Cnh hưcng tHi thPi ñiZm nghiên c u và ñ\ ra mUt
s5 giCi pháp phát triZn th# trưPng d#ch vV này c Vi6t Nam.
œ Nghiên c u c2a TS. Phan H>ng Giang năm 2006 v\ “Hoàn thi6n h6
th5ng d#ch vV phát triZn kinh doanh c2a phịng thương mHi và cơng nghi6p
Vi6t Nam’’. Nghiờn c u ny chă t;p trung vo mUt nh cung cMp d#ch vV là
Phịng Thương mHi và Cơng nghi6p Vi6t Nam.
œ ð\ tài cMp bU “GiCi pháp ñgy mHnh d#ch vV phát triZn kinh doanh c
nưLc ta” c2a PGS.TS Nguy"n Dỗn Th# Li"u năm 2006 cho thMy cái nhìn
t™ng quan v\ d#ch vV phát triZn kinh doanh c nưLc ta và ñ\ xuMt mUt s5 giCi
15
pháp nh m ñgy mHnh d#ch vV phát triZn kinh doanh nói chung và giCi pháp
đ5i vLi mUt s5 loHi hình d#ch vV.
Bên cHnh đó cũng có mUt s5 nghiên c u cho nhWng loHi hình d#ch vV cV
thZ như: Nghiên c u v\ “Các d#ch vV h^ trF phát triZn công nghi6p c Vi6t
Nam c2a TS. Lê ðăng Doanh và nhóm nghiên c u năm 1997; Nghiên c u v\
“D#ch vV phát triZn kinh doanh trong 3 lĩnh v
Công ty Visson & Associates năm 2003. Các nghiên c u này ch2 yAu t;p
trung vào ñánh giá các yAu t5 cung cQu v\ d#ch vV phát triZn kinh doanh tHi
mUt thPi ñiZm nhMt ñ#nh và giLi hHn c mUt s5 loHi hình d#ch vV mà chưa có
nghiên c u nào đi sâu tìm hiZu v\ d#ch vV phát triZn kinh doanh cho doanh
nghi6p xuMt khgu.
6. K8t c]u c_a lucn án
Ngồi phQn mc đQu, kAt lu;n, danh mVc tài li6u tham khCo, lu;n án
ñưFc chia thành ba chương :
Chương 1. Cơ sc lý lu;n v\ d#ch vV phát triZn kinh doanh cho doanh
nghi6p xuMt khgu
Chương 2. Th
Chương 3. Phương hưLng và giCi pháp tăng cưPng d#ch vV phát triZn
kinh doanh cho doanh nghi6p xuMt khgu Vi6t Nam
16
CHƯƠNG 1
CƠ SQ LÝ LUHN VS D CH V PHÁT TRI"N KINH DOANH
CHO DOANH NGHI$P XU&T KH'U
1.1. KHÁI LUHN CHUNG VS D CH V PHÁT TRI"N KINH DOANH CHO
DOANH NGHI$P XU&T KH'U
1.1.1. Khái ni m d ch v phát tri n kinh doanh cho doanh nghi p xu t
kh u
Ngành d#ch vV t‰ lâu ñã trc thành mUt ngành kinh tA quan trRng c2a
nhi\u qu5c gia. Chính vì v;y, d#ch vV ñã thu hút s< quan tâm, nghiên c u c2a
nhi\u nhà khoa hRc. Trong các nghiên c u c2a mình, các tác giC cũng đã đưa
ra rMt nhi\u đ#nh nghĩa khác nhau v\ d#ch vV.
Theo Các Mác, d#ch vV là con đ± c2a n\n sCn xuMt hàng hóa. Khi n\n
kinh tA hàng hóa phát triZn mHnh địi hši mUt s< lưu thơng trơi chCy, thơng
su5t, liên tVc đZ thša mãn nhu cQu ngày càng cao c2a con ngưPi thì d#ch vV
cũng phát triZn đZ đáp ng nhu cQu đó. Như v;y b ng cách tiAp c;n dưLi góc
đU kinh tA, Cỏc Mỏc ủó chă ra ngu>n g5c ra ủPi, vai trị và đUng l
Kinh tA hRc hi6n đHi coi d#ch vV là mUt loHi hình sCn xuMt ñac bi6t mà
kAt quC c2a các hoHt ñUng hQu hAt không t>n tHi dưLi dHng v;t chMt. D#ch vV
ñưFc tHo ra do hoHt ñUng c2a con ngưPi nh m thoC mãn nhu cQu nào đó c2a
con ngưPi. Tùy thuUc vào quan ñiZm, mVc tiêu và phương pháp tiAp c;n, có
thZ có nhi\u đ#nh nghĩa khác nhau v\ d#ch vV:
T‰ ñiZn kinh tA hRc (2000) ñ#nh nghĩa “D#ch vV là mUt hoHt ñUng kinh
tA tHo ra nhWng sCn phgm vơ hình nào đó (tư vMn, phVc vV, bCo hiZm, ngân
hàng…) đóng góp tr
17
Theo Philip Kotler “ D#ch vV là mRi hành ñUng hay lFi ích mà mUt bên
có thZ cung cMp cho bên kia và ch2 yAu là vơ hình, khơng d:n đAn quy\n sc
hWu mUt cái gì đó. Vi6c th
Như v;y d#ch vV là mUt loHi sCn phgm, ch2 yAu là vơ hình, đưFc cung
cMp nh m thša mãn nhu cQu c2a ngưPi sS dVng d#ch vV trong đó ngưPi sS
dVng d#ch vV có thZ là cá nhân, t™ ch c hoac doanh nghi6p.
D#ch vV phát triZn kinh doanh (Business Development Services) là mUt
loHi hình d#ch vV đưFc cung cMp cho các doanh nghi6p, các ch2 thZ kinh tA
nh m h^ trF các doanh nghi6p, các ch2 thZ kinh tA nâng cao hi6u quC hoHt
ñUng. M^i qu5c gia, m^i t™ ch c có thZ đưa ra nhWng đ#nh nghĩa khác nhau v\
d#ch vV phát triZn kinh doanh (DVPTKD) tùy thuUc vào đi\u ki6n chính tr#,
kinh tA xã hUi cV thZ hoac mVc đích nghiên c u v\ DVPTKD.
Trên thA giLi, DVPTKD ngày càng kh¢ng đ#nh đưFc vai trị khơng thZ
thiAu ñ5i vLi các doanh nghi6p c hQu hAt các qu5c gia, đac bi6t kZ t‰ nhWng
năm cu5i thA k• 20. Nh;n thMy vai trị to lLn c2a DVPTKD đ5i vLi s< phát
triZn c2a doanh nghi6p, nhi\u qu5c gia trên thA giLi đã và đang quan tâm phát
triZn loHi hình d#ch vV này. Trên thA giLi cũng có rMt nhi\u nghiên c u c2a các
t™ ch c, các nhà khoa hRc v\ DVPTKD trong đó đưa ra nhWng đ#nh nghĩa,
nhWng quan ni6m khác nhau v\ DVPTKD.
Thơng thưPng, DVPTKD đưFc hiZu là “nhWng d#ch vV phi tài chính
đưFc cung cMp cho các t™ ch c kinh doanh”. Các d#ch vV phi tài chính là
nhWng d#ch vV khơng liên quan đAn vi6c cung ng tài chính cho doanh nghi6p
như d#ch vV cho vay c2a ngân hàng, d#ch vV tín dVng,… ð5i tưFng phVc vV
hay khách hàng chính c2a các d#ch vV này là các doanh nghi6p, t™ ch c kinh
tA ch không phCi ngưPi tiêu dùng cu5i cùng.
18
Bên cHnh đó có thZ xem xét mUt s5 khái ni6m v\ DVPTKD ñưFc ñưa
ra trong các nghiên c u v\ DVPTKD, như sau:
œ “DVPTKD là nhWng d#ch vV nh m cCi thi6n hoHt ñUng c2a doanh
nghi6p, tăng cưPng khC năng tham gia th# trưPng và khC năng cHnh tranh c2a
các doanh nghi6p. DVPTKD bao g>m các d#ch vV chiAn lưFc và các d#ch vV
tác nghi6p. DVPTKD nh m phVc vV t‰ bên ngồi đ5i vLi m^i t™ ch c kinh
doanh thay vì vi6c các doanh nghi6p đó t< mc rUng qui mơ đZ t< phVc vV”[48,
tr 11].
œ “DVPTKD là bMt kỳ d#ch vV nào ñưFc các doanh nghi6p sS dVng
nh m h^ trF cho vi6c th
sS dVng nh m h^ trF cho vi6c th
Ngồi ra cịn có mUt s5 quan ni6m khác v\ DVPTKD:
œ DVPTKD g>m nhWng d#ch vV mà các doanh nhân thưPng cQn ñAn
nh m giúp hR lãnh ñHo và phát triZn doanh nghi6p.
œ DVPTKD g>m các d#ch vV ñưFc các doanh nghi6p sS dVng đZ giúp
doanh nghi6p hoHt đUng có hi6u quC và phát triZn kinh doanh.
Mac dù có nhWng quan ni6m, cách hiZu khác nhau v\ DVPTKD, nhưng
các khái ni6m ñưFc ñưa ra trong các nghiên c u ñ\u th5ng nhMt DVPTKD là
mUt loHi hình d#ch vV cung cMp cho các doanh nghi6p nh m h^ trF các doanh
nghi6p trong vi6c th
T‰ khái ni6m chung v\ DVPTKD, có thZ hiZu D ch v phát tri n kinh
doanh cho doanh nghi"p xu t kh$u là nh'ng d ch v phi tài chính đư c cung
c p cho doanh nghi"p nh*m nâng cao năng l-c xu t kh$u, tăng kh. năng ti/p
19
c0n th trư1ng ngoài nư2c và nâng cao năng l-c c nh tranh c3a doanh
nghi"p trên th trư1ng th/ gi2i.
1.1.2. ð c ñi m c a d ch v phát tri n kinh doanh
DVPTKD là mUt loHi hình d#ch vV do đó DVPTKD cũng mang nhWng
đac điZm c2a các loHi hình d#ch vV nói chung, bao g>m:
œ Tính đ5ng th1i, khơng th tách r1i: Q trình cung ng d#ch vV là
q trình sCn xuMt đac bi6t, trong đó khách hàng chính là mUt bU ph;n c2a q
trình cung ng d#ch vV. Quá trình cung cMp và sS dVng d#ch vV thưPng di"n ra
mUt cách đ>ng thPi, khơng thZ tách rPi nhau, kAt thúc q trình cung ng
cũng đ>ng thPi là kAt thúc q trình sS dVng d#ch vV.
œ Tính khơng ñ5ng nh t: SCn phgm v;t chMt thưPng ñưFc tiêu chugn
hóa nên nên các sCn phgm sCn xuMt ra là ñ>ng nhMt, còn d#ch vV ñưFc cung
cMp tùy theo yêu cQu c2a khách hàng do đó các d#ch vV cung cMp hồn tồn
khơng gi5ng nhau, phV thuUc vào nhWng u cQu khác nhau c2a khách hàng
sS dVng d#ch vV.
œ Thư1ng là vơ hình và khơng lưu tr' đư c: HQu hAt các loHi h#ch vV
khơng t>n tHi dưLi hình th c v;t chMt và khơng nh;n biAt đưFc b ng các giác
quan, khách hàng sS dVng d#ch vV thưPng không thZ thMy đưFc d#ch vV trưLc
khi tiêu dùng. Do tính chMt đac thù c2a q trình cung cMp d#ch vV là sCn xuMt
và tiêu dùng d#ch vV di"n ra ñ>ng thPi nên đ5i vLi hQu hAt các loHi hình d#ch
vV nhà cung cMp khó có thZ sCn xuMt d#ch vV trưLc ñZ lưu kho r>i cung cMp
cho khách hàng. ðac ñiZm này là mUt trc ngHi cho các nhà cung cMp d#ch vV
trong vi6c chugn b# các ngu>n l
Tuy nhiên nhP có s< phát triZn c2a khoa hRc hi6n đHi mà mUt s5 loHi
hình d#ch vV ngày càng có tính chMt c2a sCn phgm hàng hóa nhi\u hơn. Các
sCn phgm d#ch vV này v‰a có thZ lưu trW đưFc và v;n chuyZn đAn mRi nơi ñZ
20
