tác động của hội nhập tài chính đến thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại các quốc gia đang phát triển

B<) a1Ao nuc v A uAo T~o
TRUONG D~I HQC MO THANH PHO HO CHI MINH

HOTHANHTRi

TAC DONG CUA HOI NHAP TAI CHINH DEN THU
HUT DAU Tu TRuc
TIEP Nuoc NGOAI TAI
c.Ac .
•
•
QUOC GIA DANG PH.AT TRIEN

Chuyen nganh
Ma sA chuyen nganh

.

: Kinh t~ hqc
: 60 03 01 01

.

LUAN VAN THAC SY KINH TE HOC
.
TRllONG Ml HOC MO TP.HCM

N gU"Oi hU"6ng din khoa hqc:

. .

PGS.TS LE PHAN THI DIEU THAO

Tp.H6 Chi Minh, 2014


LOI CAM DOAN
Toi cam doan r~ng lu~n van" Tac d(}ng cua h(}i nh~p tai chinh d~n
diu tU' tr\fc ti~p nU'O'c ngoai t~i cac quBc gia dang phat tri~n " la
bai nghien CUu cua chinh toi.
N goai trir nhfrng tai li~u tham khao dugc trich dfin trong lu~n van nay,
toi cam doan r~ng toan phfrn hay nhfrng phfrn nho cua lu~n van nay
chua rung dugc cong b6 ho~c dugc SU d\lng dS nh~n b~ng cfrp 6 nhfrng
ncri khac.
Khong c6 san phfrm, nghien CUu nao cua nguai khac dugc SU d\lllg
trong lu~n van nay ma khong dugc trich dfin theo dung quy dinh.
Lu~n van nay chua bao gia dugc n<)p dS nh~n bfrt ky b~ng cfrp nao t~i

cac truang d~i hQC ho~C CO' SO dao t~O khac.
Tp.Hfi Chi Minh, thang 12 nam 2014

.

Hoc viCn

Hfi Thanh Tri

iii


LOI CAMON

Tru6c tien, em xin chan thanh cam on co Le Phan Thi Di~u Thao da
t~n tinh hu6ng d~n, d()ng vien va giup da em rfit nhiSu trong qua trinh
thvc hi~n de' tai.
Nhan day em xin gui lai cam on dSn quy Thfiy Co, nhfrng nguai da
t~n tinh truySn dc;it kiSn thuc cho em trong hai nam h9c cao h9c vira
qua.
Xin cam on m~ va anh nhfrng nguai da luon
trong su6t qua trinh h9c t~p.

ahen va d<)ng vien con

Tp.HB Chi Minh, thang 12 nam 2014 ·
Hoc
vien
•

Ho' Thanh Tri

iv


.
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
NHAN XET CUA GIAO VIEN HUONG DAN

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

..................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
,,

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

v


TOM TAT
Ho~t d()ng d~u tu trgc tiSp nu&c ngoai vao nhfrng nu&c dang phat triSn da gia

tang m~nh me trong nhfrng nam g~n day va dang dong vai tro quan tr9ng trong
S\f phat triSn cua cac nu&c chu nha. Do d6 nghien CUu tac d()ng cua h()i nh~p tai

chinh vs m~t ths chs va cac nhan t6 khac t&i thu hut d~u tu trgc tiSp nu&c ngoai

a cac qudc gia dang phat triSn la diSu rfit c~n thiSt. Bai lu~n van sir d\lng tno
hinh dfr li~u bang (panel data) v&i mfiu dfr li~u bao gdm 29 qudc gia dang phat
triSn c6 thu nh~p trung binh va thfip trong giai do~n 2000 - 2012. KSt qua
nghien cliu cho thfiy: h()i nh~p tai chfnh vs m~t thS chS, quy mo thi truang, t6ng
d\f trfr ngo~i hdi, ca

sa h~ t~ng, d9 ma thuang m~i c6 mdi tuang quan duang v&i

FDI. Trong khi d6, biSn chi phi lao d()ng c6 tuang quan am v&i FDI do m()t

ph~ nhan cong gia re, nha d~u tu nu&c ngoai con hu&ng den h,rc luQ'Ilg lao d9ng
chfit luQ'Ilg cao.

Tu kh6a: FDI, KAOPEN, h()i nh~p tai chfnh, phuang phap FGLS.

vi


MUCLUC
•
•
Li:11 CAM DOAN ............................................................................ iii
'

?

.

L~ CAM~

................................................................................. i\7

NHAN
XET CUA GIAO VIEN HUONG DAN ............................ v
•

.

TOM TAT •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••'\'I
••
MUCLUC
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• \711
•
•

DANH Ml)C HINH VE VA DO THJ ............................................ ix
?

DANH MUC
BANG ........................................................................ ~
•

.

'

-

-

DANH MUC TU VIET TAT ......................................................... xi
CHU~G 1: Glffi THIEU
............................................................ 1
•
1.1 Ly do ch9n dS tai ......................................................................... 1
1.~ C~ll

liC>i 11,g;hie11 <;w •........•....................•..•....•.••......•.....•..•............ :J

." Ilgh."
1'Y.1
3
1•3 M \lC tlt!ll
lt!Il C\.1.\..1.••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

I.Lt. Ph~lll "i Il~hi~11 cw ........•....................•....•.••.••............................ :J
1.5 Phuang ph3.p nghien cw •...•....•...•....•..•..............•.....•..•...........•... :J

" cuu
, ..................................................................... . 4
1. 6 Y, 11,g;h-ta.. Il!?;h.lt!Il

l.'7 i:>iSlll lllcS'i clia lJai nghien cw ....................•................................. 4
1.8 Tdng quan rn'.)i dung lJai nghien cw ..................•..............•.......... 4

vA THUC
. NGHIEM
. ...................................................................... 5
2.1 H6i
. nhftp

. tai chinh ........................................................................ 5

, .lll~lll
. " h".
,. ch'nh
21
• • lKha..1
~1 11h"
~p ta..1
1 •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 5
2.1.2 J:>~c diSlll cl:La h<'.)i nh~p tai chinh .............................................. 5
vii


~.~ Nhu11~ 11~hi~11

,

c;lrtJ. ly tlilly~t .....•..................•............................... ,.,

2.3 Cac nghien clrti thlJC nghi~m ..............................•.....•..•............... 9

CHUONG 3: PHUONG PHAP NGHIEN ctru ......................... 27
3.1 Khai quat th1Jc tn;tng dong vdn FDI t~i cac qudc gia dang phat triSn
.............................................................•..........................................
3.~ 1'11()

27

hillh 11~hi~11 c;lrti ..............•.......................•....•....................... ~~

3.3 Du li~ll 11~hi~11 c;lrti .•......................................•....•....••.........•...... .:J!;

3.-4- PhlI()'ll~ JJhCHUONG 4:

KET QUA NGHIEN c(fu ....................................40

4 .1 Thdng ke mo ta .......................................................................... 40
4.2 ~st qua nghien clrti .................................................................... 42

CHUONG 5:

KET LUAN
. VA KHUYEN NGHI......................... 52

5.1 ~St lu~n .................•......................................•..............•.............. 52
5.2 KhuySn nghj v&i chillh sach thu hut FDI t~i Vi~t Nam ..........•.. 53
5.3 H~n chS va hu&ng nghien clrti tiSp theo ...............•........•........... 55

TAI LIEU
THAM KHAO
•

.

PHU. LUC

viii

DANH MUC
HINH VE VA DO THI•
•
Hinh 3.1.:, _FDI toan cftu, trung binh giai doc;tn 2005 - 2007, giai doc;tn
2007 - 2013 ........................................................................................ 28

Hinh 3.2: FDI vao cac nh6m nuac, giai doc;tn 1991 -2013 (%) ......... 28

ix


DANH MUC
BANG
•

Bang 2.1: Tbng hqp cac nghien Clru thµc nghi~m ............................. 22
Bang 3.1: Mo ta dfr li~u nghien CUu va cac biSn trong mo hinh ........ 32
Bang 3.2: Danh sach cac qu6c gia dang phat triSn trong m~u nghien

CUu ...................................................................................................... ·35
Bang 4.1: Phan tich mo ta du li~u cua cac nuac dang phat triSn giai
do~n

2000-2012 .................................................................................. 40

B3,ng 4.2: Ma tr~n tuong quan gifra cac biSn ..................................... 41
Bang 4.3: KSt qua chi s6 nhan ph6ng d~i VIF ................................... 41
,

Bang 4.4: Ket qua uac tinh theo phuong phap Pooled OLS .............. 42
Bang 4.5: KSt qua uac tinh theo phuong phap FEM ......................... 43
Bang 4.6: KiSm dinh Redumdant test dS 1\ra ch9n mo hinh pooled

OLS hay FEM ..................................................................................... 44
Bang 4.7: KSt qua uac tinh theo FEM c6 bao g6m biSn gia thcri gian45
Bang 4.8: KiSm dinh Wald test dS kiSm dinh tac d()ng cua thcri gian

ten biSn phµ thu()c ............................................................................... 46
Bang 4.9: KSt qua uac tinh theo phuong phap REM ......................... 46
Bang 4.10: KSt qua kiSm dinh Hausman ........................................... 47
Bang 4.11: KSt qua uac tinh phuong phap FGLS ............................. 48

x


DANHMUC
TUVIET TAT
•

Ky hi~u

Ti~ngAnh

Ti~ng Vi~t

FDI

Foreign direct investment

D~u tu trgc tiSp mr6c ngoai

FEM

Fixed effects

FGLS

Feasible Generalized Least
Square

GDP

Gross domestic product

T6ng thu nh~p qu6c rn)i

IMF

The International Monetary

Quy ti~n t~ qu6c tS

Fund's
MNC

Multinational corporation

Cong ty da qu6c gia

NHTM

Commercial bank

Ngan hang thuong m~i

NHTW

Central bank

Ngan hang Trung uong

OLI

Ownership - Location Internalization
Ordinary least squares

OLS
Random effects
REM
UN CTAD

United Nations Conference
on Trade and Development

VIF

Variance inflation factor

xi

Lien Hi~p thuong
phat triSn thS giai

m~1

va

H~ s6 ph6ng d~i phuong sai


CHUONG 1: GIOI THIEU
•
1.1 Ly do ch9n de tai
Cau hoi lam: thS nao thu hut duqc vdn dfiu tu tn.rc tiSp nu&c ngoai (FDI) nh~n
duqc rftt nhiSu S\J'. quan tam cua cac nha kinh ts va nguai lam chinh sach b&i v&i
quan diSm FDI gop phfin tang tru&ng kinh tS thong qua viec b6 sung ngu6n vdn
trong nu&c, chuySn giao cong nghe, ky thu~t hien d?i, trinh d9 chuyen mon va
trinh d() quan ly tien tiSn cho nu&c tiSp nh~n dfiu tu. Thµc tS cilng cho thfty, cac
nu&c co tdc de) tang tru&ng nhanh tiSp nh~n ngu6n vdn FDI nhiSu hon va nguqc
l?i. M()t m~t, FDI b6 sung ngu6n v6n cho nSn kinh tS, lam tang cfiu cac ySu t6
san xuftt nhu: lao d9ng, nguyen v~t lieu dfiu vao ... gop phfin giai quy8t viec lam
cho m()t b() ph~n khong nho dan cu. Them vao do, qua cac hinh thuc dfiu tu nay,

t~i nu6'c tiep nh~n d~u tu hinh thanh mot h~ th6ng doanh nghi~p c6 v6n nu6'c

ngoai lam da d~ng h6a cac thanh phftn kinh t6, thuc d~y kha nang c~nh tranh cua
cac thanh phin kinh tS khac
gia thanh h?

dS t?o ra cac san phim chftt luqng t6t hon trong khi

ru do lam tang kha nang san xuftt cua nsn kinh ts, thuc dfiy tang

tru&ng cung vs san phim, hang hoa va djch V\l. Vi v~y, cac nu&c dang phat triSn
v&i nhu c~u d~u tu cao dS d?t duqc m\lc tieu tang tru&ng, ngay cang c?nh tranh
dS thu hut duqc nhiSu ngu6n vdn FDI hon nfra.
BQ ba bftt kha thi la m()t trong nhfrng ly thuySt rftt quan tr9ng cua tai chinh qudc

t~, duqc phat tri€n dµa tren nhfrng

y tu&ng

cua Robert Mundell va Marcus

Fleming vao th~p nien 1960. Hai ong da xay dµng ly thuySt "B9 ba bftt kha thi",
phat biSu nhu m()t dinh dS: m()t qudc gia khong thS d6ng thai d?t duqc ty gia cd
dinh, h()i nh~p tai chinh va d()c l~p tiSn te. Trong do: d()c l~p tiSn te la SU d\lllg
chinh sach tiSn te dS 6n dinh nSn kinh ts, thµc hien m\lc tieu tang tru&ng kinh ts
va kiSm chS l?m phat. Ngan hang trung uong co thS tang cung tiSn va giam Iai
suftt khi nSn kinh tS suy thoai va giam cung tiSn, tang Iai suftt khi nSn kinh tS
phat triSn qua nong. HQi nh~p tai chinh nghia la dong vdn duqc t\! do ra vao nSn
kinh tS. Viec nay cho phep cong dan cua nu6c do da d?ng hoa tai san b~ng each
1


dftu tu ra nu&c ngoai. N 6 ding khuySn khich cac nha dftu tu nu&c ngoai dem
theo cac ngu6n h,rc, kinh nghi~m, chuyen mon dS dau tu vao nu&c d6. Duy tri

tY

gia 6n dinh giup t?o ra ccii neo danh nghfa dS chinh phu cac nu&c tiSn hanh cac

bi~n phap 6ri dinh gia ca. Cai neo nay lam cho nh~n thuc cua nha dftu tu d6i v&i
nii ro cua nsn kinh ts giam di, lam tang them niSm tin cua cong chting vao d6ng
n()i t~. Tit ca giup lam cho moi truang dftu tu t6t hon. Chinn va Ito (2007) da chi
ra rttng chinh phu cac nu&c dang phat triSn trong vi~c lµa ch9n mfiu hinh b9 ·ba
bfit kha thi la hu&ng tai tr?ng thai trung gian gifra ba chinh sach ml,lC tieu: h(}i
nh~p tai chinh nhung khong quen kism soat v6n, d9c l~p tisn t~ vira phai, va ca

chS cy gia biSn d<)ng trong m<)t bien d<) m\lc tieu cho phep b~ng each tang cuang

khg dµ trU ngo?i h6i nhu m<)t cong C\l dS quan ly tY gia. Ong cilng da gi&i thi~u
thu&c do b<) ba hit kha thi tir d6 dua ra b<) chi s6 "Trilemma Indexes". Trong d6,
tac gia da SU d\lflg du li~u cua chi s6 muc d<) h<)i nh~p tai chinh do luang vs m~t
thS chS - KAOPEN dS ph\lc V\l cho ml,lc dich nghien c-UU.
Chu dS kham pha cac nhan t6 tac d<)ng dSn dong v6n FDI vao cac nu&c dang
phat triSn da dugc trinh bay trong nhiSu bai nghien CUu. Fayyaz va Kabibi
(2012) lam nghien cilu thµc nghi~m tren mfiu 57 nu&c c6 thu nh~p trung binh va
thftp tir nam 2000 - 2009 cho thiy cac nu&c GDP l&n, t6c d<) tang tru&ng GDP
cao, ngo?i thuong phat triSn cling moi truang kinh doanh t6t dS dang thu hut
FDI hon. M<)t vai nghien CUu khac cua cac tac gia ding lien quan dSn dS tai nhu:
Mohamed (2004), Wasseem (2007), James (2008), Ab va Mohd (2012).
Tuy nhien, cac bai nghien cilu tren dSu khong dua chi s6 h<)i nh~p tai chinh vs
m~t thS chS KAOPEN vao dS tai dS thiy tac d<)ng cua chi s6 nay t&i thu hut dftu

tu FDI t?i cac qu6c gia dang phat triSn cling nhu gay ra tac d<)ng lftn at m<)t ho~c
m<)t s6 nhan t6 kinh tS vI mo khac hay khong. Do d6, dS kh~c ph\lc m()t s6 h?n
chS nhu tren, tac gia ti8n hanh nghien cilu dS tai "Tac d()ng ciia h()i nh~p tai
chfnh d~n dong van dftu tU' trl}'C ti~p nU'tYC ngoai t~i cac qu8c gia dang phat

tri~n."

2


1.2 Cau hoi nghien CtfU
D~ra vao m<)t s6 kSt qua nghien CUu thµc nghi~m tru6c day, cau hoi nghien CUu
d~t ra la: nhan t6 h<)i nh~p tai chinh vs m~t the chS c6 tac d<)ng dSn thu hut FDI
t~i cac qu6c gia dang phat triSn c6 thu nh~p trung binh va th~p. Li~u rftng quy
mo thi tru0ng, chi phi lao d<)ng, d<)

ma thuong m1;1i, ca sa h1;1 tfing, t6ng dv trfr

ngo1;1i h6i c6 tac d<)ng dSn dfiu tu tf\)'.c tiSp nu6c ngoai t1;1i cac nu6c dang phat
tri€n co thu nh~p trung binh va th~p hay khong.

1.3 M\lc tieu nghien cl'fu
Phan tich tac d<)ng cua h<)i nh~p tai chinh vs m~t thS chS dSn thu hut dfiu tu tf\)'.c
tisp nuac ngoai t1;1i cac nuac dang phat triSn co thu nh~p trung binh va thfip.
Tim ra tac d<)ng cac nhan t6 khac t6i dong v6n FDI vao 29 nuac dang phat triBn
c6 thu nh~p trung binh va thfip trong khoang thai gian 13 nam tU nam 2000 2012.

1.4 Ph~m vi nghien cl'fu
Ch9n 29 nu6c dang phat triSn c6 thu nh~p trung binh va thfip tren thS gi6i trong
giai do1;1n 2000 dSn 2012 theo phan 101;1i cua World investment report UNCTAD
(2012) de tim ra tac ddftu tu tf\)'.c tiSp ngoai t1;1i cac qu6c gia d6.

1.5 PhtrO'ng phap nghien cl'fu
Phuong phap nghien cU'U duqc su d\lllg trong lu~n van nhftm tim ra m6i quan h~

giua FDI va h<)i nh~p tai chinh vs m~t thS chS, ciing nhu cac nhan t6 khac anh
huang dSn FDI la cac phuong phap phan tich h6i quy du li~u bang pooled OLS,
FEM, REM, FGLS dva tren phftn mSm Eviews 6.0. Trong mo hinh nay, FDI
dm;rc coi la biSn phµ thu<)c, h<)i nh~p tai chinh vs m~t thS chS va cac nhan t6
khac duqc coi la cac biSn dd<)ng cua cac nhan t6 tren t6i FDI. D6ng thai, tra lai cho cau hoi nghien CUu: co
hay khong tac d<)ng cua h<)i nh~p tai chinh vs m~t thB chS dSn FDI, cac nhan t6
3


khac anh hu&ng dSn FDI nhu thS nao? NSu co thi anh hu&ng ra sao? Li~u r~ng,
S\f hi~n di~n cua biSn h(H nh~p tai chinh vs m~t

thS chS c6 tac d()ng l~n at hay

lo~i ho cac biSn khac trong mo hinh hay khong?

1.6 Ynghia nghien clfu
H~ th6ng hoa nhfrng vfrn dS ly lu~n va thµc tiSn vs tac d()ng cua h()i nh~p tai
chinh vs m~t the chS va cac nhan t6 khac dSn dong v6n dftu tu tf\fc tiSp nuac
ngoai, C\l thS: h()i nh~p tai chinh vs m~t thS chS, l~m phat, quy mo thi truemg, chi
phi lao d()ng, dQ m& thuong m~i, ca s& h~ tftng, t6ng dµ trfr ngo~i h6i cua 29
nu6c dang phat triSn co thu nh~p trung binh va thfrp, tren ca s& do xem xet thµc
tr~g dftu tu tf\fc tiSp nuac ngoai t~i cac nuac.

1. 7 Diem m&i cua bai nghien CtfU
Ngoai vi~c do luang S\f tac d()ng cua cac nhan t6 ca ban nhu: quy mo thi truemg,
dg trfr ngo~i h6i, ca s& h~ tftng, chi phi lao d()ng, d()

ma thuong m~i, lu~n van da

dua vao nhan t6 h()i nh~p tai chinh vs m~t thS chS dS do luemg S\f anh hu&ng cua
n6 dSn thu hut FDI t~i cac qu6c gia dang phat triSn.

1.8 Tong quan n(>i dung bai nghien clfu
Bai nghien ctiu tiSp theo se g6m cac n()i dung sau:
Chuong 2: Tdng quan cac nghien CUu ly thuySt va thµc nghi~m
Chuong 3: Phuong phap nghien ctiu
Chuong 4: KSt qua nghien ctiu
Chuong 5: KSt lu~n va khuySn nghi

4


CHU'O'NG 2: TONG QUAN cAc NGHIEN
VA THU'C
. NGHIEM
.

cifu LY THUYET

2.1 H«}i nh~p tai chinh
2.1.1 Khai ni~m h<)i nh~p tai chinh
Theo Shepherd ( 1994), h{)i nh~p tai chinh duqc giai thich dva tren quan diSm
di Su chinh gia tai san, v6n chfuig khoan, va dong ti Sn. N 6i each khac, h{)i nh~p
tai chinh la S\! thay the tai San nh(y vao S\! binh d~ng va t\f do tiep c~n thong tin
can xfuig. Nhfrng tai san thay the d6 ph\lc thu(k vao kha nang giao dich vS cac
thoa thu~n tai chinh cua chu thS

sa hfru. Bftt kY m{)t rao can nao trong trao d6i vs

tai' chinh cho du bi chi ph6i bai y mu6n chu quan hay ky v9ng cua cac t6 chuc se
d~n t6i S\! chuySn d6i tai san khong hoan hao.

Theo De Brouwer (2005), h{)i

nh~p

tai chinh la qua trinh ma thi truang tai chinh

a m9t qu6c gia tr& nen tuong tac m:;inh me hon nen vai nh-ctng nSn kinh te khac.
DiSu d6 c6 nghfa la c6 S\! tang Ien trong dong v6n va XU hu6ng gia va tY suftt
sinh lqi trong vi~c trao d6i hang h6a tai chinh song phuong.
Xet a khia c:;inh kiSm soat ngu6n v6n cua qu6c gia, Chin va Ito (2007) cho r&ng
qua trinh h{)i nh~p tai chinh chiu sv chi ph6i cua nhfrng gi6i h~n trong giao dich
tai khoan v6n, noi each khac do la S\! tuong quan cua nhfrng chinh sach t\f do
h6a tai chinh, chi phi va chinh sach kiSm soat v6n cua m{)t qu6c gia.

Tu d6, ong

da phat trisn m9t chi s6 de do luang muc d9 h9i nh~p tai chinh qu6c gia thong
qua do luang quy mo va muc d9

ma cua tai khoan v6n.

N6i tom l~i, tlr nhfrng khai ni~m tren ta thfty, cac tac gia dSu th6ng nhftt vs quan
diSm, h{)i nh~p tai chinh la S\! tham gia cua cac chu thS tai chinh vao thi truang
chung di cung v6i cac lu~t 1~ va thoa thu~n chung m<)t each cong bing va duqc
d6i XU m{)t each binh d~ng.

2.1.2 D~c diem cua hc}i nh~p tai chinh
./ Lqi ich tir hqi nh~p tai chinh t~i cac nuO'c dang phat tri~n
5


Theo Trftn Ng9c Tha (2001), lqi ich tlr h<)i nh?p tai chinh gia tang theo hai
phuang thuc chinh nhu sau:
Thu nh~t, h()i nh~p tai chinh co kha nang thuc dAy
muc d<) dftu tu va nang cao

S\I

tang tru6ng do gia tang

tY suftt sinh lqi cua dftu tu thong qua vi~c cac nu6c

nay tisp c?n duqc kinh nghi~m quan I:Y hi~n d~i, cac thanh qua khoa h 9 c tren ths
giai va d~c bi~t tisp c~n duqc tac d9ng cua thi truang hi~u qua la thi truang ma
cac thong tin duqc phan h6i m9t cac dfty du va kip thai vao trong gia dBi vai cac
nha dftu tu (thi truang hi~u qua d~ng m?nh).
Thu hai, h(H nh?p tai chinh cho phep m9i ca nhan 1\I bao hiSm chBng l~i S\f phat

tri~n khong can d6i trong nSn kinh ts nuac chu nha b~ng each da d~ng hoa d~u
tu va khai thac thi truang toan cfiu dS lam diu di

nh?p. H<)i nh?p tai chinh c6 thS thuc dAy dftu tu

S\I

suy giam t?m thai trong thu

acac nu6c dang phat triSn b~ng

each giai bai toan nan giai gifra tiSt ki~m va dftu tu trong m<)t qu6c gia. Nhfrng
kSt qua tiSm An tu d~u tu cao han biSn d6i tlr qu6c gia nay d~n qu6c gia khac tUy'
thm)c vao

tY suftt sinh lqi cua cac CO' h()i dftu tu va S\I khac bi~t gifra chi phi SU

d\lllg vBn trong nuac, thuang rftt cao tru6c khi h<)i nh~p so v6i chi phi su d\lllg
,

,

,

von quoc te .

./ Rui ro trong qua trinh hQi nh~p tai chinh t~i cac nU'O'c dang phat tri~n
Theo Trfin N g9c Tha (2006) m~c du h()i nh~p tai chinh mang l?i cho cac nu6c
lqi ich tiSm nang rftt to Ian nhu da phan tich

a tren, cac chuyen gia ho?ch dinh

chinh sach cua cac nu6c luon quan tam dSn vftn dS la

S\I

gia tang h()i nh?p tai

chinh va qua trong c~y vao dong vBn tu nhan co the lam cho nhfrng thi truang
m6i nBi dS mftt 6n dinh do c6 S\f dao nguqc Ian cua dong vBn. S\I sq hai nhu
v~y khong phai la khong c6 can cu, d~c bi~t la dBi v6i cac quBc gia c6 chinh

sach tai khoa ysu, h~ thBng ngan hang duqc bao v~ qua muc c&n thiSt ho~c quan
ly t6i va thi truang vBn n()i dia l?i bi bop meo cao dQ. Dong vBn quBc tS c6 thS
ung XU nhu m()t tftm guang ph6ng d~i cua nSn kinh tS trong nuac, khuSch d?i lqi
ich cua nhfrng chuang trinh cai t6 duqc kSt cfiu tBt nhung no I~i lam tang them
6


thi~t h:;ii do nhfrng chinh sach va kinh ts ysu kem.

a muc d9 trung binh, dong

v6n tu nhan vao cac nuac dang phat triSn it co kha nang chiu d\l'Ilg n6i m<)t S\l'
dao l<)n Ian trong dong v6n, s6 li~u thvc tS dong v6n tu nhan vao cac nuac dang
phat triSn cod<) co dan dang ks (vao nhanh, ra nhanh).
Tom l:;ii, hftu hSt cac nuac dang phat triSn thiSu nhfrng chinh sach kinh ts vi mo
va h~ th6ng ngan hang m:;inh, thiSu S\l' hoan thi~n vs thS chS (de jure) nen dS bi
t6n thuong bai nhfrng biSn d<)ng tiSm cln va dao nguqc cua dong v6n (sudden
stop). Trong khi cac nha dftu tu qu6c tS ngay cang tra nen ccin tr9ng hon, tinh kY
lu~t cua thi truang ngay cang co khuynh huang duqc dS cao thi khi nhfrng niSm

tin do bi m~t di se kich ho:;it dong v6n chay ra, va nhu v~y h<)i nh~p tai chinh co

kha nang khuSch d:;ii cac cu s6c ho~c thi~t h:;ii do nhfrng sai 1Am trong ho:;ich
dinh chinh sach va dfut dSn b~t 6n dinh Ian hon (y cac nuac dang phat triSn.

2.2 Nhfrng nghien cll'u ly thuyet

V~n dS lien quan dSn dftu tu trvc tiSp nuac ngoai ngay cang nh~n duqc nhiSu S\l'

quan tam va co dt nhiSu ly thuySt nghien Clru t~p trung vao chu dS nay, trong do
cac ly thuySt hftu nhu t~p trung phat triSn tir nSn tang ly thuySt cua Hymer,
Vernon va Dunning. Cac nha kinh tS dSu tin r~ng, FDI la m<)t nhan t6 quan tr9ng
trong vi~c thuc dciy tang truang kinh ts t~t ca cac nuac, d~c bi~t la cac nuac
dang phat triSn. M<)t cong ty co thS co nhiSu d<)ng Ive dS thvc hi~n dftu tu trvc
tiSp ra nuac ngoai, do do, khong co m<)t ly thuySt chung nao vs FDI co thS giai
thich m<)t each toan di~n S\l' t6n t:;ii cua cac cong ty da qu6c gia (MN Cs), san
phclm co tinh ch~t qu6c tS va FDI. Nguai ta bftt dftu tim kiSm lai giai thich tir
sau chiSn tranh thS giai thu hai khi xu~t hi~n hi~n tuqng toan cftu hoa. Vai tro
cua cac cong ty da qu6c gia va FDI gia tang m:;inh me trong nhfrng nam 1950 va
1960 giup cho cac nha nghien Clru tim ra cac ly thuySt giai thich hanh vi cua
MNCs va S\l' t6n t:;ii cua san phclm co tinh ch~t qu6c tS.

Ly thuyit vJ ho{lt il9ng quBc ti ctic ding ty

ila quBc gia (The International

Operations of National Firms) cua Hymes (1960). Cac cong ty da qu6c gia co
7


nhfrng lgi thS d~c thu (ch~ng h~n nang h,rc ca ban) cho phep cong ty vugt qua

,., tra ng~1 veA ch'1 ph'1 a nuac ngoa1 nen hQ san
O'
\
d"au tu tn,rc tiep
./. ra nuac

,
nhung
sang
¥

I

¥

,

\I

A

ngoai. Khi ch9n dia di~m dfiu tu, nhfrng cong ty da qubc gia se ch9n nai nao c6
cac disu kien (lao d<)ng, dit dai,chinh trD cho phep h9 phat huy cac lgi the d~c
thu n6i tren. Nhfrng cong ty da qu6c gia thuang c6 lgi thS 16n vs v6n va cong
ngh~ d~u tu ra cac nu&c s~n c6 ngu6n nguyen li~u, gia nhan cong re va thuang

la thi truang tieu th\l tism nang.

Ly

thuyit aliu tu quac ti va thudng m{l-i quac ti trong chu kjJ san pham

(International Investment and International Trade in the Product Cycle) cua
Vernon (1966) nghien cliu dftu tu tn,rc tiSp cua cac cong ty My vao cac nu6c
Dong Au sau thS chiSn thu hai trong nganh san xuftt cong nghi~p trong khoang
thai gian tir 1950 - 1970. Qua thai gian, My da tra thanh nu6c nh~p khfiu chinh

cua nhiSu hang hoa ma tru&c day no da tirng san xuit, phat triSn va xuit khftu.
Vernon dµa vao b6n giai do~n trong m<)t chu ky san xufit kinh doanh cua doanh
nghi~p bao g6m 3 giai do~n: (1) Giai do~n phat minh va gi6i thi~u; (2) Giai
do~n phat triSn qui trinh va di tm chin mu6i; (3) Giai do~n chin mu6i hay dugc

tieu chufin hoa. Trong giai do~ d~u, cac san phftm m6i tung ra thi truang v~n
con dang d~n dugc hoan thi~n, nen doanh s6 tang truang ch~m, chua c6 lgi
nhu~n vi phai t6n chi phi nhiSu cho vi~c gi6i thi~u san phfim ra thi truang. TiSp

theo, trong giai do~n tang truang, san phfim dugc thi truang tisp nh~n nhanh
ch6ng va san xuftt m<)t san phfim d~t t&i giai do~n chufin h6a trong chu ky phat
tri~n ciing la luc thi truang san phftm nay co rfit nhiSu nha cung cip.

d giai do~n

nay, san phfim it dugc cai tisn, nen c~nh tranh giua nha cung cip d~n t&i quyst
dinh giam gia va do d6 d~n t6i quySt dinh cit giam chi phi san xufit. Day la ly do
dS cac nha cung cftp chuySn san xuftt san phfim sang nhfrng nu6c cho phep chi
phi san xuftt thfip han. Do d6 cac cong ty da qu6c gia cua My t~i nu6c ngoai c6

ca h<)i xuftt khftu cac san phfim nay ngugc tra l~i thi truang My. Tom l~i, co thS
thfiy, dftu tu tfl,lc tiSp nu6c ngoai bit dftu xufit hi~n trong giai do~n thu hai cua
m<)t chu ky kinh doanh.

8


Ly thuy~t OLI cua Dunning vJ FD/, day la minh chung thuyet ph\lc nhftt vS
d(mg ca dAu tu trµc tiep ra nuoc ngoai duqc dua ra bai Dunning (1980). Ong da
giai thich cac nhan t6 tac d{)ng den FDI bao g6m: lqi the vS quySn

sa hiiu

(Ownership), vS qudc gia (Location) va lqi the qudc te h6a (Internalization)
duqc xem nhu la khuon kh6 ly thuyet OLI.
Thu nh§t, cac cong ty nen c6 lqi the vs quySn

sa htiu cho phep hQ q1nh tranh

hi~u qua trong thi tru0ng n{)i dia, vi d\l, quy trinh san xu§t cua cong ty' cong ty
c6 lqi the c~ tranh han cac cong ty trong nuoc, va n6 ding bao g6m thuang
hi~u, ban quySn, cong ngh~ va k:Y nang quan ly.
Th~ hai, nuoc chu nha nen

sa hiiu nhfrng lqi the c~nh tranh qu6c gia, diSu nay se

khuyen khich cong ty nuoc ngoai den trgc tiep San xuftt ph\].C V\J. thi tru0ng trong
nuoc thay vi xuftt khfiu vao nuoc do, vi d\l, chi phi san xuftt va v~n chuySn th§p,

uu dai thus, mi ro th§p, ...

va cu6i cling, lqi the qu6c t6 h6a ( lqi the cong ty tv san xu§t ra san phfim chu
khong phai thong qua viec hqp tac voi cong ty

t~i

nuoc chu nha ) giup cong ty

xay dµng va khai thac nang h,rc cua minh nhu chi phi v~n chuy€n th§p, quan ly
hi~u qua va kiSm soat ch§t luQ'llg t6t, dS san xufit han ia ph\l thu{)c vao hqp d6ng

voi cong ty nuoc ngoai, bai no thu0ng ham chua nhiSu mi ro do cong ty phai
ti6t 19 m9t s6 thong tin d9c quysn voi d6i tac.

2.3 Cac nghien c\fu th\l'c nghi~m
C6 nhiSu bing chUng thl,Ic nghiem nhim xac dinh cac nhan t6 tac d{)ng len dong
v6n FDI. Tuy nhien, c6 nhiSu yeu t6 duqc coi la nhan t6 tac d{)ng den FDI trong
m6i nghien Clru

a m6i qu6c gia. Vi v~y, rfrt kh6 dS liet ke cac nhan t6 tac d{)ng,

d~c bi~t la theo thai gian m{)t s6 nhan t6 c6 thS c6 ho~c khong c6 y nghia th6ng

ke. Do d6, phfin xem xet l~i bing chung thl,IC nghiem nay se t~p trung vao
nghien Clru do lu0ng chi s6 h{)i nh~p tai chinh vs m~t thS ch€ cua Chinn va Ito
(2007), ciing nhu nhfrng nghien clrti vS cac nhan td tac d{)ng len FDI t~i cac

9


nuac dang phat triSn, cac nSn kinh ts mai n6i va nhfrng qu6c gia co nsn kinh ts
chuySn d6i.
Nghien cfru.ciia Chinn va Ito (2007)

B() ba bfit kha thi la m()t trong nhfrng ly thuySt rfit quan tr9ng cua tai chinh qu6c
t8, duqc phat triSn dva tren nhung y tuemg cua Robert Mundell va Marcus
Fleming vao th~p nien 1960. Hai ong da xay d\Illg ly thuySt "B() ba bftt kha tlii",
phat biSu nhu mQt dinh dS: mQt qu6c gia khong thS d6ng thai d~t duqc cy gia c6
dinh, h()i nh~p tai chinh va dQc l~p tiSn t~. Chinn va Ito (2007) da chi ra r&ng
chinh phu cac nuac dang phat triSn trong vi~c Iva chQn mfiu hinh b() ba bfit kha

th( la huang tai

tr~ng

thai trung gian giua ba chinh sach m\lC tieu: h(}i

nh~p

chinh nhung khong quen kiSm soat v6n, d()c l~p tiSn t~ vira phai, va ca chS

tai

cy

gia biSn d()ng trong m()t bien d() m\lc tieu cho phep b&ng each tang cuang kho
dv trU ngo~i h6i nhu m()t cong C\l dS quan ly

tY gia.

Ong ciing da giai thi~u

thuac do b() ha bftt kha thi tir do dua ra b() chi s6 "Trilemma Indexes". Trong do~
tac gia da su d\lng du li~u cua chi s6 mile d() h()i nh~p tai chinh do luang vS m~t
th€ chS - KAOPEN dS ph\lc V\l cho m\lc dich nghien cilu.
Hi~n nay' co rftt nhiSu nha nghien CUu da dua ra each do vs mile d() h()i nh~p tai

chinh cua m()t qu6c gia. Tuy nhien, theo Chinn va ito (2007) da chi ra r&ng co

ma tai chinh cua m()t qu6c gia. Thang do thil nhfit tiSp c?n tir
thvc ts do la d() ma tai chinh thuang (de facto), thang do nay co nhiSu khuyst

hai each do vs d()

di€m do la khong phai anh dung th\{C chfit cua mile dQ h(}i nh~p tai chinh Cua
m()t qu6c gia vi no xet tren khia c~nh du li~u thvc tS (NET FLOWS/GDP), trong
khi do h()i nh?p tai chinh di tu ly lu?n tir b() ha bfit kha thi, la sv ho~ch dinh tir
chinh sach kiSm soat cua mQt qu6c gia, noi each khac do la mong mu6n chu
quan ths hi~n thong qua chu truang va chinh sach cua chinh phu am(>t qu6c gia;
vi v?y each do nay khong phan anh dung ban chftt cua h()i nh?p tai chinh tC:Li m()t
qu6c gia. Cach do thil hai la each do thS chS (de jure), di tir quan diSm cua chinh
phu t~i qu6c gia cua minh, va xem xet dva tren cac chinh sach h()i nh?p tai chinh
cua qu6c gia.
10


KAOPEN dµa tren thong tin trong bao cao hang nam v6 ca chS

tY gia va nhfrng

h~n chS ngo~i h6i do IMF phat hanh (Annual Report on Exchange Arrangements

and Exchange Restrictions). Nhin vao KAOPEN ta se thfty m{)t qu6c gia tren

tY gia hay khong. Day la dc;tng ca chS ma m{)t
d\lllg cho giao djch tren tai khoan vang lai va m{)t lo~i tY gia ap

thl.rc tS c6 tiSn hanh chinh sach da
lo~i

tY gia ap

dvng cho tai khoan v6n. Vao thai di€m tinh trc;tng l~m phat tang t6c

aVi~t Nam

nam 2008, da c6 d6 xuftt tir m{)t s6 nha lam chinh sach cho r&ng nen ap d\lllg 'ca

tY gia ap d\lng cho cac doanh nghi~p xufit khAu phai khac
v&i cac doanh nghi~p nh~p khAu (chinh phu Vi~t Nam sau d6 da khong d6ng y
chs da tY gia, trong do

v&i bi~n phap nay). KAOPEN vi v~y cho thfty nhfrng hc;tn chS trong cac giao
Chinn va ito (2007) da dua ra chi s6 KAOPEN do luang muc de) h{)i nh~p tai
chinh v6 m~t th€ chS cua m9t qu6c gia thong qua muc d9 ki€m soat v6n cua
qu6c gia d6. KAOPEN duqc tinh toan dva tren cac biSn gia nhj phan duqc t6ng
hgp tir bang th6ng ke nhfrng gi&i hc;tn trong giao djch tai chinh qu6c tS trong bao
cao thuang nien v6 nhfrng thoa thu~ giao djch va gi&i h~n giao djch cua IMF.
Cac biSn gia nay duqc chia lam b6n nh6m d€ quan sat nhfrng gi&i h~n trong vi~c
ki€m soat v6n tren tai khoan vang lai (Xem ph\l l\lc 1: Bao cao ca chS ty gia va
hc;tn chS ngo~i h6i Vi~t Nam nam 2012).
Trong d6: biSn thu nhftt (k1) phan anh S\I hi~n di~n cua chS d{) da

tY gia.

BiSn

thu hai (k2) phan anh S\I hi~n di~n cua nhfrng giai h~n trong giao dich tai khoan
vang lai. BiSn thu ba (k3) phan anh S\I hi~n di~n cua nhfrng gi&i hc;tn trong giao
dich tai khoan v6n. BiSn thu tu (kt) phan anh nhfrng chinh sach trong hang rao
xuftt khAu.

Ca bdn biSn tren d6u duqc t6ng hqp va phan anh trong bao cao bao cao hang
nam v6 ca chS

tY gia va nhfrng h~n chS ngo~i hdi do IMF phat hanh, tuy nhien

n6 vfin chua phan anh dung sv phuc t~p trong nhfrng chinh sach ki€m soat v6n.
Do d6, Chinn va Ito (2007) da SU d\lng phuang phap phan loc;ti biSn nhi phan cua
Mody va Murshid (2005) d€ tinh toan nh&m phan anh tac d{)ng cua d{)
11

ma tai


chinh hon la kiSm soat, Chin va Ito da ma h6a dfr li~u nhj phan, theo d6 cac biSn
se c6 gia tri la 1 khi tdn tc,ti nhfrng gi&i ht,lll trong tai khoan v6n. Hon nfra, biSn
th(r ba VS S\f hi~n di~n cua dQ

ma tai khoan v6n (k3), dUQ'C tinh di.ra tren gia trj

trung binh trugt cua 5 nam.
Sharek3,t = (. . k3 ,t +k3,t-1 +k3,t-2
5 +k3. t-3 +k3,t-4 )
Chi s6 KAOPEN dugc tinh thong qua phuong phap PCA (principal component
analysis). Phuong phap nay t6ng hgp Ur ma tr~n (4xn) trong do 4 la s6 biSn, con
n la be) dfr li~u qua cac nam thanh m()t ma tr~n (lxn) thS hi~n chi s6 KAOPEN
qua cac nam.
M~c du KAOPEN co nhugc diSm la khong phan anh dling mire nhfrng gi
trong thi.rc ts, nhfit la vi~c khu vi.re tu nhan tim m9i each tranh ne cac bi~n phap
ki~m soat v6n cua chinh phu. Vi d\l chling ta thfiy

a Vi~t Nam, cac sai s6 th6ng

ke hang nam trong can can thanh toan qu6c ts nhiSu khi Ien dSn hang

tY USD.'

Cac sai s6 nay dugc quy cho khu vi.re doanh nghi~p tim each chuySn tiSn xuyen
bien gi&i vi nhiSu m\lc dich khac nhau. Tuy co m()t s6 nhugc di8m nhung chi s6
KAOPEN dugc nhiSu nha kinh tS danh gia da phan anh dugc cac m\lc tieu chinh
sach quan tr9ng ma m9t qu6c gia theo ctu6i trong tisn trinh h9i nh~p tai chinh.
Chi s6 KAOPEN biSn thien gifra 0 va 1. Gia trj cang cao cua chi s6 nay cho thfiy
cac qu6c gia ma cua hon v&i nhfrng giao djch v6n xuyen qu6c gia. Luu y la chi
s6 KAOPEN chi cho ta thfiy d(>

ma tai khoan v6n theo phap ly di.ra tren cac bao

cao cua chinh phu chi IMF, WB cac chi s6 kinh tS vI mo lien quan dSn kiSm soat
v6n va ngoc,ti h6i.

Nghien cw cua Mohamed (2004)
Mohamed (2004) nghien Clru cac nhan t6 quySt djnh anh huang dSn dong v6n
FDI

achau My Latinh b&ng each su d\lng dfr li~u chu6i thai gian giai do<;m 1996

- 2008 cua 8 nu&c (Argentina, Bolivia , Brazil, Colombia, Mexico ,Paraguay ,
Peru, Uruguay). D~c bi~t nh~n m<;mh dSn vai tro cua biSn s6 kinh tS va th€ chS
12

v~ quySt dinh dftu tu cua cac cong ty da qu6c gia (MNCs) trong khu vµc. Cac

nhan t6 dua vao mo hinh g6m co 12 nhan t6 tac d9ng:

tY gia h6i doai thµc,

l?m

phat, lai su&t, tang tru6ng GDP, GDP binh quan dfiu nguai, dong chay thuong
ID?i, quan

H va trcich

nhi~m, 6n dinh chinh

tri, hi~u qua cua chinh phu, ch&t

luqng quy dinh, quy t~c cua phap lu~t, kiSm soat tham nhiing. Mo hinh nghien
cUu. nhu sau:
FDlit= Po+ aDUMMYi + P1RERit + P2INFit + p3INTERit + p4GDPPCit +
PsGDPGRit + P6TRADEit + p7VaAit + PsPSNVTit + p9GEit + P10RQit + P11R0Lit
\;1

+ P12C0Cit +ERit

I

Trong do, FDlit la dong v6n dfiu tu trµc tiSp nu6c ngoai cua nu6c thu i t?i nam t,
RERit la cy gia h6i doai thµc cua nu6c thu i t?i nam t, INF it la l?m phat cua nu6c

thu i t?i nam t, INTERit la lai su&t cua nu6c thu i t?i nam t, GDPGRit la tang
tru&ng GDP cua nu6c thu i t?i nam t, GDPPCit la GDP binh quan dftu nguai cua
nu6c thu i t?i nam t, TRADEit la dong chay thuong m?i cua nu6c thu i t?i nam
t, VaAit la quan Ii va trach nhi~m cua nu6c thu i t?i nam t, PSNVTit la 6n dinh
chinh tri (khong co b?o lµc, khling b6) cua nu6c thu i t?i nam t, GEit la hi~u qua
cua chinh phu cua nu6c thu i t?i nam t, RQit la ch§.t luqng quy dinh cua nu6c thu
i t?i nam t, RoLit la quy t~c cua phap lu~t cua nu6c thu i t?i nam t, CoCit la kiSm
soat tham nhung cua nu6c thu i t?i nam t.
KSt qua nghien cl.lu thu duqc: Co 5 biSn d9c l~p d?t duqc y nghia th6ng ke g6m:
dong chay thuong m?i, GDP binh quan dftu nguai, hi~u qua cua chinh phu, 6n
dinh chinh tri, quy tile cua phap lu~t. N ghien CUu nay ding cho th~y mQt S\I gia
tang cua thu nh~p trung binh la gop phftn thu hut v6n FDI, co nghia Ia gia tang
nay cung c&p m6i ca hQi cho cac cong ty nu&c ngoai va cling thay d6i dfiu tu

FDI vao cac thi truOn.g, lam cho chung h~p d~n hem cho cac nha cung c~p cac
san phftm gia tri gia tang cao. Cai thi~n cac tieu chuftn 6n dinh chinh tri tren cac
n€n kinh ts dang phat tri€n va hi~u qua chinh phu se hfip dfin hon cho cac cong
ty nu&c ngoai, nang cao ngu6n v6n FDI vao trong nu&c.

13


Nghien cm. cua Ivar va Espen (2007)
Nghien CUu SU d\lng du lieu FDI trong linh V\IC cong nghiep cua 57 qudc gia giai
dol;ln 1989-2000, dS xem xet cac ySu t6 tac d()ng dSn dong vao FDI m()t each
t6ng thS, va trong cac nganh cong nghiep dich V\l chu ySu. BiSn ph\l thu()c la
FDI tren dfru nguC:ri vao linh V\IC dich V\l n6i chung va vao m6i 4 dich V\l chinh:
Cong nghi~p, tai chinh, cac hol;lt d{)ng thuang IDl;li, V~ll chuy~n Va kinh doaoh.
BiSn d()c l~p bao g6m cac biSn S\f hoa nh~p dia phuang, m6i quan he thuang
ml;li, cy le ll;lm phat, chi s6 rui ro chinh tri, dan chu, chit luqng thS chS, 6n dinh.

Mo hinh u6c tinh c6 10 biSn giai thich, bao g6m ca biSn
•:

khong bao g6m nhiSu han m()t biSn kinh tS chinh

XU

hu6ng thai gian va

tri tl;li m()t thai diSm,

do m6i

tu~g quan gifra cac biSn d6. Mo hinh t6ng quat c6 dl;lng:
Ln FDlit = ~1 ln GDP it + ~2 GDP growthit + ~3 Tradeit + ~4 ln Infi1 + ~s Timeit + ~6
Prit + ~7 Dait + ~8 Iqit + ~9 Stabit
Trang d6, GDPit thu nh~p binh quan dftu nguai cua nu6c thu i tl;li nam t, GDP
growthit t6c d() tang tru6ng GDP cua nu6c thu i tl;li nam t, Tradeit chi s6 thuang
IDl;li cua nu6c thu i tl;li nam t, Infit
XU

tY le ll;lm phat cua nu6c thu i tl;li nam t, Timeit

hu6ng thai gian cua nu6c thu i tl;li nam t, Prit chi s6 rui ro chinh tri cua nu6c

thu i tl;li nam t, Dait muc d() dan chu cua nucrc thu i tl;li nam t, Iqit chit luqng thS
chS cua nu6c thu i tl;li nam t, Stabit chi s6 6n dinh cua nu6c thu i tl;li nam t.
KSt qua thu duqc cua mo hinh cho thiy: Chit luqng thS chS va dan chu thS hien
muc d() tac d()ng quan tr9ng han ddi v6i dong FDI trong dich V\l, cac biSn rui ro
dftu tu hay sµ 6n dinh chinh tri. KSt qua ding cho thiy rftng chinh tri khac nhau

a muc d9 khac nhau, muc d9 dan chu, rui ro chinh
tri noi chung va vin ds chit luqng thS che a cac nucrc cong nghiep hoa r~t quan
anh hu0ng dsn cac qu6c gia

tr9ng ddi v6i FDI tl;li cac nu6c dang phat triSn.
N ghien cll1I cua Was seem (2007)

14


Nghien CUu cac ySu t6 vi tri anh hu&ng dSn dong FDI t~i cac nu6c vU.ng vinh
(GCC) theo mo hinh OLI cua Dunning. Nghien CUu SU d1,mg dfr

li~u

bang trong

giai do?n 1980-2002, dµa tren mo hinh Dunning (1980) mo hinh duqc xay d\[Ilg
co d?ng:
Ln FD lit= P1ln RESit + P2ln PROit + p3ln Relait + p4ln Priceit + Psln GD Pit+ P6ln
Eduit + P1ln Tradeit + pgln lnfit + p9ln Insit
Trong d6, FDlit dong v6n rong dfru tu tf\[c tiSp nu6c ngoai cua nu6c thu i t?i
nam t, RESit trfr luQ'Ilg dfru mo binh quan dAu nguai cua nu6c thu i t~i nam t,
PROit san xufit dAu binh quan dfru nguai cua nu6c thu i t?i nam t, Relait san xufit
dAu so v6i trfr luQ'Ilg dfru mo cua nu6c thu i t?i nam t, Priceit gia dfru tho th€ gi6i
trong m6i thung da diSu chinh l~m phat cua nu6c thu i t~i nam t, GDPit GDP
thµc tS cua nu6c thu i t?i nam t va duqc tinh b&ng GDP danh nghia trir cy I~ l?m
phat, ngo?i trir Qatar nai CPI duqc su d\lng, Eduit tuySn sinh truang trung h9c
duqc tinh b&ng phfrn tram t6ng s6 h9c sinh nh~p h9c cua nu6c thu i t?i nam t,

Tradeit d<)

ma thuang m~i cua nu6c thu i t?i nam t, In:fit t6ng s6 nguai SU d\lllg

di~n tho~i c6 dinh va di~n tho~i di d<)ng di d<)ng trong 1000 nguai cua nu6c thu i

t?i nam t, Insit quy dinh chi sd cua phap lu~t cua nu6c thu i t?i nam t.
KSt qua thu duqc cua mo hinh cho thfiy: duqc thuc d~y bai vi~c giam dong chay
FDI vao cac nu6c GCC b~t ch~p quan tam cua hQ nh&m da d?ng hoa ngu6n thu
nh~p va lqi ich tiSm nang cua FDI. Xay d\[Ilg tren gia thuySt lqi thS vi tri cua mo

hinh OLI, theo kinh nghi~m xem xet vai tro cua ySu t6 vi tri GCC trong vi~c thu
hut dong vdn FDI su d\lllg mo hinh dfr li~u bang. B&ng chl1ng thµc nghi~m da
chi ra r&ng san luQ'Ilg dfru dang ng?c nhien, trfr luQ'Ilg dfru va gia dfru khong
khuySn khich dong v6n FDI.

Ma cua thuang m?i va phat triSn ca sa h? tfrng, my

thu9c vao d~c dism ky thu~t mo hinh, cilng nhu ch~t luQ'Ilg ths chs khuy€n khich
dong v6n FDI.
N ghien clhl ciia Jam es (2008)

15