Trờng Đại học KINH Tế QuốC DÂN
------------
ĐINH TRí DũNG
HOạCH ĐịNH CHIếN LƯợC PHáT TRIểN TRƯờNG
CAO ĐẳNG
Kỹ THUậT KHáCH SạN Và DU LịCH ĐếN NĂM
2015
Chuyên ngành: Kinh tế Và QUảN Lý CHINH SáCH
Ngời hớng dẫn khoa học:
pgs.ts NGUYễN THị NGọC HUYềN
Hà nội, năm 2011
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học
của chính bản thân tôi, các số liệu trình bày cũng như được sử
dụng để phân tích trong luận văn theo đúng quy định và trung
thực. Nếu có gì sai trái tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm.
Học viên
Đinh Trí Dũng
LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin chân thành cảm ơn quý thầy cô thuộc khoa Khoa học Quản lý,
các thầy cô Viện sau đại học cùng toàn thể các thầy cô trường Đại học Kinh tế Quốc
dân Hà Nội đã tận tình giúp đỡ chỉ bảo tác giả trong khóa học và trong quá trình
hoàn thành đề tài luận văn tốt nghiệp.
Đặc biệt tác giả bày tỏ lòng cảm ơn đến PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Huyền đã
tận tình hướng dẫn tác giả trong quá trình làm luận văn.
Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo, các thầy cô trong trường
Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL đã giúp đỡ tác giả trong quá trình thực hiện luận văn.
Mặc dù đã hết sức cố gắng và nỗ lực để hoàn thành đề tài luận văn, tuy nhiên
trong quá trình thực hiện với hạn chế về thời gian và trình độ nghiên cứu vì vậy
luận văn không thể tránh khỏi những mặt thiếu sót. Kính mong được sự giúp đỡ
đóng góp ý kiến chân thành của quý thầy cô, các bạn đồng nghiệp... để tác giả có
thể hoàn thiện trong quá trình nghiên cứu tiếp vấn đề.
Một lần nữa tác giả xin chân thành cảm ơn!
Đinh Trí Dũng
MỤC LỤC
Số TT.................................................................................................................................................41
III.......................................................................................................................................................41
Số TT.................................................................................................................................................53
III.......................................................................................................................................................53
NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT
KS & DL
QĐ – BGD & ĐT
TCCB
QĐ – NT
NQ – CP
TM – DV
TDTT
P. QTĐS
HSSV
P. KHCN – QHQT
K. KTCBSPAU
K.QTKD – KSDL
TC – HC
SWOT
USD
ĐH
CĐ
THCN
THPT
CBGV
CNVC & LĐ
CNVC
CNV
NSNN
SKCT
AU – KS
SPAU – PV
CSVCKT
VCATTP
CNTT
Khách sạn và Du lịch
Quyết định của Bộ giáo dục và đào tạo
Tổ chức cán bộ
Quyết định – Nội thương
Nghị quyết Chính phủ
Thương mại – Dịch vụ
Thể dục thể thao
Phòng quản trị đời sống
Học sinh sinh viên
Phòng khoa học công nghệ và quan hệ quốc tế
Khoa kỹ thuật chế biến sản phẩm ăn uống
Khoa quản trị kinh doanh Khách sạn và Du lịch
Tổ chức hành chính
Strengths
Đô la Mỹ
Đại học
Cao đẳng
Trung cấp chuyên nghiệp
Trung học phổ thông
Cán bộ giáo viên
Công nhân viên chức lao động
Công nhân viên chức
Công nhân viên
Ngân sách Nhà nước
Sáng kiến cải tiến
Ăn uống khách sạn
Sản phẩm ăn uống và phục vụ
Cơ sở vật chất kỹ thuật
Vệ sinh an toàn thực phẩm
Công nghệ thông tin
DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG, BIỂU ĐỒ, HÌNH
BẢNG
Số TT.................................................................................................................................................41
III.......................................................................................................................................................41
Số TT.................................................................................................................................................53
III.......................................................................................................................................................53
BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 1
Sơ đồ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.....Error: Reference source not
found
HÌNH
Hình 1
Hình 2
Hình 3
Hình 4
Hình 5
Mô hình năm lực lượng của M.Porter.........Error: Reference source not
found
Mô hình ma trận SWOT...................Error: Reference source not found
Mô hình năm lực lượng của M.Porter.........Error: Reference source not
found
Mô hình ma trận BCG......................Error: Reference source not found
Sơ đồ cơ cấu tổ chức trường Cao đẳng Kỹ thuật KS và DL..........Error:
Reference source not found
Trờng Đại học KINH Tế QuốC DÂN
------------
ĐINH TRí DũNG
HOạCH ĐịNH CHIếN LƯợC PHáT TRIểN TRƯờNG
CAO ĐẳNG
Kỹ THUậT KHáCH SạN Và DU LịCH ĐếN NĂM
2015
Chuyên ngành: Kinh tế Và QUảN Lý CHINH SáCH
Hà nội, năm 2011
i
LỜI MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Toàn cầu hóa về kinh tế và văn hóa đang diễn ra nhanh chóng, hợp tác phát
triển và cạnh tranh hết sức mạnh mẽ. Hiện nay giáo dục được coi là nền tảng vững
chắc để đưa nhân loại tiến lên, là vấn đề sống còn của các quốc gia, “giáo dục cần
được ưu tiên tuyệt đối trong mọi ngân sách để góp phần nâng cao khả năng sáng tạo
của con người”.
Nhà nước ta chính thức coi giáo dục cùng với khoa học - công nghệ là quốc
sách hàng đầu. Đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đặc biệt là giáo dục đại học
Việt Nam đang được toàn xã hội quan tâm.
Qua gần 30 năm đổi mới, kinh tế xã hội nước ta có những chuyển biến lớn,
tích cực, tạo tiền đề cho giai đoạn phát triển mới. Cùng với quá trình đổi mới của
Đất nước giáo dục Đại học Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng cả về quy
mô đào tạo, chất lượng đào tạo, hiệu quả đào tạo, đa dạng về loại hình các trường và
cả về hình thức đào tạo, đạt được nhiều kết quả tích cực góp phần quan trọng thu
hẹp khoảng cách tụt hậu so với giáo dục trong khu vực và trên thế giới.
Trường Cao đẳng kỹ thuật Khách sạn và Du lịch trong những năm qua cũng
đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo góp phần
vào sự nghiệp phát triển chung của đất nước. Tuy nhiên trong quá trình phát triển
vẫn còn nhiều hạn chế cụ thể:
- Chưa có kế hoạch hay chiến lược phát triển trung và dài hạn được phân tích
bài bản.
- Mất cân đối giữa quy mô đào tạo và chất lượng đào tạo đặc biệt cơ cấu đào
tạo vẫn chưa hợp lý với nhu cầu của xã hội.
- Trình độ và kinh nghiệm giảng dạy của đội ngũ giảng viên của trường
vẫn còn yếu kém, chưa theo kịp nhu cầu của xã hội, lực lượng có trình độ cao
rất hạn chế.
- Hệ thống chương trình và giáo trình chưa hoàn chỉnh, xa rời với thực tế,
chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội.
ii
- Cơ sở vật chất kỹ thuật, các phòng thí nghiệp, xưởng thực hành của trường
hầu hết là lạc hậu, không hoặc chưa phù hợp dẫn đến chất lượng đào tạo ra còn thấp
và chưa đáp ứng được với nhu cầu của sản xuất.
Để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ trong những năm tới, trường Cao đẳng kỹ
thuật Khách sạn và Du lịch bên cạnh những lợi thế sẵn có còn phải đối mặt với
nhiều thách thức, đặc biệt là sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các cơ sở đào tạo
trong nước và khó khăn hơn là sự cạnh tranh với các cơ sở đào tạo quốc tế.
Đứng trước yêu cầu thực tế đó trong quá trình phát triển và hội nhập quốc tế
đòi hỏi trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và Du lịch cần có chiến lược được
phân tích bài bản để trở thành một cơ sở đào tạo có uy tín, có khả năng cạnh tranh
và hoạt động có hiệu quả.
Xuất phát từ tầm quan trọng của việc hoạch định chiến lược phát triển nên đề
tài “Hoạch định chiến lược phát triển trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và
Du lịch đến năm 2015” được chọn làm đề tài nghiên cứu cho bản luận văn này.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu của tác giả nhằm: (i)Lựa chọn mô hình phân tích chiến
lược để hoạch định chiến lược phát triển trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và
Du lịch. (ii) Phân tích chiến lược phát triển trường cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và Du
lịch. (iii)Kiến nghị hoạch định chiến lược phát triển trường Cao đẳng Kỹ thuật
Khách sạn và Du lịch đến năm 2015.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Chiến lược
Quá trình phân tích chiến lược của tổ chức
Một số mô hình phân tích chiến lược cho tổ chức
Phạm vi nghiên cứu
Phân tích số liệu và đưa ra chiến lược của Trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách
sạn và Du lịch đến năm 2015
4. Phương pháp nghiên cứu
- Nghiên cứu định tính: Phương pháp quan sát thực tiễn, phương pháp thu
iii
thập, đọc tài liệu và tổng hợp.
- Nghiên cứu định lượng:
+ Thảo luận nhóm và phỏng vấn với mục đích đánh giá các điểm mạnh và
điểm yếu, cơ hội và thách thức của Trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL.
+ Phỏng vấn bằng bảng hỏi để thu thập thông tin từ khách hàng sử dụng sản
phẩm của trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL.
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khải, luận văn gồm 3
chương với các nội dung chủ yếu sau:
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN HOẠCH ĐỊNH CHIẾN
LƯỢC CỦA TỔ CHỨC
1.1 Chiến lược của tổ chức
Trong mục tổng quan này, tác giả tập trung trình bày về: (i) 1.1.1 Khái niệm
và vai trò của chiến lược, (ii) 1.1.2 Cấp chiến lược.
Về khái niệm chiến lược trên cơ sở nghiên cứu các khái niệm của nhiều nhà
kinh tế khác nhau nhưng tác giả đưa ra một khái niệm tổng quát về chiến lược như
sau:
- Xác lập mục tiêu dài hạn của tổ chức
- Đưa ra các chương trình hành động tổng quát
- Lựa chọn các phương án hành động, triển khai phân bổ nguồn lực để thực
hiện mục tiêu đó.
1.2 Quy trình hoạch định chiến lược
Trong mục này tác giả tập trung trình bày về: (i) 1.2.1 Phân tích môi trường,
(ii) 1.2.2 Xác định mục tiêu chiến lược, (iii) 1.2.3 Xác định các lựa chọn chiến lược,
(iv) 1.2.4 Đánh giá và lựa chọn chiến lược tối ưu, (v) 1.2.5 Quyết định và thể chế
hóa chiến lược
Trong mục phân tích môi trường, tác giả đã tiến hành khái quát lý luận về
phân tích môi trường bên ngoài bao gồm môi trường vĩ mô, môi trường ngành và
môi trường bên trong ảnh hưởng đến chiến lược của tổ chức.
Trong mục xác định mục tiêu chiến lược trên cơ sở nghiên cứu các lý luận
iv
tác giả đã đưa ra khái niệm Mục tiêu chiến lược là những đích mong muốn đạt tới
của tổ chức. Nó là sự cụ thể hóa mục đích của tổ chức về hướng, quy mô, cơ cấu và
tiến trình triển khai theo thời gian. Trong nền kinh tế thị trường, nhìn chung các tổ
chức thường theo đuổi ba mục đích chủ yếu đó là tồn tại, phát triển và đa dạng hóa.
Trên cơ sở nghiên cứu môi trường và mục tiêu chiến lược của tổ chức, tác
giả đã nghiên cứu các nội dung: Xác định các lựa chọn chiến lược, đánh giá và lựa
chọn chiến lược tối ưu, quyết định và thể chế hóa chiến lược.
1.3 Một số mô hình được sử dụng trong phân tích chiến lược
Trong mục này tác giả tập trung nghiên cứu: (i) 1.3.1 Một số mô hình phân
tích môi trường, (ii) 1.3.2 Một số mô hình phân tích chiến lược cấp tổ chức, (iii)
1.3.3 Một số mô hình phân tích chiến lược cấp ngành.
Trong mục một số mô hình phân tích môi trường tác gải đã sử dụng hai mô
hình đó là mô hình SWOT và mô hình năm lực lượng cạnh tranh của M.Porter.
trong mục một số mô hình phân tích chiến lược cấp tổ chức tác giả đã sử dụng hai
mô hình đó là mô hình chiến lược tổng thể và mô hình Portfolio của nhóm tư vấn
Boston ma trận BCG, trong mục một số mô hình phân tích chiến lược cấp ngành tác
giả đã sử dụng hai mô hình đó là mô hình chiến lược cạnh tranh cơ bản và mô hình
chiến lược hợp tác.
Chương 2
PHÂN TÍCH CĂN CỨ HÌNH THÀNH CHIẾN LƯỢC
PHÁT TRIỂN CỦA TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT
KHÁCH SẠN VÀ DU LỊCH
Trong chương này, ngoài (i) Phương pháp nghiên cứu bao gồm phương pháp
thu thập dữ liệu và phương pháp phân tích xử lý dữ liệu tác giả: (ii) mô tả bức tranh
tổng quan chung về trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và Du lịch (iii) Phân tích
căn cứ để hình thành chiến lược phát triển trường cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và
Du lịch dựa trên cơ sở lý luận chung về quy trình hoạch định chiến lược trong
chương 1.
2.1 Phương pháp nghiên cứu: Tác giả đã sử dụng hai phương pháp nghiên cứu bao
v
gồm phương pháp thu thập dữ liệu và phương pháp phân tích xử lý dữ liệu.
Với phương pháp thu thập dữ liệu tác giả đã sử dụng dữ liệu thứ cấp của
trường và trên các trang Web cũng như số liệu báo cáo của tổng cục thống kê.
Với dữ liệu sơ cấp tác giả đã trực tiếp điều tra bằng cách xây dựng các bảng
hỏi để phỏng vấn trực tiếp các đối tượng liên quan.
2.2 Giới thiệu chung về trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và Du lịch
Với gần 50 năm trưởng thành trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và Du
lịch đã đào tạo trên 40000 cán bộ trình độ cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, nghề
và cán bộ quản lý cung cấp cho ngành ăn uống khách sạn của 64 tỉnh thành nhiều
cơ quan ban ngành ở trung ương và địa phương. Trường đã được Nhà nước tặng
thưởng các huân chương lao động hạng nhất, hạng nhì, hạng ba, huân chương độc
lập hạng nhì và nhiều danh hiệu khác.
Với chức năng đào tạo cán bộ trình độ cao đẳng và thấp hơn nhằm đáp ứng
nhu cầu nguồn lực trong lĩnh vực khách sạn và du lịch để phục vụ cho sự phát triển
kinh tế - xã hội.
2.3 Phân tích căn cứ để hình thành chiến lược phát triển trường Cao đẳng Kỹ thuật
Khách sạn và Du lịch.
Trong mục này tác giả tập trung nghiên cứu: (i) môi trường bên ngoài của
trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL (ii) môi trường bên trong của trường Cao đẳng
Kỹ thuật KS & DL, (iii) xây dựng ma trận đánh giá các yếu tố bên trong và bên
ngoài ảnh hưởng đến hoạch định chiến lược phát triển trường Cao đẳng Kỹ thuật
KS & DL, (iv) ưu tiên chiến lược đến năm 2015
Môi trường bên ngoài của trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL bao gồm môi
trường vĩ mô và môi trường ngành,
Môi trường bên trong của trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL bao gồm phân
tích hoạt động tài chính, phân tích chất lượng đội ngũ, phân tích hoạt động nghiên
cứu phát triển, phân tích cơ cấu tổ chức và hoạt động quản lý, phân tích hoạt động
marketing, phân tích năng lực đào tạo, phân tích cơ sở vật chất kỹ thuật.
Trên cơ sở nghiên cứu, phân tích cả môi trường bên ngoài và bên trong của
vi
trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL, tác giả đã tổng hợp ma trận các yếu tố bên
trong và ma trận các yếu tố bên ngoài để từ đó xác định được ưu tiên chiến lược đến
năm 2015 của trường là “Với mục tiêu là trở thành trường Đại học đào tạo đa cấp,
đa ngành được kiểm định và công nhận chất lượng, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân
lực trong lĩnh vực Du Lịch và Thương mại thì trong thời gian tới trường Cao đẳng
Kỹ thuật KS & DL phải có những ưu tiên chiến lược cụ thể như chiến lược về
nguồn nhân lực, chiến lược về nghiên cứu phát triển, chiến lược marketing.”
Chương 3
ĐỀ XUẤT CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT KHÁCH SẠN VÀ
DU LỊCH ĐẾN NĂM 2015
3.1 Sứ mệnh và tầm nhìn chiến lược của trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn
và Du lịch
Trong mục này dựa trên những tham vọng của trường Cao đẳng Kỹ thuật KS
& DL tác giả đã đưa sứ mệnh và tầm nhìn chiến lược của trường
Sứ mệnh: Đáp ứng nguồn nhân lực Du lịch, thương mại chất lượng cao, có
nghị lực, biết hợp tác và sáng tạo, có đủ năng lực hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ,
đương đầu được với thách thức toàn cầu hóa về thị trường lao động của thế kỷ XXI.
Tầm nhìn: Trở thành Trường Đại học đào tạo đa cấp, đa ngành, được kiểm
định và công nhận chất lượng, chủ động hội nhập giáo dục toàn cầu, thực hiện triết
lý giáo dục đảm bảo quyền được học tập suốt đời cho mọi người trong nền kinh tế
tri thức.
3.2 Xác định mục tiêu chiến lược
Dựa trên sứ mệnh và tầm nhìn tác giả đã xây dựng các mục tiêu chiến lược đến năm
2015 của trường Cao đẳng Ký thuật KS & DL
Mục tiêu cụ thể
- Quy mô đào tạo bình quân đến năm 2015 là trên 8.000 HSSV, trong đó đại
học là 2500 HSSV.
- Mở đào tạo đa bậc, đa ngành nghề, đặc biệt tập trung vào lĩnh vực du lịch,
vii
khách sạn, thương mại và các ngành theo nhu cầu xã hội. Phấn đấu nâng cấp trường
thành trường đại học.
- Tiếp tục phát triển đội ngũ giảng viên, đến năm 2015 số lượng giảng viên có
trình độ sau đại học đạt từ 50% trở lên; trong đó, trình độ tiến sỹ chiếm 15% trở lên.
- Liên kết hợp tác với Cơ sở nghiên cứu khoa học- công nghệ để triển khai ứng
dụng vào các doanh nghiệp.
- Tiếp tục đầu tư xây dựng hoàn chỉnh khu học tập, công tác hiện tại (cơ sở 1).
Hoàn thành việc xin bổ sung quỹ đất và xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật ở cơ sở 2.
- Hằng năm xây dựng kế hoạch và tổ chức tự kiểm định chất lượng đào tạo
cũng như đánh giá chất lượng sau đào tạo. Thực hiện công bố công khai chuẩn đầu
ra, các điều kiện phục vụ đào tạo và công tác tài chính. Phấn đấu đến năm 2015
được cấp chứng chỉ ISO 9000 về lĩnh vực giáo dục, đào tạo và giấy chứng nhận đạt
tiêu chuẩn kiểm định chất lượng của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
- Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học trong cán bộ giáo viên nhất là trong
lĩnh vực cải tiến, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp đào tạo, phương
pháp quản lý, hoạt động kinh doanh du lịch, nhà hàng, khách sạn.
- Hoạt động tài chính hiệu quả đáp ứng tốt cho công tác đào tạo và nâng cao
thương hiệu của nhà trường.
Mục tiêu chung:
Trường Cao đẳng Kỹ thuật khách sạn và Du lịch xác định: Đáp ứng đủ
nguồn nhân lực chất lượng cho ngành, phần đấu xây dựng trường trở thành một địa
chỉ đào tạo tin cậy, có uy tín và nâng cấp lên đào tạo bậc đại học.
3.3 Xác định và lựa chọn chiến lược
Thông qua việc sử dụng mô hình ma trận SWOT để hình thành chiến lược và lựa
chon chiến lược của trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL đến năm 2015 tác giả đã đưa ra
chiến lược của trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL, các chiến lược có thể có là đa dạng
hóa theo kiểu hỗn hợp, đa dạng hóa đồng tâm, liên doanh, liên kết, chiến lược phát triển
sản phẩm mới, chiến lược thâm nhập vào thị trường mới. Từ đó đưa ra chiến lược cấp tổ
chức, chiến lược cấp ngành và chiến lược cấp chức năng.
3.4 Kiến nghị để thực thi chiến lược phát triển trường Cao đẳng Kỹ thuật
Khách sạn và Du lịch thành công
viii
Đề thực thi chiến lược thành công tác giả đưa ra hai kiến nghị: (i) Kiến nghị
về tổ chức thực hiện chiến lược và (ii) kiến nghị về kiểm soát chiến lược
KẾT LUẬN
Luận văn này là cách tiếp cận khác về hoạch định chiến lược, cái nhìn riêng
của tác giả về hoạch định chiến lược tại trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL bởi vì
từ trước đến giờ chưa có luận văn nào hoạch định chiến lược phát triển của trường
ao đẳng Kỹ thuật KS & DL đến năm 2015/
Luận văn “Hoạch định chiến lược phát triển trường Cao đẳng Kỹ thuật KS &
DL đến năm 2015.” của tác giả mang lại kết quả như: Phân tích được tác động của môi
trường bên trong, môi trường bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động của trường, lựa chọn
được các mô hình hoạch định chiến lược đối với trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL
cũng như đưa ra được các chiến lược phát triển của trường trong thời gian tới.
Tuy nhiên, luận văn chỉ nghiên cứu quá trình hoạch định chiến lược của một
tổ chức cụ thể trên địa bàn tỉnh Hải Dương đó là trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách
sạn và Du lịch, chưa có điều kiện nghiên cứu các cơ sở đào tạo trên phạm vi toàn
quốc để có những giải pháp và kiến nghị mang tầm vĩ mô hơn. Mặt khác, trong quá
trình thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu cho luận văn còn có nhiều vấn đề chưa thật
sự chính xác và khách quan do nhiều nguyên nhân cả chủ quan và khách quan,
chính vì vậy luận văn có thể chưa có được chiến lược phát triển tối ưu nhất.
Trờng Đại học KINH Tế QuốC DÂN
------------
ĐINH TRí DũNG
HOạCH ĐịNH CHIếN LƯợC PHáT TRIểN TRƯờNG
CAO ĐẳNG
Kỹ THUậT KHáCH SạN Và DU LịCH ĐếN NĂM
2015
Chuyên ngành: Kinh tế Và QUảN Lý CHINH SáCH
Ngời hớng dẫn khoa học:
pgs.ts NGUYễN THị NGọC HUYềN
Hà nội, năm 2011
1
MỞ ĐẦU
1.1 Lý do lựa chọn đề tài
Toàn cầu hóa về kinh tế và văn hóa đang diễn ra nhanh chóng, hợp tác phát
triển và cạnh tranh hết sức mạnh mẽ. Hiện nay giáo dục được coi là nền tảng vững
chắc để đưa nhân loại tiến lên, là vấn đề sống còn của các quốc gia, “giáo dục cần
được ưu tiên tuyệt đối trong mọi ngân sách để góp phần nâng cao khả năng sáng tạo
của con người”.
Nhà nước ta chính thức coi giáo dục cùng với khoa học - công nghệ là quốc
sách hàng đầu. Đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đặc biệt là giáo dục đại học
Việt Nam đang được toàn xã hội quan tâm.
Qua gần 30 năm đổi mới, kinh tế xã hội nước ta có những chuyển biến lớn,
tích cực, tạo tiền đề cho giai đoạn phát triển mới. Cùng với quá trình đổi mới của
Đất nước giáo dục Đại học Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng cả về quy
mô đào tạo, chất lượng đào tạo, hiệu quả đào tạo, đa dạng về loại hình các trường và
cả về hình thức đào tạo, đạt được nhiều kết quả tích cực góp phần quan trọng thu
hẹp khoảng cách tụt hậu so với giáo dục trong khu vực và trên thế giới.
Trường Cao đẳng kỹ thuật Khách sạn và Du lịch trong những năm qua cũng
đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo góp phần
vào sự nghiệp phát triển chung của đất nước. Tuy nhiên trong quá trình phát triển
vẫn còn nhiều hạn chế cụ thể:
- Chưa có kế hoạch hay chiến lược phát triển trung và dài hạn được phân tích
bài bản.
- Mất cân đối giữa quy mô đào tạo và chất lượng đào tạo đặc biệt cơ cấu đào
tạo vẫn chưa hợp lý với nhu cầu của xã hội.
- Trình độ và kinh nghiệm giảng dạy của đội ngũ giảng viên của trường
vẫn còn yếu kém, chưa theo kịp nhu cầu của xã hội, lực lượng có trình độ cao
rất hạn chế.
- Hệ thống chương trình và giáo trình chưa hoàn chỉnh, xa rời với thực tế,
chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội.
- Cơ sở vật chất kỹ thuật, các phòng thí nghiệp, xưởng thực hành của trường
2
hầu hết là lạc hậu, không hoặc chưa phù hợp dẫn đến chất lượng đào tạo ra còn thấp
và chưa đáp ứng được với nhu cầu của sản xuất.
Để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ trong những năm tới, trường Cao đẳng kỹ
thuật Khách sạn và Du lịch bên cạnh những lợi thế sẵn có còn phải đối mặt với
nhiều thách thức, đặc biệt là sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các cơ sở đào tạo
trong nước và khó khăn hơn là sự cạnh tranh với các cơ sở đào tạo quốc tế.
Đứng trước yêu cầu thực tế đó trong quá trình phát triển và hội nhập quốc tế
đòi hỏi trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và Du lịch cần có chiến lược được
phân tích bài bản để trở thành một cơ sở đào tạo có uy tín, có khả năng cạnh tranh
và hoạt động có hiệu quả.
Xuất phát từ tầm quan trọng của việc hoạch định chiến lược phát triển nên
đề tài “Hoạch định chiến lược phát triển trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn
và Du lịch đến năm 2015” được chọn làm đề tài nghiên cứu cho bản luận văn này.
Mục đích chính của đề tài này là nghiên cứu lý luận và thực tiễn trong việc hoạch
định chiến lược phát triển của trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và Du lịch đến
năm 2015. Giải quyết tốt đề tài trên cũng là một trong những giải pháp nhằm thúc
đẩy sự phát triển của trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và Du lịch trong thời
đại mới.
1.2 Tổng quan tình hình nghiên cứu
Trong thời gian qua đã có các nghiên cứu liên quan đến hoạch định chiến
lược phát triển nói chung và chiến lược phát triển trường Cao đẳng Đại học nói
riêng với các góc độ nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu, mức độ nghiên cứu
khác nhau tuy nhiên mỗi tổ chức đều có những đặc thù riêng và đặc biệt môi
trường thường xuyên thay đổi nên đòi hỏi phải có chiến lược riêng cho mỗi cơ
sở, mỗi trường.
1.3 Mục đích nghiên cứu
- Lựa chọn mô hình phân tích chiến lược để hoạch định chiến lược phát triển
trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và Du lịch.
- Phân tích chiến lược phát triển trường cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và Du lịch.
- Kiến nghị hoạch định chiến lược phát triển trường Cao đẳng Kỹ thuật
3
Khách sạn và Du lịch đến năm 2015.
1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Chiến lược
Quá trình phân tích chiến lược của tổ chức
Một số mô hình phân tích chiến lược cho tổ chức
Phạm vi nghiên cứu
Phân tích số liệu và đưa ra chiến lược của Trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách
sạn và Du lịch đến năm 2015
1.5 Câu hỏi nghiên cứu
- Mô hình nào có thể sử dụng để hoạch định chiến lược phát triển trường Cao
đẳng Kỹ thuật KS & DL?
- Hiện nay điểm mạnh điểm yếu, cơ hội và thách thức đối với trường Cao
đẳng kỹ thuật KS & DL là gì?
- Để thực hiện chiến lược phát triển trường Cao đẳng kỹ thuật KS & DL
thành công phải có những giải pháp gì?
1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu
Ý nghĩa khoa học: Lựa chọn mô hình hoạch định chiến lược phát triển
trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL.
Ý nghĩa thực tiễn: Đề xuất chiến lược phát triển trường Cao đẳng Kỹ thuật
KS & DL.
1.7 Phương pháp nghiên cứu
- Nghiên cứu định tính: Phương pháp quan sát thực tiễn, phương pháp thu
thập, đọc tài liệu và tổng hợp.
- Nghiên cứu định lượng:
+ Thảo luận nhóm và phỏng vấn với mục đích đánh giá các điểm mạnh và
điểm yếu, cơ hội và thách thức của Trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL.
+ Phỏng vấn bằng bảng hỏi để thu thập thông tin từ khách hàng sử dụng sản
phẩm của trường Cao đẳng Kỹ thuật KS & DL.
1.8 Kết cấu của luận văn
4
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC CỦA
TỔ CHỨC
Chương 2: PHÂN TÍCH CĂN CỨ HÌNH THÀNH CHIẾN LƯỢC
PHÁT TRIỂN TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT KHÁCH SẠN VÀ DU
LỊCH
Chương 3: ĐỀ XUẤT CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN TRƯỜNG CAO
ĐẲNG KỸ THUẬT KHÁCH SẠN VÀ DU LỊCH ĐẾN NĂM 2015
5
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC
CỦA TỔ CHỨC
1.1 Chiến lược của tổ chức
1.1.1 Khái niệm và vai trò của chiến lược
1.1.1.1 Khái niệm chiến lược
“Chiến lược” là thuật ngữ bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “Strategos” dùng trong
quân sự có nghĩa là nghệ thuật của giới quân sự, nó được hiểu như là một nghệ
thuật chỉ huy để có thể lấy ít địch nhiều, lấy yếu đánh mạnh hay nói cách khác là
biết tận dụng tối đa mặt mạnh của mình và khai thác triệt để mặt yếu của đối
phương để giành được chiến thắng trong các cuộc chiến tranh.
Do xu hướng quốc tế hóa cùng với sự khan hiếm của các nguồn lực ngày
càng gia tăng, sự phát triển của công nghệ, sự thay đổi nhu cầu của thị trường, làm
cho môi trường kinh doanh ngày càng phức tạp và biến động thường xuyên. Với
điều kiện môi trường kinh doanh như vậy đòi hỏi các tổ chức phải có chiến lược
đúng đắn thì mới có khả năng nắm bắt cơ hội, tránh được nguy cơ, đảm bảo cho sự
phát triển ổn định và bền vững.
Hiện nay chiến lược đã được xây dựng và sử dụng trong hầu hết các lĩnh vực
kinh tế, xã hội của mỗi quốc gia đặc biệt là các quốc gia phát triển và thực tế nó đã
mang lại nhiều thành công to lớn.
Các định nghĩa về chiến lược
- Theo Alfred Chandler định nghĩa “chiến lược là việc xác định các mục tiêu
cơ bản dài hạn của doanh nghiệp và việc áp dụng một chuỗi các hành động cũng
như việc phân bổ các nguồn lực cần thiết để thực hiện các mục tiêu này”
- Theo Jame B Quinn định nghĩa “chiến lược là mô thức hay kế hoạch tích
hợp các mục tiêu chính yếu, các chính sách, và chuỗi hành động vào một tổng thể
được cố kết một cách chặt chẽ”
6
- Theo Johnson và Scholes định nghĩa lại chiến lược trong điều kiện môi
trường có nhiều thay đổi “chiến lược là định hướng và phạm vi của một tổ chức về
dài hạn nhằm giành lợi thế cạnh tranh cho tổ chức thông qua việc định dạng các
nguồn lực của nó trong môi trường thay đổi, để đáp ứng nhu cầu thị trường và thỏa
mãn mong đợi của các bên hữu quan”
- Theo Kenneth Andrews “chiến lược là những gì mà một tổ chức phải làm
dựa trên những điểm mạnh và yếu của mình trong bối cảnh có những cơ hội và cả
những mối đe dọa”
Dù tiếp cận theo cách nào thì bản chất của chiến lược vẫn là phác thảo hình
ảnh tương lai của tổ chức trong lĩnh vực hoạt động và khả năng khai thác. Theo
cách hiểu này, thuật ngữ chiến lược được dùng theo ba ý nghĩa phổ biến nhất:
- Xác lập mục tiêu dài hạn của tổ chức
- Đưa ra các chương trình hành động tổng quát
- Lựa chọn các phương án hành động, triển khai phân bổ nguồn lực để thực
hiện mục tiêu đó.
Ngày nay, thuật ngữ chiến lược được sử dụng khá phổ biến ở Việt Nam trong
nhiều lĩnh vực, cả phạm vi vĩ mô cũng như vi mô, cũng có thể nói việc hoạch định
chiến lược và thực thi chiến lược thực sự đã trở thành nhiệm vụ hàng đầu và là một
nội dung, chức năng quan trọng của quản trị tổ chức
1.1.1.2 Vai trò của chiến lược
Việc hoạch định và thực thi chiến lược có ý nghĩa quan trọng đối với sự tồn
tại và phát triển của tổ chức.
Thật vậy đối với Việt Nam qua hơn hai mươi năm thực hiện chính sách đổi
mới kinh tế, các doanh nghiệp Việt Nam đã có những thành công kỳ diệu, từng
bước khẳng định vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Mặc dù vậy, hàng năm vẫn có
hàng ngàn doanh nghiệp rơi vào tình trạng phá sản hoặc biến mất trên thị trường. Lý
do thì có nhiều, nhưng một trong đó là họ thiếu một tư duy chiến lược, bắt đầu bằng
việc thiếu khả năng hoạch định một chiến lược cho phép tìm kiếm khách hàng và
kết thúc bằng thất bại trong việc phát triển một hệ thống kiểm soát nhằm duy trì
hiệu quả kinh doanh.
7
Lịch sử kinh doanh trên thế giới đã từng chứng kiến không ít người tham gia
nhập thương trường kinh doanh với một số vốn ít ỏi, nhưng họ đã nhanh chóng
thành đạt và đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác nhờ có được chiến lược kinh
doanh đúng đắn, chiến lược được coi như là bánh lái của con tầu để nó vượt qua
mọi trùng khơi. Sự đóng cửa của những công ty làm ăn thua lỗ và sự phát triển của
các doanh nghiệp có hiệu quả trong sản xuất kinh doanh thực sự phụ thuộc vào một
phần đáng kể vào chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp đó, đặc biệt trong điều
kiện kinh tế thị trường.
Vai trò của chiến lược đối với các tổ chức được thể hiện trên các khía cạnh sau:
- Chiến lược giúp cho tổ chức nhận rõ được mục đích, hướng đi của mình
trong tương lai, làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động của tổ chức.
Chiến lược kinh doanh đóng vai trò định hướng hoạt động trong dài hạn của
doanh nghiệp, nó là cơ sở vững chắc cho việc triển khai các hoạt động tác nghiệp.
Sự thiếu vắng chiến lược hoặc chiến lược thiết lập không rõ ràng, không có luận cứ
vững chắc sẽ làm cho hoạt động của doanh nghiệp mất phương hướng, có nhiều vấn
đề nảy sinh chỉ thấy trước mắt mà không gắn được với dài hạn hoặc chỉ thấy cục bộ
mà không thấy được vai trò của cục bộ trong toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp.
- Chiến lược giúp cho tổ chức nắm bắt và tận dụng được các cơ hội trong
kinh doanh, đồng thời có biện pháp chủ động ứng phó với những nguy cơ và mối đe
dọa từ môi trường.
- Chiến lược giúp tổ chức góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn
lực, tăng cường vị thế của tổ chức, đảm bảo tổ chức phát triển liên tục và bền vững.
- Chiến lược cũng tạo ra các căn cứ vững chắc cho tổ chức đề ra các quyết
định phù hợp với sự biến động của môi trường. Nó tạo ra cơ sở vững chắc cho các
hoạt động nghiên cứu và triển khai, đầu tư phát triển, đào tạo bồi dưỡng nhân sự,
hoạt động mở rộng thị trường và phát triển sản phẩm. Trong thực tế phần lớn các sai
lầm trong đầu tư, công nghệ, thị trường ... đều xuất phát từ chỗ xây dựng chiến lược
hoặc có sự sai lệch trong xác định mục tiêu chiến lược.
1.1.2 Cấp chiến lược của tổ chức
8
1.1.2.1 Chiến lược cấp tổ chức
Chiến lược cấp tổ chức do bộ phận quản trị cấp cao nhất vạch ra, nhằm nắm
bắt được những mối quan tâm và hoạt động trong một tổ chức. Ở cấp này, các câu
hỏi thường đặt ra là: Tổ chức nên hoạt động trong lĩnh vực nào? Mục tiêu và kỳ
vọng của mỗi lĩnh vực đó? Phân bổ các nguồn lực ra sao để đạt được những mục
tiêu đó?
1.1.2.2 Chiến lược cấp ngành
Chiến lược cấp ngành chỉ liên quan đến những mối quan tâm và hoạt động
trong một ngành (một lĩnh vực hoạt động) của tổ chức. Các câu hỏi thường đặt ra ở
đây là: Lĩnh vực này của tổ chức có vị trí nào trong môi trường hoạt động của nó?
Nên đưa ra các sản phẩm dịch vụ nào? Cần hướng vào phục vụ ai? Nguồn lực được
phân bổ trong lĩnh vực đó ra sao?
Đối với các tổ chức có nhiều lĩnh vực hoạt động, những nhà quản trị cấp cao
thường gặp khó khăn trong việc tổ chức những lĩnh vực hoạt động đó một cách
thống nhất. Một cách giải quyết vấn đề đó là tạo ra các đơn vị ngành chiến lược.
Trong tổ chức, đơn vị ngành chiến lược hoạt động tương đối độc lập với nhau. Mỗi
đơn vị ngành chiến lược có chiến lược riêng của mình, nhưng đặt trong sự thống
nhất với chiến lược tổng thể của tổ chức.
1.1.2.3 Chiến lược cấp chức năng
Các chiến lược cấp chức năng như nhân sự, tài chính, marketing, nghiên
cứu triển khai, sản xuất ... được đặt ra trong khuôn khổ một lĩnh vực hoạt động
của tổ chức. Các chiến lược cấp chức năng là sự chi tiết hóa cho chiến lược cấp
ngành và liên quan đến việc quản trị các hoạt động chức năng. Vì vậy, vai trò
của chiến lược cấp chức năng là để hỗ trợ chiến lược cấp tổ chức và để tạo ra
một lược đồ, cách thức quản trị nhằm đặt được các mục tiêu đặt ra đối với lĩnh
vực chức năng đó.
1.2 Quy trình hoạch định chiến lược của tổ chức
9
1.2.1 Phân tích môi trường
1.2.1.1 Phân tích môi trường bên ngoài
Môi trường bên ngoài bao trùm lên mọi hoạt động của tổ chức, sự thay đổi,
biến động của môi trường bên ngoài luôn chứa đựng những cơ hội cũng như nguy
cơ khác nhau cho tổ chức, việc phân tích môi trường bên ngoài cho ta thấy tổ chức
đang và sẽ đối diện với những vấn đề quan trọng gì, phân tích môi trường bên ngoài
bao gồm
Phân tích môi trường vĩ mô
Môi trường kinh tế:
Thực trạng nền kinh tế và xu hướng trong tương lai có ảnh hưởng đến thành
công và chiến lược của tổ chức. Các nhân tố chủ yếu mà tổ chức thường phải phân
tích là tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế, lãi suất trên thị trường, tỷ giá hối đoái,
chính sách tiền tệ và tỷ lệ lạm phát. Thật vậy tốc độ tăng trưởng khác nhau của nền
kinh tế trong các giai đoạn thịnh vượng, suy thoái, phục hồi sẽ ảnh hưởng rất mạnh
đến tiêu dùng, khi nền kinh tế đang ở giai đoạn có tốc độ tăng trưởng cao sẽ tạo ra
nhiều cơ hội cho đầu tư mở rộng các hoạt động của tổ chức, ngược lại khi nền kinh
tế sa sút, suy thoái dẫn đến giảm tiêu dùng đồng thời làm tăng các lực lượng cạnh
tranh. Mức lãi suất trên thị trường sẽ quyết định đến mức cầu cho các sản phẩm của
doanh nghiệp, chính sách tiền tệ và tỷ giá hối đoái cũng có thể tạo ra một vận hội tốt
cho tổ chức nhưng cũng có thể sẽ là nguy cơ cho sự phát triển của tổ chức. Lạm
phát và vấn đề chống lạm phát của Chính phủ cũng là một nhân tố quan trọng cần
phải xem xét và phân tích...
Khi phân tích môi trường kinh tế, mặc dù có nhiều thông tin cụ thể song việc
dự báo kinh tế không phải là hoàn toàn chính xác do vậy cần phải chọn lọc cũng
như nhận biết các tác động trực tiếp hay gián tiếp đối với hoạt động của tổ chức.
Môi trường công nghệ:
Đây là loại nhân tố cơ bản có ảnh hưởng lớn, trực tiếp cho chiến lược kinh
doanh của các linh vực, ngành cũng như nhiều tổ chức. Thực tế trên thế giới đã
chứng kiến sự biến động công nghệ làm chao đảo, thậm chí mất đi nhiều lĩnh vực
đồng thời làm xuất hiện nhiều lĩnh vực mới hoặc hoàn thiện hơn.
10
Thế giới hiện nay càng cho thấy vai trò cũng như sức mạnh của công nghệ,
do đó việc phân tích và phán đoán sự biến đổi của công nghệ là rất quan trọng và
cấp bách hơn lúc nào khác, sự biến đổi của công nghệ ảnh hưởng đến mọi tổ chức
cho dù đó là tổ chức lớn hay nhỏ.
Sự thay đổi của công nghệ ảnh hưởng đến chu kỳ sống của sản phẩm, dịch vụ,
phương pháp sản xuất, nguyên vật liệu cũng như thái độ ứng xử của người lao động.
Do đó đòi hòi các tổ chức khi xây dựng chiến lược phải thường xuyên quan
tâm tới sự thay đổi cùng với những đầu tư cho công nghệ đặc biệt là thế kỷ XXI sẽ
là thế kỷ của kinh tế tri thức.
Môi trường văn hóa - xã hội
Khi nghiên cứu môi trường văn hóa – xã hội tức là nghiên cứu về lối sống,
về tỷ lệ kết hôn, tốc độ tăng dân số, những thay đổi về nhân khẩu, văn hóa xã hội ...
các nhân tố này thường ảnh hưởng đến các chiến lược trung hạn cũng như chiến
lược dài hạn của tổ chức, do vậy khi xây dựng các chiến lược cho tổ chức phải đặc
biệt quan tâm đến môi trường văn hóa xã hội.
Môi trường tự nhiên
Khi phân tích các yếu tố thuộc về môi trường tự nhiên bao gồm việc xem xét
đến các vấn đề môi trường, khí hậu và sinh thái, vấn đề biến đổi khí hậu, hiện tượng
ELINO... đây thường là các nhân tố sẽ mang đến các nguy cơ cho tổ chức tuy nhiên
đối với một số tổ chức có thể là cơ hội do vậy khi xây dựng chiến lược cho tổ chức
cũng cần phải quan tâm đến các nhân tố thuộc môi trường tự nhiên.
Môi trường chính phủ, luật pháp và chính trị
Các nhân tố thuộc về môi trường chính phủ, luật pháp và chính trị tác động
đến tổ chức theo nhiều hướng khác nhau, chúng có thể tạo ra các cơ hội, trở ngại,
thậm chí rủi ro cho tổ chức, môi trường chính phủ, luật pháp và chính trị bao gồm
Chính phủ là người tiêu dùng lớn nhất trong nền kinh tế
Sự ổn định về chính trị, sự nhất quán về quan điểm chính sách luôn tạo sự
hấp dẫn cho các nhà đầu tư, hệ thống luật pháp hoàn thiện và minh bạch có hiệu lực
sẽ là cơ sở để kinh doanh ổn định
Các quyết định về quảng cáo, các luật thuế, luật lao động cũng là những nhân
tố mà tổ chức phải tính đến trong việc xây dựng chiến lược