GIÁO ÁN NGỮ VĂN 7 HỌC KÌ 1 CHUẨN KTKN

Ngày soạn: 16/8/2015

Ngày giảng: 17/8/2015.
Tuần 1-Bài 1.

Tiết 1:Văn bản
CỔNG TRƯỜNG MỞ RA
Theo Lí Lan
A/ Mục tiêu cần đạt.
1. Kiến thức:
Cảm nhận và hiểu được tình cảm thiêng liêng của tình mẫu tử. ý nghĩa lớn lao của nhà
trường và xã hội đối với cuộc đời mỗi con người, nhất là với tuổi thiếu niên, nhi đồng. Hiểu
được tính chất biểu cảm của văn bản nhật dụng này
Lời văn biểu hiện tâm trạng của người mẹ đối với con trong văn bản.
2. Kĩ năng:
Đọc hiểu văn bản biểu cảm được viết như những dong nhật kí của của một người mẹ.
Phân tích một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị
cho ngày khai trường đầu tiên của con.
Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm.
3. Tư tưởng:
Giáo dục Hs tinh thần học tập, yêu trường - lớp, kính trọng cha mẹ - thầy cơ
B/ Chuẩn bị
1. Thầy: Soạn bài
2. Trị: Chuẩn bị bài
C/ Tiến trình
1. Tổ chức
2. Kiểm tra
( Kiểm tra phần chuẩn bị bài của hs)
3. Bài mới Giới thiệu bài.
Ngày khai trường đầu tiên là ngày mà chắc hẳn mỗi chúng ta không thể nào quên..
Hoạt động của thầy, trò.

Kiến thức cần đạt.
Gv giới thiệu vài nét về t/g
- Theo Lí Lan, báo yêu trẻ số 166- TP HCM ngày
1/9/2000.
Gv: yêu cầu đọc giọng chậm, nhỏ nhẹ, tha thiết
Gv đọc mẫu, Hs đọc tiếp.
? Em hãy nhận xét cách đọc của bạn.
Gv nhận xét và sửa cho Hs.
? Văn bản này viết về cái gì, việc gì.
? Tóm tắt nội dung văn bản bằng một câu ngắn gọn
Gv: tâm trạng người mẹ trong đêm trước ngày khai
trường đầu tiên của con- buổi học đầu tiên ở lớp 1 của
1

I. Đọc tìm hiểu chung
1. Tác giả- văn bản.
2. Đọc, hiểu chú thích
* Đọc – tóm tắt


con.
? Vậy văn bản nhằm kể chuyện trường hay biểu lộ tâm
tư tình cảm của mẹ.
Hs: biểu lộ tâm tư tình cảm của mẹ.
? Phương thức biểu đạt chủ yếu của văn bản là gì
Hs; Biểu cảm.
Gv Kiểu văn bản ứng với phương thức biểu đạt
? Vậy văn bản này thuộc kiểu văn bản nào.
? Cho biết nghĩa của từ: nhạy cảm, can đảm, dặm.
? Văn bản có thể chia làm mấy phần. Cụ thể ntn

Hs; 2 đoạn: - Từ đầu- vừa bước vào(Nỗi lòng của mẹ)
- Còn lại(cảm nghĩ của mẹ…)
? Nhân vật chính của văn bản là ai.
? Theo dõi và cho biết nội dung của đoạn 1?
Gv K chỉ hôm nay mà tất cả c/đ mẹ luôn nghĩ về con,
nghĩ cho con
? Vậy tại sao đêm nay mẹ lại nghĩ về con nhiều như
thế
Vì đó là đêm trước ngày con vào lớp 1
? Thời điểm đó gợi cảm xúc gì trong 2 mẹ con?
- Hồi hộp, vui sướng và hi vọng.
? Tâm trạng của mẹ và con có gì khác nhau. Điều đó
biểu hiện qua chi tiết nào
? Tìm chi tiết diễn tả cảm xúc của con?
Hs: Háo hức thu xếp đồ chơi, lên giường k nằm yên
được – mẹ dỗ ngủ ngay -> Giấc ngủ đến với con dễ
dàng như uống 1 li sữa...
? Cảm xúc của mẹ trong đêm đó được diễn tả qua từ
ngữ nào.
Hs: Trằn trọc không ngủ được, không tập trung được
vào việc gì, k muốn làm việc khác trong đêm nay...
? Vì sao người mẹ lại có cảm xúc đó?
Hs – Vì mai là ngày đầu tiên con vào lớp 1- Mừng vì
con đã lớn
- Mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến với con
? Trong đêm khơng ngủ đó mẹ đã làm gì cho con?
2

- Kiểu văn bản biểu cảm.
* Hiểu chú thích

* Bố cục
II/ Đọc, hiểu văn bản
1. Tâm trạng người mẹ vào
đêm trước ngày khai trường
của con.

- Thao thức không ngủ được


- Đắp mềm, buông mùng, lượm đồ chơi, xem lại mọi
thứ...
? Từ tâm trạng và hành động đó cho thấy tình cảm mẹ
dành cho con là t/c gì.
Gv: Bao suy nghĩ đều hướng về con đó là đức tính của
tất cả các bà mẹ nói chung và mẹ Việt Nam nói riêng.
? Cũng trong đêm khơng ngủ đó mẹ đã nhớ lại điều
gì?
- Nhớ lại ngày đầu tiên được bà ngoại đưa đến trường
Hs; chú ý đoạn “Cái ấn tượng...vào”
? Tìm những từ ngữ diễn tả tâm trạng của mẹ khi nghĩ
đến kỉ niệm xưa?
- Bâng khuâng, xao xuyến, rạo rực, nôn nao, hồi hộp...
? Những từ ngữ trên thuộc từ loại từ láy hay từ ghép?
Tác dụng
Gv ; Mẹ vui sướng vì con đã lớn con đã vào lớp 1 tuy
nhiên mẹ vẫn không khỏi lo âu xen lẫn bồi hồi…
- Các chi tiết trên chứng tỏ ngày khai trường đầu tiên
đã để lại dấu ấn thật sâu đậm trong tâm hồn của mẹ và
mẹ cũng muốn ghi lại dấu ấn đó trong trái tim con
Gv: Chuyển đoạn

? Theo dõi và cho biết nội dung của đoạn 2?
? Trong đêm khơng ngủ mẹ nghĩ đến điều gì và liên
tưởng đến ngày khai trường của nước nào
Hs; Nghĩ về ngày khai trường và vai trò của giáo dục
đối với thế hệ trẻ.
- Mẹ liên tưởng đến ngày hội khai trường ở Nhật Bản
?Ngày khai trường ở Nhật được diễn ra ntn.
-Ngày lễ của toàn xh, người lớn nghỉ việc đưa con đến
trường, đường phố được trang trí vui tươi, quan chức
đến dự và xem xét ngôi trường gặp thầy cô…
? So với ở Nhật thì ngày khai trường ở nước ta ntn.
Hs ….Gv cũng như vậy
? Cuối đoạn văn có câu “sai lầm trong gd…đi chệch
trăm dặm”? Câu nói này bắt nguồn từ thành ngữ nào
- Sai 1 li đi một dặm
3

- Yêu thương con tha thiết

-Từ láy -> gợi tả tâm trạng
hồi hộp xen lẫn âu lo và cảm
xúc vừa vui vừa bồi hồi nhớ
lại kỉ niệm lần khai trường
đầu tiên của mình.

2. Cảm nghĩ của người mẹ
về vai trò của nhà trường và
xã hội.
- Nghĩ về ngày khai trường và
vai trò của ngành giào dục

? Câu văn này nói lên điều gì về sự nghiệp giáo dục?
- Nói lên tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ
trẻ
- Trong gd không được phép sai lầm
? Câu nói của mẹ: “ đi đi con...của con”, muốn nói
với con điều gì?
Gv Các con sẽ là mầm non - người chủ tương lai của
đất nước, của thế giới và thế giới này đang chờ các con
xây dựng ngày càng tươi đẹp , giàu mạnh hơn.
? Thế giới kì diệu sẽ mở ra, Thế giới kì diệu đó là gì
Gv Thế giới của tri thức mà thầy cô sẽ giúp em mở
cánh cửa kho tàng tri thức của nhân loại đang chờ đợi
em khám phá.
- Đó là thế giới của tâm hồn, t/c, thế giới của tình thầytrị, tình bạn…
? Trong văn bản có phải người mẹ đang trực tiếp nói
với con k?Theo em người mẹ đang tâm sự với ai
- Xét về hình thức ngơn từ có vẻ như mẹ đang nói với
con nhưng thực ra mẹ đang nói với chính mình.
?Cách viết này có tác dụng ntn.
Gv Việc con đã ngủ mà mẹ vẫn thức mẹ thì thầm trị
chuyện chứng tỏ t/y thương tha thiết của mẹ đối với
con, con đã ngủ ngon còn bao băn khoăn lo lắng mẹ lại
dành hết về mình.
? Bài văn giúp em hiểu thêm gì về tình cảm của người
mẹ cũng như vai trị gì của nhà trường, xã hội.
? Nghệ thuật được sử dụng trong văn bản có gì đặc
sắc?
-Độc thoại nội tâm. Giọng điệu tâm tình nhỏ nhẹ và

sâu lắng thể hiện rõ được tâm trạng nhân vật
? Nêu nội dung của văn bản?
- Hs đọc ghi nhớ
? Vậy vấn đề được đề cập trong văn bản này là gì?
-Vai trị to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi
con người –là văn bản nhật dụng.
Gv nhắc lại văn bản nhật dụng.
4

+ Sử dụng thành ngữ: Khẳng
định giáo dục không được
phép sai lầm

=> Nhà trường và xã hội có
vai trị to lớn và vơ cùng quan
trọng trong việc giáo dục thế
hệ trẻ

Độc thoại nội tâm => Ca ngợi
tấm lịng thương u, tình
cảm sâu nặng của người mẹ
đối với con và tầm quan trọng


Hs đọc bài tập SGK
Gv HD1: ngày khai trường vào lớp 1 ấn tượng sâu
đậm nhất: cx háo hức gặp lại thầy cơ bạn bè cịn có cx
bỡ ngỡ, lạ lùng, lo âu khi dời vòng tay mẹ
2: Nhớ lại chi tiết, sự kiện tiêu biểu nhất mà em….

của giáo dục đối với mỗi con
người.

III/ Tổng kết
1. Nghệ thuật

2. Nội dung
* Ghi nhớ/ sgk

IV/ Luyện tập
Củng cố- dặn dò:
Củng cố.;
Nêu nội dung của văn bản “ Cổng trường mở ra”
Dặn dị:
- Học bài, làm bài tập
- Chuẩn bị: Mẹ tơi
Ngày soạn: 16/8/2015
Ngày giảng: 18/8/2015.
Tuần 1- Bài 1.
Tiết 2: Văn bản
MẸ TƠI
Ét- mơn –đơ đơ A – mi - xi.
A/ Mục tiêu cần đạt.
1. Kiến thức:
Sơ giản về tác giả Ét- môn –đô đơ A - mi –xi.
Cách giáo dục vừa nghiêm khắc vừa tế nhị có lí và có tình của người cha khi con mắc
lỗi.
Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư.
2. Kĩ năng:
Đọc - hiểu một văn bản viết dưới hình thức một bức thư.

Phân tích một số chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha( tác giả bức thư) và người
mẹ nhắc đến trong bức thư để cảm nhận được tình cảm thiêng liêng, cao đẹp của cha mẹ đối
với con cái.
3. Tư tưởng:
Giáo dục cho Hs lịng u thương kính trọng cha mẹ và dũng cảm nhận lỗi khi mắc lỗi.
B/ Chuẩn bị
5


1. Thầy: Soạn bài
2. Trị: Chuẩn bị bài
C/ Tiến trình dạy học.
1. ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra
? Trình bày nội dung cơ bản của văn bản “ Cổng trường mở ra”
3. Bài mới giới thiệu bài.
Trong mỗi chúng ta chắc hẳn ai cũng đã từng mắc lỗi với cha mẹ, vậy chúng ta đã làm gì khi
biết mình mắc lỗi
Hoạt động của thầy, trị.
Kiến thức cần đạt.
I/ Đọc tìm hiểu chung
? Trình bày vài nét tiêu biểu về tác giả và văn bản?
1. Tác giả, tác phẩm
Ét- môn-đô-đơ A- mi-xi.(1846-1908) nhà văn I-ta-li – - Tác giả
a (ý) là tác giả của các cuốn sách:cuộc đời của các chiến
binh(1868)những tấm lòng cao cả(1886)cuốn truyện của
người thầy(1890)giữa trường và nhà(1892).
- Văn bản in trong tập truyện thiếu nhi 1886“Những
tấm lòng cao cả”
Bài văn miêu tả thái độ tình cảm và những suy nghĩ

của người bố trước lỗi lầm của con.
- Tác phẩm
? Văn bản được tạo ra dưới hình thức nào?
Một lá thư của bố gửi cho con.
2. Đọc, hiểu chú thích
Gv: Yêu cầu đọc: đọc to rõ ràng thiết tha,
*. Đọc
Gv đọc mẫu
Hs đọc- nhận xét.
? Hãy giải nghĩa các từ, cụm từ “ khổ hình, vong ân bội *. Chú thích
nghĩa”
*. Bố cục
? Xác định bố cục của văn bản ?
- 3 phần
? Đây là bức thư của bố gửi cho con, nhưng tại sao có
II/ Đọc, hiểu văn bản
nhan đề “Mẹ tôi”?
Nhan đề do tác giả tự đặt cho đoạn trích
Gv Đọc kĩ ta sẽ thấy hình tượng người mẹ cao cả và lớn
lao qua lời của bố.Thơng qua cái nhìn của bố thấy được
hình ảnh và phẩm chất của người mẹ.
G v: yêu cầu đọc từ đầu – cứu sống con.
6


? Tại sao bố lại viết thư cho En-ra-cô?
Lúc cô giáo đến thăm En-ra-cô đã phạm lỗi là “thiếu
lễ độ với mẹ”.
? Trước lời thiếu lễ độ của con, bố của En-ri-cơ đã biểu
lộ thái độ của mình qua từ ngữ nào.

“Sự hỗn láo của con...tim bố vậy”
? Những từ ngữ ấy cho thấy thái độ gì của bố en-ri-cơ.
- Người cha vô cùng buồn bã, tức giận và người cha đã
viết thư để phê bình con rất dứt khốt
? Trong thư người cha đã gợi lại những kỉ niệm nào về
mẹ? Và nói như thế nào?
Hs: “ Mẹ thức suốt đêm, quằn quại lo sợ, khóc khi con
ốm; mẹ sẵn sàng…. để cứu sống con”
?Điều này cho thấy mẹ của Em – ri – cơ là người ntn.
Hết lịng vì con, lo lắng thậm trí hi sinh cả tính mạng vì
con-> đó là đức tính nhân hậu với tình mẫu tử sâu sắc
? Sau khi gợi lại những kỉ niệm về mẹ, người cha đã chỉ
ra cho En-ri-cô thấy được điều gì.
“Ngày buồn thảm ... mất mẹ”
“ Nếu làm mẹ đau lịng thì con k thể sống thanh thản,
dù hối hận cầu xin, lương tâm con k yên tĩnh, tâm hồn
con như bị khổ hình...”
Gv liên hệ: “ dẫu khôn lớn….
? Người cha đã chỉ ra cho En ri cơ thấy tình cảm gì của
cha mẹ ?
Hs theo dõi đoạn cuối
? Người cha đã yêu cầu En –ri –cô điều gì ?
- Khơng được nói nặng với mẹ
- Phải xin lỗi mẹ, cầu xin mẹ tha thứ. Xin lỗi một cách
thành khẩn. Đừng hôn bố.
? Tại sao người cha lại yêu cầu con như vậy ?
Vì yêu con mong con được thanh thản trong lịng, vì
chưa nhận thấy rõ sự hối hận của con.
? Qua đó người cha muốn nhắc nhở con điều gì ?
? Câu văn “ Thà rằng….với mẹ” có ý kiến cho rằng đó

là thái độ cực đoan, thiên lệch ý kiến em ntn.
7

1. Lý Do của người cha khi
viết thư cho En-ri-cô

-Thấy con thiếu lễ độ với mẹ,

- Buồn bã và tức giận

- Chỉ ra cho con thấy được
tình thương u kính trọng
cha mẹ là tình cảm thiêng
liêng nhất ...


Hs thảo luận 3 phút.
- trình bày ý kiến- bổ sung.
? Nếu như em mắc lỗi với mẹ, em sẽ làm gì ?
- Hs trình bày
? Em có suy nghĩ ntn về những lời lẽ trong thư của bố
En-ri-cô.
Lời lẽ chân thành sâu sắc nhưng cũng dứt khốt vơ
cùng.
? Tất cả những lời nói đó chứng tỏ tình cảm gì của cha
mẹ đối với En ri cô ?
-Rất yêu thương, nhưng không làm ngơ trước lỗi lầm
của con.
? Tại sao người bố lại nói như vậy?
- Muốn con trân trọng tình cảm đó và khơng nên làm

cho mẹ buồn
? Em có thể đọc lại một số câu ca dao nói về Công lao
cha mẹ?
"Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ ..........."
? Em có nhận xét gì về giọng điệu và lời văn ?

- Nhắc nhở con không được
làm cho mẹ buồn

- Giọng điệu tuy nghiêm khắc
nhưng rất chân tình và sâu
sắc.

? Qua bức thư cho thấy đây là người cha ntn.
? Tại sao người cha lại dùng cách viết thư cho con mà
khơng trực tiếp phê bình nhắc nhở ngay.
- Thơng thường lời nói trực tiếp sẽ tác động nhanh hơn
nhưng hiệu quả k cao, người cha đã chọn cách viết thư
để cho En-ri-cơ đọc và có t/gian suy ngẫm điều đó cho
thấy ơng là người tâm lí và tế nhị trong việc giáo dục
con. Giúp con dễ nhận ra sai lầm và sửa sai
Gv: Bình, chuyển
? Trước những lời lẽ của cha, Tâm trạng của En ri cô
như thế nào ?

->Nghiêm khắc mà vẫn chứa
đựng tình cảm sâu sắc đặc
biệt là tấm lòng độ lượng và
sự0. tế nhị trong cách giáo

dục con.

? Đọc thư của bố En-ri-cơ có cảm xúc ntn
? Điều gì khiến En-ri-cơ xúc động như vậy ?
- Vì bố gợi lại kỷ niệm về mẹ

2. Tâm trạng của En- ri- cô

8


- Vì tình yêu của bố, mẹ
- Cách giáo dục tế nhị của bố...
? Qua tâm trạng đó cho thấy En –ri-cô là người ntn.
Hs; biết nhận ra lỗi lầm của bản thân và thành khẩn sửa
lỗi.
Gv; điều quan trọng sau lỗi lầm …
? Văn bản là một bức thư của người cha gửi cho con,
nhưng tại sao tác giả lại lấy nhan đề là “Mẹ tôi” ?
- Tuy bà mẹ không xuất hiện trực tiếp nhưng lại là tiêu
điểm mà các nhân vật và mọi chi tiết đều hướng tới
? Chỉ ra cái biểu cảm đặc sắc của văn bản?
- Giọng điệu chân thành, tha thiết, thuyết phục phù hợp
tâm lí trẻ thơ
? Văn bản có ý nghĩa sâu sắc ntn?
- Hs đọc ghi nhớ
? Hoc sinh đọc yêu cầu bài tập 1
? Chọn một đoạn trong thư nói đến vai trò của mẹ và
học thuộc lòng
- Hs học và trình bày

- Gv nhận xét, đánh giá
? Hs đọc bài- làm bài

- Xúc động vô cùng

-> Nhận ra lỗi lầm và có tinh
thần sửa lỗi.

III/ Tổng kết
1. Nghệ thuật

2. Nội dung
* Ghi nhớ/ sgk
IV/ Luyện tập
1. Bài 1

2. Bài 2
Củng cố – dặn dò.
Củng cố: ? Văn bản “ Mẹ tơi”để lại trong em bài học gì?
Dặn dị: - Học bài, làm bài tập
- Chuẩn bị: Bài “Từ ghép”
==========================================
Ngày soạn: 17/8/2015

Ngày giảng: 19/8/2015
Tuần 1
Tiết 3: Tiếng Việt
TỪ GHÉP

A/ Mục tiêu cần đạt.

1. Kiến thức:
9


- Hs nắm được cấu tạo từ ghép đẳng lập và chính phụ.
- Đặc điểm về nghĩa của các từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập.
2. Kĩ năng:
- Nhận diện các loại từ ghộp.
- Mở rộng hệ thống hóa vốn từ.
- Sử dụng từ: dùng từ ghép chính phụ khi cầ diễn đạt cái cụ thể, dùng từ ghép đẳng lập khi
cần diễn đạt cái khái quát.
3. Tư tưởng:
Trân trọng, giữ gì sự trong sáng của tiếng Việt
B/ Chuẩn bị
1. Thầy: Soạn bài
2. Trò: Chuẩn bị bài
C/ Tiến trình dạy học.
1. Tổ chức
2. Kiểm tra
Dựa vào cấu tạo cho biết từ chia làm mấy loại.
3. Bài mới
*Giới thiệu bài.
Các em đã được học về từ đơn, từ ghép ở các lớp trước. Vậy từ ghép gồm mấy loại? Là
những loại nào?

10


Hoạt động của thầy, trị.

4
.

Gv treo bảng phụ.
Hs đọc ví dụ.
? Nhớ lại cấu tạo của từ ghép(đã học L6)
Gv Là một loại thuộc từ phức – là những từ gồm 2
tiếng trở lên, được tạo ra bằng cách ghép các tiếng
có quan hệ với nhau về nghĩa
Chú ý các từ in đậm
? Trong các từ ghép đó tiếng nào là tiếng chính,
tiếng nào là tiếng phụ bổ sung ý nghĩa cho tiếng
chính ?
Bà
ngoại:
Thơm
phức
Có hai tiếng: tiếng chính - tiếng phụ
? Dựa vào đâu mà em biết đó là tiếng chính, tiếng
phụ.
Hs: dựa vào nghĩa của từng tiếng (yếu tố).
? Em có nhận xét gì về trật tự các tiếng trong các từ
trên ?
Gv: Các từ ghép có tiếng chính tiếng phụ như trên
gọi là từ ghép chính phụ.
? Thế nào là từ ghép chính phụ ?
- Hs lấy vd - Gv: khái quát.
Hs đọc ví dụ 2.
? Các từ “ quần áo, trầm bổng” đều là từ ghép,
nhưng em có thể xác định tiếng chính - tiếng phụ ?

Vì sao ?
- Khơng có tiếng chính cũng chẳng có tiếng phụ. Vì
các tiếng trong từ khi tách ra vẫn có nghĩa biểu thị
một sự vật cụ thể (bình đẳng với nhau về ngữ pháp)
? Vậy 2 từ ghép này có gì giống và khác 2 từ ghép ở
VD1 ?
- Giống: Đều là từ ghép
- Khác: VD1 Có tiếng chính tiếng phụ
VD2 Bình đẳng về nghĩa(k có tiếng chính...)
Gv các từ ghép khơng phân ra tiếng chính tiếng phụ
khi tách các tiếng vẫn có nghĩa đầy đủ là từ ghép
đẳng lập .
? Vậy thế nào là từ ghép đẳng lập.
11
? Có mấy loại từ ghép, đó là những loại nào.
Hs đọc ghi nhớ sgk.

Kiến thức cần đạt.
I/ Các loại từ ghép
1. Ví dụ:
* Nhận xét
- Ví dụ1

+ Tiếng chính: đứng trước
+ Tiếng phụ bổ sung ý nghĩa cho
tiếng chính: đứng sau.

-> Từ ghép chính phụ

- Ví dụ 2

+ Các tiếng bình đẳng về ngữ
pháp
+ Khơng phân ra tiếng chính –
tiếng phụ.

-> Từ ghép đẳng lập


Củng cố- dặn dị.
? Có mấy loại từ ghép cho biết cụ thể mỗi loại.
- Em hiểu ntn về nghĩa của từ ghép.
Học thuộc ghi nhớ sgk, làm bài tập phần còn lại.
- Chuẩn bị bài “Liên kết trong văn bản”.
_________________________________
Ngày soạn: 18/ 8/ 2015.

Ngày giảng: 19/8/2015.
Tuần 1 – Bài 1
Tiết 4: Tập làm văn
LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN

A/ Mục tiêu cần đạt.
1. Kiến thức:
- Khái niệm về liên kết trong văn bản.
- Yêu cầu về liên kết trong văn bản.
2.Kĩ năng:
- Nhận biết và phân tích tính liên kết của các văn bản.
- viết các đoạn văn, bài văn có tính liên kết
3. Tư tưởng:
Có ý thức Vận dụng kiến thức đã học để tạo lập văn bản

B/ Chuẩn bị
1. Thầy: Soạn bài
2. Trị: Chuẩn bị bài
C/ Tiến trình dạy học.
1. Tổ chức
2. Kiểm tra( Sự chuẩn bị bài của hs)
3. Bài mới
* GTB: Trong một văn bản dù nói hay viết nếu khơng có sự liên kết thì người nghe, đọc
không hiểu nội dung.... Vậy .....
Hoạt động của thầy, trò.
Kiến thức cần đạt.
I/ Liên kết và phương tiện liên
Gv treo bảng phụ-Hs đọc
kết trong văn bản
? Đoạn văn có mấy câu- 5 câu
1. Tính liên kết của văn bản
? Cho biết nội dung từng câu
* Ví dụ;
Câu 1:Nêu việc con thiếu lễ độ với mẹ.
Câu 2,3,4 kể lại những việc làm của mẹ khi con
còn bé.
Câu 5: yêu cầu của bố đối với con.
?Xét về nội dung và hình thức có câu nào sai ngữ
12


pháp hay chưa rõ nghĩa không.
Khi tách từng câu ra khỏi đoạn văn các câu k sai
ngữ pháp cũng k mơ hồ về nghĩa.....
? Chỉ viết thế này En-ri-cơ có hiểu điều mà bố

+ Giữa các câu văn khơng có sự
muốn nói k. Vì sao.
gắn bó chặt chẽ.
Em hay En-ri – cơ đều khơng hiểu vì nội dung giữa
các câu khơng có mqh gì, k liên kết với nhau.
? Vậy muốn đoạn văn dễ hiểu cần điều kiện gì?
- Phải có tính liên kết
- Đoạn văn chưa có tính liên kết
? Hãy giải nghĩa từ “ Liên kết”
Gv: dùng các từ ngữ để gắn kết các ý lại với nhau
cho nội dung liền mạch.
? Vậy liên kết trong văn bản là tính chất ntn.
- Nội dung 1 trong ghi nhớ.
-> Là tính chất quan trọng nhất.
Làm cho văn bản dễ hiểu.
2 Hs đọc VD
2. Phương tiện liên kết trong văn
Tại sao đoạn văn khó hiểu các em hãy đọc “Cổng
bản
trường mở ra”
* ví dụ 1:
?Đoạn văn khó hiểu vì thiếu ý gì và sửa lại ntn.
Gv Đoạn văn nhắc đến việc thiếu lễ độ của con và
những vất vả khó nhọc của mẹ mục đích để làm
gì(chưa có y/c nhắc nhở của bố đối với con trước
hành động ấy)=> Thiếu tính liên kết về nội dung.
- Thiếu ý bày tỏ thái độ và y/c của bố nên có thể
thêm: "Bố còn nhớ cách….Vậy mà giờ đây con lại
hỗn láo với mẹ. Bố thật thất vọng về con. Thôi.."
Đọc VD2:

- Nội dung các câu trong đoạn phải
? Đoạn văn có mấy câu, nêu nội dung từng câu.
thống nhất và gắn bó với nhau->
? Em nhận xét ntn về nội dung giữa câu 1 và 2
Liên kết về nội dung.
- Đối ngược nhau: c1 tương lai k ngủ đc- c2 k rõ
hiện tại hay tương lai nhưng ngủ dễ dàng.
?Vậy giữa hai câu này cần thêm từ hay cụm từ nào
để biểu thị ý đối ngịch nhau.
? C1-2 nói về người con còn câu 3 lại nhắc đến ai.
? Như vậy từ “đứa trẻ”câu 3 phải thay bằng từ
nào, vì sao?
13


? Vậy cụm từ “ Còn bây giờ” và từ “ con” đóng
vai trị gì?
- Là các từ ngữ làm phương tiện liên kết
? Để văn bản có tính liên kết cần có điều kiện gì?
Người nói, viết phải làm cho nội dung các câu, các
đoạn thống nhất gắn bó chặt chẽ với nhau=
Phương tiện liên kết: câu, từ, cụm từ
?Em hiểu ntn về liên kết và phương tiện liên kết
trong văn bản.
H/s đọc ghi
Gv Khi nói hay viết để rõ ràng dễ hiểu thì ngồi
việc dùng từ, đặt câu đúng ngữ pháp ta còn phải
biết sử dụng các phương tiện liên kết cả nội dung
và hình thức mới tạo lập được văn bản hoàn chỉnh.
HS đọc bài 1

? Sắp xếp các câu để có tính liên kết?

- Đoạn 2: Thêm cụm từ “Còn bây
giờ” vào trước câu 2.

+ Câu 3 "đứa trẻ" thay bằng từ"
con"
-Dùng câu, từ, cụm từ làm phương
tiện liên kết

3. Ghi nhớ/ sgk

? Các câu trong đoạn văn có tính liên kết chưa? Vì
sao?
- Chưa nói về cùng 1 nội dung mặc dù giữa các câu
đều nói về mẹ tơi nhưng:
Các câu 1 và 2 ( Hồi quá khứ) mẹ đã mất
Hai câu sau nói về hiện tại(sáng nay – chiều nay
mẹ còn sống)
? Hãy điền từ thích hợp
Hs điền từ.
Hs đọc bài 4 Nêu tách 2 câu văn ra khỏi VB thì có
vẻ rời rạc . Nhưng để trong cùng đoạn văn cuối của
VB thì thành 1 thể thống nhất& làm cho đoạn văn
chặt chẽ hơn....

III/ Luyện tập.
1. Bài 1Sắp xếp các câu theo trật
từ hợp lý.
(1)-(4)-(2)-(5)- (3)

2. Bài 2
- Chưa có tính liên kết

3. Bài 3
- Bà, bà, cháu, bà, bà, cháu, thế là
14


4. Bài 4 :
4: Củng cố - dặn dò,
? Cho biêt tính liên kết trong văn bản.
- Có những phép liên kết
- Học bài và làm bài SGK
- Chuẩn bị bài “ Cuộc chia tay của con búp bê”
========================================
Ngày soạn: 18/ 8/2015.
Ngày giảng: 24/ 8/2015.
Tuần 2- Bài 2
Tiết 5 + 6 Văn bản
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
Khánh Hồi
A/ Mục đích u cầu.
1. Kiến thức:
- Tình cảm anh em ruột thịt thắm thiết sâu nặng và nỗi đau khổ của những đứa trẻ khơng may
rơi vào hồn cảnh bố mẹ li dị.
- Đặc săc nghệ thuật của văn bản
2. Kĩ năng:
Đọc – Hiểu văn bản truyện, đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng của các nhân
vật.
- Kể và tóm tắt truyện.

3.Tư tưởng:
Giáo dục cho hs lịng thương u, giúp đỡ bạn bè, Có ý thức vươn lên trong mọi hoàn
cảnh.
B/ Chuẩn bị
1. Thầy: Soạn bài
2. Trị: Chuẩn bị bài
C/ Tiến trình
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra đầu giờ.
? Nêu nội dung của văn bản “ Mẹ tôi”
3. Bài mới: Giới thiệu bài .
Trong xã hội hiện nay khơng phải gia đình nào cũng êm ấm, hạnh phúc. Có những bạn
nhỏ đã khơng may rơi vào hồn cảnh gia đình chia lìa...
Hoạt động của Gv, Hs.
ND, kiến thức cần đạt.
I/ Đọc- tìm hiểu chung
Hs đọc chú thích 1/sgk
1. Tác giả - tác phẩm
- Tác giả: là nhà văn thành
? Nêu vài nét hiểu biết của em về tác giả - tác phẩm ?
công ở thể loại truyện viết về
15


- Tác giả Khánh Hồi là nhà văn thành cơng ở thể loại
truyện viết về trẻ em
- Tác phẩm đạt giải nhì trong cuộc thi văn thơ viết
về quyền trẻ em do viện Khoa học Giáo Dục và tổ chức
cứu trợ trẻ em Rát-đa Béc-men Thụy Điển tổ chức
1992.

trẻ em

b. Tác phẩm:

Gv: Đọc cần phân biệt rõ giữa lời kể và các đối thoại,
2. Đọc - hiểu trú thích
diễn biến tâm lý của nhân vật
Gv: Đọc mẫu – Hs đọc – Nhận xét
a. Đọc - tóm tắt
? Hãy tóm tắt nội dung cốt truyện.
Hs: Truyện kể về diễn biến tâm trạng của hai anh em
Thành và Thuỷ từ khi bố mẹ chuẩn bị ly hôn cho đến
khi hai anh em phải chia tay mỗi người theo một
người...
? Hãy giải nghĩa các từ “ Ráo hoảnh, võ trang”
b. Hiểu trú thích
? Văn bản trên có thể chia làm mấy phần ?
c. Bố cục:
3P – P1: Từ đầu... hiếu thảo như vậy
- 3 phần
P2: Tiếp... cảnh vật
P3: Còn lại...
?Văn bản được viết theo phương thức biểu đạt nào
- Tự sự xen lẫn biểu cảm.
? Truyện kể theo ngôi thứ mấy?Tác dụng của ngôi kể
ấy?
Truyện kể theo ngôi thứ nhất. N/v tôi trong truyện là
“Thành” người chứng kiến sự việc xảy ra, cũng là người
chịu nổi đau như em gái mình.

Cách lựa chọn ngơi kể có tác dụng giúp cho tác giả
thể hiện được một cách sâu sắc những suy nghĩ tình
cảm và tâm trạng của nhân vật.
? Truyện viết về ai về điều gì nhân vật chính là ai.
Hs: Truyện kể về cuộc chia tay của hai anh em ruột
khi gia đình tan vỡ. Hai anh em Thành và Thủy đều là
nhân vật chính.
II/ Đọc - hiểu văn bản
16


?Những con búp bê gợi cho em những suy nghĩ gì?
Cũng như Thành và Thủy khơng có lỗi gì…thế mà phải
chia tay nhau.
?Tại sao chúng phải chia tay chúng có lỗi gì?
Chúng khơng có lỗi gì, chỉ vì cha mẹ của Thành và
Thủy li hôn nên chúng phải chịu chia tay.
?Cuối cùng chúng có phải chia tay nhau khơng?Vì sao.
Hai anh em chia đi chia lại mãi và cuối cùng chúng k
phải chia tay Thủy đã đặt con Vệ Sĩ cạnh con Em Nhỏ.
Điều này nói lên nguyện vọng mãi mãi ở bên nhau của
thành-thủy nói riêng của các em nhỏ nói chung đồng
thời khiến cho bậc cha mẹ phải suy ngẫm.
?Tại sao khơng nói cuộc chia tay của Thành và Thủy
mà là của những con búp bê?
?Khi mẹ ra lệnh chia đồ chơi ra,thái độ của Thành và
Thủy như thế nào?
Thủy: run lên bần bật, cặp mắt tuyệt vọng,hai bờ mi
sưng mọng.
Thành: cắn chặt môi…..nước mắt như tuôn ra.

?Qua thái độ đó, cho thấy Thành và Thủy có tình cảm
như thế nào với hai con búp bê.
?Tình cảm của anh em Thành-Thủy trước và sau khi
gđ tan vỡ ra sao?
? Tìm các chi tiết kể về những ngày gia đình cịn hạnh
phúc qua sự hồi tưởng của hai anh em Thành và Thuỷ.
Hs:Thành đá bóng bị xoạc rách áo, Thuỷ mang kim để
vá cho anh.
Chiều nào Thành cũng đi đón em.
Thành hay ngủ mơ thấy ma Thuỷ lấy dao buộc vào
con búp bê đặt ở đầu giường để con vệ sĩ gác cho anh
ngủ.
? Hình ảnh Thành – Thuỷ hiện lên như thế nào khi mẹ
ra lệnh chia đồ chơi ?
- Thuỷ: Run lên bần bật, kinh hoàng, sợ hãi. Cặp mắt
tuyệt vọng. Hai bờ mi sưng mọng lên vì khóc
17

1.Ý nghĩa của tên truyện.

-Búp bê là những đồ chơi của
tuổi nhỏ, gợi lên sự ngộ
nghĩnh trong sáng, ngây thơ
vô tội.

- Tác giả mượn truyện những
con búp bê phải chia tay để
nói lên một cách thấm thía
nỗi đau xót và vơ lí của cuộc
chia tay hai anh em (ThànhThủy).

2. Tình cảm của hai anh em
Thành và Thủy.

- Thủy ra tận sân vận động
vá áo cho anh.

- Thành chiều nào cũng đi


- Thành: Cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc, nước
mắt cứ tn ra như suối, ướt đầm cả gối và hai ống tay
áo
?Khi thấy Thành chia búp bê ra Thủy có hành động và
lời nói ntn vì sao?
- Thuỷ: Tru tréo, giận dữ, khi đặt chúng lại cạnh nhau
Thủy lại vui vẻ
- Giận vì khơng muốn chia búp bê. Và vui vẻ khi 2 con
búp bê ở cạnh nhau
- Búp bê là hình ảnh gia đình sum họp đầm ấm, là kỷ
niệm êm đềm của tuổi thơ, là hình ảnh anh em k thể
chia lìa.
GV chia nhóm cho HS thảo luận 3’
Lời nói và hành động của Thủy khi chia búp bê có mâu
thuẫn khơng ?Theo em có cách nào để giải quyết mâu
thuẫn ấy?
Tác giả phát hiện nét tinh tế của trẻ thơ trong nhân vật
Thủy .Giận giữ khi chia búp bê ra nhưng lại sợ đêm
đêm khơng có con Vệ Sĩ gác cho anh.
Cách giải quyết mâu thuẫn là gia đình Thành Thủy

đồn tụ.
? Kết thúc truyện Thuỷ đặt con em nhỏ cạnh con vệ sĩ
có ý nghĩa ntn.
Hs: Tấm lòng nhân hậu và ước mơ chúng sẽ khơng bao
giờ phải chịu cảnh chia lìa như hai anh em .
Kết thúc truyện Thủy đã để lại cho anh con Vệ Sĩ.
Điều đó cho thấy Thủy là một em gái vừa giàu lòng vị
tha,vừa thương anh vừa thương cả những con búp bê.
? Qua c¸c chi tiÕt trên cho em hiểu điều gì về hai
anh em Thành Thuỷ.( K-G)
Gv: Giống nh bao gia đình khác gia đình Thành Thuỷ
có một thời rất hạnh phúc mọi ngời đều yêu thơng, quan
tâm, lo lắng cho nhau. Vậy mà giờ đây hai anh em
Thành Thuỷ sắp phải chia tay nhau vì cha mẹ sắp ly
hôn, Thành ở với bố còn Thủ theo mĐ vỊ quª...
Tiết 2
18

đón em

- Thành nhường hết đồ chơi
cho em.

- Thủy thương anh “khơng có
ai gác đêm cho anh ngủ nên
nhường lại anh con Vệ Sĩ”

àThành và Thủy rất mực gần
gũi,thương yêu chia sẽ và
quan tâm lẫn nhau.

? Ngoài chia tay với anh, với búp bê Thủy còn chia
tay với ai?
? Tâm trạng của Thủy như thế nào khi đến trường
Hs: Cắn chặt mơi, nhìn đăm đăm khắp sân trường: từ
cột cờ đến bảng tin những nét vẽ ơ ăn quan trên gạch,
bật khóc thút thít
? Tại sao khi đến trường Thuỷ lại bật khóc thút thít.
Hs: Trường học là một phần kỉ niệm của tuổi thơ
- Là nơi ghi khắc những niềm vui của Thuỷ
- Là nơi phải xa mãi mãi
- Thuỷ không được đi học nữa
? Khi đến chia tay lớp thì cơ giáo và cả lớp có hành
động như thế nào ?
Hs: Cơ giáo ôm chặt Thuỷ, cô thương Thuỷ; cả lớp sững
sờ khóc thút thít các bạn vây quanh nắm tay Thuỷ
khơng rời.
? Chi tiết đó diễn tả tâm trạng gì ?
- Diễn tả lịng xót thương thơng cảm của cơ giáo và bạn
bè dành cho Thuỷ

3. Thủy chia tay với lớp học.

- Khóc thút thít vì Thủy phải
chia xa mãi mãi nơi này và
khơng cịn đi học nữa.

- Cơ giáo tái mặt, nước mắt
giàn giụa.

- Cả lớp khóc mỗi lúc một to
hơn.
àMọi người điều ngạc nhiên
? Khi dắt em ra khỏi trường Thành có tâm trạng như thương xót và đồng cảm với
thế nào ?
nỗi bất hạnh của Thủy.
- Kinh ngạc thấy mọi người vẫn bình thường nắng vẫn
vàng ươm...
4. Tâm trạng của Thành
? Tại sao Thành lại có tâm trạng như vậy ?
khi ra khỏi trường và khi
- Cảm nhận được sự bất hạnh, cô đơn của hai anh em chia tay với Thủy.
trước sự vơ tình của mọi người và cảnh vật...
? Khi đồ đạc đã được chất lên xe, tâm trạng của Thuỷ
lúc này ra sao ?
- Như người mất hồn, mặt tái xanh, chạy vào ghì búp
bê, khóc nức lên, nắm chặt tay anh dặn dò. Đặt tay con Trong tâm hồn Thành đang
Em Nhỏ lên vai con Vệ Sĩ. Cả Thành cũng khóc nấc nổi giơng nổi bảo vì sắp phải
lên...
chia tay với em gái.
? Thuỷ đã nhắn nhủ anh điều gì ?
Thành cảm nhận được sự bất
- Không được để con Em Nhỏ xa con Vệ Sĩ
hạnh của hai anh em và sự cô
? Chi tiết đó nói lên điều gì ?
đơn của mình trước sự vơ tình
19

- Nỗi đau xót khi phải chia tay. Tình cảm gia đình, anh
em khơng thể rời xa
? Thành có tâm trạng và hành động như thế nào ?
Mếu máo, nhìn theo bóng dáng liêu xiêu của em.
? Tác giả đã sử dụng nghệ thuật nào. Tác dụng của nó.
? Bức tranh trong sgk thể hiện nội dung nào ?
- B1: Cuộc chia búp bê
- B2: Cuộc chia tay của 2 anh em
? Qua đó tác giả muốn gửi đến thơng điệp gì ?
Gv Bình, liên hệ mơi trường gia đình là cái nôi nuôi
dưỡng, là nền tảng vững chắc để trẻ em trưởng thành.
Khi nền tảng gđình bị lung lay sẽ ảnh hưởng không
nhỏ đến sự phát triển của trẻ. Vì thế...
-> Khơng được đẩy trẻ em vào tình cảnh bất hạnh
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật kể chuyện của tác
giả.
- Kể xen lẫn tả và biểu cảm.
- Sự việc được kể theo trình tự thời gian hợp lí,đối thoại
linh hoạt.
? Chuyện được kể theo ngơi kể nào. Tác dụng của ngơi
kể đó.
Kể chuyện ở ngơi thứ nhất-> Người trong cuộc kể
chuyện bộc lộ sâu sắc tâm trạng và làm tăng tính chân
thực.
? Qua câu chuyện tác giả muốn nhắn nhủ điều gì.
Hs đọc ghi nhớ. Gv khái quát nội dung bài.

của người và cảnh

- Nghệ thuật miêu tả tâm lí

sâu sắc tỉ mỉ.-> Cuộc chia tay
đầy đau đớn, gợi niềm xót xa
thương cảm khiến cho người
đọc khơng sao cầm lịng
được.

III/ Tổng kết
1. Nghệ thuật

2. Nội dung
Hs đọc phần đọc thêm / sgk
* Ghi nhớ/ sgk
IV/ Luyện tập
- Đọc thêm
4. Củng cố- dặn dò.
? Tại sao tác giả đặt tiêu đề là “ Cuộc chia tay búp bê”. Tên truyện có liên quan
đến ý nghĩa của truyện không.
- Học thuộc bài cả vở ghi và ghi nhớ.
- Chuẩn bị bài “Bố cục trong văn bản”
===================================
20


Ngày soạn: 23/8/2015

Ngày giảng: 26/8/2015
Tuần 2– Bài 2

Tiết 7: Tập Làm Văn
BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN

A/ Mục tiêu cần đạt.
1. Kiến thức:
- Tác dụng của việc xây dựng bố cục.
2. Kỹ năng:
- Nhận biết phân tích bố cục trong văn bản.
- Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc - hiểu văn bản, xây dựng một bố cục cho một
văn bản nói- viết cụ thể.
3. Tư tưởng:
Có ý thức viết đoạn văn, bài văn có bố cục rõ ràng
B/ Chuẩn bị
1.Thầy: Soạn bài
2.Trị: Chuẩn bị bài
C/ Tiến trình dạy học.
1. Ổn định:
2. Kiểm tra;
? Liên kết trong văn bản là gì? Nêu những phương tiện kiên kết của văn bản?
Chữa bài tập 4.
3. Bài mới
Để bài văn viết đúng và hay chúng ta phải viết có bố cục rõ ràng hợp lý. Vậy bố cục là gì...
Hoạt động của thầy, trò.

Kiến thức cần đạt.
I/ Bố cục và những yêu cầu
Hs đọc " Một lá đơn xin phép nghỉ học" đã bị đảo lộn
về bố cục trong văn bản
? Em có nhận xét ntn về trình tự ghi trong đơn
1.Bố cục của văn bản
Trình tự bị đảo lộn k hợp lí.
* Ví dụ: Xét nội dung của một
?Các nội dung trong văn bản có được viết tùy tiện hay lá đơn xin nghỉ học

ghi đảo lộn khơng?Vì sao
- Những nội dung cần được sắp xếp theo một trình tự
trước sau rõ ràng, thì người đọc mới hiểu được
?Khi tạo lập văn bản em cần chú ý điều gì.
- Khơng viết một cách tùy
? Hãy sắp sếp lại nội dung các phần sao cho phù hợp.
tiện
- Quốc hiệu, tiêu ngữ
- Tên đơn
- Đơn gửi ai (người nhận)
- Họ và tên người viết đơn(ai gửi đơn)
21


- Lý do – nguyện vọng xin nghỉ học.
- Lời hứa
- Người viết đơn ( Ký, họ tên)
Gv các em vừa xắp sếp lại bố cục trong một lá đơn
? Em có nhận xét gì về trình tự sắp xếp các ý trong văn
bản trên.
? Vậy sự sắp đặt các nội dung trong văn bản theo một
trình tự gọi là gì ?
- Bố cục của văn bản
? Em hãy cho biết vì sao khi xây dựng văn bản cần
quan tâm tới bố cục ?
- Vì nó giúp các phần được trình bày rõ ràng
? Em hiểu thế nào là bố cục trong văn bản?
Gv gọi Hs đọc chấm 1 trong ghi nhớ.
Đọc câu chuyện thứ nhất
?Văn bản này trình bày bằng mấy đoạn văn

?Xét về nội dung, giữa đoạn 1 và đoạn 2 đã phân định
rõ ràng chưa, dựa vào từ ngữ nào em khẳng định như
vậy
- Chưa phân định rõ ràng. Vì đoạn 1 trình bày trước kiađoạn 2 cũng trước đó
?Cách kể như trên bất hợp lí ở chỗ nào?So với truyện
đã học em thấy nội dung các ý trong văn bản này ntn.
- Các câu, các ý đã bị đảo lộn hoàn toàn: Việc quen ngồi
đáy giếng tạo cho tính chủ quan kiêu ngạo, coi trời bằng
vung của ếch lại kể sau sự việc ếch ra ngoài giếng.
Hs chú ý: Câu cuối đoạn 2
? Có phải vì thế mà trâu trở thành bạn của nhà nông k?
Em có nhận xét gì về nội dung câu này với văn bản.
- Nội dung câu cuối k ăn nhập và k thống nhất với nội
dung của văn bản.
? Qua phân tích ví dụ em nhận thấy bố cục văn bản cần
đảm bảo y/c nào.
Đọc văn bản 2.
?Văn bản trình bày bằng 2 đoạn văn em nhận xét ntn về
nội dung giữa 2 đoạn.
22

- Sắp xếp các phần, các đoạn
theo một trình tự, một hệ
thống rành mạch hợp lí
-> Bố cục trong văn bản.

2. Những yêu cầu về bố cục
trong văn bản
* Ví dụ:

- Nội dung giữa các phần,


- Nội dung 2 đoạn tương đối rõ ràng và thống nhất
?Mục đích của truyện cười là mang ý nghĩa phê phán
nhưng cách kể như vậy đã nêu bật được ý nghĩa chưa.
Vì sao.
- Câu chuyện khơng nêu được ý nghĩa phê phán và
khơng cịn buồn cười nữa. Vì tình huống gây cười đã bị
giải thích ở cuối “có người hỏi...”
? Vậy để văn bản đạt được mục đích giao tiếp người
viết cần chú ý điều gì ?
- Bố cục của văn bản phải hợp lý
? Trình tự sắp xếp các phần các đoạn trong văn bản có
vai trị như thế nào ?
- Phải giúp người nói người viết dễ dàng đạt được mục
đích giao tiếp
Gv cùng Hs sắp xếp lại đoạn văn theo Ngữ văn 6.
?Vậy có những điều kiện nào để bố cục được rành
mạch và hợp lý
Hs đọc dấu chấm 2 trong ghi nhớ
Gv khái quát theo ghi nhớ dấu chấm 2.
? Hãy nêu nhiệm vụ của phần Mb, Tb, Kb, trong văn
bản miêu tả và tự sự?
Văn bản miêu tả:
Văn bản tự sự:
Ba phần:
+ Mb: Giới thiệu đối
tượng miêu tả
+ Tb: Lựa chọn chi tiết,

đặc điểm của đối tượng
miêu tả
+ Kb: Nêu cảm nghĩ

Ba phần:
+ Mb: Giới thiệu
sự việc
+ Tb: Diễn biến sự
việc
+ Kb: Cảm nghĩ

đoạn phải thống nhất, chặt
chẽ và phân biệt rạch ròi.

- Sắp xếp các phần, các đoạn
phải dễ dàng đạt được mục
đích giao tiếp

3. Các phần của bố cục
- Bố cục ba phần:
+ Mở bài.
+ Thân bài.
+ Kết bài.

? Có cần phân biệt rõ nhiệm vụ của từng phần khơng?
Vì sao ?
- Cần phân biệt rõ vì mỗi phần có một nhiệm vụ riêng
? Có bạn cho rằng Mb chỉ là sự tóm tắt, rút gọn của Tb.
Cịn Kb là sự lặp lại của phần Mb. Như vậy có đúng - Cần phân biệt rõ ràng
khơng ? Vì sao ?

23


- Không đúng...
? Một bạn khác lại cho rằng nội dung chính của việc
miêu tả, tự sự, đơn từ được dồn cả vào phần Tb nên Mb
và Kb không cần thiết lắm. Em có đồng ý khơng ? Vì
sao.
- Khơng..
? Vậy văn bản thường được xây dựng theo bố cục nào?
- 3 phần.......
Hs đọc ghi nhớ
Gv: khái quát nội dung tồn bài.
Hs đọc u cầu Bài tập 1.
- Hs trình bày - Nhận xét
Hs đọc yêu cầu Bài 2
? Hãy ghi lại bố cục của văn bản “Cuộc chia tay của
những con búp bê”
Hs làm bài theo nhóm 3 phút.
Gv thu bài và nhận xét.
Theo em bố cục như vậy đã hợp lý chưa? Vì sao?
- Hợp lý vì người đọc hiểu được nội dung bài.
Hs đọc BT3
? Bố cục trên đã rành mạch, hợp lý chưa? Vì sao ?
Gv hướng dẫn Hs về nhà làm bài.

* Ghi nhớ / SGK

II/ Luyện tập
1.Bài 1

2.Bài 2
Văn bản “Cuộc chia tay của
những con búp bê”
- Bố cục:
+ Cảnh chia đồ chơi
+ Cảnh chia tay lớp học
+ Cảnh 2 anh em chia tay
3.Bài 3

4.Củng cố- dặn dò.
? Em hiểu ntn về bố cục văn bản.
? Bố cục của văn bản phải đảm bảo yêu cầu nào.
- Học bài phần ghi nhớ, làm bài tập 3.
- Chuẩn bị bài “ Mạch lạc trong văn bản.”
=======================================
Ngày soạn: 24/ 8/2015
Ngày giảng: 26 / 8/ 2015
Tuần 2 - Bài 2
Tiết 8: Tập làm văn
MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN
A/ Mục tiêu cần đạt.
24


1. Kiến thức:
- Mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết của mạch lạc trong văn bản.
- Điều kiện cần thiết để một văn bản có tính mạch lạc.
2.Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng nói viết mạch lạc
3.Tư tưởng:

Hs có ý thức viết bài văn có mạch lạc
B/ Chuẩn bị
1. Thầy: Soạn bài
2. Trị: Chuẩn bị bài
C/ Tiến trình dạy học.
1. Tổ chức:
2. Kiểm tra
? Thế nào là bố cục trong văn bản, khi tạo lập văn bản cần chú ý điều gì?
3. Bài mới
* Giới thiệu bài mới.
Nói đến bố cục là nói đến sự sắp xếp, sự phân chia nội dung văn bản mà văn bản bao giờ
cũng phải có sự liên kết mạch lạc giữa các phần, đoạn. Vậy mạch lạc là gì? và làm ntn để
văn bản có sự mạch lạc. Tiết học này cơ sẽ giúp các em làm tốt điều đó.
Hoạt động của thầy, trò

Kiến thức cần đạt.

Hs đọc vd/ sgk
? Em hiểu mạch lạc trong đơng y có nghĩa là gì
Nghĩa đen: Mạch máu trong thân thể
? Trong câu văn: “ Bạn ấy viết văn rất mạch
lạc” Từ mạch lạc còn được hiểu như nghĩa trên
không? mà phải hiểu ntn.
Hs: Chỉ sự rõ ràng của các phần các đoạn các
câu trong bài thống nhất với nhau để làm nổi bật
yêu cầu của đề.

25

I/ Mạch lạc và những yêu

cầu về mạch lạc trong văn
bản
1Mạch lạc trong văn bản
* Ví dụ:
* Nhận xét

-Rõ ràng, các đoạn, câu thống
nhất nhau