BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
---------------
NGUYỄN XUÂN TUẤN
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA NGƯỜI
LAO ĐỘNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP
VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH TỈNH BÌNH PHƯỚC
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số ngành: 60340102
TP. HCM, Năm 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
---------------
NGUYỄN XUÂN TUẤN
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA NGƯỜI
LAO ĐỘNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP
VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH TỈNH BÌNH PHƯỚC
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số ngành: 60340102
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ TẤN PHƯỚC
TP. HCM, tháng 10 năm 2017
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
Cán bộ hướng dẫn khoa học:TS. LÊ TẤN PHƯỚC
Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM
ngày … tháng …. năm 2017
Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm:
(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ)
TT
1
2
3
4
5
Họ và tên
PGS-TS.Nguyễn Phú Tụ
TS.Lê Quang Hùng
T.Lại Tiến Dĩnh
TS.Võ Tấn Phong
TS.Nuyễn Ngọc Dương
Chức danh Hội đồng
Chủ tịch
Phản biện 1
Phản biện 2
Ủy viên
Ủy viên, Thư ký
Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được
sửa chữa (nếu có).
Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận văn
TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM
PHÒNG QLKH – ĐTSĐH
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
TP. HCM, ngày..… tháng….. năm 2017
NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ
Họ tên học viên: Nguyễn Xuân Tuấn.
Giới tính: Nam
Ngày, tháng, năm sinh: 29/4/1972.
Nơi sinh: Nghệ An
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh.
MSHV: 1541820233
I- Tên đề tài:
Các yếu tố ảnh hưởng đến động lực làm việc của người lao động tại Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước
II- Nhiệm vụ và nội dung:
- Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến động lực làm việc của người lao động
tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh tỉnh
Bình Phước.
- Đo lường mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến động lực làm việc của
người lao động tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi
nhánh tỉnh Bình Phước.
- Từ kết quả nghiên cứu, đề xuất hàm ý quản trị để nâng cao động lực làm
việc của người lao động tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước.
III- Ngày giao nhiệm vụ: 24/01/2017
IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 15/7/2017
V- Cán bộ hướng dẫn: Tiến sĩ Lê Tấn Phước
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH
(Họ tên và chữ ký)
(Họ tên và chữ ký)
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ: “Các yếu tố ảnh hưởng đến động lực
làm việc của người lao động tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
Việt Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước” là kết quả của quá trình học tập, nghiên
cứu của cá nhân tôi tại trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh và sự hướng
dẫn tận tình, chu đáo của Tiến sĩ Lê Tấn Phước. Các số liệu nêu trong luận văn
được thu thập từ thực tế có nguồn gốc rõ ràng. Các giải pháp nêu trong luận văn
được rút ra từ cơ sở lý luận và thực tiễn.
Học viên thực hiện luận văn
Nguyễn Xuân Tuấn
ii
LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên, tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến giảng viên hướng dẫn luận văn là
Thầy (Tiến sĩ) Lê Tấn Phước đã giúp tôi định hướng nghiên cứu và tận tình hướng dẫn
để tôi hoàn thiện luận văn này.
Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám Hiệu, Quý Thầy Cô trong khoa Quản trị
kinh doanh và Phòng Sau Đại Học của trường Đại Học Công nghệ thành phố Hồ Chí
Minh đã truyền đạt những kiến thức quý báu và tạo điều kiện tốt cho việc học tập,
nghiên cứu của tôi trong thời gian học tập tại trường.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám Đốc và các anh chị em nhân viên Ngân
hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước
đã cho phép và tạo điều kiện cho tôi được tham khảo tài liệu, thảo luận và khảo sát thực
tế trong quá trình nghiên cứu.
Sau cùng, tôi chân thành cảm ơn gia đình và những người bạn đã động viên, tận
tình hỗ trợ và góp ý cho tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu.
Xin chân thành cảm ơn!
Học viên: Nguyễn Xuân Tuấn
iii
TÓM TẮT
Luận văn: “ Các yếu tố ảnh hưởng đến động lực làm việc của người lao
động tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh
tỉnh Bình Phước” bao gồm 5 chương, cụ thể như sau:
Chương 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu: Trình bày lý do chọn đề tài nghiên
cứu, nêu mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu, nêu đối tượng và phạm vi nghiên cứu, nêu
tóm tắt phương pháp nghiên cứu sử dụng trong trong Luận văn, nêu rõ ý nghĩa khoa
học và thực tiễn của đề tài, lược khảo tài liệu cũng như cấu trúc nghiên cứu của
Luận văn.
Chương 2: Cơ sở lý luận và mô hình nghiên cứu: Trình bày cơ sở lý luận có
liên quan đến đề tài nghiên cứu, nêu các yếu tố ảnh hưởng và nêu mô hình nghiên
cứu.
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu: Trình bày về quy trình nghiên cứu đối
với vấn đề cần nghiên cứu. Song song đó, trình bày phương pháp nghiên cứu, và
phương pháp phân tích dữ liệu nghiên cứu.
Chương 4: Kết quả nghiên cứu: Trình bày thực trạng về đối tượng khảo sát
trong mẫu điều tra và phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến động lực làm việc của
người lao động tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi
nhánh tỉnh Bình Phước. Từ đó, đề xuất hàm ý quản trị nâng cao động lực làm việc
của người lao động.
Chương 5: Kết luận và đề xuất hàm ý: Kết luận những vấn đề nghiên cứu,
đồng thời đề xuất hàm ý quản trị, và những hạn chế trong nghiên cứu.
iv
ABSTRACT
Thesis: "Factors influencing the motivation of employees in the Bank for
Agriculture and Rural Development of Vietnam - Binh Phuoc branch" consists of 5
chapters, namely:
Chapter 1: Overview of research issues: Describe the reasons for selecting
the research topic, the objectives and research questions, the subjects and the scope
of the study, summarizing the research method used in the thesis. The text clearly
states the scientific and practical significance of the thesis, the materials and the
research structure of the thesis.
Chapter 2: Theoretical bases and research models: Present the theoretical
bases related to the research topic, the factors influencing and model the study.
Chapter 3: Research Methodology: Describe the research process for the
research problem. At the same time, presenting research methods, and methods of
analyzing research data.
Chapter 4: Research results: Presenting the situation of survey respondents in
the sample and analyzing the factors influencing the motivation of working people
at the Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development - Binh Phuoc branch.
From there, the proposal implies that management enhances the motivation of
employees.
Chapter 5: Conclusions and Suggestions Implications: Conclusions on
research issues, implications for governance, and limitations in research.
v
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................. ii
TÓM TẮT ................................................................................................................. iii
ABSTRACT .............................................................................................................. iv
MỤC LỤC ...................................................................................................................v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... ix
DANH MỤC CÁC BẢNG..........................................................................................x
DANH MỤC CÁC HÌNH ......................................................................................... xi
LỜI MỞ ĐẦU .............................................................................................................1
CHƯƠNG 1 ............................................................................................................3
1.1. Lý do chọn đề tài: .............................................................................................3
1.2. Mục tiêu nghiên cứu.........................................................................................4
1.2.1. Mục tiêu chung. .........................................................................................4
1.2.2. Mục tiêu cụ thể. .........................................................................................5
1.3. Đối tượng nghiên cứu.......................................................................................5
1.4. Phạm vi nghiên cứu. .........................................................................................5
1.5. Phương pháp nghiên cứu..................................................................................5
1.5.1. Phương pháp nghiên cứu định tính. ..........................................................6
1.5.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng. .......................................................6
1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài. ........................................................6
1.7. Lược khảo tài liệu. ...........................................................................................7
Tóm tắt chương 1: .......................................................................................................8
CHƯƠNG 2 ................................................................................................................9
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ...................................................9
2.1. Các khái niệm liên quan ...................................................................................9
2.1.1. Động lực trong lao động ...........................................................................9
2.1.2. Bản chất của động lực lao động: ...............................................................9
2.1.3. Tạo động lực trong lao động: ..................................................................11
2.1.4. Sự cần thiết phải tạo động lực trong lao động ........................................11
vi
2.1.4.1. Đối với cá nhân người lao động .......................................................11
2.1.4.2. Đối với doanh nghiệp .......................................................................12
2.1.5. Tạo động lực kích thích lao động làm việc................................................12
2.1.5.1. Xác định mục tiêu tạo động lực làm việc ........................................12
2.1.5.2. Xác định nhu cầu của người lao động ............................................13
2.1.5.3. Thiết kế và thực hiện các biện pháp nhằm thỏa mãn nhu cầu của
người lao động ..............................................................................................14
2.1.6. Các phương pháp tạo động lực trong lao động: ......................................14
2.1.6.1. Xây dựng định mức lao động, xác định nhiệm vụ và tiêu chuẩn
thực hiện công việc cho từng lao động ........................................................14
2.1.6.2. Tạo điều kiện thuận lợi để người lao động hoàn thành nhiệm vụ ..16
Bố trí người phù hợp để thực hiện công việc: ...............................................16
2.1.6.3. Kích thích vật chất, tinh thần cho người lao động ..........................17
2.2. Các học thuyết về tạo động lực làm việc .......................................................21
2.2.1. Thuyết nhu cầu của Abraham Maslow (1943) ........................................21
2.2.2. Thuyết hai nhân tố Herzberg ...................................................................23
2.2.3. Quan điểm của Hackman và Oldman .....................................................24
2.2.4. Thuyết kỳ vọng của Victor Vroom .........................................................25
2.2.5. Thuyết công bằng của J. Stacey Adams ..................................................25
2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến tạo động lực làm việc .......................................26
2.3.1. Các yếu tố về bản thân người lao động ..............................................26
2.3.2. Các yếu tố về môi trường bên trong doanh nghiệp .............................27
2.3.3. Các yếu tố thuộc về môi trường bên ngoài doanh nghiệp ..................29
Tóm tắt chương 2:......................................................................................................33
CHƯƠNG 3 ..............................................................................................................34
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................................34
3.1. Quy trình nghiên cứu .....................................................................................34
3.2. Phương pháp nghiên cứu................................................................................35
3.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ..............................................................35
3.2.2. Phương pháp chọn mẫu, chọn cỡ mẫu ....................................................35
vii
3.2.3. Phương pháp phân tích ............................................................................36
3.2.3.1. Thống kê mô tả.................................................................................36
3.2.3.2. Phân t5ích nhân tố khám phá (Exploratory Factor Analysis- EFA) 36
3.2.3.3. Phân tích hồi quy..............................................................................38
Tóm tắt chương 3: .....................................................................................................39
CHƯƠNG 4 ..............................................................................................................40
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ ..............................................................40
ẢNH HƯỞNG ĐẾN ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI
NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM –
CHI NHÁNH TỈNH BÌNH PHƯỚC. .......................................................................40
4.1. Giới thiệu sơ lược về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam chi nhánh tỉnh Bình Phước ...........................................................................40
4.2. Thực trạng về nguồn nhân lực tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển
Nông thôn Việt Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước ..............................................41
4.2.1. Đặc điểm về nguồn nhân lực:..................................................................41
4.2.2. Chính sách tuyển dụng: ...........................................................................42
4.2.3. Đào tạo và bồi dưỡng cho người lao động: .............................................42
4.3. Mô tả thông tin cá nhân người lao động của mẫu khảo sát............................43
4.3.1. Giới tính ..................................................................................................43
4.3.2. Nhóm tuổi................................................................................................44
4.3.3 Trình độ học vấn ......................................................................................44
4.3.4. Cấp bậc ....................................................................................................45
4.3.5. Thời gian làm việc...................................................................................45
4.3.6. Thu nhập trung bình ................................................................................46
4.4. Kiểm định thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha............................46
4.4.1. Kiểm định độ tin cậy thang đo các nhân tố .............................................46
4.4.1.1. Kiểm định độ tin cậy thang đo nhân tố bản chất công việc .............46
4.4.1.2. Kiểm định độ tin cậy thang đo nhân tố tiền lương ...........................47
4.4.1.3. Kiểm định độ tin cậy thang đo nhân tố phúc lợi ..............................48
4.4.1.4. Kiểm định độ tin cậy thang đo nhân tố đồng nghiệp .......................49
viii
4.4.1.5. Kiểm định độ tin cậy thang đo nhân tố cấp trên ..............................50
4.4.1.6. Kiểm định độ tin cậy thang đo nhân tố đào tạo và phát triển ..........51
4.4.2. Kiểm định độ tin cậy thang đo nhân tố động lực làm việc .....................52
4.5. Kết quả phân tích nhân tố khám phá ..............................................................53
4.5.1. Kết quả phân tích nhân tố khám phá đối với các biến quan sát thuộc các
nhân tố độc lập ..................................................................................................53
4.5.2. Phân tích nhân tố khám phá đối với các tiêu chí của biến phụ thuộc .....56
4.6. Mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến động lực làm việc của người lao động tại
Agribank Việt nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước .................................................58
4.7. Phân tích mối tương giữa các biến .................................................................59
4.8. Phân tích hồi quy tuyến tính ......................................................................60
Tóm tắt chương 4: .....................................................................................................64
CHƯƠNG 5 ..............................................................................................................65
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT HÀM Ý QUẢN TRỊ ...................................................65
5.1. Kết luận ..........................................................................................................65
5.2. Đề xuất các hàm ý quản trị nhằm nâng cao động lực làm việc của người lao
động tại Agribank Việt nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước ...................................66
5.2.1. Cơ sở đề xuất hàm ý ................................................................................66
5.2.2. Các hàm ý quản trị nhằm nâng cao động lực làm việc của người lao động
tại Agribank Việt nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước ........................................66
5.2.2.1. Về vấn đề tiền lương ........................................................................67
5.2.2.2. Về vấn đề bản chất công việc...........................................................67
5.2.2.3. Về vấn đề phúc lợi ...........................................................................67
5.2.2.4. Về vấn đề đào tạo và phát triển ........................................................68
5.2.2.5. Về vấn đề đồng nghiệp .....................................................................69
5.3. Kiến nghị ........................................................................................................69
Tóm tắt chương 5: .....................................................................................................70
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................71
PHỤ LỤC ......................................................................................................................
ix
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
TT
Chữ viết tắt
Giải nghĩa
1
AGRIBANK
Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn
2
NHNo&PTNT
Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn
3
CBNV
Cán bộ nhân viên
4
DAĐT
Dự án đầu tư
5
HĐQT
Hội đồng Quản trị
6
HĐTD
Hợp đồng tín dụng
7
NH
Ngân hàng
8
NHNo
Ngân hàng nông nghiệp
9
NHNN
Ngân hàng Nhà nước
10
NHTM
Ngân hàng thương mại
11
NoNT
Nông nghiệp nông thôn
12
SXKD
Sản xuất kinh doanh
13
TCTD
Tổ chức tín dụng
x
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Các yếu tố trong bậc thang nhu cầu Maslow ............................................23
Bảng 2.2: Thuyết hai nhân tố của Herzberg ..............................................................24
Bảng 2.3. Thang đo sự hài lòng của nhân viên .........................................................31
Bảng 4.1: Giới tính của người lao động ....................................................................43
Bảng 4.2: Nhóm tuổi của người lao động .................................................................44
Bảng 4.3: Trình độ học vấn của người lao động .......................................................44
Bảng 4.4: Cấp bậc của người lao động .....................................................................45
Bảng 4.5: Thời gian làm việc của người lao động tại ngân hàng .............................45
Bảng 4.6: Thu nhập trung bình hàng tháng của người lao động tại ngân hàng ........46
Bảng 4.7: Đánh giá thang đo bản chất công việc bằng hệ số tin cậy ........................46
Bảng 4.8: Đánh giá thang đo tiền lương bằng hệ số tin cậy .....................................47
Bảng 4.9: Đánh giá thang đo phúc lợi bằng hệ số tin cậy.........................................48
Bảng 4.10: Đánh giá thang đo đồng nghiệp bằng hệ số tin cậy ................................49
Bảng 4.11: Đánh giá thang đo cấp trên bằng hệ số tin cậy .......................................50
Bảng 4.12: Đánh giá thang đo đào tạo và phát triển bằng hệ số tin cậy ...................51
Bảng 4.13: Đánh giá thang đo động lực làm việc bằng hệ số tin cậy .......................52
Bảng 4.14: Kết quả phân tích nhân tố khám phá ......................................................54
Bảng 4.15: Kết quả phân tích EFA đối với các tiêu chí của biến phụ thuộc ............57
Bảng 4.16: Ma trận tương quan giữa các biến ..........................................................59
Bảng 4.17: Kết quả phân tích hồi quy tuyến tính......................................................60
xi
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 2.1: Lý thuyết nhu cầu cấp bậc của Maslow ....................................................22
Hình 3.1: Sơ đồ quy trình nghiên cứu .......................................................................34
Hình 4.1: Mô hình nghiên cứu điều chỉnh ................................................................58
1
LỜI MỞ ĐẦU
Từ cơ chế tập trung- bao cấp sang cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà
nước là sự đổi mới sáng suốt của Đảng ta. Thực tế cho thấy nền kinh tế nước ta đã
có những bước khởi sắc đáng ghi nhận. Các doanh nghiệp Việt Nam đang đứng lên
khẳng định mình trong cơ chế mới, chủ động và sáng tạo hơn trong những bước
phát triển của mỉnh.
Ngày nay, trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, nền kinh tế thị trường với
sự cạnh tranh khắc nghiệt, các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển được một
cách bền vững cần quan tâm tới tất cả các khâu tứ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm.
Để làm tốt những công việc này đòi hỏi phải có những người lao động giỏi và hăng
say làm việc vì doanh nghiệp của mình. Nguồn nhân lực chính là nguồn tài sản quý
giá nhất, là yếu tố quyết định sự thành bại của doanh nghiệp trong thương lai.
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh tỉnh
Bình Phước được đánh giá lả là ngân hàng thương mại hàng đầu cả nước, có quy
mô lớn và đội ngũ cán bộ nhân viên lao động dồi dào. Tuy nhiên trong bối cảnh
hiện nay với điều kiện khắc nghiệt của thương trường thì cạnh tranh về nguồn nhân
lực giữa Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh
tỉnh Bình Phước với các ngân hàng khác đang là vấn đề quan trọng. Bởi vậy các nhà
quản lý luôn tìm cách để duy trì và phát triển nguồn nhân lực của mình.
Vậy làm thế nào để tạo được động lực đối vời nhân viên qua đó có thể khai
thác tối ưu khả năng của người lao động, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh?
Câu hỏi này luôn được đặt ra đối với bất kỳ nhà quản lý nào muốn giành thắng lợi
trên thương trường.
Vì lẽ trên, tác giả đã quyết định chọn đề tài: “ Các yếu tố ảnh hưởng đến
động lực làm việc của người lao động tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển
Nông thôn Việt Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước” làm đề tài Luận văn của
mình.
Trong phạm vi nghiên cứu này, tác giả muốn đưa ra mốt số học thuyết, quan
điểm cùng những thực tiễn đã có để làm sáng tỏ vấn đề này. Từ đó đưa ra kết quả
2
mô hình nghiên cứu và đề xuất hàm ý quản trị cho lãnh đạo Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước để nâng cao
động lực làm việc của người lao động.
* Kết cấu đê tài nghiên cứu:
Ngoài phần tóm tắt, lời mở đầu, danh mục các từ viết tắt; danh mục các
bảng; danh mục các biểu đồ, hình ảnh; phụ lục; tài liệu tham khảo; luận văn được
chia thành 5 chương:
Chương 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu: Trình bày lý do chọn đề tài nghiên
cứu, nêu mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu, nêu đối tượng và phạm vi nghiên cứu, nêu
tóm tắt phương pháp nghiên cứu sử dụng trong trong Luận văn, nêu rõ ý nghĩa khoa
học và thực tiễn của đề tài, lược khảo tài liệu của Luận văn.
Chương 2: Cơ sở lý luận và mô hình nghiên cứu: Trình bày cơ sở lý luận có
liên quan đến đề tài nghiên cứu, nêu các yếu tố ảnh hưởng và mô hình nghiên cứu.
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu: Trình bày về quy trình nghiên cứu đối
với vấn đề cần nghiên cứu. Song song đó, trình bày phương pháp nghiên cứu, và
phương pháp phân tích dữ liệu nghiên cứu.
Chương 4: Kết quả nghiên cứu: Trình bày thực trạng về đối tượng khảo sát
trong mẫu điều tra và phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến động lực làm việc của
người lao động tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi
nhánh Bình Phước. Từ đó, đề xuất hàm ý quản trị nâng cao động lực làm việc của
người lao động.
Chương 5: Kết luận và đề xuất hàm ý: Kết luận những vấn đề nghiên cứu,
đồng thời đề xuất hàm ý quản trị, và những hạn chế trong nghiên cứu.
3
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Lý do chọn đề tài:
Nguồn nhân lực là một yếu tố quyết định đối với sự phát triển kinh tế - xã
hội của mỗi quốc gia. Con người được xem là yếu tố căn bản, là nguồn lực có tính
quyết định của mọi thời đại. Nền kinh tế nước ta đang hội nhập sâu rộng vào nền
kinh tế thế giới, vấn đề cạnh tranh ngày càng trở nên gay gắt vì thế nguồn nhân lực
càng được các tổ chức kinh tế, doanh nghiệp,... đặc biệt quan tâm. Đối với ngành
Ngân hàng yếu tố con người càng trở nên quan trọng và quyết định sự thành công
của tổ chức, bởi vì cho dù có máy móc kỹ thuật hiện đại, nguồn vốn dồi dào nhưng
nếu không có đội ngũ lao động có trình độ và sự tận tâm trong công việc thì khó có
khả năng phát triển như kỳ vọng. Do đó, để Ngân hàng tồn tại và phát triển cùng
nền kinh tế thị trường, đòi hỏi nhà lãnh đạo phải biết khai thác và sử dụng nguồn
nhân lực của tổ chức mình hợp lý. Muốn khai thác và sử dụng nguồn nhân lực hợp
lý nhà lãnh đạo ngoài việc tạo ra một môi trường làm việc hấp dẫn mà cần thỏa mãn
các nhu cầu lợi ích về vật chất, lợi ích tinh thần của người lao động. Hay nói cách
khác, cần phải có biện pháp tạo động lực để người lao động cảm thấy hài lòng với
công việc, họ sẽ yên tâm cống hiến sức lực và trí tuệ của mình cho sự phát triển của
đơn vị.
Khi người lao động có động lực thì họ làm việc đạt 80% - 90% hiệu suất, tỷ
lệ nghỉ việc và nghỉ phép thấp (Farhaan Arman, 2009). Ngược lại, khi không có
động lực làm việc dẫn đến tình trạng người lao động nhảy việc, không đảm bảo chất
lượng công việc hoặc duy trì công việc dưới mức tiềm năng; làm việc trong tâm lý
chán nản, không đóng góp và sáng tạo, hiệu suất làm việc không đúng với năng lực
thật sự. Chính vì vậy, làm thế nào để người lao động có động lực làm việc và hướng
hành vi làm việc tích cực nhất là một vấn đề thách thức đối với các nhà lãnh đạo.
Năm 2016, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi
nhánh tỉnh Bình Phước gặp nhiều thách thức trong kinh doanh. Bên cạnh đó, việc
sắp xếp nhân sự, thay đổi cách thức quản lý cũng như luân chuyển một số chức
4
danh theo mô hình mới của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam đã ảnh hưởng đến tâm lý của người lao động như chưa thích nghi với môi
trường làm việc theo cách quản lý mới, cảm thấy bố trí công việc chưa phù hợp, mất
động lực làm việc... Bên cạnh đó, việc sắp xếp nhân sự, thay đổi cách thức quản lý
cũng như luân chuyển một số chức danh theo mô hình mới của Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam đã ảnh hưởng đến tâm lý của người lao
động như chưa thích nghi với môi trường làm việc theo cách quản lý mới, cảm thấy
bố trí công việc chưa phù hợp, mất động lực làm việc... Hơn nữa, việc tái cơ cấu
hoạt động thì nhu cầu ổn định, nâng cao nguồn nhân lực và xây dựng bộ máy nhân
sự mới hoạt động hiệu quả sau khi tái cơ cấu là điều cần thiết. Điều đó đòi hỏi Ban
lãnh đạo Chi nhánh phải có những chính sách kích thích động viên và khơi dậy
động lực làm việc của người lao động, đồng thời xây dựng kế hoạch nâng cao động
lực làm việc như thế nào phù hợp với tình hình thực tế, nhằm tránh tình trạng người
lao động giỏi nhảy việc, hoặc làm việc với năng suất thấp gây ảnh hưởng đến sự
phát triển trong thời gian tới. Đề tài “ Các yếu tố ảnh hưởng đến động lực làm việc
của người lao động tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước” với mong muốn giải quyết những vấn đề đã
nêu và đề xuất hàm ý quản trị giúp Ban lãnh đạo Chi nhánh khai thác tối đa các lợi
thế và năng lực của người lao động, đáp ứng nhu cầu phát triển hiện tại và trong
tương lai.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu.
1.2.1. Mục tiêu chung.
- Làm rõ bản chất về động lực làm việc của người lao động tại Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước.
- Các yếu tố khách quan, chủ quan tác động đến động lực làm việc của người
lao động tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh
Bình Phước.
5
1.2.2. Mục tiêu cụ thể.
- Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến động lực làm việc của người lao động
tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh tỉnh
Bình Phước.
- Đo lường mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến động lực làm việc của
người lao động tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi
nhánh tỉnh Bình Phước.
- Từ kết quả nghiên cứu, đề xuất hàm ý quản trị để nâng cao động lực làm
việc của người lao động tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Đối tượng nghiên cứu: Động lực làm việc và các yếu tố ảnh hưởng đến
động lực làm việc của người lao động tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển
Nông thôn Việt Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước.
- Đối tượng khảo sát: Người lao động có trình độ nghiệp vụ chuyên môn
đang công tác tại hội sở chi nhánh và các phòng giao dịch trực thuộc (không phân
tích về công tác chuyên môn và phân chia cụ thể công việc của người lao động ở
các phòng ban của hội sở chi nhánh).
1.4. Phạm vi nghiên cứu.
- Phạm vi về không gian: tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông
thôn Việt Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước.
- Phạm vi về thời gian: Thời gian nghiên cứu của đề tài bao gồm:
+ Thông tin sơ cấp được tổ chức khảo sát khi bảo vệ hoàn thành đề cương
đến khi hoàn thành luận văn.
+ Thông tin số liệu thứ cấp được sử dụng trong luận văn là số liệu trong
thời gian 03 năm (2014 – 2016), để đánh giá năng suất và hiệu quả làm việc ảnh
hưởng đến kết quả kinh doanh.
1.5. Phương pháp nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn này là phương pháp
nghiên cứu định tính kết hợp với phương pháp nghiên cứu định lượng.
6
1.5.1. Phương pháp nghiên cứu định tính.
Được thực hiện trên cơ sở lý thuyết dùng để đo lường các khái niệm nghiên
cứu các yếu tố ảnh hưởng đến động lực làm việc cho người lao động. Căn cứ vào
các biến đo lường của thang đo qua tài liệu lược khảo, sau đó tham vấn ý kiến
chuyên gia và tiến hành hiệu chỉnh, bổ sung các biến quan sát.
1.5.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng.
Được thực hiện thông qua thu thập dữ liệu là phỏng vấn thư tín hoặc trực tiếp
theo bảng câu hỏi của mẫu nghiên cứu qua đối tượng được nghiên cứu là người lao
động tại hội sở chi nhánh và các phòng giao dịch trực thuộc, sau đó thực hiện phân
tích dữ liệu. Kết quả phân tích dữ liệu là cơ sở để đề xuất giải pháp và kiến nghị (dữ
liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS) để lượng hóa tác động của các yếu tố ảnh
hưởng đến cao động lực làm việc của người lao động.
1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài.
Ý nghĩa khoa học: Kết quả nghiên cứu là căn cứ khoa học phân tích, đo
lường các yếu tố ảnh hưởng đến động lực làm việc của người lao động, giúp cho
Ban lãnh đạo Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi
nhánh Bình Phước hoạch định chính sách nâng cao động lực làm việc của người lao
động, từ đó góp phần quản trị nguồn nhân lực tốt hơn.
Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả phân tích của đề tài làm cơ sở đề xuất các gợi ý
để Ban lãnh đạo hoàn thiện công tác quản trị nguồn nhân lực nói chung và tạo động
lực cho người lao động nói riêng. Trên cơ sở đó, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát
triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh tỉnh Bình Phước sẽ tập trung nguồn lực cần
thiết để điều chỉnh hoặc xây dựng, hoạch định các chính sách, chế độ phù hợp nhằm
động viên, khuyến khích người lao động yên tâm công tác và cống hiến, góp phần
giúp cho hoạt động của chi nhánh ngày càng phát triển, đáp ứng được mục tiêu và
sứ mạng đã đề ra.
Cuối cùng kết quả đề tài này có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho sinh
viên ngành Kinh tế & Quản trị kinh doanh về mặt lý thuyết động viên và nâng cao
động lực làm việc của người lao động, góp một phần cơ sở lý luận cho các nghiên
cứu tiếp theo trong lĩnh vực này.
7
1.7. Lược khảo tài liệu.
- Tác giả PGS.TS Tô Ngọc Hưng (2009) với bài viết “Phát triển nguồn nhân
lực chất lượng cao cho ngành Ngân hàng Việt Nam giai đoạn 2010 – 2020”, bài viết
tiếp cận việc xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho
ngành Ngân hàng Việt Nam. Tập trung ba vấn đề: Thứ nhất, quan điểm về nguồn
nhân lực chất lượng cao. Thứ hai, thực trạng phát triển nguồn nhân lực chất lượng
cao cho ngành Ngân hàng Việt Nam. Thứ ba, giải pháp thực hiện chiến lược phát
triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
- Tác giả Phan Thị Minh Lý (2011) với bài viết “Phân tích các nhân tố ảnh
hưởng đến sự hài lòng về công việc của nhân viên trong các Ngân hàng thương mại
trên địa bàn Thừa Thiên Huế”, bài viết dựa trên số liệu khảo sát 200 nhân viên trong
20 Ngân hàng thương mại đang hoạt động. Tác giả đo lường 06 nhân tố ảnh hưởng
đến sự hài lòng về công việc của nhân viên và đề xuất 04 giải pháp, trong đó các
Ngân hàng thương mại chú trọng cải thiện tiền lương, chế độ đãi ngộ và nhân tố
lãnh đạo.
- Tác giả Nguyễn Thị Đan Thanh (2015) với “Nghiên cứu động lực làm việc
người lao động tại Công ty điện lực Thủ Thiêm”, nghiên cứu dựa trên số liệu khảo
sát 250 người từ các phòng, ban, đội tại Công ty. Tác giả đo lường 05 nhân tố ảnh
hưởng đến động lực làm việc của người lao động: điều kiện làm việc; môi trường
làm việc; đào tạo và khả năng thăng tiến; lương và phúc lợi xã hội; chính sách khen
thưởng. Kết quả chỉ ra rằng Công ty cần quan tâm nhiều đến các chính sách lương
và phúc lợi để cải thiện thu nhập và người lao động an tâm công tác.
8
Tóm tắt chương 1:
Chương này trình bày về lý do chọn đề tài, nêu mục tiêu và các câu hỏi nghiên
cứu, nêu đối tượng và phạm vi nghiên cứu, nêu tóm tắt phương pháp nghiên cứu,
nêu ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài.
9
CHƯƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
2.1. Các khái niệm liên quan
2.1.1. Động lực trong lao động
Có nhiều định nghĩa khác nhau về động lực:
Theo Mullins (2007), động lực có thể được định nghĩa như sau: động lực đó là
một động lực bên trong kích thích cá nhân để đạt được mục tiêu nhằm thực hiện
một số nhu cầu hoặc mong đợi.
Theo Robbins (1993), động lực là sự sẵn sàng phát huy nỗ lực của cá nhân để
đạt được mục tiêu cao nhất của đơn vị, với điều kiện là đơn vị phải có khả năng đáp
ứng một số nhu cầu của cá nhân.
Theo Vroom (1964), động lực là trạng thái hình thành khi người lao động kỳ
vọng họ sẽ nhận được kết quả, phần thưởng như họ mong muốn nếu họ cố gắng nỗ
lực để thực hiện công việc.
Theo Mitchell (1982), động lực là một mức độ mà một cá nhân muốn đạt tới
và lựa chọn để gắn kết các hành vi của mình.
Như vậy, động lực của người lao động là những nhân tố bên trong kích thích
con người nỗ lực làm việc trong điều kiện cho phép tạo ra năng suất, hiệu quả cao.
Con người làm việc ai cũng đều mong muốn được khẳng định bản thân, được thành
đạt, được thăng tiến và muốn có thu nhập đảm bảo cho cuộc sống cá nhân và gia
đình. Khi con người ở những vị trí khác nhau, với những đặc điểm tâm lý khác nhau
sẽ có những mong muốn khác nhau. Do đó, nhà quản trị cần có những tác động
khác nhau đến mỗi người lao động. Động lực mạnh sẽ thúc đẩy con người làm việc
một cách tích cực, hiệu quả cao và ngược lại.
2.1.2. Bản chất của động lực lao động:
Bản chất của động lực xuất phát từ nhu cầu và sự thoả mãn nhu cầu của con
người. Giữa nhu cầu và sự thoả mãn nhu cầu có một khoảng cách nhất định và
khoảng cách đó luôn có động lực để rút ngắn khoảng cách đó.
10
Nhu cầu gồm nhiều loại khác nhau tuỳ vào từng cách phân chia mà ta có: nhu
cầu vật chất, nhu cầu tinh thần, nhu cầu trước mắt, nhu cầu lâu dài…..
Sự thoả mãn nhu cầu được hiểu là sự đáp ứng nhu cầu đến một mức độ nào
đó. Không có nhu cầu nào được thoả mãn hoàn toàn mà chỉ có nhu cầu được thoả
mãn đến mức độ nào đó. Khi một nhu cầu được thoả mãn về cơ bản nó sẽ dần mất
đi và nhu cầu mới lại xuất hiện. Con người không bao giờ hết nhu cầu, sự thoả mãn
nhu cầu có ảnh hưởng tích cực đến động lực của mỗi người.
Nhu cầu luôn tồn tại vĩnh viễn nhưng nhu cầu không phải là yếu tố quyết
định đến động lực mà lợi ích mới thực sự là yếu tố quyết định đến động lực.
Trong bài giảng về nhu cầu lợi ích Giáo sư Trần Xuân Cầu có nêu: Lợi ích là
mức độ thoả mãn nhu cầu của con người trong điều kiện nhất định.
Cũng giống nhu cầu, có nhiều loại lợi ích khác nhau: lợi ích vật chất, lợi ích
tinh thần, lợi ích trước mắt, lợi ích lâu dài….
Giứa lợi ích và nhu cầu có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Nếu không có nhu
cầu thì không thể thoả mãn nhu cầu và lợi ích cũng không xuất hiện. Khi nhu cầu
xuất hiện con người sẽ tìm cách để thoả mãn nhu cầu, kết quả của sự thoả mãn nhu
cầu là lợi ích đạt được. Khi sự thoả mãn nhu cầu càng lớn, khoảng cách giữa nhu
cầu và sự thoả mãn nhu cầu càng được rút ngắn thì lợi ích càng lớn. Lợi ích đạt
được càng cao thì động lực thôi thúc càng mạnh. Khi khoảng cách giữa nhu cầu và
sự thoả mãn nhu cầu chưa được rút ngắn thì nó còn thúc đẩy con người hành động
để rút ngắn nó. Đó chính là động lực, động lực muốn rút ngắn khoảng cách đó để
đem lại lợi ích cao nhất.
Trong sản xuất kinh doanh, muốn đạt được hiệu quả sản xuất cao, NSLĐ cao
thì bất kỳ tổ chức nào cũng cần phải có đội ngũ nhân viên mạnh. Ngoài trình độ
chuyên môn, đạo đức ra thì vấn đề động lực làm việc là một trong những yếu tố
quyết định đến năng suất và hiệu quả làm việc của người lao động. Để tạo cho nhân
viên vui vẻ, tích cực và có tính sáng tạo cao trong công việc thì cần phải có biện
pháp tạo động lực hiệu quả.