HGS văn 9 QUỲ hợp 2018 2019

UBND HUYỆN QUỲ HỢP
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
ĐỀ CHÍNH THỨC

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9
VÒNG 1 - NĂM HỌC 2018 - 2019
Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian: 150 phút( không kể thời gian giao đề)

Phần I- Đọc hiểu (4 điểm)
Đọc văn bản sau đây và trả lời các câu hỏi:
Nắng trong mắt những ngày thơ bé
Cũng xanh mơn như thể lá trầu
Bà bổ cau thành tám chiếc thuyền cau
Chở sớm chiều tóm tém
Hoàng hôn đọng trên môi bà quạnh thẫm
Nắng xiên khoai qua liếp vách không cài
Bóng bà đổ xuống đất đai
Rủ châu chấu, cào cào về cháu bắt
Rủ rau má, rau sam
Vào bát canh ngọt mát
Tôi chan lên suốt dọc tuổi thơ mình.
(Thời nắng xanh, Trương Nam Hương)
Câu 1: Xác định thể thơ của đoạn thơ trên? Căn cứ nào để xác định thể loại đó? (1.0 đ)
Câu 2: Trong các từ sau: “tóm tém”, “châu chấu”, “cào cào”, từ nào là từ láy? (1.0 đ)
Câu 2: Xác định 01 biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong đoạn thơ trên. (1.0 đ)
Câu 4: Nêu cảm nhận của em về “ngày thơ bé” của tác giả trong đoạn thơ.(Viết khoảng 5- 7
dòng) (1.0đ)
Phần II- Làm văn (16 điểm)
Câu 1. (6 điểm)
CÂU CHUYỆN CỦA HÒN SỎI

Một hòn sỏi kể về nguồn gốc của mình: “Tôi vốn là một tảng đá khổng lồ trên núi cao, trải
qua bao năm tháng dài đằng đẵng bị mặt trời nung đốt, người tôi đầy vết nứt. Tôi vỡ ra và lăn
xuống núi, mưa bão và nước lũ cuốn tôi vào sông suối. Do liên tục bị va đập, lăn lộn, tôi bị
thương đầy mình. Nhưng rồi chính những dòng nước lại làm lành những vết thương của tôi. Và
tôi trở thành một hòn sỏi láng mịn như bây giờ”.
Em hãy trình bày suy nghĩ về thông điệp cuộc sống mà văn bản trên gợi ra?
Câu 2. (10 điểm)
Nhà thơ Chế Lan Viên từng viết:
Nhà thơ như con ong biến trăm hoa thành một mật.
Một giọt mật thành, đòi vạn chuyến ong bay
Nay rừng nhãn non Đoài, mai vườn cam xứ Bắc,
Ngọt mật ở đồng bằng mà hút nhị tận miền Tây.
( Theo Tuyển tập Chế Lan Viên, Ong và mật, NXB Văn học, 1985)
Từ một tác phẩm thơ đã học, em hãy bàn luận về quan niệm trên?
---------Hết---------Lưu ý: Học sinh bảng B không phải làm câu 4 (Phần I- Đọc hiểu)
Họ và tên thí sinh..................................................................... SBD.......................

/>

UBND HUYỆN QUỲ HỢP
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9
VÒNG 1 - NĂM HỌC 2018 - 2019

ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
MÔN THI: NGỮ VĂN
A. YÊU CẦU CHUNG:
- Do đặc trưng riêng của môn Ngữ văn và mục đích của cuộc thi chọn học sinh giỏi, bài
thi của thí sinh cần được đánh giá khía quát cả vè hai mặt kiến thức và kĩ năng, tránh đếm ý cho

điểm một cách máy móc.
- Chú ý khuyến khích sự sáng tạo của học sinh, chấp nhận cách kiến giả độc đáo, mới lạ
(kể cả không có trong đáp án), miễn là lí giải hợp lí, thuyết phục.
- Tổng điểm bài thi là 20, chiết đến 0,25. Giám khảo chủ động linh hoạt để đánh giá cho
phù hợp với thực tế bài làm của học sinh.

B. YÊU CẦU CỤ THỂ:
Phần
IĐọc
hiểu

Câu
1

2

3

4

Đáp án

Điểm
Bảng A Bảng B
0,5
1,0
0,5
1,0
1.0
1.0

- Thể thơ tự do
- Căn cứ: số tiếng mỗi dòng thơ…
Trong các từ trên, có từ láy là:“tóm tém”
Lưu ý: Nếu HS nêu thêm từ khác trừ ½ số điểm; Nếu
HS nêu từ khác từ trên thì không cho điểm
Bởi vì, trong Tiếng Việt, ngoài từ láy và từ ghép có
phương thức láy là các từ dễ lẫn lộn còn có một loại từ mà
chúng ta cũng rất dễ nhầm lẫn xếp chúng vào loại từ láy,
đó là các danh từ định danh sự vật . Đây chỉ là các danh
từ dùng để gọi tên một sự vật nào đó mà thôi chứ chúng
không phải là từ láy. (VD: Ba ba, bươm bướm, bìm bịp,
cào cào, chôm chôm, chuồn chuồn, châu chấu, chẫu
chàng, chẳng chuộc, chào mào, đu đủ, điên điển,...)
HS có thể nêu một biện pháp tu từ (kèm theo dẫn chứng) 1.0
trong các biện pháp sau
 Biện pháp liệt kê: châu chấu- cào cào- rau má- rau
sam
 Biện pháp so sánh: Nắng trong mắt những ngày thơ
bé/ Cũng xanh mơn như thể lá trầu.
 Biện pháp ẩn dụ: chan lên suốt dọc tuổi thơ mình
 Biện pháp nhân hóa: rủ châu chấu, cào cào; rủ rau má
rau sam
-Hs viết thành đoạn văn 5-7 dòng với cấu trúc đoạn chặt 0,5
chẽ; diễn đạt ý mạch lạc
- Nêu được ý: Ngày thơ bé trong trẻo, hồn nhiên, biết bao 0,5
kỉ niệm gắn bó với người bà yêu thương, với tình bà ấm
áp.

/>

1.0


IILàm
văn

1

Em hãy trình bày suy nghĩ về thông điệp cuộc sống mà
văn bản “Câu chuyện của hòn sỏi” gợi ra?
a.Yêu cầu chung:
- Thí sinh biết kết hợp kiến thức, kĩ năng để làm bài nghị
luận xã hội
- Bài viết có bố cục đầy đủ, rõ ràng, có cảm xúc, lập luận
thuyết phục, mạch lạc; không mắc lỗi về chính tả, dùng từ,
đặt câu; kết hợp nhuần nhuyễn các thao tác lập luận.
b.Yêu cầu cụ thể:
* Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Có đủ các phần mở
bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài
giải quyết được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề
*Xác định được vấn đề cần nghị luận: . Những chông
gai, thử thách của cuốc sống giúp ta trưởng thành, hoàn
thiện được bản thân.
* Triển khai vấn đề cần nghị luận thành các luận điểm;
thể hiện sự cảm nhận sâu sắc; vận dụng tốt các thao tác
lập luận, có sự kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.
-Giải thích:
+ Hành trình của hòn sỏi: từ tảng đá gồ ghề, nứt nẻ trải
qua nhiều va đập đã trở thành hòn sỏi láng mịn. Hay đó
chính là chuyến hành trình của con người trong cuộc sống

+ Rút ra ý nghĩa: Cuộc sống không phải lúc nào cũng
bằng phẳng mà có lúc ta gặp nhiều chông gai, thử thách
nhưng chính những chông gai, thử thách ấy đã giúp ta
hoàn thiện được bản thân; để có được những điều tốt đẹp
-Bàn luận:
+ Cuộc sống luôn song hành những điều tốt đẹp lẫn những
thử thách khó khăn. Chông gai, khó khăn là môi trường
thử thách và tôi luyện con người.
+ Con người dám đương đầu với thử thách sẽ trưởng
thành, bản lĩnh ; có nhiều kinh nghiệm sống hơn. Từ đó sẽ
thành công và hạnh phúc (Dẫn chứng)
+ Nếu sợ hãi, không chịu được những « vết thương » mà
cuộc sống gây ra sẽ không thể vượt qua hoàn cảnh, không
thể chiến thắng chính mình cũng đồng nghĩa với việc
không thể thành công (Dẫn chứng)
+ Phê phán những người gặp phải những gian nan, thử
thách lại dễ dàng buông xuôi, chán nản. Họ sẽ trở nên bi
quan, thiếu tự tin, cô đơn và mất niềm tin vào cuộc sống.

/>
0,5

0,75

0,5

0,75

1,0

1,0

2,0

1,5


2.

-Bài học
+Thấy được giá trị của những điều tốt đẹp nhất trong cuộc
sống;
+Sống cần biết khao khát, đam mê, đương đầu với giông
tố cuộc đời, biết cho đi, hi sinh, cống hiến; trân trọng
những giá trị của sự hi sinh; bỏ lối sống tầm thường, hèn
nhát, ích ki..
*Sáng tạo: Có cách diễn đạt độc đáo, sáng tạo, có cách
nhìn mới mẻ, sâu sắc về vấn đề nghị luận
* Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc về chính
tả, dùng từ, đặt câu.
a. Yêu cầu chung: Bài viết có bố cục đầy đủ, rõ ràng, có
cảm xúc, thể hiện khả năng cảm thụ văn học tốt, lập luận
thuyết phục, mạch lạc; không mắc lỗi về chính tả, dùng từ,
đặt câu; kết hợp nhuần nhuyễn các thao tác lập luận.
b.Yêu cầu cụ thể:
*Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận: Biết cách giới
thiệu và trình bày vấn đề cần nghị luận theo một bố cục
nhất định (sử dụng các phương pháp như: diễn dịch, quy
nạp, tổng phân hợp, vv..)
* Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Yêu cầu về quá

trình sáng tạo của nhà thơ
* Triển khai vấn đề cần nghị luận thành các luận điểm;
vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí
lẽ, dẫn chứng
- Giải thích:
+ “Ong” ở đây chính là nhà thơ; “hoa” là hiện thực đời
sống; “giọt mật” là tác phẩm thơ ca
+ Với so sánh trên, tác giả nêu lên hai vấn đề quan trọng
của quá trình sáng tạo thơ nói riêng và văn học nói chung:
Thơ là kết tinh của chủ thể sáng tạo và hiện thực cuộc
sống. Nếu như để có mật ngọt, cần có sự lao động cần cù
của ong và trăm ngàn bông hoa, thì để có được thơ cũng
cần có tài năng của nhà thơ và hiện thực cuộc sống muôn
màu, muôn vẻ.
Giống như con ong muốn làm mật ngọt, phải bay đi khắp
bốn phương trời “ Nay rừng nhãn non Đoài, mai vườn
xoài xứ Bắc…” để hút mật trăm loài hoa, thì quá trình
sáng tạo nên tác phẩm là một quá trình lâu dài gian khổ
của người nghệ sỹ. Thơ là kết tinh của hiện thực cuộc
sống thông qua tài năng sáng tạo của nhà thơ.

/>
1,0

1,0

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

0,75

0,5

0,75

1,5

1,5


-Vì sao
+Chức năng của văn học là phản ánh hiện thực cuộc sống
+Thơ ca là tiếng nói của tâm hồn; là con đẻ tinh thần của
nhà thơ
+Tác phẩm thơ ca muốn có sức sống lâu bền thì phải phản
ánh hiện thực cuộc sống và phải có giá trị thẩm mỹ cao
-Chứng minh:
Phần này HS có thể lựa chọn tác phẩm thơ theo sở thích
của mình. Sau đó phân tích tác phẩm ấy để làm nổi bật
được các ý:
+Tác phẩm ra đời là nhờ nhà thơ tắm mình trong hiện thực
cuộc sống muôn màu muôn vẻ
+Ngoài ra, tác phẩm còn được tạo dựng thành công nhờ

tài năng của người nghệ sỹ (Trong cách lựa chọn từ ngữ,
hình ảnh, kết cấu, hình tượng…..)
-Bình luận:
+Quan niệm như một tuyên ngôn, điều chỉnh cách nhìn
phiến diện: Hoặc quá coi trọng chủ thể sáng tạo(nhà thơ)
hoặc lại quá coi trọng hiện thực cuộc sống mà coi thường
vai trò người viết
+Bài học cho sáng tạo nghệ thuật: Rèn luyện tài năng, trải
nghiệm cuộc sống; chia sẻ, cảm thông thì thơ mới đến
được với vạn tấm lòng
*Sáng tạo: Có cách diễn đạt độc đáo, sáng tạo, có cách
nhìn mới mẻ, sâu sắc về vấn đề nghị luận
* Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc về chính
tả, dùng từ, đặt câu.
Tổng

1,0

1,0

2,0

2,0

2,0

2,0

0,75

0,5

0,75

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

20.0

Lưu ý:...............................................................................................................

/>
20,0


PHÒNG GIÁO DỤC KRÔNG NÔ

ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
Môn thi : Ngữ văn :lớp9
Năm học 2018-2019
(Thời gian làm bài 150 phút không kể giao đề )
Câu 1 : (3,0điểm)
Phân tích phép tu từ trong đoạn thơ trích trong bài : “ Đợi mưa trên đảo Sinh Tồn”

Của Trần Đăng Khoa :
“ Ôi , đảo Sinh Tồn ,hòn đảo thân yêu
Dẫu chẳng có mưa ,chúng tôi vẫn sinh tồn trên mặt đảo
Đảo vẫn sinh tồn trên đại dương gió bão
Chúng tôi như hòn đá ngàn năm trong trái tim người
Như đá vững bền, như đá tốt tươi ……….
( Viết tại đảo Sinh Tồn ,quần đảo Trường Sa – Mùa khô 1981)
Câu 2 ( 7,0điểm ) Hãy viết bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về lời bài hát được
trích trong nhạc phẩm “Đường đến vinh quang ” của ca sĩ, nhạc sĩ Trần Lập : “
Chặng đường nào rải bước trên hoa hồng . Bàn chân cũng thấm đau vì những mũi gai
. Đường vinh quang đi qua muôn ngàn sóng gió ”
Câu 3 ( 10điểm )
“ Văn học trung đại nước ta sau những vấn đề đấu tranh xã hội ,còn thường đề cập
đến vấn đề đạo đức gia đình ,đặc biệt là luôn đề cao những tấm gương hiếu thảo với
cha mẹ ”
Qua một số tác phẩm văn học trung đại mà em đã học trong chương trình ngữ văn 9
hãy làm sáng tỏ nội dung “ Văn học nước ta luôn đề cao những tấm gương hiếu thảo đối
vơi cha mẹ ” .
/>

Theo em ,trong thời đại ngày nay ,vấn đề đạo đức gia đình có còn quan trọng không ?
Vì sao ?

HƯỚNG DẪN CHẤM THI HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2018-2019
Môn : Ngữ văn – Lớp 9
Câu

Yêu cầu cần đạt

Điểm

Câu 1 : (3 điểm)
Các biện pháp tu từ - Điệp từ: Đảo ,Sinh Tồn , chúng tôi
0,5
- Nhân hóa : Đảo vẫn Sinh Tồn
0,5
- So sánh : Chúng tôi như hòn đá ngàn năm trong trái
tim người , như đá vững bền , như đá tốt tươi .
* Học sinh phân tích được tác dụng
- Điệp từ :
Đảo , sinh tồn ( đảo Sinh Tồn , đảo thân
yêu ,sinh tồn trên mặt đảo, đảo vẫn sinh tồn ) vừa giới thiệu 1
về hòn đảo linh thiêng của Tổ quốc vừa thể hiện được sức
sống mãnh liệt của hòn đảo giữa biển khơi cũng như người
1
lính đảo . Điệp từ “ chúng tôi” nhấn mạnh hình tượng
(3 điểm) trung tâm của đoạn thơ –người lính đảo - nhấn mạnh –
những người đang đối mặt với khó khăn khắc nghiệt nơi
đảo xa .
- Hình ảnh nhân hóa “ Đảo vẫn sinh tồn ’’ sự trường tồn
của biển đảo quê hương .
- Đặc biệt hình ảnh so sánh : Chúng tôi như hòn đá ngàn
năm trong trái tim người , như đá vững bền, như đá tốt tươi . 1
Khẳng định sự kiên cường bất khuất của những chiến sĩ nơi
đảo xa .Dù không có mưa trên đảo ,dù khắc nghiệt của gió
bão biển khơi nhưng họ vẫn bền gan vững chí để giữ gìn
biển đảo quê hương .
/>

Câu 2 ( 7,0điểm)

a. Yêu cầu về kỷ năng :
Học sinh biết cách làm văn nghị luận xã hội .Bố cục
chặt chẽ ,lập luận giàu sức thuyết phục , diễn đạt lưu
loát …..
b. Yêu cầu nội dung :
Đây là một dạng đề mở ,học sinh có thể trình bày
theo nhiều cách khác nhau ,song phải bày tỏ rõ quan
điểm của mình về vấn đề nghị luận ,lời bài hát là lời
của chân lý sống ,cách sống và nghị lực sống .
* Định hướng biểu điểm :
- Giải thích : (3 điểm)
- Hoa hồng là loài hoa có hương thơm nồng nàn ,có màu
sắc rực rỡ .Đây là một loài hoa đẹp ,được coi là biểu tượng
của tình yêu . Ở đây ,hoa hồng có thể tượng trưng cho
thành công và hạnh phúc mà con người đạt được .
- Mũi gai : Hoa hồng đẹp nhưng có gai ,đôi lúc cầm bông
hồng đẹp trên tay chung ta phải chụi đau đớn vì gai sắc
2
nhọn của nó .
(7 điểm)
-> Trong cuộc sống muốn đạt được thành công và hạnh phúc
thì chúng ta phải biết vượt qua sóng gió và thử thách .
- Bàn luận : (4 điểm)
Hạnh phúc vui sướng luôn là ước mơ ,là mục tiêu hướng tới
của con người ,muốn đạt được thành công con người phải
biết chấp nhận và vượt qua mọi khó khăn gian khổ …
- Đường vinh quang đi qua muôn ngàn sóng gió ,lời bài
hát như khẳng định thêm ý chí con người luôn hiên ngang
vượt qua mọi gian nan thử thách ở đời .Đây là bài học bức
thông điệp đầy ý nghĩa về cách sống mà lời bài hát muốn

gửi đến chúng ta đặc biệt là thế hệ trẻ , thành công sẻ đến
với những ai không bao giờ chùn bước và run sợ trước khó
khăn ……
-Phê phán những người sống gặp khó khăn là nản chí
,những kẻ không chịu phấn đấu để thành công bằng chính
sức lực của mình mà đi tìm đến thành công bằng mọi thủ
đoạn mách khóe ……
.
3
Câu 3 ( 10điểm )
(10điểm
a. Yêu cầu về kỷ năng :
)
–Làm đúng kiểu bài văn nghị luận : văn học
Biết cách xây dựng và hệ thống luận điểm chật chẽ dẫn
chứng phong phú và phân thích có chọn lọc ,hợp lý
-Bố cục rõ ràng kết cấu chặt chẽ diễn đạt lưu loát
/>
1

1
1

1
2

1


-Không mắc lỗi chính tả ,dùng từ ,ngữ pháp

b. Yêu cầu nội dung :
1 .Phân tích chứng minh làm rõ “ Văn học trung đại
nước ta luôn đề cao những tấm gương hiếu thảo đối với
cha mẹ ”
Học sinh có thể có dẫn chứng và phân tích khác nhau
nhưng cần đảm bảo một số ý cơ bản sau đây :
-Văn học cổ luôn là tấm gương trung thực phản ánh những
cuộc đấu tranh của dân tộc chống xâm lược ,những cuộc đấu
tranh xã hội chống áp bức bất công.
Nhưng bên cạnh
1
đó ,văn học trung đại còn đề cập đến vấn đề đạo đức gia
đình .Không ít tác phẩm trung đại đã nêu cao những hình
ảnh cảm động ,những tình cảm đẹp đẽ về mối quan hệ giữa
con cái và cha mẹ :
- Vũ Nương trong chuyện “ người con gái Nam Xương ”
của Nguyễn Dữ đã thay chồng ở nhà phụng dưỡng mẹ
chồng khi chồng đi lính ,chăm sóc chu đáo ,dùng lời ngon
ngọt khuyên lơn khi mẹ bị bệnh nặng ,khi mẹ chồng lâm
chung lo ma chay tế lễ như cha mẹ đẻ mình .
- Nằng Thúy Kiều trong “Truyện Kiều ”của Nguyễn
Du ,trong cơn gia biến đã hy sinh mối tình đầu vừa chớm
2
nở để làm tròn chữ hiếu ,Kiều quyết định bán minh chuộc
cha và em trai thoát khỏi những trận đòn roi nơi chốn lao
ngục
- Trong những ngày lưu lạc nơi đát khách Kiều không nguôi
nhớ thương cha mẹ
Xót người tựa cửa hôm mai
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ …….

-Chàng Lục Vân Tiên trong “Truyện Lục Vân Tiên ”,
2
Hăm hở đi thi thế nhưng lúc sắp vào trường thi được tin mẹ
mất phải bỏ thi trở về ,trên đường về nhớ thương mẹ khóc
đến mù đôi mắt .
- Nàng Kiều Nguyệt Nga trong truyện “ Lục Vân Tiên ”
thân gái một mình vượt xa xôi vạn dặm lo bề nghi gia theo
lời dạy của cha “Làm con đâu dám cãi cha , ví dầu ngàn
dặm đàng xa cũng đành ….”
2
2. Vai trò đạo đức gia đình trong thời đại ngày nay :
- Đạo đức gia đình trong thời đại ngày nay đóng vai trò vô
cùng quan trọng :
-Đaọ đức gia đình ,đặc biệt là tấm gương hiếu thảo giúp con
người sống tốt đẹp hơn có nghĩa có tình …….
-Đao đức gia đình là thước đo nhân cách con người
-Đao đức gia đình còn làm cho xã hội văn minh
/>

-Không thể những người sống tệ thiếu đạo đức với gia đình
mà lại trở thành những người công dân tốt cho xã hội
Lưu ý :
Bài viết sạch đẹp, rõ ràng, ít mắc lỗi diễn đạt, văn viết lưu 3
loát, có cảm xúc, sáng tạo, biết vận dụng ở chừng mực kiến
thức lý luận văn học trong việc giải thích, chứng minh đề
bài.
Trên đây là những gợi ý, định hướng cơ bản, giám khảo
căn cứ vào từng bài làm cụ thể mà vận dụng một cách thích
hợp ; trân trọng và khuyến khích những bài làm sáng tạo,
có năng khiếu ; không đếm ý cho điểm.

Điểm lẻ có thể cho đến 0,25 điểm ; điểm toàn bài không
làm tròn số.

Người ra đề
Nguyễn Thị Kỳ

/>