Luận văn thạc sĩ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG LĨNH `VỰC KINH DOANH NHẬP KHẨU DƯỢC PHẨM TẠI CÔNG TY TNHH DƯỢC PHẨM DOHA

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG LĨNH `VỰC
KINH DOANH NHẬP KHẨU DƯỢC PHẨM TẠI
CÔNG TY TNHH DƯỢC PHẨM DOHA

Ngành: Kinh doanh
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 60340102
Họ và tên học viên: Phạm Minh Huyền

Người hướng dẫn: PGS, TS Đào Thị Thu Giang

Hà Nội - 2017


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Luận văn Thạc sĩ với đề tài “Quản trị rủi ro trong lĩnh vực
kinh doanh nhập khẩu dược phẩm tại Công ty TNHH Dược phẩm DOHA” là công
trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và
chưa được người khác công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào.
Tôi xin chịu mọi trách nhiệm về công trình nghiên cứu của riêng mình!

Người cam đoan

Phạm Minh Huyền

MỤC LỤC


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
L/C
NHNN
XNK
VCCI

Chú giải
Thư tín dụng
Ngân hàng Nhà nước
Xuất nhập khẩu
Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam


DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ
Tên bảng, biểu đồ, hình
Bảng 1.1: Phân loại rủi ro theo phương pháp bán định lượng
Bảng 2.1: Sự tăng trưởng của kim ngạch nhập khẩu dược phẩm của
Việt Nam giai đoạn 2012-2016
Biểu đồ 2.1: Cơ cấu thị trường nhập khẩu dược phẩm năm 2016
Bảng 2.2: Thống kê thị trường nhập khẩu dược phẩm giai đoạn
2014 – 2016
Hình 3.1: Mối quan hệ giữa các thành phần trong khuôn khổ quản
trị rủi ro
Hình 3.2: Quy trình quản trị rủi ro hoạt động nhập khẩu
Bảng 3.1: Luật thường được chọn để áp dụng cho hợp đồng

Trang
23
27
28
28
73
76
80


TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hoạt động kinh doanh nói chung và kinh doanh nhập khẩu nói riêng luôn
tiềm ẩn nhiều loại rủi ro khác nhau mà có thể tạo ra nhiều mức biến động ảnh
hưởng lên hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Trong bối cảnh hội nhập như
hiện nay, sự biến động của nền kinh tế - chính trị của thế giới sẽ rất dễ ảnh hưởng
tới hoạt động kinh doanh ngoại thương, do đó quản trị rủi ro là rất cần thiết cho các
doanh nghiệp nhập khẩu Việt Nam.
Công ty TNHH Dược phẩm DOHA là đại diện cho nhiều nhà sản xuất dược
phẩm lớn trên thế giới và có gần 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh
nhập khẩu dược phẩm. Khi mở rộng hoạt động kinh doanh nhập khẩu, công ty gặp
thêm nhiều rủi ro mới liên quan tới việc nhập khẩu dược phẩm gây ra tổn thất cho
công ty. Điều này đã đặt ra một yêu cầu cấp thiết cho ban lãnh đạo của công ty là
nghiên cứu rủi ro có thể xảy ra trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu dược phẩm
để đưa ra các biện pháp quản trị rủi ro hiệu quả.
Cho đến nay đã có nhiều nghiên cứu về quản trị rủi ro ở nhiều lĩnh vực khác
nhau. Tuy nhiên, quản trị rủi ro của hoạt động kinh doanh nhập khẩu dược phẩm
vẫn còn chưa được chú ý nhiều. Ngoài những rủi ro chung của hoạt động kinh
doanh ngoại thương thì còn tồn tại các rủi ro liên quan tới đặc thù của hoạt động
nhập khẩu dược phẩm. Chính vì vậy, tác giả đã chọn đề tài: “Quản trị rủi ro trong

lĩnh vực kinh doanh nhập khẩu dược phẩm tại Công ty TNHH Dược phẩm
DOHA” cho luận văn thạc sỹ của mình với mong muốn nghiên cứu để đề xuất các
giải pháp cho việc quản trị rủi ro của hoạt động kinh doanh nhập khẩu dược phẩm
cho các doanh nghiệp nhập khẩu dược phẩm ở Việt Nam.
2. Tình hình nghiên cứu và điểm mới của luận văn
Đã có một số nghiên cứu trong ngành về quản trị rủi ro trong lĩnh vực kinh
doanh nhập khẩu. Tuy nhiên, theo tác giả được biết rằng hiện chưa có nghiên cứu cụ
thể về quản trị rủi ro trong kinh doanh nhập khẩu dược phẩm. Bài luận văn này vừa
đề cập tới các rủi ro dễ gặp của hoạt động kinh doanh nhập khẩu vừa trình bày cả


các rủi ro đặc thù liên quan tới nhập khẩu dược phẩm vào Việt Nam từ đó đưa ra các
biện pháp phòng ngừa và xử lý rủi ro. Ngoài ra, bài luận văn cũng có nghiên cứu áp
dụng các quy tắc và hướng dẫn ISO vào quản trị rủi ro để xây dựng quy trình quản
trị rủi ro hiệu quả.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

- Mục đích nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu các vấn đề lý luận về quản trị rủi ro,
đặc biệt các loại rủi ro trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu dược phẩm; phân tích
hoạt động quản trị rủi ro trong Công ty TNHH Dược phẩm DOHA để đưa ra các
biện pháp để phòng tránh, hạn chế rủi ro hay giảm thiểu tổn thất mà rủi ro gây ra ở
mức thấp nhất. Từ đó, doanh nghiệp sẽ cải thiện và nâng cao hiệu quả của hoạt
động kinh doanh nhập khẩu dược phẩm.
- Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài gồm:
Nghiên cứu những lý luận cơ bản về quản trị rủi ro trong hoạt động kinh
doanh nhập khẩu và đi sâu nghiên cứu quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh
nhập khẩu dược phẩm của các doanh nghiệp Việt Nam.
Xem xét thực trạng quản trị rủi ro của hoạt động kinh doanh nhập khẩu dược
phẩm tại Công ty TNHH Dược phẩm DOHA và các doanh nghiệp Việt Nam khác
trong cùng lĩnh vực hiện nay. Trên cơ sở thực tiễn và lý luận, đề xuất các giải pháp

nhằm tăng cường quản trị rủi ro trong kinh doanh nhập khẩu dược phẩm ở Việt
Nam.
4. Nội dung nghiên cứu
Bài luận văn gồm có 3 chương với các nội dung như sau:
Chương 1: Một số lý luận cơ bản về rủi ro và quản trị rủi ro trong hoạt động
kinh doanh nhập khẩu.
Trong chương 1, tác giả nghiên cứu về khái niệm và lợi ích của hoạt động
kinh doanh nhập khẩu; khái niệm về rủi ro theo trường phái truyền thống và hiện
đại, từ đó suy ra định nghĩa về rủi ro trong kinh doanh nhập khẩu. Bên cạnh đó, tác
giả cũng tìm hiểu và tổng hợp các loại rủi ro thường gặp trong hoạt động kinh
doanh nhập khẩu ở Việt Nam.


Khi hiểu được về rủi ro, tác giả đề cập đến lý thuyết về quản trị rủi ro trong
kinh doanh nhập khẩu: định nghĩa quản trị rủi ro, các nguyên tắc quản trị rủi ro và
nội dung của quản trị rủi ro.
Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro trong lĩnh vực kinh
doanh nhập khẩu dược phẩm tại Công ty TNHH Dược phẩm DOHA.
Trong chương 2, tác giả nghiên cứu thực tiễn, thu thập, xử lý số liệu và phân
tích thực trạng kinh doanh nhập khẩu dược phẩm ở Việt Nam trong những năm gần
đây. Tác giả cũng làm rõ các rủi ro trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu dược
phẩm mà Công ty TNHH Dược phẩm DOHA hay các doanh nghiệp nhập khẩu dược
phẩm khác ở Việt Nam đã gặp phải và nguyên nhân của các rủi ro đó.
Bài luận văn cũng phân tích hoạt động quản trị rủi ro tại Công ty TNHH
Dược phẩm DOHA dựa trên các vấn đề thực tế của nội bộ doanh nghiệp và xu
hướng biến động trên thị trường. Từ đó, tác giả đã đánh giá hiệu quả của công tác
quản trị rủi ro này về những điểm đạt được và những điểm còn tồn động.
Chương 3: Đề xuất giải pháp tăng cường quản trị rủi ro trong lĩnh vực kinh
doanh nhập khẩu dược phẩm tại Công ty TNHH Dược phẩm DOHA.
Ở chương cuối, tác giả đề xuất các giải pháp để tăng cường quản trị rủi ro và

quản trị rủi ro một cách hiệu quả trong lĩnh vực kinh doanh nhập khẩu dược phẩm
tại Công ty TNHH Dược phẩm DOHA. Ngoài ra tác giả cũng đưa ra một số kiến
nghị với Nhà nước và cơ quan chức năng để tạo môi trường kinh doanh với sự rủi
ro ở mức thấp nhất và hỗ trợ doanh nghiệp trong việc hoàn thiện công tác quản trị
rủi ro tại đơn vị của mình.


9
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong hoạt động kinh doanh, rủi ro thường xuyên có khả năng xảy ra, đặc
biệt là hoạt động kinh doanh nhập khẩu thì càng có nhiều rủi ro hơn như thiên tai,
lạm phát, bất ổn chính trị và pháp lý, biến động giá cả, tỷ giá hối đoái, thiếu thông
tin thị trường, năng lực tổ chức và quản lý còn non kém… Rủi ro có thể tạo ra các
mức độ biến động ảnh hưởng khác nhau, có thể ít nghiêm trọng hoặc rất nghiệm
trọng. Để tồn tại và phát triển bền vững, các doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược
và quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu. Tuy nhiên, trên thực tế,
các doanh nghiệp vẫn còn đặt nặng trọng tâm vào hoạt động kinh doanh, lợi nhuận
hơn là tập trung nhiều vào quản trị rủi ro. Đặc biệt với các doanh nghiệp vừa và nhỏ
ở Việt Nam thì việc quản trị rủi ro càng ít được đề cập một cách riêng biệt mà
thường gộp vào các hoạt động tác nghiệp ở các bộ phận. Điều này là một sự thiếu
sót mà cần được các doanh nghiệp thay đổi càng sớm càng tốt bởi quản trị rủi ro
hiệu quả sẽ góp phần làm tăng giá trị doanh nghiệp và giúp doanh nghiệp không rơi
vào thế bị động khi có các biến động vi mô hay vĩ mô. Trong bối cảnh hội nhập như
hiện nay, sự biến động của nền kinh tế - chính trị của thế giới sẽ rất dễ ảnh hưởng
tới hoạt động kinh doanh ngoại thương, do đó quản trị rủi ro là rất cần thiết cho các
doanh nghiệp nhập khẩu Việt Nam.
Công ty TNHH Dược phẩm DOHA là công ty đại diện cho nhiều nhà sản
xuất dược phẩm lớn trên thế giới và cũng là một trong các doanh nghiệp nhập khẩu

dược phẩm tại Việt Nam với gần 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh
nhập khẩu dược phẩm. Công ty nhập khẩu dược phẩm từ nhiều thị trường khác
nhau như các nước châu Á, châu Âu, Mỹ, Canada,… Khi mở rộng hoạt động kinh
doanh nhập khẩu, công ty cũng gặp thêm nhiều vấn đề mới liên quan tới việc nhập
khẩu dược phẩm gây ra tổn thất cho công ty. Điều này đã đặt ra một yêu cầu cấp
thiết cho ban lãnh đạo của công ty là nghiên cứu rủi ro có thể xảy ra trong hoạt động
kinh doanh nhập khẩu dược phẩm của nội tại doanh nghiệp và các doanh nghiệp
cùng ngành để đưa ra các biện pháp quản trị rủi ro hiệu quả.


10
Cho đến nay đã có nhiều nghiên cứu về quản trị rủi ro ở nhiều lĩnh vực như
tài chính, tín dụng, kinh doanh nói chung và kinh doanh xuất nhập khẩu nói riêng,..
Tuy nhiên, quản trị rủi ro của hoạt động kinh doanh nhập khẩu dược phẩm vẫn còn
chưa được chú ý nhiều. Ngoài những rủi ro chung của hoạt động kinh doanh quốc tế
thì còn tồn tại các rủi ro liên quan tới đặc thù của hoạt động nhập khẩu dược phẩm.
Chính vì vậy, tác giả đã chọn đề tài: “Quản trị rủi ro trong lĩnh vực kinh
doanh nhập khẩu dược phẩm tại Công ty TNHH Dược phẩm DOHA” cho luận
văn thạc sỹ của mình với mong muốn nghiên cứu chuyên sâu nhằm có các căn cứ
khoa học và thực tiễn để đề xuất các giải pháp cho việc quản trị rủi ro của hoạt động
kinh doanh nhập khẩu dược phẩm cho nơi đang công tác và các doanh nghiệp nhập
khẩu dược phẩm khác ở Việt Nam.

2. Tình hình nghiên cứu và điểm mới của luận văn
Đã có một số nghiên cứu trong ngành về quản trị rủi ro trong lĩnh vực kinh
doanh nhập khẩu như:

(1) Đinh Ngọc Tuấn, Rủi ro và các biện pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động
kinh doanh xuất nhập khẩu Việt Nam, Luận án thạc sĩ kinh tế, Trường đại
học Ngoại thương, Hà Nội năm 2004.

(2) Trần Thị Bảo Quế, Quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh xuất nhập
khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế,
Luận án thạc sĩ kinh tế, Trường đại học Ngoại thương, Hà Nội năm 2006.
(3) Nguyễn Khắc Hình, Rủi ro trong thanh toán quốc tế bằng phương thức tín
dụng chứng từ tại các doanh nghiệp ở Việt Nam - Thực trạng và các giải
pháp hạn chế, Luận án thạc sĩ kinh tế, Trường đại học Ngoại thương, Hà Nội
năm 2009.
(4) Hồ Thị An, Quản lý rủi ro tỷ giá trong hoạt động nhập khẩu ở Việt Nam:
Thực trạng và giải pháp, Luận án thạc sĩ kinh tế, Trường đại học Ngoại
thương, Hà Nội năm 2010.
(5) Trần Thị Hồng Trang, Quản trị rủi ro trong thanh toán quốc tế bằng các
phương thức không kèm chứng từ tại các doanh nghiệp XNK Việt Nam, Luận
án thạc sĩ kinh tế, Trường đại học Ngoại thương, Hà Nội năm 2012.
(6) Tô Thị Minh Hiền, Một số giải pháp quản trị rủi ro trong việc thực hiện các
hợp đồng kinh doanh nhập khẩu thiết bị, áp dụng vào thực hiện hợp đồng


11
nhập khẩu thiết bị hàng hải tại Việt Nam, Luận án thạc sĩ kinh tế, Trường đại
học Ngoại thương, Hà Nội năm 2012.
(7) Ngô Thị Hương Giang, Quản trị rủi ro trong kinh doanh nhập khẩu thiết bị y
tế của một số doanh nghiệp thương mại nhỏ trên thị trường Hà Nội: thực
trạng và giải pháp, Luận án thạc sĩ kinh tế, Trường đại học Ngoại thương,
Hà Nội năm 2016.
Trong đó, các nghiên cứu (1), (2) đề cập tới quản trị rủi ro của hoạt động
kinh doanh xuất nhập khẩu trong đó tác giả đã phân tích những rủi ro có thể xảy ra
trong quá trình thực hiện nhập khẩu hàng hóa từ khi đàm phán hợp đồng đến khi
hàng được giao tại điểm đích. Các nghiên cứu (3), (4), (5) đề cập chuyên sâu hơn về
các rủi ro trong thanh toán quốc tế và biện pháp phòng ngừa. Các nghiên cứu (6),
(7) chỉ tập trung phân tích quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu, cụ

thể là nhập khẩu thiết bị.
Tuy nhiên, theo tác giả được biết rằng hiện chưa có nghiên cứu cụ thể về
quản trị rủi ro trong kinh doanh nhập khẩu dược phẩm. Bài luận văn này vừa đề cập
tới các rủi ro dễ gặp của hoạt động kinh doanh nhập khẩu vừa trình bày cả các rủi ro
đặc thù liên quan tới nhập khẩu dược phẩm vào Việt Nam từ đó đưa ra các biện
pháp phòng ngừa và xử lý rủi ro. Ngoài ra, bài luận văn cũng có nghiên cứu áp dụng
các quy tắc và hướng dẫn ISO vào quản trị rủi ro của hoạt động kinh doanh nhập
khẩu dược phẩm để xây dựng quy trình quản trị rủi ro hiệu quả.

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
- Mục đích nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu các vấn đề lý luận về quản trị rủi ro,
đặc biệt các loại rủi ro trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu dược phẩm; phân tích
hoạt động quản trị rủi ro trong Công ty TNHH Dược phẩm DOHA để đưa ra các
biện pháp để phòng tránh, hạn chế rủi ro hay giảm thiểu tổn thất mà rủi ro gây ra ở
mức thấp nhất. Từ đó, doanh nghiệp sẽ cải thiện và nâng cao hiệu quả của hoạt
động kinh doanh nhập khẩu dược phẩm.
- Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài gồm:


12
Nghiên cứu những lý luận cơ bản về quản trị rủi ro trong hoạt động kinh
doanh nhập khẩu và đi sâu nghiên cứu quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh
nhập khẩu dược phẩm của các doanh nghiệp Việt Nam.
Xem xét thực trạng quản trị rủi ro của hoạt động kinh doanh nhập khẩu dược
phẩm tại Công ty TNHH Dược phẩm DOHA và các doanh nghiệp Việt Nam khác
trong cùng lĩnh vực hiện nay. Trên cơ sở thực tiễn và lý luận, đề xuất các giải pháp
nhằm tăng cường quản trị rủi ro trong kinh doanh nhập khẩu dược phẩm cho Công
ty TNHH Dược phẩm DOHA.

4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu của luận văn là vấn đề quản trị rủi ro trong kinh doanh
-

nhập khẩu dược phẩm của doanh nghiệp Việt Nam.
Phạm vi nghiên cứu bao gồm:
Về không gian: Luận văn nghiên cứu về quản trị rủi ro trong hoạt động kinh

doanh nhập khẩu dược phẩm của Công ty TNHH Dược phẩm DOHA trên địa bàn
thành phố Hà Nội.
Về thời gian: Phân tích dữ liệu của Công ty TNHH Dược phẩm DOHA từ
năm 2011 đến năm 2016 và đề xuất các giải pháp quản trị rủi ro cho Công ty trong
những năm tới.
Về nội dung: Tập trung phân tích thực trạng quản trị rủi ro trong kinh doanh
nhập khẩu dược phẩm, đánh giá những thành công và tồn tại để từ đó tìm ra nguyên
nhân và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản trị rủi ro cho Công ty
TNHH Dược phẩm DOHA cũng như các doanh nghiệp nhập khẩu dược phẩm tại
Việt Nam.

5. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn áp dụng các phương pháp tiếp cận hệ thống, phương pháp khảo
nghiệm tổng kết thực tiễn để nhận dạng rủi ro, phân tích nguyên nhân – hệ quả để
phân tích rủi ro, ước lượng và so sánh để định mức rủi ro.
6. Kết cấu luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, Tóm tắt kết quả
nghiên cứu luận văn và Phụ lục, Luận văn được bố cục thành 3 chương như sau:


13
Chương 1: Một số lý luận cơ bản về rủi ro và quản trị rủi ro trong hoạt động kinh
doanh nhập khẩu.

Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro trong lĩnh vực kinh
doanh nhập khẩu dược phẩm tại Công ty TNHH Dược phẩm DOHA.
Chương 3: Đề xuất giải pháp tăng cường quản trị rủi ro trong lĩnh vực kinh doanh
nhập khẩu dược phẩm tại Công ty TNHH Dược phẩm DOHA.
7. Lời cảm ơn
Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới giáo viên hướng dẫn khoa học:
PGS, TS Đào Thị Thu Giang - hiện đang công tác và giảng dạy tại trường Đại học
Ngoại thương, đã giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành
luận văn Thạc sĩ.
Trong quá trình thực hiện đề tài luận văn Thạc sĩ, tác giả cũng nhận được sự
hỗ trợ của bạn bè, đồng nghiệp và người thân trong gia đình. Tác giả xin chân thành
cảm ơn!


14
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ RỦI RO VÀ QUẢN TRỊ RỦI
RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NHẬP KHẨU

1.1. Rủi ro và rủi ro trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu
1.1.1. Khái niệm hoạt động kinh doanh nhập khẩu
Luật thương mại 2005 của Việt Nam, có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm
2006, quy định rõ: “Nhập khẩu hàng hóa là việc hàng hoá được đưa vào lãnh thổ
Việt Nam từ nước ngoài hoặc từ khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được
coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật.”
Như vậy, hoạt động kinh doanh nhập khẩu là một trong hai bộ phận cấu
thành nên nghiệp vụ ngoại thương và tạo nên sự tương tác giữa nền kinh tế của các
quốc gia với nền kinh tế thế giới.
Theo bài viết Vai trò của hoạt động kinh doanh nhập khẩu của Nguyễn Cảnh
Hiệp, tại mỗi một thời kỳ đều có đặc điểm riêng, chiến lược phát triển kinh tế riêng
vì vậy mà vai trò, nhiệm vụ của hoạt động kinh doanh nhập khẩu cũng được điều

chỉnh cho phù hợp với mục tiêu nhà nước đề ra. Từ khi mở cửa nền kinh tế trong
nước với nền kinh tế thế giới đến nay, hoạt động kinh doanh nhập khẩu đã tạo ra
nhiều lợi ích như sau:

- Nhập khẩu mở rộng khả năng tiêu dùng trong nước, cho phép tiêu dùng một
lượng hàng hoá nhiều hơn khả năng sản xuất trong nước, đáp ứng nhu cầu
tiêu dùng ngày càng cao cũng như thị hiếu của người tiêu dùng, làm tăng
mức sống người dân, tăng thu nhập quốc dân.

- Nhập khẩu tạo ra sự cạnh tranh tích cực giữa hàng nội và hàng nhập khẩu,
tạo ra động lực kích thích các nhà sản xuất trong nước phải sáng tạo, cải tiến,
hoàn thiện hơn nữa để đáp ứng được nhu cầu cao của người tiêu dùng, tạo đà
cho xã hội ngày càng phát triển.

- Nhập khẩu xoá bỏ tình trạng độc quyền, phá vỡ triệt để cơ chế tự cung tự cấp
của nền kinh tế đóng.

- Nhập khẩu giải quyết được các nhu cầu đặc biệt như hàng hoá khan hiếm,
hàng hoá cao cấp, công nghệ hiện đại mà trong nước không thể sản xuất
được hay khó khăn trong quá trình sản xuất vì nguồn lực khan hiếm.


15
- Nhập khẩu góp phần khai thác lợi thế so sánh của một quốc gia, tham gia sâu
rộng vào sự trao đổi quốc tế và phân công lao động quốc tế trên cơ sở chuyên
môn hoá sản xuất, từng bước hoà nhập nền kinh tế quốc gia với nền kinh tế
thế giới phù hợp với trình độ phát triển của nền kinh tế.

1.1.2. Khái niệm về rủi ro và rủi ro trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu
1.1.2.1. Khái niệm về rủi ro

Có nhiều định nghĩa về rủi ro, tùy các cách tiếp cận khác nhau, các tác giả
khác nhau đưa ra những định nghĩa rủi ro khác nhau. Những định nghĩa này rất
phong phú và đa dạng, nhưng tập trung lại có thể chia thành hai trường phái lớn:
Trường phái truyền thống và Trường phái hiện đại.

- Theo trường phái truyền thống
Theo từ điển tiếng Việt do Trung tâm từ điển học Hà Nội xuất bản năm 1995,
rủi ro là điều không lành, điều không tốt, bất ngờ xảy đến.
Trong lĩnh vực kinh doanh, rủi ro được hiểu là những bất trắc ngoài ý muốn
xảy ra trong quá trình kinh doanh, sản xuất của doanh nghiệp, tác động xấu đến sự
tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp. Đó là sự tổn thất về tài sản hay là sự
giảm sút lợi nhuận thực tế so với lợi nhuận dự kiến.
Như vậy, theo trường phái này thì rủi ro là những thiệt hại, mất mát, nguy
hiểm hoặc các yếu tố liên quan đến nguy hiểm, khó khăn hoặc điều không chắc
chắn có thể xảy ra cho con người.

- Theo trường phái hiện đại
Theo trường phái hiện đại, có nhiều định nghĩa về rủi ro như sau:
“Rủi ro là sự bất trắc có thể đo lường được” (Frank Knight 1921, tr. 233).
“Rủi ro là tổng hợp những sự ngẫu nhiên có thể đo lường được bằng xác
suất” (Irving Preffer 1956, tr. 42).
“Rủi ro là sự bất trắc gây thiệt hại, sự bất trắc cụ thể liên quan đến một biến
cố không mong đợi” (Alan Willet 1951, tr. 6).


16
Như vậy, trường phái hiện đại quan niệm rằng rủi ro là sự bất trắc có thể đo
lường được, vừa mang tính tích cực, vừa mang tính tiêu cực. Rủi ro có thể mang
đến những tổn thất mất mát cho con người nhưng cũng có thể mang lại những lợi
ích, những cơ hội. Nếu tích cực nghiên cứu rủi ro, người ta có thể tìm ra những biện

pháp phòng ngừa, hạn chế những rủi ro tiêu cực, đón nhận những cơ hội mang lại
kết quả tốt đẹp cho tương lai.

1.1.2.2. Khái niệm rủi ro trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu
Hoạt động kinh doanh nhập khẩu là hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro và bất
ổn do có sự cách biệt về môi trường địa lý, sự khác nhau trong văn hoá, ngôn ngữ,
phong tục tập quán cũng như môi trường chính trị giữa các quốc gia nên rủi ro trong
hoạt động kinh doanh nhập khẩu đa dạng và phức tạp hơn hoạt động kinh doanh nội
địa.
Từ các định nghĩa về rủi ro có thể suy ra rủi ro trong kinh doanh nhập khẩu
là sự bất trắc gây ra những tổn thất, thiệt hại, nhưng cũng có thể đem đến những lợi
ích, giá trị tốt hơn cho hoạt động kinh doanh nhập khẩu.
1.1.3. Những loại rủi ro thường gặp trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu
Với từng tiêu chí, rủi ro trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu có thể được
phân loại như sau:

1.1.3.1. Theo phương pháp quản trị rủi ro truyền thống
Căn cứ bài viết Phân loại rủi ro của TS. Dũng Nguyễn, theo phương pháp
quản trị rủi ro truyền thống thì rủi ro bao gồm:

- Rủi ro thảm họa: Các thảm hoạ từ thiên nhiên, thảm hoạ do con người hoặc
có sự tác động gián tiếp của con người (hoả hoạn, chiến tranh, khủng bố)….

- Rủi ro tài chính: Các sự bất trắc gây ra thiệt hại tài chính như rủi ro lợi
nhuận, rủi ro vốn đầu tư, rủi ro tỷ giá hối đoái, rủi ro lãi suất, rủi ro tiền
lương,…

- Rủi ro tác nghiệp: Trang thiết bị, hệ thống cơ sở vật chất bị hư hỏng, quá
trình thực hiện hợp đồng nhập khẩu gặp sai sót, nhân viên bị tai nạn hay nghỉ
việc đột xuất,...

17
- Rủi ro chiến lược: Các tổn thất do sai lầm trong việc xác định tầm nhìn, sứ
mệnh, mục tiêu, các chính sách và biện pháp hành động của doanh nghiệp.
Có 5 dạng rủi ro chiến lược trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu:

(1) Rủi ro dự án: Rủi ro của một dự án có thể là dự án thất bại hoặc không đạt
được mục tiêu đề ra bởi các nguyên nhân như sự chuẩn bị nguồn lực nội tại
chưa đầy đủ, đặt mục tiêu quá cao, không tìm hiểu kỹ thị trường muốn tiếp
cận,…
(2) Rủi ro từ chuyển đổi: Đây là một rủi ro chiến lược quan trọng, một sự biến
chuyển trong chiến lược phát triển có thể ảnh hưởng lớn tới hoạt động của
công ty. Nguyên nhân của loại rủi ro này có thể do doanh nghiệp chuyển đổi
sang phương hướng kinh doanh mới không đúng đắn, doanh nghiệp mở rộng
thêm dòng sản phẩm mới không có tính khả thi,…
(3) Rủi ro từ đối thủ cạnh tranh: Bất cứ lúc nào doanh nghiệp cũng có thể có đối
thủ cạnh tranh làm ảnh hưởng tới sự hoạt động và phát triển của mình, không
đánh giá được tiềm năng của đối thủ cạnh tranh chính là một trong các
nguyên nhân khiến doanh nghiệp gặp thất bại.
(4) Rủi ro thương hiệu: Doanh nghiệp nhập khẩu có thể bị ảnh hưởng nếu
thương hiệu của nhà sản xuất bị giảm sút, sản phẩm của nhà sản xuất có vấn
đề về chất lượng,… Việc các dược phẩm bị thu hồi và buộc phải rút khỏi thị
trường do không đạt tiêu chuẩn nhập khẩu đều được thông báo rộng rãi trên
thông tin mạng nên danh tiếng của nhà sản xuất sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực và
ảnh hưởng tới các mặt hàng khác của nhà sản xuất đó đang được nhập khẩu
và phân phối tại thị trường Việt Nam. Với mặt hàng dược phẩm thì uy tín của
nhà sản xuất và nước xuất xứ rất quan trọng, nhà sản xuất bán hàng cũng
chính là bán thương hiệu và uy tín của mình.
(5) Rủi ro đình trệ: Rủi ro đình trệ là rủi ro xảy ra khi doanh nghiệp không thể

tăng trưởng, thậm chí bị suy giảm do nền kinh tế suy giảm gây tác động tới
thị trường và nhu cầu khách hàng hay phương án kinh doanh của doanh
nghiệp không hợp lý,…

1.1.3.2. Theo nguồn gốc rủi ro


18
Căn cứ vào giáo trình Bài giảng gốc Nguyên lý Quản trị rủi ro, theo nguồn
gốc rủi ro thì có các loại rủi ro sau:

- Rủi ro do môi trường thiên nhiên:
Các tổn thất do tác động của môi truờng thiên nhiên gây ra. Những rủi ro này
ít xảy ra nhưng thường gây thiệt hại lớn về nguời và tài sản, ảnh huởng tới hoạt
động kinh doanh của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp có hoạt động
ngoại thuơng.

- Rủi ro do môi trường văn hóa:
Do sự thiếu hiểu biết về phong tục, tập quán, tín ngưỡng,… của đất nước đối
tác nên dẫn đến các hành xử không phù hợp, gậy thiệt hại, ấn tượng không tốt với
đối tác làm mất cơ hội kinh doanh.

- Rủi ro do môi trường chính trị:
Môi trường chính trị có ảnh hưởng rất lớn đến tình hình kinh doanh, đặc biệt
là môi trường chính trị của các nước có tầm ảnh hưởng tới nền kinh tế thế giới. Môi
trường chính trị ổn định sẽ giảm thiểu rất nhiều rủi ro cho các doanh nghiệp. Các
doanh nghiệp cần nắm bắt kỹ, có các sách lược thích hợp với môi trường chính trị
không chỉ nước mình mà còn ở nước có quan hệ kinh doanh.
Từ khi Tổng thống mới của nước Mỹ lên nắm quyền đã đưa ra nhiều thay đổi
lớn trong chính sách của nước Mỹ và có ảnh hưởng tới các nước khác trên thế giới.

Với một nền kinh tế có ảnh hưởng mạnh tới nền kinh tế thế giới như nước Mỹ thì
những sự thay đổi lớn về chính trị cũng phải được lưu ý.

- Rủi ro do môi trường pháp luật:
Tương tự như môi trường chính trị, doanh nghiệp phải nắm vững cả pháp
luật trong nước và pháp luật của các nước có quan hệ kinh doanh. Pháp luật mỗi
nước có sự khác nhau và khi xã hội càng phát triển thì điều tất yếu là pháp luật cũng
sẽ phải cập nhật hay loại bỏ những chuẩn mực pháp luật không còn phù hợp. Thực
tế, đa số doanh nghiệp Việt Nam hiểu biết pháp luật còn hạn chế, ít sử dụng tư vấn
pháp luật chuyên nghiệp nên thường gặp khó khăn trong đàm phán hợp đồng, mất


19
nhiều thời gian đàm phán, rơi vào cảnh yếu thế hơn, nhất là khâu chọn luật nào áp
dụng.
-

Rủi ro do môi trường kinh tế:
Môi trường kinh tế có thể bị ảnh hưởng bởi môi trường chính trị hoặc từ môi

trường kinh tế chung của thế giới. Những động thái của các nền kinh tế lớn trên thế
giới có thể ảnh hưởng lớn đến kinh tế thế giới, nhưng họ không thể kiểm soát nổi
toàn bộ thị trường thế giới dẫn đến bất ổn trong môi trường kinh tế. Một số rủi ro do
môi trường kinh tế như lạm phát tăng cao, tỷ giá hối đoái bất ổn, khủng hoảng kinh
tế, giá cả bất ổn,…
-

Rủi ro do môi trường hoạt động của tổ chức:
Rủi ro có thể phát sinh ở tất cả các lĩnh vực của công ty: nhân sự, công nghệ

thông tin, sản xuất, kinh doanh, vận chuyển,…
Trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu, rủi ro có thể xuất hiện trong bất kỳ
khâu nào như rủi ro trong đàm phán, ký kết hợp đồng, rủi ro trong quá trình tổ chức
thực hiện hợp đồng nhập khẩu (rủi ro trong thanh toán, rủi ro trong thuê nhà vận
chuyển hàng hóa, rủi ro trong vận chuyển hàng hóa quốc tế, rủi ro trong thủ tục
nhập khẩu, rủi ro trong mua bảo hiểm,…)
-

Rủi ro do nhận thức của con người:
Khi nhận diện và phân tích không đúng dẫn đến kết luận sai lầm. Nếu nhận

thức và thực tế hoàn toàn khác nhau thì rủi ro càng lớn.

1.1.3.3. Theo đối tượng rủi ro
Căn cứ theo giáo trình Bài giảng gốc Nguyên lý Quản trị rủi ro, xét đến đối
tượng rủi ro thì rủi ro được phân loại là:

- Rủi ro về tài sản: Các sự bất trắc gây ra tổn thất về tài sản của doanh nghiệp
gồm cả tài sản cố định (tư liệu sản xuất, bất động sản,…) và tài sản lưu động


20
(tiền mặt, các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn, các khoản phải thu, tồn kho,
…).

- Rủi ro về nhân lực: Các sự bất trắc gây ra tổn thất về nhân lực của doanh
nghiệp từ cấp quản lý đến bộ phận nhân viên.
-

Rủi ro về trách nhiệm: Các sự bất trắc gây ra trách nhiệm theo quy định pháp

luật (dân sự, hình sự,…) dẫn đến phải bồi thường những thiệt hại gây ra cho
người khác do lỗi của mình.

1.1.3.4. Theo môi trường hoạt động của doanh nghiệp
Theo môi trường hoạt động của doanh nghiệp, ta thấy rủi ro có thể xảy ra ở
các môi trường sau:

- Môi trường bên trong: Môi trường bên trong là nội tại bên trong doanh
nghiệp. Khi nghiên cứu rủi ro có thể chọn hướng tiếp cận theo lĩnh vực: quản
trị, marketing, tài chính/kế toán, sản xuất/tác nghiệp, nghiên cứu phát triển,
hệ thống thông tin,…

- Môi trường bên ngoài: Môi trường bên ngoài là những yếu tố bên ngoài mà
doanh nghiệp không thể kiểm soát được, nhưng có ảnh hưởng tác động đến
hoạt động và hiệu quả của doanh nghiệp. Môi trường bên ngoài gồm môi
trường vĩ mô và môi trường vi mô.

1.1.3.5. Theo tính chất của rủi ro
Căn cứ theo giáo trình Bài giảng gốc Nguyên lý Quản trị rủi ro, dựa vào tính
chất của rủi ro thì rủi ro gồm có hai loại là:
- Rủi ro thuần túy: Rủi ro thuần túy là loại rủi ro mà nếu có xảy ra sẽ chỉ dẫn
đến tổn thất về kinh tế, không có nhân tố kiếm lời bên trong. Hậu quả của

-

loại rủi ro này chỉ có thể là xấu, không có hậu quả tốt.
Rủi ro đầu cơ: Rủi ro đầu cơ là loại rủi ro có nhân tố đầu tư kiếm lời bên

trong. Hậu quả của loại rủi ro này có thể tốt mà cũng có thể xấu.
1.1.3.6. Theo phạm vi ảnh hưởng của rủi ro

Cũng căn cứ theo giáo trình Bài giảng gốc Nguyên lý Quản trị rủi ro, dựa
vào phạm vi ảnh hưởng của rủi ro, rủi ro được phân loại thành:


21
- Rủi ro chung: Những rủi ro nằm ngoài vòng kiểm soát và gây hậu quả cho rất
nhiều người, cho xã hội nói chung, bao gồm các thảm họa thiên nhiên hay
vấn đề chiến tranh, chính trị, gây thiệt hại cho nhiều người. Vì vậy việc khắc
phục loại rủi ro này là trách nhiệm của toàn xã hội, cần đến hỗ trợ của Chính
phủ và Quốc tế.

- Rủi ro riêng: Những rủi ro chỉ gây thiệt hại cho một hoặc một số ít người.
Những rủi ro này thường mang tính chất cá nhân cả về nguyên nhân lẫn hậu
quả.
1.1.3.7. Theo hoạt động kinh doanh nhập khẩu
Với thực tế của hoạt động kinh doanh nhập khẩu, ta có thể gặp các loại rủi ro
như sau:
- Rủi ro trong đàm phán, soạn thảo và ký kết hợp đồng:
(1) Rủi ro trong đàm phán:
Đàm phán là quá trình mà các bên trao đổi, thảo luận về các vấn đề đang
quan tâm hoặc các vấn đề còn bất đồng để đạt được một thỏa thuận thống nhất áp
dụng cho các bên liên quan. Trong kinh doanh quốc tế, đàm phán là một hoạt động
không thể thiếu và có vị trí quan trọng đặc biệt. So với đàm phán trong kinh doanh
nội địa thì đàm phán trong kinh doanh quốc tế phức tạp hơn.
Đàm phán trong kinh doanh quốc tế có thể được thực hiện qua thư tín, điện
thoại hoặc đàm phán trực tiếp. Mỗi hình thức đàm phán có ưu, nhược điểm riêng
nên sẽ phát sinh các rủi ro khác nhau:
Đàm phán qua thư tín: Đây là hình thức mà thư từ được gửi bằng bưu điện,
telex, fax, hoặc email, các bên thoả thuận với nhau những điều khoản cần thiết của
một hợp đồng.

Ưu điểm của đàm phán qua thư tín:
+ Ít tốn kém.
+ Người gửi có thời gian và điều kiện để cân nhắc, tham khảo ý kiến của nhiều
người khác trước khi gửi đi.


22
+ Cùng một thời gian có thể giao dịch đàm phán bằng thư với nhiều đối tác khác
nhau.
Nhược điểm của đàm phán qua thư tín:
Thời gian đàm phán kéo dài, có thể trải qua nhiều lần viết thư mới đạt được kết quả
cuối cùng.
Rủi ro của đàm phán qua thư tín:
+ Hình thức trình bày chính xác không chính xác, chuyên nghiệp.
+ Nội dung, lý lẽ được diễn đạt không đầy đủ, không khúc chiết, hoặc do sử dụng
những từ ngữ không chính xác dễ gây hiểu sai về nội dung cần trao đổi.
Đàm phán qua điện thoại: Đây là hình thức qua đường dây điện thoại quốc
tế, các bên thực hiện trao đổi với nhau để đi đến ký kết hợp đồng ngoại thương.
Ưu điểm của đàm phán qua điện thoại:
Đàm phán quá điện thoại sẽ giúp đạt được kết quả đàm phán nhanh chóng.
Nhược điểm của đàm phán qua điện thoại:
+ Rất tốn kém.
+ Có thể không trình bày được hết ý trong quá trình đàm phán bằng điện thoại.
+ Trao đổi qua điện thoại là trao đổi miệng, không có gì làm bằng chứng cho sự
thỏa thuận, quyết định trong trao đổi.
Rủi ro của đàm phán qua điện thoại:
Người giao dịch bằng điện thoại không có trình độ ngoại ngữ và trình độ
chuyên môn tốt có thể khiến đối tác hiểu nhầm, hiểu sai, mất lòng dẫn tới từ chối
hợp tác, mất đi cơ hội kinh doanh.
Đàm phán trực tiếp: Đây là hình thức các bên trực tiếp gặp mặt trao đổi, thảo

luận với nhau để đi đến hình thành hợp đồng ngoại thương.
Ưu điểm của đàm phán trực tiếp:


23
+ Đàm phán trực tiếp giúp đẩy nhanh tốc độ đàm phán.
+ Cho phép giải quyết những bất đồng phức tạp giữa các bên, tạo được phần nào sự
thấu hiểu lẫn nhau và duy trì được mối quan hệ hợp tác lâu dài với nhau.
+ Kết quả đàm phán có được sự xác nhận pháp lý ngay của các bên giúp cho hợp
đồng có thể nhanh chóng đi vào thực hiện.
Nhược điểm của đàm phán trực tiếp:
Cũng như đàm phán qua điện thoại, doanh nghiệp phải chi rất nhiều cho các cuộc
gặp mặt trực tiếp.
Rủi ro của đàm phán trực tiếp:
Rủi ro có thể xảy ra nếu trước buổi gặp gỡ đối tác mà không có sự tìm hiểu
kỹ càng những tài liệu liên quan hoặc không nắm bắt cụ thể về đối tác. Rủi ro càng
nhiều nếu người thực hiện đàm phán không đủ năng lực và nghệ thuật đàm phán để
tạo được thế chủ động khi đàm phán. Trong đoàn người tham gia gặp gỡ đối tác,
nếu các thành viên không hiểu ý nhau hoặc chưa từng làm việc với nhau dễ dẫn tới
tranh luận nội bộ nên càng khó để thống nhất với đối tác trong quá trình đàm phán.
(2) Rủi ro trong soạn thảo hợp đồng:
Soạn thảo hợp đồng là một khâu quan trọng trong hoạt động kinh doanh quốc
tế. Soạn thảo hợp đồng giúp cho doanh nghiệp văn bản hóa những gì mình muốn,
đồng thời dự liệu những gì đối tác muốn trước khi đàm phán. Nó giống như một bản
kế hoạch cho việc đàm phán, khi có một dự thảo tốt coi như đã đạt 50% công việc
đàm phán và ký kết hợp đồng. Nếu bỏ qua khâu này mà chỉ đàm phán sau đó mới
soạn thảo hợp đồng thì dễ dẫn đến thiếu sót, sơ hở trong hợp đồng, đặc biệt đối với
những thương vụ lớn. Do đó thực hiện tốt khâu soạn thảo hợp đồng sẽ giúp doanh
nghiệp có thể phòng ngừa và hạn chế nhiều rủi ro trong quá trình thực hiện hợp
đồng.

Rủi ro trong soạn thảo hợp đồng là thiếu dẫn chiếu các văn bản pháp luật hay
tập quán quốc tế liên quan hoặc thiếu những điều khoản cần thiết của một hợp đồng
ngoại thương, nhất là các điều khoản bảo vệ doanh nghiệp khi xảy ra tranh chấp


24
thương mại. Với các doanh nghiệp nhập khẩu Việt Nam, không có nhiều kinh
nghiệm trên thương trường như các doanh nghiệp quốc tế nên hợp đồng thường từ
phía đối tác nước ngoài soạn thảo, hoặc nếu doanh nghiệp Việt Nam soạn thảo thì
cũng dựa trên mẫu hợp đồng của nước ngoài, vì vậy hợp đồng thường chứa đựng
những điều khoản bất lợi. Với các doanh nghiệp nước ngoài luôn có bộ phận pháp lý
chuyên trách về soạn thảo và đánh giá hợp đồng nhưng rất ít doanh nghiệp ở Việt Nam
làm điều này nên dễ gặp phải rủi ro trong quá trình soạn thảo hợp đồng.

(3) Ký kết hợp đồng:
Trước khi ký kết hợp đồng, nếu doanh nghiệp không kiểm tra lại các điều
khoản ghi trong hợp đồng thì sau khi hợp đồng đã được ký thì việc sửa chữa lại
những điều khoản bất lợi cho mình là rất khó khăn, tốn thời gian và phải cần có sự
đồng ý của tất cả các bên tham gia. Khi hợp đồng được lập nhiều hơn một bản,
doanh nghiệp chủ quan không kiểm tra tất cả các bản hợp đồng hay không soát lại
các bản có giống nhau không mà đã ký cũng có thể gặp các bất lợi nếu có tranh
chấp sau này.

- Rủi ro trong thanh toán:
Có nhiều phương thức thanh toán quốc tế và mỗi phương thức thanh toán có
các rủi ro khác nhau:
Chuyển tiền bằng điện trả trước: Rủi ro với người mua là người bán nhận
tiền rồi nhưng không giao hàng hoặc giao hàng chậm tiến độ.
Chuyển tiền bằng điện trả ngay hoặc trả sau: Rủi ro với người bán là đã gửi
hàng hóa đi nhưng người mua từ chối nhận hàng và không thực hiện thanh toán

hoặc người mua thanh toán chậm hoặc người mua gặp vấn đề về tài chính không có
khả năng thanh toán.
Thanh toán bằng tín dụng thư: Rủi ro với người mua là người bán lập bộ
chứng từ giả để yêu cầu thanh toán hoặc hàng hóa đã tới nơi nhưng bộ chứng từ tới
sau nên người mua phải trả phí lưu kho cho lô hàng cho tới khi có bộ chứng từ gốc
để làm thủ tục Hải quan. Rủi ro với người bán là bộ chứng từ có sai sót nên ngân
hàng từ chối thanh toán hoặc ngân hàng phá sản nên không thể thực hiện thanh
toán.

- Rủi ro trong vận chuyển hàng hóa:


25
Do việc vận chuyển hàng hóa từ nước người bán đến nước người mua
thường cách xa nhau, thời gian vận chuyển thường mất từ một tuần với đường hàng
không đến hai mươi ngày hoặc một tháng hoặc hai tháng với đường biển nên khó
tránh khỏi các trường hợp tự nhiên bất khả kháng. Ngoài ra, quá trình vận chuyển
còn có thể gặp rủi ro từ phía công ty vận tải hay nhân viên ở cảng khi bốc xếp hàng
hóa, chuyển đổi tàu,… dẫn đến hàng hóa bị hư hại một phần hoặc toàn bộ.
- Rủi ro trong quá trình giao nhận hàng hóa:
Rủi ro trong quá trình giao nhận thường xảy ra do một số nguyên nhân như:
+ Thiếu thông tin về hãng tàu và đại lý của hãng tàu, ngày hàng hóa dự kiến tới, địa
điểm,… nên không chủ động trong việc nhận hàng.
+ Không nắm vững các kỹ thuật sắp xếp hàng trên phương tiện vận tải để đảm bảo
số lượng và chất lượng được giao với chi phí tối ưu nhất.
+ Không chủ động trong việc thuê phương tiện vận tải và hãng vận chuyển vì tập
quán của các doanh nghiệp Việt Nam là mua CIF, bán FOB nên các doanh nghiệp
Việt Nam dễ gặp bất lợi trong quá trình giao nhận.
- Rủi ro trong mua bảo hiểm:
Hầu hết các doanh nghiệp nhập khẩu Việt Nam chọn giá CIF để ký kết hợp

đồng nên ít có kinh nghiệm trong lựa chọn hãng bảo hiểm và mua loại bảo hiểm
thích hợp. Một số rủi ro có thể gặp phải khi mua bảo hiểm là:
+ Doanh nghiệp có thể sẽ không được hưởng lợi từ hợp đồng bảo hiểm hoặc nếu có,
bảo hiểm không đủ giá trị và không hết rủi ro do doanh nghiệp đã không mua đủ giá
trị với điều kiện bảo hiểm mọi rủi ro, tổn thất.
+ Không đánh giá chính xác tính nghiêm trọng của rủi ro đối với hàng hoá nên dẫn
tới việc mua không đúng loại bảo hiểm cần thiết.
+ Không xuất trình đúng giấy tờ theo đúng quy định của hợp đồng bảo hiểm.

- Rủi ro trong thuê tàu:
Đối với việc thuê tàu, doanh nghiệp có thể gặp rủi ro đắm, chìm tàu, hoặc tàu
đi chệch hướng… do tàu không đủ khả năng đi biển, hãng vận chuyển không có uy
tín, hoặc chọn tàu có cước phí thấp nhưng chất lượng dịch vụ kém, không an toàn.
- Rủi ro trong quá trình làm thủ tục Hải quan:
Nếu doanh nghiệp chưa thông thạo các thủ tục Hải quan cho hàng nhập,
không chuẩn bị đầy đủ chứng từ cần thiết để làm thủ tục Hải quan thì sẽ làm mất
thêm thời gian lưu kho hàng hóa.