Quản lý dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học_2

Header Page 1 of 128.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2

NGUYỄN VŨ ANH

QUẢN LÝ DẠY HỌC Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỆ THUẬT
HÀ NỘI THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGƢỜI HỌC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2018

Footer Page 1 of 128.


Header Page 2 of 128.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2

NGUYỄN VŨ ANH

QUẢN LÝ DẠY HỌC Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỆ THUẬT
HÀ NỘI THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGƢỜI HỌC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học

PGS.TS. Nguyễn Xuân Thức

HÀ NỘI - 2018

Footer Page 2 of 128.


Header Page 3 of 128.

LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn đối với quý thầy, cô giáo
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 đã tận tình giảng dạy, tạo điều kiện giúp
đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới PGS. TS
Nguyễn Xuân Thức đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình
nghiên cứu để hoàn thành Luận văn.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn Đảng ủy, Ban Giám Hiệu cùng tập thể
cán bộ quản lý và giảng viên Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội đã tạo mọi
điều kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu và giúp đỡ tôi trong quá trình
thực hiện Luận văn.
Tuy nhiên, do trình độ nghiên cứu và thời gian nghiên cứu có hạn nên
trong quá trình nghiên cứu đề tài khó tránh khỏi những sơ xuất, thiếu sót.
Kính mong nhận được ý kiến đóng góp và chỉ dẫn quý báu của quý thầy, cô
và bạn bè đồng nghiệp để Luận văn được hoàn thiện hơn.
Trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 30 tháng 6 năm 2018
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Vũ Anh

Footer Page 3 of 128.


Header Page 4 of 128.

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này
là trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác. Tôi cũng xin cam đoan
rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các
thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Vũ Anh

Footer Page 4 of 128.


Header Page 5 of 128.

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
LỜI CAM ĐOAN
BẢNG KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................ 1
2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 3
5. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 4

6. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 4
7. Cấu trúc luận văn .......................................................................................... 4
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC Ở TRƢỜNG
CAO ĐẲNG, ĐẠI HỌC NGHỆ THUẬT THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC NGƢỜI HỌC ............................................................................ 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 6
1.1.1. Các nghiên cứu về quản lý dạy học ở trường phổ thông ........................ 6
1.1.2. Các nghiên cứu về quản lý dạy học ở trường cao đẳng, đại học ........... 7
1.1.3. Đánh giá các công trình nghiên cứu đi trước và xác định các vấn đề
cần giải quyết trong nội dung nghiên cứu của luận văn................................... 9
1.2. Các khái niệm cơ bản ................................................................................. 9
1.2.1. Quản lý .................................................................................................... 9
1.2.2. Năng lực, phát triển năng lực ............................................................... 11
1.2.3. Dạy học theo hướng phát triển năng lực .............................................. 13
1.2.4. Quản lý dạy học theo hướng phát triển năng lực ................................. 14

Footer Page 5 of 128.


Header Page 6 of 128.

1.3. Dạy học theo hướng phát triển năng lực ở trường cao đẳng, đại học nghệ
thuật ................................................................................................................. 15
1.3.1. Đặc trưng dạy học ở trường cao đẳng nghệ thuật................................ 15
1.3.2. So sánh sự khác biệt giữa dạy học theo nội dung và dạy học theo hướng
phát triển năng lực .......................................................................................... 20
1.3.3. Đặc điểm lứa tuổi sinh viên và sinh viên trường nghệ thuật ................ 21
1.4. Quản lý dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát
triển năng lực người học ................................................................................. 22
1.4.1. Phân cấp quản lý trong quản lý dạy học theo hướng phát triển năng lực

người học ......................................................................................................... 22
1.4.2. Nội dung quản lý dạy học ở trường cao đẳng nghệ thuật theo hướng
phát triển năng lực người học ......................................................................... 24
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dạy học ở trường cao đẳng, đại học
nghệ thuật theo hướng phát triển năng lực người học .................................... 31
1.5.1. Các yếu tố bên ngoài nhà trường .......................................................... 31
1.5.2. Các yếu tố bên trong nhà trường .......................................................... 32
Kết luận chương 1 ........................................................................................... 36
CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC Ở TRƢỜNG CAO
ĐẲNG NGHỆ THUẬT HÀ NỘI THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG
LỰC NGƢỜI HỌC ....................................................................................... 38
2.1. Tổ chức khảo sát thực trạng quản lý dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ
thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học ................................ 38
2.1.1. Mục đích khảo sát ................................................................................. 38
2.1.2. Nội dung khảo sát.................................................................................. 38
2.1.3. Phương pháp khảo sát........................................................................... 38
2.1.4. Cách cho điểm và thang đánh giá......................................................... 39
2.1.5. Mẫu khảo sát và địa bàn khảo sát......................................................... 40

Footer Page 6 of 128.


Header Page 7 of 128.

2.2. Thực trạng dạy học ở Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng
phát triển năng lực người học.......................................................................... 42
2.2.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu dạy học................................................. 42
2.2.2. Mức độ thực hiện nội dung chương trình dạy học ................................ 44
2.2.3. Mức độ thực hiện hình thức dạy học ..................................................... 46
2.2.5. Thực trạng thuận lợi, khó khăn trong dạy học ..................................... 50

2.3. Thực trạng quản lý dạy học ở Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo
hướng phát triển năng lực người học .............................................................. 54
2.3.1. Quản lý hoạt động chuẩn bị bài của giảng viên ................................... 54
2.3.2. Quản lý giảng dạy trên lớp của giảng viên ........................................... 56
2.3.3. Quản lý điều kiện và phương tiện dạy học............................................ 59
2.3.4. Quản lý học tập trên lớp và đánh giá kết quả học tập của sinh viên ... 61
2.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hướng đến quản lý dạy học ở trường Cao đẳng
Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học ....................... 66
2.4.1. Các yếu tố bên ngoài nhà trường .......................................................... 66
2.4.2. Các yếu tố bên trong nhà trường .......................................................... 68
2.5. Đánh giá thực trạng quản lý dạy học trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội
theo hướng phát triển năng lực người học ...................................................... 72
2.5.1. Mặt mạnh và nguyên nhân .................................................................... 73
2.5.2. Mặt yếu và nguyên nhân ....................................................................... 73
Kết luận chương 2 ........................................................................................... 76
CHƢƠNG 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC Ở TRƢỜNG CAO
ĐẲNG NGHỆ THUẬT HÀ NỘI THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG
LỰC NGƢỜI HỌC ....................................................................................... 77
3.1. Nguyên tắc xây dựng biện pháp quản lý dạy học .................................... 77
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống........................................................ 77
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa.......................................................... 77

Footer Page 7 of 128.


Header Page 8 of 128.

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ....................................................... 77
3.2. Biện pháp quản lý dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo
hướng phát triển năng lực người học .............................................................. 78

3.2.1. Tổ chức xác định các năng lực học tập cần thiết của sinh viên trường
Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội trong giai đoạn đổi mới giáo dục hiện nay ..... 78
3.2.2. Tổ chức dạy học trên lớp cho sinh viên dựa trên năng lực và phát triển
năng lực sinh viên ........................................................................................... 80
3.2.3. Chỉ đạo đổi mới hình thức dạy học, phương pháp dạy học lấy người
học làm trung tâm ........................................................................................... 84
3.2.4. Tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giảng viên theo hướng phát
triển năng lực người học ................................................................................. 87
3.2.5. Đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo hướng phát triển năng lực
dựa trên năng lực được hình thành ở sinh viên .............................................. 90
3.2.6. Xây dựng môi trường học tập trong nhà trường theo hướng tổ chức biết
học hỏi ............................................................................................................. 92
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 96
3.4. Khảo nghiệm về tính cấp thiết và tính khả thi của biện pháp quản lý dạy
học tại trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực
người học ......................................................................................................... 97
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm .......................................................................... 97
3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm ......................................................................... 97
3.4.3. Tiêu chí và thang đánh giá .................................................................... 97
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm............................................................................. 98
Kết luận chương 3 ......................................................................................... 106
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 107
1. Kết luận ..................................................................................................... 107

Footer Page 8 of 128.


Header Page 9 of 128.

1.1. Trên cơ sở phân tích tài liệu lý luận, đề tài xác định lý luận cơ bản của

luận văn: ........................................................................................................ 107
1.2. Khảo sát 95 cán bộ quản lý và giảng viên trường Cao đẳng Nghệ thuật
Hà Nội bước đầu kết luận: ............................................................................ 107
1.3. Trên cơ sở lý luận và khảo sát thực trạng quản lý dạy học ở trường Cao
đẳng Nghệ thuật Hà Nội, luận văn đã đề xuất 6 biện pháp quản lý dạy học ở
trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người
học: ................................................................................................................ 108
2. Kiến nghị ................................................................................................... 109
2.1. Đối với Bộ Lao động - Thương binh và xã hội ...................................... 109
2.2. Đối với trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội........................................ 109
DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................... 111
PHỤ LỤC

Footer Page 9 of 128.


Header Page 10 of 128.

BẢNG KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TT

Chữ viết tắt

Nội dung

1

CBQL

Cán bộ quản lý

2

CĐNTHN

Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội

3

CĐ, ĐH

Cao đẳng, đại học

4

CSVC

Cơ sở vật chất

5

GV

Giảng viên

6

HSSV

Học sinh sinh viên

7

QL

Quản lý

8

QLDH

Quản lý dạy học

9

SV

Sinh viên

10 NL

Năng lực

11 PTNL

Phát triển năng lực

Footer Page 10 of 128.

Header Page 11 of 128.

DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Bảng 2.1. Cách cho điểm và thang đánh giá thực trạng dạy học theo hướng
phát triển năng lực người học ......................................................................... 39
Bảng 2.2. Cách cho điểm và thang đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quản
lý dạy học theo hướng phát triển năng lực người học .................................... 39
................................................ 42
Bảng 2.4. Mức độ thực hiện mục tiêu dạy học ................................................ 43
Bảng 2.5. Mức độ thực hiện nội dung chương trình dạy học ......................... 44
Bảng 2.6. Mức độ thực hiện hình thức dạy học .............................................. 46
Bảng 2.7. Mức độ thực hiện phương pháp dạy học........................................48
Bảng 2.8. Thuận lợi ......................................................................................... 50
Bảng 2.9. Khó khăn ......................................................................................... 50
Bảng 2.10. Tổng hợp đánh giá thực trạng dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ
thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học ............................... 52
Bảng 2.11. Mức độ thực hiện quản lý hoạt động chuẩn bị bài của giảng viên
......................................................................................................................... 54
Bảng 2.12. Mức độ thực hiện quản lý hoạt động giảng dạy trên lớp của giảng
viên .................................................................................................................. 56
Bảng 2.13. Mức độ thực hiện quản lý các điều kiện và phương tiện dạy học 59
Bảng 2.14. Mức độ thực hiện quản lý hoạt động học tập trên lớp và đánh giá
kết quả học tập của sinh viên .......................................................................... 62
Bảng 2.15. Tổng hợp thực trạng quản lý dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ
thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học ............................... 64
Bảng 2.16. Mức độ ảnh hưởng của môi trường bên ngoài đến quản lý dạy học
......................................................................................................................... 66
Bảng 2.17. Mức độ ảnh hưởng của môi trường bên trong đến quản lý dạy học
......................................................................................................................... 69

Footer Page 11 of 128.


Header Page 12 of 128.

Bảng 2.18. Tổng hợp mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý dạy học ở
trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học
năng lực người học.......................................................................................... 72
Bảng 3.1. Mẫu khảo nghiệm ........................................................................... 97
Bảng 3.2.Tiêu chí và thang đánh giá .............................................................. 98
Bảng 3.3. Kết quả khảo nghiệm về tính cấp thiết của các biện pháp quản lý
dạy học theo hướng phát triển năng lực người học ........................................ 98
Bảng 3.4. Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các biện pháp đề xuất ....... 100
Bảng 3.5. Mối quan hệ giữa tính cấp thiết và khả thi của biện pháp quản lý
dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng
lực người học................................................................................................. 102
SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý dạy học của nhà trường ................ 23
BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Tổng hợp đánh giá thực trạng dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ
thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học………………………53
Biểu đồ 2.2 Tổng hợp thực trạng quản lý dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ
thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học………………………65
Biểu đồ 2.3.Tổng hợp thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản
lý dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng
lực người học……………………………………………………………………..….72
Biểu đồ 3.1. Mối quan hệ giữa tính cấp thiết và khả thi của biện pháp quản lý
dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng
lực người học................................................................................................. 104

Footer Page 12 of 128.


Header Page 13 of 128.
1

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
1.1. Đất nước ta đang chuyển dần sang thời kì thực hiện công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế. Văn kiện Đại hội Đảng Cộng
Sản Việt Nam nhiều khoá đã nhấn mạnh : "Nâng cao dân trí, đào tạo nhân
lực, bồi dưỡng nhân tài và phát huy nguồn nhân lực to lớn của con người Việt
Nam là nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại
hoá đất nước". Đặc biệt, Nghị quyết Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ
XII năm 2016 đã đưa ra một số giải pháp mà toàn Đảng, toàn quân, toàn dân
cần đẩy mạnh thực hiện với mong muốn “Trong 5 năm tới tiếp tục đẩy mạnh
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, chú trọng công nghiệp hóa, hiện đại
hóa nông nghiệp, nông thôn, phát triển nhanh, bền vững; phấn đấu sớm đưa
nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại”. Một trong
những giải pháp đó chính là “Đổi mới giáo dục - đào tạo, nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực, đồng thời phát triển, ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ,
đặc biệt là công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ năng lượng
sạch, công nghệ thông tin phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”
[19].
Vì vậy mà mục tiêu của giáo dục nước nhà là hướng tới việc đào tạo
những con người phát triển toàn diện về đức, trí, lao, thể, mĩ; dạy người, dạy
chữ và dạy nghề. Nhằm hướng tới những con người lao động tích cực, chủ
động linh hoạt, tư duy sáng tạo, sẵn sàng thích ứng với xã hội đang từng ngày
đổi thay.

Có thể thấy rằng việc đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục dạy và
học là một vấn đề không thể thiếu đối với mọi nhà trường. Đặc biệt là với
những chuyên ngành Văn hóa Nghệ thuật nơi có những đặc thù riêng. Và

Footer Page 13 of 128.


Header Page 14 of 128.
2

trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội cũng là một trong những trường có đặc
thù đào tạo dạy và học như thế.
1.2. Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội với bề dày lịch sử hơn 50
năm là nơi đã đào tạo ra rất nhiều nhân tài cho đất nước ở các lĩnh vực nghệ
thuật. Vấn đề chất lượng dạy học luôn được quan tâm và ưu tiên hàng đầu
trong Nhà trường. Tuy nhiên, từ tháng 01/2017, trường được chuyển sang trực
thuộc Bộ Lao động - Thương binh và xã hội, do đó công tác quản lý dạy học
của trường đang gặp nhiều bất cập do phải thay đổi theo quy chuẩn của Bộ;
chương trình đào tạo theo tín chỉ trong toàn khối Cao đẳng hiện vẫn đang
trong giai đoạn xây dựng; quá trình dạy học chưa có sự đồng bộ ở các cấp;
việc học tập của người học chưa thực sự tích cực hóa, chưa phát huy được hết
năng lực của mình. Trước thực trạng trên, Đảng ủy, Ban giám hiệu nhà trường
đã hết sức nỗ lực tìm ra những giải pháp hữu hiệu, xây dựng “Chiến lược phát
triển trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội giai đoạn 2015 - 2020, tầm nhìn
2030” nhằm góp phần cho sự phát triển của Nhà trường, với mục tiêu đáp ứng
được yêu cầu đào tạo phù hợp với sự phát triển của xã hội hiện nay và trong
giai đoạn tới. Quản lý dạy học theo hướng phát triển năng lực người học là
một vấn đề rất quan trọng trong việc đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao
chất lượng đào tạo, nó ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của Nhà trường.
1.3. Trong lĩnh vực nghiên cứu quản lý giáo dục đã có các công trình

nghiên cứu về loại hình trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội như: phát triển
đội ngũ giảng viên, quản lý đào tạo theo mô hình CIPO... nhưng nghiên cứu
về quản lý dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát
triển năng lực người học còn chưa được nghiên cứu. Vì vậy tác giả lựa chọn
nghiên cứu đề tài: “Quản lý dạy học ở trƣờng Cao đẳng Nghệ thuật Hà
Nội theo hƣớng phát triển năng lực ngƣời học” làm đề tài nghiên cứu của
mình, với mục đích góp phần nâng cao chất lượng dạy học trong Nhà trường.

Footer Page 14 of 128.


Header Page 15 of 128.
3

2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng quản lý dạy học đề xuất
các biện pháp quản lý dạy học theo hướng phát triển năng lực người học
nhằm nâng cao chất lượng dạy học và phát triển năng lực cho sinh viên
trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý dạy học ở trường cao đẳng,
đại học theo hướng phát triển năng lực người học.
3.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý dạy học ở trường
Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội.
3.3. Đề xuất các biện pháp quản lý dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ
thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học.
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của biện pháp quản lý dạy
học theo hướng phát triển năng lực người học đề xuất.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu

Quản lý dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát
triển năng lực người học.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
4.2.1. Chủ thể quản lý bao gồm: Hiệu trưởng, các phòng ban chức năng
và các khoa trong Nhà trường. Đề tài tập trung nghiên cứu chủ thể quản lý
chính là Hiệu trưởng, còn các chủ thể khác là chủ thể quản lý phối hợp.
Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội có các bậc đào tạo là Cao đẳng và
Trung cấp chuyên nghiệp (Trung cấp ngắn hạn và trung cấp dài hạn) các ngành
Nghệ thuật. Đề tài chỉ nghiên cứu các biện pháp quản lý đào tạo bậc Cao đẳng.
Các môn học nghiên cứu: các môn chung học lớp tập thể.
4.2.2. Đối tượng khảo sát: Cán bộ quản lý, giảng viên, sinh viên

Footer Page 15 of 128.


Header Page 16 of 128.
4

4.2.3. Địa bàn nghiên cứu: Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội
5. Giả thuyết khoa học
Quản lý dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội hiện nay còn
bộc lộ các bất cập trong tổ chức dạy học, đánh giá dạy học... làm hạn chế chất
lượng dạy học và phát triển năng lực cho sinh viên. Đề xuất và thực hiện các
biện pháp quản lý dạy học trong nhà trường theo hướng phát triển năng lực sẽ
nâng cao được chất lượng dạy học và phát triển năng lực cho sinh viên, đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích, tổng hợp, hệ thống các tài liệu lý luận có liên quan đến quản
lý dạy học, năng lực và quản lý dạy học theo hướng phát triển năng lực người

học để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài luận văn.
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Sử dụng các phương pháp nghiên cứu điều tra bằng phiếu, phỏng vấn,
tổng kết kinh nghiệm, chuyên gia... để nghiên cứu, thu thập số liệu, tư liệu...
xây dựng cơ sở thực tiễn đề xuất các biện pháp quản lý dạy học ở trường Cao
đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học.
6.3. Nhóm phương pháp toán thống kê
Sử dụng các công thức toán thống kê như số trung bình cộng, số trường
vị, hệ số tương quan... để định lượng kết quả nghiên cứu. Trên cơ sở đó rút ra
các nhận xét khoa học về quản lý dạy học trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà
Nội.
7. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo, phụ lục, luận văn gồm 3 chương:

Footer Page 16 of 128.


Header Page 17 of 128.
5

Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý dạy học ở trường cao đẳng, đại
học nghệ thuật theo hướng phát triển năng lực người học.
Chương 2: Thực trạng quản lý dạy học ở trường Cao đẳng Nghệ thuật
Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học.
Chương 3: Biện pháp quản lý dạy học tại trường Cao đẳng Nghệ thuật
Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học.

Footer Page 17 of 128.

Header Page 18 of 128.
6

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG
NGHỆ THUẬT THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC NGƢỜI HỌC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu về quản lý dạy học ở trường phổ thông
Xuất phát từ vai trò của quản lý dạy học để nâng cao chất lượng dạy
học ở trường phổ thông các cấp nên đã có nhiều công trình nghiên cứu về vấn
đề ở các góc độ khoa học khác nhau như tâm lý học, giáo dục học, quản lý
giáo dục, v.v… Sản phẩm của các công trình nghiên cứu thể hiện trong các
bài báo khoa học, tài liệu, sách và các đề tài nghiên cứu khoa học cấp độ thạc
sĩ, tiến sĩ. Có thể kể ra một số công trình nghiên cứu sau:
Công trình “Dạy học theo định hướng hình thành và phát triển năng
lực người học ở trường phổ thông” của Lê Đình Trung và Phan Thị Thanh
Hội [40] đã trình bày một số vấn đề chung về hình thành và phát triển năng
lực người học ở trường phổ thông trung học, định hướng dạy học theo tiếp
cận năng lực ở trường phổ thông trung học, kiểm tra đánh giá theo định
hướng hình thành và phát triển năng lực người học; “Tài liệu tập huấn dạy
học và kiểm tra đánh giá học tập theo định hướng phát triển năng lực của học
sinh” mà Bộ Giáo dục và đào tạo [6] ban hành đã đề xuất việc đổi mới đồng
bộ phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục; Tác giả Phạm
Đỗ Nhật Tiến [38] với bài báo “Bài toán đổi mới đánh giá người học trong
giáo dục theo tiếp cận năng lực”; Phạm Văn Khanh [29] viết “Dạy học phát
triển phẩm chất năng lực trong mối quan hệ với phát triển nhân cách”; Hồ
Bá Nhâm [34] có bài “Đổi mới giáo dục với việc phát triển tiềm năng, năng
lực con người”. Tạp chí Giáo chức số 115 tháng 11/2016 có bài: “Đổi mới

Footer Page 18 of 128.


Header Page 19 of 128.
7

hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh trung học cơ
sở ở huyện Ea Kar, tỉnh Đak Lak” của Nguyễn Thanh Dương [9] đã đề ra một
số biện pháp nhằm đổi mới quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển
năng lực học sinh ở các trường tại địa phương; Tác giả Trần Bá Hoành [20]
với bài viết “Dạy học lấy học sinh làm trung tâm: nguồn gốc, bản chất, đặc
điểm”…
Luận văn Thạc sỹ Quản lý giáo dục: “Quản lý hoạt động dạy học của
hiệu trưởng trường Trung học phổ thông quận Hồng Bàng - Thành phố Hải
Phòng”, Vũ Quang Vinh [45]; “Quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát
triển năng lực người học ở các trường trung học phổ thông huyện sông Lô
tỉnh Vĩnh Phúc”, Triệu Văn Hải [13]; “Quản lý dạy học ở các trường trung
học cơ sở thành phố Hưng Yên theo yêu cầu đổi mới giáo dục”, Trần Thị Hà
[12]; “Quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng các trường trung học phổ
thông có nhiều dân tộc thiểu số huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng”, Tạ Công
Điệp [10]; “Biện pháp quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng các trường
trung học cơ sở huyện Ứng hòa, tỉnh Hà Tây”, Vũ Trí Thức [37].v.v... Các
luận văn thạc sĩ trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn đã đề xuất các biện
pháp quản lý hoạt động dạy học ở nhà trường nhằm nâng cao chất lượng dạy
học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
1.1.2. Các nghiên cứu về quản lý dạy học ở trường cao đẳng
Đã có nhiều nghiên cứu khoa học về dạy học ở trường cao đẳng và
quản lý dạy học ở trường cao đẳng của các nhà khoa học thuộc các lĩnh vực
khoa học khác nhau, có thể nêu ra một số công trình nghiên cứu sau:

“Chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm bậc 1 dùng trong các
trường trung học chuyên nghiệp”, Sở Giáo dục và đào tạo Hà Nội [36]; Tác
giả Nguyễn Quang Huỳnh [22] viết “Một số vấn đề lý luận giáo dục chuyên
nghiệp và đổi mới phương pháp dạy học” đã phân tích, tổng hợp những thông
tin hiện đại về đổi mới phương pháp dạy - học trong các trường đại học và

Footer Page 19 of 128.


Header Page 20 of 128.
8

chuyên nghiệp,v.v…
Luận văn thạc sỹ khoa học quản lý giáo dục: “Thực trạng quản lý hoạt
động dạy học theo định hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo
của sinh viên tại trường Đại học Lao động Xã hội CSII” của Nguyễn Thị
Thúy Hiền [17]; “Quản lý dạy học môn giáo dục quốc phòng an ninh tại
trung tâm giáo dục quốc phòng an ninh Tây Bắc”, Nguyễn Duy Bình [4];
“Quản lý dạy học nhóm ngành kinh tế ở trường Đại học kinh tế - kỹ thuật
công nghiệp”, Phạm Nhất Khiêm [30]; “Quản lý dạy học theo học chế tín chỉ
tại trường Đại học Sư phạm Hà Nội”, Trần Thị Ánh Tuyết [42]; Luận văn
Thạc sỹ “Quản lý hoạt động dạy học ở trường Cao đẳng nghề Vinashin”,
Nguyễn Quang Vũ [46]; “Quản lý hoạt động dạy học môn Tin học ở trường
Trung cấp cảnh sát nhân dân VI”, Nguyễn Ngọc Ánh [2]; Nguyễn Mạnh
Hưng [23] với “Quản lý dạy học thực hành nghề xây dựng cầu đường bộ hệ
Trung cấp tại trường Cao đẳng nghề Giao thông vận tải TW1”; “Quản lý dạy
học môn giáo dục thể chất ở trường Cao đẳng Dược”, Hà Thị Bích Hậu [16].
Vấn đề quản lý dạy học các ngành nghệ thuật tại các trường cao đẳng
cũng đã có một số tác giả nghiên cứu. Cụ thể như: “Quản lý dạy học theo
hướng tích cực hóa học tập của sinh viên trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà

Nội”, Ngô Quỳnh Vân [44]; “Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
hoạt động dạy học múa dân gian Việt Nam - bậc Trung cấp tại trường Cao
đẳng Múa Việt Nam”, Đỗ Thị Thu Hằng [15]; “Biện pháp quản lý hoạt động
dạy học nhóm ngành nghệ thuật của trường trung cấp văn hóa nghệ thuật
Nam Định trong giai đoạn hiện nay”, Trần Hữu Toàn [39].
Các nghiên cứu khoa học nêu trên đều trên cơ sở xây dựng cơ sở lí luận
về quản lý dạy học, phát hiện và đánh giá thực trạng dạy học, quản lý dạy học
các môn học và ở các trường cao đẳng được nghiên cứu, từ đó đề xuất các
biện pháp quản lý dạy học mới nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở loại hình
trường cao đẳng trên các vùng miền khác nhau của cả nước.

Footer Page 20 of 128.


Header Page 21 of 128.
9

Như vậy, các công trình nghiên cứu trên đây đã đề cập đến công tác
quản lý dạy học ở các trường cao đẳng nói chung đến các trường cao đẳng
đào tạo nghệ thuật theo nhiều cách tiếp cận.
1.1.3. Đánh giá các công trình nghiên cứu đi trước và xác định các vấn đề
cần giải quyết trong nội dung nghiên cứu của luận văn
a) Nhận xét: Các nghiên cứu về quản lý dạy học ở các trường phổ
thông nhiều còn nghiên cứu quản lý dạy học trên các trường cao đẳng ít hơn;
Nghiên cứu quản lý dạy học ở cao đẳng theo hướng phát triển năng lực người
học được đề cập nghiên cứu còn mỏng; cách tiếp cận chủ yếu trong các công
trình nghiên cứu tập trung vào tiếp cận chức năng, hoạt động. Hiện nay chưa
có đề tài nghiên cứu nào nghiên cứu cụ thể quản lý dạy học các ngành nghệ
thuật ở trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực
người học. Vì vậy, việc lựa chọn và xác định vấn đề nghiên cứu quản lý dạy

học ở trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực
người học đã xác định được điểm mới trong lĩnh vực quản lý giáo dục.
b) Xác định các vấn đề luận văn cần giải quyết: Xác lập cơ sở lí luận
về quản lý dạy học ở trường cao đẳng theo hướng phát triển năng lực người
học; phát hiện và đánh giá đúng thực trạng dạy học và quản lý dạy học ở
trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người
học; các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất các biện pháp quản lý dạy học ở trường
Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học.
1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Quản lý là vấn đề trung tâm của nhiều khoa học, vì vậy đã có nhiều
quan niệm khác nhau của các nhà khoa học trong và ngoài nước. Có thể nêu
ra một số quan niệm:
a) Về mặt thuật ngữ: Đại từ điển Tiếng Việt (1999) [48]: “Quản lý là
hoạt động của con người tác động vào tập thể người khác để phối hợp điều

Footer Page 21 of 128.


Header Page 22 of 128.
10

chỉnh phân công thực hiện mục tiêu chung”. Từ điển Tiếng Việt (2000) [43]:
“Quản lý là trông coi, giữ gìn theo những yêu cầu nhất định...”, “Tổ chức,
điều khiển các hoạt động theo những yêu cầu nhất định”.
b) Ý kiến của các nhà khoa học trong và ngoài nước:
K.Marx [7] đã viết: “Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao động
chung nào tiến hành trên quy mô tương đối lớn, thì ít nhiều cũng cần đến một
sự chỉ đạo để điều hòa những hoạt động cá nhân và thực hiện những chức
năng chung phát sinh từ sự vận động của toàn bộ cơ chế sản xuất... Một

người độc tấu vĩ cầm tự mình điều khiển lấy mình, còn một dàn nhạc thì cần
phải có nhạc trưởng”.
A.P.Aphanaxep [1] nói: “Quản lý hệ thống xã hội là khoa học, nghệ
thuật tác động vào hệ thống mà chủ yếu là những con người trong hệ thống
đó nhằm đạt được mục tiêu quản lý, trong đó mục tiêu kinh tế xã hội là cơ
bản”.
VP. Aunapu [47]: “Quản lý con người có nghĩa là tác động đến con
người sao cho hành vi, công việc và hoạt động của con người đáp ứng những
yêu cầu của xã hội, tập thể, để những cái có lợi cho tập thể và cá nhân thúc
đẩy sự tiến bộ của cả xã hội và cá nhân”.
Harold Kootz Curil Odonnell, Heinz Weihrich [14]: “Quản lý là hoạt
động đảm bảo sự phối hợp nỗ lực của cá nhân để đạt được mục tiêu quản lý
trong điều kiện chi phí thời gian, công sức, tài lực, vật lực ít nhất và đạt kết
quả cao nhất”.
Đặng Vũ Hoạt - Hà Thế Ngữ [21]: “Quản lý là một quá trình định
hướng, quá trình có mục tiêu, quản lý có hệ thống là quá trình tác động đến
hệ thống nhằm đạt được mục tiêu nhất định. Nhưng mục tiêu này đặc trưng
cho trạng thái mới của hệ thống mà người quản lý mong muốn”.
Trần Kiểm [31]: “Quản lý nhằm phối hợp nỗ lực của nhiều người sao
cho mục tiêu của từng cá nhân biến thành những thành tựu của xã hội”.

Footer Page 22 of 128.


Header Page 23 of 128.
11

Các quan niệm có những điểm khác nhau về quản lý nhưng khi nói đến
quản lý thường thống nhất một số điểm chung:
- Quản lý là quá trình tác động có chủ đích, có kế hoạch, có định hướng

cụ thể.
- Quản lý là điều kiện quan trọng để xã hội tồn tại và phát triển, hoạt
động thực hiện có hiệu quả.
- Quản lý bao giờ cũng có: chủ thể quản lý và đối tượng quản lý và diễn
ra trong một môi trường quản lý nhất định.
Từ điểm chung về quản lý nói trên luận văn xác định: quản lý là tác
động có định hướng, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý
nhằm đạt được mục tiêu quản lý đặt ra.
1.2.2. Năng lực, phát triển năng lực
1.2.2.1. Năng lực
Từ điển Tiếng Anh có 3 từ chỉ khái niệm năng lực: Ability: năng lực
theo nghĩa có khả năng cho phép cá nhân thực hiện hoạt động về thể chất và
tinh thần; Capacity: năng lực theo nghĩa có khả năng tạo ra cái gì, làm được,
hiểu được, học được trong điều kiện khó khăn; Competence: năng lực theo
nghĩa có khả năng thực hiện công việc. Vì vậy cũng có rất nhiều cách hiểu về
năng lực. Có thể nêu ra một số quan niệm:
Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế Thế giới (OECD) [52]: “Năng
lực là khả năng đáp ứng một cách hiệu quả những yêu cầu phức hợp trong
một bối cảnh cụ thể”.
Franz Emanuel Weinert [11]: “Năng lực là tổng hợp các khả năng và
kỹ năng sẵn có hoặc học được cũng như sự sẵn sàng của học sinh nhằm giải
quyết những vấn đề nảy sinh và hành động một cách trách nhiệm, có sự phê
phán để đi đến giải pháp”.
Forgues - Savage và Wong [51] (2010): Năng lực được xem là những
kiến thức, kĩ năng, phẩm chất và hành vi của nhân viên được thể hiện trong

Footer Page 23 of 128.


Header Page 24 of 128.

12

công việc và liên quan chặt chẽ với yêu cầu cấp độ mà tổ chức đơn vị đặt ra
để thực hiện tốt công việc của các cá nhân.
Jackson và Schuler [54] (2003): Năng lực được hiểu là những kĩ năng,
kiến thức, khả năng và những đặc điểm khác của người lao động để có thể
thực hiện hiệu quả yêu cầu công việc.
Peaple Soft [50] (2010): Năng lực được xem như tập hợp của những
kiến thức, kĩ năng và hành vi có thể đo lường, quan sát được để đóng góp cho
sự thành công của công việc.
Gartner Group [49] (2009): Năng lực là tập hợp của những kiến thức,
kĩ năng, phẩm chất được xem như là nguyên nhân mang lại kết quả công việc
của người lao động.
Parry [53] (1996): Năng lực là một tập hợp các kiến thức, kĩ năng, thái
độ liên quan với nhau, có ảnh hưởng tới khả năng hoàn thành công việc hay
hiệu suất của một cá nhân, có thể đo lường thông qua các chuẩn mà cộng
đồng chấp nhận và có thể được cải tiến thông qua các hoạt động đào tạo, bồi
dưỡng...
Các cách hiểu trên về năng lực trong diễn đạt có sự khác biệt nhưng
đều thấy điểm chung khi bàn về năng lực là:
- Năng lực là tổ hợp các kiến thức, kĩ năng, thái độ kết hợp với nhau
thành một hệ thống có quan hệ qua lại chặt chẽ với nhau.
- Năng lực thể hiện qua hành vi cụ thể có thể đo đếm được.
- Năng lực được hình thành thông qua hoạt động của cá nhân trong nhà
trường và trong cuộc sống xã hội. Năng lực được hình thành thông qua hoạt
động đào tạo, bồi dưỡng của các tổ chức giáo dục.
- Năng lực đảm bảo cho cá nhân có khả năng hoàn thành công việc,
ứng phó linh hoạt, hiệu quả trong những điều kiện mới, không quen thuộc.

Footer Page 24 of 128.

Header Page 25 of 128.
13

Với điểm chung xác định như trên năng lực được hiểu là tổ hợp các
kiến thức, kĩ năng, phẩm chất, thái độ của con người, đảm bảo cho con người
hoàn thành có hiệu quả công việc, hoạt động mà cá nhân đang tiến hành.
Cấu trúc của năng lực bao gồm: tri thức, kỹ năng và thái độ. Năng lực
bao gồm nhiều thành phần. Việc mô tả cấu trúc và các thành phần năng lực
cũng khác nhau. Cấu trúc chung của năng lực hành động được mô tả là sự kết
hợp của 4 năng lực thành phần: năng lực chuyên môn, năng lực phương pháp,
năng lực xã hội và năng lực cá thể. Những năng lực này luôn gắn bó chặt chẽ
và không tách rời nhau. Muốn phát triển năng lực, con người phải thông qua
các hoạt động thực tiễn phong phú trong học tập, làm việc và cuộc sống.
1.2.2.2. Phát triển năng lực
Theo quan điểm triết học duy vật biện chứng: Phát triển là sự biến đổi từ
thấp đến cao, là sự mở rộng ra, làm cho mạnh hơn lên, tốt hơn lên, phát triển
không phải là sự biến đổi hoàn toàn mà là sự kế thừa trên cơ sở cái cũ, cái đã
có theo hướng hoàn thiện hơn nhưng phát triển không có nghĩa là đã đạt đến
đích cuối cùng. Ở thời điểm này, phát triển được coi là tốt, nhưng ở thời điểm
khác cái phát triển lại trở thành cái cũ nên cần có sự phát triển tiếp theo cao
hơn. Nội dung phát triển bao gồm về số lượng và chất lượng.
Từ cách hiểu về phát triển và năng lực có thể hiểu: Phát triển năng lực
là quá trình tăng lên về số lượng và chất lượng của năng lực con người (tri
thức, phẩm chất và kĩ năng).
- Về lượng: là tăng lên về số lượng các năng lực cần thiết của con
người phù hợp với điều kiện và bối cảnh mới.
- Về chất lượng: là tăng lên ở mức độ cao hơn, trình độ cao hơn của các
năng lực con người đáp ứng yêu cầu điều kiện mới.

Footer Page 25 of 128.