Giáo án Sinh học 11 bài 15: Tiêu hóa ở động vật

B. CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT

Bài 15 : TIÊU HOÁ Ở ĐỘNG VẬT
I. MỤC TIÊU
Học sinh
- Mô tử được quá trình tiêu hoá trong không bào tiêu hoá, túi tiêu hoá và ống tiêu
hoá.
- Phân biệt được tiêu hoá nội bào và tiêu hoá ngoại bào.
- Nêu được chiều hướng tiến hoá của hệ tiêu hoá.
- Thấy được sự khác nhau trong hấp thụ các chất từ môi trường vào cơ thể ở động
vật và thực vật.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- Tranh phóng to các hình từ 15.1 đến 15.6 sách giáo khoa
- Máy chiếu qua đầu nếu dùng bản trong
- Phiếu học tập
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
- Vì sao nói cây xanh tồn tại và phảttiển như một thể thống nhất ?
2. Bài mới
Mở Bài : Cây xanh tồn tại được là nhờ thường xuyên trao đổi chất với môi trường,
thông qua quá trình hút nước, muối khoáng ở rễ và quá trình quang hợp diễn ra ở lá. Người,
động vật, thực hiện trao đổi chất với môi trường như thế nào ?

TaiLieu.VN

Page 1


Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức

* Hoạt động 1
Giáo viên : Cho học sinh quan sát các
hình từ 15.1 đến 15.6 xem câu hỏi và
đánh x vào câu trả lời đúng về tiêu hoá ?
Từ đó cho biết tiêu hoá là gì ?

I.KHÁI NIỆM TIÊU HOÁ

Sau khi quan sát, thảo luận học sinh nêu -Tiêu hoá là quá trình biến đổi và hấp
được :
thụ thức ăn
-Tiêu hoá là quá trình biến đổi và hấp thụ -Quá trình tiêu hoá xảy ra ở :
thức ăn
+Bên trong tế bào : tiêu hoá nội bào
+Bên ngoài tế bào : tiêu hoá ngoại
bào
* Hoạt động 2
Giáo viên : Cho học sinh quan sát hình
15.1

II.TIÊU HOzÁ Ở ĐỘNG VẬT
ĐƠN BÀO

? Hãy mô tả quá trình tiêu hoá và hấp thu
thức ăn ở trùng đế giày ?
Học sinh : Sau khi quan sát mô tả được :

- Thức ăn  vào không bào tiêu hoá
chất đơn giản đi vào tế bào chất, còn

+Thức ăn từ môi trường vào cơ thể hình chất thải ra ngoài.
thành không bào tiêu hoá.
+Tại đây nhờ enzym của lizôxôm được
biến đổi thành chất đơn giản di vào tế bào
chất.

TaiLieu.VN

Page 2


+Chất cặn bả thải ra ngoài.
* Hoạt động 3
Giáo viên : Cho học sinh quan sát hình
15.2

III.TIÊU HOÁ THỨC ĂN TRONG
TÚI TIÊU HOÁ

? hãy mô tả quá trình tiêu hoá và hấp thụ -Thức ăn  vào túi tiêu hoá
thức ăn ở thuỷ tức ?
Học sinh : sau khi quan sát mô tả được :
+Thức ăn từ môi trường qua miệng vào Thức ăn KT lớn mảnh nhỏ
túi tiêu hoá
+Thức ăn được tiêu hoá ngoại bào sau đó Mảnh thức ăn chất đơn giản
tiếp tục được tiêu hoá nội bào
? Tại sao phải có quá trình tiêu hoá nội
bào?
Học sinh : Có thể giải thích nhiều cách
Giáo viên lưu ý đó là do thức ăn mới

được biến đổi dở dang, cơ thể chưa hấp
thụ được.
? Tiêu hoá trong ống tiêu hoá có ưu điểm -Ưu điểm tiêu hoá được những thức
gì so với tiêu hoá nội bào ?
ăn có kích thước lớn
Học sinh nêu được : Thức ăn đa dạng hơn
vì kích thước lớn.
* Hoạt động 4
Giáo viên : Cho học sinh quan sát hình
TaiLieu.VN

Page 3


15.3 đến 15.6, phát phiếu học tập số 1
cho học sinh.
Phiếu học tập số 1

Nội dung

Túi tiêu
hoá

Ống tiêu
hoá

Mức
độ
trộn
lẫn

thức ăn với
chất thải
Mức độ hoà
loãng của
dịch
tiêu
hoá
Mức
độ
chuyên hoá
của các bộ
phận
Chiều
đi
của thức ăn
? ống tiêu hoá là gì ? khác với túi tiêu hoá IV.TIÊU HOÁ Ở ĐỘNG VẬT CÓ
ở điểm nào ?
ỐNG TIÊU HOÁ
Học sinh : Nêu được ống tiêu hoá là 1 -Ống tiêu hoá được cấu tạo từ nhiều
ống dài, gồm nhiều bộ phận với chức bộ phận với chức năng khác nhau.
năng khác nhau.
-Thức ăn đi theo một chiều trong ống

TaiLieu.VN

Page 4


-Thức ăn chỉ đi theo một chiều

tiêu hoá

Sinh ? thức ăn được tiêu hoá trong ống -Khi đi qua ống tiêu hoá, thức ăn
tiêu hoá như thế nào ?
được biến đổi cơ học và hoá học để
trở thành những chất dinh dưỡng đơn
Học sinh : trả lời bằng cách điền vào nội giản và được hấp thụ vào máu.
dung của phiếu học tập số 2.
Phiếu học tập số 2

Bộ phận

Tiêu hoá cơ
học

Miệng

Tiêu hoá
hoá học

-Các chất không được tiêu hoá sẽ tạo
thành phân và được thải ra ngoài hậu
môn.
-Mỗi bộ phận có một chức năng
riêng, nên hiệu quả tiêu hoá cao.

Thực quản
Dạ dày
Gan
Tuỵ

Ruột non
Ruột già
IV. CỦNG CỐ
1. Phân biệt tiêu hoá nội bào với tiêu hoá ngoại bào ?
2. Hãy chọn câu trả lời đúng
TaiLieu.VN

Page 5


Tiêu hoá nội bào là quá trình tiêu hoá diễn ra :
A. Bên ngoài tế bào

B. Bên trong tế bào

C. Bên ngoài cơ thể

D. Bên trong cơ thể

V. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Chuẩn bị câu hỏi sách giáo khoa trang 64
- Em hãy rút ra chiều hướng tiến hoá của hệ tiêu hoá ở động vật ?
- Đọc trước bài : 16 giải thích sự khác nhau giữa cơ quan tiêu hoá của động vật ăn
thịt và động vật thực vật
Phần bổ sung kiến thức :
- Đọc thêm phần em có biết trang 64 sách giáo khoa.

TaiLieu.VN

Page 6