Phân tích tố chất phong cách lãnh đạo thành công

Phân tích tố chất phong cách lãnh đạo thành công
Ngày nay với sự phát triển của nền kinh tế đa thành phần thì càng có
nhiều nhà lãnh đạo. Mỗi nhà lãnh đạo sẽ có những tố chất và kỹ năng riêng phù
hợp với ngành mà họ tham gia. Quan điểm về nhà lãnh đạo thành công theo
cách nhìn của mỗi người cũng khác nhau nhưng tựu chung lại để trở thành nhà
lãnh đạo thành công thì họ vẫn phải có những tố chất và đặc điểm tương đồng
nhau có điều những tố chất và kỹ năng đó được họ áp dụng vào công việc và
lĩnh vực họ tham gia như thế nào cho phù hợp.
Để có một định nghĩa chính xác về khả năng lãnh đạo thì quả là khó bởi
“ Bao nhiêu người đưa ra định nghĩa về khả năng lãnh đạo thì gần như là có
bấy nhiêu định nghĩa khác nhau về nó” ( Stogdill, 1974). Chẳng hạn theo quan
điểm của Rauch & Behling thì lãnh đạo là một quá trình gây ảnh hưởng đối với
các hoạt động của một nhóm người có tổ chức để đạt được một mục tiêu chung,
hay “ lãnh đạo là một quá trình chỉ đạo có ý nghĩa đối với nỗ lực của tập thể và
thôi thúc các nỗ lực để đạt được mục tiêu chung ( Jacobs &Jaques, 1990 trang
281). Để trở thành nhà lãnh đạo thì ai cũng có một tố chất và kỹ năng riêng thế
nhưng không phải tố chất và kỹ năng nào cũng đem lại thành công cho nhà lãnh
đạo, có một số tố chất, kỹ năng lại có thể dẫn đến thất bại của nhà quản trị bởi
nó còn chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như: văn hóa quốc gia, tổ chức và môi
trường làm việc. Vậy ta cần tìm hiểu về tầm quan trọng của tố chất lãnh đạo,
tìm hiểu các phương pháp để nghiên cứu các tố chất và kỹ năng lãnh đạo, biết
mối liên hệ giữa tố chất, kỹ năng với hành vi lãnh đạo từ đó hiểu rõ những tố
chất, kỹ năng cần có để đạt được hiệu quả lãnh đạo cao và đạt được thành công
trong lĩnh vực hoạt động của mình. Điều này là một trong những mục tiêu
chính của môn học Phát triển khả năng lãnh đạo. Để áp dụng những kiến thức
đã thu được từ môn học tôi xin phân tích những tố chất và kỹ năng lãnh đạo của
người lãnh đạo cũ của tôi, người mà tôi nhận định là một nhà lãnh đạo thành
công.


Trước hết ta cần hiểu tố chất là gì? Đó là các đặc điểm cá nhân bao gồm

cá tính, tính cách, sở thích, động lực làm việc và các giá trị sống khác nhau.
Các giá trị sống là quan điểm cá nhân về các vấn đề, thế nào là đúng, thế nào là
sai, đạo đức hay phi đạo đức. Còn khi nói đến kỹ năng là nói đến khả năng làm
một việc gì đó theo một cách thức có hiệu quả. Có 3 nhóm kỹ năng lãnh đạo đó
là:
-

Kỹ năng nghiệp vụ: Kiến thức về phương pháp, các quá trình, quy
trình và kỹ thuật để thực hiện một hoạt động mang tính chuyên môn
và khả năng sử dụng công cụ, thiết bị để thực hiện hoạt động đó.

-

Kỹ năng giao tiếp: Kiến thức về hành vi của con người, các quá trình
giao tiếp giữa con người với nhau, khả năng hiểu cảm xúc, thái độ và
động cơ cả người khác dựa trên những gì họ nói và làm ( sự thấu
cảm, tính nhạy cảm trong giao tiếp), khả năng truyền đạt rõ ràng và
hiệu quả ( sự lưu loát và tính thuyết phục của lời nói), khả năng thiết
lập các mối quan hệ hiệu quả và hợp tác ( sự tế nhị, kỹ năng lắng
nghe, kiến thức về hành vi xã hội chấp nhận được)

-

Các kỹ năng nhận thức: Khả năng phân tích chung, tư duy lôgic, sự
thông hiểu về cách hình thành khái niệm, khái niệm hóa các mối quan
hệ phức tạp và mập mờ, tính sang tạo trong việc đưa ra ý tưởng và
giải quyết vấn đề, khả năng phân tích các sự kiện và xu hướng, lường
trước sự thay đổi và nhận ra cơ hội và các vấn đề tiềm tàng ( cách tư
duy quy nạp và suy diễn).

Hiện nay để khái quát hóa những điểm chính của tố chất và kỹ năng lãnh
đạo chúng ta tham khảo nghiên cứu của Stogdill ( 1948 & 1974). Kết
quả được thể hiện qua bảng sau:
Tố chất
Kỹ năng
Thích ứng tốt với tình hình
Thông minh ( lanh lợi)
Tỉnh táo trong môi trường xã hội
Có kỹ năng khái quát hóa
Tham vọng định hướng thực hiện mục Sáng tạo
tiêu


Quyết đoán
Hợp tác
Kiên quyết
Đáng tin cậy
Có ảnh hưởng lớn (động cơ quyền lực
Có nghị lực ( Năng động)
Kiên định
Tự tin
Chịu được áp lực căng thẳng
Sẵn sàng đảm nhận được trách nhiệm

Giỏi ngoại giao, tế nhị
Nói năng lưu loát
Hiểu biết về công việc
Có đầu óc tổ chức ( có khả năng quản
lý)
Có sức thuyết phục

Có kỹ năng giao tiếp

Vì vậy để trở thành nhà lãnh đạo thành công cần phải biết được đâu là tố
chất và kỹ năng cần có cho mình để xây dựng và phát huy chúng một cách hiệu
quả. Những tố chất và kỹ năng này ảnh hưởng trực tiếp tới hình ảnh người lãnh
đạo và nền tảng thành công của doanh nghiệp. Tuy nhiên theo tôi quan điểm về
một nhà lãnh đạo thành công không nhất thiết phải bó hẹp bởi những tố chất,
kỹ năng trên bởi quan niệm về thành công đối với mỗi người lại có nhận định
khác nhau. Trước đây, tôi đã từng có thời gian làm việc với bà Đặng Phạm
Minh Loan, theo cách nhìn của tôi thì bà là một nhà lãnh đạo thành công.
Bà Loan hiện là Giám đốc đầu tư Công ty TNHH Vina Capital Corporate
Finance Việt Nam, đồng thời bà được bổ nhiệm vào Hội đồng quản trị Công ty
Cầu tre nhiệm kỳ 2010 – 2015. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài
chính kế toán. Bà Loan từng giữ nhiều chức vụ quan trọng tại các công ty lớn:
Công ty Unilever ViệtNam, KPMG Việt Nam, phó phòng đầu tư Công ty
VinaCapital Investment management Ltd. Bà Loan tốt nghiệp Đại học Tài
chính chuyên ngành Kế toán kiểm toán, Thạc sỹ Quản trị kinh doanh tại Đại
học Hawai
Bà đã có 5 năm làm việc với KPMG, một trong 4 tập đoàn kiểm toán và
tư vấn hang đầu thế giới. Trong thời gian đó bà đã lấy Bằng Kế toán Công
chứng Anh quốc (ACCA) và Bằng Kiểm toán cấp nhà nước của Việt Nam
(CPA).


Bà Loan có kinh nghiệm sâu rộng về các lĩnh vực kế toán tài chính và
quản trị, đã tiếp cận qua các hệ thống quản lý tài chính và kiểm soát nội bộ của
nhiều tập đoàn đa quốc gia lớn điển hình là các công ty hang đầu về thực phẩm,
nước giải khát, kinh doanh hang tiêu dùng, bảo hiểm, máy tính, kinh doanh
khách sạn, toà nhà văn phòng… Đặc biệt với cương vị một chuyên gia đầu tư
cấp cao của một trong những quỹ Đầu tư hàng đầu ở Việt Nam chuyên về

hoạch định và quản lý danh mục đầu tư, bà Loan rất am hiểu về thị trường
chứng khoán Viêt Nam, nhất là thị trường cổ phiếu trong thời kỳ phát triển hiện
nay. Ngoài công việc chính tại Công ty TNHH Vina Capital Corporate Finance
Việt Nam bà còn là Thành viên BKS, thành viên hội đồng quản trị của các công
ty lớn, tập đoàn lớn như công ty chứng khoán Sacombank, tập đoàn Hoà Phát,
công ty Cầu Tre, Công ty ô tô Nhà Xanh ... Trong quá trình làm việc tôi nhận
thấy bà Loan có những tố chất và kỹ năng mà sau này những tố chất và kỹ năng
đó đã khiến bà trở thành nhà lãnh đạo thành công khiến nhiều người nể phục.
Người lãnh đạo không thể điều hành tốt công việc nếu họ không hiểu biết sau
về lĩnh vực hoạt động của họ. Ngoài những kiến thức cơ bản trong lĩnh vực
hoạt động của mình, người lãnh đạo còn phải đọc nhiều và luôn có tinh thần
học hỏi để không ngừng nâng cao kiến thức, nhận biết và cập nhật những thông
tin và tri thức mới. Điều này giúp cho nhà lãnh đạo có một vốn kiến thức sâu
rộng vừa hoàn thiện bản thân lại vừa có cái nhìn tổng thể để phát triển doanh
nghiệp. Ngay khi đang giữ chức vụ quản lý tại KPMG - một trong bốn tập đoàn
kiểm toán và tư vấn hàng đầu thế giới bà vẫn luôn không ngừng học hỏi, bà đã
được cấp bằng Kế toán công chứng Anh quốc và Bằng kiểm toán cấp nhà nước
của Việt Nam, thời kỳ đó là năm 2000 khi mà số lượng người được cấp bằng
kiểm toán cấp nhà nước chưa đến 20 người.
Tầm nhìn và sự quyết đoán: Sự thành bại của doanh nghiệp phụ thuộc tài
năng của nhà lãnh đạo bởi sự quyết đoán và tầm nhìn xa trông rộng của người
lãnh đạo. Nền kinh tế nước ta có rất nhiều biến chuyển. Từ năm 2002 bà Minh
Loan đã có những nhận định tương đối chính xác về thị trường chứng khoán, bà


có những quyết định đầu tư mạnh mẽ, đúng thời điểm trong khi đối với nhiều
người thị trường chứng khoán lúc bấy giờ còn rất mới mẻ. Thời kỳ năm 2005
-2006 khi mà thị trường chứng khoán tại Việt Nam khởi sắc thì Vinacapital đã
nắm trong tay cổ phiếu của các công ty lớn như Kinh đô, Vinamilk…. ngoài ra
họ còn nắm 70% cổ phần của khách sạn Hilton Hà Nội Opera với số tiền 43

triệu USD cùng nhiều cổ phiếu có giá trên sàn chứng khoán thời kỳ đó. Với
cương vị Giám đốc đầu tư của quỹ VOF - một trong ba quỹ thuộc Vinacapital,
kết thúc tháng 3 năm nay duy nhất VOF có giá trị tài sản ròng tăng trưởng
dương với mức tăng 1,7 % lên 1,8 USD/chứng chỉ quỹ.
Mặc dù đang trong giai đoạn lạm phát, kinh tế trong nước gặp nhiều khó
khăn nhưng bà Loan đã không đầu hàng khó khăn thất bại. Mọi thứ không phải
lúc nào cũng dễ dàng, nhưng đó cũng là một trải nghiệm để tích luỹ kiến thức
về quản lý và chiến lược kinh doanh. Tính dũng cảm và kiên định của bà còn
được thể hiện thông qua việc không ngại khó khăn hay thất bại, ví dụ năm 2009
các dự án bất động sản, khách sạn của quỹ mất đi 5% giá trị. Đây là sự hạ giá
do tác động từ sự giảm sút nhu cầu về văn phòng cho thuê, tỷ lệ sử dụng phòng
tại khách sạn… Do danh mục này chiếm tới hơn 46% NAV nên sự sụt giảm này
đã làm chậm lại đáng kể tốc độ tăng của toàn quỹ, điều này ảnh hưởng không
nhỏ đến hoạt động kinh doanh của quỹ nhưng do dũng cảm và thích ứng tốt với
tình hình bà đã đưa VOF trở thành một trong những quỹ đầu tư vốn cổ phần lớn
nhất hiện nay với tổng giá trị tài sản ròng tại ngày 31/3 đạt 585 triệu USD. Các
khoản đầu tư lớn trong danh mục cổ phiếu của VOF hiện có Eximbank (4,8%
NAV), Vinamilk (3,9%), Hòa Phát (3,4%), Đạm Phú Mỹ (2,0%), PNJ (1,7%)…
Ngoài ra, quỹ còn nắm giữ nhiều cổ phiếu niêm yết khác như ITA, KDC,
LCG….
Với nhiều năm làm lãnh đạo bà đã cho mọi người thấy được kỹ năng
quản lý và lập kế hoạch trong công việc. Cùng một lúc làm lãnh đạo của nhiều
công ty, tập đoàn lớn là điều không dễ dàng nhất là đối với phụ nữ vốn được


coi là có nhiều hạn chế so với nam giới nhưng nhờ có có kỹ năng quản lỹ và lập
kế hoạch trong công việc bà đã thành công khi duy trì, phát triển và thay đổi
được tầm nhìn chiến lược của từng công ty khi cần thiết để thích nghi với hoàn
cảnh nền kinh tế diễn biến phức tạp hiện nay. Để hoàn thành tốt mục tiêu của
công ty, kế hoạch hiện nay của VOF là tiếp tục cơ cấu lại danh mục các cổ

phiếu niêm yết và cổ phiếu OTC. Trong tháng ba đã có hơn 4 triệu USD được
dùng để giao dịch các cổ phiếu niêm yết. Tỷ lệ tiền mặt của quỹ hiện khá lớn
với 63,6 triệu USD, tương đương 10,9% NAV. Trước khi thị trường chứng
khoán lắng dịu bà đã có kế hoạch hướng quỹ của mình đầu tư sang nhiều lĩnh
vực khác nhau như: y tế, bất động sản, giáo dục… đây là một trong những
ngành đầu tư đang được các nhà đầu tư trong và ngoài nước quan tâm. Để trở
thành nhà lãnh đạo thành công, được mọi người công nhận thì người lãnh đạo
cũng phải chịu áp lực công việc rất lớn từ mọi phía bởi vậy nhà lãnh đạo giỏi là
người còn phải biết giao quyền cho mọi người một cách hợp lý, nhà lãnh đạo
phải có cái nhìn tinh tường về cấp dưới của mình từ đó phát hiện ra khả năng
của họ để họ có thể bổ sung hay giúp đỡ mình trong công việc. Thành công của
bà Loan không thể không kể đến sự đóng góp của cấp dưới, bà đã xây dựng cho
mình một đội ngũ cấp dưới chuyên nghiệp, họ sẵn sàng đảm nhận công việc khi
được giao quyền hạn và nhiệm vụ
Ngoài việc có những tố chất trên, để cấp dưới và đối tác tin tưởng thì bà
đã truyền cảm hứng cho người khác khi luôn lắng nghe và chia sẻ với mọi
người. Khi bà là lãnh đạo trực tiếp của tôi, tôi có thể chia sẽ với bà tất cả những
khó khăn, bức xúc trong công việc và sau đó tôi luôn tìm được hướng giải
quyết ổn thoả. Tất cả các nhân viên trong công ty đều nhận được sự khuyến
khích động viên của bà. Làm cho nhân viên tin tưởng và thuyết phục được đối
tác đó chính là kỹ năng giao tiếp của bà. Tập thể công ty chúng tôi cũng học
được kỹ năng giao tiếp của bà để cùng nhau xây dựng môi trường làm việc,
một văn hoá doanh nghiệp hiện đại và chuyên nghiệp. Bà Loan không chỉ có
ảnh hưởng lớn đến toàn thể nhân viên mà trong giới tài chính, chứng khoán


những nhận định và phát biểu của bà trên các báo như: Thời báo kinh tế, báo
Doanh nhân, báo Đầu tư chứng khoán… cũng có ảnh hưởng rất lớn đến các
quyết định kinh doanh của giới đầu tư .
Để trở thành một nhà lãnh đạo thành công thật không dễ chút nào nhất là

đối với chị em phụ nữ, bởi họ còn bị chi phối bởi thời gian và trách nhiệm dành
cho cuộc sống gia đình. Họ sinh ra không phải tự nhiên trở thành người đứng
đầu, họ phải rất yêu công việc, nỗ lực không nghỉ để xây dựng được những tố
chất và kỹ năng của nhà lãnh đạo thành công. Bằng nhận thức của mình kết hợp
với kiến thức thu được từ môn học Phát triển khả năng lãnh đạo tôi đã đưa ra
hình ảnh một nhà lãnh đạo thành công theo quan điểm của cá nhân tôi. Không
phải nhà lãnh đạo nào thành công mà không trải qua những vấp váp nhưng vấn
đề là họ đứng lên thế nào để chèo lái con thuyền doanh nghiệp của mình phát
triển. Có thể nói nhà lãnh đạo ảnh hưởng rất lớn đến sự thành bại của mỗi
doanh nghiệp.
Hiện nay tình hình kinh tế đang gặp nhiều khủng hoảng, bên cạnh những
doanh nghiệp thua lỗ, phá sản vẫn có những doanh nghiệp thành đạt. Phải
chăng phần lớn là những doanh nghiệp được lãnh đạo bởi những nhà lãnh đạo
tài năng? Còn tôi, tôi đã có những năm tháng được làm việc với các nhà lãnh
đạo thành công , cùng với kiến thức thu được từ môn học Phát triển khả năng
lãnh đạo hy vọng rằng trong thời gian không xa tôi sẽ trở thành một nhà lãnh
đạo thành công để góp phần thúc đẩy kinh tế nước nhà.
Tài liệu tham khảo:
- Giáo trình Phát triển khả năng lãnh đạo - Chương trình đào tạo thạc
sỹ Quản trị kinh doanh quốc tế, Griggs University;
-
- .
-


-