MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn chủ đề
Sau khi tham gia khóa học bồi dưỡng chức danh nghề nghiệp giáo viên
THCS hạng II bản thân đã được tiếp thu những kiến thức bổ ích từ các chuyên
đề như: các kiến thức về quản lý nhà nước, chiến lược và chính sách phát triển
giáo dục và đào tạo, quản lý giáo dục và chính sách phát triển giáo dục trong cơ
chế thị trường định hướng XHCN, tổ chức hoạt động dạy học xây dựng và phát
triển kế hoạch dạy học ở THCS, phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên
THCS hạng II, thanh tra kiểm tra và một số hoạt động đảm bảo chất lượng, dạy
học theo định hướng phát triển năng lực học sinh, giáo viên với công tác tư vấn
học sinh. Trong các chuyên đề trên đều là những kiến thức bổ ích phục vụ cho
công tác chuyên môn nghiệp vụ của bản thân mỗi giáo viên. Một trong các
chuyên đề của khóa học đã giúp bản thân hiểu sâu hơn và để áp dụng có hiệu
quả trong hoạt động dạy học của bản thân đó là chuyên đề “ Phát triển năng
lực nghề nghiệp giáo viên THCS hạng II”
2. Ý nghĩa, tầm quan trọng của việc học tập các chuyên đề của khóa bồi
dưỡng, đặc biệt là chuyên đề chọn viết thu hoạch.
Năng lực được định nghĩa theo rất nhiều cách khác nhau, tuỳ thuộc vào bối
cảnh và mục đích sử dụng các năng lực đó. Theo các nhà Tâm lý học, nội dung
và tính chất của hoạt động quy định thuộc tính tâm lý của cá nhân tham gia vào
cấu trúc năng lực của cá nhân đó. Vì thế, thành phần của cấu trúc năng lực thay
đổi tùy theo loại hình hoạt động. Tuy nhiên, cùng một loại năng lực, ở những
người khác nhau có thế có cấu trúc không hoàn toàn giống nhau.
Hiện nay giáo viên THCS đạt chuẩn trở lên. Nhưng một bộ phận đội ngũ
giáo viên và cán bộ quản lí còn một số hạn chế, bất cập; Số lượng cán bộ quản lí
có trình độ cao về chuyên môn quản lí còn ít, tính chuyên nghiệp, kĩ năng dạy
học của nhiều giáo viên chưa cao. Nhiều giáo viên và cán bộ quản lí còn hạn chế
về chuyên môn khai thác, sử dụng thiết bị dạy học để đưa phương pháp dạy học
tích cực theo hướng tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực người học. Nhiều
1
cán bộ quản lí giáo cấp THCS còn hạn chế về kĩ năng tham mưu, xây dựng kế
hoạch và chỉ đạo tổ chức hoạt động giáo dục còn bất cập trong kiểm tra, đánh
giá chất lượng và hiệu quả giáo dục.
Phát triển nghề nghiệp giáo viên là sự phát triển nghề nghiệp mà một giáo
viên đạt được do có các kỹ năng nâng cao (qua quá trình học tập, nghiên cứu và
tích lũy kinh nghiệm nghề nghiệp) đáp ứng các yêu cầu sát hạch việc giảng dạy,
giáo dục một cách hệ thống. Đây là quá trình tạo sự thay đổi trong lao động
nghề nghiệp của mỗi giáo viên nhằm gia tăng mức độ thích ứng của bản thân với
yêu cầu của nghề dạy học.
Trên cơ sở đó bản thân tôi chọn nội dung nghiên cứu viết thu hoạch cuối
khóa là “ Phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên THCS hạng II”
3. Các nhiệm vụ được đặt ra cho bài viết thu hoạch.
Phát triển năng lực nghề nghiệp giáo THCS là sự phát triển nghề nghiệp
mà một giáo viên đạt được do có các kĩ năng nâng cao, qua quá trình học tập,
nghiên cứu, tích lũy kinh nghiện nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu của việc giảng
dạy một cách hệ thống.
Giáo viên cần có các năng lực sau:
- Năng lực tìm hiểu học sinh
- Năng lực tìm hiểu môi trường nhà trường
- Năng lực tìm hiểu môi trường xã hội
- Năng lực tổ chức dạy học các môn học
- Năng lực tổ chức các hoạt động giáo dục kĩ năng xã hội, kĩ năng sống và
giá trị sống cho học sinh THCS
- Năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo
- Năng lực giải quyết các tình huống sư phạm
- Năng lực giáo dục học sinh có hành vi không mong đợi
- Năng lực tư vấn và tham vấn giáo dục trong trường THCS
- Năng lực hiểu biết các kiến thức khoa học nền tảng rộng, liên môn
-Năng lực chủ nhiệm lớp
2
- Năng lực giao tiếp
- Năng lực hoạt động xã hội ,năng lực phát triển nghề nghiệp và năng lực
nghiên cứu khoa học giáo dục Tiểu học.
NỘI DUNG
PHẦN 1. KẾT QUẢ THU HOẠCH KHI THAM GIA KHÓA
BỒI DƯỠNG
1. Giới thiệu tổng quan về các chuyên đề học tập
Qua thời gian học tập, được bồi dưỡng kiến thức thuộc lớp bồi dưỡng tiêu
chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo viên THCS hạng II được Quý thầy, cô của
trường Đại học sư phạm Hà Nội II truyền đạt những kiến thức và kỹ năng gồm
những nội dung:
Chuyên đề 1. Lý luận về nhà nước và hành chính nhà nước.
Chuyên đề 2. Chiến lược và chính sách phát triển giáo dục và đào tạo.
Chuyên đề 3. Quản lý giáo dục và chính sách phát triển giáo dục trong cơ
chế thị trường định hướng XHCN.
Chuyên đề 4. Giáo viên với công tác tư vấn học sinh trong trường THCS.
Chuyên đề 5. Tổ chức hoạt động dạy học, xây dựng và phát triển kế hoạch
giáo dục ở trường THCS.
Chuyên đề 6. Phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên THCS hạng II.
Chuyên đề 7. Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường
THCS.
Chuyên đề 8. Thanh tra kiểm tra và một số hoạt động đảm bảo chất lượng
trường THCS.
Chuyên đề 9. Sinh hoạt tổ chuyên môn và công tác bồi dưỡng giáo viên
trong trường THCS.
Chuyên đề 10 . Xây dựng mối quan hệ trong và ngoài nhà trường để nâng
cao chất lượng giáo dục và phát triển trường THCS.
Đây là những nội dung hết sức bổ ích và cần thiết cho người quản lí, giáo
viên giảng dạy trong việc thực thi nhiệm vụ tại đơn vị đang công tác. Với 10
chuyên đề đã giúp cho học viên nhận thức được nhiều vấn đề về lý luận và thực
tiễn mới trong công tác dạy và học. Qua một thời gian học tập bản thân đã tiếp
thu được nhiều kiến thức bổ ích qua đó mạnh dạn đưa ra một số bài học nhằm
3
phục vụ cho quá trình công tác sau này tuy nhiên do thời gian hoàn thiện ngắn,
việc nghiên cứu chưa được sâu và kinh nghiệm bản thân có hạn do đó dù đã cố
gắng rất nhiều nhưng bài viết này chắc chắn còn những hạn chế, rất mong được
sự đóng góp ý kiến của Quý thầy cô và các bạn để bài viết được hoàn chỉnh hơn.
2. Thời gian học tập và nghiên cứu các chuyên đề: Từ 01/8/2018 đến
16/9/2018
3. Kết quả thu hoạch về lý luận
3.1. Nội dung chính theo chủ đề
Tìm hiểu cơ sở lý luận và thực trạng năng lực của đội ngũ giáo viên
thông qua hoạt động kiểm tra - đánh giá giờ dạy trên lớp của cán bộ quản lý đối
với giáo viên ở Trường THCS Phú Thạnh – Huyện Phú Tân.
- Đề xuất một số biện pháp nâng cao năng lực của đội ngũ giáo viên thông
qua kiểm tra - đánh giá giờ dạy trên lớp của cán bộ quản lý tại Trường THCS
Phú Thạnh – Huyện Phú Tân.
- Công việc đảm nhận và vận dụng vào công việc:
Nhận thức tư tưởng chính trị với trách nhiệm của một công dân, một nhà
giáo đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
Chấp hành pháp luật, chính sách của nhà nước.
Chấp hành quy chế của ngành, quy định của trường, kỉ luật lao động.
Đạo đức, nhân cách và lối sống lành mạnh, trong sáng của nhà giáo; tinh
thần đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực; ý thức phấn đấu vươn lên trong
nghề nghiệp; sự tín nhiệm của đồng nghiệp, HS và cộng đồng.
Trung thực trong công tác; đoàn kết trong quan hệ đồng nghiệp; phục vụ
nhân dân và HS.
Vận dụng các kiến thức cơ bản, nắm vững mục tiêu, nội dung cơ bản của
chương trình, SGK của các môn được phân công.
Có kiến thức chuyên sâu hơn để có khả năng hệ thống hóa chương trình
và hướng dẫn đồng nghiệp hoặc bồi dưỡng HS giỏi, giúp đỡ các HS yếu, còn
nhiều hạn chế trở nên tiến bộ.
4
Vận dụng kiến thức tâm lí sư phạm và tâm lí lứa tuổi vào trong môn học
để nâng cao hiệu quả giờ dạy.
Soạn được các đề kiểm tra và đánh giá được kết quả học tập rèn luyện của
HS theo hướng đổi mới.
Tích cực bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức phổ
thông về chính trị, xã hội và nhân văn, kiến thức về ứng dụng CNTT, ngoại ngữ.
Tham gia đầy đủ các lớp bồi dưỡng về tình hình chính trị, kinh tế, văn
hóa, xã hội và các nghị quyết của địa phương nơi mình công tác.
Lập được kế hoạch dạy học; biết cách soạn giáo án theo hướng đổi mới.
Trên lớp tổ chức và thực hiện các hoạt động phát huy tính năng động sáng
tạo của học sinh.
Kết hợp với giáo viên chủ nhiệm, Tổng phụ trách tổ chức các hoạt động
ngoài giờ lên lớp cho HS (Trung thu, thi văn nghệ 20/11, ….)
Thường xuyên có thông tin và trao đổi góp ý với HS về tình hình học tập
và rèn luyện để có giải pháp cải tiến sau từng học kì.
Tham gia dự giờ đồng nghiệp, sinh hoạt chuyên môn cụm chuyên môn
được phân công; sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường đúng quy định, xây dựng tổ,
khối đoàn kết vững mạnh.
Lập, sắp xếp, lưu trữ khoa học các hồ sơ cá nhân cũng như các thông tin
của học sinh liên quan tới môn học mà mình đảm nhận.
Đăng kí thực hiện sáng kiến kinh nghiệm vào thực tế giảng dạy và giáo
dục HS THCS, có ứng dụng CNTT.
3.2. Biện pháp thực hiện.
3.2.1 Nâng cao nhận thức của đội ngũ cốt cán và toàn bộ giáo viên:
- Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc kiểm tra
- Đánh giá giờ dạy trên lớp cho tất cả giáo viên trong trường vì khi mỗi
giáo viên có nhận thức tốt thì họ sẽ cố gắng trong công tác giảng dạy và đi đến
sự đánh giá chính công việc của bản thân mình. Họ sẽ tự cảm thấy những phần
còn hạn chế để khắc phục, những mặt mạnh để phát huy. Do đó cán bộ quản lý
5
phải tuyên truyền vận động, các buổi học các văn bản của ngành và các buổi hội
thảo về đổi mới phương pháp.
- Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc đánh giá giờ dạy trên
lớp cho đội ngũ cốt cán, cho mọi giáo viên qua tuyên truyền, qua học tập các
văn bản.
- Nâng cao chất lượng giáo viên bằng cách:
+ Tạo điều kiện tối đa về vật chất và tinh thần cho mọi giáo viên được làm
việc tốt nhất.
+ Tạo điều kiện cho giáo viên được đi học các lớp nâng cao văn hoá,
nghiệp vụ sư phạm ngắn hạn và dài hạn tiến tới chuẩn hoá về trình độ.
+ Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng để nâng cao trình độ, năng lực chuyên
môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cốt cán để họ làm tốt việc đánh giá giờ dạy trên lớp.
3.2.2. Xây dựng kế hoạch tổ chức dự giờ kiểm tra đánh giá
Kế hoạch dự giờ được xây dựng dưới nhiều hình thức: Báo trước, không
báo trước, dự giờ có sử dụng công nghệ thông tin…
Để xây dựng kế hoạch dự giờ hiệu quả thiết thực người cán bộ quản lý
cần bám sát phân phối chương trình khung, chuẩn kiến thức kĩ năng
Để xây dựng kế hoạch dự giờ cần dựa trên việc phân loại tay nghề nghiệp
vụ sư phạm giáo viên: đối với giáo viên có kinh nghiệm của trường thì dự tiết
nào mà các giáo viên cùng môn cho là khó dạy để xem giáo viên tháo gỡ chỗ
vướng đó như thế nào? Đối với giáo viên có tay nghề yếu trong trường cần dự
những tiết chuyển từ dạng bài này sang dạng bài khác xem giáo viên đó có nắm
chắc tiến trình lên lớp hay không? Hay dự tiết dạy bài mới, tiết luyện tập xem
giáo viên đó truyền tải nội dung bài ra sao? Và thường xuyên dự giờ để giáo
viên luôn luôn chuẩn bị tâm thế cũng như ý thức đối với nghề nghiệp hơn. Để
xây dựng kế hoạch dự giờ song song cán bộ quản lý cũng nắm bắt xem cùng
một giáo viên đó thể hiện tiết dạy này của năm trước ra sao? Cùng một tiết dạy
này sau khi được dự giờ đánh giá có sự tiếp thu rút kinh nghiệm như thế nào?
3.2.3. Thực hiện kế hoạch dự giờ kiểm tra đánh giá
6
3.2.3.1. Các bước chuẩn bị của cán bộ quản lý trước khi dự giờ kiểm
tra đánh giá:
Bước 1: Bám sát kế hoạch đề ra, xem dự ai? Dự môn gì? Dạng bài nào?
Nhằm đạt mục đích gỡ? Tháo gỡ về kiến thức kĩ năng hay phương pháp...?
Bước 2: Cán bộ quản lý cần xem trước bài dự về sách giáo khoa về gợi ý
hướng dẫn trong sách giáo viên...Định hình được vấn đề mà giáo viên dễ mắc
phải về kiến thức về phương pháp hay cách thức tổ chức, hay về tiến trình tiết
dạy ... để xem giáo viên đó tháo gỡ ra sao? Sáng tạo như thế nào? Có gì đổi mới
về phương pháp cách thức tổ chức...?
3.2.3.2. Dự giờ thăm lớp kiểm tra đánh giá:
Bước 1: Tiến hành dự giờ thăm lớp: Cán bộ quản lý phải tập trung ghi
chụp lại tiến trình tiết dạy, rút ra những ưu điểm, tồn tại của tiết dạy và định
hướng việc tư vấn thúc đẩy. Cán bộ quản lý dự kiến điều cần tham gia, cần tư
vấn về phương pháp, về kiến thức về cách thức tổ chức về phân bố thời gian, về
xử lý tình huống sư phạm, về hoạt động của thầy và trò...
Bước 2: Phân tích sư phạm giờ lên lớp đã dự: Dựa vào lý thuyết các kiểu
bài học phân tích những hoạt động của thầy, trò trong việc thực hiện mục đích,
yêu cầu, nội dung, phương pháp, kết quả và mối liên hệ giữa chúng, cần chú
trọng các yếu tố sau :
+ Kiến thức trọng tâm: Đạt (chưa đạt) ở mức độ nào, có gì mới ? Cách
khắc phục giải quyết những tồn tại.
+ Phương pháp lên lớp: Phù hợp hay chưa phù hợp? Các tồn tại và cách
sửa đổi? Vấn đề sử dụng phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học
sinh?
+ Phong thái sư phạm: Ngôn ngữ, cử chỉ, hành vi cần chuẩn mực trong
sáng gần gũi với học sinh sao cho dễ hiểu, trên phương diện tôn trọng người
học, phát huy khả năng vốn sống và vốn kiến thức của học sinh vào bài dạy...
+ Chất lượng học sinh: Thông qua việc tiếp thu bài giảng, việc thực hành
kiến thức trên lớp, việc đóng góp xây dựng bài của học sinh để cán bộ quản lý
nắm bắt chất lượng học sinh....
7
+ Ngoài các mặt trên cần chú trọng các yếu tố như: Khoa học thực tiễn
gắn liền với cuộc sống, đào tạo toàn diện, bám sát mục đích yêu cầu của bài học,
điều kiện phương tiện thiết bị dạy học và các tình huống xảy ra trong tiết học có
tính tích cực hoặc ngược lại.
Bước 3: Nhận xét đánh giá tiết dạy:
+ Cho giáo viên nêu lại tiến trình tiết dạy, ý tưởng tự đánh giá việc làm
được và những vấn đề chưa làm được của mình.
+ Cán bộ quản lý tham gia từng khâu đoạn trong tiến trình tiết dạy, chỉ ra
cho giáo viên thấy được mặt mạnh, yếu... để giáo viên có cái nhìn tổng quát về
tiết dạy.
Bước 4: Nêu kết quả cuối cùng, ghi biên bản. Cán bộ quản lý cho giáo
viên kí nhận những việc đạt được trong tiết dạy và những hạn chế của tiết dạy,
làm cơ sở cho việc kiếm tra đánh giá sự tiến bộ khả năng cập nhật đổi mới
phương pháp trong những lần dự sau.
Bước 5: Rút kinh nghiệm cho bản thân người cán bộ quản lý sau dự giờ
học được ở giáo viên sự sáng tạo nào? Từ đó bổ sung kiến thức phương pháp
cho mình làm hành trang trong việc kiểm tra đánh giá đồng nghiệp trong những
lần kiểm tra.
Lưu ý: Để bước 3 nhận xét tư vấn giáo viên tiếp thu hiệu quả nhất cán bộ
quản lý cần tôn trọng tư duy nhà giáo để giáo viên được nói ra ý tưởng của
mình, cán bộ quản lý chỉ nhẹ nhàng uốn nắn những suy nghĩ chưa đảm bảo tính
khoa học để giáo viên nhận được bài học từ sự tư vấn của cán bộ quản lý về
phương pháp, cách thức tổ chức…sao cho phù hợp với năng lực sư phạm của
mỗi giáo viên và đối tượng học sinh của giáo viên đó.
- Cán bộ quản lý phải có trình độ, có năng lực phân tích. Muốn vậy phải
dựa vào lí luận dạy học, tính khoa học, tính lôgic, dựa vào vốn kinh nghiệm dự
giờ. Cán bộ quản lý phải biết lựa chọn sự sáng tạo của giáo viên này để tham gia
cho giáo viên khác.
- Cán bộ quản lý phải có năng lực tư vấn: muốn vậy cán bộ quản lý phải
là người có trình độ, có uy tín có năng lực chuyên môn để tư vấn sao cho giáo
8
viên tâm phục khẩu phục và thừa nhận những vấn đề tư vấn có sức thuyết phục,
có tính khả thi, có hiệu quả trong hoạt động dạy và học.
* Tóm lại: Bước 3 là bước quan trọng nhất bởi dự giờ kiểm tra phải có
nhận xét và đánh giá thì việc dự giờ mới có tác dụng. Việc nhận xét đánh giá chỉ
có tác dụng hiệu quả khi nhận xét trên nguyên tắc đôi bên trao đổi tranh luân
chuyên môn và việc tham gia nhận xét tư vấn nhận được sự đồng thuận cao cùng
hướng về một đích là mục tiêu đẩy mạnh hoạt động dạy học trong nhà trường.
3.2.3.3. Các biện pháp đẩy mạnh dạy học thông qua các hình thức dự
giờ:
* Dự giờ thường xuyên:
Là dự giờ nằm trong kế hoạch xây dựng từ đầu năm học đó chính là hoạt
động kiểm tra toàn diện.
+ Ưu điểm:
- Giáo viên có sự chuẩn bị chu đáo về mọi mặt (đồ dùng dạy học, tiến
trình lên lớp, tâm thế sư phạm).
- Cán bộ quản lý qua việc dự giờ nắm bắt trình độ sư phạm của giáo viên,
các hoạt động sư phạm mà giáo viên đã làm được, chất lượng dạy và học, nề nếp
của lớp..
- Từ đó làm căn cứ để đánh giá chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học.
- Làm căn cứ để tổ chức bộ máy sử dụng chuyên môn đúng người đúng
việc phát huy vai trò của mỗi giáo viên .
+ Thông qua dự giờ kiểm tra toàn diện: Cán bộ quản lý đánh giá xếp loại
tay nghề để giáo viên nhìn nhận đúng khả năng năng lực của mình từ đó có ý
thức tu dưỡng chuyên môn. Việc đánh giá tay nghề giáo viên còn được công
khai trên hội đồng sư phạm nhà trường nên mỗi giáo viên đều ý thức được danh
dự nhà giáo mà có hướng phấn đấu ở những giờ dạy tiếp theo.
+ Như vậy qua việc dự giờ kiểm tra đánh giá toàn diện giáo viên đã góp
phần thúc đẩy sự phấn đấu nỗ lực của từng giáo viên.
* Dự giờ đột xuất:
9
Là việc dự giờ không báo trước chỉ nằm trong mục tiêu cần đạt của cán bộ
quản lý. Mỗi giáo viên lên lớp phải chấp hành việc dự giờ đột xuất bất kì mà cán
bộ quản lý đề xuất.
+ Ưu điểm:
- Kích thích hoạt động dạy của mỗi giáo viên.
- Đối với giáo viên: Luôn luôn chuẩn bị tâm thế đón kiểm tra dự giờ đột
xuất bất kì tiết nào từ đó giáo viên luôn có ý thức chuẩn bị tốt bài trước khi lên
lớp.
- Đối với cán bộ quản lý: Tuy là dự giờ đột xuất, song nó phải nằm trong
chủ định của cán bộ quản lý. Dự ai? Dự khi nào? Dự tiết nào? Dự để nhằm mục
đích gì? Muốn làm được điều đó, cán bộ quản lý phải căn cứ vào phân phối
chương trình để dự giờ. Có thể là mở đầu cho một dạng bài nào đó.
+ Thông qua việc dự giờ đột xuất góp phần đẩy mạnh hoạt động dạy học
trong nhà trường là: mỗi giáo viên trước khi lên lớp luôn luôn phải chuẩn bị bài,
chuẩn bị tâm thế dự giờ, chuẩn bị đồ dùng dạy học...
*. Dự giờ hội giảng:
Là hoạt động sư phạm mang tính tập thể giáo viên trong trường.
+ Ưu điểm: - Dấy lên phong trào dạy học trong nhà trường.
- Qua hội giảng giáo viên củng cố kiến thức các bước lên lớp mỗi môn,
mỗi phân môn.
- Qua hội giảng giáo viên học tập kinh nghiệm sư phạm: tri thức, phương
pháp, phong thái sư phạm, từ đó điều chỉnh hoạt động dạy học của mình mỗi
ngày một vững vàng về tri thức nhuần nhuyễn về phương pháp hơn.
+ Thông qua việc dự giờ hội giảng cán bộ quản lý cần mở chuyên đề đánh
giá những ưu điểm, những tồn tại trong hoạt động chuyên môn của một đợt hội
giảng như vậy thúc đẩy sự sáng tạo, sự đột phá, sự đổi mới trong việc linh hoạt
sử dụng các phương pháp dạy học. Khích lệ được những giáo viên có nhiều cố
gắng trong chuyên môn, từ đó tạo lên phong trào thi đua dạy tốt học tốt.
* Dự giờ chuyên đề:
10
Là hoạt động sư phạm cấp trường hoặc cấp tổ nhằm đi đến thống nhất các
bước lên lớp, hay tháo gỡ một dạng bài lí thuyết hoặc thực hành nào đó khó dạy.
+ Ưu điểm:
- Qua dự giờ chuyên đề giáo viên nắm bắt được tiến trình, phương pháp
dạy học của một dạng bài nào đó.
- Qua hoạt động chuyên đề đẩy mạnh hoạt động tổ chuyên môn.
- Qua dự giờ chuyên đề tháo gỡ những khó khăn chuyên môn khối tổ gặp
phải, làm chỗ dựa vững cho giáo viên mới ra nghề học tập chuyên môn.
+ Thông qua dự giờ chuyên đề thúc đẩy hoạt động chuyên môn bằng việc
thực hiện đúng tiến trình lên lớp, giáo viên trao đổi những kinh nghiệm dạy học,
việc làm đó tôn vinh những nhà giáo có nhiều kinh nghiệm và thúc đẩy việc dạy
học và việc đúc rút kinh nghiệm trong dạy học.
* Dự giờ có sử dụng công nghệ thông tin:
Là hoạt động sư phạm ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.
+ Ưu điểm :
- Những tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin khai thác được nhiều
hình ảnh sống động vào bài giảng làm cho bài giảng sinh động HS tiếp thu bằng
cả kênh hình và kênh chữ tốt hơn.
- Đối với giáo viên tiết dạy nhẹ nhàng mà hiệu quả hơn.
- Đối với cán bộ quản lý đã mở ra cho giáo viên một sân làm việc tri thức
mà cập nhật được nhiều thông tin.
+ Để đẩy mạnh hoạt động chuyên môn trong nhà trường có ứng dụng
công nghệ thôn tin tôi làm từng bước như sau:
Bước 1: Khuyến khích giáo viên dạy học và soạn giảng có ứng dụng công
nghệ thông tin, có thể lúc đầu là những tiết dạy trong hội giảng được sự hỗ trợ
của những cán bộ giáo viên có tay nghề vi tính tốt.
Bước 2: Nhân điển hình bằng việc tuyên dương những tiết dạy có ứng
dụng công nghệ thông tin, tuyên dương những giáo viên đi đầu trong việc tiếp
cận công nghệ thông tin.
11
Bước 3: Trong hội giảng hoặc dự giờ toàn diện việc đánh giá của cán bộ
quản lý có cộng điểm ưu tiên.
* Dự giờ song song:
Là việc dự cùng một tiết nhưng dự hai giáo viên khác nhau.
+ Ưu điểm:
- So sánh được cùng một nội dung kiến thức: mỗi giáo viên vận dụng
phương pháp dạy học, cách thức tổ chức khác nhau...nên hiệu quả giờ dạy khác
nhau.
- Tìm được những sáng tạo của mỗi giáo viên để tháo gỡ kiến thức nội
dung bài giảng.
+ Thông qua việc dự giờ: cán bộ quản lý cho người dạy tiết 1 cùng dự để
rút kinh nghiệm cho việc dạy của mình và bổ sung cho đồng nghiệp. Giáo viên
dạy tiết thứ nhất học được ở giáo viên dạy tiết sau những vấn đề gì? Người dạy
tiết thứ nhất bổ sung cho người dạy ở tiết dạy sau những vấn đề gì? Thông qua
việc làm đó: Mỗi giáo viên thấy rõ nhất điểm mạnh của mình để phát huy, để tự
khẳng định mình và điểm hạn chế của mình của đồng nghiệp để rút kinh nghiệm
cho tiết dạy sau tốt hơn.
3.2.3.4. Kết luận:
* Như vậy tiết dạy sau khi rút kinh nghiệm dự giờ:
+ Về phương pháp có nhiều đổi mới giáo viên đã phát huy khả năng học
tập của học sinh, tạo cho học sinh một phương pháp độc lập, tự chủ, có ý thức
tìm tòi nhiều phương pháp giải cho một bài toán.
+ Về nội dung giáo viên đã khai thác được kiến thức ở nhiều mức độ khác
nhau, khắc sâu được kiến thức cơ bản, mở rộng cho học sinh nhiều cách giải cho
một bài toán. Hệ thống câu hỏi đã đưa học sinh vào tình huống có vấn đề bắt học
sinh phải tư duy trước khi trả lời, bắt học sinh có cái nhìn tổng thể trước khi giải
toán.
12
+ Về phong thái: Giáo viên tự tin, nhẹ nhàng gần gũi có điều kiện giúp đỡ
được học sinh chưa đạt chuẩn kiến thức kĩ năng mà vẫn phát huy được khả
năng của học sinh khá giỏi
+ Về kết quả học tập của học sinh: Học sinh được làm việc nhiều hơn, học
sinh có nhiều ý tưởng trình bày, tự mình làm chủ trong các hoạt động học tập
của mình, được khuyến khích trong việc tìm nhiều lời giải cho một bài toán.
* Về giáo viên :
Sau khi được dự giờ thăm lớp giáo viên đã chủ động nhiều trong tâm thế
lên lớp, giáo viên tự tin và vững vàng về kiến thức, nhuần nhuyễn về phương
pháp. Hạn chế tâm lí ngại đón cán bộ quản lý dự giờ mà thay vào đó là sự sẵn
sàng trao đổi chuyên môn cùng cán bộ quản lý.
* Về cán bộ quản lý:
Thúc đẩy việc hoạt động chuyên môn trong nhà trường, tạo ra một phong
trào thi đua dạy tốt học tốt, thi đua tiếp cận với cái mới trong công nghệ thông
tin, thi đua áp dụng đổi mới phương pháp dạy học, thi đua có những tiết dạy
hay...thúc đẩy được các hoạt động của tổ chuyên môn, thúc đẩy được cá nhân
tích cực trong hoạt động chuyên môn của nhà trường.
3.3. Kết hợp các lực lượng cùng kiểm tra - đánh giá:
Phối kết hợp lực lượng đánh giá một cách thống nhất, nhằm đảm bảo các
yêu cầu toàn diện theo kế hoạch. Việc phối hợp các lực lượng kiểm tra - đánh
giá giờ lên lớp sẽ đảm bảo tính khách quan, chủ động và cùng tiến hành một lúc
ở nhiều lớp, đem lại kết quả thông tin ngược nhanh chóng hơn, toàn diện hơn,
mặt khác, phối hợp các lực lượng đánh giá còn tạo được một đội ngũ kiểm tra đánh giá giờ lên lớp rất thuận lợi cho trường. Biến quá trình đánh giá thành quá
trình tự đánh giá của giáo viên.
3.4. Giải quyết những vấn đề nảy sinh sau khi đánh giá.
Thường xuyên duy trì giải quyết những vấn đề nảy sinh sau đánh giá,
thống kê số liệu, theo dõi tiến độ sau đánh giá từ đó xem những mặt mạnh có
được phát huy không? Những tồn tại có được khắc phục không và khắc phục ở
13
mức nào? Cần tiếp tục như thế nào? Công việc kiểm tra - đánh giá giờ dạy trên
lớp của cán bộ quản lý trường THCS là vô cùng quan trọng trong quá trình quản
lý. Để tiến hành tốt việc kiểm tra - đánh giá giờ lên lớp của giáo viên người cán
bộ quản lý cần phải có trình độ chuyên môn cao, phải năng động sáng tạo, nhiệt
tình, ngoài ra cán bộ quản lý còn phải có nghệ thuật quản lý có năng lực chinh
phục và cảm hoá con người. Trong quản lý muốn công tác kiểm tra - đánh giá
giờ lên lớp của giáo viên đạt hiệu quả cao đòi hỏi người cán bộ quản lý phải:
- Nhận thức đúng đắn, đầy đủ và sâu sắc về vị trí, vai trò và tầm quan
trọng của việc kiểm tra- đánh giá giờ dạy trên lớp của giáo viên.
- Có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, biết tuân thủ nguyên tắc quản lý
kiểm tra - đánh giá. Nắm vững các quy định chuẩn đánh giá của Bộ Giáo dục và
Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục.
- Có tinh thần trách nhiệm cao, giải quyết công việc có tình có lý, đặc biệt
phải khách quan, công bằng trong kiểm tra - đánh giá giáo viên.
4. Đánh giá về ý nghĩa
Trong giai đoạn hiện nay đất nước ta đang thay đổi chương trình sách giáo
khoa cho ngành giáo dục nói chung và bậc tiểu học nói riêng. Muốn thực hiện
vấn đề trên thì trước tiên người cán bộ quản lý phải có chuyên môn nghiệp vụ
vững vàng có như vậy mới chỉ đạo tốt được việc dạy và học cũng như việc kiểm
tra - đánh giá giờ dạy trên lớp của giáo viên. Vì vậy cán bộ quản lý phải qua đào
tạo cơ bản về trình độ quản lý, trình độ chuyên môn bằng cách tham gia học các
lớp nâng cao trình độ... hoặc tự học, tự bồi dưỡng, tự nghiên cứu tài liệu để nắm
bắt xu hướng phát triển của thế giới cũng như đổi mới của ngành giáo dục, tham
dự tất cả các lớp tập huấn, chuyên đề về đổi mới phương pháp để chỉ đạo việc
kiểm tra - đánh giá giờ dạy trên lớp của giáo viên trong nhà trường tốt hơn. Cán
bộ quản lý không những giỏi chuyên môn mà còn phải tích cực đi đầu trong việc
tiếp cận công nghệ thông tin, làm điểm tựa cho giáo viên triển khai dạy học trên
máy và có trình độ đánh giá giáo viên trong việc dạy học áp dụng công nghệ
thông tin.
14
Để đáp ứng được yêu cầu đổi mới hiện nay người giáo viên cũng phải
thay đổi tư duy suy nghĩ của mình tìm phương pháp và hình thức tối ưu nhất để
giảng dạy đạt hiệu quả và phát huy được năng lực chuyên môn của mình. Nhà
quản lí giáo dục cũng cần có tâm và có tầm nhìn đánh giá đội ngũ nhà giáo của
trường mình quản lí. Phân công đúng năng lực sở trường của giáo viên để đạt
hiệu quả, chất lượng giảng dạy của nhà trường.
PHẦN 2. KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG CỦA BẢN THÂN SAU KHÓA
BỒI DƯỠNG
1. Yêu cầu của hoạt động nghề nghiệp đối với bản thân
Qua học tập tìm hiểu các chuyên đề nâng ngạch trên tôi rút ra một số bài học
kinh nghiệm sau:
Tôi nhận thấy mình cần có trách nhiệm phối kết hợp với các ban ngành
đoàn thể của xã và nhà trường, Hội cha mẹ học sinh, để giáo dục tư tưởng đạo
đức, lối sống cho các em học sinh thông qua mỗi tiết học, các hoạt động để học
sinh hiểu và chấp hành pháp luật đúng đắn.
Đối với nhiệm vụ của tôi được phân công, tôi cần chủ động nâng cao trình
độ Quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ của mình. Trong nhiệm vụ cần đối xử công
bằng với tất cả cán bộ giáo viên, nhân viên và học sinh, làm đúng theo chức
năng và nhiệm vụ của mình. Truyền đạt cho học sinh ý thức tự lĩnh hội kiến
thức, tự chủ động trong các hoạt động học tập và trong xã hội, để có đủ năng lực
và bản lĩnh thích ứng với những biến đổi nhanh chóng của thế giới tránh nguy
cơ xói mòn bản sắc dân tộc.
Đối với nghề giáo viên việc nắm bắt tâm HS là một điều hết sức cần thiết
và có hiệu quả to lớn trong việc áp dụng các phương pháp giảng dạy cho từng
tiết học, từng môn học.
Xác định rõ mục tiêu dạy học là tạo cho học sinh có được tâm lí thoải
mái, thư giãn sau những giờ học căng thẳng. Đồng thời tạo cho học sinh các kĩ
năng như tự tin trước đám đông, mạnh dạn thể hiện năng khiếu của mình, cách
15
hoạt động nhóm…Mặt khác nắm bắt tâm lí học sinh tiểu học đặc biệt là vùng
nông thôn còn nhút nhát, rụt rè vì thế trong mỗi tiết học, hoặc trong các hoạt
động tập thể của nhà trường, tôi thường kết hợp các hoạt động biểu diễn cá
nhân, nhóm, các hình thức chia sẻ giữa các học sinh để các em mạnh dạn hơn,
hiểu nhau hơn, yêu quý và đoàn kết vơi nhau hơn nữa.
Qua mỗi bài học tôi luôn cố gắng giáo dục học sinh, liên hệ với cuộc sống
hàng ngày để các em thấy tác dụng và yêu thích các môn học hơn.
Trong trường phát triển phong trào văn hóa văn nghệ tạo sân chơi cho học
sinh, giáo viên qua đó tăng thêm kĩ năng hoạt động nhóm và tình đoàn kết giữa
mọi người trong trường.
Cần tạo dựng lớp học như một cộng đồng học tập đoàn kết, thân thiện và
sẵn sàng chia sẻ.
2. Kế hoạch hoạt động cá nhân sau khi tham gia khóa bồi dưỡng nhằm
đáp ứng yêu cầu của tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp
Bên cạnh đó giữa giáo viên – nhà trường – phụ huynh – cộng đồng cần có
sự kết hợp nhằm khuyến khích, giúp đỡ các em tự học, trải nghiệm, tạo điều
kiện cho các em áp dụng kiến thức kĩ năng vào thực tiễn.
Điều quan trọng giáo viên phái xác định mục tiêu của bài học: Các kiến
thức, kĩ năng, thái độ, những năng lực mà HS cần đạt được thông qua các bài
học.
Quyết định lựa chọn nội dung bài học, xây dựng hệ thống câu hỏi, bài tập
hướng dẫn HS học tập để đạt mục tiêu đã xác định.
Đánh giá quá trình và kết quả học tập của HS; hướng dẫn và tổ chức cho
HS đánh giá và tự đánh giá; sử dụng kết quả vào việc tác động lại quá trình đào
tạo.
Tích cực áp dụng một só PPDH phát triển năng lực của HS như: Dạy học
giải quyết vấn đề, Dạy học thông qua hoạt động trải nghiệm, Dạy học kiến tạo…
Tích cực tham gia công tác xã hội hóa ở trường và địa phương.
16
Tạo điều kiện cho HS có cơ hội học tập và tham gia các hoạt động học tập
ở trường, lớp và địa phương.
Ủng hộ khả năng tự học, tự bồi dưỡng tích lũy tri thức của HS, GV, những
cá nhân trong cộng đồng.
Tôn trọng học sinh, đồng nghiệp, những cá nhân có mong muốn học tập,
chia sẻ kiến thức với mọi người, giúp đỡ những cá nhân không có điều kiện
được tiếp cận với kiến thức.
Trong giờ học tích cực tổ chức các hoạt động giáo dục nhằm giáo dục đạo
đức, cũng như trách nhiệm công dân cho HS.
Nâng cao năng lực về vận dụng các phương pháp dạy học, giáo dục, kiểm
tra đánh giá theo định hướng tích hợp phân hóa, phát triển năng lực học sinh.
Hướng dẫn học sinh hoạt động trải nghiệm sáng tạo, kĩ năng tham vấn học
đường tư vấn hướng nghiệp cho học sinh.
Thực hiện và thu hút mọi thành phần xã hội tham gia vào quá trình giáo
dục. Giáo dục là sự nghiệp của Đảng, của nhà nước và của toàn dân. Phối hợp
tốt giáo dục gia đình và giáo dục nhà trường. Ban đại diện cha mẹ học sinh có tổ
chức, nhiệm vụ quyền, trách nhiệm và hoạt động theo Điều lệ Ban đại diện cha
mẹ học sinh; nhà trường tạo mọi điều kiện thuận lợi để Ban đại diện cha mẹ học
sinh hoạt động. Phối hợp tốt giáo dục nhà trường và giáo dục xã hội, nhà trường
chủ động tổ chức, hướng dẫn học sinh tham gia các hoạt động Đoàn - Đội, hoạt
động xã hội tích cực góp phần thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội
địa phương.
Cán bộ quản lí, giáo viên THCS có vai trò và tầm quan trọng to lớn đối
với chất lượng và hiệu quả giáo THCS. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ
quản lí, giáo viên THCS thông qua bồi dưỡng nâng hạng giáo viên THCS theo
tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp là một biện pháp quan trọng và mang lại
những hiệu quả thiết thực. Để có thể không ngừng phát triển nghề nghiệp bản
thân, mỗi cán bộ quản lí, giáo viên THCS cần có nhận thức đầy đủ, đúng đắn
những nội dung của các chuyên đề bồi dưỡng, nắm vững các kĩ năng có liên
17
quan, đồng thời tích cực vận dụng hiệu quả những kiến thức, kĩ năng đã được
lĩnh hội trong các hoạt động nghề nghiệp của bản thân.
KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT
Trên những thực trạng năng lực giáo viên THCS tôi đề xuất một số giải
pháp phát triển năng lực sau:
- Tăng cường hỗ trợ chuyên môn nghiệp vụ, đổi mới sinh hoạt chuyên
môn để cập nhật những xu hướng mới trong giáo dục. Giải quyết những khó
khăn của giáo viên trong quá trình giáo dục học sinh.
- Khuyến khích giáo viên tự học, tự nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ sư phạm, nâng cao năng lực tin học để ứng dụng trong hoạt động
nghề nghiệp.
- Thường xuyên tổ chức thực hiện phát triển năng lực đội ngũ nhà giáo
để giáo viên không ngừng phát triển và hoàn thiện chuyên môn, đạo đức nghề
nghiệp.
……………, ngày … tháng … năm 20…
Người viết thu hoạch
………………………
18
19