Hạn chế rủi ro tín dụng cá nhân tại ngân hàng thương mại cổ phần á châu

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (944.4 KB, 81 trang )

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SỸ
Chuyên ngành: Tài Chính Ngân Hàng
Mã ngành: 60 34 02 01
Đề tài:
HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ
PHẦN Á CHÂU

HVTH : ĐINH THỊ THÚY KIỀU
MSHV : 020116150018
GVHD : PGS. TS. NGUYỄN THỊ NHUNG

TP. HCM, tháng 03/2017

NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
TP. HCM, ngày …… tháng …… năm......
Người hướng dẫn khoa học

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT

............................................................................................................................................ .....
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................

Minh.
Xin cảm ơn các ý kiến đóng góp của các đồng nghiệp tại Ngân hàng Thương mại Cổ
phần Á Châu đã giúp em hoàn thiện luận văn này.

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN............................................................................................................... 4
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................................... 5
MỤC LỤC ........................................................................................................................... 6
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .............................................................................................. 9
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, HÌNH VẼ ......................................................................... 10
MỞ ĐẦU ........................................................................................................................... 11
1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................................... 11
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ................................................................................ 12
3. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................... 12
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 12
5. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................... 12
6. Nội dung nghiên cứu ................................................................................................. 13
7. Đóng góp của đề tài ................................................................................................... 13
8. Kết cấu đề tài ............................................................................................................. 13
9. Tổng quan lĩnh vực nghiên cứu ............................................................................... 13
CHƯƠNG 1 ......................................................................................................................... 1
TỔNG QUAN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
............................................................................................................................................. 1
1.1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÍN DỤNG CÁ NHÂN CỦA NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI ................................................................................................. 1
1.1.1

Khái niệm ....................................................................................................... 1

1.1.1.1.

Tín dụng ngân hàng ....................................................................................... 1

1.1.1.2.

Tín dụng cá nhân của ngân hàng thương mại ............................................. 2

1.1.2

Đặc điểm ......................................................................................................... 3

1.1.3

Vai trò của tín dụng cá nhân tại NHTM ..................................................... 4

1.1.4

Phân loại tín dụng cá nhân ........................................................................... 6

1.1.4.1

Phân loại theo thời hạn cho vay .................................................................... 6

1.1.4.2

Phân loại theo mục đích cho vay ................................................................... 7

1.1.4.3

Phân loại theo phương thức cho vay ............................................................ 8

1.1.4.4

Căn cứ vào bảo đảm cho vay ......................................................................... 9

1.2

RỦI RO HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CÁ NHÂN CỦA NHTM ............... 10

1.2.1

Khái niệm ..................................................................................................... 10

1.2.2

Các nguyên nhân gây ra RRTD cá nhân .................................................. 11

1.2.2.1

Nguyên nhân khách quan............................................................................ 11

1.2.2.2

Nguyên nhân chủ quan................................................................................ 13

1.2.3

Các tiêu chí đo lường RRTD cá nhân........................................................ 18

1.2.4

Sự cần thiết phải hạn chế RRTD cá nhân tại NHTM .............................. 20

1.2.4.1

Đối với ngân hàng ........................................................................................ 20

1.2.4.2

Đối với nền kinh tế xã hội ............................................................................ 21

1.3
KINH NGHIỆM CỦA MỘT SỐ NGÂN HÀNG TRONG NƯỚC VA
TRÊN THẾ GIỚI TRONG VIỆC HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG CÁ NHÂN ... 21
1.3.1

Kinh nghiệm của một số ngân hàng trong nước và trên thế giới ........... 21

1.3.2

Bài học rút ra ............................................................................................... 25

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................................. 27
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG
TMCP Á CHÂU ................................................................................................................ 28
2.1.

GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU .................. 28

2.1.1.

Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Á Châu ..... 28

2.1.2.

Hoạt động và địa bàn kinh doanh của Ngân hàng TMCP Á Châu ........ 29

2.1.3.
Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Á Châu trong
thời gian gần đây .......................................................................................................... 29
2.2.
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN
HÀNG TMCP Á CHÂU .............................................................................................. 31
2.2.1.

Dư nợ khách hàng cá nhân theo thời gian vay vốn .................................. 31

2.2.2.

Dư nợ khách hàng cá nhân theo mục đích vay vốn ................................. 33

2.3.
THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG
TMCP Á CHÂU ........................................................................................................... 35
2.3.1.

Phân tích tỷ lệ nợ quá hạn .......................................................................... 35

2.3.2.

Phân tích tỷ lệ nợ xấu.................................................................................. 39

2.4.
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG CÁ NHÂN CỦA
NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU.................................................................................. 40
2.4.1.

Những kết quả đạt được ............................................................................. 41

2.4.2.

Mặt hạn chế.................................................................................................. 44

2.4.3.

Nguyên nhân các hạn chế ........................................................................... 48

2.4.3.1 Nguyên nhân khách quan ................................................................................... 48
2.4.3.2 Nguyên nhân chủ quan ....................................................................................... 50
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................................. 53
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á
CHÂU ................................................................................................................................ 54
3.1.
ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU
TRONG THỜI GIAN TỚI .......................................................................................... 54
3.2.

GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO CÁ NHÂN TẠI NGÂN HANG TMCP
Á CHÂU 54
3.2.1.

Hoàn thiện hệ thống thông tin đánh giá khách hàng ............................... 54

3.2.2.

Công tác thẩm định và ra quyết đinh cho vay .......................................... 55

3.2.3.

Hoạt động giám sát và quản lý sau cho vay .............................................. 56

3.2.4.

Tăng cường công tác quản lý nợ và xử lý nợ quá hạn ............................. 57

3.2.5.
Tăng cường công tác kiểm soát, kiểm toán nội bộ trong hoạt động của
Ngân hàng ..................................................................................................................... 58
3.2.6.

Nâng cao trình độ nhân sự ......................................................................... 58

3.2.7.

Nâng cao công tác phòng ngừa và xử lý rủi ro tín dụng.......................... 60

3.2.8.

Hiện đại hóa Công nghệ Ngân hàng để phục vụ đắc lực cho hoạt động
tín dụng 60
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................................. 62
KẾT LUẬN ....................................................................................................................... 63
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................. 64
PHỤ LỤC .......................................................................................................................... 65

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
ACB

: Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu

CBCNV

: Cán bộ công nhân viên

CBTD

: Cán bộ tín dụng

DNCV

: Dư nợ cho vay

KHCN

: Khách hàng cá nhân

KQHĐKD

: Kết quả hoạt động kinh doanh

NQD

: Ngoài quốc doanh

NH

: Ngắn hạn

NHNN

: Ngân hàng Nhà nước

NHTM

: Ngân hàng Thương mại

NQH

: Nợ quá hạn

QD

: Quốc doanh

SXKD

: Sản xuất kinh doanh

RRTD

: Rủi ro tín dụng

T, DH

: Trung & dài hạn

TCTC

: Tổ chức tài chính

TCTD

: Tổ chức tín dụng

TMCP

: Thương mại Cổ phần

TPKT

: Thành phần kinh tế

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, HÌNH VẼ
Bảng:
Bảng 2. 1: Dư nợ cho vay KHCN theo kỳ hạn .................................................................. 31
Bảng 2. 2: Dư nợ cho vay KHCN theo mục đích sử dụng ................................................ 33

Bảng 2. 3: Nợ quá hạn đối với cho vay KHCN ................................................................. 36
Bảng 2. 4: Nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu trong hoạt động cho vay KHCN ................................. 39
Bảng 2. 5: Kết quả khảo sát đánh giá của nhân viên ACB về công tác hạn chế rủi ro tín
dụng cá nhân ...................................................................................................................... 40
Hình:
Hình 2. 6: Cơ cấu dư nợ cho vay KHCN theo kỳ hạn ....................................................... 32
Hình 2. 7: Cơ cấu dư nợ cho vay KHCN theo mục đích sử dụng ..................................... 34

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh nền kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, hoạt động sản xuất kinh
doanh các doanh nghiệp bị đình trệ và thu hẹp, các doanh nghiệp giải thể tăng cao qua
các năm, việc tiếp cận nguồn vốn vay của ngân hàng với các doanh nghiệp trở nên hết
sức khó khăn, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ không có tài sản đảm bảo.
Điều này không chỉ gây khó khăn cho doanh nghiệp mà còn làm các ngân hàng bị ứ đọng
vốn. Trước thực trạng đó, tín dụng cá nhân trở thành một mảnh đất màu mỡ để các ngân
hàng khai thác.
Việc các ngân hàng tập trung vào phát triển mảng tín dụng cá nhân trong bối cảnh
thị trường tín dụng còn nhiều khó khăn là quyết định hợp lý và khôn ngoan. Tuy nhiên
tăng trưởng tín dụng luôn đi kèm với rủi ro tín dụng. Nợ xấu của ngân hàng không chỉ
ảnh hưởng đến bản thân ngân hàng mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế. Trong
những năm 1990, lịch sử hoạt động ngành ngân hàng đã từng chứng kiến không ít các
NHTM cổ phần bị phá sản, bị sáp nhập vào các tổ chức tài chính mạnh vì không gánh nổi
những tổn thất xảy ra do rủi ro từ hoạt động tín dụng. Với đặc trưng cơ bản như vậy hoạt
động kinh doanh ngân hàng chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như môi trường, kinh tế xã
hội, pháp lý, cơ chế chính sách vĩ mô, vi mô. Do đó nâng cao năng lực quản trị rủi ro cho
hệ thống ngân hàng nhằm hạn chế những rủi ro nhất là rủi ro tín dụng cá nhân là việc làm
cấp thiết và vô cùng quan trọng. Vì thế rủi ro tín dụng cá nhân và đưa ra các biện pháp để
hạn chế rủi ro tín dụng cá nhân là vấn đề mang tính cấp bách, luôn được sự quan tâm đặc

biệt của các quan chức cấp cao và đặc biệt là các ngân hàng thương mại trực tiếp tham
gia hoạt động kinh doanh nói chung và ngân hàng TMCP Á Châu nói riêng. Nhiều
nghiên cứu trước đây cũng đã đề cập những giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng cá nhân của
NHTM. Tuy nhiên, những nghiên cứu được phát triển ở những trong giai đoạn khác
nhau, đối tượng, không gian khác nhau, không những thế gần đây xu hướng tự do hóa,
toàn cầu hóa kinh tế và quốc tế hóa các luồng tài chính đã làm thay đổi căn bản hệ thống
ngân hàng. Sự phát triển của các thị trường tài chính quốc tế cho phép ngân hàng sử dụng

vốn hiệu quả hơn. Thị trường được mở rộng, hoạt động kinh doanh trở nên phức tạp hơn,
áp lực cạnh tranh giữa các ngân hàng trở nên gay gắt hơn cùng với mức độ rủi ro cũng
tăng lên. Vì thế, đề tài nghiên cứu này góp phần đưa ra thêm những giải pháp hạn chế rủi
ro tín dụng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Á Châu trong thời gian tới nhằm đề xuất một số
giải pháp cho các nhà quản trị ngân hàng có cái nhìn sâu sắc hơn về rủi ro tín dụng cá
nhân, nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng. Xuất phát từ thực trạng này, học viên
tiến hành nghiên cứu đề tài “Hạn chế rủi ro tín dụng cá nhân tại Ngân hàng Thương mại
Cổ phần Á Châu”.
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Mục tiêu tổng quát: Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nhằm đưa ra giải pháp hạn
chế rủi ro tín dụng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Á Châu.
Mục tiêu cụ thể:
-

Phân tích thực trạng về rủi ro tín dụng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Á Châu.

-

Đề xuất giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Á Châu.

3. Câu hỏi nghiên cứu

Trên cơ sở mục tiêu nghiên cứu đặt ra, đề tài trả lời những câu hỏi nghiên cứu sau:
-

Thực trạng hoạt dộng tín dụng cá nhân tại ACB ra sao?

-

Đánh giá rủi ro tín dụng cá nhân tại ACB ra sao?

-

Các giải pháp có thể áp dụng trong thực tiễn để hạn chế rủi ro tín dụng cá nhân tại
ACB?

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Rủi ro tín dụng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Á Châu.
Phạm vi nghiên cứu:
-

Phạm vi không gian: tại Ngân hàng TMCP Á Châu.

-

Phạm vi thời gian: từ năm 2013 đến năm 2015.

5. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, cụ thể: phương pháp diễn
giải, phân tích, so sánh, tổng hợp nhằm làm rõ rủi ro tín dụng cá nhân tại Ngân hàng
TMCP Á Châu.

Làm bảng khảo sát để thu thập và đánh giá các ý kiến thực tế.
6. Nội dung nghiên cứu
Hệ thống hóa cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng cá nhân của ngân hàng.
Phân tích tình hình hoạt động kinh doanh và hoạt động tín dụng, thực trạng về rủi
ro tín dụng cá nhân tại Ngân hàng Á Châu, qua đó tìm hiểu các nguyên nhân ảnh hưởng
đến rủi ro tín dụng cá nhân, từ đó đánh giá những mặt tích cực và tồn tại trong những giải
pháp hạn chế rủi ro mà Ngân hàng đã áp dụng trong thời gian qua.
Đề xuất một số giải pháp có thể áp dụng trong thực tiễn để hạn chế rủi ro tín dụng
cá nhân tại Ngân hàng Á Châu.
7. Đóng góp của đề tài
Đề tài tổng hợp và trình bày đầy đủ các cơ sở lý luận chung về rủi ro tín dụng cá
nhân, các nguyên nhân ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng cá nhân.
Nhiều nghiên cứu trước đây cũng đã đề cập những giải pháp hạn chế rủi ro tín
dụng cá nhân của NHTM. Tuy nhiên, những nghiên cứu được phát triển ở những giai
đoạn khác nhau, đối tượng, không gian khác nhau. Vì thế, đề tài nghiên cứu này góp phần
đưa ra thêm những giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Á
Châu trong thời gian tới, nhằm đề xuất một số giải pháp cho các nhà quản trị ngân hàng
có cái nhìn sâu sắc hơn về rủi ro tín dụng cá nhân, nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân
hàng.
8. Kết cấu đề tài
Ngoài phần Mục lục, Danh mục từ viết tắt, Danh mục sơ đồ, bảng biểu, Mở đầu,
Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương chính:
Chương 1: Tổng quan về rủi ro tín dụng cá nhân tại ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng rủi ro tín dụng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Á Châu
Chương 3: Giải pháp hạn chế rủi ro cá nhân tại Ngân hàng TMCP Á Châu
9. Tổng quan lĩnh vực nghiên cứu
Hiện nay có rất nhiều nghiên cứu xoay quanh vấn đề rủi ro tín dụng cá nhân:
Lê Thị Huyền Diệu (2011), Luận cứ khoa học về xác định mô hình quản lý rủi ro tín
dụng tại hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam, Luận án Tiến sĩ, Đại học Kinh tế

Quốc dân. Luận án hệ thống hóa rõ nét nội dung cơ bản của quản lý rủi ro tín dụng, trên
cơ sở đó đưa ra các mô hình quản lý rủi ro và điều kiện áp dụng. Luận án nghiên cứu
thực trạng rủi ro tín dụng của hệ thống ngân hàng thương mại trước năm 2000 và sau
năm 2000, tỷ lệ cho vay trung dài hạn tăng cao và tỷ lệ nợ quá hạn tăng qua các thời kỳ.
Luận án còn đề cập đến mô hình quản lý rủi ro của các NHTM dựa trên 3 măt: Mô hình
tổ chức quản lý rủi ro, mô hình đo lường rủi ro và mô hình kiểm soát rủi ro.
Nguyễn Thái (2011): Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý RRTD tai
Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam, Luận văn Thạc Sĩ, TP. Hồ Chí Minh. Luận
văn đã hệ thống hóa lý thuyết về quản trị RRTD trong hoạt động ngân hàng và những yêu
cầu mới đối với Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam trong tình hình hội nhập kinh tế quốc
tế. Phân tích, đánh giá đúng thực trạng hoạt động tín dụng và quản lý RRTD của Ngân
hàng Ngoại thương Việt Nam, những kết quả đạt được và những yếu kém, tìm ra nguyên
nhân và rút ra bài học kinh nghiệm. Bên cạnh đó, bài viết cũng đề ra các giải pháp và
kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả quản trị RRTD tại Ngân hàng Ngoại thương Việt
Nam, bảo đảm an toàn và phát triển bền vững của hoạt động tín dụng của ngân hàng
trong tình hình hội nhập kinh tế quốc tế. Nhưng luận văn trên lại không đưa ra biện pháp
giúp hoàn thiện hệ thống thông tin tín dụng cũng như hệ thống công nghệ thông tin. Đây
chính là điểm hạn chế của bài viết này.
Nguyễn Mạnh Phát (2012), Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn
– Hà Nội, Luận văn Thạc Sĩ, Học viện Ngân hàng. Luận văn hệ thống hóa những cơ sở lý
luận về quản lý rủi ro tín dụng trong hoạt động của NHTM. Luận văn đưa ra các nhân tố
tác động đến quản trị RRTD gồm có hai nhóm nhân tố chủ quan và khách quan. Nhân tố
chủ quan gồm có trình độ của cán bộ tín dụng làm việc tại Ngân hàng, chính sách tín
dụng và quy trình cho vay chưa chặt chẽ...và nhân tố khách quan như tình hình kinh tế xã
hội, các chính sách kinh tế của Nhà nước. Thêm vào đó, luận văn cũng nêu ra được các
chỉ tiêu để đánh giá quản trị RRTD gồm có các chỉ tiêu: chỉ tiêu phản ánh nợ quá hạn, chỉ
tiêu phản ánh nợ xấu, tỷ lệ dự phòng RRTD, tỷ lệ nợ xử lý rủi ro, tổn thất cho vay.
Nhưng khi đánh giá được thực trạng quản trị RRTD tác giả lại chỉ phân tích ở hai chỉ

tiêu: các chỉ tiêu phản ánh nợ quá hạn và chỉ tiêu phản ánh nợ xấu và không phân tích và
đánh giá các tiêu chí còn lại. Đây chính là điểm hạn chế của luận văn này.
Qua các luận văn của các tác giả trên đã hệ thống hóa, phân tích và đưa ra các mô
hình quản lý rủi ro tín dụng trong NHTM, làm rõ sự cần thiết của nó trong hoạt động kinh
doanh, định hướng cho các NHTM. Một số giải pháp đã và đang được triển khai trong
thực tiễn các NHTM, điển hình là việc áp dụng các biện pháp hạn chế rủi ro tín dụng, xây
dựng hệ thống quản lý rủi ro. Bên cạnh đó, còn một số luận văn khác đề cập về rủi ro tín
dụng trong Ngân hàng. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu trong thời gian đó với môi
trường hoạt động kinh doanh tổng thể, chính sách pháp luật, trình độ quản lý có sự khác
biệt lớn so với giai đoạn hiện nay.
Như vậy, các nghiên cứu được thực hiện tại Việt Nam chỉ ra được rằng tồn tại tác
động của tăng trưởng tín dụng đến kết quả hoạt động của ngân hàng thương mại. Tuy
nhiên việc đi sâu phân tích cụ thể mối quan hệ này trong các giai đoạn phát triển khác
nhau của nền kinh tế chưa được làm rõ. Khắc phục những hạn chế trên, khóa luận tiến
hành nghiên cứu này góp phần đưa ra thêm những giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng cá
nhân tại Ngân hàng TMCP Á Châu trong thời gian tới nhằm đề xuất một số giải pháp cho
các nhà quản trị ngân hàng có cái nhìn sâu sắc hơn về rủi ro tín dụng cá nhân, nâng cao
năng lực cạnh tranh của ngân hàng.

1

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG
MẠI
1.1

NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÍN DỤNG CÁ NHÂN CỦA NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI

1.1.1 Khái niệm
1.1.1.1.

Tín dụng ngân hàng

Khái niệm tín dụng xuất phát từ tiếng Latin Creditium có nghĩa là tín nhiệm, tin
tưởng. Theo ngôn ngữ Việt Nam thì tín dụng có nghĩa là sự vay mượn. Quan hệ tín dụng
ra đời trên cơ sở sự tồn tại và phát triển đến 1 mức độ nhất định của nền kinh tế hàng hóa;
xã hội bắt đầu xuất hiện chủ thể dư thừa đồng thời có những chủ thể thiếu hụt nguồn vốn.
Do vậy, tín dụng ra đời nhằm làm cho quá trình luân chuyển, tuần hoàn vốn trong nền
kinh tế được xuyên suốt.
Một cách tổng quát, tín dụng là khái niệm dùng để chỉ mối quan hệ giữa 2 chủ thể:
người đi vay và người cho vay. Trong mối quan hệ này, người cho vay (người sở hữu) sẽ
chuyển nhượng tạm thời 1 lượng giá trị (tài sản) của mình sang cho người đi vay (người
sử dụng) trong 1 khoảng thời gian nhất định. Người đi vay có nghĩa vụ phải hoàn trả
khoản lượng giá trị đã vay cho người cho vay khi đến hạn, có kèm hoặc không kèm theo
1 khoản lãi.
Tín dụng ngân hàng là hoạt động tín dụng diễn ra giữa ngân hàng với các chủ thể
khác trong nền kinh tế. Trong đó ngân hàng có thể đóng vai trò là người cấp tín dụng,
cũng có thể đóng vai trò là người được cấp tín dụng. Tuy nhiên, thông thường, khi nói
đến hoạt động tín dụng ngân hàng, người ta thường dùng để nói đến ngân hàng với vai trò
là người cấp tín dụng.
Từ những phân tích trên, có thể đưa ra khái niệm như sau: Tín dụng ngân hàng là
việc ngân hàng đồng ý để khách hàng có thể sử dụng một tài sản (có thể là tiền, hiện vật
hoặc uy tín) với nguyên tắc hoàn trả thông qua các nghiệp vụ như: cho vay, chiết khấu
(tái chiết khấu), cho thuê tài chính, bảo lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ khác.

2
1.1.1.2.

Tín dụng cá nhân của ngân hàng thương mại

Ngay từ thời kỳ sơ khai dưới hình thức là ngân hàng của các thợ vàng, hoặc ngân
hàng của những kẻ cho vay nặng lãi – thực hiện cho vay đối với các cá nhân, chủ yếu là
những người giàu nhằm phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng. Lúc này các ngân hàng đã nhận
thấy được các lợi ích to lớn từ các khoản cho vay đối với cá nhân, điều này dự báo cho
sự phát triển của dịch vụ này. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thế giới là
sự xuất hiện và tăng trưởng nhanh chóng về số lượng cũng như quy mô của các doanh
nghiệp, tín dụng cá nhân mất dần vi trí quan trọng của nó.
Trong lịch sử, hầu hết các ngân hàng không tích cực cho vay đối với cá nhân, hộ
gia đình bởi vì họ tin rằng các khoản cho vay cá nhân có quy mô rất nhỏ với rủi ro vỡ nợ
cao và do đó làm cho chúng trở nên có mức sinh lời thấp. Cùng với sự phát triển, các
ngân hàng bắt đầu dựa nhiều hơn vào tiền gửi của khách hàng để tài trợ cho những món
vay thương mại lớn và rồi sự cạnh tranh khốc liệt trong việc giành giật tiền gửi và cho
vay đã buộc các ngân hàng phải hướng tới những cá nhân như một khách hàng trung
thành, tiềm năng. Cho tới những năm 1920 và 1930 nhiều ngân hàng lớn đã thành lập
phòng tín dụng cá nhân lớn mạnh. Sau Chiến tranh thế giới thứ II, tín dụng cá nhân đã trở
thành một trong những loại hình tín dụng có mức tăng trưởng nhanh nhất. Mặc dù tốc độ
tăng trưởng này gần đây đã chậm lại do cạnh tranh về cho vay đối với cá nhân ngày càng
trở nên gay gắt trong nền kinh tế. Tuy nhiên, khách hàng cá nhân vẫn là khách hàng mục
tiêu của các ngân hàng thương mại và vẫn tạo ra một trong số những nguồn thu quan
trọng nhất.
Trước đây, người vay tiền, nhất là cá nhân ít có tiếng nói. Người ta chỉ cấp rất ít
hoặc không cấp tín dụng cho họ. Tín dụng cấp cho cá nhân trên thực tế được xem là
không lành mạnh. Hơn nữa đối với một chủ ngân hàng có danh tiếng thì chỉ quan tâm đến
tín dụng cho các doanh nghiệp. Có thời kỳ đó được coi là chức năng cao quý của những
ngân hàng lớn. Sau đó, các ngân hàng khác với tư cách là người đi tiên phong đã tiến

hành những hoạt động mà các ngân hàng cổ điển khác xem thường: Hoạt động cho vay
đối với khách hàng cá nhân. Đó cũng chính là một trong những lý do quan trọng đóng
góp vào sự thành công của những ngân hàng mới.

3
Muốn đề cập chủ yếu tới các doanh nghiệp, song cũng không quên tầm quan trọng
không ngừng tăng lên của tín dụng đối với cá nhân. Sự tăng lên này có phần bắt nguồn từ
sự đình trệ nào đó của tín dụng đối với các doanh nghiệp lớn, do sự cải tiến của việc tự
cấp vốn, việc thực hiện mạnh mẽ các nghiệp vụ tài chính, sự phát triển của các thị trường
và cũng do việc tăng trưởng yếu ớt của đầu tư bởi giá cả thực tế của tín dụng đã buộc chỉ
tiến hành các đầu tư có doanh lợi thực sự.
Vậy tín dụng cá nhân là gì? Tín dụng cá nhân là một hình thức tín dụng mà đối
tượng vay vốn là cá nhân nhằm mục đích tiêu dùng hay phục vụ sản xuất, kinh doanh.
Các cá nhân đi vay là những ai? Họ có thể là những người buôn bán nhỏ, nông dân, thợ
thủ công nghiệp, thợ may, cơ khí, thanh niên, phụ nữ, sinh viên, tài xế taxi, cơ sở sản xuất
nhỏ,…. Hoặc là đại diện của hộ gia đình (là những người được các thành viên có đủ năng
lực pháp luật và hành vi dân sự trong hộ gia đình uỷ quyền những người thay mặt hộ gia
đình ký hợp đồng tín dụng, hợp đồng bảo đảm tiền vay và cam kết cùng trả nợ cho ngân
hàng).
1.1.2 Đặc điểm
Thứ nhất, các khoản cho vay có độ rủi ro cao: Các khoản vay của KHCN thường
được đảm bảo bằng thu nhập của chính cá nhân đó. Tuy nhiên, nếu khách hàng gặp phải
bất trắc như ốm đau, bệnh tật … thì ngay lập tức thu nhập đó hoặc giảm sút hoặc thậm
chí có thể mất đi hoàn toàn. NHTM luôn phải đối mặt với những rủi ro đó, mà công tác
thẩm định, quản lí khách hàng lại không thể kiểm soát được hết tất cả. Chính vì điều
này, rất nhiều NHTM trong một thời gian dài trước đây đã rất “ngại” cho KHCN vay
vốn. Nhưng hiện nay, nhận thấy hoạt động cho vay đối với KHCN mang lại một nguồn
thu không nhỏ nên các NHTM đã tập trung hướng tới mục tiêu này. Và công tác quản lí
rủi ro ngày càng được các Ngân hàng quan tâm chú trọng hơn.

Thứ hai, khoản cho vay có giá trị nhỏ nhưng số lượng các khoản vay lớn: Đặc
điểm của KHCN là vay nợ với mục đích tiêu dùng hoặc sản xuất hộ gia đình nên món
vay thường có giá trị nhỏ. So với các khoản vay của các doanh nghiệp thì khoản vay này
nhỏ hơn rất nhiều lần. Tuy vậy những đối tượng KHCN thường là đông đảo nhất. Ngoài
ra, các khoản vay của KHCN thường xuyên phát sinh và khối lượng giao dịch ngày càng

4
lớn. Vì số lượng khoản vay nhiều nên lợi nhuận từ hoạt động cho vay KHCN sẽ không
nhỏ nếu Ngân hàng biết cách huy động và làm tốt các công tác quản lý có liên quan khác.
Thứ ba, chi phí thẩm định lớn: Để tránh gặp phải những rủi ro trong hoạt động cho
vay, Ngân hàng thường tiêu tốn nhiều thời gian và tiền bạc vào hoạt động thẩm định và
giám sát khoản vay một cách nghiêm ngặt. Ngoài ra, việc thu nhập thông tin cá nhân là
rất khó khăn (thường không đầy đủ và thiếu chính xác) nên các NHTM sẽ chấp nhận chi
phí cao để đánh đổi rủi ro cao, đảm bảo an toàn cho các món vay.
Thứ tư, lãi suất thường cao hơn so với lãi suất của các khoản vay khác: Lãi suất
áp dụng cho KHCN thường cao hơn các lãi suất khác của các khoản vay khác của
NHTM. Do quy mô của các khoản vay thường không lớn nhưng chi phí bỏ ra để quản lí
lại rất lớn nên các NHTM phải đề ra mức lãi suất cao để bù đắp chi phí (gồm chi phí về
thời gian, nhân lực, thẩm định, quản lí,…).
1.1.3 Vai trò của tín dụng cá nhân tại NHTM
Đối với tổng thể sự phát triển kinh tế của đất nước, cho vay nói chung và cho vay
đối với khách hàng cá nhân nói riêng ngày càng có vai trò quan trọng, góp phần kích
thích, thúc đẩy, chuyển dịch, định hướng nền kinh tế. Hiện nay, khi nền kinh tế nước ta
đang ngày một phát triển, các cá nhân hộ gia đình cũng phải nâng cao chất lượng cuộc
sống, ổn định kinh tế. Muốn làm được điều đó, họ cần được tiếp xúc với nhiều nguồn vốn
hơn nữa. Chính vì thế cho vay đối với khách hàng cá nhân ngày càng trở nên quan trọng
hơn.
Vai trò đối với các khách hàng
Cho vay cấp cho các cá nhân sẽ tạo điều kiện cho các cá nhân có thể trang trải các

khoản chi phí sinh hoạt, học tập; giúp họ có vốn sản xuất kinh doanh, nâng cao thu nhập,
cải thiện cuộc sống.
Nền kinh tế nước ta đang ngày một phát triển, các chi phí sinh hoạt, học tập ngày
càng tăng cao, đặc biệt là trong giai đoạn gần đây. Chính vì thế nhu cầu của các cán bộ
công nhân viên chức được sử dụng các dịch vụ vay vốn của Ngân hàng ngày càng tăng
cao. Chính vì thế, cho vay cấp cho các cá nhân có vai trò ngày càng quan trọng.

5
Ở các khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo, cuộc sống của người dân còn nhiều
khó khăn. Họ muốn thay đổi cách làm ăn, vươn lên thoát nghèo. Muốn làm được điều đó,
họ cũng cần có một nguồn vốn ổn định, uy tín. Các chương trình hỗ trợ của nhà nước chỉ
đáp ứng được một phần nào đó, nên cho vay Ngân hàng đóng vai trò then chốt trong vấn
đề này.
Vai trò đối Ngân hàng
Một Ngân hàng muốn tồn tại và phát triển tốt phải luôn nỗ lực tìm kiếm và huy
động được những nguồn vốn trong xã hội, rồi từ đó đẩy mạnh cho vay và đầu tư kiếm lời.
Việc sử dụng vốn có hiệu quả hay không quyết định sự thành bại trong hoạt động của
Ngân hàng.
Hiện nay, điều kiện kinh tế đang ngày càng phát triển, chất lượng cuộc sống của
người dân cũng dần được nâng lên. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều cá nhân, hộ gia đình
đang gặp khó khăn trong quá trình vươn lên làm giàu, những sinh viên cũng không có
nhiều cơ hội để có thể tiếp cận với những nguồn vốn để có thể kinh doanh hoặc trang trải
các khỏan chi phí học tập… Nếu biết khai thác thị trường cho vay đối với khách hàng cá
nhân, thì các Ngân hàng có thể thu được một nguồn lợi không nhỏ.
Vai trò đối với nền kinh tế
Có thể nói rằng trong tình hình nền kinh tế nước ta hiện nay thì cho vay Ngân
hàng là một nguồn vốn vô cùng quan trọng giúp thúc đẩy phát triển nền kinh tế. Có rất
nhiều yếu tố, nhân tố trong nền kinh tế chịu sự ảnh hưởng và tác động qua lại với cho vay
Ngân hàng. Trong số các loại hình cho vay Ngân hàng thì cho vay đối với khách hàng cá

nhân có vai trò quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, giúp
chu chuyến, lưu thông lượng vốn dư thừa trong xã hội vào sản xuất, nâng cao mức sống
của người dân. Một nền kinh tế vững mạnh thì mỗi cá thể trong đó cũng cần phải tốt. Các
cá nhân có khả năng tiếp cận với các nguồn vốn lớn như cho vay Ngân hàng có nhiều
điều kiện hơn để sản xuất kinh doanh, trang trải các khoản chi phí, nâng cao mức sống,
góp phân thúc đẩy tiêu dùng, từ đó cũng góp phần phát triển kinh tế.
Ngày nay, nền kinh tế nước ta đang phát triển tuy nhiên tập trung chủ yếu ở các đô
thị lớn hay ở nội thành, còn ở những nơi như miền núi hay hải đảo xa xôi thì cuộc sống

6
của người dân vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn. Các dự án của Chính phủ để phát triển
kinh tế ở các khu vực này đang đóng góp một phần không nhỏ vào việc cải thiện chất
lượng cuộc sống của người dân nơi đây. Tuy nhiên, vì nguồn vốn của Nhà nước cũng hạn
hẹp mà các khu vực trọng điểm lại nhiều, chính vì thế, các dự án này cũng chỉ đáp ứng
được phần nào nhu cầu của người dân. Họ cần có một nguồn vốn thường xuyên hơn, ổn
định hơn. Đó là lí do vì sao mà nguồn vốn của Ngân hàng lại đóng một vai trò hết sức
quan trọng trong việc cải thiện cuộc sống người dân, góp phần ổn định an ninh kinh tế,
chính trị và trật tự an toàn xã hội…
Ở một phương diện khác, cho vay cấp cho các cá nhân cũng tạo công ăn việc làm
cho người lao động, giúp họ an cư lạc nghiệp, ổn định kinh tế. Điều này góp một phần
đáng kể vào các chính sách vĩ mô của Chính phủ trong công cuộc xóa đói giảm nghèo,
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
1.1.4 Phân loại tín dụng cá nhân
1.1.4.1Phân loại theo thời hạn cho vay
Tín dụng ngắn hạn: là tín dụng có thời hạn đến 1 năm. Với tín dụng cho doanh
nghiệp, nguồn vốn này được sử dụng để bù đắp thiếu hụt vốn lưu động tạm thời. Còn với
tín dụng cá nhân nói riêng, tín dụng ngắn hạn là hình thức tín dụng chủ yếu, vì nó thường
phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng cần thiết của cá nhân và hộ gia đình. Rủi ro cho ngân hàng
là khá nhỏ khi cho vay ngắn hạn, vì trong thời gian ngắn ít có biến động xảy ra và nếu có

ngân hàng cũng có thể dự tính được.
Tín dụng trung hạn: là loại tín dụng có thời hạn từ trên 1 năm đến 5 năm. Với các
doanh nghiệp, đây là loại hình quan trọng hình thành nguồn vốn lưu động. Đối với cá
nhân, tín dụng trung hạn phục vụ cho các nhu cầu vốn có thời hạn tương đối dài hơn như
mua ô tô, xây dựng nhà cửa….
Tín dụng dài hạn: là loại tín dụng có thời hạn trên 5 năm. Các doanh nghiệp
thường sử dụng nguồn tín dụng này chủ yếu đáp ứng nhu cầu đầu tư dài hạn: xây dựng cơ
bản ( nhà xưởng, dây chuyền sản xuất…), xây dựng cơ sở hạ tầng ( đường xá, cảng biển,
sân bay…) hay cải tiến và mở rộng sản xuất có quy mô lớn. Còn đối với các cá nhân, tín
dụng dài hạn được cung cấp khi quy mô khoản vay lớn, chủ yếu phục vụ cho nhu cầu

7
mua sắm đất đai, nhà cửa. Nhìn chung, đối với ngân hàng, tín dụng dài hạn tiềm ẩn rủi ro
lớn.
1.1.4.2Phân loại theo mục đích cho vay
Các sản phẩm cho vay dành cho khách hàng cá nhân thường được phát triển và
thiết kế tương tự như sản phẩm tín dụng truyền thống nhưng có những nét đặc thù riêng
của từng NHTM. Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn của khách hàng cá nhân, có thể chia
tín dụng cá nhân thành các loại:
-

Cho vay bất động sản: cho vay bất động sản là sản phẩm tín dụng dành cho khách

hàng cá nhân nhằm đáp ứng nhu cầu mua nhà, hợp thức hóa nhà đất, xây dựng sửa chữa
nhà của khách hàng nhưng chưa thể thực hiện được do gặp khó khăn về tài chính.
-

Cho vay tiêu dùng cá nhân: cho vay tiêu dùng cá nhân là loại cho vay nhằm đáp

ứng nhu cầu chi tiêu và mua sắm tiện nghi sinh hoạt gia đình nhằm nâng cao đời sống
dân cư. Khách hàng vay là những người có thu nhập không cao nhưng ổn định, chủ yếu
là công nhân viên chức hưởng lương và có việc làm ổn định. Số lượng khách hàng vay
thường rất đông.
-

Cho vay sản xuất kinh doanh: cho vay sản xuất kinh doanh là loại cho vay nhằm

bổ sung vốn thiếu hụt trong hoạt động sản xuất kinh doanh của những cá nhân hay hộ gia
đình sản xuất kinh doanh cá thể với quy mô nhỏ. Số lượng khách hàng có nhu cầu vay là
khá lớn, nhưng doanh số cho vay không cao lắm do trình độ và thời gian của khách hàng
thường hạn chế nên nhiều khi các khách hàng ngại tiếp xúc với ngân hàng. Muốn đẩy
mạnh loại hình này, ngân hàng cần có đội ngũ CBTD năng động và linh hoạt, có thể đến
tận nơi tiếp xúc khách hàng, thay vì thụ động ngồi chờ khách hàng tìm đến ngân hàng.
-

Cho vay nông nghiệp: thực ra cho vay nông nghiệp cũng là cho vay sản xuất kinh

doanh nhưng tập trung vào các hộ sản xuất nông nghiệp như trồng trọt, chăn nuôi và nuôi
trồng thủy sản. Cho vay nông nghiệp ngoài việc đáp ứng nhu cầu vốn cho bà con nông
dân còn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng là góp phần thay đổi tập quán làm ăn, chuyển từ
sản xuất nhỏ phục vụ thị trường địa phương sang sản xuất quy mô lớn hơn, hướng đến thị
trường xuất khẩu rộng lớn. Có như vậy mới thay đổi được căn bản đời sống của nông dân
ở nông thôn.

8
1.1.4.3Phân loại theo phương thức cho vay
Tín dụng trả góp: Theo hình thức tài trợ này, thì người đi vay trả nợ cho ngân
hàng (gồm cả gốc và lãi) theo nhiều lần, theo những kỳ hạn nhất định do ngân hàng quy

định (tháng, quý...). Hình thức này áp dụng cho các khoản vay có giá trị lớn hoặc với
những khách hàng mà thu nhập định kỳ của họ không đủ để thanh toán hết một lần số nợ
vay. Đối với loại cho vay này ngân hàng cần chú ý đến những vấn đề cơ bản sau:
Loại tài sản được tài trợ: thiện chí trả nợ của người vay sẽ tốt hơn khi tài sản hình
thành từ tiền vay thỏa mãn nhu cầu lâu bền của họ trong tương lai. Với mỗi ngân hàng,
họ rất quan tâm đến việc lựa chọn tài sản để tài trợ và thường họ chỉ muốn tài trợ cho
những tài sản có thời gian sử dụng dài, có giá trị lớn; với những tài sản này, người vay có
thể hưởng tiện ích của nó trong một khoảng thời gian dài.
-

Số tiền phải trả trước:
Với hình thức này, ngân hàng sẽ yêu cầu người đi vay phải có vốn tự có trên tổng

phương án xin vay, phần còn lại ngân hàng sẽ cho vay, thường chỉ cho vay từ 45% - 65%
tổng giá trị tài sản tùy theo các yếu tố như: loại tài sản, thị trường tiêu thụ tài sản sau khi
đã sử dụng, thực lực tài chính, trình độ và nhân thân, lai lịch của người vay. Quy định này
của ngân hàng nhằm tránh trường hợp khách hàng dùng tài sản hình thành từ vốn vay làm
tài sản thế chấp, khi phải phát mại tài sản không gây nhiều rủi ro cho ngân hàng.
-

Điều khoản thanh toán.
+ Số tiền thanh toán mỗi kì hạn phải phù hợp với khả năng về thu nhập sau khi đã

trừ đi các khoản chi tiêu khác.
+ Giá trị tài sản không được thấp hơn số tiền cho vay chưa được thu hồi.
+ Thời hạn cho vay không nên quá dài nhằm tránh cho việc tài sản tài trợ bị giảm
giá trị theo thời gian đi kèm với rủi ro tín dụng tăng lên.
+ Số tiền mà khách hàng phải thanh toán mỗi kì hạn trả nợ có thể được tính bằng
các phương pháp như sau:
Phương pháp lãi đơn: theo đó, vốn gốc người đi vay phải trả từng kì hạn trả nợ

được tính đều nhau, bằng cách lấy vốn gốc ban đầu chia cho số kì hạn thanh toán hoặc có
thể được thực hiện theo quý hay theo năm tài chính.

9
Phương pháp lãi gộp: đây là phương pháp thường được áp dụng trong cho vay trả
góp.
Vấn đề phân bổ lãi vay theo thời gian.
Khi sử dụng phương pháp lãi gộp để tính lãi, các ngân hàng thường tiến hành phân
bổ phần lãi cho vay đã được tính. Việc phân bổ có thể được thực hiện theo định kì gắn
liền với các kì hạn thanh toán hoặc có thể được thực hiện theo quý hoặc theo năm tài
chính.
-

Vấn đề trả nợ trước hạn:
Khi người đi vay trả nợ trước hạn xảy ra trường hợp: nếu tiền trả góp theo phương

pháp lãi đơn thì vấn đề rất đơn giản, người đi vay chỉ phải thanh toán toàn bộ gốc còn
thiếu và lãi vay của kì hạn hiện tại cho ngân hàng. Tuy nhiên nếu tiền lãi được tính bằng
phương pháp lãi gộp thì vấn đề sẽ phức tạp hơn vì theo phương pháp này, lãi được giả
định rằng tiền vay sẽ được khách hàng sử dụng cho đến lúc kết thúc hợp đồng, nếu khách
hàng trả nợ trước hạn thì thời hạn nợ thực tế sẽ khác với thời hạn nợ ban đầu và như vậy
số tiền lãi phải trả cũng có sự thay đổi. Khi đó, người ta sẽ sử dụng phương pháp phân bổ
lãi cho vay theo thời gian để tính số lãi thực tế phải thu, dựa trên thời hạn nợ thực tế.
Tín dụng hoàn trả một lần: Đây là hình thức tài trợ mà theo đó số tiền vay của
khách hàng sẽ được thanh toán một lần khi hợp đồng tín dụng đến hạn. Đặc điểm của các
khoản tín dụng này thường có quy mô nhỏ, thời hạn cho vay ngắn. Ngân hàng áp dụng
hình thức này sẽ không mất nhiều thời gian như khi phải tiến hành thu nợ làm nhiều kỳ.
1.1.4.4Căn cứ vào bảo đảm cho vay
Tín dụng có bảo đảm: là tín dụng có tài sản cầm cố, thế chấp hoặc có bảo lãnh của

người thứ ba. Hình thức tín dụng này áp dụng với những khách hàng không đủ uy tín, khi
vay vốn phải có tài sản bảo đảm hoặc phải có bảo lãnh. Tài sản bảo đảm hoặc bảo lãnh
của người thứ ba là căn cứ pháp lý để ngân hàng có thêm nguồn thu dự phòng khi nguồn
thu chính (dòng tiền) của con nợ thiếu hụt, tạo áp lực buộc con nợ phải trả nợ, giảm thiểu
rủi ro cho ngân hàng. Như đã trình bày ở phần đặc điểm, hầu hết các khoản tín dụng cấp
cho cá nhân là tín dụng có bảo đảm.

10
Tín dụng không có bảo đảm: là tín dụng không có tài sản cầm cố, thế chấp hoặc
không có bảo lãnh của người thứ ba. Hình thức này chủ yếu được áp dụng đối với các
khách hàng có việc làm và thu nhập ổn định, thu nhập ngoài việc trang trải các chi tiêu
thường xuyên còn có tích luỹ để trả nợ vay (công chức, viên chức trong biên chế nhà
nước, nhân viên có hợp đồng lao động dài hạn...) Hình thức vay tín chấp phù hợp với
những món vay giá trị không lớn, thời hạn vay thường là ngắn và trung hạn.
1.2

RỦI RO HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CÁ NHÂN CỦA NHTM

1.2.1 Khái niệm
Rủi ro trong hoạt động tín dụng rất đa dạng nó có thể là rủi ro khi ngân hàng bị ứ
đọng vốn, rủi ro thiếu vốn khả dụng do sự chênh lệch về tỷ trọng giữa vốn cho vay và
vốn đi vay theo tiêu thức thời gian, rủi ro tín dụng khi các vật bảo đảm tín dụng không
còn giá trị như khi đánh giá ban đầu trước khi cho vay hay rủi ro tín dụng khi ngân hàng
không thu hồi được nợ. Tuy nhiên, trong phạm vi nghiên cứu này chỉ xem xét rủi ro tín
dụng khi ngân hàng không thu hồi được nợ hay còn gọi là nợ quá hạn, nợ khó đòi đối với
những khoản tín dụng cá nhân.
Rủi ro tín dụng cá nhân là một loại hình nằm trong nhóm rủi ro tài chính. Vậy rủi
ro tín dụng cá nhân là gì? Mối quan hệ của rủi ro tín dụng này đối các rủi ro khác như thế
nào? Những lý giải sau đây sẽ làm rõ điều đó.

Rủi ro tín dụng cá nhân được định nghĩa là khoản lỗ tiềm tàng vốn có được tạo ra
khi cấp tín dụng cho một khách hàng cá nhân. Có nghĩa là cá nhân vay vốn không trả
được nợ theo hợp đồng gắn liền với mỗi khoản tín dụng ngân hàng cấp cho họ. Hoặc nói
một cách cụ thể hơn, nguồn thu nhập dự tính mang lại từ các tài sản có sinh lời của ngân
hàng có thể không được hoàn trả đầy đủ xét cả về mặt số lượng và thời hạn. Các ngân
hàng sẽ không bị đe doạ bởi rủi ro tín dụng nếu luôn luôn nhận lại được cả gốc và lãi của
các khoản vay đúng thời hạn, ngược lại nếu người vay gặp khó khăn tài chính, thì cả gốc
và lãi khoản vay bị đặt trong tình trạng rủi ro không thu hồi được.
Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng của TCTD là khả năng xảy ra tổn thất
trong hoạt động ngân hàng của TCTD do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả
năng thực hiện nghĩa vụ của mình theo cam kết. Mục đích của quản lý rủi ro tín dụng là

Hạn chế rủi ro tín dụng cá nhân tại ngân hàng thương mại cổ phần á châu

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về