TÌM HIỂU ẢNH HƯỞNG CỦA NHỮNG KỸ NĂNG HỌC TẬP VÀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐẾN CHẤT LƯỢNG HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BỘ MÔN SƯ PHẠM KỸ THUẬT


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

TÌM HIỂU ẢNH HƯỞNG CỦA NHỮNG
KỸ NĂNG HỌC TẬP VÀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
ĐẾN CHẤT LƯỢNG HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN
ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Họ và tên sinh viên: LÊ THỊ THU
Ngành: SƯ PHẠM KỸ THUẬT NÔNG NGHIỆP
Niên khóa: 2006-2010

Tháng 5/2010

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


TÌM HIỂU ẢNH HƯỞNG CỦA NHỮNG KỸ NĂNG HỌC TẬP VÀ
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐẾN CHẤT LƯỢNG HỌC TẬP CỦA SINH
VIÊN ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Tác giả
LÊ THỊ THU

Khoá luận được trình đề đáp ứng yêu cầu cấp bằng Cử nhân ngành
SƯ PHẠM KỸ THUẬT NÔNG NGHIỆP

Giáo viên hướng dẫn:
TS. NGUYỄN THANH THUỶ

Tháng 5/2010

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


LỜI CẢM ƠN
Em xin chân thành cảm ơn đến:
-

Ban giám hiệu, các quý Thầy Cô trường đại học Nông lâm Thành Phố Hồ Chí
Minh, quý Thầy Cô thuộc bộ môn Sư Phạm Kỹ Thuật Nông Nghiệp trường đại
học Nông Lâm Thành Phố Hồ Chí Minh đã tận tình giảng dạy em trong suốt
thời gian học tập tại trường.

-

Em xin chân thành cảm ơn TS Nguyễn Thanh Thủy đã tận tình hướng dẫn, giúp
đỡ và có những ý kiến đóng góp quý báu để em hoàn thành tốt khóa luận tốt
nghiệp này.

-

Cảm ơn bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành tốt khóa luận.

-

Cảm ơn gia đình đã động viên, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho con học tập tốt

và từng bước trưởng thành hơn.
Thành phố Hồ Chí Minh
5/2010

Lê Thị Thu

i

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


TÓM TẮT ĐỀ TÀI

Đề tài “ Tìm hiểu ảnh hưởng của kỹ năng học tập và nghiên cứu khoa học
đến chất lượng học tập của sinh viên đại học Nông Lâm – Thành Phố Hồ Chí
Minh”.
Được tiến hành tại trường đại học Nông Lâm TP.HCM, thời gian từ 09/2009
đến 05/2010. Mục đích của đề tài nhằm nâng cao chất lượng học tập và nghiên cứu
khoa học của sinh viên đại học Nông Lâm Thành Phố Hồ Chí Minh.
Đề tài tập trung tìm hiểu các vấn đề:
Những kỹ năng học tập và nghiên cứu khoa học của sinh viên.
Tìm hiểu ảnh hưởng của những kỹ năng học tập và nghiên cứu khoa học đến
chất lượng học tập của sinh viên nói chung và sinh viên đại học Nông Lâm nói riêng.
Từ đó đề xuất một số biện pháp giúp sinh viên có kỹ năng học tập và nghiên
cứu khoa học một cách có hiệu quả.
Kết quả thu được như sau:
Mức độ nắm vững các kỹ năng học tập và NCKH của sinh viên đại học Nông
lâm đạt mức trung bình.
Các kỹ năng học tập và NCKH có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng học tập và
kết quả học tập của sinh viên.

Kết quả học tập của sinh viên chưa cao lắm, chủ yếu ở mức trung bình và khá,
cần phải nâng cao hơn nữa kết quả học tập này.

ii

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


MỤC LỤC
Trang
Trang tựa
LỜI CẢM ƠN ..............................................................................................i
TÓM TẮT ĐỀ TÀI......................................................................................ii
MỤC LỤC................................................................................................. iii
DANH SÁCH CÁC BẢNG......................................................................... vii
DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ ..................................................................... ix
Chương 1: GIỚI THIỆU ..............................................................................i
1.1 Lý do chọn đề tài .................................................................................... 1
1.2 Mục đích nghiên cứu ............................................................................... 2
1.3 Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................. 2
1.4 Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................... 2
1.5 Đối tượng và khách thể nghiên cứu........................................................... 3
1.6 Phạm vi nghiên cứu ................................................................................. 3
1.7 Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 3
1.9 Cấu trúc của luận văn .............................................................................. 4
Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN ...................................................................... 6
2.1 Lược khảo một số nghiên cứu trước đây.................................................... 6
2.2 Quá trình dạy học đại học ........................................................................ 9
2.2.1 Quá trình dạy học đại học như một hệ thống ......................................... 10
2.2.2 Các nhiệm vụ của quá trình dạy học đại học ......................................... 11

2.2.3 Bản chất của quá trình dạy học đại học................................................. 12
2.2.4 Các nguyên tắc của quá trình dạy học đại học ....................................... 13
2.3 Lý luận về kỹ năng học tập .................................................................... 15
2.3.1 Thế nào là kỹ năng học tập .................................................................. 15
2.3.2 Các yếu tố ảnh hưởng tới sự hình thành kỹ năng học tập ........................ 16
2.3.3 Quá trình hình thành kỹ năng học tập ................................................... 17
2.3.4 Các kỹ năng học tập cơ bản ................................................................. 19
2.4 Lý luận về nghiên cứu khoa học ............................................................. 20
2.4.1 Thế nào là nghiên cứu khoa học........................................................... 20
iii

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


2.4.2 Yêu cầu đối với nghiên cứu khoa học................................................... 21
2.4.3 Các đặc trưng của nghiên cứu khoa học ................................................ 22
2.4.4 Các loại hình nghiên cứu khoa học....................................................... 23
2.5 Hoạt động học tập và nghiên cứu khoa học của sinh viên.......................... 23
2.5.1 Đặc điểm lứa tuổi sinh viên ................................................................. 23
2.5.2 Đặc điểm chung của hoạt động học tập của sinh viên............................. 23
2.5.3 Đặc điểm hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên......................... 24
2.6 Ảnh hưởng của kỹ năng học tập và NCKH đến chất lượng học tập của sinh
viên…........................................................................................................ 25
2.7Các bước học tập giúp sinh viên học tập hiệu quả hơn……………………………28
2.8. Một số phương pháp nâng cao phương pháp học tập đại học .................... 30
2.9 Tổng quan về trường đại học Nông Lâm TP Hồ Chí Minh ........................ 31
Chương 3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................. 33
3.1 Phương pháp nghiên cứu lý thuyết .......................................................... 33
3.2 Phương pháp điều tra bằng phiếu câu hỏi ................................................ 33
3.4 Phương pháp xử lý số liệu...................................................................... 34

3.4.1 Phương pháp phân tích định lượng ....................................................... 34
3.4.2 Phương pháp phân tích định tính.......................................................... 34
Chương 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU........................................................ 35
4.1 Tìm hiểu thực trạng xây dựng kế hoạch học tập của sinh viên Đại Học Nông
Lâm… ..................................................................................................... ..35
4.1.1 Thực trạng kỹ năng xây dựng kế hoạch tự học của sinh viên Đại Học Nông
Lâm… ....................................................................................................... 35
4.1.2 Thực trạng kỹ năng nghe của sinh viên Đại Học Nông Lâm ................... 41
4.1.3 Thực trạng kỹ năng ghi chép của sinh viên Đại Học Nông Lâm………...……..
……………………………………………………………………….………...45
4.1.4 Thực trạng kỹ năng làm việc với sách của sinh viên Đại Học Nông
Lâm…… .................................................................................................... 51
4.1.5 Thực trạng kỹ năng tìm kiếm và lựa chọn thông tin của sinh viên Đại Học
Nông Lâm .................................................................................................. 55
4.1.6 Thực trạng kỹ năng làm bài kiểm tra của sinh viên Đại Học Nông Lâm…59

iv

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


4.2 Tìm hiểu mức độ ảnh hưởng của những kỹ năng học tập đến chất lượng học
tập của sinh viên Đại Học Nông Lâm ........................................................... 62
4.3 Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập của sinh viên đại học
Nông Lâm .................................................................................................. 63
4.4 Tìm hiểu mức độ cần thiết của những điều kiện ảnh hưởng đến kết quả học
tập của sinh viên ......................................................................................... 65
4.5 Tìm hiểu về những kỹ năng học tập ảnh hưởng đến chất lượng học tập của
sinh viên .................................................................................................... 67
4.7 Lựa chọn vấn đề nghiên cứu................................................................... 70

4.8 Mức độ nhận thức của sinh viên về hoạt động NCKH trong học tập .......... 72
4.9 Tìm hiểu mức độ hiệu quả của các hình thức bồi dưỡng năng lực NCKH cho
sinh viên .................................................................................................... 73
4.10 Tìm hiểu thái độ của sinh viên khi tham gia các hoạt động NCKH trong học tập ....... 75
4.11 Mức độ ảnh hưởng của các hình thức NCKH đến kết quả học tập của sinh viên........ 81
4.12 Kết quả học tập của sinh viên đại học Nông lâm Tp. Hồ Chí Minh .......... 82
Chương 5: KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ ......................................................... 84
5.1 Kết luận ............................................................................................... 84
5.2 Kiến nghị ............................................................................................. 88
5.3 Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng học tập và nghiên cứu khoa học
của sinh viên……………………………………………………………..………..….90
5.4Hướng phát triển đề tài…………………………………………………...……..…91
Tài liệu tham khảo .................................................................................... 92
Phụ lục

v

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt

Nội dung tương ứng

PPHT

Phương pháp học tập

NCKH

Nghiên cứu khoa học

SV

Sinh viên

GV

Giáo viên

SPKT

Sư phạm kỹ thuật

TP. HCM

Thành phố Hồ Chí Minh

CNTY

Chăn nuôi thú y

NH

Nông học

vi

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


DANH SÁCH CÁC BẢNG
Trang
Bảng 4.1: Bảng kết quả tổng kết kỹ năng xây dựng kế hoạch kỹ năng tự học của
sinh viên:………………………… ………………………………………..…….. 35
Bảng 4.2: Bảng kết quả so sánh mức độ thực hiện kỹ năng xây dựng kế hoạch kỹ
năng tự học của sinh viên 3 khoa: NH, CNTY,SPKT:……………………...….. 37
Bảng 4.3:Bảng kết quả tổng kết kỹ năng nghe của sinh viên:……………...….. 41
Bảng 4.4: Bảng kết quả so sánh mức độ thực hiện kỹ năng nghe của sinh viên 3
khoa:NH,CNTY,SPKT…………………………………………………..…..……43
Bảng 4.5: Bảng kết quả tổng kết kỹ năng ghi chép của sinh viên:…..…… …...47
Bảng 4.6: Bảng kết quả so sánh mức độ thực hiện kỹ năng ghi chép của sinh
viên3khoa:NH,CNTY,SPKT………………………………………………..…….49
Bảng 4.7: Bảng kết quả tổng kết kỹ năng làm việc với sách của sinh
viên:………………………………………………………..……………………... 51
Bảng 4.8: Bảng kết quả so sánh mức độ thực hiện kỹ năng làm việc với sách của
sinh viên 3 khoa: NH,CNTY, SPKT…………………………………..…………53
Bảng 4.9: Bảng kết quả tổng kết tìm kiếm và lựa chọn thông tin của sinh
viên:………………………………………………… ………………...…………..55
Bảng 4.10: Bảng kết quả so sánh mức độ thực hiện kỹ năng tìm kiếm và lựa
chọn thông tin của sinh viên 3 khoa: NH, CNTY, SPKT……………………….56
Bảng 4.11: Bảng kết quả tổng kết kỹ năng làm bài kiểm tra của sinh
viên:…………………………………………………………………………...….. 59
Bảng 4.12: Bảng kết quả mức độ kỹ năng làm bài kiểm tra của sinh viên 3
khoa:NH,CNTY, SPKT…………………………………………………...……..60
Bảng 4.13: Bảng mức độ ảnh hưởng của những kỹ năng học tập đến chất
lượnghọctậpcủasinh viên:……………… ………………………………...………62
Bảng 4.14: Bảng kết quả thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập

của sinh viên:……… …………………………………………………….……….63
Bảng 4.15: Bảng kết quả tổng quát về sự cần thiết của những điều kiện ảnh
hưởng đến kết quả của sinh viên:………………………………………..…… …65

vii

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Bảng 4.16: Bảng kết quả thực trạng tổ chức các h ình thức NCKH của sinh
viên:………… …………………………………………………………...………..68
Bảng 4.17: Bảng kết quả tổng quát về vấn đề lựa chọn đề tài của sinh viên 3
khoa SPKT, CNTY, NH:…………… ……………….........................................70
Bảng 4.18: Bảng kết quả tổng quát về mức độ nhận thức của sinh viên về hoạt
động NCKH trong học tập:………………… …………………………...……… 72
Bảng 4.19: Bảng kết quả tổng quát về mức độ hiệu quả của các hình thức bồi
dưỡng năng lực NCKH cho sinh viên: ………………………………..…………74
Bảng 4.20: Bảng kết quả tổng quát về thái độ của sinh viên khi tham gia các
hoạt động NCKH:…………………………………………………………..……. 75
Bảng 4.21: Bảng kết quả tổng hợp về thái độ của sinh viên khi tham gia các hoạt
động NCKH của sinh viên 3 khoa NH, CNTY, SPKT………………………..…77
Bảng 4.22: Bảng kết quả tổng quát về mức độ ảnh hưởng của các hình thức
NCKH đến kết quả học tập của sinh viên…………………………………..……81
Bảng 4.23: Bảng kết quả học tập của sinh viên…………………………...……..82

viii

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.

DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ
Trang
Biểu đồ 4.1: Biểu đồ so sánh mức độ thực hiện thành thạo các kỹ năng tự học của 3
khoa NH, CNTY, SPKT …………………………………………………………..….38
Biểu đồ 4.2: Biểu đồ so sánh mức độ thực hiện chưa thành thạo các kỹ năng tự học của
3 khoa NH, CNTY, SPKT. ............................................................................................... 39
Biểu đồ 4.3: Biểu đồ so sánh mức độ chưa biết làm các kỹ năng tự học của 3 khoa NH,
CNTY, SPKT..................................................................................................................... 40
Biểu đồ 4.4: Biểu đồ so sánh mức độ thực hiện thành thạo làm kỹ năng nghe của 3
khoa NH, CNTY, SPKT. .................................................................................................. 44
Biểu đồ 4.6: Biểu đồ so sánh mức độ chưa biết làm kỹ năng nghe của 3 khoa NH,
CNTY, SPKT..................................................................................................................... 46
Biểu đồ 4.7: Biểu đồ so sánh mức độ thực hiện thành thạo làm kỹ năng tìm kiếm và
lựa chọn thông tin của 3 khoa NH, CNTY, SPKT. ......................................................... 57
Biểu đồ 4.8: Biểu đồ so sánh mức độ chưa thực hiện thành thạo kỹ năng tìm kiếm và
lựa chọn thông tin của 3 khoa NH, CNTY, SPKT. ......................................................... 58
Biểu đồ 4.9: Biểu đồ so sánh mức độ chưa biết làm kỹ năng tìm kiếm và lựa chọn
thông tin của 3 khoa NH, CNTY, SPKT.......................................................................... 58
Biểu đồ 4.10: Biểu đồ thể hiện mức độ ảnh hưởng của những kỹ năng học
tập:.................................................................................................................................67
Biểu đồ 4.11: Biểu đồ so sánh mức độ lựa chọn vấn đề nghiên cứu giữa 3 khoa SPKT,
CNTY, NH. ........................................................................................................................ 71
Biểu đồ 4.12: Biểu đồ so sánh thái độ rất tích cực của sinh viên khi tham gia các hoạt
động NCKH của 3 khoa NH, CNTY, SPKT ................................................................... 78
Biểu đồ 4.13: Biểu đồ so sánh thái độ tích cực của sinh viên khi tham gia các hoạt
động NCKH của 3 khoa NH, CNTY, SPKT ................................................................... 78
Biểu đồ 4.14: Biểu đồ so sánh thái độ ít tích cực của sinh viên khi tham gia các
hoạt động NCKH của 3 khoa NH, CNTY, SPKT ........................................... 79
Biểu đồ 4.15: Biểu đồ so sánh thái độ không tích cực của sinh viên khi tham gia các
hoạt động NCKH của 3 khoa NH, CNTY, SPKT ........................................................... 80

ix

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

Chương 1: GIỚI THIỆU
1.1 Lý do chọn đề tài
“Trong thời đại ngày nay, tri thức đã và đang trở thành một cơ sở nền tảng quan
trọng nhất, sự phồn vinh của một quốc gia trong thế kỷ XXI sẽ phụ thuộc vào khả
năng học tập của dân chúng. Vì vậy, không những Việt Nam mà còn nhiều nước trên
thế giới đã đặt giáo dục vào vị trí quốc sách hàng đầu” ( Mai Quang Tâm, 200 tr.113).
Xuất phát từ điều kiện cụ thể và yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa
hướng tới nền kinh tế của nước ta, một trong những giải pháp có ý nghĩa quan trọng là
cần phải đổi mới, nâng cao chất lượng Giáo Dục và Đào Tạo trong nền kinh tế tri thức,
vốn tri thức trở thành yếu tố quan trọng nhất của sản xuất, hơn cả lao động và tài
nguyên, do đó Giáo Dục và Đào Tạo với chức năng tạo ra và nhân lên vốn tri thức trở
thành lĩnh vực quan trọng nhất. Do vậy, muốn tiến nhanh và vững trong thời đại kinh
tế tri thức ưu tiên hàng đầu phải đặt ra là việc chấn hưng, cải cách, hiện đại hóa giáo
dục. Giáo sư Đặng Hữu đưa ra ý kiến là chúng ta cần phải tiến hành một cuộc cách
mạng trong giáo dục ở mọi phương diện như về mục tiêu giáo dục, nội dung, phương
pháp và cả hệ thống giáo dục. Quan trọng nhất đó là phải tạo điều kiện cho người học
khi họ ra trường vừa có thể lao động và có thể học tập suốt đời.
( truy cập ngày 21-112009).
Đặc biệt là đối với giáo dục đại học, mục tiêu của giáo dục đại học là đào tạo
con người có phẩm chất chính trị, đạo đức, có ý thức phục vụ nhân dân, đồng thời phải

có kiến thức và năng lực làm việc tương xứng với trình độ họ được đào tạo, và có đầy
đủ sức khỏe để xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc (luật Giáo Dục, 2005).
Để thực hiện tốt mục tiêu giáo dục đó thì yêu cầu về nội dung, phương pháp
dạy học được đề ra đó là : “Phương pháp đào tạo trình độ cao đẳng, đại học phải coi
trọng việc bồi dưỡng ý thức tự giác trong học tập, năng lực tự học, tự nghiên cứu, phát
triển tư duy sáng tạo, rèn luyện kỹ năng thực hành, tạo điều kiện cho người học tham
gia nghiên cứu, thực nghiệm ứng dụng” (luật Giáo Dục, 2005, tr.31).
Ngày nay tốc độ thay đổi tri thức diễn ra rất nhanh, những kiến thức mà người
học lĩnh hội được trong quá trình học có khi ra trường đã trở thành lạc hậu. Do đó,
phải chuyển trọng tâm của giáo dục từ trang bị kiến thức sang bồi dưỡng rèn luyện
SVTH: Lê Thị Thu

1

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

phương pháp tư duy, phương pháp giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo khả năng tự
đào tạo, thích nghi nhanh với sự phát triển. Người học biết nhân lên vốn tri thức cho
mình, hướng dẫn người học tiếp thu tri thức mới. Từ đó, hình thành nên kỹ năng học
tập, phương pháp nghiên cứu khoa học nhằm đáp ứng nhu cầu bức thiết và trang bị
tiềm lực cho bản thân trong tương lai. Cách tốt nhất để có kỹ năng học tập đó là tự bản
thân người học tự khám phá lấy, như nhà vật lý người Đức Listenber đã phát biểu “
Những cái gì mà tự bản thân anh buộc khám phá, để lại trong tiềm thức của anh con

đường nhỏ mà anh lại có thể sử dụng khi cần thiết” (trích dẫn bởi Phạm Thị Lý, 2007).
Thực tế ở các trường đại học hiện nay đã và đang từng bước thay đổi phương
pháp giảng dạy với mục đích nhằm tích cực hóa người học. Nhờ đó sinh viên được
phát huy đầy đủ năng lực sáng tạo của bản thân, phát triển tư duy, nâng cao năng lực
giải quyết vấn đề từ đó hình thành nên những kỹ năng học tập và nghiên cứu khoa học
cần thiết cho sinh viên. Tuy nhiên, kỹ năng học tập và nghiên cứu khoa học có ảnh
hưởng đến chất lượng học tập của sinh viên hay không? Và ảnh hưởng như thế nào?
Xuất phát từ lý do đó người nghiên cứu tiến hành nghiên cứu đề tài “Tìm hiểu ảnh
hưởng của kỹ năng học tập và nghiên cứu khoa học đến chất lượng học tập của
sinh viên đại học Nông Lâm – Thành Phố Hồ Chí Minh”.
1.2 Mục đích nghiên cứu
Đề tài được thực hiện nhằm nâng cao chất lượng học tập và nghiên cứu khoa
học của sinh viên đại học Nông Lâm Thành Phố Hồ Chí Minh.
1.3 Câu hỏi nghiên cứu
- Câu hỏi nghiên cứu 1: Mức độ nắm vững các kỹ năng học tập và nghiên cứu
khoa học cần thiết của sinh viên đại học Nông Lâm TP. HCM như thế nào?
- Câu hỏi nghiên cứu 2: Những kỹ năng học tập và nghiên cứu khoa học ảnh
hưởng đến chất lượng học tập của sinh viên đại học Nông Lâm TP. HCM như thế nào?
- Câu hỏi nghiên cứu 3: Những điều kiện nhằm nâng cao hiệu quả học tập và
nghiên cứu khoa học của sinh viên là gì?
1.4 Nhiệm vụ nghiên cứu
Để phục vụ cho việc trả lời các câu hỏi nghiên cứu trên, người nghiên cứu sẽ
thực hiện các nhiệm vụ sau:
1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài (phục vụ cho câu hỏi 1, 2, 3 ):
SVTH: Lê Thị Thu

2

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

- Định nghĩa các khái niệm: kỹ năng học tập và nghiên cứu khoa học.
- Nghiên cứu tài liệu về các kỹ năng học tập của sinh viên .
- Nghiên cứu tài liệu về các kỹ năng nghiên cứu khoa học của sinh viên.
2. Điều tra khảo sát về ảnh hưởng của những kỹ năng học tập và nghiên cứu
khoa học đến chất lượng học tập của sinh viên nói chung và sinh viên đại học Nông
Lâm nói riêng. (phục vụ cho câu hỏi 1, 2, 3).
3. Đề xuất một số kiến nghị giúp sinh viên có kỹ năng học tập và nghiên cứu
khoa học một cách có hiệu quả (phục vụ cho câu hỏi 3).
1.5 Đối tượng và khách thể nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: ảnh hưởng của kỹ năng học tập và nghiên cứu khoa
học đến chất lượng học tập của sinh viên.
- Khách thể nghiên cứu: 300 sinh viên đại học Nông Lâm.
- Quá trình dạy học đại học
1.6 Phạm vi nghiên cứu
Do giới hạn về mặt thời gian nên đề tài chỉ thực hiện:
- Không gian: Trường đại học Nông Lâm Thành Phố Hồ Chí Minh.
- Quy mô: Đề tài thực hiện khảo sát 300 sinh viên thuộc các khóa 32,33 của các
khoa chăn nuôi thú y, khoa nông học, bộ môn sư phạm kỹ thuật nông nghiệp.
+ Sinh viên khoa chăn nuôi thú y: 80 sinh viên
+ Sinh viên khoa nông học: 70 sinh viên
+ Sinh viên bộ môn sư phạm kỹ thuật nông nghiệp: 150 sinh viên
1.7 Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Qua sách báo, tạp chí, internet, luận văn…

- Phương pháp điều tra bằng phiếu câu hỏi: Được thực hiện nhằm thu thập ý
kiến của sinh viên về vấn đề nghiên cứu.
- Phương pháp xử lý số liệu:
+ Phương pháp phân tích định lượng: Dùng phần mềm Microsoft Excell để xử lý số
liệu từ kết quả điều tra.
+ Phương pháp phân tích định tính: Phân tích các câu hỏi trong phiếu điều tra và dữ
liệu thu được qua các câu hỏi mở.

SVTH: Lê Thị Thu

3

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

1.8 Kế hoạch nghiên cứu
Nghiên cứu sẽ được thực hiện từ tháng 9/2009 đến tháng 6/2010. Cụ thể như sau:

Thời gian

Công việc

Người thực hiện

9/2009- 15/11/2009

Viết và bảo vệ đề Người nghiên cứu

Ghi chú

cương
11/2009-1/2010

Nghiên cứu cơ sở lý Người nghiên cứu
luận của đề tài.
Xây dựng phiếu điều
tra , phỏng vấn

1/2010- 3/2010

Phát và thu phiếu Người nghiên cứu
điều tra

và sinh viên

Phân tích thống kê Người nghiên cứu

4/2010

kết quả
Phân tích định tính Người nghiên cứu

4/2010

kết quả
Viết hoàn chỉnh luận Người nghiên cứu

4/2010

văn
Bảo vệ luận văn

5/2010

Người nghiên cứu

1.9 Cấu trúc của luận văn
Luận văn gồm 5 chương:
- Chương 1: Giới thiệu
Người nghiên cứu nói rõ lý do chọn đề tài, mục đích nghiên cứu, câu hỏi nghiên
cứu, nhiệm vụ nghiên cứu, đối tượng và khách thể nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu,
phương pháp nghiên cứu, kế hoạch nghiên cứu.
-

Chương 2: Cơ sở lý luận.
Lược khảo một số nghiên cứu trước đây.
Cơ sở lý luận kỹ năng học tập và nghiên cứu khoa học của sinh viên.
Ảnh hưởng của kỹ năng học tập và nghiên cứu khoa học đến chất lượng học tập

của sinh viên.
SVTH: Lê Thị Thu

4

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

- Chương 3: Phương pháp nghiên cứu
Trình bày các phương pháp nghiên cứu để thực hiện đề tài.
- Chương 4: Kết quả
Trình bày các kết quả định lượng và định tính.
- Chương 5: Kết luận.
Từ kết quả nghiên cứu người nghiên cứu đưa ra những vấn đề nghiên cứu và đề
xuất một số giải pháp nhằm giúp sinh viên nâng cao kỹ năng học tập và nghiên cứu
khoa học để góp phần nâng cao chất lượng học tập, đồng thời đưa ra một số hướng
phát triển đề tài.

SVTH: Lê Thị Thu

5

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1 Lược khảo một số nghiên cứu trước đây
Trong quá trình học tập, mỗi sinh viên tự mình chiếm lĩnh hệ thống tri thức, kỹ
năng, phải nắm vững những cơ sở của nghề nghiệp tương lai và có tiềm năng vươn lên
thích ứng với những yêu cầu trước mắt và lâu dài do thực tiễn xã hội đặt ra. Muốn vậy,
khi tiến hành hoạt động học tập, sinh viên không chỉ phải có năng lực nhận thức thông
thường mà cần phải tiến hành hoạt động nhận thức mang tính chất nghiên cứu trên cơ
sở khả năng tư duy độc lập, sáng tạo phát triển ở mức độ cao. Đồng thời phải có những
kỹ năng học tập cơ bản để giúp ích cho quá trình lĩnh hội tri thức nhanh hơn, hiệu quả
hơn.
Xã hội ngày càng phát triển, yêu cầu đặt ra đối với nguồn nhân lực ngày càng
cao. Để đáp ứng yêu cầu của giáo dục đại học trong giai đoạn mới hiện nay, NCKH
của sinh viên được coi là một hình thức trọng yếu của quá trình đào tạo đại học. Chính
vì vậy vấn đề NCKH đã được sự quan tâm rất lớn, do đó đã có nhiều bài biết, bài
nghiên cứu về hoạt động NCKH. Dưới đây là một số bài viết, công trình nghiên cứu về
hoạt động NCKH do người nghiên cứu tìm hiểu được:
Tác giả Mai Công Khanh (2006) với bài viết “NCKH gắn với hoạt động dạy
học ở trường dự bị đại học Sầm Sơn”. Người nghiên cứu cho rằng việc đưa NCKH vào
trường đại học đã đem lại những tiến bộ vững chắc trong công tác dạy học và giáo
dục, đồng thời nâng cao hiệu quả đào tạo.
Bài viết “về các loại hình hoạt động liên quan đến NCKH ở trường cao đẳng sư
phạm”, tác giả Bùi Huy Ngọc (2006). Bài viết đã nhấn mạnh việc tập dượt NCKH là
một nhiệm vụ quan trọng của sinh viên. Tác giả cũng đã đề cập đến các hình thức
NCKH của sinh viên như làm khóa luận, tiểu luận tốt nghiệp…Ngoài ra, tác giả cũng
đã trình bày sơ lược về quy trình thực hiện các hình thức nghiên cứu cũng như đòi hỏi
phẩm chất của sinh viên khi tham gia NCKH.
Đề tài nghiên cứu: “Thực trạng về kỹ năng chuẩn bị đề cương seminar của sinh
viên’, tác giả Trịnh Ngọc Tân được đăng trên tạp chí giáo dục số 10 (2000). Đề tài này

cho thấy phần lớn sinh viên năm nhất chưa nắm được khái niệm về hình thức tổ chức
dạy và học seminar qua kết quả khảo sát tại trường Đại học quốc gia Hà Nội, năm học
1998-1999. Vì vậy, hầu hết sinh viên có cách hiểu khác về hình thức tổ chức seminar,
SVTH: Lê Thị Thu

6

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

không đánh giá đúng tầm quan trọng của seminar. Bên cạnh đó, tác giả còn nêu ra một
số thực trạng và đưa ra một số kiến nghị để nâng cao hiệu quả của việc áp dụng hình
thức seminar.
Báo cáo dự án đào tạo giáo viên THCS: “Seminar một hình thức tự học kết hợp
với thảo luận khoa học ở trường cao đẳng sư phạm”, tác giả Nguyễn Đức Thâm
(2004). Qua đề tài này người nghiên cứu đã đi sâu vào phân tích vị trí và tác dụng của
seminar trong dạy và học ở các trường CĐ, ĐH. Tác giả đã trình bày được quy trình cơ
bản trong việc tổ chức seminar như sau: công tác chuẩn bị seminar được tiến hành từ
phía người dạy và phía người học đối với công việc cụ thể rõ ràng, cách thức tiến hành
một buổi seminar…
Báo cáo đề tài NCKH cấp trường: “Tổ chức dạy học seminar tại trường Đại học
KHXH&NV thành phố Hồ Chí Minh”, tác giả Nguyễn Thị Hảo (2008). Tác giả đã đi
sâu vào tìm hiểu và phân tích thực trạng tổ chức dạy học seminar của giáo viên và sinh
viên trường Đại học KHXH&NV. Người nghiên cứu đã trình bày được sự khác biệt về

nhận thức và thái độ đối với hình thức dạy học seminar giữa giáo viên có thâm niên
giảng dạy khác nhau, trình độ học vấn khác nhau. Đồng thời nêu ra một số yếu tố ảnh
hưởng đến việc tổ chức seminar.
Bài viết “dạy học theo phương pháp nghiên cứu khoa học, phương pháp thích
hợp với đào tạo ở bậc đại học”, tác giả Nguyễn Bình Nhật, Đại học Đà Nẵng. Qua bài
viết này tác giả đã đề xướng một số hướng dạy học mới trong đào tạo đại học- dạy học
theo phương pháp NCKH. Bản chất của hướng dạy học này là tổ chức quá trình dạy
học theo logic NCKH.
Luận văn tốt nghiệp ngành sư phạm kỹ thuật nông nghiệp: “Tìm hiểu tình hình
thực hiện nguyên tắc giáo dục đại học phải phát triển khả năng NCKH của sinh viên
ĐHNL- TP. HCM”, tác giả Nguyễn Thành Trúc (2008). Qua đề tài này người nghiên
cứu đã đi sâu và tìm hiểu nhận thức của giảng viên và sinh viên về NCKH, thực tế việc
áp dụng nguyên tắc giáo dục đại học, từ đó phát triển khả năng NCKH của sinh viên.
Tuy nhiên, với đề tài này người nghiên cứu chọn mẫu có quy mô nhỏ nên chưa thấy
được sự khác biệt giữa các mẫu điều tra.
Tiểu luận tốt nghiệp ngành sư phạm kỹ thuật nông nghiệp: “Tìm hiểu khả năng
nghiên cứu khoa học của sinh viên sư phạm kỹ thuật nông nghiệp trường Đại học
SVTH: Lê Thị Thu

7

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

Nông Lâm TP Hồ Chí Minh”, tác giả Lý Thị Lệ (2007). Đề tài này đã đi sâu tìm hiểu
các kỹ năng NCKH như kỹ năng lựa chọn đề tài, chuẩn bị đề cương, thu thập và xử lý
tài liệu, đồng thời đã đưa ra những đề nghị nhằm giúp sinh viên có cách nhìn nhận
đúng đắn về việc học và ứng dụng phương pháp NCKH để đạt chất lượng cao hơn.
Tuy nhiên, đề tài chỉ đưa ra phương thức thực hiện NCKH và một số giải pháp nâng
cao hoạt động NCKH hay thực trạng một số kỹ năng ở quy mô nhỏ.
Luận văn tốt nghiệp ngành sư phạm kỹ thuật nông nghiệp: “ Tìm hiểu kỹ năng
NCKH của sinh viên trường đại học Nông Lâm TP Hồ Chí Minh”, tác giả Chu Thị
Thu Hiền. (2008). Qua đề tài này người nghiên cứu đã đi sâu tìm hiểu nhận thức của
sinh viên về tầm quan trọng của môn phương pháp NCKH. Đồng thời, người nghiên
cứu còn tìm hiểu kỹ về các kỹ năng cần thiết của sinh viên khi tham gia NCKH. Tuy
nhiên, đề tài này có quy mô chọn mẫu nhỏ so với phạm vi nghiên cứu của đề tài và
cũng chưa đánh giá được sự khác biệt giữa các số liệu thu thập được.
Luận văn tốt nghiệp ngành sư phạm kỹ thuật nông nghiệp: “Thực trạng tổ chức
hình thức seminar tại trường Đại học Nông Lâm TP. HCM”, tác giả Bùi Thị Phụng
(2009). Qua đề tài này người nghiên cứu đã đi sâu tìm hiểu nhận thức và thái độ của
giáo viên trường Đại học Nông Lâm đối với hình thức dạy và học seminar, những
đánh giá của giáo viên, sinh viên về sự hiệu quả của hình thức dạy học seminar. Tuy
nhiên, đề tài này còn ở quy mô nhỏ, chưa được tiến hành trên phạm vi giáo viên, sinh
viên toàn trường.
Bên cạnh đó cũng có những đề tài nghiên cứu về vấn đề học tập của sinh viên,
chủ yếu là kỹ năng học tập của sinh viên như sau:
Đề tài nghiên cứu “ nâng cao năng lực tự học, tự nghiên cứu của sinh viên trong
việc học môn vật lý ở trường cao đẳng sư phạm”, tác giả Cáp Kim Hoàng, cao đẳng sư
phạm Quảng Trị. Qua bài viết này người nghiên cứu đã nêu ra thực trạng của việc dạy
và học môn vật lý tại trường cao đẳng sư phạm Quảng Trị. Đồng thời người nghiên
cứu còn đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao năng lực tự học, tự nghiên cứu của
sinh viên.
“Về hoạt động tự học của sinh viên sư phạm”, tác giả Hà Thị Đức, trường Đại
học sư phạm I Hà Nội, (1993). Công trình nghiên cứu này đã điều tra hoạt động tự học

của sinh viên ở một số trường đại học và cao đẳng ở Hà Nội.
SVTH: Lê Thị Thu

8

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

Tác giả Trịnh Quang Từ (1993) “Về việc tự học của sinh viên các trường quân
sự”, Học viện kỹ thuật quân sự. Công trình nghiên cứu đã đi sâu vào tìm hiểu nhận
thức, thực trạng vận dụng các biện pháp và kỹ năng tự học của sinh viên các trường
Học viện kỹ thuật quân sự, Học viện quân y, Học viện chính trị quân sự, trường trung
cấp không quân và Đại học sư phạm Hà Nội.
Công trình nghiên cứu “bàn về khả năng tự học của sinh viên Đại học sư
phạm”, tác giả Hà Văn Chư, Đại học sư phạm Hà Nội II (1994). Qua đề tài này người
nghiên cứu đã tìm hiểu nhận thức và quá trình rèn luyện kỹ năng tự học của sinh viên
trường Đại học sư phạm Hà Nội II.
Luận văn tốt nghiệp ngành sư phạm kỹ thuật nông nghiệp: “Tìm hiểu một số kỹ
năng tự học của sinh viên trường Đại học Nông Lâm TP Hồ Chí Minh”, tác giả
Nguyễn Thị Dưỡng (2006). Qua đề tài này người nghiên cứu đã trình bày được những
vấn đề cơ bản về khả năng tự học của sinh viên. Đề tài này rất thiết thực cho sinh viên,
nhờ đó sinh viên có thể hiểu rõ những kỹ năng cần thiết, cách thức thực hiện các kỹ
năng tự học nhằm nâng cao kết quả học tập hơn. Nhưng đề tài cũng có những khuyết
điểm cần phải khắc phục như sau: chỉ mới nêu được phần lý thuyết liên quan đến đề

tài nhưng sơ sài chưa có phần lý luận, không có dẫn chứng để chứng minh điều tác giả
nêu ra, kết quả nghiên cứu chưa thực sự khách quan.
Tóm lại, các tác giả đã nghiên cứu nhiều về vấn đề có liên quan đến kỹ năng
học tập và NCKH. Trên cơ sở tiếp thu những thành quả nghiên cứu đạt được ở trên,
người nghiên cứu đã tiếp tục tiến hành đề tài “Tìm hiểu ảnh hưởng của kỹ năng học
tập và nghiên cứu khoa học đến chất lượng học tập của sinh viên đại học Nông Lâm –
Thành Phố Hồ Chí Minh”. Đề tài được thực hiện nhằm nâng cao chất lượng học tập
và nghiên cứu khoa học của sinh viên đại học Nông Lâm Thành Phố Hồ Chí Minh.
Những bài viết, những đề tài nghiên cứu lược khảo ở trên sẽ là nguồn tài liệu tham
khảo cho người nghiên cứu trong quá trình thực hiện đề tài.
2.2 Quá trình dạy học đại học
Quá trình dạy học nói chung được hiểu theo quan điểm khác nhau.
Dạy học là một quá trình được lập kế hoạch tỉ mỉ và khảo nghiệm chặt chẽ
nhằm thiết lập một hệ thống truyền thông tin hợp lý trong một môi trường sư phạm

SVTH: Lê Thị Thu

9

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

thích hợp để dẫn dắt người học đạt được các mục tiêu học tập đặc biệt (Tô Xuân Giáp,
2000, tr.10).

Theo Lê Phước Lộc (2002) định nghĩa quá trình dạy học như sau: “Quá trình
dạy học là sự phối hợp thống nhất các hoạt động chỉ đạo của thầy và hoạt động lĩnh
hội tự giác tích cực, tự lực sáng tạo của trò nhằm đạt được mục đích dạy học (tr.22).
Một quan điểm khác của Nguyễn An (1996) định nghĩa quá trình dạy học là sự
tác động qua lại có chủ đích được thay đổi một cách có trình tự giữa giáo viên và học
sinh nhằm thực hiện các nhiệm vụ giáo dưỡng, giáo dục cộng sản chủ nghĩa và phát
triển toàn diện cho học sinh (tr.5).
2.2.1 Quá trình dạy học đại học như một hệ thống
Quá trình dạy học đại học có nhiều nhân tố khác nhau để tạo thành một hệ
thống.
Nhân tố đầu tiên được Nguyễn Quang Huỳnh (2006) nêu ra như sau: “Mục tiêu
đào tạo của từng trường đại học cao đẳng là chuẩn bị đưa sinh viên vào nghề. Đào tạo
nghề là đào tạo nguồn nhân lực, có một phần bồi dưỡng nhân tài. Nhân tài ở đây cũng
giỏi nghề, rất lành nghề làm gương cho tập thể lao động, mỗi phương pháp dạy- học ở
đại học và cao đẳng nhằm mục giáo dục đạo đức và hình thành tay nghề cho sinh viên”
(tr.193).
Thứ hai là nhiệm vụ dạy học được Đặng Vũ Hoạt và Hà Thị Đức (2003) khẳng
định như sau: Nhiệm vụ của quá trình dạy học đại học là bồi dưỡng hệ thống tri thức,
kỹ năng, kỹ xảo gắn với nghề nghiệp tương lai của sinh viên, từ đó phát triển ở sinh
viên năng lực và phẩm chất trí tuệ, đặc biệt là tư duy nghề nghiệp, hình thành thế giới
quan khoa học lý tưởng, ước mơ hoài bão nghề nghiệp và những phẩm chất đạo đức,
tác phong của người cán bộ khoa học kỹ thuật, cán bộ quản lý kinh tế, hành chính.
Tiếp theo đó là nội dung dạy học theo Nguyễn Văn Tuấn (2007) thì: “Nội dung
dạy học là một thành tố quan trọng của quá trình dạy học. Nó là tập hợp hệ thống các
kiến thức khoa học, các kỹ năng lao động cần thiết để hình thành và phát triển các
phẩm chất năng lực nghề nghiệp đáp ứng được các yêu cầu của nghề nghiệp ở trình độ
mong đợi” (tr.17).
Thêm vào đó phương pháp đào tạo trình độ cao đẳng, đại học phải coi trọng
việc bồi dưỡng ý thức tự giác trong học tập, năng lực tự học của sinh viên, kỹ năng tự
SVTH: Lê Thị Thu

10

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

nghiên cứu, phát triển tư duy sáng tạo, làm việc độc lập, rèn luyện kỹ năng thực hành,
tạo điều kiện cho người học tham gia nghiên cứu, thực nghiệm, ứng dụng (luật giáo
dục, 2005).
Trong quá trình dạy học đại học thầy giáo đóng vai trò là người tổ chức, hướng
dẫn, lãnh đạo. Sinh viên với vai trò là đối tượng của hoạt động nhận thức có tính chất
nghiên cứu nhằm chiếm lĩnh những tri thức kỹ năng, kỹ xảo có liên quan đến nghề
nghiệp tương lai của mình.
Kết quả của quá trình dạy học đại học là nó phản ảnh kết quả vận động và phát
triển tổng thể của các nhân tố, đặc biệt là nhân tố người sinh viên với hoạt động học
tập. Các nhân tố của quá trình dạy học đại học không tồn tại tách biệt với nhau, chúng
có quan hệ tác động qua lại một cách biện chứng, phản ánh tính quy luật của quá trình
dạy học ở đại học.
2.2.2 Các nhiệm vụ của quá trình dạy học đại học
Trên cơ sở dựa vào mục đích, mục tiêu giáo dục đại học, đặc điểm của quá
trình dạy học đại học có các nhiệm vụ của quá trình dạy học như sau:
Nhiệm vụ 1: Điều khiển, tổ chức người học nắm vững hệ thống tri thức cơ
bản, hiện đại, phù hợp với thực tiễn của đất nước, xã hội, đồng thời rèn luyện cho
người học hệ thống kỹ năng, kỹ xảo tương ứng (Trần Thị Tuyết Oanh, 2005).

Quá trình dạy học ở đại học trước hết cần trang bị cho sinh viên hệ thống
những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo về một ngành khoa học nhất định. Từ đó, giúp sinh
viên có cách nhìn khái quát hơn, có nhận thức sâu sắc hơn, đúng đắn hơn trên cơ sở
nhận xét, đánh giá, phê phán theo chủ quan, đồng thời giúp sinh viên có thể mở rộng
tầm nhìn, khả năng đi sâu vào vấn đề, bồi dưỡng óc phê phán, năng lực phân tích cho
sinh viên.
Trên cơ sở trang bị hệ thống những tri thức cơ bản, cơ sở của chuyên ngành,
các trường đại học cần rèn luyện cho sinh viên hệ thống những kỹ năng, kỹ xảo cần
thiết để đáp ứng yêu cầu của xã hội đó là đào tạo ra một đội ngũ lao động có tri thức,
có năng lực, vững tay nghề và năng động sáng tạo.
Nhiệm vụ 2: Tổ chức, điều khiển người học hình thành phát triển năng lực và
phẩm chất trí tuệ, đặc biệt là năng lực tư duy độc lập, sáng tạo (Đặng Vũ Hoạt và Hà
Thị Đức, 2003).
SVTH: Lê Thị Thu

11

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

Trong quá trình dạy học đại học các phẩm chất và năng lực hoạt động trí tuệ
của sinh viên được phát triển không ngừng. Nhằm đáp ứng tốt nhu cầu xã hội, nhu
cầu thời đại ngày nay. Điều kiện cần thiết để dạy học đại học thúc đẩy mạnh mẽ sự
phát triển trí tuệ của sinh viên là hoạt động dạy học ở đại học phải không ngừng đi

trước, đón trước sự phát triển trí tuệ và dạy học phải vừa sức với sinh viên.
Nhiệm vụ 3: Quá trình dạy học đại học phải hình thành cho sinh viên khoa
học, nhân sinh quan và những phẩm chất đạo đức tốt đẹp nói riêng và phát triển nhân
cách nói chung của người cán bộ khoa học kỹ thuật, những cán bộ có tri thức và tay
nghề, có năng lực thực hành, làm việc năng động và sáng tạo. Điều đó đã phản ánh
đầy đủ mục tiêu giáo dục đại học để đáp ứng yêu cầu chung của xã hội và của thời đại
(Trần Thị Tuyết Oanh, 2005).
2.2.3 Bản chất của quá trình dạy học đại học
Nghiên cứu nhiều tài liệu cho thấy có những quan điểm khác nhau về quá trình
dạy học đại học, nhưng đều nhấn mạnh vai trò của NCKH.
Theo Nguyễn Cảnh Toàn (2002, tr.156): “Thực chất việc giảng dạy ở bậc đại
học là nghiên cứu khoa học”.
Theo Lê Khánh Bằng (1993), ông cho rằng bản chất của quá trình dạy học đại
học đó là một quá trình nhận thức có tính chất nghiên cứu của sinh viên dưới sự chỉ
đạo và điều khiển của giáo viên, nhà khoa học nhằm đạt được các nhiệm vụ dạy nghề,
dạy phương pháp và dạy lý tưởng đạo đức.
Quan điểm của Nguyễn Quang Huỳnh ( 2006, tr.200) về quá trình dạy học đại
học là: “Đặc điểm lớn nhất về dạy và học ở đại học là mang tính nghiên cứu khoa học,
là kết hợp với hoạt động nghiên cứu khoa học”.
Một quan điểm khác của Đặng Vũ Hoạt và Hà Thị Đức ( 2003, tr.37) cho rằng:
“Quá trình dạy học đại học là quá trình nhận thức độc đáo có tính chất nghiên
cứu của sinh viên được tiến hành dưới vai trò tổ chức, điều khiển của giảng viên nhằm
thực hiện tốt các nhiệm vụ của dạy học đại học”.
Như vậy, quá trình nhận thức của sinh viên là quá trình nhận thức có tính chất
nghiên cứu dưới vai trò chủ đạo của thầy, sinh viên đã lĩnh hội được các tri thức,
những kỹ năng, kỹ xảo từ đó làm nền tảng cho nghề nghiệp tương lai của mình, bằng

SVTH: Lê Thị Thu

12

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

cách sinh viên đã tự tìm kiếm, tiếp nhận những chân lý với đầu óc phê phán, biết cách
đào sâu mở rộng vấn đề.
Do đó, sinh viên đã biết vận dụng những tri thức khoa học, những phương pháp
nghiên cứu, tự rèn luyện tác phong phẩm chất của một nhà NCKH để giải quyết tốt các
vấn đề nảy sinh trong thực tiễn học tập, lao động, sản xuất.
2.2.4 Các nguyên tắc của quá trình dạy học đại học
Theo Đặng Vũ Hoạt và Hà Thị Đức (2003), hệ thống các nguyên tắc dạy học
đại học gồm 7 nguyên tắc như sau:
2.2.4.1 Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa tính khoa học, tính giáo
dục và tính nghề nghiệp trong quá trình dạy học ở đại học.
Trường đại học có nhiệm vụ phải từng bước trang bị cho sinh viên những
phương pháp nghiên cứu, phương pháp tự học, có thói quen suy nghĩ và làm việc một
cách khoa học. Trên cơ sở đó, bồi dưỡng thế giới quan khoa học, lý tưởng nghề
nghiệp, những phẩm chất đạo đức cần thiết của người cán bộ khoa học, kỹ thuật tương
lai. Như vậy, nguyên tắc này giúp cho sinh viên nắm được bản chất của các sự vật,
hiện tượng, giúp sinh viên có thêm niềm tin, hứng thú khoa học, đặc biệt là đối với lý
tưởng, tình cảm nghề nghiệp tương lai.
2.2.4.2 Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa lý luận và thực tiễn nghề
nghiệp trong quá trình dạy học ở đại học.
Với nguyên tắc này người cán bộ kỹ thuật tương lai phải biết nắm vững lý

luận và biết vận dụng lý luận đó vào thực tiễn nghề nghiệp. Nguyên tắc này còn giúp
sinh viên có điều kiện thuận lợi hiểu rõ lý luận nghề nghiệp và áp dụng lý luận đó vào
thực tiễn nghề nghiệp có sơ sở, phát huy tính sáng tạo tích cực vào các hoạt động thực
tiễn.
2.2.4.3 Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa cái cụ thể và cái trừu tượng
trong quá trình dạy học ở đại học
Nguyên tắc này nhằm đảm bảo cho sinh viên có điều kiện thuận lợi để phát
triển tư duy lý luận, có thể lĩnh hội nhanh và vững chắc những lý thuyết trừu tượng, và
vận dụng tốt các lý thuyết vào thực tiễn. Do đó, phải chú ý xây dựng và sử dụng hợp lý
các phương tiện trực quan, kết hợp với bồi dưỡng lý thuyết trừu tượng.

SVTH: Lê Thị Thu

13

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.


Khóa luận tốt nghiệp

BM Sư Phạm Kỹ Thuật

2.2.4.4 Nguyên tắc đảm bảo tính vững chắc của tri thức và tính mềm dẻo
của tư duy trong quá trình dạy học ở đại học
Nguyên tắc này được hiểu là nguyên tắc đảm bảo cho sinh viên có thể bước
vững vàng trên con đường học tập, NCKH. Những tri thức đi trước là cơ sở cho tri
thức đi sau và những tri thức đi sau sẽ bổ sung, hoàn thiện kiến thức cũ. Trên cơ sở đó,
sinh viên sẽ hình thành và nắm vững các kỹ năng, kỹ xảo cần thiết, đồng thời sinh viên

còn cách tư duy linh hoạt mềm dẻo hơn.
2.2.4.5 Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa tính vừa sức chung và tính
vừa sức riêng trong quá trình dạy học ở đại học
Ý nghĩa của nguyên tắc này là phải lựa chọn nội dung, các phương pháp, các
hình thức tổ chức dạy học phù hợp với từng đối tượng, từng trình độ khác nhau để đảm
bảo mọi sinh viên đều có thể tiếp thu, phát triển tư duy cá nhân. Điều đó làm cho sinh
viên có hứng thú học tập, thái độ động cơ học tập tốt hơn.
2.2.4.6 Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa vai trò tự giác, tích cực độc
lập của sinh viên với vai trò chủ đạo của giáo viên trong quá trình dạy học ở đại
học.
Đối với nguyên tắc này vai trò của thầy cô giáo được nêu cao đó là đảm bảo
cho sinh viên hình thành hoạt động nhận thức, góp phần cho sinh viên tìm tòi ra cái
mới hiểu lý thuyết và vận dụng tốt vào thực tiễn, nâng cao trình độ hiểu biết và tính tự
giác, tích cực độc lập của sinh viên tạo điều kiện cho giáo viên phát huy tới mức cao
nhất vai trò của mình.
2.2.4.7 Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa cá nhân và tập thể trong
quá trình dạy học ở đại học.
Cá nhân phải phát huy tốt vai trò chủ thể của mình, đồng thời vai trò cá nhân
của mỗi cá thể phải luôn thống nhất với tập thể. Tập thể chính là môi trường cho sự
phát triển trí tuệ sáng tạo của cá nhân. Còn mỗi cá nhân là thành viên của tập thể cùng
nhau góp phần vào sự phát triển chung đồng bộ của tập thể. Đó chính là mối quan hệ
chặt chẽ giữa cá nhân và tập thể trong quá trình giáo dục đại học.
Ngoài ra, trên bình diện giáo dục học B. T. Korotiev ( trích dẫn bởi Bùi Xuân
Oánh, 1996, tr.83) đã nêu ra quá trình dạy học gồm có 3 quy luật như sau:

SVTH: Lê Thị Thu

14

GVHD: TS Nguyễn Thanh Thủy

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.