Hiệu trưởng với công tác xây dựng bầu không khí tâm lý sư phạm trong nhà trường

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HOẰNG HOÁ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
HIỆU TRƯỞNG VỚI CÔNG TÁC XÂY DỰNG
BẦU KHÔNG KHÍ TÂM LÝ SƯ PHẠM TRONG NHÀ TRƯỜNG

Người thực hiện: Chu Thị Thành
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Hoằng Đạo
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý

THANH HÓA NĂM 2018


A- PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Chủ đề “Đổi mới công tác quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục” đang
được các cơ sở giáo dục tiếp tục được thực hiện trong năm học 2017 - 2018. Đối
với trường Tiểu học muốn nâng cao chất lượng Dạy và Học. Thì trước hết người
hiệu trưởng phải xây dựng cho mình vai trò quản lý, chỉ đạo tập thể sư phạm bằng
chính nhân cách và phong cách quản lý của mình. Việc xử lý và giải quyết các mối
quan hệ luôn là công việc thường ngày và đóng vai trò quyết định đến sự thành
công hay thất bại của người hiệu trưởng. Phong cách quản lý của hiệu trưởng có thể
được xem là một nghệ thuật quan hệ không phải để được lòng mọi người mà để tạo
niềm tin ổn định ở người khác, ảnh hưởng đến bầu không khí sư phạm trong nhà
trường, quyết định đến chất lượng giảng dạy, giáo dục và công việc trong nhà
trường, tạo nên nét đặc trưng trong công tác quản lý. Xã hội càng phát triển, lao
động ngày càng phức tạp thì “Người lao động” càng được đề cao trong quá trình
quản lý. Ở đâu mà “Người lao động” được coi trọng thì ở đó có tập thể lao động
tốt, hiệu quả năng suất lao động cao. Với nhà trường, mỗi thành viên của tập thể sư

phạm là lực lượng chính tham gia vào mọi hoạt động, có vai trò quyết định thành
công của nhà trường. Vì thế, hiểu được tâm lý dưới quyền, hiểu được những hiện
tượng tâm lý nảy sinh trong tập thể sư phạm, sẽ giúp người hiệu trưởng biết cách
đối nhân xử thế với từng giáo viên và tập thể sư phạm, từ đó biết cách lựa chọn và
sử dụng giáo viên, tạo ra bầu không khí tâm lý lành mạnh trong tập thể mà ở đó
mọi người cảm thấy hạnh phúc khi được làm việc, được cống hiến tất cả sức lực và
trí tuệ của mình. Biết đoàn kết, thương yêu nhau, có được người quản lý luôn thể
hiện sự quan tâm, biết đối nhân xử thế với họ, để họ cảm nhận nơi công sở thực sự
là gia đình thứ hai của mình và sẵn sàng cống hiến cho sự phát triển và đi lên của
nhà trường. Đặc biệt trong môi trường sư phạm điều này rất tế nhị, vì vậy người
quản lý cần có tầm nhìn xa, trông rộng để tạo dựng một bầu không khí tâm lý thoải
mái dân chủ trong nhà trường. Bầu không khí này không phải sẵn có và cũng chẳng
phải ngẫu nhiên mà có được mà là kết quả của sự nỗ lực tìm kiếm, phát hiện đổi
mới qua hoạt động, giao tiếp của người quản lý với đội ngũ của mình.
Do vậy người hiệu trưởng cần phải nắm tâm lý học quản lý trường học, nó sẽ
giúp cho người quản lý hiểu được hệ thống lý luận, những qui luật tâm lý chung
nhất. Trong quá trình công tác với vai trò là hiệu trưởng nhà trường tôi luôn coi
trọng việc xây dựng bầu không khí sư phạm trong nhà trường. Đó cũng chính là lý
do tôi chọn đề tài: “Hiệu trưởng với công tác xây dựng bầu không khí tâm lý sư
phạm trong nhà trường”.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Việc tạo bầu không khí tâm lý dễ chịu, thoải mái vui tươi là một vấn đề tuy
đơn giản nhưng lại vô cùng khó khăn. Một cái bắt tay, một lời hỏi han chân tình của
2


người hiệu trưởng có uy tín có thể làm cho cán bộ giáo viên khoẻ khoắn cả về sinh
lực lẫn tinh thần, từ đó hiệu quả công việc của họ cao hơn hẳn. Ngược lại một cái
nhìn thờ ơ, một lời phê bình không đúng lúc, không đúng mức của người hiệu
trưởng đối với giáo viên có thể làm cho người ta trở nên chán nản tuyệt vọng và

ảnh hưởng xấu tới kết quả công tác của người giáo viên đó.
Hiểu được tâm lý của đội ngũ nắm bắt được những hiện tượng tâm lý nảy
sinh trong tập thể sư phạm nhà trường sẽ giúp hiệu trưởng biết cách “đối nhân xử
thế” với từng thành viên và tập thể sư phạm. Từ đó tạo ra bầu không khí lành mạnh
trong tập thể mà ở đó mọi người cảm thấy hạnh phúc khi được làm việc, được cống
hiến cả sức lực vì trí tuệ của mình cho sự phát triển của nhà trường. Để thành công
trong công tác quản lý, hoàn thành được nhiệm vụ Đảng và nhà nước phân công,
nâng cao vai trò của người hiệu trưởng và được tập thể tín nhiệm vừa là thủ trưởng
vừa là thủ lĩnh.
Phát huy tiềm năng tối ưu của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trong quá
trình lao động của họ. Phát triển toàn diện nhân cách con người, phát triển quan hệ
người, người tốt đẹp trong tập thể lãnh đạo nhà trường cũng như tập thể sư phạm.
III. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:

Xây dựng và phát triển bầu không khí tâm lý tập thể sư phạm nhà trường
Tiểu học Hoằng Đạo giai đoạn 2017- 2020
Tìm hiểu thực trạng tâm tư nguyện vọng của cán bộ, giáo viên Trường Tiểu
học Hoằng Đạo.
Đề xuất biện pháp xây dựng bầu không khí tâm lý sư phạm trong nhà trường
từ đó người lãnh đạo rút ra kinh nghiệm cho bản thân trong công tác.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
Tìm hiểu về phẩm chất đạo đức và phong cách quản lý của người hiệu
trưởng, được giáo viên đánh giá là những nhân tố gây ảnh hưởng tích cực mạnh mẽ
đến tâm trạng của cán bộ giáo viên và bầu không khí tâm lý sư phạm trong nhà
trường. Các kết quả này có thể giúp Hiệu trưởng rút ra những kết luận cần thiết cho
bản thân mình trong công tác quản lý.
Bầu không khí tâm lý của tập thểcó ý nghĩa vô cùng to lớn đến trạng thái sức
khỏe, tinh thần và năng suất lao động của từng cá nhân và hiệu suất lao động của
tập thể, vì vậy quan tâm chăm lo xây dựng bầu không khí tâm lý lành mạnh trong
tập thể lao động là một trong các nhiệm vụ trọng tâm của công tác quản lý.

3


Nâng cao hiệu quả lao động của người hiệu trưởng cũng như nâng cao hiệu
quả lao động của cán bộ, giáo viên, nhân viên.
B- PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ

1. Khái niệm bầu không khí tâm lý:
“Bầu không khí tâm lý của tập thể là trạng thái tâm lý - xã hội của tập thể
cơ sở, nó phản ánh tính chất, nội dung và xu hướng tâm lý thực tế của từng
thành viên tập thể đó. Trạng thái tâm lý này của các thành viên tập thể đến lượt
mình, lại có ảnh hưởng nhất định đến các quan hệ tâm lý trong tập thể, đến
năng suất lao động và hiệu suất công tác của tập thể đó” - Theo tác
giả Nguyễn Đức Minh và Hải Khoát. Như vậy khái niệm bầu không khí tâm lý
dùng để chỉ tình trạng tinh thần của một tập thể sư phạm. Đó là không khí thoải
mái, thân mật phấn khởi của tập thể đoàn kết nhất trí hay không khí căng thẳng,
nặng nề, u ám của tập thể lục đục, mâu thuẫn mất đoàn kết. Không khí tâm lý của
tập thể phản ánh thực trạng các mối quan hệ liên nhân cách trong tập thể nảy sinh
trong quá trình hoạt động chung. Đó chính là tâm trạng chung của tập thể được
hình thành thông qua giao tiếp hằng ngày, nhờ các cơ chế tâm lý xã hội mà lan
truyền tâm trạng từ cá nhân này, nhóm này sang cá nhân khác, nhóm khác và cả tập
thể. Tùy vào tính chất tích cực hay tiêu cực của bầu không khí tâm lý tập thể mà nó
làm tăng hoặc hủy diệt sức khỏe tinh thần và năng suất lao động của mỗi cá nhân
và hiệu quả lao động chung của tập thể sư phạm.
Bầu không khí tâm lý của tập thể không những bị chi phối bởi những điều kiện
khách quan như điều kiện địa phương nơi nhà trường đóng, sự ảnh hưởng của
chính sách nhà nước, đặc điểm nền kinh tế xã hội, sự tác động của lãnh đạo địa
phương và nhận thức, dư luận của nhân dân…mà còn chịu sự chi phối của các điều
kiện chủ quan của tập thể (các quan hệ trong các nhóm chính thức và không chính

thức, điều kiện làm việc của tập thể nhân cách và phong cách lãnh đạo của thủ
trưởng đơn vị).
Với khái niệm này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bầu không khí tâm lý trong
môi trường giáo dục của nhà trường.
2. Các dấu hiệu của bầu không khí tâm lý tốt đẹp:
Như đã trình bày ở trên, bầu không khí tâm lý của tập thể sư phạm được biểu
hiện qua những dấu hiệu của trạng thái tinh thần hay nói cách khác là những dấu
hiệu tâm lý, một bầu không khí tâm lý tốt đẹp sẽ được biểu hiện qua những dấu
hiệu đó là:
4


- Người lãnh đạo vừa là thủ trưởng vừa là thủ lĩnh của đơn vị. Trong nhà trường
mọi người tôn trọng nhau và giúp đỡ nhau trong công tác. Trách nhiệm của mỗi
người trong tập thể xác định rõ ràng, đúng đắn. Mỗi người ra sức làm tròn nhiệm
vụ của bản thân.
- Có sự tiếp xúc thoải mái giữa các thành viên, mọi người được tự do tư
tưởng, kỷ luật không phải là bắt buộc mà là nhu cầu của họ. Có nhiều cuộc trao đổi
ý kiến, thảo luận về các vấn đề khác nhau, đặc biệt là những vấn đề nâng cao hiệu
suất lao động và xây dựng tập thể vững mạnh.
- Mục đích hoạt động của tập thể hay nhiệm vụ của tập thể được mọi người
hiểu rõ và nhất trí cao. Khi đó năng xuất lao động và hiệu quả công tác không
ngừng được nâng lên.
- Sự nhận xét, phê bình mang tính chất xây dựng, không vì mục đích đả kích
soi mói nhau dù là công khai trước tập thể sư phạm hay nội bộ các tổ chức đoàn
thể.
- Những người mới đến mau chóng hòa nhập được vào tập thể, cảm thấy hài
lòng vì được làm việc trong tập thể đó.
3. Ý nghĩa của bầu không khí tâm lý sư phạm đối với sức khoẻ của mỗi
người và hiệu quả lao động của tập thể nhà trường:

Trạng thái tâm lý của tập thể có vai trò vô cùng to lớn đối với tập thể và
cá nhân. Tâm trạng tích cực làm cho con người sung sức hơn, thông minh hơn,
thoải mái hơn. Tâm trạng tiêu cực làm cá nhân có những trạng thái tâm lý ngược lại
như hay cáu gắt, thái độ bất cần, kém sáng suốt, làm trì trệ công việc. Từ đó thông
qua cơ chế lây lan làm ảnh hưởng xấu đến trạng thái tâm lý chung của tập thể, ảnh
hưởng đến chất lượng giảng dạy và quản lý học sinh. Như vậy tâm trạng tích cực
hay tiêu cực chẳng những có ảnh hưởng trực tiếp đến từng cá nhân mang tâm trạng
mà còn ảnh hưởng đến hoạt động chung của tập thể, làm tốt hoặc làm xấu đi không
khí chung của tập thể thông qua các cơ chế tâm lý xã hội và do vậy cũng là tăng
hoặc giảm năng suất và hiệu quả lao động của cá nhân và tập thể. Chính vì thế mà
các nhà tâm lý học cho rằng tâm trạng tập thể hình thành thì chính nó là nhân tố
điều tiết tính tích cực trong tình cảm, nhận thức và hành động của mỗi cá nhân. Có
tác giả cho rằng: “trong việc tri giác hiện thực khách quan, vai trò của tâm trạng
xã hội (tập thể) còn lớn hơn vai trò của ý thức xã hội” tức là nhìn nhận, đánh giá
hiện thực khách quan bị khúc xạ mạnh mẽ bởi tâm trạng của cá nhân.
Vậy ta có thể khẳng định bầu không khí tâm lý trong tập thể sư phạm đóng
vai trò quan trọng với mỗi con người trong tập thể. Hiểu rõ được điều này ta mới có
5


được nhận thức sâu sắc trong vấn đề xây dựng bầu không khí tâm lý sư phạm của
nhà trường mà ta đang công tác.
4- Những yếu tố chính ảnh hưởng đến bầu không khí tâm lý
4.1. Yếu tố khách quan: Điều kiện sống của tập thể.
Tâm trạng tập thể phản ánh điều kiện sống và làm việc thuận lợi hoặc khó
khăn của tập thể và của cá nhân trong tập thể đó. Chẳng hạn điều kiện kinh tế ổn
định dẫn đến tâm trạng dễ chịu, bớt lo âu. Môi trường làm việc thuận lợi, vui vẻ,
tạo nên tâm trạng vui vẻ, thư thái cởi mở.
4.2. Yếu tố chủ quan: Mối quan hệ giữa người và người trong tập thể.
Tùy vào tính chất tích cực hay tiêu cực của các mối quan hệ giữa những

người trong tập thể mà hình thành nên tâm trạng tích cực hay tiêu cực của cá nhân
và tập thể. “Tâm trạng của mỗi người phụ thuộc rất nhiều vào cách xử sự của mỗi
người mà ta giao tiếp với họ”. Đặc biệt trong môi trường sư phạm, mọi người đều
thuộc tầng lớp trí thức và đang tham gia một loại hình lao động đặc biệt thì cơ chế
lây lan rất dễ thực hiện và gây ảnh hưởng rất lớn.
Qua đó ta thấy dù là yếu tố chủ quan hay khách quan cũng đều trực tiếp ảnh
hưởng đến bầu không khí tâm lý nơi con người đang sống và hoạt động.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU:

1. Đặc điểm tình hình:
Toàn trường có 18 cán bộ giáo viên. Trong đó: nữ: 17 người, nam: 1 người.
Nhà trường vừa được công nhận lại chuẩn quốc gia lần 2 sau 5 năm.
Trường đóng trên địa bàn xã Hoằng Đạo, huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa
cách Thị trấn huyện Hoằng Hóa khoảng 2 km là xã vừa được công nhận xã đạt
chuẩn nông thôn mới.
Thuận lợi: Được sự quan tâm của cấp uỷ Đảng, Chính quyền địa phương, hội
Cha mẹ học sinh. Đội ngũ giáo viên trẻ, khoẻ, nhiệt tình, năng động trong công tác.
Cơ sở vật chất nhà trường khang trang, đầy đủ của trường Chuẩn Quốc gia với đầy
đủ trang thiết bị dạy và học. Cán bộ giáo viên đa số là người địa phương và các xã,
thị trấn lân cận. Thuận lợi cho việc tìm hiểu điều kiện gia đình, tâm lý từng thành
viên trong môi trường sư phạm nhà trường.
Khó khăn:
6


Tuổi đời của giáo viên không đồng đều, nhận thức của mỗi người không
giống nhau.
Đời sống của một bộ phận nhân dân còn khó khăn, ảnh hưởng đến việc đầu
tư chăm sóc con em học tập.
2. Thực trạng công tác xây dựng bầu không khí tâm lý sư phạm trong

trường tiểu học Hoằng Đạo giai đoạn 2018 - 2020:
2.1. Điểm mạnh: Nhận thức được thực trạng và trách nhiệm của người
đứng đầu trong công tác quản lý, chỉ đạo các hoạt động của nhà trường thực hiện
các mục tiêu giáo dục đối với học sinh. Hiệu trưởng cũng rất quan tâm đến việc xây
dựng bầu không khí tâm lý của tập thể sư phạm nhà trường, thể hiện ở việc làm đó
là:
- Hiệu trưởng phối hợp với Công đoàn nhà trường tổ chức sinh hoạt các
ngày lễ 20/10; 20/11; 08/3. Qua đó tạo được tiếng nói chung của tập thể sư phạm
nhà trường và tạo được mối quan hệ với chính quyền và nhân dân địa phương.
- Hiệu trưởng nhà trường biết lắng nghe những ý kiến phản ánh và đóng góp
xây dựng nhà trường của chính quyền địa phương và cha mẹ học sinh. Đặc biệt
quan tâm đến những đóng góp ý kiến về phong cách và lối sống của giáo viên từ đó
có tác động để điều chỉnh, hoàn thiện đội ngũ.
- Hiệu trưởng chỉ đạo các bộ phận, đoàn thể làm tốt công tác tư tưởng và
thống nhất biện pháp phân công nhiệm vụ cho mỗi thành viên trong nhà trường.
Trong đó có sự chú ý đến các đối tượng khác nhau trong hội đồng sư phạm, có sự
lưu ý cân đối hài hoà giữa ñiều kiện gia đình với nhiệm vụ ở cơ quan, giữa lợi ích
cá nhân với lợi ích chung của tập thể.
- Đối với giáo viên mới được điều động về trường, hiệu trưởng kết hợp với
Công đoàn và chỉ đạo các đoàn thể làm tốt công tác tư tưởng, động viên họ an tâm
công tác.
- Hiệu trưởng quan tâm đến việc trang bị cơ sở vật chất phục vụ Dạy và Học
như tham mưu với cấp trên cung cấp một số thiết bị phục vụ cho công tác giảng
dạy, mua thêm sách báo, tạp chí, tập san để cán bộ giáo viên tham khảo.
- Hiệu trưởng nhà trường thực hiện đầy đủ và nghiêm túc mọi chế độ, chính
sách của nhà nước đối với cán bộ giáo viên. Tham mưu với cấp trên giải quyết kịp
thời và đầy đủ các chế độ, chính sách ưu đãi đối với người lao động.
2.2. Điểm yếu:
Khi mới về trường công tác, tôi nhận thấy bên cạnh những điểm mạnh của
Hiệu trưởng cũ trong công tác xây dựng bầu không khí tâm lý sư phạm trong nhà

trường cũng còn những điểm yếu gây cản trở cho việc hình thành một bầu không
khí tâm lý của tập thể sư phạm thực sự tốt đẹp, đó là:
7


- Việc phối hợp giữa Hiệu trưởng và Chủ tịch Công đoàn chưa chặt chẽ và
thường xuyên, thường thể hiện tính chuyên quyền, độc đoán dẫn đến có lúc đối lập
giữa chính quyền và công đoàn.
- Công tác kiểm tra nội bộ trường học chưa được Hiệu trưởng quan tâm đúng
mức. Lực lượng kiểm tra hạn chế, Hiệu trưởng chưa quan tâm đến việc bồi dưỡng
kỹ năng thanh tra, kiểm tra cho đội ngũ. Công tác kiểm tra nội bộ trường học mang
tính hình thức, chiếu lệ. Việc nhận xét đánh giá còn chung chung chưa thúc đẩy
được đội ngũ vươn lên. Việc xét khen thưởng, kỷ luật còn thiếu cơ sở, tư tưởng
bình quân vẫn còn trong giáo viên, làm giảm sức phấn đấu, ý chí vươn lên của đội
ngũ giáo viên.
- Hiệu trưởng chưa thực sự đặt niềm tin vào đội ngũ giáo viên, thiếu sự cộng
tác của Hiệu phó chuyên môn khi phân công công tác dẫn đến giao việc chưa đúng
người, hiệu quả công việc hạn chế. Đôi lúc giao nhiệm vụ nhưng không giám giao
quyền nên cấp dưới rất khó hoàn thành công việc khi cần quyết một việc gì đó
thuộc phạm vi của họ.
- Việc tổ chức lao động sư phạm trong nhà trường chưa khoa học, thiếu dân
chủ trong việc xây dựng kế hoạch chung của nhà trường, làm cho một số kế hoạch
đề ra không thực hiện được, quy chế làm việc của cơ quan chưa thực hiện nghiêm
nên một bộ phận giáo viên ngại phấn đấu, chuyên môn chưa vững lại thoải mái
trong khi làm việc.
- Hiệu trưởng xem việc hoàn thành nhiệm vụ và những thành tích mà giáo
viên đạt được chỉ là trách nhiệm mà người lao động phải hoàn thành. Từ đó thiếu
sự quan tâm, động viên khuyến khích kịp thời, chưa đánh giá đúng mức và thiếu
trân trọng thành quả mà họ đạt được khi đóng góp cho tập thể. Gây nên sự bất mãn,
thiếu lòng tin của những giáo viên này với Hiệu trưởng.

- Hiệu trưởng chưa thực sự chú ý đến việc xây dựng cảnh quan môi trường
sư phạm, tạo không khí thân thiện giữa thầy với thầy, giữa thầy với trò, giữa cha mẹ
học sinh với nhà trường.
Phiếu thăm dò tín nhiệm của cán bộ, giáo viên về vai trò của Hiệu trưởng
trong việc xây dựng bầu không khí sư phạm trong nhà trường
Số CBGV đồng tình Số CBGV không
Số
lượng
với phong cách làm đồng tình với cách Ý kiến khác
CBGV tham
việc của hiệu trưởng làm của hiệu trưởng
gia thăm dò
SL
TL
SL
TL
SL
TL
18
7
38,9
10
55,5
1
5,6
III. CÁC BIỆN PHÁP CỤ THỂ
1. Các biện pháp xây dựng bầu không khí tâm lý sư phạm tốt:

8

Bầu không khí tâm lý của tập thể có ý nghĩa vô cùng to lớn đến trạng thái
sức khỏe, tinh thần và năng suất lao động của từng cá nhân và hiệu suất lao động
của tập thể, vì vậy quan tâm chăm lo xây dựng bầu không khí tâm lý lành mạnh
trong tập thể lao động là một trong các nhiệm vụ trọng tâm của công tác quản lý.
Cụ thể một số biện pháp sau:
- Tâm lý tập thể phụ thuộc điều kiện khách quan bên ngoài tập thể và điều
kiện chủ quan bên trong tập thể, trong đó có điều kiện sống và làm việc nên cần cố
gắng tập trung cải thiện điều kiện sống và làm việc của tập thể. Xây dựng “Trường
học thân thiện học sinh tích cực” để cán bộ giáo viên và học sinh thấy được “Mỗi
ngày đến trường là một niềm vui” nhờ đó mà làm xuất hiện trạng thái thư giãn
thoải mái, sảng khoái dễ chịu, là tiền đề cho tâm trạng vui vẻ, phấn khởi của mọi
người, làm cho cán bộ, giáo viên thấy rằng các nhu cầu chính đáng của họ đang
được lãnh đạo quan tâm và cố gắng giải quyết, từ đó họ tin tưởng vào triển vọng
phát triển tốt đẹp của cá nhân mình và của tập thể.
- Thường xuyên quan tâm theo dõi trình độ phát triển của tập thể để duy trì
nghiêm túc hoặc điều chỉnh hợp lý các mối quan hệ chính thức trong tập thể và xây
dựng phương thức quản lý phù hợp với trình độ phát triển của tập thể. Như đã nói
việc xây dựng qui chế hoạt động của cá nhân và tập thể, việc xây dựng các mối
quan hệ chính thức phối hợp và trực thuộc một cách hợp lý, khoa học là nhằm đảm
bảo tính nhất thể của hệ thống, yếu tố quyết định sự tồn tại của tập thể. Tuy nhiên
các qui định này dù là sản phẩm của những bộ óc sáng suốt đến đâu thì nó cũng chỉ
hợp lý trong một giai đoạn phát triển của tập thể và trong một hoàn cảnh môi
trường nhất định. Do đó trong quá trình quản lý tập thể cần phải duy trì nghiêm kỷ
luật, trật tự, kỷ cương, qui định đã đề ra, mặt khác phải luôn luôn theo dõi sự tương
xứng phù hợp giữa những quy chế đó với trình độ phát triển của tập thể và hoàn
cảnh môi trường để kịp thời điều chỉnh hợp lý. Mỗi cá nhân trong tập thể luôn luôn
biến đổi theo. Trong lúc đó các qui chế làm việc một khi đã được hình thành thì có
tính bảo thủ tương đối, nghĩa là nó chậm được thay đổi kịp với trình độ phát triển
của tập thể hoặc với sự biến đổi của môi trường. Lúc đó qui chế trở thành chướng

ngại kìm hãm sự phát triển của cá nhân và tập thể. Vì vậy người hiệu trưởng phải
luôn luôn xác định được tập thể sư phạm mà mình quản lý đang ở giai đoạn phát
triển nào, những điều kiện chủ quan bên trong và môi trường khách quan bên ngoài
đang tác động như thế nào đến nhà trường. Trên cơ sở đó điều chỉnh phù hợp với
trình độ phát triển của tập thể sư phạm.
- Tổ chức các hoạt động sư phạm trong nhà trường một cách hợp lý, khoa học,
thiết thực, đảm bảo nhịp điệu lao động ổn định theo một kế hoạch đã định, tránh
gây những xáo trộn trong hoạt động, phá vỡ động hình lao động của tập thể.
Thường xuyên theo dõi, đánh giá đúng tính chất của các mối quan hệ không chính
thức trong tập thể, kịp thời có những biện pháp tác động thích hợp nhằm giải quyết
9


ngay những quan hệ tâm lý căng thẳng giữa các cá nhân hoặc các nhóm với nhau.
Đối xử công bằng, khách quan, công minh với mọi người.
- Cần phải kịp thời phát hiện những mâu thuẫn nảy sinh, phân tích đánh giá nó
một cách khách quan đầy lý trí nhưng khi giải quyết phải thấu tình đạt lý nhằm làm
cho đối tượng “tâm phục khẩu phục”, từ việc áp dụng các biện pháp giáo dục
thuyết phục đến các biện pháp hành chính cưỡng chế để giải quyết ngay các mâu
thuẫn, không để nó tồn tại lâu và lây lan trong tập thể.
- Thực hiện dân chủ hóa các hoạt động của tập thể sư phạm thu hút đông đảo
cán bộ, giáo viên tham gia vào các quyết định quản lý. Điều này tác động mạnh vào
tâm lý con người, tạo cho họ cảm giác được tôn trọng và từ đó nâng cao ý thức
trách nhiệm và tính tích cực hoạt động của họ. Công khai hóa mọi hành động của
bộ máy lãnh đạo, đặc biệt là của người hiệu trưởng. Tập thể cần biết người lãnh đạo
đang làm những công việc gì và họ đang giải quyết những vấn đề đó như thế nào?
Nhờ đó mà tạo ra sự cảm thông của tập thể đối với những khó khăn phức tạp của
người lãnh đạo trong khi giải quyết các nhiệm vụ của tập thể, tạo nên sự gần gủi
của tập thể với lãnh đạo. Họ thấy được lãnh đạo của mình là người công minh và từ
đó uy tín của người lãnh đạo được nâng lên. Không ngừng hoàn thiện nhân cách

và phong cách quản lý người lãnh đạo để đạt được yêu cầu vừa là thủ trưởng vừa
là thủ lĩnh của tập thể sư phạm.
- Duy trì nghiêm pháp chế của tập thể, giao việc đúng người, xử lý nghiêm
minh những vi phạm qui chế của tập thể. Thường xuyên đánh giá những phẩm chất,
năng lực, tư tưởng cán bộ một cách công bằng khoa học và hết sức thận trọng.
Bầu tâm lý do tâm trạng của tập thể mà ra, các yếu tố sau ảnh hưởng đến
tâm trạng:
- Điều kiện sống và hoạt động của tập thể: Tâm trạng tập thể phản ánh điều kiện
sống và làm việc thuận lợi hoặc khó khăn của tập thể và cá nhân (kinh tế ổn định)
tạo ra tâm trạng dễ chịu, điều kiện làm việc của nhà trường thuận lợi, việc tổ chức
lao động sư phạm trong nhà trường tổ chức khoa học, nhịp điệu ổn định tạo nên
tâm trạng vui vẻ, thư thái và ngược lại.
- Tâm trạng phụ thuộc rất lớn vào quan hệ giữa người với người trong tập thể.
Tùy theo tính chất tích cực hoặc tiêu cực của các mối quan hệ này mà hình thành
nên tâm trạng tích cực hoặc tiêu cực của cá nhân và tập thể -“Tâm trạng của mỗi
người chúng ta phụ thuộc rất nhiều vào cách xử sự của những người mà ta giao
tiếp với họ”.
- Coi nhiệm vụ cải thiện điều kiện sống và làm việc của cán bộ, giáo viên là
một nhiệm vụ cơ bản trong công tác của mình. Bằng mọi cách, tận dụng mọi thời
10


cơ để làm tốt điều đó. Làm sao để mọi người thấy được triển vọng tốt đẹp của điều
kiện sống và làm việc của họ. Trong mỗi năm học cố gắng chọn một hoặc một vài
nhiệm vụ trọng tâm phấn đấu đạt bằng được, làm tiền đề cho những bước phát triển
tiếp theo.
- Quan tâm xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa cán bộ giáo viên với nhau trong
tập thể sư phạm, đặc biệt là hoàn thiện mối quan hệ giữa người Hiệu trưởng với
nhân viên.
2. Phong cách quản lý của người Hiệu trưởng: Không ngừng hoàn thiện

nhân cách và phong cách quản lý của người lãnh đạo để đạt được yêu cầu vừa là
thủ trưởng vừa là thủ lĩnh của tập thể sư phạm.
2.1. Để hoàn thiện nhân cách người hiệu trưởng cần rèn luyện và đạt:
- Phẩm chất đạo đức: Phải có lòng yêu nghề, yêu học sinh tha thiết, có trách
nhiệm cao với công việc, sống và làm việc theo những nguyên tắc đạo đức đã được
xã hội qui định. Đối xử công bằng với mọi người không thiên vị hoặc ghét bỏ ai.
Có sự thống nhất giữa nhận thức và hành động, lời nói đi đôi với việc làm. Không
vụ lợi không vun vén cho cá nhân, điều gì có lợi cho tập thể thì khó mấy cũng
quyết tâm làm, điều gì không có lợi cho tập thể thì phải hết sức tránh, khiêm tốn,
không tự cao tự đại, cố tình phô trương vị trí vai trò của mình trước tập thể. Tôn
trọng giáo viên và công nhân viên, gần gũi, quan tâm đến chí hướng, nguyện vọng
của họ, lắng nghe và giải quyết các nhu cầu chính đáng của họ một cách hợp tình
hợp lý, đối xử nhân ái, vị tha, độ lượng với họ. Tuyệt đối không làm tổn thương đến
nhân cách của họ.
- Năng lực chuyên môn: Có trình độ và năng lực chuyên môn, dạy tốt tất cả
các môn học, thường xuyên dự giờ, có khả năng phân tích, đánh giá giờ dạy vững
nhằm giúp giáo viên nâng cao và hoàn thiện trình độ chuyên môn của mình.
- Năng lực tổ chức và quản lý: Có khả năng nhìn thấy chiều hướng phát
triển của nhà trường, có đầu óc thực tế, nhạy bén phát hiện được những vấn đề nảy
sinh hoặc sắp nảy sinh và đưa ra những quyết định đúng giải quyết vấn đề có hiệu
quả, có năng lực đề xuất những cái mới và tổ chức thực hiện có hiệu quả. Có khả
năng hiểu đúng từng con người sử dụng họ một cách có hiệu quả, phù hợp với
phẩm chất, năng lực và nguyện vọng hợp lý của từng người. Tin tưởng giao nhiệm
vụ và ủy quyền hợp lý cho cấp dưới để buộc họ nâng cao tính chủ động, phát huy
hết tinh thần trách nhiệm và khả năng làm việc. Biết sử dụng linh hoạt, hợp lý các
phương pháp xã hội tâm lý, nhằm tác động một cách khoa học, hợp lý, thiết thực,
nhạy bén, linh hoạt và năng lực thuyết phục lôi cuốn, tổ chức các lực lượng xã hội
tham gia giáo dục học sinh.
11

- Phẩm chất ý chí cá nhân: Phải có lòng dũng cảm kiên quyết, dám nghĩ
dám làm, dám chịu trách nhiệm trước cấp trên và trước tập thể những quyết định đã
được cân nhắc thận trọng và bản thân cho là đúng. Dũng cảm vượt qua những rào
cản, những trở ngại về thói quen, về dư luận để hướng tới việc tìm tòi và thực hiện
kiên định cách giải quyết vấn đề có hiệu quả nhất, biết kiềm chế những xúc cảm,
để bình tĩnh tìm ra cách đối nhân xử thế, cách giải quyết công việc sao cho hợp lý
nhất.
- Có năng lực giao tiếp: Khả năng giao tiếp của người hiệu trưởng là tổng
hòa các thuộc tính độc đáo của cá nhân, đảm bảo cho người hiệu trưởng tác động
qua lại có hiệu quả đến đối tượng quản lý nhằm thống nhất hành động, đạt được
mục tiêu quản lý. Năng lực giao tiếp là sự hiện thực hóa những nguyên tắc giao tiếp
dân chủ vào công tác quản lý trường học. Biết sử dụng giao tiếp để thu thập thông
tin phục vụ cho công tác quản lý của bản thân, truyền đạt cho cấp dưới thông tin
quản lý và ý chí của mình.
- Biết cách tôn trọng người khác: “Người nào không được tôn trọng và không
biết cách tôn trọng người khác thì không thể làm lãnh đạo được”. Hãy có thái độ
chăm chú với những ý kiến phê bình và những kiến nghị cải tiến ngay cả khi chúng
không trực tiếp mang lại cho bạn một cái gì cả. Đừng bao giờ cáu gắt vì như vậy là
biểu hiện của sự thiếu văn hóa và bất lực. Không nên đích thân làm việc gì mà cấp
dưới có thể làm được. Đó là một sự lãng phí lớn và một sự xúc phạm lớn với con
người. Luôn tự hào vì có cấp dưới thông minh hơn bạn chứ đừng đố kị họ. Không
nên sử dụng quyền lực của mình nếu các biện pháp khác chưa được sử dụng hết.
Nhưng đã đến trường hợp cuối cùng này thì hãy dùng quyền lực ở mức độ cao nhất
mà bạn có.
Nếu sai lầm thì hãy thừa nhận sai lầm, để tránh sai lầm, phải học cách bàn
bạc với mọi người và chú ý lắng nghe ý kiến của họ
Khi cần thiết hãy kể những câu chuyện tiếu lâm mà bằng cả khả năng chỉ cho
cấp dưới thấy được những khuyết điểm mà không gây xúc phạm, tế nhị, đôi khi
như đùa vui. Biết cười khi mình là câu chuyện bông đùa của tập thể, biết làm dịu

bầu không khí căng thẳng của tập thể bằng một câu ứng khẩu vui nhộn. Luôn quan
tâm theo dõi, nghiên cứu những người dưới quyền để không ai thấy mình bị bỏ rơi
2.2. Phong cách quản lý của người hiệu trưởng:
Đây là một yếu tố vô cùng quan trọng ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả quản
lý trường học, là kết quả tổng hợp của sự tác động biện chứng là sự kết tinh toàn bộ
trong các yếu tố hoàn thiện nhân cách của người hiệu trưởng. Nó là “Mật” của
“Hoa” và cũng là tấm gương để đánh giá nhân cách của người cán bộ quản lý.
12


Người ta có thể chia phong cách lãnh đạo thành 3 loại: Dân chủ, độc đoán,
tự do. Phong cách quản lý tốt nhất trong trường học phải là phong cách dân chủ
có tính đến sự phù hợp với đòi hỏi của tình huống quản lý. Điều đó hoàn toàn phù
hợp với bản chất của quan hệ quản lý trong nhà trường là dân chủ - hợp tác cao độ.
Tóm lại: Nếu người Hiệu trưởng hoàn thiện nhân cách và phong cách quản
lý của người lãnh đạo thì sẽ đạt được yêu cầu vừa là thủ trưởng vừa là thủ lĩnh của
tập thể sư phạm. Đây chính là yếu tố quan trọng nhất là tiền đề để người hiệu
trưởng xây dựng tốt bầu không khí tâm lý của tập thể sư phạm.
3. Xây dựng và phát triển bầu không khí tâm lý tập thể sư phạm nhà
trường Tiểu học Hoằng Đạo giai đoạn 2018- 2020
Với vai trò là Hiệu trưởng nhà trường kể từ năm 2008- 2018, tôi ý thức được
vị trí và tầm quan trọng của vấn đề tâm lý trong tập thể sư phạm nhà trường. Do
vậy mối quan tâm lớn nhất của tôi là làm sao tạo dựng được mối đoàn kết nhất trí
cao trong nội bộ nhà trường, quyết tâm nâng bầu không khí tâm lý tập thể sư phạm
lên một tầm cao mới.
Bản thân là người có hơn 28 năm công tác. Qua nhiều thời kỳ công tác tích
lũy kinh nghiệm của nhiều Hiệu trưởng đi trước, từ đó đánh giá, phân tích điểm
mạnh, điểm yếu, những việc đã làm được và chưa làm được của hiệu trưởng trong
giai đoạn vừa qua. Tôi đã áp dụng một số giải pháp sau đây đây đạt được mục tiêu
trong công tác quản lý của mình.

Trước hết tôi tổ chức cuộc họp hội đồng sư phạm gồm toàn thể cán bộ, giáo
viên, nhân viên nhà trường nêu lên những nét chính về thực trạng của trường, đánh
giá nhận xét của bản thân để mọi thành viên có cái nhìn tương đối chính xác về
thực trạng của nhà trường. Đồng thời cũng nói lên tâm huyết, nguyện vọng và mục
tiêu chung của bản thân trong việc xây dựng nhà trường. Kêu gọi sự hợp tác đồng
tâm hợp lực của hội đồng sư phạm, khơi dậy tính cộng đồng trách nhiệm vì mục
tiêu chung của từng thành viên trong nhà trường.
Lập kế hoạch cụ thể trong công tác quản lý nhà trường:
- Xây dựng bộ máy quản lý có năng lực, tổ chức lao động sư phạm hợp
lý, khoa học:
Vì bầu không khí tâm lý của tập thể được nảy sinh từ các mối quan hệ liên
nhân cách trong tập thể, trong giao tiếp giữa cá nhân với cá nhân, cá nhân với tập
thể, giữa nhóm này với nhóm khác thông qua công việc và giao tiếp hàng ngày. Do
đó người hiệu trưởng phải có trách nhiệm xây dựng được một bộ máy quản lý bao
gồm những cá nhân có năng lực và uy tín với tập thể. Hiệu trưởng là người chỉ đạo
các bộ phận tổ chức hoạt động hợp lý, khoa học, có sự phối hợp nhịp nhàng giữa
các tổ chức đoàn thể, không chồng chéo hoặc cản trở lẫn nhau.
Để thực hiện được việc này, tôi tổ chức lấy ý kiến của mọi người một cách
dân chủ tập trung trong công tác. Phối hợp cùng với Phó hiệu trưởng phân công
nhiệm vụ cho các tổ trưởng chuyên môn, trưởng các tổ chức đoàn thể. Nêu rõ chức
năng, quyền hạn và trách nhiệm của từng thành viên và bộ phận. Tạo điều kiện
13


thuận lợi để mỗi thành viên làm việc và hoàn thành nhiệm vụ được giao, tránh hiện
tượng đùn đẩy trách nhiệm, chồng chéo công việc.
Phối hợp với Công đoàn để xây dựng tiêu chuẩn thi đua và tổ chức ký cam
kết thực hiện các tiêu chí làm cơ sở xét thi đua khen thưởng cuối năm.
Thống nhất trong nhà trường về các mục tiêu đã đề ra trong năm học, tổ chức
họp tổ chuyên môn để bàn bạc thống nhất các hình thức và biện pháp thực hiện.

Tôn trọng và trao quyền đầy đủ cho cho Chuyên môn, các tổ chức đoàn thể trong
nhà trường, khuyến khích họ phát huy vai trò của mình trong công tác. Từ đó tạo
được tâm lý thoải mái, phát huy tinh thần làm chủ của mỗi thành viên trong hội
đồng và có ý thức trách nhiệm trong công tác.
- Chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đội ngũ:
“Có thực mới vực được đạo” đó là điều không thể phủ nhận khi chế độ
chính sách của người lao động không được quan tâm đúng mức. Vì vậy người hiệu
trưởng cần phải giải quyết kịp thời mọi chế độ chính sách đối với cán bộ, giáo viên
tạo điều kiện để họ yên tâm công tác.
Luôn chú ý đến việc xây dựng môi trường thân thiện “xanh- sạch - đẹp”,
“Mỗi ngày đến trường là một niềm vui” để cả thầy và trò thấy thoải mái khi đến
trường và cảm thấy nhớ trường khi vắng mặt. Ngoài việc tổ chức sinh hoạt giao lưu
văn nghệ vào các ngày chủ đề, chủ điểm, hàng năm phối hợp với Công đoàn tổ
chức cho cán bộ, giáo viên đi tham quan, du lịch tạo điều kiện cho mọi người gắn
bó với nhau hơn. Từ đó mọi người hoà nhập hiểu nhau hơn, không khí vui vẻ trong
nhà trường được cải thiện một cách rõ rệt.
- Thực hiện dân chủ hoá trường học, công khai các hoạt động trong nhà
trường.
Việc phân công nhiệm vụ trong nhà trường đúng người, đúng việc, lập kế
hoạch hoạt động, xét thi đua khen thưởng đúng đối tượng, quy chế dân chủ trong
nhà trường được nâng lên, đã tác động mạnh mẽ vào tâm lý của mỗi thành viên
trong hội đồng, tạo cho họ cảm giác được tôn trọng, được tham gia vào quá trình
quản lý nhà trường, thẳng thắn trình bày những ý kiến cá nhân đóng góp cho công
việc chung, sẵn sàng nhận và hoàn thành nhiệm vụ trong phạm vi khả năng và chức
trách của cá nhân đó. Từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm của mọi thành viên giúp
họ và tôn trọng tính kỷ cương, vai trò của thủ trưởng.
Thực hiện công khai hoá mọi chủ trương, kế hoạch hoạt động và thực trạng
của các bộ phận đoàn thể nhà trường. Công khai các chế độ chính sách của nhà
nước, của ngành đối với cán bộ giáo viên thông qua hội nghị Công chức viên chứcCông đoàn đầu năm. Cuối năm quyết toán các khoản thu chi từ các nguồn quỹ
trong và ngoài ngân sách, các tài sản do nhà trường mua sắm và do cấp trên trang

bị. Giải đáp kịp thời mọi thắc mắc của đội ngũ, phụ huynh học sinh và chính quyền
địa phương nhằm giải toả tâm lý cho mọi người, tránh được sự nghi ngờ, hiểu
nhầm lâu ngày trở thành tiêu cực nặng nề.
- Đẩy mạnh công tác phát triển Đảng trong nhà trường
14


Mọi chủ trương đường lối chính sách của đảng và nhà nước được Chi bộ nhà
trường cụ thể hoá và thực hiện. Hiệu trưởng là bí thư chi bộ là người đưa chủ
trương đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước cụ thể hoá thành
hành động, việc làm cụ thể. Bản thân đã xác định rõ ràng nhiệm vụ trong việc chỉ
đạo hoạt động gắn liền nhiệm vụ chính trị mà Đảng giao cho. Chăm lo đến việc
phát triển chi bộ về số lượng đảng viên và chất lượng đảng viên của chi bộ mình
phụ trách. Từ đó phát huy vai trò tiên phong của đảng viên trong công tác, xây
dựng được phong trào thi đua giảng dạy trong giáo viên và học tập của học sinh.
Đến nay nhà trường đã có 100% giáo viên chủ nhiệm lớp là đảng viên. 100% tổ
trưởng chuyên môn, trưởng các đoàn thể bộ phận đều là đảng viên làm cho mọi
hoạt động của nhà trường được phát huy mọi sức mạnh trí tuệ của tập thể đảng
viên.
- Củng cố lực lượng kiểm tra và đẩy mạnh công tác kiểm tra nội bộ:
Trong quá trình xây dựng bộ máy nhà trường là những người có năng lực, có
tinh thần trách nhiệm cao trong công tác. Đầu năm học thành lập ban kiểm tra nội
bộ trường học do Hiệu trưởng là trưởng ban, Phó hiệu trưởng là phó ban, các thành
viên là Tổ trưởng chuyên môn, tổng phụ trách Đội, trưởng ban thanh tra nhân dân,
bí thư Đoàn. Kế hoạch được xây dựng kiểm tra nội bộ xuyên suốt trong năm, có sự
phân công cụ thể cho từng thành viên trong lực lượng kiểm tra đảm bảo bằng nhiều
hình thức như: Thanh tra toàn diện, chuyên đề, định kỳ, đột xuất và bằng nhiều
phương pháp trực tiếp hoặc gián tiếp nhằm chấn chỉnh, đẩy mạnh sự phát triển đội
ngũ. Cuối mỗi đợt kiểm tra tiến hành sơ kết, nhận xét rút kinh nghiệm để làm cơ sở
cho việc điều chỉnh bổ sung kế hoạch và cũng là căn cứ để xét thi đua khen thưởng

cuối năm.
Song song với việc kiểm tra cần quan tâm đến việc đào tạo, bồi dưỡng nhân
tài, tạo điều kiện cho cán bộ giáo viên được học tập nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ để mọi người hoàn thành tốt nhiệm vụ, qua đó người hiệu trưởng cũng
hoàn thành tốt vai trò chức trách của mình.
- Tăng cường công tác đối thoại trong hội đồng sư phạm:
Các mối quan hệ cá nhân lành mạnh có tác dụng tạo nên mối quan hệ tốt
trong tập thể. Niềm nở, lịch thiệp biết lắng nghe và tôn trọng ý kiến đóng góp của
đội ngũ, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của quần chúng để kịp thời điều chỉnh hoạt
động quản lý. Điều này đã tạo được niềm tin của mọi người đối với bộ phận quản
lý. Vì uy tín của người hiệu trưởng không phải chỉ do chức quyền, địa vị tạo nên
mà phần lớn còn phụ thuộc vào năng lực và phẩm chất của người quản lý. Từ đó
phát huy sức mạnh của trí tuệ tập thể khuyến khích tính tích cực, sáng tạo của mọi
thành viên trong nhà trường.
Các mối quan hệ cá nhân được xây dựng dựa trên sự hiểu biết thông cảm lẫn
nhau và dựa trên những mục tiêu chung của tập thể. Đây cũng chính là một phần
quan trọng trong việc thực hiện cuộc vận động “Dân chủ- Kỷ cương- Tình
thương- Trách nhiệm”. để xây dựng được các mối quan hệ cá nhân tốt đẹp giữa
hiệu trưởng với giáo viên, nhân viên và giữa các cán bộ, giáo viên với nhau cần dựa
15


trên những nguyên tắc cơ bản: cởi mở, tôn trọng, chân thành, tin tưởng nhau, đối
xử công bằng, biết đánh giá và biết sử dụng đúng người đúng việc, biết động viên
khuyến khích và khen ngợi đúng lúc kịp thời. Mọi thành viên đều có ý thức nâng
cao năng suất lao động và hiệu quả công tác, không phân biệt thành viên lâu năm,
thành viên mới đến họ có thể mau chóng hòa nhập được vào tập thể và cảm thấy
hài lòng vì được làm việc trong tập thể đó. Trong quá trình lãnh đạo người thủ
trưởng phải được suy tôn là thủ lĩnh của tập thể để làm được điều này, người hiệu
trưởng phải xây dựng được bầu không khí tâm lý sư phạm với những yếu tố vừa

nêu trên.
Chỉ đạo các bộ phận chuyên môn sinh hoạt, thảo luận các vấn đề liên quan
đến giảng dạy theo chương trình và phương pháp mới. Thông qua đó mọi người
gần gũi nhau hơn, thân mật hơn, trong hội họp họ tự đưa ra những ý kiến, những lời
đóng góp chân tình thẳng thắn đối với nhau. Tạo điều kiện để mỗi cán bộ, giáo viên
phát huy vai trò trách nhiệm của mình trong công tác để xây dựng và phát triển nhà
trường là cơ sở tạo nên bầu không khí tâm lý tốt đẹp trong tập thể sư phạm.
IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
Với những việc mà bản thân đã làm được đã làm cho bầu không khí sư phạm
nhà trường dần được cải thiện theo chiều hướng tốt đẹp. Làm cho môi trường giáo
dục phối hợp giữa Nhà trường- Gia đình và Xã hội được tốt hơn, bớt đi sự căng
thẳng trong mối quan hệ nội bộ nhà trường, có sự tiếp xúc thoải mái, cởi mở giữa
các thành viên với nhau. Giáo viên tỏ ra tin tưởng vào người lãnh đạo đã nổ lực
trong công tác và có ý thức cùng với hiệu trưởng xây dựng tập thể vững mạnh.
- Cán bộ giáo viên thấy rõ người hiệu trưởng có lòng yêu nghề, yêu học sinh
tha thiết, có trách nhiệm cao với công việc, sống và làm việc theo những nguyên
tắc đạo đức đã được xã hội qui định. Đối xử công bằng với mọi người không thiên
vị hoặc ghét bỏ ai. Có sự thống nhất giữa nhận thức và hành động, lới nói đi đôi với
việc làm. Tôn trọng giáo viên và công nhân viên, gần gũi, quan tâm đến chí lương,
nguyện vọng của họ, lắng nghe và giải quyết các nhu cầu chính đáng của họ một
cách hợp lý hợp tình, đối xử nhân ái, vị tha, độ lượng với họ, không làm tổn thương
đến nhân cách của họ. Từ đó giáo viên, nhân viên vui vẻ thoải mái tinh thần, say
sưa với công việc được giao.
- Khả năng hiểu đúng từng con người sử dụng họ một cách có hiệu quả, phù
hợp với phẩm chất, năng lực và nguyện vọng hợp lý của tường người. Tin tưởng
giao nhiệm vụ và ủy quyền hợp lý cho cấp dưới để buộc họ nâng cao tính chủ động,
phát huy hết tinh thần trách nhiệm và khả năng làm việc. Biết sử dụng linh hoạt,
hợp lý các phương pháp xã hội tâm lý, nhằm tác động của nhà trường một cách
khoa học, hợp lý, thiết thực, hướng rộng nhạy bén, linh hoạt và năng lực thuyết
phục lôi cuốn, tổ chức các lực lượng xã hội tham gia giáo dục học sinh.

Kết quả sau khi triển khai thực hiện vai trò của Hiệu trưởng trong việc xây
dựng bầu không khí sư phạm trong nhà trường:
16


Số CBGV đồng tình
Số
lượng với phong cách làm
của hiệu
CBGV tham việc
trưởng
gia thăm dò
SL
TL
18
17
94,4

Số CBGV không
đồng tình với phong
Ý kiến khác
cách làm việc của
hiệu trưởng
SL
TL
SL
TL
1
5,6
0

0

C- KẾT LUẬN

1. Đánh giá chung:
- Hiệu trưởng nhận thức được tầm quan trọng trong việc xây dựng bầu
không khí tâm lý sư phạm của nhà trường là một việc làm rất cần thiết. Vì bầu
không khí tâm lý của tập thể có ý nghĩa vô cùng to lớn đến trạng thái sức khỏe, tinh
thần và năng suất lao động của từng cá nhân và hiệu suất lao động của tập thể. Vì
vậy quan tâm chăm lo xây dựng bầu không khí tâm lý lành mạnh trong tập thể lao
động là một trong các nhiệm vụ trọng tâm của công tác quản lý. Cụ thể các việc
làm thiết thực :
- Thể hiện dân chủ hóa các hoạt động của tập thể sư phạm như: Phân công
chuyên môn đầu năm, xây dựng kế hoạch năm học bàn bạc và thống nhất được các
chỉ tiêu theo tinh thần tự nguyện.
- Tổ chức các hoạt động sư phạm trong nhà trường một cách hợp lý khoa học
thiết thực, đảm bảo nhịp điệu lao động ổn định theo một kế hoạch đã định như: Kế
hoạch năm học, bồi dưỡng đội ngũ, duy trì sĩ số chống lưu ban bỏ học, đặc biệt là
kế hoạch kiểm tra nội bộ.
- Xác định rõ ràng bằng văn bản vai trò, vị trí, chức năng của các bộ phận
như qui định về chuyên môn đổi mới phương pháp giảng dạy.
- Đảm bảo những điều kiện thiết yếu của việc dạy và học cũng như phối hợp
tốt lực lượng Công đoàn, Ban đại diện cha mẹ học sinh, hội Khuyến học, Đảng
ủy, HĐND, Ủy ban nhân dân, UBMTTQ xã.
2. Bài học kinh nghiệm:
Qua 10 năm với cương vị là Hiệu trưởng trực tiếp tham gia quản lý nhà
trường bầu không khí tâm lý tập thể sư phạm ngày được cải thiện và phát triển theo
chiều hướng tốt đẹp, với năng lực và tâm huyết của bản thân, cùng với kinh nghiệm
thực tế, tôi đã nỗ lực không ngừng trong việc tạo dựng mối đoàn kết nhất trí cao
17

trong nội bộ, góp phần xây dựng một bầu không khí tâm lý tập thể sư phạm vững
mạnh. Từ đó thực hiện tốt mục tiêu giáo dục của nhà trường.
Qua việc phân tích đánh giá thực trạng “Hiệu trưởng với công tác xây
dựng bầu không khí sư phạm trong nhà trường” qua học tập nghiên cứu lý luận
về quản lý nhà trường, bản thân rút ra được những bài học kinh nghiệm sau:
Nhận thức được mối đoàn kết nội bộ, bầu không khí sư phạm trong nhà
trường có ý nghĩa vô cùng to lớn đi với trạng thái sức khoẻ, tinh thần và năng suất
lao động của từng thành viên cũng như hiệu quả chung của tập thể.
Người hiệu trưởng phải không ngừng học tập rèn luyện để hoàn thiện cả về
năng lực lẫn phẩm chất, luôn sống chân thật chan hoà và tôn trọng đối với mọi
người, phấn đấu trở thành tấm gương sáng trong cái tâm yêu thương để đồng
nghiệp soi vào.
Luôn quan tâm đến đời sống tinh thần cho đội ngũ nhà trường. Vì khi đời
sống tinh thần được khởi sắc thì bầu không khí tâm lý tập thể sư phạm cũng vì thế
mà đổi mới tiến bộ hơn và thắt chặt hơn nữa khối đại đoàn kết thống nhất trong đội
ngũ. Sắp xếp đúng người, đúng việc, động viên khen thưởng kịp thời, tổ chức hoạt
động lao động sư phạm một cách hợp lý, khoa học là những điều kiện thiết yếu để
xây dựng bầu không khí tâm lý tập thể sư phạm tốt đẹp. Quan tâm đúng mức đến
vấn đề phát triển đội ngũ.
Thực hiện tốt phương châm: Dân chủ- Kỷ cương- Tình thương- Trách
nhiệm. Dân chủ phải đảm bảo kỷ cương, tình thương gắn với trách nhiệm.
Thường xuyên nắm bắt những diễn biến tâm lý trong tập thể sư phạm để có
những hướng điều chỉnh phù hợp.
Hiệu trưởng cần hoàn thiện nhân cách và phong cách quản lý của người lãnh
đạo, đây chính là yếu tố quan trọng nhất là tiền đề để người hiệu trưởng xây dựng
tốt bầu không khí sư phạm trong nhà trường.
Bằng những việc làm thiết thực đã đem lại kết quả tốt cho nhà trường uy tín
của hiệu trưởng đối với tập thể ngày càng được nâng cao, phần lớn nhờ vào các

biện pháp quản lý tâm lý của hiệu trưởng.
3- Đề xuất- Kiến nghị
Hiệu trưởng cần tiếp tục tăng cường công tác phối hợp với các tổ chức đoàn
thể trong nhà trường cũng như ở địa phương, để làm tốt hơn nữa trong công tác xây
dựng bầu không khí sư phạm trong nhà trường.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi đã thực hiện và đem lại kết
quả tốt cho nhà trường uy tín của hiệu trưởng đối với tập thể ngày càng được nâng
18


cao. Trong quá trình thực hiện không tránh khỏi những hạn chế thiếu sót. Rất mong
sự đóng góp của Hội đồng khoa học các cấp để trong thời gian tới bản thân sẽ rút
kinh nghiệm khắc phục những hạn chế đồng thời phát huy những mặt tích cực để
làm tốt công tác xây dựng bầu không khí sư phạm trong nhà trường nhằm nâng cao
chất lượng dạy và học.

Phó Hiệu trưởng

Thanh Hóa, ngày 15 tháng 5 năm 2018.
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.

(đã ký)

Người viết

Phạm Thị Hoài

(đã ký)

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Chu Thị Thành

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Điều lệ trường Tiểu học.
2. Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học trường Tiểu học Hoằng Đạo năm học
2017 -2018.
3. Xây dựng môi trường làm việc thân thiện, hiệu quả. (Đặng Thị Thanh Huyền).
4. Qui chế phối hợp giữa Ban giám hiệu và Ban chấp hành công đoàn, Quy chế dân
chủ, Nội quy cơ quan.

20


MỤC LỤC
STT
1

2

3

Nội dung
A- Phần mở đầu

I- Lý do chọn đề tài
II- Mục đích nghiên cứu
III- Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
IV- Phương pháp nghiên cứu
B- Phần nội dung
I. Cơ sở lý luận của vấn đề
1- Khái niệm bầu không khí tâm lý
2- Các dấu hiệu của bầu không khí tâm lý tốt đẹp
3- Ý nghĩa của bầu không khí tâm lý sư phạm đối với
sức khoẻ của mỗi người và hiệu quả lao động của tập thể nhà
trường
4- Những yếu tố chính ảnh hưởng đến bầu không khí
tâm lý
II- Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
1- Đặc điểm tình hình
2- Thực trạng công tác xây dựng bầu không khí tâm lý
sư phạm nhà trường giai đoạn 2018- 2020
III- Các biện pháp cụ thể
1- Các biện pháp xây dựng bầu tâm lý tốt
2- Phong cách quản lý của người lãnh đạo
3- Xây dựng và phát triển bầu không khí tâm lý sư phạm
nhà trường giai đoạn 2018 - 2020
IV- Hiệu quả của Sáng kiến kinh nghiệm
C- Kết luận và đề xuất
1- Đánh giá chung
2- Bài học kinh nghiệm
3- Đề xuất- Kiến nghị

Trang
1

1
2
2
3
3
3
3
4
5
5
6
7
7
10
12
15
16
16
17

21


NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
- Nội dung, cấu trúc rõ ràng, đầy đủ.
- Có tính sáng tạo, thiết thực cao trong công tác quản lý
- Đảm bảo tính khoa học, có hiệu quả trong thực tiễn nhà trường.
Sáng kiến kinh nghiệm xếp loại: A
Ngày 18 tháng 5 năm 2018
TM/ HĐKH cấp trường

Phó chủ tịch
(đã ký)
Phạm Thị Hoài

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GD&ĐT HOẰNG HOÁ
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................

Sáng kiến kinh nghiệm xếp loại: ...........
Ngày ......tháng..... năm 2018
Chủ tịch HĐKH Phòng GD&ĐT Hoằng Hoá
(Ký, ghi rõ họ tên)

22


NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC SỞ GD& ĐT THANH HOÁ
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

Sáng kiến kinh nghiệm xếp loại: ...........
Ngày ......tháng..... năm 2018
Chủ tịch HĐKH SỞ GD&ĐT Thanh hoá
(Ký, ghi rõ họ tên)

23