THỰC TRẠNG SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP TRÒ CHƠI HỌC TẬP TRONG DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 3

THỰC TRẠNG SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP TRÒ CHƠI HỌC TẬP
TRONG DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 3
LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Trong chương trình Tiểu học hiện nay, đổi mới phương pháp dạy học là
một vấn đề đang được mọi người trong ngành giáo dục quan tâm. Bởi vì, giáo dục
là một vấn đề luôn được đặt vị trí hàng đầu trong mọi ngành. Vì thế, đổi mới giáo
dục về nội dung, phương pháp, mục tiêu, hình thức tổ chức dạy học là một trong
những nhiệm vụ cấp bách của các qốc gia trên thế giới nói chung và Việt Nam
chúng ta nói riêng. Nhà nước và Bộ giáo dục luôn đề ra những chủ trương chính
sách nhằm đổi mới nền giáo dục nước nhà.
Giáo dục Tiểu học là cấp bậc rất quan trọng, nhằm giúp học sinh hình thành
những cơ sở ban đầu cho sự hình thành và những phát triển hài hòa về thể chất và
tinh thần, phẩm chất và năng lực, định hướng chính vào giá trị gia đình, dòng tộc,
quê hương, những thói quen cần thiết trong học tập và sinh hoạt, có được những
kiến thức và kỹ năng cơ bản nhất cho các em. Trong dạy học Tiểu học, cùng với
việc đổi mới tất cả các môn học khác trong chiến lược phát triển toàn diện, có thể
nói áp dụng việc đổi mới trong dạy học môn Toán đóng một vai trò hết sức quan
trọng. Bên cạnh học Tiếng Việt để giúp học sinh hình thành và phát triển về ngôn
ngữ việc học môn Toán cũng sẽ giúp cho học sinh phát triển về năng lực tư duy.
Chính bởi tư duy sâu sắc, mà các em có thể nhanh nhẹn, nhạy bén hơn trong
nhiều môn học khác. Khác với nền giáo dục truyền thống, giáo dục hiện nay luôn
chú trọng vào việc hình thành các kỹ năng cho học sinh.
Đáp ứng với sự nghiệp đổi mới giáo dục trong những năm gần đây việc đổi
mới phương pháp dạy học môn Toán đòi hỏi người giáo viên phải có những
phương pháp dạy học để kích thích hứng thú học tập, khả năng sáng tạo, tính tích
cực, tự giác và độc lập của học sinh như: phương pháp nêu và giải quyết vấn đề,
phương pháp trực quan, phương pháp trò chơi học tập,…Phương pháp trò chơi
được xem là phương pháp dạy học tích cực. Đối với lứa tuổi học sinh tiểu học,
mặc dù hoạt động chủ đạo là học tập bên cạnh đó các em còn đang trong tuổi ăn,
tuổi chơi nên việc sử dụng kết hợp học mà chơi, chơi mà học sẽ đạt được hiệu quả

tốt nếu giáo viên biết cách vận dụng và tổ chức tốt phương pháp này. Phương
pháp trò chơi được giáo viên sử dụng trong nhiều bộ môn khác như: Tiếng Việt,
Đạo đức, Tự nhiên và Xã hội,…sử dụng phương pháp này vào dạy học không


phải là vấn đề hoàn toàn mới. Cho đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu về
việc sử dụng phương pháp trò chơi vào dạy học nhưng chỉ dừng lại ở việc nghiên
cứu lí luận và nghiên cứu thực trang ở một số địa phương, còn thực trạng sử dụng
này như thế nào nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó thì chưa đề cập đến. Từ thực
tiễn của việc dạy học môn Toán, kế thừa những thành tựu của các công trình
nghiên cứu tôi chọn đề tài: “Thực trạng sử dụng phương pháp trò chơi học tập
trong dạy học môn Toán lớp 3 .”
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về nhóm phương pháp trò chơi học tập, đề tài
nghiên cứu thực trạng sử dụng nhóm phương pháp trò chơi học tập trong dạy học
môn Toán lớp 3. Từ đó đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả khi sử
dụng nhóm phương pháp.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
 Hệ thống hóa lý luận về phương pháp trò chơi
 Khảo sát thực trạng sử dụng phương pháp trò chơi trong dạy học môn
Toán lớp 3.
 Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy trong việc
sử dụng phuong pháp này.
4. Đối tượng nghiên cứu
Thực trạng sử dụng phương pháp trò chơi trong dạy học môn toán lớp 3.
5. Phạm vi nghiên cứu

6. Phương pháp nghiên cứu
Trong nghiên cứu đề tài này gồm những phương pháp chủ yếu sau:
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

Sưu tầm, phân tích các tài liệu liên quan đến đề tài nghiên cứu.
6.2.

Nhóm phương pháp nghiên cứu thực trạng

6.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu điều tra khảo sát
Tiến hành xây dựng phiếu khảo sát dành cho đối tượng giáo viên


6.2.2. Phương pháp thống kê giáo dục
Dùng toán học thống kê để thống kê được thực trạng sử dụng trò chơi học
tập trong dạy học môn Toán lớp 3.
7. Giả thiết khoa học
Căn cứ vào quá trình quan sát và tìm hiểu, đề tài đưa ra những giả thuyết
khoa học như sau:
Thực trạng việc sử dụng phương pháp này trong dạy học môn toán chưa
đạt hiệu quả cao. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng này trong đó khả
năng vận dụng và tổ chức. Nếu phương pháp trò chơi được vận dụng và tổ
chức tốt sẽ phát huy được những ưu điểm của phương pháp này đồng thời nâng
cao được chất lượng học
8. Cấu trúc của đề tài
Ngoài phần mở đầu, lý luận, tài liệu tham khảo, phần nội dung gồm:
Chương I: Cơ sở lí luận về phương pháp trò chơi
1.1. Đặc điểm tâm sinh lý của học sinh Tiểu Học
1.1. Các khái niệm liên quan
1.1.1. Khái niệm về phương pháp dạy học
1.1.2. Khái niệm trò chơi
1.1.3. Khái niệm trò chơi học tập
1.2. Ý nghĩa của việc sử dụng phương pháp trò chơi học tập
1.3. Đánh giá ưu, nhược điểm của phương pháp trò chơi

1.4. Cách tiến hành phương pháp trò chơi
1.5. Những lưu ý khi sử dụng phương pháp trò chơi học tập
Chương II: Thực trạng sử dụng phương pháp trò chơi trong dạy học
môn Toán lớp 3.
2.1. Tổng quan địa bàn nghiên cứu
2.2. Thực trạng sử dụng phương pháp trò chơi của giáo viên trong dạy
học môn Toán lớp 3.


2.2.1. Nhận thức của giáo viên về ý nghĩa của phương pháp trò chơi trong
dạy học môn Toán lớp 3.
2.2.2. Quan điểm của giáo viên về khái niệm phương pháp trò chơi học tập
2.2.3. Đánh giá của giáo viên về ưu, nhược điểm của phương pháp trò chơi
học tập
2.3. Mức độ sử dụng phương pháp trò chơi học tập trong dạy học
2.3.1. Đánh giá mức độ thực hiện tổ chức trò chơi học tập trong dạy học
của giáo viên
2.3.2. Đánh giá mức độ sử dụng trò chơi học tập trong dạy học của giáo
viên
2.3.3. Cách thức tổ chức dạy học bằng phương pháp trò chơi học tập
2.3.4. Những thuận lợi và khó khăn của giáo viên khi sử dụng phương
pháp trò chơi học tập trong dạy học
Chương III: Một số biện pháp
2.4. Đề xuất biện pháp
2.4.1. Đối với nhà trường
2.4.2 Đối với giáo viên
2.4.3. Đối với học sinh
Kết luận
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

NỘI DUNG
Chương I: Cơ sở lí luận về phương pháp trò chơi


1. Các đặc điểm tâm sinh lý của học sinh Tiểu học

1.1. Các khái niệm liên quan
1.1.1. Khái niệm về phương pháp dạy học
Thuật ngữ phương pháp dạy học bắt nguồn từ tiếng Hi Lạp (Methodos)
có nghĩa là con đường để đạt được mục đích. Theo đó phương pháp dạy học
là con đường để đạt được mục đích dạy học.
Theo GS.TS Đặng Vũ Hoạt – PGS.TS. Phú Đức Hòa: “Phương pháp dạy
học tiểu học được hiểu là những cách thức, con đường tổ chức các hoạt động
học tập cho học sinh tiểu học do giáo viên tiểu học tiến hành nhằm giúp học
sinh tiểu học đạt được mục đích, mục tiêu dạy học đề ra.”[2]
Theo Iu.K.Babanxki, 1983: “Phương pháp dạy học là cách thức tương
tác giữa thầy và trò nhằm giải quyết các nhiệm vụ giáo dưỡng, giáo dục và
phát triển trong quá trình dạy học. [1]
Theo I.Ia.Lerner, 1981 cho rằng: “Phương pháp dạy học là một hệ
thống hành động có mục đích của giáo viên nhằm tổ chức hoạt động nhận
thức và thực hành của học sinh, đảm bảo học sinh lĩnh hội nội dung học vấn”.
Theo quan điểm điều khiển học, phương pháp dạy học là cách thức tổ
chức hoạt động nhận thức của học sinh và điều khiển hoạt động nay. [1]
Theo bản chất của nội dung, phương pháp dạy học là sự vận động của
nội dung dạy học. [1]
Ngoài khái niệm trên Phan Trọng Ngọ còn đưa ra một khái niệm khác
về phương pháp dạy học: “Phương pháp dạy học là cách thức tiến hành các
hoạt động của người dạy và người học nhằm thực hiện một nội dung dạy học
đã được xác định.” [3]

Theo Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt: “Phương pháp dạy học là tổng hợp
cách thức hoạt động của cả thầy và trò trong quá trình dạy học, được tiến
hành dưới vai trò chủ đạo của thầy nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ dạy
học”. [1]
Một nhà giáo dục lại có những quan điểm khác nhau về phương pháp
dạy học theo cách hiểu của Iu.K.Babanxki phản ánh những quan niệm cũ
của giáo viên trong quá trình dạy học, theo đó thì giáo viên là nhân vật trung
tâm, chủ đạo, học sinh thụ động thực hiện những điều giáo viên truyền đạt.
Quan niệm của Phan Trọng Ngọ, Đặng Vũ Hoạt, Hà Thế Ngữ và Nguyễn
Ngọc Quang có những nét tương đồng khi cho rằng đó là cách thức phồi hợp
giữa thầy và trò nhằm đạt được mục đích dạy học. Như vậy, quan niệm về
phương pháp dạy học này phù hợp với quan điểm dạy học lấy người học làm
trung tâm. Tôi đồng ý với quan điểm của hai tác giả Hà Thế Ngữ và Đặng
Vũ Hoạt: “Phương pháp dạy học là tổ hợp cách thức hoạt động cả cả thầy và
trò trong quá trình dạy học, mà thầy và trò sử dụng để đạt được mục đích
dạy học.
1.1.2. Khái niệm trò chơi
Trong từ điển tiếng Việt xuất bản năm 1992, chữ “trò” được hiểu là
một hình thức mua vui bày ra trước mặt mọi người. Chữ “chơi” được hiểu là
những hoạt động lúc nhàn rỗi, ngoài giờ làm việc nhừm mục đích giải trí là
chính. Từ đó, trò chơi được hiểu là những hoạt động nhằm thỏa mãn những
nhu cầu của con người, trước hết là vui chơi, giải trí.
Theo những quan điểm giáo dục, trò chơi vừa là phương tiện phát
triển toàn diện nhân cách vừa là hình thái tổ chức cuộc sống. Đối với trẻ em,
trò chơi là hoạt động giúp trẻ tái tạo các hành động của người lớn và các
quan hệ giữa họ, định hướng nhận thức đồ vật và nhận thức xã hội. Trong trò
chơi, nhu cầu và các phẩm chất của trẻ về thể lực, trí tuệ, đạo đức và ý chí
được hình thành, thảo mãn, thể hiện, phát triển. Trẻ em do được chơi nên

phát triển. Do vậy, chơi là hoạt động chủ đạo trong giáo dục trẻ em. [4]


Trò chơi là một hoạt động vui chơi mang một chủ đề, một nôi dung và
có những quy định mà người tham gia cần tuân thủ.
Trò chơi là một hoạt động của con người nhằm mục đích trước tiên là
vui chơi giải trí, thư giãn sau giờ làm việc căng thẳng, mệt mỏi. Qua đó
người chơi còn được rèn luyện trí tuệ, thể lực, tạo cơ hội giao lưu với mọi
người cùng hợp tác với bạn bè, đồng đội trong nhóm tổ…
Đặc trưng cơ bản của trò chơi:
 Trò chơi là một loại hình hoạt động sống của con người.
 Trò chơi có chủ đề, nội dung, quy tắc nhất định.
 Trò chơi vừa mang tính vui chơi, giải trí vừa có ý nghĩa giáo dục tích
cực.
1.1.3. Khái niệm trò chơi học tập
Về tên gọi, tùy thuộc vào tác giả nhìn nhận trò chơi theo chức năng và
ý nghĩa giáo dục của nó hoặc tùy thuộc vào cách hiểu, cách dịch của người
dịch từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt, trò chơi này có một số tên gọi khác
nhau. Có thể kể một số tên thường gặp như: “trò chơi dạy học”, “trò chơi
học tập”, “trò chơi khó”, “trò chơi đòi hỏi trí thông minh”, “trò chơi có
luật”… Trò chơi này theo tiếng Anh là “game with rules”.
Theo A.N. Lêônchiev “Trò chơi đó được gọi là TCHT hay trò chơi
dạy học là vì trò chơi đó gắn liền với một mục đích dạy học nhất định và đòi
hỏi khi tổ chức phải có tài liệu dạy học kèm theo phù hợp với mục đích của
trò chơi”. Kharlamôv cho rằng loại trò chơi được xem là TCHT “Đó là
những trò chơi có nhiệm vụ chủ yếu là giáo dục và phát triển trí tuệ cho trẻ
em.” Chúng tôi cho rằng, việc phân loại và gọi tên trò chơi hoàn toàn được
dựa vào kết quả tác động giáo dục chủ yếu của nó, tuy nhiên việc phân loại
cũng chỉ mang tính tương đối và ước lệ mà thôi. Điều cơ bản là nhà giáo dục
phải hiểu được nội hàm, bản chất và ý nghĩa của trò chơi. Trong đề tài này,

chúng tôi sử dụng tên gọi loại trò chơi này là TCHT và thuật ngữ này đã
được công nhận và sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực giáo dục. TCHT chủ yếu
hướng tới việc giáo dục và phát triển hoạt động nhận thức của trẻ MG.


1.2. Ý nghĩa của việc sử dụng phương pháp trò chơi học tập
Trò chơi là một loại hình hoạt động rất quen thuộc, gần gũi với mọi
người. Ở nhiều gốc độ khác nhau trò chơi được định nghĩa riêng, có thể trò
chơi là một hoạt động tự nhiên cần thiết thỏa mãn nhu cầu giải trí của con
người hay là một phương pháp thực hành hiệu nghiệm đối với việc hình thành
nhân cách và trí lực của trẻ em... Theo quan điểm của tác giả Hà Nhật Thăng,
trong cuốn “Tổ chức hoạt động vui chơi ở Tiểu học nhằm phát triển tâm lực,
trí tuệ, thể lực cho học sinh”, “trò chơi là một hoạt động vui chơi mang một
chủ đề, một nội dung nhất định và có những quy định mà người tham gia phải
tuân thủ”.
Trò chơi học tập được hiểu một cách đơn giản là các trò chơi có nội
dung gắn với các hoạt động học tập của học sinh nhằm giúp học sinh học tập
trên lớp được hứng thú, vui vẻ hơn. Nội dung của trò chơi này là sự thi đấu
về một hoạt động trí tuệ nào đó như sự chú ý, sự nhanh trí, sức tưởng tượng,
sáng tạo...Ví dụ như các câu đố, triển lãm, đố bạn con gì?
Theo nhiều chuyên gia giáo dục, việc sử dụng trò chơi học tập trong
qúa trình dạy học sẽ làm cho việc tiếp thu tri thức, rèn luyện kĩ năng bớt đi
vẻ khô khan, có thêm sự sinh động, hấp dẫn. Trò chơi là phương tiện rất
quan trọng để giáo dục trí tuệ cho các em. Cụ thể:
 Trò chơi học tập là một hình thức học tập bằng hoạt động, hấp
dẫn học sinh do đó duy trì tốt hơn sự chú ý của các em với bài
học.
 Trò chơi học tập giúp các em phát triển về tính chất, trí tuệ, hoàn
thiện các quá trình tri giác, ghi nhớ, tư duy, tưởng tượng và đặc
biết là khả năng sáng tạo của học sinh.

 Trò chơi học tập giúp trẻ hình thành ý chí và tính cách, bồi
dưỡng cho các em năng lực hoạt động tập thể, biết thống nhất với
nhau cùng nỗ lực để giải quyết một nhiệm vụ nào đó.
 Trò chơi học tập giúp học sinh thay đổi động hình, tăng cường
khả năng thực hành vận dụng các kiến thức đã được học, phát
triển hứng thú, tập thói quen tập trung tính độc lập, ham hiểu biết
và khả năng suy luận.
 Qua trò chơi, học sinh có cơ hội để thí nghiệm những chuẩn mực
hành vi, tinh thần trách nhiệm, khả năng ứng xử trong cuộc sống.
cũng trong chính trò chơi học tập trẻ học được cách đánh giá và
tự đánh giá về kết quả đã đạt được [7]
Như vậy, trò chơi học tập vừa là phương tiện dạy học, vừa là hình
thức tổ chức dạy học cho trẻ. Trò chơi là phương thức nhận biết thế giới, là
con đường dẫn dắt trẻ đi tìm chân lí. Trẻ không chỉ học mà còn học trong lúc
chơi. Trẻ em học cách tổ chức, học nghiên cứu cuộc sống “Chơi với trẻ vừa
là học vừa là lao động, vừa là hình thức giáo dục nghiêm túc…”
(N.K.Crupxkaia) [3]
Đánh giá cao vai trò của hoạt động chơi đối với trẻ em, nhà giáo dục
nổi tiếng A.X.Macacenco viết “Trò chơi có một ý nghĩa quan trọng trong đời
sống trẻ em, có một ý nghĩa giống như ý nghĩa của hoạt động, công tác và sự
phục vụ của người lớn vậy. Trong khi chơi trẻ như thế nào thừi sau này khi
lớn lên, trong công tác, phần lớn trẻ sẽ như thế ấy. Do đó việc giáo dục
những nhà hoạt động tương lai bắt đầu trước tiên từ trò chơi.” [3]
Văn hào lỗi lạc Nga Macxim Goorki cũng đã nói: “Chơi là con đường dẫn
trẻ nhận thức được cái thế giới mà các em được sống, cái thế giới mà các em
có sứ mệnh cải tạo” [3]
F.l.Frratkina cho rằng: “Hành động chơi luôn là hành động giả định.
Hành động chơi mang tính khái quát, không bị giới hạn bởi cấu tạo của đồ

vật”. Vui chơi là hoạt động cần thiết, góp phần phát triển nhân cách con
người ở mọi lứa tuổi, nhất là đối với học sinh mẫu giáo và tiểu học. Đối với


học sinh mẫu giáo vui chơi là hoạt động chủ đạo, bước sang lứa tuổi Tiểu
học hoạt động học là chính. Khoảng cách giữa hai lứa tuổi này là không lớn
nhưng hoạt động chủ đạo có sự thay đổi lớn. Vì vậy, giáo viên phải tạo cho
các em sân chơi học tập: chơi mà học, học mà chơi.
Học sinh Tiểu học là lứa tuổi ghi nhớ máy móc phát triển tương đối tốt
và chiếm ưu thế hơn so với ghi nhớ có ý nghĩa, chú ý có chủ định của trẻ còn
yếu khả năng ghi nhớ chưa cao. Đối tượng cảm xúc của các em là những sự
vật hiện tượng cụ thể, sinh động mà theo quan điểm dạy học, quá trình dạy
học là một quá trình đi từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, từ tư
duy trừu tượng đến thực tế cuộc sống. Học sinh tiểu học tư duy cụ thể còn
chiếm ưu thế, phương pháp dạy học truyền thống theo hướng một chiều:
giáo viên truyền thụ học sinh tiếp nhận làm cho học sinh dễ mệt mỏi chán
nản trong giờ học, khó tiếp thu bài học. Giờ học diễn ra nặng nề, không duy
trì được khả năng chú ý của học sinh. Học là một hoạt động trong đó học
sinh là chủ thể, tổ chức dạy học sao cho học sinh phải luôn được vận động
vừa sức, tiếp thu những kiến thức cần đạt. Trò chơi là nhu cầu không thể
thiếu đối với trẻ và là một trong những hình thức đáp ứng yêu cầu đó.
Vì vậy, việc tổ chức trò chơi học tập trong giờ học đem lại lợi ích thiết
thực góp phần tạo không khí hào hứng thoả tâm sinh lí trẻ, thúc đẩy tính tích
cực hoạt động sáng tạo, giờ học diễn ra nhẹ nhàng.
1.3. Đánh giá ưu, nhược điểm của phương pháp trò chơi
Mỗi phương pháp trong dạy học Tiểu học đều có những ưu điểm và
tồn tại nhưng nhược điểm nhất định, phương pháp trò chơi học tập cũng
không ngoại lệ:
1.2.1. Ưu điểm
- Trò chơi học tập là một hình thức học tập bằng hoạt động, hấp dẫn học

sinh do đó duy trì tốt hơn sự chú ý của các em. Như chúng ta biết rẳng ở lứa
tuổi tiểu học mặc dù hoạt động chủ đạo là học tập.


- Trò chơi làm thay đổi hình thức học tập chỉ bằng hoạt động trí tuệ, do đó
giảm tính chất căng thẳng của giờ học, nhất là các giờ học kiến thức lý
thuyết.
- Trò chơi có nhiều học sinh tham gia sẽ tạo cơ hội rèn luyện kỹ năng học
tập hợp tác cho học sinh, tăng hiệu quả giao tiếp giữa thầy – trò, trò – trò.
- Mặt khác thông qua trò chơi giáo dục phẩm chất đạo đức cho học sinh.
1.2.2. Nhược điểm
Bên cạnh đó trò chơi học tập lại có những nhược điểm sau:
- Giáo viên khó củng cố kiến thức, kỹ năng một cách có hệ thống.
- Học sinh dễ sa đà vào việc chơi mà ít chú ý đến tính chất học tập của
các trò chơi
1.4. Cách tiến hành phương pháp trò chơi
Trong cuốn “Tổ chức hoạt động vui chơi ở Tiểu học” tác giả Hà Nhật
Thăng đưa ra quy trình tổ chức trò chơi học tập 4 giai đoạn và chia thành
10 bước như sau:
 Giai đoạn 1: Lựa chọn trò chơi
-

1: Đưa ra mục tiêu của bài học, phân tíc xem cần phải rèn luyện kĩ
năng nào?

- Bước 2: Lựa chọn trò chơi, phân tíc xem trò chơi đó sẽ rèn luyện được
những gì?
- Bước 3: Đối chiếu trò chơi lựa chọn với mục tiêu cần đạt tới xem có
phù hợp thời quay lại bước 2, chọn thử trò chơi khác và tiến hành theo
các bước đã định.

 Giai đoạn 2: Chuẩn bị trò chơi
- Bước 4: Thiết kế giáo án trò chơi:
+ Tên trò chơi
+ Mục đích đặt ra cho học sinh chơi (qua trò chơi cần đạt được những
yêu cầu nào về kiến thức, kĩ năng, thái độ, hành vi).


+ Hình thức tổ chức trò chơi: tổ, nhóm, tập thể lớp, cá nhân.
+ Các phương tiện phục vụ cho việc tổ chức trò chơi (vì thuộc vào
từng trò chơi mà lựa chọn phương tiện cho phù hợp)
+ Nội dung trò chơi, các hoạt động cụ thể, cách tiến hành.
+ Dự kiến thưởng, phạt (nếu có).
+ Đưa ra chuẩn và thang đánh giá.
- Bước 5: Chuẩn bị thực hiện giáo án trò chơi:
Chuẩn bị đầy đủ và có chất lượng các phương tiện, đồ dùng (do giáo
viên chuẩn bị hoặc có thể cho học sinh tự chuẩn bị dưới sự hướng dẫn
của giáo viên).
 Giai đoạn 3: Tổ chức trò chơi
- Bước 6: Đặt vấn đề:
+ Giới thiệu trò chơi
+ Nêu yêu cầu trò chơi
- Bước 7: Giới thiệu mạch lac, rõ ràng, cụ thể từng nội dung trò chơi
với các hoạt dộng cụ thể sau đó giáo viên có thể là mẫu cho học sinh
xem.
- Bước 8: Cho học sinh thực hành theo các hoạt động đã nêu, theo dõi,
uốn nắn kịp thời hành động chưa chính xác, đánh giá những kết quả
bộ phận cô giáo sử dụng những phương pháp khác nhau trong khi
hướng dẫn trò chơi để tác động đến học sinh và tự học sinh thực hiện
các vai trong trò chơi. Giáo viên có thể trực tiếp tham gia các trò chơi.
Giáo viên giữ vai trò như người đạo diễn hướng dẫn sự phát triển của

hành động chơi, luật chơi, phát hiện ra không khí để trẻ dẫn đến kết
quả. Giáo viên phải là người giữ nhịp điệu hợp lí của trò chơi, không
cho phép lề mề, chậm chạp quá cũng như sự vội vã vfa không cần
thiết để tạo ra sự hấp dẫn, lôi cuốn học sinh tham gia.
 Giai đoạn : Kết thúc trò chơi


- Bước 9: Học sinh nêu nhận xét đánh giá, rút ra ý nghĩa giáo dục của
trò chơi.
- Bước 10: Trao phần thưởng hoạc tổ chức hình phạt (nếu có). Tuy
nhiên, đây chỉ là một quá trình mềm dẻo, linh hoạt, sự phân giai đoạn
này có thể đan xen, hòa nhập vào nhau, thậm chí trong một số trường
hợp, tùy theo mục đích, nội dung bài học có thể tiến hành dạy học bỏ
qua một hoặc một vài bước cụ thể.
Để đảm bảo sự thành công trong một giờ dạy khi áp dụng
phương pháp này thì giáo viên phải đặc biệt chú ý đề các yếu tố: mục
tiêu bài học, các nguyên tắc, nguyên lý, qúa trình lựa chọn và tổ chức
trò chơi, phải có sự chuẩn bị kĩ và đầy đủ ngay từ khâu soạn giáo án
trò chơi.
Như vậy, mỗi trò chơi sử dụng trong học tập nên thực hiện theo các
bước sau:
Bước 1: Giáo viên giới thiệu tên, mục đích của trò chơi.
Bước 2: Hướng dẫn chơi. Bước này bao gồm những việc làm sau:
Tổ chức người tham gia trò chơi: số người tham gia, số đội tham gia (mấy
đội chơi), quản trò, trọng tài.
Các dụng cụ dùng để chơi (giấy khổ to, quân bài, thẻ từ, cờ…)
Cách chơi: Từng việc làm cụ thể của người chơi hoặc đội chơi, thời gian
chơi, những điều người chơi không được làm…
Cách xác nhận kết quả và cách tính điểm chơi, cách giải của cuộc chơi. (nếu
có)

Bước 3: Thực hiện trò chơi
Bước 4: Nhận xét sau cuộc chơi…bước này bao gồm những việc làm sau:
- Giáo viên hoặc trọng tài là học sinh nhận xét thái độ tham gia trò chơi của
từng đội, những việc làm chưa tốt của các đội để rút kinh nghiệm.
+ Trọng tài công bố kết quả chơi của từng đội, cá nhân và trao phần thưởng
cho đội đoạt giải.
+ Một số học sinh nâu kiến thức, kỹ năng trong bài học mà trò chơi đã thể
hiện. [5]
1.5. Những lưu ý khi sử dụng phương pháp trò chơi học tập


Sử dụng trò chơi học tập là phương pháp có thể vận dụng để dạy học
tiếng Việt ở Tiểu học khi sử dụng giáo viên càn chú ý một số điểm sau:
Lựa chọn hoặc tự thết kế trò chơi đảm bảo những yêu cầu:
+ Mục đích của trò chơi phải thể hiện mục tiêu của bài học hoặc một phần
của chương trình.
+ Hình thức chơi đa dạng giúp học sinh được thay đổi các hoạt động học tập
trên lớp, giúp học sinh phối hợp các hoạt động trí tuệ với các hoạt động vận
động.
+ Luật chơi đơn giản để học sinh dễ nhớ, dễ thực hiện. Cần đưa ra các cách
chơi có nhiều học sinh tham gia để tăng cường kỹ năng học tập hợp tác.
+ Các dụng cụ chơi cần đơn giản, dễ làm hoặc dễ tìm kiếm tại chỗ.
Chọn quản trò có năng lực phù hợp với yêu cầu của trò chơi.
Tổ chức chơi vào thời điểm thích hợp của bài học để là cho học sinh
hứng thú học tập vừa hướng cho học sinh tiếp tục tập trung các nội dung
khác của bài một cách hiệu quả.
Làm cho học sinh hiểu khi chơi phải trung thực, đoàn kết, không nên quá
háo thắng.
Giáo viên thưởng phạt công bằng.