Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo thông qua dạy học chương halogen hóa học 10

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG
ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
===
===

LÊ THỊ MINH THU

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
VÀ SÁNG TẠO THÔNG QUA DẠY HỌC
CHƯƠNG HALOGEN HÓA HỌC 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

HÀ NỘI, 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI
HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
======

LÊ THỊ MINH THU

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ VÀ
SÁNG TẠO THÔNG QUA DẠY HỌC CHƯƠNG
HALOGEN HÓA HỌC 10

Chuyên ngành: Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn Hóa học
Mã số: 814 01 11

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM THỊ BÍCH ĐÀO

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BIỂU BẢNG
DANH MỤC ĐỒ THỊ VÀ H NH V

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài .................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................. 2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................ 2
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................... 3
5. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 3
6. Giả thuyết khoa học .............................................................................. 3
7. Dự kiến đóng góp mới của luận văn ..................................................... 4
8. Cấu trúc của luận văn ........................................................................... 4
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN NĂNG
LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ VÀ SÁNG TẠO CHO HỌC SINH TRUNG
HỌC PHỔ THÔNG TRONG DẠY HỌC CHƯƠNG HALOGEN HÓA
HỌC 10 ............................................................................................................. 5
1.1. Lịch sử nghiên cứu ............................................................................. 5
1.2.1. Năng lực ........................................................................................ 7
1.2.2. Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo ......................................... 8
1.3. Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực góp phần phát
triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh .................... 10
1.3.1. Một số phương pháp dạy học tích cực ........................................ 10

1.3.2. Một số kĩ thuật dạy học tích cực.................................................. 17


1.4. Thực trạng dạy học hóa học chương Halogen, Hóa học 10 và vấn đề
phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh trung
học phổ thông .......................................................................................... 22
1.4.1.Mục đích điều tra ......................................................................... 22
1.4.2. Đối tượng điều tra ....................................................................... 22
1.4.3. Phương pháp điều tra.................................................................. 22
1.4.4. Nội dung điều tra......................................................................... 23
1.4.5. Thu thập kết quả và đánh giá kết quả điều tra............................ 23
Tiểu kết chương 1 .......................................................................................... 31
CHƯƠNG 2. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT
VẤN ĐỀ VÀ SÁNG TẠO CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC
CHƯƠNG HALOGEN HÓA HỌC 10 Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG .......................................................................................................... 32
2.1. Phân tích mục tiêu, chương trình và đặc điểm về phương pháp dạy
học chương Halogen, Hóa học 10 ........................................................... 32
2.1.1. Mục tiêu của chương Halogen, Hóa học 10 ............................... 32
2.1.2. Cấu trúc chương Halogen, Hóa học 10 ...................................... 33
2.1.3. Đặc điểm về phương pháp dạy học chương Halogen ................. 34
2.2. Thiết kế công cụ đánh giá năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
của học sinh trung học phổ thông trong dạy học hóa học ..................... 36
2.2.1. Cấu trúc của năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo của học sinh
trung học ph th ng th ng qua các ch số hành vi............................... 36
2.2.2. Biểu hiện của năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo của học
sinh trong dạy học chương Halogen, Hóa học 10 ................................ 37
2.2.3. Thiết kế c ng cụ đánh giá năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
của học sinh trung học ph th ng trong dạy học chương Halogen, Hóa
học 10 .................................................................................................... 41

2.3. Một số biện pháp phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
cho học sinh trung học phổ thông trong dạy học chương Halogen – Hóa
học 10 ....................................................................................................... 46


2.3.1. Định hướng xác định các biện pháp ........................................... 46
2.3.2. Biện pháp 1: Vận dụng phương pháp dạy học theo góc ............. 46
2.3.3. Biện pháp 2: Vận dụng phương pháp dạy học dự án .................... 55
2.3.4. Biện pháp 3: Sử dụng bài tập nhằm phát triển năng lực giải quyết
vấn đề và sáng tạo ................................................................................. 65
Tiểu kết chương 2 .......................................................................................... 77
CHƯƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM................................................ 78
3.1. Mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm ................................. 78
3.1.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm.................................................. 78
3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm ................................................. 78
3.2. Đối tượng và địa bàn thực nghiệm sư phạm ................................... 78
3.3. Cách tiến trình thực nghiệm sư phạm............................................. 79
3.3.1. T chức thực nghiệm................................................................... 79
3.3.2. Nội dung thực nghiệm sư phạm .................................................. 80
3.4. Kết quả thực nghiệm ........................................................................ 81
3.4.1. ết quả ph n tích điểm của bài kiểm tra hóa học ....................... 81
3.4.2. ết quả bảng kiểm quan sát đánh giá cho giáo viên, phiếu tự
đánh giá mức độ phát triển năng lực và phiếu tự đán giá sản ph m
của học
sinh ........................................................................................................ 87
Tiểu kết chương 3 .......................................................................................... 95
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 96
2. Kiến nghị và đề xuất ............................................................................ 97
3. Hướng phát triển của đề tài ................................................................ 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 98

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BTHH

ọ

DH

D

ọ

DHDA

D

ọ

DHHH

D

ọ

SP

ọ

ọ

QV
GV

Giáo viên

HS

ọ

KTDH

Kĩ

KHGD

K

NL

N

NXB

N

NCKH

N

PP

P

PPDH

P

ọ

PTHH

P

ọ

SGK

Sách giáo khoa

ST

S

T

V

ọ
ọ

ụ

ọ

T

THPT

Trung ọ

TN

T

TNSP

T

ổ


DANH MỤC BIỂU BẢNG
N
ọ

ọ

ổ

......................................................................................9

N

ọ
QV

....................................33

S

X

.......36
NL QV

4

NL QV

ST........................38
ST

V ...42

Bảng 2.5. Phiếu tự đánh giá NL GQVĐ & ST của HS trong giờ
học..........................
44
6 P

ọ

7

.................................................45

ụ
ở

ọ .......................47

......................................................................................47

8: D

ụ

................................................56

D

..........................................79

K

..79
ọ

X ............................................81

4

ọ

X ................................82
ọ

6 P

ọ

ọ

X

7 K

..................................................86

8 K

V ........................................................88

T

8–T

V

–

P

-Q

K
Q

–
–

N

P

-Q

N

–T

-Q

N

T PT L

..........................................................................89
1

P

T PT

..............................................................88
2

K
P

..82

.....................................................84

9 K
L

ở

–T

T PT

...........................................................................90
............91

ọ

...............................................................................................................91

DANH MỤC ĐỒ THỊ VÀ H NH V
.................83
T PT L

T

V

.................................................................................83
.................84

T PT L Q

........................................................................................84
.................84

T PT
Hình 3.4

P

.............................................................................................84
T PT L

T

T PT L Q
6

T PT

V

..85

.........85
P

..............85


1

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
ụ
ị

8

ằ

XI

õ: “Tiếp tục đổi mới mạnh

mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động,
sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp
đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích

tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển
năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng,
chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng
công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học.” M
ổ

ụ
ụ

ừ

ị
ọ V

ọ

ị

S

ọ

ổ

ụ

ổ

ụ
ổ

8 7

Ch

ụ

7

ụ

ọ

ụ

ổ

T

ổ

S
ọ

ụ
ọ

ụ

ị

õ
ặ

S V

NL

õ

QV

S
ST

S
ọ

ọ

PPD

T
V

ụ

S

man

ĩ

ọ
ặ

ọ

ọ

ừ


ừ

ụ

PPD

D

V

S
S
V

ặ

ù

ụ

ị

: “Phát triển

năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo th ng qua dạy học chương Halogen hóa
học 10”.
2. Mục đích nghiên cứu
S

ụ

PPD

halogen

ọ

T

ằ

D D

QV …

ọ

NL QV & ST cho

ọ

ổ

D

S

ị

S
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
T

ở

ụ

ụ

:

3.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn
N

:N
QV

ST

NL QV

ST

N

ổ

PPD

ọ

S T PT

:

ọ

NL QV

ST

-

ọ

S

3.2. Đề xuất một số biện pháp phát triển năng lực giải quyết vấn đề và
sáng tạo cho học sinh trong dạy học chương Halogen, Hóa học 10
S

ụ

PPD
ọ

ọ

ọ

QV

ĩ

ọ
ọ

& ST cho HS.

ọ
ằ

ọ

KTD
NL QV

3.3. Thiết kế và sử dụng bộ công cụ đánh giá năng lực giải quyết vấn đề
và sáng tạo trong dạy học chương Halogen, Hóa học 10
V

S

…

3.4. Tiến hành thực nghiệm sư phạm tại một số trường trung học phổ
thông kiểm nghiệm tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp đề xuất
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
NL QV

ST

S

ụ

PPD

T

D D

ọ
4.2. Phạm vi nghiên cứu
ọc 10.

5. Phương pháp nghiên cứu
S

ụ

PP sau:

5.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
ọ

ổ
ụ

ụ ;

QV

N

ST;

PP

ổ

KTD

5.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
-N
QV

D
ST

ọ ở

T PT

ằ

S

-P

:T

ổ

-T
5.3. Phương pháp thống kê toán học
P

TNSP

ằ

ị

6. Giả thuyết khoa học
N

ụ

PPD
ụ

KTD
ụ

ù


S

NL QV
ọ

ọ ở

ST

S

THPT.

7. Đóng góp mới của luận văn
-

ở
NL

ặ

QV

ST

S

ọ

ọ

ọ
-K

QV

NL
ST

ọ

ọ

ọ

ọ
-

ị

ị

NL QV & ST cho S
-T

ụ

-T

ụ

ọ

ọ

ọ
ọ

ụ
ọ

ọ
NL QV & ST

ọ

PPD

8. Cấu trúc của luận văn
N

ở

ị

L

:
ở
S T PT

ọ

QV
ọ

ọ
QV

ọ

ọ

ọ
T

ở

T PT

ở
ST

ST
T PT
S


CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ VÀ SÁNG TẠO CHO HỌC SINH
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRONG DẠY HỌC CHƯƠNG
HALOGEN HÓA HỌC 10
1.1. Lịch sử nghiên cứu
T

ằ

NL

S

ổ

ụ
: TS

T ị T ặ

TSK

P S TS N
T

N

T ịS

P S TS ặ

N

P S TS P

P S TS N

T ịO

Q

T

P S TS T

…

N

:

P

T ị

Phát triển năng lực sáng tạo cho học sinh

THPT trong dạy học Hóa học hữu cơ, chương trình nâng cao L
ọ

ụ

T

SP

N

L
ọ

M

ĩK

ở ở

PPD
T ịQ ỳ

T

ọ

Vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực

theo quan điểm phân hóa trong dạy học phần hóa học phi kim ở trung học phổ
thông L

T

ĩK
õ

ọ

ụ

SP

N

T

ở
ọ

N

T

T ịP

ọ

T

T PT

6 Vận dụng dạy học dự án trong dạy học

phần hóa học hữu cơ ở trường THPT miền núi phía Bắc nhằm phát triển năng lực
giải quyết vấn đề cho học sinh L
N

T

T

õ
ọ

T

ĩK

T ị T

ọ

T

8

ọ

ụ

T

SP

ở
ọ

ọ

Rèn luyện năng lực sáng tạo cho học sinh

trong dạy học hóa học chương Oxi – Lưu huỳnh (lớp 10 – Ban nâng cao) L


ĩ

ụ

ọ

SP T

M T
O

D

ở

–L

T ị

ỳ
Phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho

học sinh thông qua dạy học chương Sự điện li – Hóa học lớp 11 nâng cao, L
ĩ

ụ T

SP

N

L

ổ

õ

ở

QV

S

T PT
N

T ịN ọ T

4 Dạy học chương Oxi – Lưu huỳnh Hóa học

10 với học sinh trung bình - yếu theo định hướng phát triển năng lực. L
ĩ

ụ T

SP Tp.HCM.

T ịT

T

7 Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo

cho học sinh trong dạy học chương nhóm nitơ lớp 11 THPT, L
ụ T

SP

ĩ

N

ù T ị

7 Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho

học sinh trong dạy họcchương oxi – lưu huỳnh hóa học 10 L
ụ T

SP

ĩ

N

T

ở
ọ
QV
–

ổ

ọ
ST

S T PT

ỳ
ọ

ặ

ọ
QV

ặ

ST N

: “Phát triển năng

lực giải quyết vấn đề và sáng tạo th ng qua dạy học chương Halogen hóa học 10
”

ừ
QV
ụ

ổ

ST …

ù

ị

ổ


1.2. Năng lực, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
1.2.1. Năng lực
Từ NL

ụ

ĩ

ụ

ù

V

ĩ

NL

khác nhau.
T

ọ tác

T

Tọ

T

và N

Quang U

(1998): “NL là tổng hợp những thuộc tính độc đáo của cá nhân phù hợp với những
yêu cầu đặc trưng của một hoạt động nhất định, nhằm đảm bảo việc hoàn thành có
kết quả tốt trong lĩnh vực hoạt động ấy” [22].
Theo [31]: “ NL là khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực
hiện một hoạt động nào đó; là ph m chất tâm sinh lí và trình độ chuyên môn tạo
cho con người khả năng hoàn thành một loại hoạt động nào đó với chất lượng
cao”.
T

M

–N

V

: “NL là khả năng thực hiện có

trách nhiệm và hiệu quả các hành động, giải quyết các nhiệm vụ, vấn đề trong các
tình huống thay đổi thuộc các lĩnh vực nghề nghiệp, xã hội hay cá nhân trên cơ sở
hiểu biết, kĩ năng, kĩ xảo và kinh nghiệm c ng như s n sàng hành động” [1].
T

ổ

ổ

7: “NL là thuộc tính cánhân

được hình thành, phát triển nhờ tố chất s n có và quá trình học tập, rèn luyện cho
phép con người huy động tổng hợp các kiến thức kỹ năng và các thuộc tính cá nhân
khác như hứng thú, niềm tin, ý chí, thực hiện thành công một loại hoạt động nhất
định, đạt kết quả mong muốn trong những điều kiện cụ thể”[8]
ụ

ổ

S
ọ

: NL
; N

ọ

õ

:N

ụ

NL

NL

NL

ọ
N

NL

ụ
NL
ĩ

ị
ụ

NL


ặ

NL :
ụ

ụ ;

ổ

D

1.2.2. Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
1.2.2.1. Năng lực giải quyết vấn đề

“GQVĐ là khả năng suy nghĩ và hành động trong những tình huống không có
quy trình, thủ tục, giải pháp thông thường có s n. Người GQVĐ có thể ít nhiều xác
định được mục tiêu hành động, nhưng không phải ngay lập tức biết cách làm thế
nào để đạt được nó. Sự am hiểu tình huống vấn đề, và lý giải dần để đạt mục tiêu đó
trên cơ sở việc lập kế hoạch và suy luận tạo thành quá trình GQVĐ” [24].
NL QV

ổ

NL
ọ

ở

ĩ

ằ

ụ

bài toán.
T

ị

ĩ

PISA, 2012: “NL GQVĐ là khả năng của

một cá nhân hiểu và giải quyết tình huống vấn đề khi mà giải pháp giải quyết chưa

rõ ràng. Nó bao gồm sự s n sàng tham gia vào giải quyết tình huống vấn đề đó –
thể hiện tiềm năng là công dân tích cực và xây dựng”.
Vì vậy, NL GQVĐ là khả năng cá nhân sử dụng hiệu quả các quá trình nhận
thức, hành động và thái độ, động cơ, xúc cảm để giải quyết những tình huống vấn
đề mà ở đó không có s n quy trình, thủ tục, giải pháp thông thường [6].
1.2.2.2. Năng lực sáng tạo
S: “Năng lực sáng tạo là các khả năng của học sinh hình thành ý
tưởng mới, đề xuất được các giải pháp mới hay cải tiến cách làm mới một sự vật, có
các giải pháp khác nhau để giải quyết một vấn đề, sự tò mò, thích đặt các câu hỏi
để khám phá sự thật xung quanh, năng lực tưởng tượng và tư duy sáng tạo...” [7].
N
QV

ở
ST

NL
: Là khả năng của học sinh vận dụng một cách hiệu

quả các kiến thức, kĩ năng, thái độ để tìm ra nhiều giải pháp theo các hướng khác
nhau sao cho phù hợp với thực tế để giải quyết vấn đề.


1.2.2.3. Cấu trúc năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
T
NL QV

ổ
ST

ổ

7 [8]

S T PT

:

Bảng 1.1. Những biểu hiện/ tiêu chí của năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
của học sinh trung học phổ thông
Năng lực thành

Biểu hiện/ tiêu chí

phần
P

P

nêu và phân

T

V

ọ

õ
ặ

ị
;K

T
;Q

ụ ;

S
N

X

ở

ị

õ

ở

ừ

;P
ở
ọ

T

õ

;
QV ; L

pháp

ù
N

ở
ĩ

;S

;

ở

ổ

ổ

T

;N
;

QV ; S
QV

QV

ọ
;T

ở

khai ý ở

T

ọ

ụ


1.3. Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực góp phần phát triển năng
lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh
1.3.1. Một số phương pháp dạy học tích cực
1.3.1.1. Dạy học theo góc
a. Khái niệm
Theo [30], “Dạy học theo góc là các HS của một lớp học được học tại các vị
trí/khu vực khác nhau để thực hiện các nhiệm vụ được giao trong một môi trường
học tập có tính khuyến khích hoạt động và thúc đẩy việc học tập. Các hoạt động có
tính đa dạng cao về nội dung và bản chất, hướng tới việc thực hành, khám phá và
thực nghiệm”.
b. Quy trình thực hiện học theo góc
b.1: Giai đoạn chuẩn bị: gồm 2 bước.
Nội dung: V

ị

ọ

ọ
Bước 1: Xem

ổ

Thời gian học tập:
S

S ọ

V
ụ ọ

ọ

…

h ng gian lớp học:

ọ

Sĩ số:

ù

ọ

ổ

Sở

ọ
- 40 HS ù

Ý thức và khả năng học độc lập của HS
Đặt tên góc:
Bước 2: T
ọ

õ ặ

ù

ọ

ở

S
T

ụở

ị

ở
ọ

ụ
ọ

…


b.2. Tổ chức học tập theo góc: 4 bước
Bước 1: S

ọ

Bước 2:

ọ

ọ

Bước 3: Tổ

ọ

ọ

S ọ

– S

ặ

– V

õ

S

Bước 4: Tổ

S

ổ

ị

ọ

c. Ưu nhược điểm của dạy học theo góc
* Ưu điểm
- Mở

S

- S

ọ

-T

S – HS, GV – HS.

-

ù

-V
ừ

S

:
ọ

i nhau.

ị

ặ

ừ

ọ

ọ

ọ


-V

ọ :T

S

ĩ

ọ
:

ọ

* Hạn chế
-K

ọ

S

-

ọ

-K

ọ

ụ

- V

PP

ị

D

ọ

ở

ù

1.3.1.2. Dạy học dự án
a. Khái niệm
D

ị
ị

T

ằ

ụ

[4] “dạy học theo dự án (DHDA) là một hình thức dạy học, trong đó

người học thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, có sự kết hợp giữa lý thuyết và
thực hành, có tạo ra các sản phẩm có thể giới thiệu”.
Bản chất của DHDA:

ọ

ĩ

ĩ
K

ọ

ụ

b. Đặc điểm của dạy học dự án
ặ

D

ị

:

Định hướng thực ti n
ĩ

D

ọ

ọ

ọ
ụ

ĩ

Định hướng hứng thú

ù

ọ

ọ
ọ

ọ

NL
K

ọ


ọ

ị

ọ

ọ

ù

ọ

Tính tự lực cao của người học N

S

ọ

D :

QV

Định hướng hành động K

QV

S
N

ổ

ọ
ĩ

Định hướng sản phẩm
K
…
Có tính phức hợp N
ặ

ĩ

ọ
ọ

D

ọ

ụ

QV

Cộng tác làm việc
ọ

ọ
D

ọ

ọ

N

ở

S

ọ

ở

ọ

ọ
ọ

ọ

c. Quy trình thực hiện dạy học dự án
T

[4] D

:

V


Bước 1. Quyết định chủ đề và lập kế hoạch
-X

ở

-L

ọ

.

-L

ụ ọ

.

Bước 2. Thực hiện dự án
-T

.

-T

.

-T

.

-T

.

Bước 3. Tổng hợp kết quả
- Tổ
.
- Xây

.

-T

.

-P

ọ

.

d. Ưu, nhược điểm của dạy học dự án
* Ưu điểm
ặ

D D

PPD

:

-K

ọ
; P
; R

P

NL

ọ ;P
; R
;R

NL
NL

;


* Nhược điểm
-D D

ù

ụ

ừ

ỹ
-D D

V

PP

D D
ọ

ổ

PPD
-D D

ù

1.3.1.3. Sử dụng bài tập trong dạy học hóa học
a. Khái niệm bài tập hóa học
T

ừ

V

S

ọ

ằ
ọ

ọ

S

PP

ụ
ọ [

].

ụ
ụ

ĩ

b. Ý nghĩa của bài tập hóa học trong dạy học tích cực
T

D

ụ
T

ọ

S

ọ
ở

ụ

T PT

ọ

ĩ

ụ

:

- Ý nghĩa trí dục
+ Làm chính xác hóa các

ọ

ở
ụ

S
+Ô

K
ọ

+R

HS

T
ĩ

ọ
ọ

S
S

ằ
ọ …N


ĩ
ổ

ụ

ĩ

S…

+R

ụ

+R

ĩ

ụ

ọ

- Ý nghĩa phát triển
P

ở

S

NL

minh và sáng
- Ý nghĩa giáo dục
R

S

ọ

ọ

ụ
ổ

N

ọ

T

ụ ọ

S

ụ

NL

QV
ST

ọ

ọ

ặ

S

ST Từ

S

ặ

NL QV

ọ

ST

c. Phân loại bài tập hóa học
T

ở
:

-D

:

-D

:

-D

ị

ị

:

-D

ụ

-D

ọ :

ĩ

:

;

ở
-D

S:
ụ

ụ


-D

ĩ

PP

:

ọ

ọ
d. Xu hướng phát triển của bài tập hóa học
T

ổ

PPD

T

:

-L

ọ

ù

ặ
-T

ụ

-T

ụ

TNKQ
ị

ị
-

ọ

QV

-

:

…

ĩ
-

ụ

ị

ọ

ọ

ặ
ọ

ù

ọ

1.3.2. Một số kĩ thuật dạy học tích cực
1.3.2.1. Sơ đồ tư duy
*Khái niệm
S

T

z

974

“Sơ đồ tư duy là một phương pháp, lưu trữ, sắp xếp thông tin và xác định
thông tin theo thứ tự ưu tiên bằng cách sử dụng từ khoá, hình ảnh chủ đạo. Mỗi từ
khoá hoặc hình ảnh chủ đạo trong sơ đồ tư duy sẽ kích hoạt những ký ức cụ thể và
làm nảy sinh những suy nghỉ, ý tưởng mới. Nhờ sự kết nối giữa các nhánh, các ý
tưởng được liên kết với nhau khiến sơ đồ tư duy có thể bao quát được các ý tưởng
trên một phạm vi sâu rộng mà các ý tưởng thông thường không thể làm được. Tính
hấp d n của hình ảnh, âm thanh

gây ra những kích thích rất mạnh lên hệ thống

rìa (hệ thống cổ áo) của não giúp cho việc ghi nhớ được lâu bền và tạo ra những
điều kiện thuận lợi để vỏ não phân tích, xử lí, rút ra kết luận hoặc xây dựng mô
hình về đối tượng cần nghiên cứu” [4].