Giáo án Ngữ văn 8 bài 15: Thuyết minh về một thể loại văn học

GIÁO ÁN NGỮ VĂN 8
TUẦN 15 - TIẾT 61: THUYẾT MINH MỘT THỂ LOẠI VĂN
HỌC
I. Mục tiêu cần đạt
Giúp học sinh:
- Rèn luyện năng lực quan sát, nhận thức, dùng kết quả quan sát mà làm bài thuyết
minh
- Thấy được muốn làm bài thuyết minh chủ yếu phải dựa vào quan sát, tìm hiểu, tra
cứu
II. Chuẩn bị
- Giáo viên: soạn bài
- Học sinh: chuẩn bị bài ở nhà
III. Tiến trình dạy học
1. Kiểm tra bài cũ
2. Bài mới

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG BÀI HỌC
I. Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh
đặc điểm một thể loại văn học

Đọc lại bài “Vào nhà ngục QĐ cảm tác”

* Đề bài: Thuyết minh đặc điểm của thể
thơ thất ngôn bát cú Đường luật.
1. Quan sát

Bài thơ có mấy dòng, mỗi dòng có mấy
tiếng?
Số dòng, số tiếng ấy được quy định ntn?

- Bước 1: bài có 8 câu, mỗi câu có 7
chữ, đây là quy định bắt buộc.
- Bước 2: Tìm bằng, trắc


Tiếng có thanh huyền và thanh ngang gọi là
thanh bằng, tiếng có thanh hỏi, ngã, nặng,
sắc gọi là thanh trắc
Hãy ghi kí hiệu bằng, trắc cho bài thơ?

- Bước 3: tìm đối, niêm

Nhận xét quan hệ B- T giữa các dòng với
nhau, biết rằng:
- Nếu dòng trên tiếng bằng ứng với dòng
dưới tiếng trắc thì gọi là đối nhau,
- Nếu dòng trên tiếng bằng ứng với dòng
dưới cùng tiếng bằng thì gọi là niêm
Đối, niêm: theo luật: nhất, tam, ngũ bất
luận; nhị, tứ, lục phân minh
Tức là: không cần xét các tiếng 1, 3,5
Chỉ xem xét đối niêm ở các tiếng 2,4,6

- Bước 4: Tìm vần

Vần là bộ phân của tiếng không kể dấu
thanh và phụ âm đầu. Những tiếng có bộ
phận vần giống nhau gọi là hiệp vần với
nhau, VD: an, than...

- Vần có thanh huyền hoặc thanh ngang gọi
là vần bằng
- Vần có các thanh còn lại gọi là vần trắc.
Hãy cho biết bài thơ có những tiếng nào
hiệp vần với nhau, nằm ở vị trí nào trong
bài thơ, đó là vần bằng hay vần trắc?
Câu thơ thường ngắt nhịp ntn?

- Bước 5: Tìm nhịp


4/3 hoặc 3/4
Qua quan sát ta biết được những gì?
Đặc điểm của thể thơ
Lập dàn ý cho đề bài trên?

2. Lập dàn bài

(SGK 154)
Qua đây em hãy rút ra dàn ý khái quát cho
kiểu bài thuyết minh một thể loại VH?
a. Mở bài
b. Thân bài
GV cho HS đọc tài liệu tham khảo-> hướng
dẫn học sih làm bài

c. Kết bài
II. Luyện tập
- Bước 1: định nghĩa truyện ngắn là gì
- Bước 2: giới thiệu các yếu tố của

truyện ngắn:
a. Tự sự: là yếu tố chính( bao gồm nhân
vật và sự việc)
b. Miêu tả, BC: là các yếu tố bổ trợ
c. Bố cục:
- Chặt chẽ, hợp lí
- Lời văn trong sáng, giàu hình ảnh
- Chi tiết bất ngò, độc đáo

D. Củng cố và hướng dẫn về nhà
1. Củng cố:
- Nắm được cách làm bài văn thuyết minh một thể loại VH
2. Huớng dẫn về nhà:
- Học thuộc phần ghi nhớ


- Hoàn thiện bài tập 1