Giáo án Ngữ văn 8 bài 12: Câu ghép (tiếp theo)

Tuần 12 Tiết 46

Câu ghép
(Tiếp)
A-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp hs:
1.Kiến thức: nắm chắc được quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu trong câu
ghép. Sử dụng câu ghép thành thạo trong giao tiếp, trong văn thuyết minh.
2.Rèn luyện kĩ năng sử dụng câu ghép.
3.Thái độ: giáo dục ý thức nghiêm túc trong học tập.
B- CHUẨN BỊ:
1.Thầy: Sgk, sgv, giáo án, thiết kế ngữ văn 8, bảng phụ
2 Trò: Sgk, vở ghi, chuẩn bị bài theo câu hỏi sgk
C- TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
Hoạt động 1: ÔĐTC:
Hoạt động 2:Kiểm tra sự chuẩn bị của hs:
? Nêu đặc điểm của câu ghép và cách nối các vế câu trong câu ghép?
Hoạt động 3: Tổ chức dạy - học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò
? Quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu
trong câu ghép sau đây là quan hệ
gì?

Yêu cầu cần đạt
I-Quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu:


*Xét ví dụ:

? Mỗi vế câu biểu thị ý nghĩa gì?

-Vế A: Có lẽ Tiếng Việt của chúng ta đẹp (Kết
quả) - Vế B: (bởi vì) tâm hồn…(Nguyên nhân)
=> Quan hệ nguyên nhân- kết quả
.Vế A: biểu thị ý nghĩa khẳng định

? Tìm thêm một số câu ghép trong
đó các vế câu có quan hệ ý nghĩa
khác với những quan hệ ở ví dụ
trên?

.Vế B: biểu thị ý nghĩa giải thích
VD:
+ Chúng ta phải học thật tốt để cha mẹ vui
lòng. (quan hệ mục đích)

? Vậy, em hãy kể tên các mqhệ ý
nghĩa giữa các vế câu trong mỗi
câu ghép? Mỗi quan hệ thường
được đánh dấu ntn?

+ Nếu không chăm học thì chúng ta sẽ bịi
điểm kém (điều kiện- kết quả)

? Xác định quan hệ ý nghĩa giữa
các vế câu trong những câu ghép
dưới đây và cho biết mỗi vế câu
biểu thị ý nghĩa gì trong mqhệ ấy?

*Ghi nhớ: SgkT123

+ Mặc dù nó rất chăm chỉ nhưng kết quả học
tập của nó không cao (quan hệ tương phản)

II-Luyện tập:
BT1:
a.Vế 1 và vế 2: nguyên nhân - kết quả
Vế 3 và vế 4: giải thích
a. Điều kiện - kết quả
b. Tăng tiến

-Gọi hs đọc đoạn trích
? Tìm các câu ghép trong những
đoạn trích . Xác định mối quan hệ
ý nghĩa giữa các vế câu trong mỗi

c. Tương phản
d. Câu 1: Quan hệ thời gian nối tiếp
(quan hệ từ “rồi”). Câu 2: Nguyên nhân - kết


câu ghép?

quả.

? Có thể tách các vế câu nói trên
thành 1 câu đơn không? Vì sao?

BT2:

? Trong đoạn trích dưới đây có 2

cau ghép rất dài. Xét về mặt lập
luận, có thể tách các vế câu của
những câu ghép ấy thành những
câu đơn được không? Vì sao?

-Đoạn 1: 4 câu ghép (2,3,4,5). Quan hệ điều
kiện - kết quả
-Đoạn 2: 2 câu ghép (2,3). Quan hệ nguyên
nhân - kết quả.
-Không nên tách vì ý nghĩa của các vế câu có
quan hệ chặt chẽ với nhau.
BT3:

-Đọc đoạn trích Sgk T125
? Quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu
trong câu ghép thứ 2 là quan hệ
gì? Có nên tách mỗi vế câu thành
1 câu đơn không? Vì sao?

-Không, vì nếu tách thì không đảm bảo được
tính mạch lạc của lập luận.
(Xét về mặt lập luận, mỗi câu ghép trình bày
một việc Lão Hạc nhờ ông giáo. Xét về giá trị
biểu hiện, tác giả cố ý viết câu dài để tái hiện
cách kể lể dài dòng của Lão Hạc.

? Thử tách các vế trong câu ghép
(1) và (3) thành 1 câu đơn. So sánh BT4:
cách viết ấy trong đoạn trích. Qua
mỗi cách viết, thử hình dung nhân a.Quan hệ điều kiện - Để thể hiện rõ mqhệ

này-> không nên tách.
vật nói ntn?

b.Nếu tách … thì hàng loạt câu ngắn đặt cạnh
nhau -> nhân vật nói nhát gừng hoặc nghẹn
ngào. Trong khi đó cách nói của Ngô Tất Tố
gợi cách nói kể lể, van vỉ tha thiết của chị
Dậu.

Hoạt động 4. Củng cố:


-Nêu các quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu trong câu ghép?
-Cho các ví dụ minh họa?
Hoạt động 5. HDVN:
-Nắm chắc nd bài, làm lại các bài tập.
-Chuẩn bị bài “Phương pháp thuyết minh”
---------------------------------------------------------------------