SKKN Tiếng việt cấp 1

I - Đặt vấn đề
1. Cơ sở lý luận
Kể chuyện là một phân môn trong môn tiếng Việt, là một môn học đợc học
sinh chờ đón và tiếp thu bằng một tâm trạng hào hứng, vui thích khác với những
môn học toán, tự nhiên xã hội ở tiết kể chuyện, giáo viên và học sinh hầu nh
thoát ly hẳn với sách vở mà giao hoà tình cảm một cách hồn nhiền thông qua nội
dung những câu chuyện đợc kể, thông qua lời kể của giáo viên hay lời kể của các
bạn. Học sinh gần nh đợc sống trong những giây phút hồi hộp, xúc cảm.
Tiết Kể chuyện luôn tạo nên tâm lý thoải mái cho giáo viên và học sinh, tạo
nên mối quan hệ gần gũi giữa thầy và trò. Học sinh có thể tìm thấy trong mỗi câu
chuyện là mỗi lời ru ngọt ngào, là những bài học có giá trị nhân văn sâu sắc.
2. Cơ sở thực tế
Trong những năm học 2003 - 2004, 2004 - 2005, ngành GD & ĐT nớc ta đã
áp dụng việc đổi mới chơng trình sách giáo khoa của một số cấp học trong đó có
cấp học PTCS. Bản thân tôi là một giáo viên đợc tiếp thu chuyên đề hay sách lớp 2
(2003 - 2004). Qua việc thăm lớp dự giờ, tham khảo ý kiến đồng nghiệp, đặc biệt
là qua thực tế dạy học cho thấy. Dạy học môn tiếng Việt nói chung và từng phân
môn trong môn Tiếng Việt nói riêng có nhiều u điểm, song bên cạnh đó còn có
một số tồn tại mà theo tôi mỗi ngời giáo viên cần phải tìm cách khắc phục. Cụ thể
nh trong mỗi tiết kể chuyện, hầu nh học sinh sa vào đọc thuộc truyện theo một lối
mòn sáo rỗng, cha có sự sáng tạo trong ngôn ngữ kể, cha kết hợp hài hoà giữa lời
nói với điệu bộ cử chỉ. Dẫn đến giờ kể chuyện trở nên đơn điệu nhàm chán.
Với thực tế nêu trên và cũng với yêu cầu ngày cao trong việc thực hiện ch-
ơng trình giáo dục phổ thông mới. Để góp phần phát triển kỹ năng nghe và nói cho
học sinh, củng cố, mở rộng vốn tích luỹ từ ngữ, phát triển t duy hình tợng và t duy
lô gíc, nâng cao sự cảm nhận về hiện thực đời sống thông qua nội dung câu
chuyện đòng thời bồi dỡng tình cảm tốt đẹp, trau dồi hứng thú đọc và kể chuyện,
đem lại niềm vui trong tuổi thơ trong hoạt động học tập cho mỗi học sinh. Bản
thân tôi xin đa ra một vấn đề nhỏ trong việc: "Góp phần nâng cao hiệu quả giờ kể
chuyện"
II - Giải quyết vấn đề

1. Đặc điểm tình hình lớp:
Đầu năm học 2004 - 2005, tôi đợc Ban lãnh đạo nhà trờng phân công chủ
nhiệm lớp 2A, dạy một số môn học trong đó có phân môn kể chuyện.
Tổng số học sinh là 33 em, trong đó 15 nữ 18 nam.
+ Thuận lợi:
1
- Bản thân vừa tốt nghiệp chơng trình Đại học tiểu học nên thuận lợi cho
việc tiếp cận và nắm bắt đầy đủ tinh thần đổi mới trong chơng trình giáo dục phổ
thông.
- Hai năm học 2003 - 2004, 2004 - 2005 đợc phân công chủ nhiệm khối lớp
2 nên có điều kiện nghiên cứu kỹ về chơng trình.
- Ban lãnh đạo nhà trờng đã quan tâm, tạo điều kiện cho tôi đợc học hỏi,
tiếp thu những kinh nghiệm trong giảng dạy của các đồng nghiệp trong trờng cũng
nh ở trờng bạn.
+ Khó khăn:
- Trong lớp có một số học sinh tiếp thu quá chậm, cha có kỹ năng diễn đạt
lời nói trôi chảy.
- Phần lớn phụ huynh cha nắm bắt kịp thời tinh thần đổi mới chơng trình
sách giáo khoa nên cha có phơng pháp dạy học phù hợp cho con em mình.
Trớc tình hình đó, tôi đã trực tiếp trao đổi với phụ huynh một số biện pháp
hỗ trợ học sinh học ở nhà nhằm khắc phục khó khăn trên.
Qua việc tiếp thu chơng trình tập huấn cho đối tợng một và qua thực tế dạy
học năm học 2003 - 2004, tôi rút ra đợc những vấn đề sau:
+ Ưu điểm:
- Trong mỗi tiết kể chuyện, học sinh hầu nh bắt gặp đợc hình ảnh của chính
mình thấp thoáng sau những nhân vật vì phần lớn mỗi câu chuyện gần gủi với đời
sống đời thờng của các em.
- Học sinh đã nắm chắc nội dung chuyện qua phân môn tập đọc.
Mỗi câu chuyện đều có tranh minh hoạ cho phần nội dung với hình ảnh khá
sinh động.

Học sinh đợc hớng vào hoạt động giao tiếp nhiều hơn.
+ Tồn tại:
- Hầu nh học sinh sa vào đọc thuộc chuyện
- Cha có kỹ năng diễn đạt lời nói theo ý của mình vì vốn từ của các em còn
hạn chế.
- Cha kết hợp hài hoà giữa lời nối với điệu bộ cụ thể
- Lời nói cha biểu thị tính cảm xúc
Dời đây là bảng chất lợng tôi có đợc qua một năm áp dụng đúng theo sách
hớng dẫn của Bộ GD & ĐT, năm học 2003 - 2004.
Lớp 2B
2
Học lực
Sĩ số
Giỏi Khá Trung bình Yếu
31 8/31 26% 13/31 40% 6/31 20% 4/31 14%
Sau đây, tôi xin trình bày một số biện pháp mà tôi đã áp dụng vào dạy môn
kể chuyện trong thời gian từ ngày 05/9/2000 đến nay.
Dạy theo hớng dẫn Của sách giáo viên
* Hớng dẫn kể chuyện:
- Kể chuyện từng đoạn dựa vào tranh
minh hoạ.
+ Giáo viên hoặc học sinh đọc yêu
cầu
+ Kể trong nhóm: HS quan sát tranh
và kể theo nhóm
- Kể trớc lớp
Đại diện nhóm thi kể
Giáo viên cùng cả lớp nhận xét bổ sung
áp dụng biện pháp cá nhân
Giáo viên hoặc học sinh đọc yêu cầu

Giáo viên hớng học sinh tập trung đồng
thời vào mỗi tranh minh hoạ, nêu câu
hỏi để giúp học sinh khái quát toàn bộ
truyện đồng thời học sinh nhớ lại đợc
trình tự nội dung câu chuyện. Khai thác
triệt để những chi tiết dù là rất nhỏ của
hình ảnh có trong tranh, bởi có thể
những chi tiết đó chính là tình huống
của câu chuyện hoặc chính là khắc hoạ
tính cánh của nhân vật.
+ Gọi học sinh khá, giỏi kể nối tiếp
toàn truyện dựa vào tranh
Giáo viên nhận xét bổ sung hoàn chỉnh
tuyên dơng.
+ Thành lập nhóm: Kể chuyện trong
nhóm.
Kể trớc lớp
Đại diện nhóm thi kể
3
về nội dung cách diễn đạt, cách thể hiện.
* Phân vai dựng lại câu chuyện
- Giáo viên cùng tham gia với học sinh
phân vai dừng lại câu chuyện (hầu hết là
giáo viên trong vai ngời dẫn chuyện)
+ Học sinh hôm nay dựng lại câu
chuyện.
+ Các nhóm thi dựng lại câu chuyện
trớc lớp.
+ Giáo viên cùng cả lớp nhận xét, bổ
sung tuyên dơng nhóm kể hay

Thi kể giữa các nhóm
Giáo viên cùng các bạn nhận xét bổ
sung hoàn chỉnh. Tuyên dơng nhóm kể
hay nhất
Phân vai dựng lại câu chuyện
- Để giúp học sinh xác định rõ từng
nhân vật có trong truyện, giáo viên đa ra
câu hỏi:
? Để dừng lại câu chuyện, chúng ta cần
mấy vai diễn, đó là những vai diễn nào?
Khi học sinh phát hiện đợc các vai diễn,
giáo viên nêu tiếp câu hỏi:
? Nếu em vào vai nhân vật () em sẽ
thể hiện nh thế nào? (Học sinh thực
hành trên lớp)
? Ngoài cách thể hiện của bạn, ai còn có
cách thể hiện nào khác? (Học sinh thực
hành trên lớp)
Giáo viên cùng cả lớp nhận xét bổ sung,
tuyên dơng.
Với trình tự nh trên, học sinh thoát ly
hẳn với cách đọc thuộc lòng sáo rỗng
với từng câu chữ trong bài tập đọc. Giúp
các em hiểu sâu hơn tính cách, tình cảm
của nhân vật trong câu chuyện đã học,
tạo cho các em cách kể tự nhiên, linh
hoạt, sáng tạo.
Học sinh phân vai dựng lại câu chuyện
Kể phân vai trong nhóm
Các nhóm thi dựng lại câu chuyện trớc

lớp
Giáo viên cùng cả lớp nhận xét, bổ sung
tuyên dơng nhóm kể hay
Sau đây tôi xin đa ra một trong những giáo án mà tôi đã mà áp dụng biện
pháp dạy học trên.
4
Kể chuyện: Bác sĩ sói
I - Mục tiêu:
- Dựa vào tranh minh hoạ và gợi ý của giáo viên, kể lại từng đoạn và toàn
bộ nội dung câu chuyện Bác sĩ sói.
- Biết thể hiện lời kể tự nhiên, phối hợp đợc lời kể với điệu bộ, nét mặt.
Phối hợp đợc với bạn để dựng lại câu chuyện.
- Biết nghe và nhận xét lời kể của bạn
II - Đồ dùng dạy - học: 4 tranh minh hoạ ở sách giáo khoa
III - Hoạt đọng dạy học
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
1. ổn định tổ chức
2. Bài cũ: Gọi học sinh kể chuyện Một
trí khôn hơn trăm trí khôn
Giáo viên nhận xét ghi điểm
3. Dạy - học bài mới
Hoạt động 1: Giới thiệu bài
? Tiết tập đọc đầu tuần, các em đã đợc
học bài tập đọc nào?
? Câu chuyện khuyên em điều gì?
Trong giờ kể chuyện này, chúng ta cùng
thi nhau kể lại câu chuyện Bác sĩ sói
Hoạt động 2: Hớng dẫn kể chuyện
* Kể từng đoạn theo tranh
- Gọi một học sinh đọc yêu cầu

- Cho học sinh quan sát bức tranh 1.
? Hãy nêu nội dung bức tranh 1?
Giáo viên lu ý để học sinh thấy đợc bản
chất độc ác của Sói thể hiện qua đôi
mắt,
(Thực hiện tơng tự với 3 bức tranh còn
lại)
Gọi 4 học sinh kể liên hoàn toàn bộ câu
chuyện dựa theo tranh.
4 học sinh kể nối tiếp
Bài Bác sĩ sói
Phải biết bình tĩnh, đối phó với những
kẻ độc ác giả nhân, giả nghĩa
1 học sinh đọc yêu cầu
Học sinh quan sát tranh 1
1 chú Ngựa đang ăn cỏ, 1 con Sói
đang thèm thịt Ngựa đến rỏ dãi
Quan sát tranh và trở lời câu hỏi
4 học sinh kể nối tiếp
5