Giáo án Ngữ văn 10 tuần 23 bài: Luyện tập Phương pháp thuyết minh

Giáo án Ngữ văn 10

LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN THUYẾT MINH
A. Mục tiêu bài học:
1. Về kiến thức: thống nhất chuẩn kiến thức.
2. Về kĩ năng: thống nhất chuẩn kiến thức.
3. Về thái độ: nhận thức được tầm quan trọng của đoạn văn đối với một bài viết thuyết
minh.
B. Chuẩn bị bài học
1. Giáo viên:
a/Dự kiến biện pháp tổ chuc HS hoạt động tiếp nhận bài học:kết hợp giữa ôn tập kiến
thức và thực

hành viết đoạn văn.

b/Phương tiện dạy học: Sách giáo khoa, sách giáo viên và Chuẩn kiến thức kĩ năng
2. Học sinh: chuẩn bị bài theo hướng dẫn sgk và giáo viên.
C. Hoạt động dạy học:
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
Muốn làm một bài văn thuyết minh có kết quả cần phải làm gì? Những phương pháp
thuyết minh thường gặp? Việc lựa chọn, vận dụng và phối hợp các phưong pháp thuyết
minh cần tuân thủ các nguyên tắc nào?
3. Bài mới:
Hoạt động của GV & HS

Yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Ôn lại kiến thức I. Đoạn văn thuyết minh:
cũ.

1. Đoạn văn:

 Thảo luận câu 1/SGK/62: Thế a. Khái niệm: là một bộ phận của bài văn, gồm 2 câu văn trở
nào là một đoạn văn? Một đoạn lên, thể hiện một ý (một chủ đề)
văn cần đạt những yêu cầu nào?


Giáo án Ngữ văn 10

b. Yêu cầu của một đoạn văn:
- Thể hiện một chủ đề duy nhất.
 Thảo luận câu 2/ SGK/62: - Liên kết chặt chẽ với các đoạn văn đứng trước hoặc sau nó.
Điểm giống và khác nhau giữa - Diễn đạt chính xác, trong sáng.
đoạn văn tự sự và đoạn văn
2. So sánh đoạn văn tự sự và đoạn văn thuyết minh :
thuyết minh?

Đoạn văn TM
Giống

Đoạn văn TS

Đảm bảo cấu trúc một đoạn văn

nhau
Khác

Đồng thời đ/bảo tính

Chỉ cần đảm bảo tính

nhau

chuẩn xác, h/dẫn.

gấp dẫn.

Thảo luận câu 3 /SGK/63: Một
đoạn văn thuyết minh bao gồm
bao nhiêu phần ? Các ý trong
đoạn văn thuyết minh có thể
được sắp xếp theo trình tự thời
gian, không gian, nhận thức,
phản bác, chứng minh không? Vì
sao?
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS
viết đoạn văn thuyết minh.
 Nhắc lại: Muốn viết đoạn văn
thuyết minh cần có những bước
chuẩn bị nào?
Đọc đoạn văn về nhà khoa học

3.Cấu trúc đoạn văn thuyết minh: gồm 3 phần: Mở đoạn,
thân đoạn, kết đoạn. Giữa các câu, các ý trong đoạn văn
thuyết minh có thể sắp xếp theo trình tự thời gian, không
gian, nhận thức, phản bác-chứng minh. Vì sắp xếp này phù
hợp với dàn ý văn thuyết minh, phù hợp với thực tế đối tượng
thuyết minh.
II. Viết đoạn văn thuyết minh:
1. Tìm hiểu ngữ liệu: SGK/63.

- Chủ đề đoạn văn: Quan niệm của Anh – xtanh về thời gian
tương đối.
- Câu chủ đề: “Với Anh -xtanh thời gian […]trở nên co dãn…
quan sát”.

Anh – xtanh SGK /63.Thảo - Phương pháp thuyết minh: Nêu ví dụ và con số cụ thể,
luận:


Giáo án Ngữ văn 10

- Tìm chủ đề và câu chủ đề của chứng minh-giả thuyết.
đoạn văn? Người viết đã sắp xếp - Trình tự sắp xếp: Diễn dịch từ khái quát đến cụ thể – so
các câu trong đoạn theo trình tự sánh, đối chiếu 2 con người ở không gian trên trái đất - trong
nào? Sử dụng phương pháp vũ trụ.
thuyết minh gì? Đoạn văn có đạt
 Đoạn văn đạt tính chuẩn xác, hấp dẫn.
tính chuẩn xác và hấp dẫn
- Lập dàn ý đại cương về con người, sự nghiệp của nhà bác
không? Vì sao?
học Anh - xtanh:
- Từ đoạn văn này, hãy lập dàn ý

+ Mở bài: Giới thiệu về nhà khoa học Anh -xtanh.

đại cương thuyết minh về con + Thân bài:

Cuộc đời

người, sự nghiệp của nhà bác học

Anh xtanh?

Sự nghiệp khoa học : Thuyết tương đối và
Quan niệm về thời gian tương đối.

- Như vậy, đoạn văn thuyết minh + Kết bài: Nêu nhận xét bản thân lưu lại cảm xúc trong lòng
về quan niệm về thời gian của người đọc.
nhà bác học Anh -xtanh thuộc ý
nào trong phần thân bài?
Hết

 Đoạn văn viết về bác học Anh -xtanh nếu đặt trong dàn ý sẽ
thuộc ý 2 trong phần sự nghiệp khoa học.

tiết

1……………………………..
 Yêu cầu HS thảo luận hình
thành dàn ý của bài văn.

2. Luyện tập viết đoạn văn thuyết minh:
 Yêu cầu: Viết bài văn thuyết minh về món bánh chưng của
dân tộc Việt Nam
 Lập dàn ý đại cương:
- Mở bài: Giới thiệu xuất xứ món bánh chưng(xuất hiện đời
vua Hùng thứ 6, câu chuyện Lang Liêu)
- Thân bài: + Hình dáng, màu sắc, hương vị từ trong ra ngoài.
+ Giá trị bổ dưỡng.

Giáo án Ngữ văn 10

- Để có thể viết tốt một đoạn văn
thuyết minh, cần phải làm gì?

+ Giá trị văn hóa(sản phẩm của nền văn hóa lúa
nước, vh ẩm thực với nguyên lý âm dương, quan niệm vũ trụ
thời xưa)
- Kết bài: Nhận xét, cảm xúc bản thân, bài học nhân sinh.
 Chọn 1 ý trong dàn ý để diễn đạt thành một đoạn văn:
- Có từ thời vua Hùng thứ 6, bánh chưng đã trở thành hồn tết
Việt. Chuyện kể rằng, vưa Hùng muốn truyền ngôi. Ngài gọi
các con đến, hứa sẽ chọn người nào làm được món ngon dâng
cúng tổ tiên. Các hoàng tử thi nhau dâng sơn hào hải vị. Lang
Liệu nhà nghèo, được thần báo mộng, chỉ cho cách làm bánh
chưng (hình vuông) và bánh giầy (hình tròn). Đến kì hẹn,
Hùng Vương nếm các món ăn. Ngài khen bánh của Lang
Liệu vừa có ý nghĩa tượng trưng cho "trời tròn đất vuông",
vừa có mùi vị thơm ngon, được làm toàn bằng sản vật của

Hoạt động 3:Hướng dẫn HS đồng quê nước ta. Lang Liệu được truyền ngôi.
làm phần luyện tập.
- Dựa vào đoạn văn vừa viết trên

Ghi nhớ: SGK/63

lớp, hãy viết tiếp theo các đoạn
văn khác trong dàn ý đã lập (HS

III. Luyện tập:

trình bày, GV sữa chữa, bổ 1. Bài 1: (Làm tại lớp) SGK/63.
sung)
Hướng dẫn phân công theo
nhóm làm bài tập 2.
2. Bài 2: SGK/63.
 Hướng dẫn :
- Chọn đề tài thuyết minh.(Về một danh lam thắng cảnh mà
em biết, về một tác phẩm văn học…)


Giáo án Ngữ văn 10

- Xây dựng dàn ý.
- Viết thành những đoạn văn theo dàn ý.
- Lắp ráp các đoạn văn thành bài văn.
- Kiểm tra, sửa chữa, bổ sung.
4. Củng cố: Hướng dẫn HS giải bài tập.
5. Dặn dò: Chuẩn bị: TV: Những yêu cầu của việt sử dụng tiếng việt.
6. Rút kinh nghiệm:

4. Củng cố:
5. Dặn dò: Chuẩn bị: Bài viết số 6- NLVH(làm tại lớp)
6. Rút kinh nghiệm :