Giáo án Ngữ văn 10 tuần 13: Tóm tắt văn bản tự sự

GIÁO ÁN NGỮ VĂN 10
Tuần 13 - Tiết 39: TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
A- Mục tiêu bài học:
Giúp học sinh:
- Nắm được mục đích, yêu cầu và cách thức tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
- Tóm tắt được những văn bản tự sự đơn giản, có độ dài vừa và phải (truyện ngắn) dựa theo
nhân vật chính.
B- Tiến trình dạy học:
1- Ổn định tổ chức:
2- Kiểm tra bài cũ: ? Đọc thuộc lòng bài thơ “Cảnh ngày hè” của Nguyễn Trãi. Tư tưởng của
tác giả thể hiện trong bài là gì?
3- Giới thiệu bài mới:

Hoạt động của GV và HS

Yêu cầu cần đạt

HS đọc SGK và trả lời:

I- Mục đích, yêu cầu tóm tát văn bản tự
sự

? Mục đích, yêu cầu của việc tóm tất 1. Mục đích:
văn bản tự sự.
- Hiểu ý nghĩa và đánh giá văn bản.
- Để ghi chép tài liệu nhằm kể lại hoặc minh
hoạ ý kiến nào đó.
- Tóm tắt được nội dung cơ bản của văn bản
hoặc nvật chính của văn bản tự sự.
? Khi tóm tắt cần.

2. Yêu cầu:
+ Đọc kĩ văn bản, xác định nhân vật chính.
+ Chọn các sự việc cơ bản xảy ra với nhân
vật chính và diễn biến của các sự việc đó.
+ Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng
của nhân vật theo diễn biến của các sự việc
(một vài chỗ có thể kết hợp dẫn nguyên văn


từ ngữ, câu văn trong văn bản gốc).
GV hướng dẫn học sinh ôn lại kiến
thức liên quan đến nhân vật và nhân
vật chính trong văn bản tự sự.

II- Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo
nhân vật chính
- Là viết hoặc kể lại một cách ngắn gọn
những sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật
đó.
- Nhân vật văn học là hình tượng con người.
Cũng có thể loài vật hay cây cỏ.
- Nhân vật có tên tuổi lai lịch rõ ràng, có
ngoại hình, có hành động tình cảm và có
mối quan hệ với nhân vật khác và tất cả bộc
lộ qua diễn biến của cốt truyện.
- Xác định mục đích tóm tắt.
- Đọc kĩ văn bản, xác định được nhân vật
chính, mối quan hệ của nhân vật chính với
các nhân vật khác và diễn biến của các sự
việc trong cốt truyện.

- Viết văn bản bằng lời văn của mình. Để
khắc hoạ nhân vật có thể trích dẫn nguyên
văn một số từ ngữ, câu văn trong tác phẩm .
III- Luyện tập
Bài 1

4- Củng cố:
Yêu cầu HS đọc truyện ADV và Mị
Châu Trọng Thuỷ, sau đó xác định
nhân vật chính của truyện.
GV nêu câu hỏi:
- Truyện có những nhân vật nào?
- Trong số các nhân vật đó, ai là
nhân vật chính?
Học sinh tóm tắt tại lớp.
GV đưa ra phần tham khảo.

Tóm tắt truyện An Dương Vương và Mị
Châu- Trọng Thuỷ:
a. Tóm tắt theo nhân vật An Dương Vương:
An Dương Vương xây Loa Thành cứ đắp
xong lại đổ. Mãi sau, nhà vua được thần
Rùa Vàng giúp đỡ mới xây xong thành.
Thần còn cho ADV chiếc vuốt để làm lẫy nỏ
chống giặc ngoại xâm. Triệu Đà đem quân
sang xâm lược Âu Lạc nhưng bị đánh bại. ít
lâu sau, Triệu Đà cầu hôn Mị Châu- con gái
của ADV -cho con trai mình là Trọng Thuỷ
đánh tráo lẫy nỏ thàn mang về nước cho
Triệu Đà. Triệu Đà lại cất quân sang xâm

lược Âu Lạc. Mất lẫy nỏ thàn, ADV thua
trận bền cùng Mị Châu lên ngựa chạy về
phương Nam. Nhà vua cầu cứu Rùa Vàng
và được thần cho biết: “Kẻ nào ngồi sau
ngựa chính là giặc đó!” Hiểu nguồn cơn,
vua rút kiếm chém Mị Châu, sau đó cầm
sừng tê giác theo Rùa Vàng xuống biển.
b. Tóm tắt theo nhâ vật Mị Châu:

Hướng dẫn học sinh tóm tắt truyện
dựa theo nhân vật Mị Châu

5- Dặn dò:
- Làm bài tập SGK.
- Chuẩn bị theo SGK “Nhàn”
-Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Mị Châu là con gái vua ADV. Sau khi vua
cha xây được thành và có lẫy nỏ thần, MC
được gả cho Trọng Thuỷ, con trai của Triệu
Đà, người đã cử binh sang xâm lược Âu Lạc
và bị ADV đánh bại. Tin yêu chồng và mất
cảnh giác, MC bị Trọng Thuỷ đánh tráo lẫy
nỏ thần. Triệu Đà cất quân sáng Âu Lạc và
đánh bại ADV. MC theo cha chạy trốn, vừa
chạy vừa rắc lông ngỗng chỉ đường cho
chồng. Thần Rùa Vàng hện lên và báo cho
nhà vua biết MC chính là giặc. Trước khi bị

vua cha chém, MC khấn:nếu mình có lòng
phản nghịch thì chết sẽ hoá thành cát bụi,
còn nếu một lòng trung hiếu mà bị lừa dối
thì sẽ hoá thành châu ngọc. MC chết, máu
chảy xuống nước, trai sò ăn phải đều biến
thành hật châu.