Giáo án Ngữ văn 11 tuần 24 bài: Luyện tập Tiểu sử tóm tắt

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 11
TIỂU SỬ TÓM TẮT
I.

MỤC TIÊU CẦN ĐẠT

- Kiến thức:
+ Nắm được những kiến thức cơ bản về tiểu sử tóm tắt: khái niệm, mục
đích, yêu cầu, tầm quan trọng của tiểu sử tóm tắt.
- Kỹ năng:
+ Nắm được cách viết một bản tiểu sử tóm tắt của một danh nhân hoặc
một người mà cuộc đời,sự nghiệp, cống hiến được học sin biết rõ.
- Thái độ:
+ Có ý thức quan tâm đến các bản tiểu sử tóm tắt trên sách vở, báo chí và
các phương tiện thông tin đại chúng để hiểu biết thêm về tấm gương của
những con người đáng được noi theo.
II.

CHUẨN BỊ

- Giáo viên:
+ Giáo án
+ Sách giáo viên
+ Sách giáo khoa
+ Ngữ liệu( có thể)
- Học sinh:
+ Sách giáo khoa
+ Phần chuẩn bị câu hỏi ở nhà.


III.

PHƯƠNG PHÁP

- Phương pháp phân tích ngôn ngữ
- Phương pháp rèn theo mẫu
- Phương pháp giao tiếp
- Phương pháp luyện tập
IV.

CÁC BƯỚC LÊN LỚP

1. Ổn định trật tự lớp
2. Kiểm tra bài cũ
3. Vào bài mới
Chắc hẳn trong các em đã hơn một lần gặp những bản tiểu sử
ngắn gọn về các danh nhân trong một cuốn từ điển,bản tóm tắt tiểu sử những
ứng cử viên của cuộc bình bầu cán bộ lớp, hay những bản giới thiệu về
những vị vua, những anh hùng lịch sử trong những chương trình Lịch sử
được phát sóng hàng ngày, gần đây hơn trên đường phố Hà Nội đã có thêm
ghi chú về tên tuổi những con đường. Đây có thể coi là những dạng của tiểu
sử tóm tắt. Vậy một văn bản tiểu sử tóm tắt là gì, nó có mục đích và yêu cầu
như thế nào, đặc biệt cách viết tiểu sử tóm tắt ra sao, để hiểu hơn điều này
hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về “Tiểu sử tóm tắt”.

HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG YÊU CẦU CẦN ĐẠT

Thời

GIÁO VIÊN

gian

CỦA HỌC
SINH

Hoạt động 1:

I.MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU


Hướng dẫn học
sinh tìm hiểu về

CỦA TIỂU SỬ TÓM TẮT
.

mục đích, yêu cầu
của tiểu sử tóm tắt
1.Hướng dẫn tìm
hiểu mục đích của

1.Mục đích

tiểu sử tóm tắt.

- Khái niệm tiểu sử tóm
tắt:
Tiểu sử tóm tắt là văn

Giáo viên dẫn dắt về

tiểu sử
- Gv cho biết: Tiểu - Hs theo dõi
sử còn gọi là tiểu sgk cho biết
truyện, như có người khái niệm.
đã định nghĩa là “bài

bản thông tin một cách
khách quan, trung thực
những nét cơ bản về cuộc
đời và sự nghiệp của một cá
nhân.

chép lược qua sự tích
của một người”.
Còn tóm tắt là trình

Ví dụ: Tiểu sử của nhà

bày một cách ngắn

chính trị, nhà khoa học, nhà

gọn những nét cơ

văn…Sách giáo khoa lớp

bản của một đối

11: Tiểu sử của Tản Đà

tượng nào đó.

trong “Hầu trời”, của Xuân

- Gv hỏi: Từ đó một

Diệu trong “Vội vàng”.

em cho cô biết thế

- Mục đích của tiểu sử tóm

nào là tiểu sử tóm

tắt:

tắt?

+ Giới thiệu cho người đọc,


-Gv dẫn và hỏi:

người nghe về cuộc đời, sự

Ngay trong sách giáo

nghiệp, cống hiến của người

khoa chúng ta đang

được nói tới.

học cũng có mặt của

Từ đó nó có ý nghĩa :

rất nhiều tiểu sử tóm

+ Giúp nhà quản lý tìm

tắt của các tác giả thể

hiểu, theo dõi và sắp xếp,

hiện ở phần Tiểu

phân công công việc hợp lý,

dân. Một em hãy lấy

hiệu quả.

ví dụ ?
-

Vậy mục
đích của tiểu
sử tóm tắt là

- Hs mở

+ Giúp lựa chọn bạn bè,

sách tìm

giới thiệu cán bộ lãnh đạo.

ví dụ.

+ Với các nhà thơ, nhà văn,

gì, từ đó nó có

điều đó cho biết cơ sở để

ý nghĩa ra sao?

hiểu đúng và sâu thêm sáng

2.Hướng dẫn tìm

tác của họ.

hiểu yêu cầu của
tiểu sử tóm tắt.

2. Yêu cầu

Gv dẫn dắt: Mỗi

- Thông tin :một cách

bản tiểu sử tóm tắt

khách quan chính xác về

khi viết phải tuân

người được nói tới bằng

theo những yêu cầu

cách ghi cụ thể, chính xác

nhất định. Em hãy

những số liệu, mốc thời

cho biết những yêu

gian, thành tích, đóng góp

cầu nào được đặt ra

nổi bật của người được giới

khi viết tiểu sử tóm

thiệu trong lĩnh vực hoạt

tắt?


động đang được quan tâm.
- Nội dung và độ dài của
văn bản cần phù hợp với
mục đích viết tiểu sử tóm
tắt.
- Hs theo dõi
sách giáo khoa
và trả lời câu
hỏi.

- Văn phong cần cô đọng,
trong sáng, không sử dụng
các biện pháp tu từ.

- Hs thảo luận
và đưa ý kiến.
HOẠT ĐỘNG 2:

II.CÁCH VIẾT TIỂU SỬ

Hướng dẫn học

TÓM TẮT

sinh cách viết tiểu
sử tóm tắt

1. Hướng dẫn học
sinh chọn tài liệu để
viết tiểu sử tóm tắt
+ Gv dẫn dắt: Khi
viết tiểu sử tóm tắt

1. Chọn tài liệu để viết tiểu
sử tóm tắt
- Văn bản “Lương Thế
Vinh”.

chúng ta tiến hành

a, Kể lại vắn tắt cuộc đời và

hai bước: Chọn tài

sự nghiệp của nhà bác học

liệu để viết và sau đó

Lương Thế Vinh

là viết tiểu sử tóm

Người viết đã chọn các tài


tắt.

liệu tiêu biểu và cần thiết

+ Trước hết là chọn - Một học sinh

sau đây:

lựa tài liệu viết tiểu đọc văn bản.

+ Nhân thân( tên tuổi, quê

sử tóm tắt. Các em Các em còn lại

quán..)

theo dõi văn bản “ suy nghĩ và trả

+ Sự nghiệp, học vấn: học

Lương Thế Vinh” lời ba câu hỏi.

giỏi, đỗ trạng nguyên, nhiều

trong sgk và lần lượt

công trình Toán học…..

trả lời các câu hỏi.

+ Đánh giá chung: là người
có thực học.

-> Chính là kết cấu của một
bài tiểu sử tóm tắt.
b, Tính chính xác, chân thực
và tiêu biểu của các tài liệu
được lựa chọn
- Tính chính xác, chân thực:
các thông tin được đưa ra
với đảm bảo được tính
khách quan, những cứ liệu
cụ thể bằng những con số:
năm sinh, các mốc thời gian
trong cuộc đời..lời trích dẫn

+Gv chốt ý và

ý kiến rất rõ ràng của nhà

chuyển ý:

bác học Lê Quý Đôn.

Như vậy, thông qua

- Tiêu biểu: bài viết không

văn bản Lương Thế

rườm rà, những cứ liệu đưa

Vinh chúng ta có thể

ra rất rõ ràng và có kết cấu

thấy được bước đầu

nội dung hợp lý đảm bảo

tiên trong cách viết

cung cấp thông tin một cách

tiểu sử tóm tắt là

ngắn gọn và căn bản nhất về

chọn tài liệu. Việc

Lương Thế Vinh.

chọn tài liệu mang

c, Tài liệu để viết tiểu sử

những nét chung và

tóm tắt

cả những đặc thù
riêng phụ thuộc vào

chính đối tượng được
nói đến.Để lựa chọn

- Tài liệu viết về tiểu sử,
cuộc đời và sự nghiệp của
người được tóm tắt.

tài liệu chúng ta có

- Yêu cầu về tài liệu: chính

rất nhiều cách sưu

xác, rõ ràng, có cơ sở,

tầm:

ngắn gọn, đúng mục đích.

Thu

thập

thông tin từ người
thân, người có liên
quan, thông tin cá
nhân, lí lịch,…từ cá
nhân đó hoặc qua
sách, báo.
Sau khi chọn tài

liệu,

bước

tiếp

theo sẽ là tiến
hành viết tiểu sử
tóm tắt.


2.Hướng dẫn học
sinh viết tiểu sử tóm
tắt.
+ Các em tiếp tục
theo dõi văn bản vừa
đọc và lần lượt trả
lời các câu hỏi:

2. Viết tiểu sử tóm tắt
Văn bản Lương Thế Vinh
a.Những nội dung chính:
+ Thân thế.
+ Phẩm chất con người: trí

.Bài viết gồm những

tuệ, tấm lòng với nhân dân,

nội dung nào? Chúng

đất nước..

được sắp xếp ra sao?

+ Đánh giá

. Những lưu ý khi

b.Cách sắp xếp:Mạch lạc,

viết phần đánh giá về

chặt chẽ, triển khai vấn đề

người được viết tiểu

rất logic.

sử tóm tắt về nội

c.Những lưu ý khi viết phần

dung, mức độ và

đánh giá về người được viết

cách đánh giá?

tiểu sử tóm tắt:

+ Nội dung: ngắn gọn, rõ
ràng, chính xác, tiêu
biểu.

Gv chốt: Các em chú

+ Mức độ đánh giá:


ý, tất cả những nét

khách quan, đúng mực,

chính về nội dung,

có sức thuyết phục.

mức độ, cách đánh
giá trong văn bản
trên cũng chính là
khuôn mẫu mang
tính bắt buộc đối với
những bài tiểu sử
tóm tắt.
Tóm lại: Để viết
được tiểu sử tóm tắt
chúng ta phaỉ trải
qua hai khâu là chọn
tài liệu và tiến hành
viết với những yêu

cầu cụ thể mà chúng
ta vừa tìm hiểu.
HOẠT ĐỘNG 3:

III.LUYỆN TẬP

Hướng dẫn học

Bài tập 1.Các trường hợp

sinh luyện tập

cần viết tiểu sử tóm tắt: b, c,

Gv lựa chọn 1 đến 2

d,e.

bài tập trong sgk cho

Bài tập 2.Những điểm giống

hs làm và bổ sung,

và khác nhau giữa các văn

sửa chữa.

bản tiểu sử tóm tắt
a, Tiểu sử tóm tắt thường

gồm 4 phần:nhân thân, hoạt
động xã hội, đóng góp, đánh
giá. Dùng văn phong cô
đọng, rõ ràng, không sử
dụng các biện pháp tu từ.
b, Các văn bản điếu văn, sơ
yếu lý lịch, thuyết minh có
thể sử dụng tiểu sử tóm tắt ở
những vị trí thích hợp tùy
theo yêu cầu,nhưng có thể
có thêm các phần:
- Điếu văn: Ngoài tiểu sử
tóm tắt của người đã khuất
còn có thêm phần tiếc
thương người đã khuất và
chia buồn cũng gia
quyến.Phần đánh giá
thường dài hơn và kĩ hơn.
- Sơ yếu lý lịch: có nhiều
phần phải kê khai kĩ hơn so
với tiểu sử tóm tắt như gia
đình, thành phần giai
cấp,quan hệ xã hội. Phần
đánh giá ở đây là tự đánh
giá về ưu khuyết điểm của
người viết lý lịch thường

đòi hỏi xác nhận của cơ
quan có thẩm quyền.
- Thuyết minh: Sử dụng tiểu
sử tóm tắt như một bộ phận,
một tài liệu của bản thân
thuyết minh,cách diễn đạt
mang sắc thái biểu cảm.
Bài tập 3.Học sinh về nhà tự
làm

4. Củng cố bài học
- Gv yêu cầu học sinh đọc và học phần ghi nhớ đóng khung cuối bài.
5. Dặn dò
- GV yêu cầu học sinh về nhà chuẩn bị bài tập cho “Luyện tập viết tiểu
sử tóm tắt”.