GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 11
TIỂU SỬ TÓM TẮT
A. Mục đích cần đạt:
Giúp học sinh:
- Nắm được mục đích, yêu cầu của văn bản tiểu sử tóm tắt.
- Biết cách viết một văn bản tiểu sử tóm tắt.
- Có ý thức sưu tầm tài liệu, tra cứu tư liệu và thận trọng khi viết văn
bản tiểu sử tóm tắt.
B. Phương tiện và cách thức tiến hành:
1. Phương tiện: - SGK, SGV, TKBG
- Dụng cụ trực quan.
2. Cách thức:
- Phối hợp các phương pháp phát vấn, đọc- hiểu, gợi mở, thảo luận.
C. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định lớp (1')
2. Kiểm tra bài cu (7')
Câu hỏi: Hãy trình bày tóm tắt tiểu sử nhà thơ Nguyễn Bính.
3. Vào bài (2')
Lời dẫn: Trong học tập cũng như trong cuộc sống, khi cần giới thiệu về
một ai đó (một tác gia văn học, nhà khoa học, thậm chí cả những người bình
thường …) chúng ta nên biết tiểu sử của người đó. Nhưng vì nhiều lý do ( thời
gian, yêu cầu, mục đích …) chúng ta không thể trình bày một cách chi tiết tiểu
sử, mà chỉ có thể trình bày vắn tắt. Tiểu sử tóm tắt chính là cách để chúng ta
biết tóm tắt, trình bày sao cho ngắn gọn mà vẫn đầy đủ thông tin cơ bản. Vậy để
1
có được một bài tiểu sử tóm tắt cần tuân thủ những yêu cầu gì? Cách thức ra
sao? Cô trò chúng ta cùng bước vào bài mới: Tiểu sử tóm tắt
4. Bài mới
THƠ
I
HOẠT ĐỘNG CỦA GV &HS
YÊU CẦU CẦN ĐẠT
GIAN
10'
HĐ 1: Tìm hiểu mục 1 SGK
I. Mục đích, yêu cầu của tiểu sử tóm tắt.
(trang 53)
TT1: HS tự đọc SGK và cho biết:
1. Mục đích.
- Tiểu sử tóm tắt là gì?
- Tiểu sử tóm tắt là văn bản thông tin
HS trả lời.
một cách khách quan, trung thực những nét
GV nhận xét, bổ sung.
cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp của một cá
nhân. (Ví dụ: tiểu sử của một nhà hoạt động
chính trị, một nhà văn, một nhà thơ, một nhà
giáo, nhà khoa học …)
- Giới thiệu cho người đọc, người nghe
- Tiểu sử tóm tắt được viết
về người được nói tới.
nhằm mục đích gì?
HS trả lời.
- Giúp những người có trách nhiệm
làm công tác tổ chức.
GV nhận xét, bổ sung.
- Giúp chúng ta trong việc lựa chọn
bạn bè, giới thiệu cán bộ lãnh đạo.
- Nắm được tiểu sử nhà văn, nhà thơ,
chúng ta sẽ có thêm cơ sở để hiểu đúng, hiểu
sâu hơn các sáng tác của họ.
3. Yêu cầu.
- Thông tin một cách khách quan,
2
TT2: Bản tiểu sử tóm tắt cần
chính xác về người được nói tới.
đáp ứng những yêu cầu cơ bản
nào?
- Nội dung và độ dài của văn bản cần
phù hợp với mục đích viết tiểu sử tóm tắt.
-
HS trả lời.
-
GV nhận xét, bổ sung.
- Văn phong cần cô đọng, trong sáng,
không sử dụng các biện pháp tu từ.
II. Cách viết tiểu sử tóm tắt.
1. Chọn tài liệu.
HĐ 2: GV hướng dẫn HS tìm
hiểu cách viết tiểu sử tóm tắt.
12'
TT1: Gọi một HS đọc văn bản
“Lương Thế Vinh” (SGK, trang
54).
- Cụ thể, chính xác, chân thực và tiêu
biểu:
TT2: GV hướng dẫn HS trả lời
câu hỏi SGK (trang 54)
+ Ghi rõ họ, tên, quê quán, các mốc
thời gian.
- HS lần lượt trả lời từng câu
+ Dẫn chứng cụ thể.
hỏi.
- GV nhận xét, bổ sung (Lương
Thế Vinh sinh năm 1442, chưa rõ
+ Đánh giá chính xác, toàn diện, khách
quan.
- Để chuẩn bị cho bài viết tiểu sử tóm
năm mất, tự Cảnh Nghi, hiệu
Thụy Hiên, quê gốc ở làng Cao
tắt cần:
+ Phải sưu tầm những tài liệu tiêu biểu
Hương, huyện Thiên Bản, tỉnh
Nam Định.
có liên quan tới đối tượng được giới thiệu.
+ Các tài liệu đó phải mạng tính cụ
Chưa đầy 20 tuổi, tài học của
ông đã nổi tiếng khắp vùng Sơn
thể, chính xác, trung thực, toàn diện.
Nam. Năm 21 tuổi, ông đỗ Trạng
Nguyên. Lương Thế Vinh có tài
ngoại giao, tài toán học, tài văn
3
chương nghệ thuât.
Ồng đã biên soạn cuốn Đại
thành toán pháp - cuốn sách giáo
khoa toán học đầu tiên ở nước ta,
cuốn Hí phường -phả lục của ông
được đánh giá là "tác phẩm lí luận
đầu tiên về nghệ thuật kịch hát cổ
truyền"
Là người có tài kinh bang tế
thế, con người "tài hoa, danh vọng
vượt bậc" (Lê Quý Đôn)
TT3: GV hướng dẫn HS trả lời
câu hỏi SGK (trang 55).
2. Viết tiểu sử tóm tắt
- Các phần của tiểu sử tóm tắt: 4 phần
- Giới thiệu khái quát về lịch sử cá
nhân (họ tên, ngày tháng năm sinh, năm mất,
nghề nghiệp, học vấn, gia đình, gia tộc, quê
TT4: GV củng cố kiến thức lý
quán).
thuyết bắng cách gọi một đến hai
HS đọc ghi nhớ SGK (trang 55)
- Giới thiệu ngắn gọn lĩnh vực hoạt
động xã hội (làm gì, ở đâu …).
- Những đóng góp, những thành tựu
tiêu biểu.
- Đánh giá chung (Lựa chọn những ý
kiến đánh giá tiêu biểu, những người đánh giá
HĐ 3: Luyện tập
có tầm).
III. Luyện tập
TT1: GV tổ chức cho HS thảo
4
luận nhóm, lần lượt làm bài tập 1
và 2 sgk (trang 55).
8'
- Nhóm 1: Làm bài tập 1.
1. Bài tập 1:
- Các trường hợp cần viết tiểu sử tóm
- Nhóm 2, 3, 4: Làm bài tập 2.
tắt là : c và d.
HS làm việc trong vòng 3 phút,
2. Bài tập 2:
cử đại diện trình bày kết quả làm
- Giống nhau:
việc của nhóm, các nhóm khác bổ
sung.
GV nhận xét, bổ sung.
Các văn bản tiểu sử tóm tắt, sơ yếu lý
lịch, điếu văn, thuyết minh đều viết về một
nhân vật nào đó.
- Khác nhau:
+ Điếu văn viết về người qua đời để
đọc trong lễ truy điệu nên ngoài phần tiểu sử
tóm tắt còn có lời chia buồn với gia quyế.
+ Sơ yếu lý lịch do bản thân tự viết
theo mẫu, còn tiểu sử tóm tắt do người khác
viết.
+ Tiểu sử tóm tắt chỉ có đối tượng là
con người, còn đối tượng của thuyết minh
rộng hơn (người, vật, cảnh, một tác phẩm văn
học …) và trong thuyết minh có yếu tố cảm
xúc.
3. Bài tập 3:
TT2: GV đưa ra một một bản
Bảng phụ
tiểu sử tóm tắt mẫu cho HS
theo dõi để về nhà làm bài tập
5
3 (SGK)
5. Củng cố, dặn do (5')
- Củng cố:
+ Nhắc lại kiến thức lý thuyết bài học.
- Dặn dò:
+ Làm bài tập 3 SGK, trang 55.
Đà Nẵng ngày … tháng … năm
Chữ ký của BCĐ
Lê Phước Dũng
Chữ ký của GVHD
Nguyễn Thị Huyền Nhung
6
Chữ ký của SVTT
Nguyễn Thị Lê