Giáo án Ngữ văn 11 tuần 7: Đọc thêm: Xin lập khoa luật (Trích Tế cấp bát điều)

Giáo án Ngữ văn 11
Đọc thêm

XIN LẬP KHOA LUẬT
Trích : Tế cấp bát điều
Nguyễn Trường Tộ

A. Mục tiêu bài học : giúp học sinh.
- Hiểu rõ tác giả Nguyễn Trường Tộ là người có tư tưởng tiến bộ, nhìn xa trông
rộng, đúng đắn, mong muốn có một nhà nước được xây dựng bằng pháp luật dân
chủ công bằng.
- Hiểu rõ tầm quan trọng của luật pháp đối với việc đảm bảo và phát triển của nhà
nước pháp quyền và xã hội tuân thủ luật pháp.
- Nắm được nghệ thuật lập luận chặt chẽ, thuyết phục lí tình và tấm lòng yêu
nước sâu sắc của Nguyễn Trường Tộ.
B. Phương pháp: Thảo luận, khai thác câu hỏi sgk.
C. Các bước tiến hành:
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ: Cảm nghĩ của em về con đường cầu hiền của vua Quang
Trung?
3. Bài mới:

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt
I. Tìm hiểu khái quát

Hoạt động 1:Hướng dẫn đọc 1. Tác giả: (1830- 1871)
hiểu tiểu dẫn.
Quê: Hưng Trung- Hưng Nguyên- Nghệ An.
-Những nét cơ bản về tác

- Là người sớm được tiếp xúc với tư tưởng
giả?
phương Tây nên có nhiều tư tưởng tiến bộ.
Xin nhập khoa luật

Page 1


Giáo án Ngữ văn 11
- Là trí thức yêu nước theo đạo thiên chúa.

-Thể loại và bố cục tác 2. Thể loại và bố cục:
phẩm?
Tế cấp bát điều : là bản điều trần thứ 27 của ông.
Văn bản thể hiện tài năng, tư tưởng tiến bộ và
tầm nhìn xa trông rộngn của ông.
- Ông chỉ ra 8 điều cần làm gấp để canh tân đất
nước.
-Điều trần: văn NL chính trị xã hội, trình bày
vấn đề theo từng điều, từng mục.
-Bố cục:3 phần:
(1)Vai trò và tác dụng của luật pháp đối với xã
hội.
(2)Mối quan hệ giữa luật pháp và đạo nho,
văn chương nghệ thuật.
(3)Mối quan hệ giữa luật pháp và đạo đức
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Vai trò của Luật pháp:
Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc
- hs đọc toàn bài

-Gv nhận xét cách đọc

- Luật bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau: kỉ
cương, uy quyền, tam cương ngũ thường đến
hành chính 6 bộ…

- Luật pháp bao trùm cả đạo đức và trách nhiệm
HĐ3: Hướng dẫn tìm hiểu chi (luật có khả năng bao quát xã hội)
tiết. Hđ theo nhóm:
* Tác dụng của luật:
Nhóm 1: Luật pháp có vai
trò như thế nào? Luật có tác + Quan dùng luậi để trị dân.
dụng như thế nào?
Xin nhập khoa luật

Page 2


Giáo án Ngữ văn 11
+ Dân theo luật mà giữ gìn.
+ Ông đặc biệt nhấn mạnh vai trò của luật đối
với việc trị đân của Vua.
+ Luật rất công bằng, bất cứ một hình phạt nào
trong nước đều không vượt ra ngoài luật.
* Việc thực hành LP ở phương Tây rất công
Nhóm 2: Phương Tây họ thi bằng, nghiêm minh. Nhà nước, xã hội vận hành
và phát triển bằng PL. Mọi thưởng phạt đều dựa
hành luật pháp ra sao?
trên LP.
-> Đó là nhà nước pháp quyền

- Chủ trương vua, quan, dân đều phải có thái
độ tôn trọng và thực hiện nghiêm chỉnh, ko được
vi phạm, làm trái LP nhằm đảm bảo công bằng
xã hội.
2. Mqh giữa Luật pháp và đạo Nho, đạo đức
- Nho học không có truyền thống tôn trọng LP
vì chỉ nói suông trên giấy, làm tốt chẳng ai khen
thưởng, xấu cũng chẳng ai chê. Làm không
thưởng, không làm không phạt. -> Khổng Tử
Nhóm 3: Mối quan hệ giữa cũng phải công nhận.
luật pháp và đạo nho, đạo
- Quan hệ giữa đạo đức và LP ở chỗ thống
đức được thể hiện như thế
nhất giữa đúng luật và đạo đức. Công bằng, LP là
nào?
đạo đức.
- Trái luật là tội, giữ đúng luật là đức. Trái LP có
nghĩa là trái đạo đức. Lập khoa luật để dạy dân
hiểu luật là việc làm cần thiết.
Đây là tầm nhìn tiến bộ, đầy trách nhiệm. Tư
tưởng ấy cách đây hàng trăm năm nhưng ngày
Xin nhập khoa luật

Page 3


Giáo án Ngữ văn 11
nay vẫn còn nguyên giá trị.
Đạo đức lớn nhất là chí công vô tư.
3. Tác dụng của NT

- Nhắc đến Khổng Tử và các kn đạo đức, văn
chương làm cho nt biện luận tđ đến tư duy và
tâm lí các nhà nho- vốn là người giương cao
ngọn cờ đạo đức của Thánh Khổng- và chính
Khổng Tử đã nhận ra hạn chế chủ quan và ko
tưởng của giáo lí đạo đức,nt nếu không có LP
làm nền tảng.
- Giúp con người nhận thức rõ vai trò của LP
đối với sự tồn tại và phát triển xh.

Hoạt động 4: Hướng dẫn
III. Hướng dẫn học bài:
tổng kết
-Đọc lại tp 2-3 lần

-Tìm hiểu và nhận xét về tình hình thực
hiện LP ở nước ta hiện naytrên một lĩnh vực mà
em biết (VD: an toàn giao thông, môi trường…)

Xin nhập khoa luật

Page 4