Giáo án Ngữ văn 12 tuần 25 bài: Mùa lá rụng trong vườn

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
- Đọc thêm MÙA LÁ RỤNG TRONG VƯỜN
(Trích )
Ma Văn Kháng
A-MỤC TIÊU BÀI HỌC
1-Kiến thức
-Hiểu được diễn biến tâm lí của các nhân vật, nhất là chị Hoài và ông Bằng trong buổi cúng tất
niên chiều ba mươi tết .Từ đó thấy được sự quan sát tinh nhạy của nhà văn về những biến động
đổi thay trong tư tưởng tâm lí con người Việt Nam giai đoạn xã hội chuyển mình.
2-Kĩ năng : Rèn kĩ năng phân tích tâm lí nhân vật
3-Thái độ: Trân trọng những giá trị của văn hoá truyền thống.
B-PHƯƠNG TIỆN VÀ PHƯƠNG PHÁP:
1.Phương tiện: SGK, SGV,Giáo án.
2-Phương pháp:Đàm thoại(phát vấn phát hiện, lí giải minh họa tìm tòi, theo câu hỏi SGK)
C- CHUẨN BỊ:
1-Công việc chính
@.Giáo viên: SGK, SGV,GA,tài liệu, công cụ;
@. Học sinh: Học bài cũ , chuẩn bị bài mới.
2-Nội dung tích hợp: Lí luận về thể loại truyện ngắn, tiểu thuyết Mùa lá rụng trong vườn
D- TIẾN TRÌNH:
1- Ổn định lớp,kiểm tra sĩ số
2- Kiểm tra bài cũ:
3-Giới thiệu bài mới:
Hoạt động của giáo viên và học
sinh

Nội dung cần đạt


*Tìm hiểu phần tiểu dẫn

I –Tìm hiểu chung:

Em hãy trình bày những nét chính

1- Tác giả :Ma Văn Kháng tên thật là Đinh Trọng Đoàn

về cuộc đời và nghệ thuật của Ma

quê gốc ở Hà Nội .Ông là một trong những nhà văn đi tiên

Văn Kháng?

phong trong quá trình đổi mới văn xuôi Việt Nam sau
1975. Tác phẩm của Ma Văn Kháng bộc lộ sự nhạy cảm
của nhà văn trước bao vấn đề đổi mới, thể hiện một vốn
sống phong phú.
2-Tác phẩm: Mùa lá rụng trong vườn là cuốn tiểu thuyết
viết về những mâu thuẩn ,xung đột giữa các thành viên
trong gia đình ông Bằng , một gia đình nền nếp, luôn giữ
gìn gia pháp nay chao đảo khi xã hội chuyển mình xoá bỏ

*Hãy cho biết những nét chính về
tác phẩm Mùa lá rụng trong vườn .

dần cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, bước sang nền kinh
tế thị trường. Qua đó, nhà văn bày tỏ niềm lo lắng sâu sắc
trước cho các giá trị truyền thống trước những đổi thay của
thời cuộc.Tiểu thuyết này được tặng giải thưởng của Hội
nhà văn Việt Nam 1986.

*Giáo viên gọi 3 học sinh đọc văn

3-Xuất xứ: Đoạn trích rút từ chương 2 của tiểu thuyết

bản(chỉ đọc đoạn chính),Giáo viên

Mùa lá rụng trong vườn .

đọc và hướng dẫn cho các em trả

II-Đọc chi tiết:

lời theo câu hỏi SGK.

1-Nhân vật chị Hoài
-Chị Hoài là một người phụ nữ tình nghĩa ,thuỷ chung
mang vẻ đẹp truyền thống .Chị có dáng người thon

• Hỏi:Nhân vật Chị Hoài trong tác gọn ,khuôn mặt rộng có cặp mắt hai mí đằm thắm và nụ
phẩm để lại cho anh chị ấn

cười rất tươi trong chiếc khăn len nâu của người phụ nữ

tượng gì? Vì sao mọi người

nông thôn.Dù hiện tại đã có gia đình riêng với những quan

trong gia đình với những tính

hệ lo toan riêng nhưng nghe tin gia đình người chồng cũ đã

cách khác nhau, nhưng tất cả

hi sinh có chuyện không vui chị cũng lặn lội đường xa tới

đều yêu quí chị Hoài

thăm ngay trong chiều ba mươi Tết. Sự có mặt của người
dâu trưởng với những món quà quê giản dị chứa đựng tình


cảm chân thành, với cách quan tâm đến từng người trong
gia đình một cách mộc mạc và nồng hậu đã đánh thức tình
cảm thiêng liêng về gia tộc, khiến bữa cơm cúng tất niên
sang trọng và hân hoan một cách khác thường.Đó là tất cả
những điều khiến mọi người trong gia đình , với những
tính cách khác nhau nhưng đều yêu quí chị.
2-.Cảnh sum họp trước giờ cúng tất niên:
a- Diễn biến tâm lí hai nhân vật ông Bằng và chị Hoài
trong cảnh gặp lại trước giờ cúng tất niên:
-Ông Bằng sững lại khi nhìn thấy chị Hoài…Mắt ông chớp
• Phân tích diễn biến tâm lí hai
nhân vật ông Bằng và chị Hoài
trong cảnh gặp lại trước giờ
cúng tất niên.Sự xúc động sâu
sắc của hai người có ý nghĩa gì?

chớp liên hồi,môi ông bật bật không thành tiếng, có cảm
giác ông sắp khóc oà. Còn chị Hoài “ Gần như không chủ
động được mình, lao về phía ông Bằng…Gọi nghẹn ngào

trong tiếng nấc “ông!”.Tác giả có hơi cường điệu nhằm
nhấn mạnh sự xúc động trong tâm trạng hai nhân vật này
bởi cả hai người đều lo lắng trước những biến động theo
chiều hướng không vui của đại gia đình. Sự có mặt của chị
Hoài khiến ông Bằng đỡ cô đơn, có thêm niềm tin trong
cuộc đấu tranh âm thầm nhằm khôi phục truyền thống gia
đình trước nguy cơ bị băng hoại do tác động của thời cuộc.
b-Khung cảnh Tết và dòng tâm tư và lời khấn của ông
Bằng trước bàn thờ thật thiêng liêng , trang trọng, thể
hiện sự giữ gìn những giá trị tốt đẹp trong quá khứ.
Khung cảnh Tết thật đầm ấm với khói hương, mâm cỗ
thịnh soạn ,mọi người quây quần đông đủ… Ông Bằng

• Khung cảnh Tết và dòng tâm tư
cùng lời khấn của ông Bằng
trước bàn thờ gợi cho em cảm
xúc gì về truyền thống văn hoá

chỉnh lại trang phục , đứng trước bàn thờ khấn “ Thưa thầy
mẹ đã cách trở ngàn trùng mà vẫn hằng sống cùng con
cháu…em và con đã mất và vẫn hằng sống , hằng vui
buồn ,chia sẻ , đỡ nâng , dắt dìu tôi cùng các cháu, các


riêng của dân tộc ta?

con , các em…”. Bày tỏ lòng tri ân trước tổ tiên và nững
người đã mất trong lễ cúng tất niên chiều ba mươi Tết đã
trở thành một nét văn hoá truyền thống đáng trân trọng tự
hào của dân tộc. Đúng như lời một nhà tư tưởng phương

Tây đã khẳng định: “Một dân tộc không có quá khứ là một
dân tộc bất hạnh”.
III-Tổng kết:Qua một đoạn trích ngắn vớicảm quan hiện
thực nhạy bén, nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tài tình
và cách dựng cảnh sinh hoạt đặc sắc,Ma Văn Kháng đã bày
tỏ niềm lo âu sâu sắc cho các giá trị truyền thống trước
những đổi thay của thời cuộc.

.
• Em hãy tổng kết giá trị đoạn
trích dựa trên hai mặt nội dung
và nghệ thuật.
4-Củng cố
-Khái quát lại kiến thức cơ bản của tác phẩm.
- Đọc kĩ lại tác phẩm, nhớ chi tiết.
5. Dặn dò:
-Chuẩn bị bài: “Một ngưòi Hà Nội” (Nguyễn Khải).