Phát triển năng lực tư duy ngôn ngữ dành cho học sinh tiểu học (Bảng đen, phấn trắng)

s


PHAr rRtdnr ruAruc Luc
I

-r

TUDUYI NCON NOU
dinh cho hgc sinh tidu hgc
(Tdi bdnldn tht nhiiA

B6n den
Ah trSn

r,rHA

xuAr

BAN GtAo

oucuEr

xRnn


OtiF

Didn tirviro ch6tr6ns

Didn vio ch6 tr6ng

.,:

: ,KhqQ

.

deP d6'tilring

.


rgr nfi ufiu
Bdng den, phSn

tring,...

ld tQp sdch thrl nhAt cfra bQ sSch Phdt tridn ndng

tu duy - ng6n ngft (dhnh cho hgc sinh tidu hpc). BQ sdch duoc bi6n soan
nhdm phdt tridn ndng luc tu duy - ng6n ngir cho hoc sinh tidu hgc th6ng qua
he th6ne bai tap, hoqt dQng, cAu chuyCn vA c5c quan hQ 16 gich - ngir nghia
thudng g{p trong h€ th6ne tir vqng - ngir nghia vir ngir ph6p ti6ng M€t. Ddne
thdi, bQ sdch cbn cung c6p th6m cho hec sinh mOt s6 tri thfrc ng6n ngir vir tri
thrlc bSch khoa c6li6n quan.
Iyrc

dugc td chfc du6i dqng c5c bai tap, hoat dOng vui choi c6 t(nh
th6ch d6 r6t h6m hinh vd h6p dAn.
BO sdch

C5c tr] ngir duoc chgn dd dua vlo trong b0 sdch ld cdc tri ngir quen thu6c
v6i lfra tu6i hqc sinh tidu hgc, gAn guiv6i cdc chri d6 hqc tQp trong sdch gi6o

khoa tidu hgc vDr c6 tAn s6 sir dqng cao trong il6ng Vi€t. B6n canh d6, c6c tr]
ngu kh6 thuOc vd khoa hoc cfing dugc dua vdo 6 m(rc dO thich hgp. Do d6,
nhirng ki6n thric trong s6ch d6u h6t sric hidn nhi6n, gAn g0iv6i th6i quen tu
duy vd srl dqng ng6n ngit cfra ngudiMQt, c6 t6c dr;ng khoi dQy, ddnh thrlc vd
kich hoqt ti6m ndng tu duy - ng6n ngfr s5n c6 6 trong tri ndo cfra hoc sinh
mQt cdch tq dQng vd tq nhi6n (hqc tt niry qua tr) kia, hqc mQt tt nhy duong
nhi6n se bi6t dugc hay suy ra duoc nhi6u trl khdc, hgc til nly th6ng qua vi6c
chia loqi, phAn cAp v) dinh vt bAn thAn tir d6 trong m5i quan h€ v6i nhfing
tri kh6c,. ..).
S6ch dugc thi6t k6 theo tinh thAn tq hoc md choi, tq choi md hec, tU vui
mh hoc, tr,r hgc md vui,... fuy nhi6n, khi con em minh tu vui choi, vui hoc, cdc
thAy c6 gi6o, c6c bQc phU huynh n6n tham gia "vui choi" vd tuong t5c ctrng
cdc em. Nhu th6, vi€c tU vui hoc, vui choi c0a cdc em s6 hieu qud hon. D6ng
thdi, bAn thAn c6c thAy c6 gido, c6c bQc phu huynh hoc sinh cirng s6 tu trang
bith6m cho chinh minh m6t hG phuong phdp vd thao t5c tu duy - ng6n ngit
ri6ng dd gi(p cdc em tu hqc, ttl st dqng, phdt huy vi d6nh th(c duoc ndng
luc tu duy - ng6n ng[r cria cdc em.

Trong qud tdnh thqc hiQn cu6n sdch, dr) ch(ing t6i de c6 g5ng h6t srlc
nhung kh6 c6 thd tr6nh kh6i nhirng so suAt v) thi6u s6t. Chring t6i mong
nhQn dugc'i ki6n d6ng g6p cria ban dqc dd bO s6ch dugc hodn thiQn hon
trong nhirng lAn t5i bAn.
Ha N1i, mia hd ndm 2015
Chir bi6n PHAMVAN I-eivt

t.
(.

!

)
)

t
i

Cnao cdc cQu!

)

Td

?

t

l) Tdo. Vd ddy ld anh Tit nh) t6. Vl nhd t6 chi c6 hai anh em th6i, nen mQi

ngudi gqi td ld Ut T6o, cdn anh td le Ca Tft. Anh Tft rdt th6ng minh, c5i gi c0ng
niatt ff'Ong hidu gi, t6 chl cAn h6i uni"t fit l) bidt dugc ngay! CI khu td, moi ngudi
cdn dia td la Mft Dic, cdn "anh dai ca" Ci Tft cOa td la Bidt Tudt. Cdn kia l) chi
Ba Nh0, hing x6m cfia ch0ng td. Chi dy c0ng dang hgc tidu hqc nhrt anh Tft v)
td. Ch6ng td hay dira chi Ba Nhd ld Ba Din, v) chi dy l) ngudi thuong dfng ra
"din xdp" c5c "cuQc tranh cai niy lr3a" gi0a anh Tft v) t6'

1

I

)

1

(
'

)

Td nh6, c6 lAn bd me b)n chuyQn cho anh em td di choi, thd la td ddi di qu6.
Nghe vfy, mgi ngrldi ctJdi qu6 chUng! Me td khOng hidu vi sao mgi ngUdi lai cudi
minh nhu thd. L0c sau, anh Tft mdi giAi thich cho td nghe li phAi n6i vd qu6, ch1
khdng ai n6i di qulr. HoA ra l) nhttvfly! Ho6 ra n6i nhrttd li sai rdi! CAc cOu c6

)

I
,}

!
(
)
I

(

gidng td kh6ng? T6 l(rc nAo c0ng ban khoan chuyOn nly chuyen ne. Sao n6i ki6ng
chinthi dugc md ki6ng fayth) lai khdng? Sao n6i em b6 ctJdi khanh khlchrh\
d6ng md n6i em bd cttdi khe kh|thi sai? Cirng l) mi6u tA ngudi, sao cO g6i thi lai

)

i)
\
!

{

I
(.

l

c6 khu6n mat tr{i xoan, cdn ch)ng trai thi c6 khu1n mat chT di6nz. Cfrng ld tiSng
k6u c[ra con vAt, vi sao mi6u ti con m6o th'i kdu meo meo, con ch6 th\ srta gAu
gAu, chl gd trdng th\ g{y d 6 o, cdn cO gd m6i thi k6u cuc ta cCtc tic? Cing n6i vd
ad at:ng hqc tip, nhrtng c6i b0t thi dirng dd vidt ra chl, con quydn vd thi ding
dd vi€ichrt ti6n; ctng lJ dd vidt chff len, nhrtng td gidy th\ m6ng, mdm vd tring,
cdn c5i bfrng thi lai dAy, c1ng vi den,.-/ VAn vAn vi vAn vAn! Cf c6 thdc m5c li

)

I

I
I

td h6i ngay anh T(t. Anh dy c0ng c6 lAn c6u vi t6 h6i nhidu qu6 nhung "anh dai
ca" CATft c0a t6 c6u thi c6u thd thdi, chf ludn nhq nhAng biy cho td hidu vA n6i
cho ki d0ng thi thdi.

Hlng ngay, ch6ng td chdi

I

i

I
I
I

It\,

Choi dd vui, vui dd hec, hec dd vui, vui m) hQc, hQc mi vui,... c6c c1u a!
Nghe thit hdp dan d0ng kh6ng c6c cQu? Ndo ch0ng minh cing bdt dAu nh6!
4

I

vi hqc nh6m vdi nhau vui oi l) vui! C6c cOu c6

mudn c0ng choi vdi ch0ng td kh0ng? Ch6ng minh sE cirng choi trd dd chrl n)y,
ddhinh nly, ddtdduy n)y, giii thich tif ndy, lQp luQn niy,- C6c cQu sG budc v)o
c5i thd gi6i m) anh Ci Tft hay gai la thd gidi tu duy - ng6n ngff c0a ch0ng td, vi
vui choi, vui hqc v6i ch0ng td nh6! 0i, vui phii bidt!

5

l
,l

I
I
I

{

Ij
)

I


Ndi@

M6i sU vOt d6u co mOt loai

dic didm ri6ng, vi du nhu mdu

sdc, kich thuoc, chi6u cao,... Anh Cld c6c em, sao gqi

o

li

ngu. a-vin?

Vi l6ng n6 co nh0ng vdt mau tr5ng, mau tlen
xen l5n nhau!
Ngq a 6

li

VAy ngW d li ngu. a gi?
ngu. a

c6 mdu den.

Th6 cdn ngqa bqch

li

gi h6 anh?

Ng+n bachlit ngg a co mau tring.
VQy

hwu

cao cd c6 thuQc

tinh

gi?

Hwu

cao cd co thuOc tinh cao. Vi c6 cai cd c0a no rdt
caq cho n6n ngudi ta ggi ld hwu cao cd ddyl
ftfll()^

s.:i%

%N
')y'\

d<#\
..5?'!

hUong dr,rong

miu ving

s

than

miu den
qu6 dAu t6y
hoa hdng bach

-/s

mdu trSng

3r*',,]:r

rne, *anh

ffi
9*

hoa

vio l6t

phdn

miu tim

13-*-*g-

.:,ft$*
.f--

nUoc bidn

mau nau
bdu trdi

ffiy

/A
t*X/
-=so c6 la

ctidm, thuOc tinh, dflc trung li nhirng tu co nghTa gdn gidng nhau,
lic
-Uigt
d6 chi

nhirng n6t ri6ng biQt cfra mQt sg vflt, dd pnan
sV vAt nay
voi sg vQt khac. c5c tir dtng dd ggi t6n su v6t tiruong co ydu ia ncu
l6n dpc di6m n6i bat d6. Ch5ng h4n, giiy trdng, mgc den, bdng den, phin
trdng c6 nghTa ld: Gi{y c6 thuQc tinh trdng, cdn mpr co thuOt tfnh dert
bdng c6 thuOc tinh dea cisn phin c6 thuQc thh trdng. Hoa hdng bqchtit
hoa hdng,c6 mdu trdng. Trdngld bach. cho n6n nguoi ta rdy thuQc tinh
tr5ng ra dd gQi t6n loii hoa niy. vi thdta co hoa h6ng bqch, hoa hdng tring.


*6rI

Anh Tft, gi6ithich cho em c6u tho niy cli! N6 n6i
tlnh c0a nhiing sU vQt nio hi anh?

dit b6i,
NAi chl ddt tnip nli ngdi 0 d6u?
NAicao b6i cd

Trdm ddng s6ng dd bi6n s6u,

tho ndy, ndi th'i
cao, ddtthi thdp, Ordn tni
sdu, slngthi nh6, Nhd a.

A, theo cdu

Bidn ch! s1ng nh6 Oidn ddu nudc cdn?

il-.:?:-::j

r::i*J
ffi^:#
il"--'*.:P.-;

il."s-#l
..

, .p

:

-.
mat
Dren

i

khe cr?a

:

mau oann

:p

il-:ffi
mt

ilm*-i
:

il-:Te#

::, cann oong

i

day thrlng


N6i
Thdcon c6u ca dao: Ddn 6ng n1ng ndi gi6ng khoi
Ddn bd s6u sdc nhucoidgg trdu,c6 nghla li gi h6 anh?

.d'

Gi6ng c6 thuQc tfnh ld s6u, coitiiu-c6
tinh ld n6ng. Ddn ingthi
n6ng ndi, ddn Da thi sdu sdc. Anh nghe n6i hinh nhu d5y cach noi

li

nguo. c

thi ph6i. Ph6i h6i mg anh thi mdi bidt.
nay thi anh dai ca BiSt Tudt b6 tay chdm com r6i! Hi hi.:
Thd anh h6i Tdo, voivd ngwi khdng

16

co chung thuOc tinh gi?

Dd chi girip. C6 chung thuQc tinhla
lon. Lon gidng nhu to. Tdo lim beitap
ndy rti rdiem sE hidul

i
ch6m

ch6p

tia

:

1

:
I

tt

-

Knan

lua

;

ii
ii

i

mem

: sit *rep

.''

cfng
r,.'''.'.',"','..'..'.".".'.

ffi,,

,N6i

ddn A

irr
...

puoi ta nofrj0in

thi ngtrita li6n tuong ddn
Noi ildn to thi nor-roi ta nohT
ddn nswi kndng t6.N6idEn
nhdthi nguoi ta nghTddn cfu
bd ti hon.

ogm oong

B. N6i ddn A

B.

N6i ddn chua,nguoi
ta nghltldn chanh. N6i

dd1-c9yth] nsuuita
nghTddn dt

j


N6iI

Ngiy xua, co nguoi dd ch0a kh6t cho qu6n lfnh dd n6i ddn
rlrng mo nghe vQy qu6n linh li6n ch6y nuoc bgt vi h9 nghT
ddn chua, mathi chua nhs d6 ma dd khat hon,

ffi

Anh Tit gi6i thfit! ChuyQn g) anh c0ng biStl Em
chi bidt noi ddn chanhthi em ch6y nuoc bgt vi
em nghTddn chua mi thdi!

+J
qang

chua

:

muot

:

nggt

thudc

:

men

i

,. ..9.Y19

,

hoa

l

nrtdc

cay

: mQt ong

l

i

l

hat

ti6u

i chanh
i duta

i giSn

nol

i

chu6t

l

l

!

chrh

hoa:

r

thOm

i

mdt

i

lrla

i

lanh

i

mia d6ng

i

kem,

,

no[9

imilahd

i

'

thd cd nhi6u su
vft clng chung mQt
thuQc tinh.
C6

ngqt nhu r6t vdo tailit
n6i nhg nhing, dE nghe. Chu
kh6ng ph6i c6i vi nggt cta
mfa ddu nh6! 05y cnl li m$t

troi

MAtthi nggt, miac0ng nggt
n6n ngudi ta hay n6i: MQtngqt
chdt rudi, nggt nhu mia tii, noi

nggt nhu rot veo Ei.

Noi

sU so s6nh th6i,

Chu|t chi ch€ khi rdng h}i
Khi mditrd ldi:cd hO miy thoml
li thuydt cLia anh Ce Tit hay vi
vui tl6o d6!

:

:


ThuQc{inh,li c6c ttic tfidm,t$nhehdt,(+niu s6c, kich thrr@.,.i)
- c0a sr,tv6t. Ngtrdi ta hayso siinh m6t,thuQc tinh xiic tfinh tieb eo
vdi nhfrng eon'viL ttd vat, s{ vat mang thuQc tinh cl6.

nhutuydt

nhuti6n

':

-:
nhu b6ng

nhu ma

''. . :'

nnucu sung

..,...... nhuvdm

nhuthan
nhrl

.. nhuc-6t ilinh

ria

.

nhrrt6isdo

'.f"...... nhtr cdi kgo
nhrl s€n

......... nhuchanh

nhuth6
,' ,,,f', ;l

.....r.t:. nhUB{t

ff

nhu mia liri

nhu lrla


Ut tdo dang mudn vidt m6t biri vin mi6u t6 vd m6t con vdt theo m6t
phtrong phSp sdng tao mdi, nhung b?n dy kh6ng bidt n6n bit ddu
mi€u ti nhuth6 nio, cdc bqn hay giup ban 5y tim ctic ctidm ndi bat c0a
m6t sd con vit mi ban dy co thd dirng cho bdi vin cia minh nh6!

ch6 mi l6ng c6 nhidu chdm kh5c
mdu xen vio

gi bidt g6y d 6 o

f&

"i

I iii::-

9/
Yf
la
\w,il

;;;;;

]:::::IT:1

";

;;,:

;;.il;;

mdo c6 bQ l6ng gdm ba miu,
thudng li den, virng vir trSng

Kk

[ -;t;: j

6@-,

V"{-e
#r
{"'

[ .saya1
jrna"

;;;;il;

f

u- thd

1

con v6t chin ngdn, m6m dii vd
vdnh, in tap, nu6i cfd ldy thit vd
m4 kdu eng 6c
.................-

frl

\#.3

\q

F4<
-{-<_t

ch6 c6 vin trdn l6ng miu vdng x6m

con vit m6 dgp vi r6ng, chdn
thdp c6 ming da girra c5c ng6n,
boigi6i, bay k6m

--rl)Q

ri\

"x

, ".fno

ao'

i,

t
",,".,!l

/'r:\

I'Yi: P
l t'.''.''l

rkr(

ce dA dugc thi gqi li gi mdi.
Lqn d6 duqc thi gqi li lW ndi.
10

gi

bidt dE

trrlng

i


Khitim hidu vd c6c con vdt, ciTit ph6t hign ra ri ciic con v6t c6 nhfing
ttidm kh6c miru tr6n l6ng, nhrrng laitlrroc aoicdc t€n kh6c nhau, cric
ban thfigoi tdn xem c6 dfng kh6ng nh€!

o

i

b5o

o

: ng\Ia

:

F

6t

o
E

F

o
o

()

zz

o
5
z
F

G

d

11


N6i@

Anh c6 Tit cdn mu6n mi6u td vd c6c lodi cd nrra. Dd cdc ban bi6t dac
didm ndi bAt cria c6c loii cd niy li gi nhe?

o
c5 nrJdc ngot, th6n trdn, ddi
v6y mdu tr5ng, hay 5n c6
I

i
I

c6

" '

i

.,

"

tr€

to,

cd nU6c ngot, thdn trdn, dii, m5t be
vd d sdt nhau, h)m dtrdi nh6 ra

.' ..'

ca oono

c5 nudc ngot da tron, ddu bet, m6p
co rdu, v6y ngr,Ic c6 nganh cfng

@re

@

c6 md, tfdu to hon, hai bdn minh c6
nhidu chdm cfen

:

'

;;'#hoaj

:

cd nrldc ngot, thdn tron,

dii, c6 nhidu
Adm den, ddu nhon, kho6, boi nhanh

| . P

r^r

gi6ng ddu ngUa, th6n ddi
i c6 nhidu ddt, cfu6i thon nh6 vi cong
I cd' bi6n ddu

i
:
r

l

thudc l6n, c6 m6 phdn
mi€ng trdn k6o diira nhuthanh ki6m

ca bidn, c6 kich

cd ngUa
dQng v6t th6n mdm d bidn, c6 c6c
tua d cfdu, c6 trii chrla chdt l6ng den
nhu muc

ca KIem

qudd mQt sddia phuong cdn dugc ggi la cii chudi, cd l6c,
c5.trdu. Nguoi ta gqi lit cd qud vi hinh ddng cfra loii q5 niy
gi6ng cdi qu6, ggi la cd chudivi hinh dang gidng qu| chudi.
99n qa b1 cd trdu li vi sao nhi, CA Tit nghT chua ra. Cac bqn
giup to nhr6l
Cd

12

'

-' . '

cii qui

i"'""',.

vi

:

i


ce Tit mudn mi6u t6 vd c6c con thri s6ng trong tr,I nhi€n, ciic ban
girip Tit tim hidu vd cdc con v6t tf6 nh6!

ir,',i, nhim

hiy


Khi ti vi Stic con vft .{y, (6:fit phii nhd ntrfing cgc
con vdt dy nhi, ciic @nnhfe cho CaTftnh6!t ".,

e

N
w
&

i

r

i

m\

\dl,
j' :.5
^::-l

'- i1

th0 ldn, cirng hg vdi hd; lQng mdu ving
hung, con dr,tc c6 bdm, tlrih drl, in thit

:r

cdc con v6t khdc
.a.................

i

r6n l6n s6ng d rUng, kh6ng c6 ngc ctec,
di chuydn bing c6ch bq trrldrh,'c6 thd

i
!

,i ngy. hoang c6 bQ l6ng mdu tr6ng xen ':
j
i te nhidu vln den
i ,:
... r !r.. i..Joi.;.r

i
I

j,;e*..........''

tnann vdi,.rdng nanh dbi thinh ngd, tai

to, Uu rdt diy
i,t'.............

:
!

"""i1'.':;:"'-",r"'i""'....

i AQng vEt thdn diri, c6 v6yr"lrhbng chatt di
chuyin blng cSch u6n th6n, bd
mit ildt

i

truou l6ng ving c6 cf6fi

s5t trdn

tr5n9

I

......i..':........\................
AQng vEt tr6ng gi6ng hubu" th6n miu I
ving nhqt c6 cl6m ndu hay,d6, cd rdt,cao :

i
i
i vidii

t.
. .... . ... . .. ... l

',4

:

thlt c5c con vQt khdc

€
r',;

""""'!-""'...

ttrri l6n, ctrng h9 v6i mdq l6ng mbu
ving hogc trSng c6 vln den, tinh drr,5n

j


N6i@

Cdn nht/ng con vdt

o

niy thi c6 ddc cfi6m thd nio c6c ban nhi?

vdt gam nhdm, thdn c6 nhidu l6ng
crrng h'inh que trdn nhon, sdng trong hang
cfQng

. ddt d ritng
dQng v6t c6 h'inh ddng gi6ng con ngudi, thich
in hoa qu6, Cfdc biCt le chu6i, leo trdo rdt gi6i

'....:......,.....

W

nhim

*W_^d

r.-\

gau

UT--J

nama
f\

i

ii

i'.11-\
q{,
))

lac cfir

dQng vdt di chuydn bing c5ch nh6y bing hai
chdn sau, con c6i c6 tui d phia trtJ6c bung cfd

dung con

vit

chdn c6 ba ng6n, da diy, c6 m6t
hoac hai silng.moc tr6n m0i, s6ng d rUng

efQng

AEroT

(d,
\rkruw
tdc kd

dong vat c6 kich thu6c l6n, du6i cQc, di lai
bing bin chdn, thrJdng trdo cdy in mdt ong,
. c6 efqc tinh ng0 d6ng

dQng vdt c6 kich thudc ldn, da diry, ddu to,
m6m r6ng, mdt nh6, tai ngSn, dn c6, thrJdng
sdng thlnh cfdn d virng s6ng, cfdm

i 00ng v6t c6 kich thudc ldn, cd diri, trrng co
i mQt hoic hai budu, nhin khdt v) nhin d6igi6i,
i thuong hay d0ng dd chd hing tr6n sa mac
:;; ;;; ;;;;;;;;;

;;;;;;;;;;

:,;;;;:;;;;

bidn tfdi miu s5c c0a da, thrtdng kdu "tSc

Ioli foso vdiciiigi? Nhdli
nhdvqcdigP Con ki6n cdng
thi to so vdi con kidn den.
Nhung con ki6n cdng thi lEi De
ti hon so vdi con voi.'Con voithl
lqib6 so v6i khhng tong. L(thuydt
cOa dOica Tit m3ch lpc gh6!

kA,,

Con fd gi6cctsngc6
thuQc tfnh
to. Ddu
n6 ciing fo. Nhwrg
mdmn6l4i rQng, mdt
l4i nh6, fai lEi ngdn.

li

15


;.. j

Ch

'
( n g min h 9i ri p Ctf Tit h h6
@c tlidm :tfia' mQt s6{rii i ch im.c6€ ba n"n h6t

i'

!
i
i
.

fffi

'

' : :i
i
I
i
i

;;;; ffi;uo.;;;;i;i,,;i,
vio
sac sd, thrJdng d0ng m6 96
cay dd b6t ki6n 5n

thdn

chim c6 kich thrldc rdt l6n, sdng d mdt
s6 vtng nhiQt ef6i, cd dai, chdn cao,

chey nhanh

chim l6ng miu denyd.trSng, cdnh cr;f :
kh6ng bi6t bay;;ch6,n.cg mdnglcdnh :
nhrr mdi chdo dirng eild boi, c6 thd tti !
j
thing minh blng haichdn

chim c6 l6ng cfu6iiClii; hinh c5i qugt,
c6 thd xod ra tr6ng nhu mria
.......

i
I

,

i.....

t....

..................

chim c6 l6ng miru

.r....r..t.......

n6r*r

ving, trdn'mi ':

mdt c6 vdnh l6ng trdng, h6t

hay

.............q...................:"...

i

gd sdng d rirng, bay gi6i, xtrong

i
i

' "' "" " :' " " "
chim c6 l6ng xanh, m6 d6 c6 thd
chrrdc ifrro. c tidng ngudi

n'6i
.............:....L_.r,.............

j

c,fng i
bdt

:

j

i chim c6 kich thu6c l6n, ctng caq m6 i
; Oai, s6ng d phUong B5c, tr( tt6ng. d i
phuong Nam
I..................
i

'16


loii vdt qu5, nhd that kh6 eff ng kh6ng

Nhi6u

niy

efd

cdc ban, me C6 Tit efe day anh dy
ban 5y hoc tot hon tfaiy, chung nrinh cirng hoc vdi c6 Tit nhe!

Cho

Ve v6 vd ve

Coive looivdt
Tr€n lung cong ggch
Lo hg nhq cuo
Nghidn rong goi muo
D0ng lo cU c6c
Thich ng6i con trot

ChuOt nhot, chuOt ddn
Don luoidgc ngong
Anh em nho nh6n
Goi ki6u toc bQn
Vcr ch6ng nho som
R6n ri keo dqn
D0ng lq onh dd

Bo cria ca Tit lai day ban dy

Hoy noi dm i
Ld con vit bOu
Hqy h6i dOu ddu
Lo con cho vQn
Hoy chong doy diQn
Lo con nh6n con

An no quoy tron
Lo cdixoy l0o
Mdm thd ro gio
Lo cqi qugt hdm

ffi

Su6t doichOm tr6
Lo ho nhq s6n
DOm thop den l6n
Lo c0 dom dom
Goi nguoi dQy som
ChU go trdng chooi

ve

ong 6
Chiem nho tom
Tdm nuoc quonh nom
Gi6ng noi tOm cd...
Looi vQt hoy quo
Bon kd tidp nho.
Vd

tcy

lodivgt - Dinh Ngoc Nhucrng

Donh hoi rdt toi
Anh em chri cho
Mqt hoy nhdn nho
Ld khi tr6n rurng
Ddng thonh hot cirng
Ve sdu muo ho

baithd niy, cfrng rdt hay cdc ban nh6!

Riu ron

KhOng thdm c6 non
Lq con ngqro sOt

R6ng phun nucyc bgc

Lo chi6c moy bom
D0ng mi6ng ndu cqm
Lo cuo lo coy
Chdng vui c0ng nhdy
Lo ch0 coo ccto
DOm ng6i d6m soo
Lo Ong coc tio

trong
ths tr6n c6 thuQc
tfnh gianh Tft?

conh khd

Lo cQu chich cho6

Hoo muo xdp xo6
Lo cO chim tri...
KO cho b6 nghe- Trdn D6ng Khoa

NhCIng sUVat

ba-i

bii

Yif thi hay quitng quqc.
Chdthi hay gdu gdu,,.,

ffi

VV\
17


ni6nl

ce

rit sip thu6c baivd

me d?y rdi ttdy, cdc ban cti thu6c chua?

,....,,.,

Con
mo c6 hoicdng
Ddu, toi khOng co bo ngong cd da,

rt

Con...,..,.,
Hoiv0y ve vdy n6 boi rdt toi.

..,,...,,

md co coi moi
Cdicd thqt ngdn, thqt doivoo ro.
Con

Con ,,,.,...,
mo c6 hoi ngd
Coi voi no cudn dd nho, dd coy.

t

,\-

(.-/ \, Con

md co conh boy (\rBoy cOng nom, bdc, d6ng, t0y t6 tuong,
,.

t

Ddng dao

Con cua hay

bb ngangcho n€n ngrri

ta hay n6i ngang nhu iua. Ngtnoi ngang
nhu cua li nguoi rdt ngang buong, uong
ngqnh, n6i khOng chiu nghe ldi, hay lirm
theo f minh.
18


Chi c6 c6u chuyQn

niy rdt hay, Ut Tdo nh6. Chi kd em

nghe, r6i
rdi em ph6i ph6n biQt cho chi chuQt
chu\t d6ngvit
ddnsvi)
chuAt fiikhitc nhau d ch6 ndo nh6l
Chi lai choi kh6 em r6i!

Me con Chuot Tui di si6u thi
ChuOt Tui di si6u thi dd muo d6 v6
ndu mOt b0o on thQt ngon cho c6 gio
dinh, Chi em ChuQt T0i c0ng doi dugc
ditheo me:

- Me oi, con

mudn dil Con cOng

mudn di o!
ChuQt TOi me d6ng vo tdn tuo_t b6
'i
tung duo, tung duo cho voo tuito trucrc
bUng minh, Ddn si€u thi, ChuOt TOi me

vo ChuQt TOi con c0ng chgn d6

dn,
ChuQt T0i con ddi on co, thit, Con bdnh

mi vo hoo qu6 thi nhdt dinh ch0ng
khOng cho me muo, ChuQt T0i me phdi
nhe nhong gi6ithich:

- Coc con o, mudn co thd kho6
monh, thOng minh, coc con cdn ph6i
on nhurng thuc on co d0 chdt dinh
duong nhu goo, thit, rou, ddu mo vo
hoo qud ddy coc con o, Th6 coc con
dinh chon cho buo on c0o gio dinh
nhung mon gi?

ddnglit..,

I.
6

o

z2
7

ChuAt
)
Chu1t fiild...
0i 6i, em kh0ng bidt
d6u!Aigirip em vdi! Mit
Dic b6 tay chdm pndy r6i
tlpi huynh Bidt Tudt oi!

Chi em ChuQt T0i dOng thonh tr6 toi:
- Ch0ng con thich on co rim co chuo,
conh cdi ndu gio vo duo hdu trong miQng,
m9 q,

- Coc con me thQt gi6i, mg s6 thudng
cho coc con th6m mOt dd choi md coc
con thich, Noo, coc con hoy chgn di r6i me
con minh con phdivd k6o bd mong ddy.
Th6 lo me con ChuOt T0i muo dugc boo
nhiOu lo d6. ChuOt TOi me bon khoqn noi:
- Nhi6u d6 quot Mong v6 tn6 noo ddy?

Chi em ChuQt

TOi

c0ng noi:

- Me dnng lo, ch0ng con d6u co t0i
dqrng mo,
Thd r6i Chuot Tui me di truoc, ChuOt Tui
con ndi buoc theo sou. Mdy me con c0ng
vui v6 trd v6 nho,

Dd anh, anh ra tay li xong hdtl ChuAt
cl6ng
chuQt chuy€n sdng d ddng, 6
hang, ch0 khdng sdng & trong nhi, trong
ling. Chupt tiilit mQt loii dQng vflr gidng

nhu con chuQt mi minh vdn nhin thdy,
nhtng th6n h'inh chdng rdt ldn, chi cti bing
cSch nh6y hai chin sau, c6 cdittiitrwcnglc

li

d6 dvng con cdn non.
19


Ba Nhd c6 m6t bAi tap li vidt biri vdn mi€u ti vd me c0a ban dy.
Ce Tit vir Ut Tdo dang girip ban dy tim cdc ti/ mi6u t6 vd me Ba Nhd
tfdy. Cdc ban cirng tham gia nh6!

)(
/\
a\
\-,2
m0i

ffi
Y3z
rdng

trdixoan

:

l(m cfdng tidn
nu cUdi

:

r^\

:

i

lrt

;

drla

j

dgc

i
i

OOCaU

15

oup

li6u

:

mang j

ydu cfi6u / thuot tha

m5it6c

trSng mudt

:
It.r

rang

ro j

: Onga j

diing

20

cli

o@
mit

^.

^

l6ng miry


Dd chudn bi ti6c sinh nh6t cho Cd Tit, hai anh em Ca Tit tla drroc
b6 me cho di cho, Ut Tdo cfang chon cdc loai qui etd bay birn ti6c.
Chting minh cirng xem UtTdo di chon cfrloc nhitng loai qu6 gi nh6!

qu6 trdn moc thinh chim, v6 miu ndu
nhat, hat den, ciri trdng, vi ngot

i;;',ia"g I
qu6 chin c6 v6 miu cf6, thit trdng, nhidu
. hqt nh6 mlu Cfen tr6ng nhr-t hqt vilng, vi
mdt, ngot diu

i.rtorn.rttrl
I

i

i

qu6 c6 gai to, trdng nhrr qu6 mit nh6, vi
ngqt, ndng vd b6o, c6 milithom rdt cf;c biCt

''i
khd

t.

qu6 c6 v6 miu d6 hoac vdng, nhi6u
mdm vd ddi, vi ngot hoi chua

dua hdu

,t

nhin

I
:1

thanh long

cnuot
mit

l

!

i

l

i

4

''1

tr-ffi
\F/

e@

M
offi!
\,,rr;

,

gai

qu6 co ndm mui, mgng nUdc, vichua hoic
nggt, Sn drfgc

drra qu6 to, v6 qu6 miru xanh vi b6ng,
thit qu6 khi chin c6 mdu cf6 hay vdng, vi
ngot m5t
...,..............
qu6 ddi hdi cong, xdp thdnh budng gdm
nhidu n6i, chin co mdu ving
qu6 trdn, c6 nhr.ta nhu s0a, khi chin mdu
tim n6u hay xanh nhat

ln

\U

I

vri srla

a
@)

G^
rw'

qu6 l6n, ngoiriv6 c6 gai, trong chfa nhidu
mf i miu vdng khi chin, vi ngot thom

qu6 trdn vd to, gdm nhidu mrii co t6p
mgng nudc, vi chua hoic ngot
ViQt Nam c6 rdt nhi6u topi qui ndi tidng rtr.rqc dit
tdn theo ving ttdt tr6ng: nhSn l6ng Hung YGn, v6i
thi6u Lr;c NgEn, viithi6u Thanh HA, bwiDoan Hing,
cam Vinh, h6ng xi6m Xu6n Dinh,...
21

:


Tirn thuOc tinltcria

qpa trong bdii sau

cac

'o4i

Cdc ban c6 bidt 5n nhidu hoa qui li rdt t6t cho stlc kho6 khong? Co m6t bai thd rdt hay
vd cdc loai qu6, c6c ban tht? tloc cirng Ut Tdo vir phdt hi6n xem cfdc ttidm ndi b6t c0a cdc

loai qu6 nay

li

gi nh6!

R6nh rdnh rong rong
Di chg muo hong

cdc logiqu6
Qud nho, qud too

Tim

Qud duo, qud xooi
Qu6 moi. qud mQn
An thi chuo chuo
Ngqt mdt crJng v0o
Ld qud du dfr
V6 xqnh ruQt d6
Lo qu6 duo hdu
Dem mong xoo ndu
Lo troisu su
Rou gh6m conh chuo

Lo qu6 dlru chuQt

Qu6
Qu6
Qu6
Qu6

22

nho
nho
nho
nho

Nhi6u mot tdm nqt
t,
LO quq no xqnn
Boc v6 qn nhonh
Lo n6ichu6ichin
Do vong nhdn thin
2

tt

.

rl

LO qUO TnrTnOm

M0i mgng nhi6u tOm

Lo-troibu6inggt
An voo thQt mot
Lo qud thonh long
Muo nhqnh cho xong
Div6 k60 t6i,

.

,

^t
D6ng
dao vd qud
a-

- Nguy€n Thi Thu!'

Qu6..

Qu6

Qu6

Qu6

c6 miu tim.
c6 vi ngot.
c6 hinh trdn.

c6 hqt.


N6ir

ce Tit con gi0p me chudn bi cdc roai b6nh

loai bSnh keo dtrdicfdy khong?

o

nfa. c6c ban c6 thich nhirng

b6nh l)m bing b6t geio ndp vd td gai lu6c
chin, giS nhuy6n, tr6n voi m6t, c6 nh6n cf6u
xanh vd ciidira, g6i bing ld chu6i kh6

"
bdnh lim bing b6t d6u xanh rang thom
tr6n v6idudng, n6n vio khu6n nh6, co miu

" :" :"'." ".': " " ".": " " " " "

i

ving ru6m

i

bdnh trdi

i

banh d(c

:

banh gdi

i bann c6 nh6n thit, midn,... bgc trong v6 b6t
',. mi ndn hinh nhrr cdi gdi, c6 ri€m, rdn ving
i

bann khoai

i.

i
i

banh cfdu xanh I

Oanfr ldm bing khoai lang, thdi m6ng trOn vdi
bQt m) hda nudc, rdn ving

i.

bdnh ndu bing bQt gao t6 hodc b6t ng6 qudy
vdi nr./dc v6i trong vi hdn the, chin cf6ng lai
tfrann t6ng nhu dric

:

bdnh

i...1_dl
I

r'

:

Ddl'lh CUOh

:

,

nanfr khric

i

bdnh lim bdng bQt gao ndp tr6n vdi 16 rau
khfc gia nh6, c6 nh6n d6 xanh v) mo, dd l6n

i
i
'

keo c6 que cdm tay, tr6 con hay dn

c6ch

mrjt

nhubdnh nuong, Uenn
gi9, bdnh r5n, bdnh tftic,,.. thi 6 d6u c0ng c6. Nhung
c6.nh0ns topi bdnh thi chi phd ui6n 6h0t s6 dii
phu.o1g, c6 nh0ng toEi toqi b6nh thi chic6
6 mQt

'W
,sl,

BSnh [, b6nh it, bdnh xdo,... c6 nhi6u 6 mi6n wam;\
bdnh khtic, bdnh gai, banh cdm,... thi lai c6 nhi6u 6 L_
mi6n BEc. Biinh dQu xanh thi chic6 6 H6i Duono

.

(

n,

\f w
L
f

cdn c6 bdnh gai Ninh
Giang, bdnh gdc eudn
G6i, bdnh cfa KA Set,...ddyt

,/

'--.J-)

bing

':
:

O*jaii\ 'Hi''! 0 Hai Duons \

C6 nh&ng to6i bdnh

\
)
h

lim bing gao t6, trdng m6ng, hdp chin 'l
gyrdn lai, thrJdng c6 nh6n thit vi hinh mo ,

ffi
23


Mo td cac loei btinh
tronS bar s&rl
thich in b6nh kh6ng? Ba Nho cring rdt thich 5n biinh nhr,tng co nhirng loai biinh
kh6ng ph6i lric nio Ba Nho cung duoc 5n d6u. Cdc ban kh6ng tin sao? Hay doc bai thd

Cdc ban

niy xem!

Ve v6 vd ve
Nghe ve k6 chuyQn
V6 coc looi bqnh
Mq be dugc on
Bdnh gidy,bdnh chrmg
86 on ngoy Tdt
Bonh t6. bonh n6p
Be dn hong ngqy
Bdnh cdm su s6
O 16 qn h6i

Bonh nLrgng, bonh d6o
Ngoy tdt Trung thu
Bonh cu6n, bonh gio
86 on budisong
Bonh tOm, bonh rdn
An l0c dichoi

Noo coc bgn oi
Nghe ve kd chuy6n,
Vd cdc

toai bdnh

- Trinh Hodi Huong

B6nh kgo rdt ngon, nhr-ng ndu 5n nhidu qu6 thi dE bi
b6o phi cl5y, mi bEn niro ludi khdng cl6nh r5ng li cilng
OE Oi sau r5ng l5ml Vi vfly, cdc b?n nh6 dn di6u db vi ph6i
ddnh r5ng vio budi tdi trudc khi di ngi vi Uudi s5ng mdi
khi thuc dQy nhe!

W1^-T
).:r
z?rl-J\
l?
/ra
*frJfi \ /*rw
/,1

tt\il:R#

Bdnh

Bdnh chung cfr.tgc

in trong ba ng)yTdt.

Bdnh chung c6 hinh vu6ng.
Bdnh chrrng clugc ldm tu gao n6p, cf6,
thit lon udp ti6u, mu6i.
BSnh chung c6 mdu xanh.

C5c ben co bidt lim thd nbo dd c6 chiSc bdnh chung
xanh khOng? Nhi CA Tit c6 mQt mgo hay l5ml Dirng
la ri6ng gid nh6, v5t ldy nudc, rdinhuQm vio gpo, Ldm

nhuthdb6nh xanh r6n, dgp m5t,5n ngon vi thom l5m,
lai l5u bi thiu mdc n&a. Tdt nby c6c bgn thri mdch bd me

ldm nhdl
24