BÀI 9:
1
BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ-GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC
1. Biểu thức hữu tỉ
Quan sát các biểu thức sau:
2
0, - ,
5
1
7, 2x 5x ,
3
2x
2
1
4x +
, 1-x
3
x+3
x2 1
2
(6x + 1)(x - 2),
x
3x 1
2
,
2
BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ-GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC
2. Biến đổi một biểu thức hữu tỷ thành một phân thức
1
x thành một phân thức:
Ví dụ 1: Biến đổi biểu thức A
1
x
x
1
?1
2
x 1
B
2x
1 2
x 1
1
Biến đổi biểu thức
thành một phân thức
3
BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ-GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC
2. Biến đổi một biểu thức hữu tỷ thành một phân thức
Bài 46bsgk tr57:
Biến đổi mỗi biểu thức
2
thành một
xphân
1 thức đại số:
x2 2
1 2
x 1
1
4
BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ-GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC
3. Giá trị của phân thức
3x 9
Ví dụ 2: Cho phân thức: x(x 3)
a) Tìm điều kiện của x để giá trị của phân thức được xác định.
b) Tính giá trị của phân thức tại x = 2004.
5
BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ-GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC
3. Giá trị của phân thức
? 2 Cho phân thức:
x 1
x2 x
a) Tìm điều kiện của x để giá trị của phân thức được xác định.
b) Tính giá trị của phân thức tại x = 1000 000 và tại x = - 1.
6
BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ-GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC
Bài 48 SGK
x 2 4x 4
Cho phân thức:
x2
a) Với điều kiện nào của x thì giá trị của phân thức được xác định.
Giá trị phân thức được xác định khi x + 2 khác 0 hay x khác -2.
b) Rút gọn phân thức.
x 2 4x 4 (x 2) 2
x2
x2
x2
c) Tìm giá trị của x để giá trị của phân thức bằng 1.
x + 2 = 1 => x = - 1 (TMĐK)
Với x = - 1 thì giá trị của phân thức bằng 1.
d) Có giá trị nào của x để giá trị của phân thức bằng 0 hay không?
x + 2 = 0 x = - 2 (Không TMĐK). Vậy không có giá trị
nào của x để phân thức bằng 0.
7
BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ-GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC
Bài tập:
� 2 1 �� 2 1 �
Cho �
x 2 ��
: x 2 � a.
� x �� x �
� 4 1 �� 4 1 �
x 4 ��
: x 4�
Tính giá trị của biểu thức: M �
� x �� x �
Giải:
Trước hết ta tính x4 theo a. Ta có:
a 1
� 2 1 �� 2 1 � x 4 1
4
: x 2 � 4
a�x
(do a khác 1).
�x 2 ��
1 a
� x �� x � x 1
2a
Thay vào M và rút gọn M ta được: M 2
a 1
8
Hướng dẫn về nhà
* Học bài.
* BTVN: 50 – 56 (SGK – 58; 59)
08/08/19
Trường THCS Nguyễn Hàm Ninh
9