Các nhân tố ảnh hưởng đến hệ thống kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương: luận văn thạc sĩ

TRƯ

C

P A T Ị

C

UYỀ TRA

CÁC
 TỐ Ả
ƯỞ
Ế
Ệ
T Ố
K ỂM SOÁT Ộ BỘ T CÁC
DOA
ỆP XÂY DỰ
TRÊ
ỊA BÀ TỈ
BÌ
DƯƠ

UẬ VĂ T

C SĨ KẾ TOÁ

ình ương, năm 2017

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LẠC HỒNG

PHAN THỊ HUYỀN TRANG

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HỆ
THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI CÁC
DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG TRÊN
ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƯƠNG
CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN
MÃ SỐ:60340301

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. PHẠM NGỌC TOÀN

Bình Dương, năm 2017


LỜI CẢM ƠN

Tôi xin gửi đến quý Thầy Cô ở khoa Kế toán; Phòng Quản lý khoa học và Đào
tạo sau đại học – Trường Đại học Lạc Hồng; tất cả quý Thầy Cô đã cùng với tri thức
và tâm huyết của mình để truyền đạt vốn kiến thức quý báu và tạo mọi điều kiện thuận
lợi cho chúng tôi trong suốt thời gian học tập tại trường.
Tôi chân thành cảm ơn TS. Phạm Ngọc Toàn đã tận tâm hướng dẫn tôi trong
suốt thời gian thực hiện đề tài luận văn. Nếu không có những lời hướng dẫn tận tình
của thầy thì tôi rất khó hoàn thiện được luận văn này.
Mặc dù, tôi đã cố gắng rất nhiều trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện

luận văn. Nhưng do hạn chế về mặt thời gian cùng với việc thiếu kinh nghiệm trong
nghiên cứu nên đề tài luận văn chắc chắn còn nhiều hạn chế và thiếu sót. Tôi rất mong
nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của quý Thầy Cô để luận văn của tôi được
hoàn thiện hơn nữa.
Bình Dương, Ngày 27 tháng 10 năm 2017
HỌC VIÊN THỰC HIỆN LUẬN VĂN

PHAN THỊ HUYỀN TRANG


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài luận văn “Các nhân tố ảnh hưởng đến hệ thống kiểm
soát nội bộ tại các doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương” là công
trình của việc học tập và nghiên cứu thật sự nghiêm túc của bản thân.Những kết quả
nêu ra trong nghiên cứu này là trung thực và chưa từng được công bố trước đây. Các
số liệu trong luận văn nghiên cứu có nguồn gốc rõ ràng, được tổng hợp từ những
nguồn thông tin đáng tin cậy.

Bình Dương,Ngày 27 tháng 10 năm 2017
HỌC VIÊN THỰC HIỆN LUẬN VĂN

PHAN THỊ HUYỀN TRANG


TÓM TẮT LUẬN VĂN
Kiểm soát nội bộ là một trong những mối quan tâm của doanh nghiệp trong đó
cũng bao gồm các doanh nghiệp xây dựng nói chung và các công ty xây dựng tại Bình
Dương nói riêng, vì nó là một bộ phận chủ yếu giúp nhà quản lý thực hiện chức năng
kiểm soát trong quá trình quản lý và điều hành doanh nghiệp. Bất cứ doanh nghiệp
nào cũng cần đến chức năng kiểm soát, hoạt động của doanh nghiệp càng phát triển

thì việc kiểm soát nội bộ càng trở nên quan trọng. Đề tài nghiên cứu về “Các nhân tố
ảnh hưởng đến hệ thống kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn
tỉnh Bình Dương” được thực hiện nhằm đánh giá sự tác động của các yếu tố ảnh
hưởng đến hệ thống kiểm soát nội bộ nhằm đưa ra các giải pháp hoàn thiệt hệ thống
kiểm soát nội bộ của các doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
Tổng hợp các lý luận, thừa kế kết quả từ các nghiên cứu trước đây có liên quan
trực tiếp và gián tiếp đến đề tài, tác giả bước đầu hình thành nên các thang đo lựa
chọn các nhân tố tác động đến hệ thống kiểm soát nội bộ gồm 06 nhân tố: Môi trường
kiểm soát, Đánh giá rủi ro, Hoạt động kiểm soát, Thông tin truyền thông, Giám sát
và công nghệ thông tin. Trong 6 nhân tố ảnh hưởng hệ thống kiểm soát nội bộ thì
nhân tố Môi trường kiểm soát ảnh hưởng mạnh nhất đến hệ thống kiểm soát nội bộ
với Beta = 0,482; nhân tố Đánh giá rủi ro ảnh hưởng mạnh thứ hai với hệ số Beta =
0.227; nhân tố Công nghệ thông tin ảnh hưởng mạnh thứ ba với hệ số Beta = 0.163;
nhân tố tiếp theo Thông tin và truyền thông ảnh hưởng thứ tư với hệ số Beta = 0.145;
nhân tố Hoạt động kiểm soát ảnh hưởng thấp với hệ số Beta = 0,086, nhân tố Giám
sát ảnh hưởng thấp nhất với hệ số Beta = 0,029.
Từ kết quả nghiên cứu trên, tác giả đã đề xuất một số kiến nghị có tác động trực tiếp
đến các nhân tố nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ của các doanh nghiệp
xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Tuy nhiên, nghiên cứu này chỉ thực hiện ở
một nhóm mẫu, chưa đại diện hết cho tất cả các các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh,
ngoài ra còn nhiều hạn chế về thời gian, số lượng mẫu nhỏ nên hạn chế tính tổng
quát cao của đề tài.


MỤC LỤC
BÌA NGOÀI
BÌA TRONG
LỜI CẢM ƠN
LỜI CAM ĐOAN
TÓM TẮT LUẬN VĂN

MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC HÌNH VẼ
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................ 2
3. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................. 2
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 3
5. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................... 3
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn ........................................................... 3
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG CÁC CÔNG TY XÂY DỰNG
..................................................................................................................................... 5
1.1. Các nghiên cứu công bố ở nước ngoài ................................................................. 5
1.2. Các nghiên cứu công bố trong nước .................................................................... 7
1.3. Một số nhận xét về các công trình nghiên cứu .................................................... 9
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1.......................................................................................... 10
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG CÁC CÔNG TY XÂY DỰNG .. 11
2.1. Một số vấn đề chung về hệ thống kiểm soát nội bộ trong các công ty xây dựng
................................................................................................................................... 11
2.1.1. Khái niệm thống kiểm soát nội bộ .................................................................. 11
2.1.2. Sự hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ ................................................... 15
2.1.3 Vai trò và trách nhiệm của các đối tượng có liên quan đến kiểm soát nội bộ . 16
2.1.4 Hạn chế tìm tàng của kiểm soát nội bộ ........................................................... 17


2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến hệ thống KSNB .................................................... 19
2.2.1. Môi trường kiểm soát ...................................................................................... 20

2.2.2. Đánh giá rủi ro ............................................................................................... 20
2.2.3. Hoạt động kiểm soát........................................................................................ 21
2.2.4. Thông tin và truyền thông ............................................................................... 22
2.2.5. Giám sát .......................................................................................................... 22
2.2.6 Công nghệ thông tin ......................................................................................... 23
2.3 Đặc điểm của hệ thống kiếm soát nội bộ trong doanh nghiệp xây dựng ............ 25
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2......................................................................................... 26
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................. 28
3.1 Thiết kế nghiên cứu ............................................................................................ 28
3.1.1Nghiên cứu định tính ......................................................................................... 29
3.1.1.1Thiết kế nghiên cứu định................................................................................ 29
3.1.1.2Kết quả nghiên cứu định tính ........................................................................ 30
3.2 Xây dựng thang đo và mã hóa dữliệu ................................................................. 30
3.3 Nghiên cứu định lượng........................................................................................ 35
3.3.1 Thiết lập bảng câu hỏi (phụ lục) ..................................................................... 35
3.3.2 Thu thập dữ liệu và phương pháp lấy mẫu ...................................................... 35
3.3.3 Phương pháp phân tích dữ liệu nghiên cứu ..................................................... 36
3.3.3.1 Phương pháp thống kê mô tả ........................................................................ 36
3.3.3.2 Kiểm định Cronbach Alpha ......................................................................... 37
3.3.3.3 Phương pháp phân tích nhân tố(EFA) ......................................................... 38
3.3.3.4 Phân tích tương quan(Pearson) .................................................................... 39
3.3.3.5 Phân tích hồi quy(RA) ................................................................................. 39
3.3.3.6 Các hệ số cần quan tâm trong mô hình hồi quy ............................................ 39
3.4 Xây dựng mô hình nghiên cứu ........................................................................... 41
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3.......................................................................................... 41
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................. 43
4.1 Giới thiệu tổng quát tình hình các công ty xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương
................................................................................................................................... 43
4.2 Kết quả Thống kê mô tả ...................................................................................... 45
4.3. Phân tích và đánh giá độ tin cậy của thang đo .................................................. 47

4.3.1.Đánh giá độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach's alpha ............................. 48
4.3.1.1. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Môi trường
kiểm soát” ................................................................................................................. 49
4.3.1.2. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Đánh giá rủi
ro” .............................................................................................................................. 50
4.3.1.3. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Hoạt động kiểm
soát” .......................................................................................................................... 51
4.3.1.4. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Thông tin và
truyền thông” ............................................................................................................. 53
4.3.1.5. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Giám sát” .. 53
4.3.1.6. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Công nghệ
thông tin” ................................................................................................................... 54
4.3.1.7. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “hệ thống
KSNB” ...................................................................................................................... 55
4.3.2.Phân tích nhân tố khám phá EFA ..................................................................... 57
4.3.2.1.Phân tích khám phá EFA cho biến độc lập ................................................... 57
4.3.2.2. Phân tích khám phá EFA cho biến phụ thuộc “hệ thống KSNB” ................ 61
4.4. Phân tích tương quan Pearson: ........................................................................... 62
4.5.Phân tích hồi quy ................................................................................................. 63
4.5.1.Phương trình hồi quy tuyến tính ...................................................................... 63
4.5.2. Kiểm định các giả thiết cần thiết trong mô hình phân tích hồi quy ................ 67
4.5.2.1. Kiểm định giả thuyết về ý nghĩa của các hệ số hồi quy. .............................. 67
4.5.2.2. Kiểm định giả thuyết về phương sai của sai số không đổi .......................... 68
4.5.2.3. Kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến ........................................................... 69
4.5.2.4. Kiểm định về phân phối chuẩn của phần dư ................................................ 70
4.5.2.5. Kiểm định về tính độc lập của phần dư ....................................................... 70
4.6. Kiểm tra các giả định mô hình hồi quy bội ........................................................ 71
4.6.1.Kiểm định giả định phương sai của sai số (phần dư) không đổi ...................... 71

4.6.2.Kiểm tra giả định các phần dư có phân phối chuẩn ......................................... 72
4.7 Bàn luận kết quả nghiên cứu ............................................................................... 74
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4 ......................................................................................... 76
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................... 77


5.1. Kết luận ............................................................................................................. 77
5.2. Giải pháp hoàn thiện hệ thống KSNB trong các công ty xây dựng
trên địa bàn tỉnh Bình Dương ................................................................................... 78
5.2.1. Môi trường kiểm soát ...................................................................................... 78
5.2.2. Đánh giá rủi ro ................................................................................................ 80
5.2.3. Hoạt động kiểm ............................................................................................... 81
5.2.4. Thông tin và truyền thông ............................................................................... 83
5.2.5. Giám sát .......................................................................................................... 84
5.2.6 Công nghệ thông tin ......................................................................................... 89
5.3 Các kiến nghị hỗ trợ ............................................................................................ 90
5.3.1 Về phía Nhà nước ........................................................................................... 90
5.3.2 Về phía hội nghề nghiệp .................................................................................. 90
5.4. Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo ................................... 91
KẾT LUẬN CHƯƠNG 5 ......................................................................................... 92
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
AICPA

: American Institute of Certified Public Accountants - Hiệp hội
Kếtoán viên công chứng Hoa Kỳ.

BCTC

: Báo cáo tài chính.

CNTT

: Công nghệ thông tin.

COBIT

: Control Objectives for Infomation and Related Technology – Các
mục tiêu kiểm soát trong công nghệ thông tin và các lĩnh vực có
liênquan.

COSO

: Committee of Sponsoring Organizations of the
TreadwayCommission - Ủy ban chống gian lận báo cáo tài chính.

HTKSNB

: Hệ thống kiểm soát nội bộ.

KSNB

: Kiểm soát nội bộ.


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................................. 2
3. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................... 2
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 3
5. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................................... 3
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn ....................................................... 3
7. Kết cấu của luận văn ............................................................................................. 4
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU .................................... 5
1.1. Các nghiên cứu công bố ở nƣớc ngoài .............................................................. 5
1.2. Các nghiên cứu công bố trong nƣớc ................................................................. 7
1.3. Một số nhận xét về các công trình nghiên cứu ................................................ 9
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................ 10
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN
HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG CÁC CÔNG TY XÂY DỰNG .. 11
2.1. Một số vấn đề chung về hệ thống kiểm soát nội bộ ....................................... 11
2.1.1. Khái niệm thống kiểm soát nội bộ ............................................................... 11
2.1.2. Sự hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ ................................................ 15
2.1.3 Vai trò và trách nhiệm của các đối tƣợng có liên quan đến kiểm soát nội bộ
................................................................................................................................... 15
2.1.4 Hạn chế tìm tàng của kiểm soát nội bộ ........................................................ 16
2.2. Các nhân tố ảnh hƣởng đến hệ thống KSNB................................................. 19
2.2.1. Môi trƣờng kiểm soát.................................................................................... 19
2.2.2. Đánh giá rủi ro .............................................................................................. 20
2.2.3. Hoạt động kiểm soát...................................................................................... 20
2.2.4. Thông tin và truyền thông ............................................................................ 21
2.2.5. Giám sát ......................................................................................................... 22
2.2.6 Công nghệ thông tin ....................................................................................... 22
2.3 Đặc điểm của doanh nghiệp xây dựng ảnh hƣởng đến hệ thống kiếm soát
nội bộ ........................................................................................................................ 24

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................26
CHƢƠNG 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................27
3.1 Thiết kế nghiên cứu ...........................................................................................27
3.1.1 Nghiên cứu định tính ......................................................................................28
3.1.1.1Thiết kế nghiên cứu định tính .....................................................................28
3.1.1.2 Kết quả nghiên cứu định tính .....................................................................29
3.2 Xây dựng thang đo và mã hóa dữ liệu .............................................................29
3.3 Nghiên cứu định lƣợng......................................................................................34
3.3.1 Thiết lập bảng câu hỏi (phụ lục 04) ..............................................................34
3.3.2 Thu thập dữ liệu và phƣơng pháp lấy mẫu..................................................34
3.3.3 Phƣơng pháp phân tích dữ liệu nghiên cứu .................................................35
3.3.3.1 Phƣơng pháp thống kê mô tả .....................................................................35
3.3.3.2 Kiểm định Cronbach Alpha .......................................................................35
3.3.3.3 Phƣơng pháp phân tích nhân tố (EFA):....................................................36
3.3.3.4 Phân tích tƣơng quan (Pearson) ................................................................37
3.3.3.5 Phân tích hồi quy (RA) ...............................................................................38
3.3.3.6 Các hệ số cần quan tâm trong mô hình hồi quy:......................................38
3.4 Xây dựng mô hình nghiên cứu .........................................................................39
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ........................................................................................40
CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..............................................................41
4.1 Giới thiệu tổng quát tình hình các công ty xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình
Dƣơng .......................................................................................................................41
4.2 Kết quả Thống kê mô tả ...................................................................................42
4.3. Phân tích và đánh giá độ tin cậy của thang đo: .............................................45
4.3.1. Đánh giá độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach's alpha: ....................45
4.3.1.1. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Môi
trƣờng kiểm soát” ....................................................................................................46
4.3.1.2. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Đánh giá
rủi ro” .......................................................................................................................47

4.3.1.3. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Hoạt
động kiểm soát” .......................................................................................................47


4.3.1.4. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Thông
tin và truyền thông” ................................................................................................ 49
4.3.1.5. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Giám
sát” ............................................................................................................................ 49
4.3.1.6. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Công
nghệ thông tin” ........................................................................................................ 50
4.3.1.7. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo biến “Hệ thống
KSNB” ...................................................................................................................... 51
4.3.2. Phân tích nhân tố khám phá EFA ............................................................... 52
4.3.2.1. Phân tích khám phá EFA cho biến độc lập ............................................. 52
4.3.2.2. Phân tích khám phá EFA cho biến phụ thuộc “hệ thống KSNB” ......... 56
4.4Phân tích tƣơng quan Pearson: ........................................................................ 56
4.5. Phân tích hồi quy .............................................................................................. 58
4.5.1. Phƣơng trình hồi quy tuyến tính ................................................................. 58
4.5.2Kiểm định các giả thiết cần thiết trong mô hình phân tích hồi quy ........... 62
4.5.2.1. Kiểm định giả thuyết về ý nghĩa của các hệ số hồi quy. ......................... 62
4.5.2.2. Kiểm định giả thuyết về phƣơng sai của sai số không đổi ..................... 62
4.5.2.3. Kiểm định hiện tƣợng đa cộng tuyến ....................................................... 64
4.5.2.4. Kiểm định về phân phối chuẩn của phần dƣ ........................................... 64
4.5.2.5. Kiểm định về tính độc lập của phần dƣ ................................................... 65
4.6. Kiểm tra các giả định mô hình hồi quy bội ................................................... 65
4.6.1. Kiểm định giả định phƣơng sai của sai số (phần dƣ) không đổi .............. 66
4.6.2. Kiểm tra giả định các phần dƣ có phân phối chuẩn .................................. 66
4.7 Bàn luận kết quả nghiên cứu............................................................................ 68
KẾT LUẬN CHƢƠNG 4 ........................................................................................ 69
CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................... 71

5.1. Kết luận ............................................................................................................. 71
5.2. Giải pháp hoàn thiện hệ thống KSNB trong các công ty xây dựng trên địa
bàn tỉnh Bình Dƣơng .............................................................................................. 72
5.2.1. Môi trƣờng kiểm soát.................................................................................... 72
5.2.2. Đánh giá rủi ro .............................................................................................. 74
5.2.3 Công nghệ thông tin ....................................................................................... 75


5.2.4. Thông tin và truyền thông ............................................................................77
5.2.5 Hoạt động kiểm soát .......................................................................................77
5.2.6. Giám sát..........................................................................................................83
5.3 Các kiến nghị hỗ trợ ..........................................................................................84
5.3.1 Về phía Nhà nƣớc ...........................................................................................84
5.3.2 Về phía hội nghề nghiệp.................................................................................84
5.4. Hạn chế của nghiên cứu và hƣớng nghiên cứu tiếp theo ..............................85
KẾT LUẬN CHƢƠNG 5 ........................................................................................86


1

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Khi nền kinh tế trong nước hòa nhập và phát triển cùng với nền kinh tế thế
giới bên cạnh những lợi ích, cơ hội mà hội nhập kinh tế quốc tế mang lại thì các
doanh nghiệp (DN) trong nước còn phải đối mặt với nhiều rủi ro, yêu cầu và thách
thức mới. Đặc biệt, với tình hình kinh doanh biến động như hiện nay trong khi quy
mô vốn ở các DN ngày càng mở rộng đi đôi với quyền quản lý điều hành tách rời
quyền sở hữu vốn. Tuy nhiên, các phương pháp quản lý tại các DN còn nhiều hạn
chế, các DN nhỏ quản lý theo kiểu gia đình còn các DN lớn lại phân quyền cho cấp
dưới nhưng thiếu sự kiểm tra đầy đủ. Chính vì vậy đòi hỏi phải có hệ thống kiểm

tra, kiểm soát đảm bảo DN hoạt động hiệu quả, tuân thủ đầy đủ các quy định và
pháp luật nhà nước, cung cấp thông tin trên báo cáo tài chính trung thực và đáng tin
cậy. Do đó, vai trò của hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) trong DN ngày càng trở
nên quan trọng bởi vì KSNB là công cụ quản lý, giúp ngăn ngừa và phát hiện các
yếu kém và sai phạm, giảm thiểu tổn thất, nâng cao hiệu quả giúp DN đạt được các
mục tiêu đặt ra.
Bình Dương là tỉnh thuộc vùng Đông Nam Bộ Việt Nam, tỉnh lỵ của Bình
Dương hiện nay là thành phố Thủ Dầu Một, cách trung tâm Thành phố Hồ Chí
Minh 30 km theo đường Quốc lộ 13, là nơi có tốc độ phát triển tương đối nhanh với
nhiều doanh nghiệp xây dựng có tiềm lực kinh tế và là bộ phận đóng góp cao vào
sản lượng GDP của tỉnh. Theo số liệu thống kê cho thấy, hiện nay các doanh nghiệp
xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương chiếm một vị trí rất quan trọng và là một bộ
phận không thể thiếu trong nền kinh tế. Đại đa số các doanh nghiệp xây dựng thuộc
loại hình doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhưng các doanh nghiệp này chưa hoặc ít quan
tâm đến việc xây dựng một hệ thống kiểm soát nội bộ hữu hiệu và hiệu quả. Vì vậy,
hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ trong các doanh nghiệp Việt Nam nói chung
và trong các doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương nói riêng sẽ
mang lại nhiều thuận lợi cho các doanh nghiệp trong quá trình hoạt động, trong việc
kiểm soát và bảo vệ thông tin của doanh nghiệp mình.


2

Trên thực tế có nhiều đề tài nghiên cứu về hệ thống kiểm soát nội bộ ở nhiều
khía cạnh, góc độ khác nhau nhưng chưa có đề tài nào nghiên cứu sâu về hệ thống
kiểm soát nội bộ bên lĩnh vực xây dựng tại tỉnh Bình Dương. Nhận thức tầm quan
trọng của hệ thống KSNB trong DN cũng như vai trò của ngành xây dựng tại Tỉnh
Bình Dương. Tác giả đã chọn đề tài: “Các nhân tố ảnh hưởng đến hệ thống kiểm
soát nội bộ tại các doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương” làm
luận văn thạc sĩ nhằm làm rõ lý luận và thực tiễn để đề xuất các kiến nghị phù hợp

trong điều kiện hiện nay.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu tổng quát: Trên cơ sở lý thuyết nền tảng về hệ thống
kiểm soát nội bộ của báo cáo COSO với thực tế kiểm soát nội bộ tại các doanh
nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương để đưa ra một số kiến nghị nhằm
hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh
Bình Dương.
Mục tiêu cụ thể:
-

Xác định các nhân tố tác động đến hệ thống kiểm soát nội bộ trong các công
ty xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương.

-

Đo lường mức độ tác động của các nhân tố đến hệ thống kiểm soát nội bộ
trong các công ty xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương.

-

Đề xuất các kiến nghị nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ trong các
công ty xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương.

3. Câu hỏi nghiên cứu
Để đạt được các mục tiêu nghiên cứu, nghiên cứu cần trả lời được các câu
hỏi sau:
-

Các nhân tố nào ảnh hưởng đến hệ thống kiểm soát nội bộ?

-

Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đó đến hệ thống kiểm soát nội bộ các
công ty xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương?

-

Làm thế nào để hoàn thiện hệ thống kiểm soát nộị bộ trong các công ty xây
dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương?

-


3

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: đề tài này tập trung nghiên cứu các nhân tố ảnh
hưởng đến hệ thống kiểm soát nội bộ trong các doanh nghiệp xây dựng tỉnh Bình
Dương.
Phạm vi nghiên cứu
+ Không gian nghiên cứu: là các doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh
Bình Dương.
+ Thời gian nghiên cứu: đề tài thực hiện nghiên cứu vào năm 2017.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện theo phương pháp hỗn hợp trong đó có sự kết
hợp giữa phương pháp nghiên cứu định tính và phương pháp nghiên cứu định
lượng.
- Phương pháp định tính: Tổng kết các lý thuyết có liên quan, xây dựng dàn
bài thảo luận và tiến hành các cuộc thảo luận tay đôi (phỏng vấn các chuyên gia có
liên quan đến vấn đề nghiên cứu), phân tích dữ liệu định tính, từ đó đưa ra giả

thuyết nghiên cứu. Những giả thuyết được xây dựng trong phần này sẽ được kiểm
định bằng nghiên cứu thực nghiệm trong tương lai.
- Phương pháp định lượng: Dựa vào các lý thuyết và những nghiên cứu trước
đây để đưa ra các giả thuyết nghiên cứu, xây dựng mô hình nghiên cứu. Từ đó xây
dựng thang đo, bảng câu hỏi, thu thập dữ liệu. Dữ liệu thu thập được sẽ được xử lý,
phân tích bởi phần mềm thống kê SPSS.
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn
Luận văn nghiên cứu góp phần làm rõ lý luận hệ thống KSNB tại các công ty
xây dựng. Thông qua nghiên cứu thực tế hệ thống KSNB hiện tại, xác định được
nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến hệ thống KSNB tại các công ty xây dựng tỉnh
Bình Dương. Từ đó đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện hệ thống KSNB tại
các công ty xây dựng tỉnh Bình Dương.


4

7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận chung, luận văn nghiên cứu gồm 5 chương:
Chương 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu
Chương 2: Cơ sở lý thuyết về các nhân tố ảnh hưởng đến hệ thống kiểm soát nội bộ
trong các công ty xây dưng.
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu
Chương 4: Kết quả nghiên cứu
Chương 5: Kết luận và kiến nghị


5

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Đã có rất nhiều nghiên cứu về hệ thống KSNB, tính hữu hiệu của hệ thống

KSNB cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả của hệ thống KSNB được các
tác giả trong và ngoài nước thực hiện nghiên cứu. Dưới đây tác giả trình bày một số
nghiên cứu về hệ thống kiểm soát nội bộ tiêu biểu như sau:
1.1. Các nghiên cứu công bố ở nƣớc ngoài
Nghiên cứu của Jokipii và Annukka (2010) “Determinants and consequences
of internal control in firms: a contingency theory based analysis, Journal of
Management & Governance”, nghiên cứu này tiến hành ở 741 công ty lớn và vừa ở
Phần Lan. Tác giả đã đưa vào mô hình nghiên cứu bốn yếu tố: chiến lược, cấu trúc,
cơ cấu tổ chức, sự không chắc chắn của môi trường tác động cơ cấu hệ thống kiểm
soát nội bộ: Môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin
và truyền thông, giám sát. Nghiên cứu sử dụng phương pháp thống kê mô tả, đánh
giá độ tin cậy và phân tích nhân tố bằng SPSS. Kết quả nghiên cứu cho thấy chiến
lược và sự không chắc chắn của môi trường ảnh hưởng trọng yếu đến cơ cấu hệ
thống kiểm soát nội bộ, cấu trúc và cơ cấu tổ chức ảnh hưởng không trọng yếu đến
cơ cấu hệ thống kiểm soát nội bộ. Sau đó, tác giả đánh giá hiệu quả của hệ thống
kiểm soát nội bộ dựa vào ba yếu tố: tính hữu hiệu và hiệu quả hoạt động, độ tin cậy
của thông tin tài chính, sự tuân thủ pháp luật và các quy định. Kết quả nghiên cứu
chỉ ra rằng hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ phụ thuộc vào cấu trúc của hệ
thống kiểm soát nội bộ ngoại trừ các công ty có quy mô nhỏ.
Năm 2012 tác giả Linval Frazer đã thực hiện nghiên cứu “The Effect Of
Internal Control On The Operating Activities Of Small Restaurants”, mục đích của
nghiên cứu này là để xác định nhận thức của quản lý nhà hàng về hệ thống KSNB
và bảo vệ tài sản, sự phân công nhiệm vụ, và xác minh nghiệp vụ. Hai trăm bảy
mươi nhà hàng đã được lựa chọn nghiên cứu. Kết quả chỉ ra rằng phần lớn các hệ
thống KSNB các nhà hàng là không đủ so với khuôn mẫu KSNB tích hợp của Ủy
ban Bảo trợ Tổ chức Ủy ban Treadway (COSO). Các kết quả của nghiên cứu này có


6

tiềm năng cho sự thay đổi xã hội như có thể tăng sự tuân thủ quy định của chính
phủ, và cải thiện BCTC và hoạt động kinh doanh của nhà hàng.
Năm 2012 Mongkolsamai, Varipin, Usshawanitchakit, Phapruke đã thực
hiện nghiên cứu “Impacts of internal control strategy on efficiency operation of
organization of Thai listed firms” khảo sát trên một trăm hai mươi công ty niêm yết
tại Thái Lan. Kết qủa cho thấy môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, thông tin và
truyền thông có tác động tích cực đáng kể đến hiệu quả hoạt động của tổ chức. Hơn
nữa, tầm nhìn điều hành minh bạch, kiến thức của nhân viên, đa dạng giao dịch kinh
doanh, và người tham gia cũng có một tác động tích cực vào chiến lược KSNB.
Năm 2013 Tác giả Anthony Wood, Natalya Brathwaite và các cộng sự đã
thực hiện nghiên cứu “Internal Controls in the Retail Sector: A Case Study of a
Leading Supermarket in Barbados”. Mục đích nghiên cứu là để kiểm tra tính đầy
đủ, phát hiện và phòng ngừa gian lận của KSNB tại một siêu thị hàng đầu ở
Barbadian có liên quan đến hoạt động tiền mặt của công ty. Bằng phương pháp thu
thập thông tin thông qua Bảng câu hỏi, được thực hiện bởi kế toán trưởng vào tháng
03/2012. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng các thủ tục KSNB được sử dụng trong
kinh doanh có hiệu quả trong việc bảo vệ tiền mặt, việc phát hiện và ngăn chặn gian
lận của nhân viên. Tuy nhiên, trong tương lai Siêu thị cần tăng cường các hệ thống
KSNB với cơ chế và một chương trình hỗ trợ nhân viên. Hơn nữa, quyết định của
DN để thưởng cho nhân viên có đạo đức của mình để thúc đẩy tinh thần của người
lao động và mang đến lòng trung thành lớn hơn. Tuy nhiên bài nghiên cứu chỉ
nghiên cứu trong hoạt động tiền mặt công ty chưa nghiên cứu được hết các hoạt
động như hàng hóa, tài sản…
Năm 2016, tác giả Ho Tuan Vu đã nghiên cứu “The Research of Factors
Affecting the Effectiveness of Internal Control Systems in Commercial Banksempirical Evidence in Viet Nam”. Mục đích của nghiên cứu này là xác định các yếu
tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của hệ thống KSNB ngân hàng thương mại tại Việt
Nam. Thông qua phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng dựa trên độ tin
cậy Cronbach Alpha, phân tích khám phá nhân tố (EFA) và phân tích hồi quy đa
biến (MRA). Tổng hợp theo báo cáo của COSO, BASEL và các tác giả khác thì môi
trường kiểm soát; đánh giá rủi ro; thông tin và truyền thông; hoạt động kiểm soát và

7

giám sát có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của hệ thống KSNB ngân hàng thương mại.
Ngoài ra, nghiên cứu này đã chỉ ra rằng có hai yếu tố mới có tác động vào hiệu quả
của hệ thống KSNB trong các ngân hàng thương mại tại Việt Nam: đó là các tổ
chức chính trị và các lợi ích nhóm.
1.2. Các nghiên cứu công bố trong nƣớc
Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Kim Tuyến (2012) với đề tài “Hoàn
thiện hệ thống kiểm soát nội bộ ở các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản tại
Tỉnh Bình Định” đã góp phần hệ thống hóa lý thuyết về KSNB, thêm vào đó dựa
trên lý thuyết khuôn mẫu về KSNB của COSO, đề tài nghiên cứu và đánh giá hệ
thống KSNB tại các DN chế biến xuất khẩu thủy sản ở Tỉnh Bình Định, từ đó xác
định nguyên nhân ảnh hưởng đến hệ thống KSNB tại các DN này, cuối đưa ra các
biện pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện hệ thống KSNB tại các DN chế biến xuất
khẩu thủy sản ở tỉnh Bình Định. Nghiên cứu này tập trung đánh giá tổng thể hệ
thống KSNB ở các DN chế biến xuất khẩu thủy sản qua năm thành phần: môi
trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông,
giám sát. Bên cạnh đánh giá tổng thể hệ thống kiểm soát tổng thể, tác giả này tập
trung đánh giá KSNB qua ba chu trình, đó là: chu trình mua hàng, trả tiền; chu trình
sản xuất; chu trình bán hàng, thu tiền tại các DN này. Luận văn này sử dụng các
phương pháp như: phương pháp quy nạp, phương pháp suy diễn kết hợp với phương
pháp định tính, phương pháp định lượng.
Năm 2012, tác giả Nguyễn Thị Thanh Trúc đã thực hiện nghiên cứu “Hoàn
thiện hệ thống KSNB tại các doanh nghiệp viễn thông di động Việt Nam”. Bằng
phương pháp nghiên cứu định lượng thông qua thống kê mô tả để rút ra thực trạng
về hệ thống KSNB. Kết quả cho thấy tất cả các doanh nghiệp viễn thông di động đã
quan tâm đến KSNB và xây dựng các yếu tố của hệ thống KSNB theo báo cáo
COSO 1992 nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, việc thực hiện chưa thực sự

hiệu quả, vẫn còn rất nhiều hạn chế trong chính sách khen thưởng và kỷ
luật,…Nguyên nhân chủ yếu là do các quy định chưa hợp lý, mối quan hệ giữa lợi
ích và chi phí, sự hạn chế nguồn lực về số lượng và chất lượng, từ đó đưa ra các giải
pháp hoàn thiện hệ thống KSNB tại các DN viễn thông di động Việt Nam.


8

Năm 2013, tác giả Huỳnh Thị Kim Ánh đã thực hiện nghiên cứu “Hoàn thiện
hệ thống KSNB tại các siêu thị Big C Việt Nam”. Trong nghiên cứu này, tác giả
hướng đến mục tiêu đánh giá thực trạng hệ thống KSNB tại Big C Việt Nam, từ đó
đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống KSNB, đảm bảo tối thiểu hóa rủi ro
cho DN và hướng đến sự phát triển bền vững. Phương pháp nghiên cứu được sử
dụng là sự kết hợp giữa phương pháp định tính thể hiện bằng việc nghiên cứu các
tài liệu nội bộ của Công ty và phương pháp định lượng được thể hiện thông qua
thống kê mô tả để rút ra thực trạng về hệ thống KSNB tại văn phòng chính Big C
Việt Nam và 25 siêu thị. Kết quả phân tích cho thấy hệ thống KSNB tại Big C Việt
Nam đã được thực hiện khá tốt như xây dựng môi trường kiểm soát, các thủ tục
kiểm soát IT hay kiểm soát vật chất, chính sách nhân sự. Bên cạnh đó còn nhiều yếu
tố chưa được hoàn thiện như các vấn đề về đánh giá rủi ro, các hoạt động giám sát
và một số thủ tục kiểm soát.
Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Hoàng Thơ (2015) với đề tài “Hoàn thiện hệ
thống kiểm soát nội bộ trong các doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Tiền
Giang”, nghiên cứu này tập trung khảo sát các bộ phận cấu thành hệ thống kiểm
soát nội bộ theo báo cáo COSO 2013 nhằm đánh giá thực trạng hệ thống kiểm soát
nội bộ tại các công ty xây dựng bằng cách sử dụng phần mềm SPSS 16.0 để hỗ trợ
cho việc phân tích và trình bày dữ liệu. Dựa vào kết quả thống kê thực trạng hệ
thống kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh, tác giả kết
luận rằng các doanh nghiệp có quan tâm xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ nhưng
mức độ quan tâm chỉ ở mức bình thường 3,14 do hệ thống kiểm soát nội bộ trong

doanh nghiệp còn bộc lộ nhiều yếu kém, những chính sách, thủ tục mang tính tự
phát ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của hệ thống kiểm soát nội bộ trong
doanh nghiệp. Nghiên cứu này góp phần giúp cho các doanh nghiệp xây dựng trên
địa bàn tỉnh Tiền Giang đánh giá được hoạt động kiểm soát nội bộ hiện nay tại
doanh nghiệp mình, từ đó hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại doanh nghiệp
nhằm đạt được các mục tiêu đặt ra và nâng cao năng lực hoạt động.
Nghiên cứu của tác giả Đinh Quốc Bảo (2015) với đề tài “Hoàn thiện hệ
thống kiểm soát nội bộ tại Công ty cổ phần xây dựng và tư vấn đầu tư Bình
Dương”, Luận văn thạc sĩ – trường đại học Lạc Hồng. Nghiên cứu này được thực


9

hiện dựa trên phương pháp định tính, thêm vào đó thông qua việc thu thập dữ liệu
cùng với việc khảo sát, quan sát và phỏng vấn thực tế tại Công ty cổ phần xây dựng
tư vấn đầu tư Bình Dương kết hợp lý luận, tác giả phân tích, so sánh, đánh giá hệ
thống kiểm soát nội bộ tại đơn vị này theo báo cáo COSO 2013, từ đó đưa ra giải
pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Công ty. Nghiên cứu này đã
góp phần hệ thống cơ sở lý luận của hệ thống kiểm soát nội bộ, trình bày thực trạng
khảo sát thực trạng hệ thống KSNB tại Công ty cổ phần Xây dựng tư vấn đầu tư
Bình Dương, đồng thời gợi ý các đề xuất có thể thực hiện nhằm hoàn thiện hệ thống
kiểm soát nội bộ tại Công ty.
1.3. Một số nhận xét về các công trình nghiên cứu
Sau khi tìm hiểu những công trình nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước
đã công bố trước đây, liên quan đến đề tài của luận văn, tác giả có một số nhận xét
cơ bản như sau:
- Các công trình nghiên cứu trên đã nêu được thực trạng hệ thống KSNB tại
các DN, nhận thấy mặt tồn tại của nội bộ đơn vị đó, từ đó đề ra giải pháp hoàn
thiện.
- Tuy nhiên, các nghiên cứu trong nước chủ yếu tập trung nghiên cứu hệ

thống KSNB tại một doanh nghiệp cụ thể, rất ít nghiên cứu về hệ thống KSNB tại
tất cả các DN cho một lĩnh vực sản xuất kinh doanh. Ngược lại các nghiên cứu
ngoài nước thì tập trung nghiên cứu về hệ thống KSNB của một loại hình doanh
nghiệp.
- Các nghiên cứu trong nước chủ yếu sử dụng phương pháp thống kê mô tả,
ít nghiên cứu dạng hình thành lên mô hình hồi quy các biến quan sát.
- Các nghiên cứu trong nước chủ yếu tập trung vào việc xem xét, đánh giá hệ
thống KSNB tại một đơn vị mà chưa phân tích khía cạnh về mục tiêu đạt được cũng
như các đặc điểm của hệ thống KSNB. Ngược lại các nghiên cứu nước ngoài chủ
yếu khai thác ở khía cạnh mục tiêu đạt được và các đặc điểm của hệ thống KSNB.
- Mặc dù đã có tác giả thực hiện nghiên cứu về hệ thống kiểm soát nội bộ
trong các doanh nghiệp xây dựng nhưng nghiên cứu này lựa chọn phạm vi khảo sát
là các công ty xây dựng trên địa bàn tỉnh Tiền Giang, do Bình Dương và Tiền Giang


10

là 2 tỉnh có những đặc điểm khác nhau về kinh tế, xã hội,…nên có thể kết quả
nghiên cứu sẽ khác nhau, thêm vào đó mô hình nghiên cứu của nghiên cứu đó cũng
chưa đánh giá sự tác động của nhân tố công nghệ thông tin tác động đến hệ thống
kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp xây dựng như thế nào.
Từ những phân tích trên, trong luận văn này, đề tài: “Hoàn thiện hệ thống
kiểm soát nội bộ tại doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương” được lựa
chọn thực hiện. Tác giả sẽ nghiên cứu hệ thống KSNB của một loại hình doanh
nghiệp là các doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương; đồng thời tác
giả chủ yếu sử dụng phương pháp hỗn hợp trong đó phương pháp định tính sẽ góp
phần phát hiện các nhân tố tác động đến hệ thống kiểm soát nội bộ tại doanh
nghiệp, sau đó phương pháp định lượng trong nghiên cứu luận văn góp phần đánh
giá mức độ tác động của các nhân tố đến hệ thống kiểm soát nội bộ, cũng như xem
xét mục tiêu về sự hữu hiệu cũng như hiệu quả của hệ thống KSNB của các doanh

nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Đây là điểm khác biệt của đề tài so
với các nghiên cứu khác về hệ thống KSNB đã công bố trong nước.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
Chương 1 tác giả đã trình bày tổng quan một số nghiên cứu tiêu biểu của các
tác giả trong và ngoài nước về hệ thống KSNB trước đây, những điểm mới và đóng
góp của đề tài. Hệ thống các nghiên cứu trước về hệ thống kiểm soát nội bộ trong
doanh nghiệp từ đó thấy được những nội dung đã nghiên cứu và những nội dung
cần xác định để tiến hành nghiên cứu. Chương này cũng chỉ ra được lỗ hổng nghiên
cứu từ đó xác định mục tiêu nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu có liên quan làm định
hướng chung cho việc nghiên cứu của luận văn trong những chương tiếp theo.


11

CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH
HƢỞNG ĐẾN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG CÁC
CÔNG TY XÂY DỰNG
2.1. Một số vấn đề chung về hệ thống kiểm soát nội bộ
2.1.1. Khái niệm thống kiểm soát nội bộ
Có rất nhiều định nghĩa khác nhau khi nhắc đến hệ thống KSNB. Tùy theo
góc độ quản lý, quá trình nhận thức và nghiên cứu KSNB cũng như yêu cầu quản trị
khác nhau mà dẫn đến sự hình thành nhiều định nghĩa khác nhau:
- Theo quan điểm của Hiệp hội kế toán viên công chứng Hoa kỳ (AICPA)
nhận định về KSNB: “KSNB… là các biện pháp và cách thức được chấp nhận và
được thực hiện trong một tổ chức để bảo vệ tiền và các tài sản khác, cũng như kiểm
tra sự chính xác trong ghi chép của sổ sách”.
- Theo quan điểm của Liên đoàn kế toán quốc tế (IFAC) nhận định về
KSNB: “KSNB là một hệ thống gồm các chính sách, các thủ tục được thiết lập tại
đơn vị, đảm bảo độ tin cậy của các thông tin, đảm bảo việc thực hiện các chế độ
pháp lý và đảm bảo hiệu quả của hoạt động”.

- Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam (VAS 400) nhận định về KSNB: “KSNB
là các quy định và thủ tục kiểm soát do đơn vị được kiểm toán xây dựng và áp dụng
nhằm bảo đảm cho đơn vị tuân thủ pháp luật và các qui định, để kiểm tra, kiểm soát,
ngăn ngừa và phát hiện gian lận, sai sót; để lập báo cáo tài chính trung thực và hợp
lý; nhằm bảo vệ, quản lý và quản lý có hiệu quả tài sản của đơn vị”.
- Theo Ủy Ban Tổ Chức Kiểm Tra (COSO) đưa ra 1992 nhận định về
KSNB: “KSNB là một quá trình do người quản lý, hội đồng quản trị và các nhân
viên của đơn vị chi phối, nó được thiết lập để cung cấp một sự bảo đảm hợp lý
nhằm thực hiện ba mục tiêu dưới đây :
 Báo cáo tài chính đáng tin cậy.
 Các luật lệ và quy định được tuân thủ.
 Hoạt động hữu hiệu và hiệu quả.”
Trong định nghĩa trên, có bốn nội dung cơ bản, đó là: quá trình, con người,
đảm bảo hợp lý và mục tiêu. Cụ thể như sau :