Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện chương mỹ thành phố hà nội
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.01 MB, 96 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI
ĐÀO XUÂN QUÂN
ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN
LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TẠI BAN
QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG HUYỆN CHƯƠNG MỸ
THÀNH PHỐ HÀ
NỘI
LUẬN VĂN THẠC SĨ
HÀ NỘI, NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI
ĐÀO XUÂN QUÂN
ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN
LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TẠI BAN
QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG HUYỆN CHƯƠNG MỸ
THÀNH PHỐ HÀ
NỘI
Chuyên ngành: Kỹ thuật xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp
Mã số:
60.58.02.08
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. Tạ Văn Phấn
HÀ NỘI, NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN
Học viên là Đào Xuân Quân học viên cao học chuyên ngành Kỹ thuật công trình xây
dựng dân dụng và công nghiệp lớp 24XDDD21, xin cam đoan mọi thông tin liên quan
đến Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ thành phố Hà Nội được
cung cấp trong luận văn là trung thực.
Học viên xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của học viên dưới sự hướng dẫn của
thầy giáo TS Tạ Văn Phấn, học viên hoàn toàn chịu trách nhiệm về những nội dung đã
trình bày.
Tác giả Luận văn
Đào Xuân Quân
3
i
LỜI CÁM ƠN
Sau thời gian học tập, nghiên cứu và thực hiện, học viên đã hoàn thành luận văn với đề
tài: “Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng
công trình tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ thành phố
Hà Nội”. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, học viên xin bày tỏ lời cảm ơn chân
thành tới:
Ban Giám hiệu Nhà trường, Khoa Công trình, Phòng Đào tạo Đại học và Sau Đại học
của Trường Đại học Thủy lợi đã tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ học viên trong suốt
quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Đặc biệt thầy giáo TS Tạ Văn Phấn đã trực
tiếp tận tình hướng dẫn, giúp đỡ học viên trong suốt quá trình thực hiện luận văn tốt
nghiệp. Các thầy giáo, cô giáo trong Hội đồng khoa học đã chỉ bảo lời những khuyên
quý giá, giúp học viên có đủ kiến thức cơ sở và chuyên ngành để hoàn thành luận văn.
Học viên cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng
huyện Chương Mỹ thành phố Hà Nội cùng toàn thể bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã
giúp đỡ học viên hoàn thành luận văn.
Do trình độ chuyên môn, kinh nghiệm cũng như thời gian còn hạn chế nên trong quá
trình thực hiện luận văn học viên khó tránh khỏi những thiếu sót. Học viên rất mong
tiếp tục nhận được những ý kiến đóng góp của quý độc giả.
Xin trân trọng cảm ơn!
4
i
MỤC LỤC
DANH MỤC HÌNH ẢNH..............................................................................................vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU.......................................................................................... vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT............................................................................. viii
MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài...........................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................2
3. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu..............................................................2
3.1. Cách tiếp cận ....................................................................................................2
3.2. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................2
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................2
4.1. Đối tượng nghiên cứu.......................................................................................2
4.2. Phạm vi nghiên cứu ..........................................................................................3
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài.................................................................3
5.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài .............................................................................3
5.2. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài..............................................................................3
6. Cấu trúc của Luận văn.............................................................................................3
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH VÀ
QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH .........................................4
1.1 Dự án đầu tư xây dựng công trình .........................................................................4
1.1.1 Khái quát chung về năng lực quản lý đầu tư xây dựng công trình.................4
1.1.2 Phân loại dự án đầu tư xây dựng công trình...................................................6
1.1.3 Các giai đoạn thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình............................7
1.2 Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình ............................................................9
1.2.1 Khái niệm về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình ...............................9
1.2.2 Các mục tiêu của quản lý dự án xây dựng....................................................10
1.2.3 Các hình thức tổ chức quản lý dự án đầu tư XDCT .....................................12
1.2.4 Nội dung quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình....................................18
1.2.5 Những nguyên tắc quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình .....................19
1.3 Thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình trong thời gian
qua ở Việt Nam..........................................................................................................21
3
3
1.3.1 Những kết quả đạt được ...............................................................................21
1.3.2 Các hạn chế và tồn tại ..................................................................................22
1.3.3 Nguyên nhân và các khó khăn .....................................................................23
1.4 Kết luận chương 1 ...............................................................................................23
CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN TRONG QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
CÔNG TRÌNH ..............................................................................................................25
2.1 Quy định của pháp luật về năng lực quản lý dự án .............................................25
2.1.1 Các văn bản Luật liên quan đến công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng
công trình: .............................................................................................................25
2.1.2 Các Nghị định của Chính phủ và các Thông tư của các Bộ, ngành có liên
quan đến công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình ..............................26
2.2 Nội dung công tác quản lý dự án.........................................................................28
2.2.1 Chức năng của Ban QLDA đầu tư xây dựng ...............................................28
2.2.2 Năng lực quản lý dự án của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng ................29
2.2.3 Năng lực quản lý đấu thầu và thực hiện các hợp đồng ................................33
2.2.4 Quản lý tiến độ thực hiện dự án ...................................................................33
2.2.5 Quản lý chi phí dự án ...................................................................................34
2.2.6 Quản lý chất lượng dự án .............................................................................35
2.2.7 Quản lý rủi ro dự án .....................................................................................35
2.3 Các yếu tố ảnh hưởng..........................................................................................36
2.3.1 Yếu tố do tác động bên ngoài.......................................................................36
2.3.2 Yếu tố từ bên trong tổ chức dự án................................................................38
2.4 Kết luận chương 2 ...............................................................................................39
CHƯƠNG 3 ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ
DỰ ÁN TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG HUYỆN CHƯƠNG
MỸ THÀNH PHỐ HÀ NỘI..........................................................................................40
3.1 Giới thiệu về Ban quản lý dự án huyện Chương Mỹ ..........................................40
3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển................................................................40
3.1.2 Nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ban quản lý dự án .................41
3.2 Đánh giá năng lực quản lý dự án của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện
Chương Mỹ ...............................................................................................................46
3.2.1 Các kết quả đạt được ....................................................................................46
3.2.2 Các vấn đề còn tồn tại, khó khăn .................................................................52
4
4
3.2.3 Nguyên nhân tồn tại, khó khăn.....................................................................57
3.3 Định hướng công tác nâng cao năng lực quản lý dự án ......................................59
3.4 Giải pháp nâng cao năng lực quản lý dự án tại Ban QLDA đầu tư xây dựng
huyện Chương Mỹ.....................................................................................................61
3.4.1 Nguyên nhân đề xuất các giải pháp..............................................................61
3.4.2 Giải pháp hoàn thiện về bộ máy quản lý Ban ..............................................62
3.4.3 Giải pháp nâng cao năng lực quản lý trong từng giai đoạn..........................65
3.4.4 Giải pháp nâng cao năng lực trong công tác giải phóng mặt bằng ..............69
3.4.5 Tăng cường công tác quản lý chất lượng trong khảo sát, thiết kế................70
3.4.6 Giải pháp nâng cao công tác lựa chọn nhà thầu ...........................................71
3.4.7 Giải pháp nâng cao chất lượng công tác thẩm định và phê duyệt các dự án71
3.4.8 Nâng cao sự gắn kết nội bộ Ban QLDA.......................................................74
3.5 Kết luận chương 3 ...............................................................................................75
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................................76
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................79
5
5
DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 1.1 Chu trình dự án đầu tư xây dựng......................................................................7
Hình 1.2 Chu trình quản lý dự án..................................................................................10
Hình 1.3 Tam giác mục tiêu ..........................................................................................11
Hình 1.4 Tứ giác mục tiêu.............................................................................................11
Hình 1.5 Ngũ giác mục tiêu ..........................................................................................12
Hình 1.6 Lục giác mục tiêu ...........................................................................................12
Hình 1.7 Mô hình chủ đầu tư trực tiếp thực hiện dự án ................................................13
Hình 1.8 Mô hình thuê tư vấn quản lý dự án ................................................................15
Hình 1.9 Mô hình EPC ..................................................................................................16
Hình 1.10 Mô hình PPP.................................................................................................17
Hình 1.11 Các lĩnh vực của quản lý dự án ....................................................................19
Hình 2.1 Một số nguyên nhân gây rủi ro trong dự án đầu tư xây dựng ........................35
Hình 3.1 Hình ảnh một số dự án Ban QLDA thực hiện................................................51
Hình 3.2 Hình ảnh tổ chức công đoàn, tổ chức đoàn thanh niên Ban QLDA...............52
Hình 3.3 Một số hình ảnh báo cáo tình hình thực hiện thi công ...................................68
Hình 3.4 Hình ảnh tham gia hoạt động thể dục thể thao của Ban QLDA.....................75
6
6
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 3.1 Một số dự án và mô hình quản lý dự án trong những năm gần đây ..............46
Bảng 3.2 Trình độ và bằng cấp của nhân viên ban QLDA ...........................................50
Bảng 3.3 Thống kê số dự án trong những năm gần đây................................................53
Bảng 3.4 Thống kê số dự án và vốn đầu tư trong những năm gần đây.........................56
Bảng 3.5 Hiệu quả hoạt động trong các năm gần đây...................................................57
7
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
B
C
B
K
B
Q
B
T
B
X
C
Đ
C
T
G
P
H
Đ
H
S
N
Đ
Q
H
T
K
T
K
T
T
T
V
X
D
U
B
B
á
B
ộ
B
a
B
ộ
B
ộ
C
h
C
ô
G
iả
H
ội
H
ồ
N
g
Q
u
T
hi
T
hi
T
h
T
ư
X
â
Ủ
y
viii
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Chương Mỹ là một huyện đồng bằng của thành phố Hà Nội, phía tây nam thủ đô Hà
nội, thị trấn Chúc Sơn của huyện nằm cách trung tâm thủ đô Hà Nội 20 km, nơi cuối
cùng của huyện cách trung tâm thủ đô không quá 40 km, huyện Chương Mỹ có diện
tích rộng đứng thứ 3 toàn thành phố. Trên địa bàn có 02 quốc lộ chạy qua là quốc lộ
6A với chiều dài 18 km và đường Hồ Chí Minh với dài 16,5 km. Chương Mỹ cũng là
huyện nằm trong quy hoạch vùng thủ đô, là vùng vành đai xanh có đô thị vệ tinh Xuân
Mai và đô thị sinh thái Chúc Sơn. Được sự quan tâm của thành phố cùng với sự nỗ lực
của địa phương, trong những năm qua huyện Chương Mỹ đã tích cực hoàn thành các
mục tiêu, đời sống nhân dân dần được cải thiện. Tuy nhiên, Chương Mỹ là huyện có
diện tích rộng tiềm lực kinh tế còn nhiều hạn chế, kết cấu hạ tầng còn thiếu và chưa
đồng bộ, đặc biệt là kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Huyện Chương Mỹ đã xác định nâng cấp kết cấu hạ tầng phải đi trước một bước, là
bước đột phá thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên của huyện.
Trong những năm qua, Ban quản lý dự án huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội đã
tiến hành quản lý xây dựng một số lượng lớn các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, từng
bước nâng cấp, cải thiện cơ sở hạ tầng huyện Chương Mỹ theo hướng công nghiệp
hóa, hiện đại hóa, tạo cơ sở hạ tầng thuận lợi góp phần cải thiện và nâng cao đời sống
nhân dân.
Tuy nhiên, hiện trạng kết cấu hạ tầng huyện Chương Mỹ còn nhiều hạn chế cần tiếp
tục đầu tư xây dựng để đáp ứng nhu cầu giai đoạn hiện nay. Trong quá trình thực hiện
công tác quản lý các dự án, năng lực của Ban quản lý dự án ĐTXD huyện Chương
Mỹ, thành phố Hà Nội còn có những tồn tại, hạn chế cần khắc phục như tiến độ thi
công chậm; chất lượng công trình chưa thực sự tốt; công tác thẩm định hồ sơ thiết kế
và lựa chọn nhà thầu còn yếu kém; công tác quản lý nhân sự, vốn, an toàn lao động và
mặt bằng trong quá trình thi công chưa tốt; trình độ chuyên môn của một bộ phận cán
bộ chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ.
1
1
Xuất phát từ các vấn đề phân tích trên cùng với sự giúp đỡ của thầy hướng dẫn tác giả
đã chọn đề tài “Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây
dựng công trình tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ,
thành phố Hà Nội” làm đề tài Luận văn tốt nghiệp.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban
Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội.
3. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
3.1. Cách tiếp cận
Tiếp cận từ tổng thể đến chi tiết: Tiếp cận các kết quả đã nghiên cứu về quy trình quản
lý dự án đầu tư xây dựng công trình trong nước cũng như ngoài nước.
Tiếp cận toàn diện, đa ngành đa lĩnh vực: xem xét các yếu tố phát triển khi nghiên cứu
đề tài gồm các lĩnh vực kinh tế xã hội, môi trường sinh thái,…
3.2. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp kế thừa: kế thừa các tài liệu, kết quả tính toán của các nghiên cứu đã
thực hiện trước đó.
Phương pháp điều tra, thu thập: Tiến hành điều tra, thu thập các tài liệu bao gồm các
văn bản pháp luật liên quan đến quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, các hồ sơ,
quyết định, báo cáo của ban quản lý dự án.
Phương pháp kế thừa ý kiến chuyên gia: Trao đổi với thầy hướng dẫn và các chuyên
gia có kinh nghiệm nhằm đánh giá và đưa ra giải pháp phù hợp nhất.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là tập trung nghiên cứu Đề xuất giải pháp nâng cao
năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây
dựng huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội.
2
2
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tiến hành nghiên cứu các mặt hoạt động có liên quan đến công tác quản lý các
dự án đầu tư xây dựng công trình dựa trên tính cấp thiết của đề tài.
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
5.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài
Luận văn góp phần hệ thống hóa và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về nâng
cao quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giai đoạn hiện nay để làm cơ sở khoa
học cho việc nghiên cứu công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình.
5.2. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
Kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình
tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội.
Công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình là những gợi ý thiết thực có thể vận
dụng vào các dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện
Chương Mỹ, thành phố Hà Nội.
6. Cấu trúc của Luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, Luận văn gồm có 3 chương:
Chương 1 Tổng quan về dự án đầu tư xây dựng công trình và quản lý dự án đầu tư xây
dựng công trình
Chương 2 Cơ sở lý luận trong quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình
Chương 3 Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản lý dự án tại Ban quản lý dự
án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ thành phố Hà Nội
3
3
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG
TRÌNH VÀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH
1.1 Dự án đầu tư xây dựng công trình
1.1.1 Khái quát chung về năng lực quản lý đầu tư xây dựng công trình
1.1.1.1 Dự án đầu tư xây dựng công trình
Có rất nhiều cách để định nghĩa dự án. Tùy theo mục đích mà ta có thể nhấn mạnh một
khía cạnh nào đó.
Theo nghĩa chung nhất, dự án là một lĩnh vực hoạt động đặc thù, một nhiệm vụ cần
phải được thực hiện với phương pháp riêng, nguồn lực riêng và theo một kế hoạch tiến
độ nhằm tạo ra một thực thể mới.
Trên phương diện quản lý, có thể định nghĩa: Dự án là những nỗ lực có thời hạn nhằm
tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ duy nhất.
Dự án là tập hợp các đề xuất để thực hiện một phần hay toàn bộ công việc nhằm đạt
được mục tiêu hay yêu cầu nào đó trong một thời gian nhất định dựa trên nguồn vốn
xác định (Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 [1]).
Dự án đầu tư xây dựng là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc sử dụng vốn để
tiến hành hoạt động xây dựng để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo công trình xây dựng
nhằm phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong
thời hạn và chi phí xác định. Ở giai đoạn chuẩn bị dự án đầu tư xây dựng, dự án được
thể hiện thông qua Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đầu tư xây dựng, Báo cáo nghiên
cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng (Luật
Xây dựng số 50/2014/QH13 [2]).
Các dự án đầu tư xây dựng có các điểm khác với các dự án còn lại là dự án đầu tư có
gắn liền với cấu phần xây dựng công trình và hạ tầng kỹ thuật liên quan đến dự án đầu
tư.
4
4
1.1.1.2 Đặc điểm của dự án đầu tư xây dựng công trình
Đặc điểm của dự án đầu tư xây dựng là:
- Dự án đầu tư xây dựng công trình có tính đa mục tiêu: Các mục tiêu có thể không
đồng hướng thậm chí mâu thuẫn nhau.
+ Có thể phân biệt 2 loại mục tiêu dự án là: Mục tiêu mở (công khai) và mục tiêu kín.
+ Tính đa dạng về mục tiêu của dự án là một trong những nguyên nhân gây nên sự
phức tạp trong quản lý dự án.
- Dự án đầu tư xây dựng công trình có tính chất cá biệt.
+ Mỗi công trình xây dựng có những đặc điểm kiến trúc, kết cấu, không gian, thời gian
giảm xây dựng khác nhau vì vậy tạo ra tính cá thể của sản phẩm.
+ Tính cá biệt của dự án gây khó khăn do việc tiên liệu (dự trù) chi phí, thời gian trong
quá trình lập dự án cũng như tiên liệu các rủi ro xảy ra.
- Dự án chịu sự ràng buộc về thời gian, chi phí, nguồn lực.
+ Chủ đầu tư dự án luôn mong muốn có được công trình chất lượng cao, chi phí thấp
và thời gian ngắn.
+ Những ràng buộc này thường gây sức ép với nhà thầu xây dựng.
+ Những ràng buộc này thường mâu thuẫn với mục tiêu kín của nhà thầu xây dựng.
+ Vì vậy việc hình thành mục tiêu tổng thể của dự án thường, khó khăn trong thực tế.
- Dự án đầu tư xây dựng công trình chịu nhiều ảnh hưởng của các điều kiện địa chất,
thủy văn, địa chất khí hậu.
- Dự án đầu tư xây dựng công trình thường có vốn đầu tư lớn, thời gian xây dựng công
trình dài.
- Dự án đầu tư xây dựng công trình luôn luôn tồn tại trong một môi trường không chắc
chắn.
5
5
1.1.2 Phân loại dự án đầu tư xây dựng công trình
Tùy theo tính chất, đặc điểm của dự án và quy mô đầu tư, dự án đầu tư trong nước
được phân loại thành:
Phân loại theo cấp độ của dự án.
- Dự án thông thường
- Dự án theo công trình hệ thống.
- Phân loại dự án đầu tư XDCT theo quy mô đầu tư [2]:
+ Nhóm đặt biệt
+ Nhóm A
+ Nhóm B
+ Nhóm C
Phân loại theo lĩnh vực đầu tư:
- Dự án kinh tế kỹ thuật.
- Dự án xã hội
- Dự án hỗn hợp.
Phân loại theo chủ đầu tư
- Nhà nước
- Doanh nghiệp
- Cá thể riêng lẻ
Phân loại theo nguồn vốn.
- Vốn ngân sách nhà nước.
6
6
- Vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA)
- Vốn đi vay (vốn tiến dụng)
- Vốn liên doanh
- Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)
Phân loại dự án đầu tư XDCT theo tính chất công trình: Dự án đầu tư xây dựng công
trình được phân thành 5 nhóm [3]:
+ Dự án đầu tư XDCT dân dụng;
+ Dự án đầu tư XDCT công nghiệp;
+ Dự án đầu tư XDCT hạ tầng kỹ thuật;
+ Dự án đầu tư XDCT giao thông;
+ Dự án đầu tư XDCT NN và PTNT.
1.1.3 Các giai đoạn thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình
Dự án xây dựng bao gồm 3 giai đoạn cơ bản là: Chuẩn bị dự án; Thực hiện dự án đầu
tư; Kết thúc xây dựng đưa dự án vào khai thác, sử dụng [2].
Hình 1.1 Chu trình dự án đầu tư xây dựng
7
7
Tùy điều kiện cụ thể cho từng dự án, người quyết định đầu tư chỉ đạo thực hiện hình
thức tuần tư hay kết hợp các công việc trong các giai đoạn thực hiện và kết thúc dự án.
Quá trình quản lý được thực hiện trong suốt các giai đoạn từ chuẩn bị đầu tư đến giai
đoạn vận hành các kết quả của dự án.
- Quá trình chuẩn bị đầu tư xây dựng: Để chuẩn bị đầu tư xây dựng một dự án cần thiết
phải thực hiện đầy đủ các thủ tục theo quy định hiện hành, trong quá trình chuẩn bị
đầu tư xây dựng có các công việc sau:
+ Đề xuất dự án và xác định chủ chương đầu tư xây dựng:
+ Tổ chức thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (nếu có), báo cáo nghiên cứu khả
thi hoặc báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.
+ Quyết định phê duyệt báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (nếu có), báo cáo nghiên cứu
khả thi hoặc báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.
- Quá trình thực hiện đầu tư xây dựng: Quá trình quản lý thực hiện dự án đầu tư xây
dựng công trình được quy định cụ thể như sau:
+ Thực hiện việc giao đất hoặc thuê đất (nếu có);
+ Chuẩn bị mặt bằng xây dựng, rà phá bom mìn (nếu có);
+ Khảo sát xây dựng;
+ Thiết kế kỹ thuật, lập dự toán, tổng dự toán công trình;
+ Thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán, tổng dự toán xây dựng công trình;
+ Xin cấp phép xây dựng (đối với công trình yêu cầu cấp phép theo quy định);
+ Lựa chọn nhà thầu và các hợp đồng thực hiện dự án;
+ Thi công xây dựng công trình;
+ Giám sát thi công xây dựng;
+ Thực hiện các công việc cần thiết khác.
8
8
- Quá trình kết thúc đầu tư xây dựng: Quá trình kết thúc đầu tư xây dựng gồm các
bước sau:
+ Nghiệm thu công trình xây dựng hoàn thành;
+ Bàn giao công trình hoàn thành đưa vào sử dụng;
+ Vận hành, chạy thử …;
+ Quyết toán hợp đồng xây dựng;
+ Bảo hành công trình xây dựng;
+ Quyết toán vốn đầu tư.
Từ những nội dung trên ta thấy tất cả các giai đoạn của dự án đều có mối liên hệ chặt
chẽ và đều có tầm quan trong cao vì vậy cần thực hiện nghiêm chỉnh chính xác từng
giai đoạn để dự án đạt hiệu quả cao.
Chủ đầu tư đóng vai trò quan trọng và quyết định đến hiệu quả của dự án
1.2 Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình
1.2.1 Khái niệm về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình
Quản lý nói chung là sự tác động có mục đích của chủ thể quản lý vào các đối tượng bị
quản lý để điều khiển đối tượng nhằm đạt được mục tiêu đề ra. [2]
Vì vậy nên, Quản lý dự án là một nghề, thuật ngữ quản lý dự án dùng để miêu tả một
hoạch định về việc tổ chức trong việc quản lý các hoạt động đang diễn ra. Những hoạt
động này thường được gọi là quản lý theo dự án. Định nghĩa về quản lý dự án là một
việc rất khó, tuy nhiên có thể hiều quản lý dự án như sau: [29]
- Quản lý dự án là việc áp dụng những hiểu biết, kỹ năng, công cụ, kỹ thuật vào hoạt
động đầu tư dự án nhằm đạt được những yêu cầu và mong muốn từ dự án. Quản lý dự
án còn là quá trình lập kế hoạch tổng thể, điều phối thời gian, nguồn lực và giám sát
quá trình phát triển của dự án từ khi bắt đầu đến khi kết thúc nhằm bảo đảm cho dự án
hoàn thành đúng thời hạn trong phạm vi ngân sách được duyệt và đạt được các yêu cầu
tối ưu nhất đã đề ra.
9
9
- Quản lý dự án là sự ứng dụng các kiến thức, kỹ năng, công cụ và phương tiện kỹ
thuật trong các hoạt động của dự án nhằm đáp ứng những yêu cầu của chủ đầu tư và
những mục tiêu của dự án trong các ràng buộc về thời gian, nguồn nhân lực, vật tư và
xe máy... Tất cả các công việc trong hoạt động của dự án đều cần có sự giám sát.
- Quản lý dự án là sự vận dụng lý luận, phương pháp, quan điểm có tính hệ thống để
tiến hành quản lý có hiệu quả toàn bộ công việc liên quan tới dự án dưới sự ràng buộc
và nguồn lực có giới hạn. Để thực hiện mục tiêu của dự án, các nhà đầu tư phảo lên kế
hoạch, chỉ đạo phối hợp, điều hành, khống chế và định giá toàn bộ quá trình từ lúc bắt
đầu đến lúc kết thúc dự án.
Hình 1.2 Chu trình quản lý dự án
1.2.2 Các mục tiêu của quản lý dự án xây dựng
Là hoàn thành các công việc của dự án theo đúng yêu cầu kỹ thuật và chất lượng trong
phạm vi ngân sách được duyệt và theo tiến độ thời gian cho phép. [30]
Một dự án thành công có các đặc điểm sau:
- Hoàn thành trong thời hạn quy định (Within Time)
- Hoàn thành trong chi phí cho phép (Within Cost)
- Đạt được hiệu quả mong muốn (Design Performance)
- Sử dụng nguồn lực được giao một cách: Hiệu quả (Effective); Hữu hiệu (Efficiency).
10
10
QLDA xây dựng với các mục tiêu cơ bản là hoàn thành công trình đảm bảo chất lượng
kỹ thuật, phạm vi chi phí được duyệt, đúng thời gian và giữ cho phạm vi của dự án
không thay đổi. Ba yếu tố: Thời gian, chi phí và chất lượng là những mục tiêu cơ bản,
chúng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội,
sự chú ý đến vai trò của các chủ thể tham gia vào một dự án xây dựng tăng lên và các
mục tiêu đối với một dự án xây dựng cũng tăng lên.
Tam giác mục tiêu trong quản lý dự án là chất lượng công việc, thời gian (tiến độ) và
giá thành (chi phí) nêu như Hình 1.3.
Hình 1.3 Tam giác mục tiêu
Tứ giác mục tiêu trong quản lý dự án là chất lượng, thời gian, an toàn lao động và giá
thành được thể hiện ở Hình 1.4.
Hình 1.4 Tứ giác mục tiêu
11
11
Ngũ giác mục tiêu trong quản lý dự án là chất lượng, thời gian, an toàn lao động, giá
thành, môi trường, nêu như Hình 1.5.
Hình 1.5 Ngũ giác mục tiêu
Lục giác mục tiêu trong quản lý dự án là chất lượng, thời gian, an toàn lao động, giá
thành, môi trường và rủi ro, nêu như Hình 1.6.
Hình 1.6 Lục giác mục tiêu
1.2.3 Các hình thức tổ chức quản lý dự án đầu tư XDCT
Căn cứ quy mô, tính chất, nguồn vốn sử dụng và điều kiện thực hiện dự án, người
quyết định đầu tư quyết định áp dụng một trong các hình thức tổ chức QLDA sau:
Mô hình chủ đầu trực tiếp thực hiện quản lý dự án [3]
- Chủ đầu tư sử dụng tư cách pháp nhân của mình và bộ máy chuyên môn trực thuộc
có đủ điều kiện, năng lực để trực tiếp quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình có
tổng mức đầu tư dưới 15 tỷ đồng; trường hợp không đủ điều kiện thực hiện, chủ đầu tư
12
12
được thuê tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện năng lực theo quy định tại Nghị định này
để thực hiện ( Theo Nghị định số 42/NĐ-CP ngày 05/4/2017)
Hình 1.7 Mô hình chủ đầu tư trực tiếp thực hiện dự án
- Ưu điểm của mô hình này là cho phép giải quyết nhanh những vướng mắc trong quá
trình quản lý dự án và chi phí dành cho quản lý dự án không lớn.
- Nhược điểm của mô hình này là tính chuyên nghiệp không cao do không phải chủ
đầu tư nào cũng có đủ chuyên môn về dự án xây dựng, trang thiết bị quản lý hạn chế
và vai trò giám sát dự án không được mở rộng bằng các hình thức khác.
Mô hình ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành, Ban quản lý dự án đầu tư
xây dựng khu vực [3]
- Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành, Ban quản lý dự án đầu tư xây
dựng khu vực áp dụng đối với dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước, dự án theo
chuyên ngành sử dụng vốn nhà nước ngoài ngân sách của tập đoàn kinh tế, tổng công
ty nhà nước.
- Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Chủ
tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, người đại diện có thẩm quyền của doanh nghiệp nhà
nước quyết định thành lập Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành, Ban
quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực để quản lý một số dự án thuộc cùng chuyên
ngành, tuyến công trình hoặc trên cùng một địa bàn.
13
13
- Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành, Ban quản lý dự án đầu tư xây
dựng khu vực được giao làm chủ đầu tư một số dự án và thực hiện chức năng, nhiệm
vụ quản lý dự án, tham gia tư vấn quản lý dự án khi cần thiết.
- Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành, Ban quản lý dự án đầu tư xây
dựng khu vực có trách nhiệm sau:
+ Thực hiện quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư theo quy định, trực tiếp quản lý đối
với những dự án do người quyết định đầu tư giao và thực hiện quyền, nghĩa vụ theo
quy định;
+ Bàn giao công trình cho cơ quan, đơn vị quản lý vận hành, khai thác sử dụng; trường
hợp cần thiết được người quyết định đầu tư giao thì trực tiếp quản lý vận hành, khai
thác sử dụng công trình.
- Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành, Ban quản lý dự án đầu tư xây
dựng khu vực được thực hiện tư vấn quản lý dự án đối với dự án khác khi có yêu cầu
và thực hiện quyền, nghĩa vụ theo quy định.
Mô hình chủ đầu tư thuê tư vấn quản lý dự án [3]
- Đây là mô hình mà chủ đầu tư thuê tổ chức tư vấn quản lý điều hành dự án thì tổ
chức tư vấn đó phải có đủ điều kiện năng lực tổ chức quản lý phù hợp với quy mô, tính
chất của dự án. Trách nhiệm, quyền hạn của tư vấn quản lý dự án được thực hiện theo
hợp đồng thoả thuận giữa hai bên. Tư vấn quản lý dự án được thuê tổ chức, cá nhân tư
vấn tham gia quản lý nhưng phải được chủ đầu tư chấp thuận và phù hợp với hợp đồng
đã ký với chủ đầu tư.
- Khi áp dụng mô hình thuê tư vấn quản lý dự án, chủ đầu tư vẫn phải sử dụng các đơn
vị chuyên môn thuộc bộ máy của mình hoặc chỉ định đầu mối để kiểm tra, theo dõi
việc thực hiện hợp đồng của tư vấn quản lý dự án.
- Từ đó mô hình thuê tư vấn quản lý dự án phải đảm bảo các yêu cầu sau:
14
14
+ Tư vấn quản lý dự án phải có đủ năng lực phù hợp với công việc đảm nhận theo quy
định của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình.
+ Tư vấn quản lý dự án thực hiện các nội dung quản lý thực hiện dự án theo hợp đồng
ký với chủ đầu tư. Hợp đồng thuê tư vấn quản lý dự án phải nêu rõ phạm vi công việc
và nội dung quản lý; quyền hạn, trách nhiệm của tư vấn và của chủ đầu tư.
+ Tư vấn quản lý dự án có trách nhiệm tổ chức bộ máy và cử người phụ trách để trực
tiếp thực hiện nhiệm vụ quản lý thực hiện dự án theo hợp đồng đã ký với chủ đầu tư.
Tư vấn quản lý dự án phải có văn bản thông báo về nhiệm vụ, quyền hạn của người
phụ trách và bộ máy của tư vấn trực tiếp thực hiện quản lý dự án cho chủ đầu tư biết
và thông báo tới các nhà thầu khác và tổ chức, cá nhân có liên quan.
+ Tư vấn quản lý dự án được thuê thêm tổ chức, cá nhân khác tham gia thực hiện một
số phần việc quản lý thực hiện dự án, nhưng phải được chủ đầu tư chấp thuận.
Hình 1.8 Mô hình thuê tư vấn quản lý dự án
- Ưu điểm của mô hình này là có tính chuyên nghiệp cao, đảm bảo chất lượng quản lý
dự án và vai trò giám sát quản lý dự án có thể mở rộng bằng các hình thức khác.
- Nhược điểm của mô hình này là việc giải quyết những vướng mắc trong quá trình
quản lý dự án không nhanh và phải mất một khoản chi phí cho quản lý dự án.
Mô hình ban quản lý một dự án đầu tư xây dựng [3]
15
15
