Một số vấn đề về nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước ở trường THCS thạch linh, thành phố hà tĩnh, tỉnh hà tinh

MỞ ĐẦU
Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong sạch, có năng
lực, phẩm chất đạo đức tốt là một vấn đề rất quan trọng, được Đảng và Nhà
nước ta hết sức quan tâm. Trong các lĩnh vực các công chức viên chức luôn
phải có đạo đức nghề nghiệp, trong tất cả các nghề kế toán vừa được coi là
một nghề, một công việc, vừa được coi là một công cụ quản lý, giám sát
chặt chẽ, có hiệu quả mọi hoạt động kinh tế, tài chính, cung cấp thông tin
đầy đủ, trung thực, kịp thời, công khai, minh bạch, đáp ứng yêu cầu tổ
chức, quản lý điều hành của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức và
cá nhân. Chính vì vậy, ở bất kỳ nơi nào, lúc nào xã hội đều đòi hòi người
làm công tác kế toán phải có đạo đức nghề nghiệp. Đạo đức nghề nghiệp
chính là tài sản “vô hình” quý giá của người hành nghề, nhất là đối với
người làm công tác kế toán trong các cơ quan nhà nước, bởi nghề nghiệp
của họ có liên quan mật thiết đến việc sử dụng tiền từ ngân sách nhà
nước, các loại tài sản do Nhà nước đầu tư. Do đó, sự vi phạm quy tắc đạo
đức nghề nghiệp của cán bộ kế toán trong các cơ quan nhà nước dù ở mức
độ nào cũng sẽ khiến cho lợi ích của Nhà nước, của tập thể, của nhân dân
bị xâm phạm.
Hệ thống giáo dục với các cơ quan là các nhà trường cấp 1, cấp 2,
cấp 3 là cơ quan giáo dục của mỗi tỉnh, thành phố. Theo đó, kế toán tại
trường có nhiệm vụ quản lý tài chính trong việc thu, chi; sử dụng và quản
lý ngân sách nhà nước ở cơ quan nhằm đảm bảo cho mọi hoạt động được
thực hiện.
Mặc dù kế toán được đánh giá là một trong số những nghề nghiệp
có khả năng mang lại thu nhập nhưng chỉ đúng với môi trường làm việc
tại các doanh nghiệp tài chính (khu vực tư), người làm công tác kế toán
thường được trả lương cao hơn, được đối xử trọng vọng hơn. Nhưng tại
các cơ quan nhà nước, mức lương của họ được trả theo hệ thống thang


bảng lương của cán bộ, công chức, viên chức – vốn được đánh giá là còn

thấp so với nhiều nước trên thế giới, chưa đủ để đảm bảo cuộc sống khi xã
hội ngày càng phát triển với những đòi hỏi về nhu cầu vật chất, văn hoá,
tinh thần ngày càng cao. Chính điều này đã khiến cho chất lượng công
việc của những người làm công tác kế toán trong các cơ quan nhà nước
nói chung, tại Trường trung học cơ sở Thạch Linh nói riêng chưa cao,
thậm chí trong không ít trường hợp còn xảy ra tham nhũng, lãng phí, làm
thất thoát tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin của
nhân dân vào cơ quan giáo dục và đào tạo hay tình trạng làm việc “chân
trong, chân ngoài” như ở một số cơ quan nhà nước, tổ chức đơn vị hành
chính sự nghiệp khác.
Chính vì vậy, quản lý hoạt động kế toán tại trường THCS Thạch
Linh là vấn đề có tính cấp thiết nhằm tìm ra những giải pháp cho việc
quản lý tốt tài sản, sử dụng hiệu quả các nguồn kinh phí do Nhà nước
cung cấp. Với những gì đặt ra, tiểu luận tiếp cận vấn đề “Một số vấn đề
về nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước ở trường THCS
Thạch Linh, thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tinh” làm nội dung chính để
viết bài tiểu luận của tôi.
I. NỘI DUNG TÌNH HUỐNG
1.1. Hoàn cảnh ra đời của tình huống
Hiện nay, tại các cơ quan nhà nước, kế toán là một công việc đòi
hỏi người kế toán phải có đạo đức công vụ rất cao để tránh được các cám
dỗ vật chất có thể thu được từ sự vi phạm quy tắc đạo đức nghề nghiệp
trong quản lý các đối tượng kế toán. Người kế toán là người thực thi công
vụ Nhà nước trong lĩnh vực kế toán, hoạt động của họ chịu sự điều chỉnh
của pháp luật. Tuy nhiên, hiện nay, các quy định pháp luật về lĩnh vực này
còn chưa hoàn thiện, công tác quản lý còn nhiều hạn chế, tình trạng tham


ô, tham nhũng, lãng phí, hối lộ, nhũng nhiễu, cửa quyền…diễn ra ở nhiều
nơi, ý thức chạy theo lợi ích vật chất của nhiều bộ phận cán bộ, công chức

đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc giữ gìn đạo đức nghề nghiệp của những
người làm công tác kế toán. Đây chính là những điều kiện chính trị, pháp
lý, kinh tế-xã hội làm nảy sinh tình huống vi phạm pháp luật của cán bộ
làm công tác kế toán tại Trường THCS Thạch Linh, TP Hà Tĩnh tỉnh Hà
Tĩnh
1.2. Mô tả tình huống
Anh Nguyễn Văn Minh được nhận về công tác tại trường THCS
Thạch Linh, TP Hà Tĩnh và được phân công làm công việc kế toán. Là
thanh niên chưa có gia đình, sống xa nhà nên anh Minh thường tụ tập chơi
bời cùng một số thanh niên tại TP Hà Tĩnh, ngoài ra anh còn tham gia cá
độ bóng đá nên nợ nần chồng chất, tiền lương không đủ trả nợ.
Làm công tác kế toán tại trường anh Minh được giao nhiệm vụ sử
dụng kinh phí của cơ quan để chi mua văn phòng phẩm và quyết toán kinh
phí công tác của các cán bộ công nhân viên trong trường. Ngày
20/9/2016, để cung cấp văn phòng phẩm cho cán bộ công tác trong học kỳ
I, Anh Minh đã đến đại lý Văn phòng phẩm Thanh Hải để đặt mua cho
Trường THCS Thạch Linh một số lượng hàng hoá gồm: giấy in Double,
mực dấu, bút bi, bút đánh dấu, bút xoá, bút chì, thước kẻ, tẩy, sổ công tác,
sổ kế toán…Các hàng hoá T đều lấy loại rẻ nhưng khi lập bảng kê mua
hàng hoá thì khai là loại tốt, giá thành cao hơn thực tế là 3.500.000 đồng.
Lợi dụng việc hiệu trưởng không hiểu về các loại văn phòng phẩm và vào
đầu năm học mới, nhiều công tác nên anh Minh đã yêu cầu quyết toán số
hàng hoá đó cho trường và đã biển thủ được số tiền trên để trả nợ.
Tiếp đó, ngày 30/11/2016, T tiếp tục dùng thủ đoạn để lập bảng kê
thanh toán công tác phí, tiến hành kê khai và lập các loại giấy tờ khống,


tẩy xoá, giả mạo chữ ký của cán bộ trong cơ quan để thanh toán kinh phí
công tác và đã rút được hơn 3.000.000 đồng chi tiêu. Qua theo dõi các
biểu hiện của Anh Minh, ban giám hiệu nhà trường đã yêu cầu anh Minh

báo cáo lại toàn bộ sự việc, tiến hành kiểm điểm, buộc anh Minh phải
khắc phục về mặt nghiệp vụ và trả lại các khoản tiền đã chiếm dụng nói
trên. Nhưng anh Minh đã không trả lại mà tự ý bỏ việc. Ban giám hiệu
nhà trường tiến hành họp xét kỷ luật anh Minh nhưng anh Minh vẫn
không đến cơ quan để nhận lỗi.
II. PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG
2.1. Mục tiêu phân tích tình huống
Mục tiêu của việc phân tích tình huống trên là nhằm làm sáng tỏ
những vi phạm và các quy định về trách nhiệm kỷ luật của cán bộ, công
chức vi phạm theo quy định của pháp luật hiện hành. Đồng thời, thông
qua đó cần có biện pháp để khắc phục, quản lý cán bộ, nhất là cán bộ làm
công tác tài chính-kế toán ở các trường học trong địa bàn tỉnh Hà Tĩnh.
2.2. Cơ sở lý luận
Thực hiện chính sách của Đảng về phát triển cán bộ, công chức và
xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức “vừa hồng, vừa chuyên” theo kế
hoạch học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong tình
hình mới. Đồng thời, trên cơ sở các quy định của các văn bản quy phạm
pháp luật do Nhà nước ban hành như:
Các văn bản của Quốc hội bao gồm:
- Luật kế toán được Quốc hội thông qua ngày 17/6/2003;
- Luật cán bộ, công chức năm được Quốc hội thông qua ngày
13/11/2008;
- Các văn bản của cơ quan hành pháp như: Nghị định số
128/2004/NĐ-CP của Chính phủ ngày 31/5/2004 quy định chi tiết và


hướng dẫn thi hành một số điều của Luật kế toán áp dụng trong lĩnh vực
kế toán nhà nước (Điều 2 của Nghị định này, cơ quan nhà nước, đơn vị sự
nghiệp, tổ chức có sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước gồm nhiều cơ
quan, tổ chức);

- Nghị định số 35/2005/NĐ-CP của Chính phủ ngày 17/3/2005 về
việc xử lý kỷ luật cán bộ, công chức;
- Nghị định số 118/2006/NĐ-CP của Chính phủ, ngày 10/10/2006
về xử lý trách nhiệm vật chất đối với cán bộ, công chức;...
Nhằm xác định và xử lý trách nhiệm kỷ luật đối với cán bộ, công
chức trong thực thi công vụ ở cơ quan nhà nước; đơn vị hành chính sự
nghiệp;...
Đối tượng kế toán thuộc hoạt động hành chính, sự nghiệp, hoạt
động của đơn vị, tổ chức có sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước gồm có
tiền và các khoản tương đương tiền; Vật tư và tài sản cố định; Nguồn kinh
phí, quỹ;. Các khoản thanh toán trong và ngoài đơn vị kế toán; Thu, chi và
xử lý chênh lệch thu, chi hoạt động; Đầu tư tài chính, tín dụng nhà nước;
Các tài sản khác liên quan đến đơn vị kế toán.
Như vậy, Trường THCS Thạch Linh là một cơ quan nhà nước có
sử dụng kinh phí ngân sách Nhà nước. Các nội dung công tác kế toán, tổ
chức bộ máy kế toán, người làm kế toán của trường THCS Thạch Linh
đều phải tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán, trong đó chủ yếu
là Luật kế toán năm 2003 và Nghị định số 128/2004/NĐ-CP.
Ngoài ra, mọi hoạt kế toán của Trường THCS Thạch Linh phải
tuân thủ quy định tại Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30 tháng 3
năm 2006 về việc ban hành chế độ kế toán hành chính sự nghiệp. Chế độ
kế toán hành chính sự nghiệp áp dụng cho Trường THCS Thạch Linh bao
gồm: Hệ thống Chứng từ kế toán; Hệ thống Tài khoản kế toán; Hệ thống


Sổ kế toán và hình thức kế toán; Hệ thống Báo cáo tài chính. Mọi hoạt
động của cán bộ kế toán trong Trường THCS Thạch Linh đều phải tuân
thủ các quy định này.
2.3. Phân tích diễn biến tình huống
Hành vi của Nguyễn Văn Minh đã tác động đến các đối tượng kế

toán theo chiều hướng tiêu cực, vi phạm các quy định của pháp luật về kế
toán, xâm phạm đến lợi ích của tập thể mà cụ thể là các khoản tiền mà
Nhà nước giao cho Trường sử dụng phục vụ cho các hoạt động của
Trường.
Các vi phạm của anh Minh là xâm phạm đến chế độ kế toán hành
chính sự nghiệp ở mục thứ nhất là hệ thống chứng từ kế toán về chỉ tiêu
vật tư, chỉ tiêu tiền tệ. Theo quy định thì mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính
liên quan đến hoạt động của Trường THCS Thạch Linh đều phải lập
chứng từ kế toán. Chứng từ kế toán chỉ lập một lần cho một nghiệp vụ
kinh tế, tài chính phát sinh. Nội dung chứng từ phải rõ ràng, trung thực
với nội dung nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh. Anh Minh đã có nhiều
hành vi không trung thực với nội dung nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát
sinh.
Thái độ của anh Minh đối với công tác kiểm tra của lãnh đạo
Trường THCS Thạch Linh là bất cần và cố tình chiếm dụng các khoản
tiền công. Theo quy định của Luật phòng, chống tham nhũng năm 2003
thì những hành vi của anh Minh là tham nhũng. Mặt khác, việc anh Minh
không chấp hành các quy định của pháp luật và của lãnh đạo nhà trường,
tự ý bỏ việc chứng tỏ anh Minh đã cố tình vi phạm kỷ luật, không chấp
hành pháp luật của Nhà nước, quyết định của cấp trên. Đồng thời, vi phạm
đạo đức của cán bộ, công chức; vi phạm đạo đức nghề nghiệp kế toán.
Các hành vi này phải bị xử lý theo quy định của pháp luật.


T là một công chức của ngành giáo dục, theo quy định tại Điều 15
Luật cán bộ, công chức năm 2008, thì anh Minh phải thực hiện cần, kiệm,
liêm, chính, chí công vô tư trong hoạt động công vụ. Hoạt động công vụ
của cán bộ, công chức là việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cán bộ,
công chức theo quy định của pháp luật và phải bảo đảm nguyên tắc bảo vệ
lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân. anh

Minh không những vi phạm pháp luật, đạo đức công vụ, đạo đức nghề
nghiệp mà còn vi phạm kỷ luật, cần phải có biện pháp xử lý một cách
nghiêm minh. Đối với hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực tài chính
ngoài việc phải bị xử lý trách nhiệm pháp lý hình sự (nếu đủ mức phải
truy cứu trách nhiệm hình sự) thì anh Minh phải chịu trách nhiệm kỷ luật
theo quy định tại Điều 8 Nghị định số 35/2005/NĐ-CP của Chính phủ,
ngày 17/3/2005: “Cán bộ, công chức vi phạm các quy định của pháp luật
thì phải chịu một trong các hình thức kỷ luật sau: (1).Khiển trách; (2).
cảnh cáo; (3). hạ bậc lương; (4).Hạ ngạch; (5). Cách chức; (6). Buộc
thôi việc”. Xét những biểu hiện mà tình huống nêu, sau khi anh Minh bị
phát hiện về những hành vi vi phạm pháp luật thì đã có thái độ như bỏ
công tác... do đó cần áp dụng mức xử lý nghiêm khắc nhất theo quy định
trên. Mặt khác, cần xử lý trách nhiệm vật chất đối với kế toán anh Minh
nhằm khắc phục lại số tiền do anh Minh đã biển thủ theo quy định tại
khoản 2 Điều 3, Nghị định số 118/2006/NĐ-CP của Chính phủ ngày
10/10/2006 về xử lý trách nhiệm vật chất đối với cán bộ, công chức: “ ...
(2) cán bộ, công chức vi phạm kỷ luật để xảy ra thiệt hại về tài sản của cơ
quan, tổ chức, đơn vị, ngoài việc xử lý kỷ luật theo quy định của pháp
luật, còn phải bị xử lý trách nhiệm vật chất theo quy định tại Nghị định
này”.


Về phía Trường THCS Thạch Linh đã không quản lý cán bộ của
mình một cách chặt chẽ, đặc biệt là không quan tâm đến lối sống và đạo
đức của cán bộ. Khi phát hiện vi phạm của anh Minh đã không xử lý
nghiêm minh ngay từ đầu khiến cho anh Minh coi thường kỷ cương, pháp
luật và trong một thời gian ngắn đã tiếp tục “trượt dốc”. Nguyên tắc tập
trung, dân chủ trong quản lý cán bộ, công chức dưới quyền tại Trường
THCS Thạch Linh đã không được thực hiện tốt. Việc sử dụng cán bộ của
lãnh đạo Trường THCS Thạch Linh đã không dựa trên phẩm chất chính

trị, đạo đức và năng lực thi hành công vụ. Vì vậy, đã không bảo vệ, quản
lý và sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài sản nhà nước được giao mà còn tạo
cơ hội cho anh Minh thực hiện nhiều vi phạm.
Khi các vi phạm của anh Minh đã trở thành hệ thống, lãnh đạo
Trường THCS Thạch Linh vẫn tiếp tục có hướng xử lý nương nhẹ bằng
biện pháp hành chính nội bộ. Nhưng anh Minh đã không còn có ý thức tôn
trọng tập thể nữa, coi thường công việc của mình và đã có hành vi tiêu
cực tiếp theo là bỏ việc. Như vậy, các hướng xử lý của lãnh đạo Trường
THCS Thạch Linh là chưa hợp lý, cần phải có biện pháp khắc phục.
2.4. Nguyên nhân xảy ra tình huống
Nguyên nhân xảy ra tình huống trên gồm có nguyên nhân khách
quan và nguyên nhân chủ quan.
2.4.1. Nguyên nhân khách quan
Nguyên nhân khách quan làm nảy sinh tình huống trên bao gồm:
Thứ nhất, những tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường đến
nhu cầu và lối sống của một bộ phận cán bộ, công chức, trong đó có anh
Minh là một thanh niên được đào tạo tại một trường đại học Vinh, được
tuyển dụng vào công tác tại một một cơ quan giáo dục, nhưng anh Minh
đã không nhận thức được vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công việc mà


mình làm, không có chí hướng phấn đấu, không có lý tưởng để vươn lên
mà ăn chơi, đua đòi để đến mức phải nợ nần và tìm cách vi phạm pháp
luật, vi phạm kỷ luật, hy sinh tương lai và sự trong sạch của mình để lấy
tiền của công, coi thường lợi ích của Nhà nước.
Thứ hai, thiếu người có trách nhiệm và năng lực quản lý hoạt động
kế toán – tài chính. Việc Hiệu trưởng bận công việc đầu năm cũng là một
yếu tố khách quan dẫn đến mảng công việc này không được kiểm soát
chặt chẽ. Lãnh đạo Trường THCS Thạch Linh đã không bố trí người có
trách nhiệm, có năng lực, có đạo đức phụ trách và chịu trách nhiệm kiểm

soát các hoạt động kế toán tại cơ quan trong thời gian này, khiến cho T có
cơ hội để tiến hành các hoạt động vi phạm. Điều đó cho thấy công tác
quản lý tiền, các khoản chi tài chính từ nguồn ngân sách nhà nước tại
Trường THCS Thạch Linh như vậy là chưa có hiệu quả, dẫn đến chế độ
kiểm soát chi đã không được thực hiện tốt, trình tự luân chuyển và kiểm
tra chứng từ kế toán chưa được thực hiện đúng.
Thứ ba, các quy định pháp luật về chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp
kế toán chưa được anh Minh nhận thức một cách đầy đủ. Chuẩn mực đạo
đức quy định các nguyên tắc, nội dung, tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp của
người làm kế toán trong các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức và những người
hành nghề kế toán theo luật định. Các nguyên tắc, nội dung, tiêu chuẩn đạo
đức nghề nghiệp được quy lại thành những tiêu chí về đạo đức, mà người
làm nghề kế toán phải có và là thước đo đánh giá, nhận xét về đạo đức nghề
nghiệp của họ. Tuy nhiên, trên thực tế, người làm kế toán chỉ chú trọng đến
nghiệp vụ chứ không mấy chú ý đến việc giữ gìn những tiêu chí cơ bản của
chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán. Ngay trong chính Trường THCS
Thạch Linh, từ lãnh đạo cho đến cán bộ, công chức của Trường cũng đã
không coi đó là cơ sở để lựa chọn, sử dụng cán bộ kế toán của cơ quan mình.


2.4.2. Nguyên nhân chủ quan
Nguyên nhân chủ quan làm nảy sinh tình huống trên là do anh
Minh bị chi phối hoặc bị tác động bởi lợi ích vật chất do các đối tượng kế
toán mang lại khi vi phạm các quy định của nghề nghiệp. Các lợi ích vật
chất đó đã làm ảnh hưởng đến sự trung thực, khách quan và độc lập nghề
nghiệp của anh Minh, khiến anh Minh rơi vào cám dỗ vật chất, vốn dĩ
thuộc về lối sống tầm thường của anh Minh. Bên cạnh đó, các vi phạm
của anh Minh còn bắt nguồn từ sự thúc ép phải trả các khoản nợ do mình
đã chơi bởi tạo nên.
Sự thờ ơ của lãnh đạo Trường THCS Thạch Linh và các đồng

nghiệp cùng cơ quan cũng là một trong những nguyên nhân chủ quan
khiến cho anh Minh rơi vào tình huống vi phạm. Nếu được sự quan tâm
thường xuyên và sự chỉ bảo thực sự của tập thể, có lẽ anh Minh đã không
dấn sâu vào vi phạm như thế.
2.5. Hậu quả của tình huống
Hành vi của anh Minh và của lãnh đạo Trường THCS Thạch Linh đã
để lại những hậu quả cho xã hội, cho nhà nước và cho chính cơ quan của
mình.
Thứ nhất, đối với Nhà nước.
Các hành vi vi phạm của anh Minh đã làm rối loạn cơ chế kiểm soát
chi, đi ngược lại các quy định của luật kế toán và chế độ kế toán hành chính
sự nghiệp dẫn làm thất thoát tiền, kinh phí của Nhà nước được cung cấp để
đảm bảo cho hoạt động giáo dục của giáo viên; việc thực hiện chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn của Trường THCS Thạch Linh. Điều đó trực tiếp làm
ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục của các thầy cô giáo tại trường THCS
Thạch Linh tại địa phương nói riêng và đến hiệu quả bảo vệ pháp luật của
Nhà nước trước các hành vi vi phạm pháp luật tại địa bàn tỉnh nói chung.


Thứ hai, đối với xã hội.
Tình huống trên đã để lại những hậu quả đối với xã hội như làm mất
niềm tin của nhân dân vào cán bộ và cơ quan nhà nước, nhất là khi đó lại là
cơ quan bảo vệ pháp luật. Không ít người dân sẽ có tâm lý nghi ngờ tính
nghiêm minh của pháp luật, có thái độ không đúng đắn đối với pháp luật, đối
với quyền lực nhà nước và cơ quan đại diện cho quyền lực nhà nước.
Thứ ba, đối với Trường THCS Thạch Linh.
Các vi phạm của anh Minh và các thiếu sót của lãnh đạo Trường
THCS Thạch Linh đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến sự ổn định chế độ công
tác nội bộ của cơ quan, làm giảm sút hiệu quả công tác nội bộ của đơn vị.
Điều đó có ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý, nhận thức của cán bộ, công chức

trong cơ quan. Bất kỳ một cơ quan nhà nước nào khi hoạt động công tác nội
bộ không được tốt thì tất yếu sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc thực hiện chức
năng bên ngoài, tức chức năng công tố và kiểm sát tư pháp.
III. XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
3.1. Mục tiêu xử lý tình huống
Mục tiêu của việc xử lý tình huống nêu trên là căn cứ vào chủ
trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước để xác định các
phương án giải quyết tình huống và lựa chọn phương án tối ưu nhất cho việc
giải quyết tình huống nêu trên.
3.2. Đề xuất phương án xử lý tình huống
Để giải quyết tình huống trên, tiểu luận đề xuất một số phương án
sau:
Phương án 1. Trường THCS Thạch Linh đề nghị cơ quan nhà nước
có thẩm quyền tiến hành xử lý vi phạm hành chính đối với anh Minh
Mục tiêu của phương án là xử lý bằng cách áp dụng chế tài hành
chính đối với T.


Nội dung chính của phương án:
-

Trường THCS Thạch Linh báo cáo Phòng giáo dục TP Hà Tĩnh về

vi phạm pháp luật của anh Minh và đề xuất biện pháp xử lý hành chính theo
quy định tại Nghị định của Chính phủ số 185/2004/NĐ-CP ngày 04/11/2004
về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán.
-

Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Tĩnh yêu cầu anh Minh có mặt tại

trụ sở cơ quan để giải quyết việc vi phạm;
-

Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Tĩnh tiến hành lập biên bản vi

phạm hành chính của anh Minh;
-

Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Tĩnh tiến hành xử phạt vi phạm

hành chính đối với anh Minh theo thẩm quyền được quy định tại Điều 30
Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính năm 2002 (sửa đổi, bổ sung năm 2007,
2008);
-

Giao quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với anh Minh.

-

Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày được giao quyết định xử phạt

vi phạm hành chính, nếu anh Minh không tự nguyện, tự giác thực hiện thì sẽ
bị cưỡng chế thi hành.
Nguồn lực để thực hiện phương án: kinh phí từ ngân sách nhà nước.
Cơ quan chủ trì: Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Tĩnh
Cơ quan phối hợp: Trường THCS Thạch Linh.
Công cụ: các văn bản về xử phạt vi phạm hành chính.
Phương án 2. Trường THCS Thạch Linh xử lý kỷ luật đối với anh
Minh và buộc anh Minh phải hoàn trả các khoản tiền đã chiếm dụng.
- Mục tiêu của phương án: Ổn định về tổ chức, tạo cho anh Minh có

cơ hội sửa chữa lỗi lầm và khắc phục hậu quả do mình gây ra.
- Nội dung chính của phương án:


+ Chuẩn bị: Trường THCS Thạch Linh tiến hành thành lập Hội đồng
xử lý kỷ luật và bồi thường thiệt hại xử lý hành vi vi phạm của anh Minh có
sự tham gia của lãnh đạo Viện, công đoàn, đoàn thanh niên của Viện.
+ Tổ chức thực hiện:
Cử đại diện công đoàn đến nhà anh Minh để động viên, thuyết phục,
đồng thời giải thích cho anh Minh thấy rõ hậu quả hành vi của mình, nhận
lấy khuyết điểm và quyết tâm sửa chữa. Đồng thời, hoàn trả lại số tiền đã vi
phạm.
Tiến hành các trình tự nhằm xác định mức xử lý kỷ luật và mức bồi
thường vật chất do anh Minh gây ra.
Yêu cầu anh Minh trở về cơ quan công tác (Nếu không bị bắt giữ
theo quy định của tố tụng hình sự).
- Nguồn lực để thực hiện phương án:
+ Ngân sách: Kinh phí hành chính đảm bảo cho hoạt động tổ chức
họp cơ quan, kinh phí công tác phí cho người đại diện công đoàn đến nhà
anh Minh để vận động.
+ Cơ quan chủ trì: Trường THCS Thạch Linh.
+ Cơ quan phối hợp: Công đoàn ngành.
+ Phương tiện, công cụ: xe công.
Phương án 3. Trường THCS Thạch Linh tiến hành khởi tố anh Minh
với tội danh tham ô theo quy định tại Điều 278 Bộ luật hình sự.
- Mục tiêu của phương án là xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm
pháp luật của anh Minh, thể hiện sự nghiêm minh và công bằng của pháp
luật, không phân biệt người vi phạm là người trong cơ quan bảo vệ pháp luật
hay ngoài cơ quan bảo vệ pháp luật.
- Nội dung chính của phương án:

+ Chuẩn bị thực hiện phương án: Lãnh đạo Trường THCS Thạch
Linh tiến hành họp cấp uỷ để đánh giá tính chất, mức độ nguy hiểm của
hành vi vi phạm pháp luật của anh Minh để quyết định biện pháp xử lý thích
hợp.
+ Tổ chức thực hiện:
Ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, tiến hành các hoạt động
điều tra , truy tố theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự.
Tổ chức rút kinh nghiệm trong cơ quan, báo cáo cấp trên.
- Nguồn lực để thực hiện phương án:
+ Ngân sách: kinh phí từ ngân sách nhà nước.
+ Cơ quan chủ trì: Trường THCS Thạch Linh.
+ Cơ quan phối hợp: Công an tỉnh Hà Tĩnh
+ Công cụ, phương tiện: các văn bản tố tụng hình sự.
3.3. Lựa chọn phương án xử lý tình huống
Để lựa chọn phương án trước hết cần tiến hành so sánh các phương
án trên để xác định các ưu, nhược điểm của mỗi phương án.
Tên

Ưu điểm

Nhược điểm

phương
án
1

Xử lý trách nhiệm hành chính Không khắc phục được hậu
của T khi vi phạm quy định của quả do hành vi vi phạm pháp

pháp luật về kế toán, nhằm răn luật của anh Minh gây ra, đặc
đe đối tượng vi phạm và thể biệt là không buộc được anh
hiện thái độ của Nhà nước đối Minh hoàn trả lại số tiền đã
với vi phạm pháp luật của anh chiếm dụng để trả lại cho cơ
Minh.

quan, phục vụ cho việc thực
hiện chức năng, nhiệm vụ của


Trường THCS Thạch Linh.
Nếu chỉ xử lý hành chính thì
anh Minh sẽ vẫn được tiếp tục
công tác tại vị trí là kế toán
viên. Điều này không đúng
với quy định của pháp luật về
việc khi cán bộ, công chức vi
phạm pháp luật thì cơ quan
quản lý phải tiến hành xem
xét trách nhiệm kỷ luật (đảng,
2

chính quyền) của công chức.
Chấp hành đúng theo quy định Các thủ tục để thực hiện kỷ
của pháp luật hiện hành về xử lý luật đối với anh Minh cần đến
cán bộ, công chức vi phạm; Ổn sự tham gia của nhiều bộ
định về mặt tổ chức cơ quan, phận trong cơ quan và mất
chấn chỉnh chế độ công tác nội nhiều thời gian.
bộ để tiếp tục hoàn thành các Việc buộc hoàn trả các khoản
nhiệm vụ theo chức năng trong tiền đã chiếm dụng của anh

thời gian tiếp theo.

Minh có thể phải kéo dài về

Có tác dụng giáo dục rất lớn đối thời gian vì điều kiện của anh
với cán bộ, công chức trong đơn Minh không thể trả ngay
vị và với chính bản thân anh được.
Minh.
Tạo cho anh Minh có cơ hội để
sửa chữa lỗi lầm.
Khắc phục hậu qủa do vi phạm
của anh Minh gây ra về mặt


3

kinh tế.
Xử lý bằng hình thức nghiêm Cơ sở pháp lý không phù hợp
khắc nhất (chế tài hình sự) đối để xử lý hình sự vì anh Minh
với vi phạm của anh Minh sẽ có không phải là người có chức
tác dụng răn đe rất lớn, tác dụng vụ, quyền hạn - chủ thể của
phòng ngừa chung sẽ được nâng tội tham ô theo quy định tại
cao.

Điều 278 Bộ luật hình sự.

Hình phạt bổ sung sẽ buộc anh
Minh phải hoàn trả toàn bộ số
tiền đã chiếm dụng.
Trong các phương án trên phương án thứ 2 là phương án hợp lý hơn

cả bởi theo quy định hiện hành anh Minh đồng thời phải chịu hai loại trách
nhiệm pháp lý-tức vừa phải chịu trách nhiệm kỷ luật vừa phải chịu trách
nhiệm hình sự (nếu đã đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự). Do vậy,
dưới góc độ quản lý nhà nước tiểu luận lựa chọn phương án 2 làm phương
án tối ưu là nhằm chỉ ra những bước cơ bản để xử lý nghiêm minh T với tính
cách là cán bộ, công chức vi phạm theo đúng quy định của pháp luật hiện
nay.
Để thực hiện phương án thứ hai cần thực hiện một số bước cụ thể
sau:
Bước 1. Hiệu trưởng Trường THCS Thạch Linh triệu tập cuộc họp để
anh Minh kiểm điểm trước tập thể cơ quan. Cuộc họp được tổ chức có ghi
biên bản và kiến nghị hình thức xử lý kỷ luật đối với anh Minh.
Bước 2: Hoàn chỉnh hồ sơ trình Hội đồng kỷ luật bao gồm: Bản tự
kiểm điểm của anh Minh; biên bản họp kiểm điểm anh Minh; trích ngang, sơ
yếu lý lịch của anh Minh và các chứng từ, sổ sách chứng minh hành vi vi
phạm của anh Minh.


Bước 3. Thành lập Hội đồng kỷ luật, bao gồm các thanh viên như:
hiệu trưởng (chủ tịch Hội đồng); 01 uỷ viên đại diện Ban chấp hành công
đoàn; 01 uỷ viên giáo viên của Trường THCS Thạch Linh. Ngoài ra, Hiệu
trưởng (Chủ tịch Hội đồng) có thể mời thêm các thành phần của các tổ chức
chính trị-xã hội tp Hà Tĩnh tham dự họp Hội đồng kỷ luật và viết giấy báo
triệu tập anh Minh
Bước 4, Hội đồng kỷ luật tiến hành họp xem xét kỷ luật và mức độ
bồi thường vật chất của anh Minh. Buổi họp diễn ra theo các trình tự sau:
-Chủ tịch Hội đồng tuyên bố lý do, giới thiệu các thành viên tham
dự;
-Thư ký Hội đồng trình bày trích nganh sơ yếu lý lịch, hồ sơ và các
tài liệu có liên quan;

-Người vi phạm (cán bộ anh Minh) tiến hành đọc bản kiểm điểm.
Trong trường hợp vắng mặt thì Thư ký đọc giúp bản kiểm điểm;
-Thư ký đọc biên bản cuộc họp kiểm điểm do Viện kiểm sát đã tiến
hành;
-Các thành viên Hội dồng và đại biểu dự họp phát biểu ý kiến;
-Cán bộ anh Minh phát biểu ý kiến về hình thức kỷ luật;
-Hội đồng kỷ luật bỏ phiếu kín kiến nghị áp dụng hình thức kỷ luật;
-Thông báo kiến nghị hình thức kỷ luật của Hội đồng.
Làm văn bản gửi hiệu trưởng Trường và Ban giám hiệu ra quyết định
xử lý kỷ luật và mức bồi thường vật chất đối với anh Minh
Bước 5: Giao quyết định xử lý kỷ luật cho anh Minh, đồng thời tiếp
tục giáo dục, động viên để anh Minh tiếp tục sửa chữa và phấn đấu trong
thời gian tới.


Bước 6 Yêu cầu Phòng kế toán tiến hành biện pháp khấu trừ vào
lương của anh Minh để thu lại số tiền anh Minh đã chiếm dụng. Mức thu
không quá 30% tổng số tiền lương hàng tháng.
Bước 7 Tiến hành công bố công khai các biện pháp xử lý đối với anh
Minh để toàn thể cán bộ, công chức trong Trường cùng biết để rút kinh
nghiệm chung.
Việc tiến hành đúng trình tự và xác định khách quan, dân chủ và
công khai là cơ sở để xử lý anh Minh một cách nghiêm minh theo đúng quy
định của pháp luật. Thông qua đó, có tác dụng giáo dục đối với cán bộ, công
chức đang công tác tại Trường, nhất là đối với cán bộ, công chức làm công
tác tài chính-kế toán.
IV. KIẾN NGHỊ
4.1.Đối với Đảng
Cần có nghị quyết chuyên đề về đạo đức công vụ của cán bộ, công
chức. Đồng thời, nâng mức xử lý kỷ luật về Đảng (hình thức khai trừ ra khỏi

Đảng) đối với những cán bộ, công chức có hành vi tham ô, tham nhũng tài
sản của Nhà nước, của tập thể; không gương mẫu trong lối sống, trong công
việc, nhất là đối với những cán bộ, công chức làm việc trong các cơ quan
bảo vệ pháp luật.
4.2. Đối với Nhà nước
Tích cực tiến hành tuyên truyền, phổ biến rộng rãi các quy định pháp
luật về kế toán, đặc biệt là chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán được ban
hành từ năm 2005. Các chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán cần được
chỉnh sửa theo hướng ngắn gọn hơn, đồng thời phải xác định rõ đây là các
yêu cầu nghề nghiệp chứ không đơn thuần là vấn đề đạo đức (có thể thực
hiện hoặc không), vì khi vi phạm sẽ phải xử lý bằng các biện pháp trách
nhiệm pháp lý chứ không bằng con đường xã hội (dư luận xã hội lên án..).


Chính phủ cần nghiên cứu để sửa đổi Nghị định số 185/2004/NĐ-CP
ngày 4/11/2004 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán để
chính thức ghi nhận những hành vi vi phạm quy định pháp luật về lĩnh vực
này được coi là vi phạm hành chính và bị xử lý bằng biện pháp trách nhiệm
hành chính. Đồng thời, với những hành vi mà dấu hiệu khách quan giống với
hành vi tội phạm thì phải có hướng dẫn phân biệt trên cơ sở tiêu chuẩn
khách quan là tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi bằng các
đại lượng về định tính hoặc định lượng.
Bộ Tài chính và Phòng giáo dục tỉnh Hà Tĩnh cần nghiên cứu để có
chế độ đãi ngộ hợp lý đối với đội ngũ những người làm công tác kế toán
nhằm giữ chân những người tài và phòng ngừa các tiêu cực phát sinh.
4.3. Đối với Trường THCS Thạch Linh
Tổ chức, chấn chỉnh lại bộ máy kế toán của cơ quan mình theo quy
định tại Điều 48 Luật kế toán năm 2003.
Cần quản lý cán bộ, công chức của mình, nhất là cán bộ trẻ để theo
dõi, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, lối sống, điều kiện, hoàn cảnh để kịp thời

giáo dục, giúp đỡ, không để cán bộ của mình sa ngã rồi mới thực hiện các
biện pháp xử lý. Ban giám hiệu cần phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể
trong cơ quan như đoàn thanh niên, phụ nữ, công đoàn để thu hút cán bộ
tham gia vào các mặt công tác của đơn vị, xây dựng ý thức, lý tưởng sống
tốt đẹp và ý thức và đạo đức đối với công vụ được giao.
Tích cực triển khai các hình thức sinh hoạt để tuyên truyền về tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ nói chung, cán
bộ làm công tác kế toán nói riêng “vừa hồng, vừa chuyên”, góp phần thực
hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ của đơn vị.


V. KẾT LUẬN
Công việc của người kế toán luôn tiếp xúc với các giá trị vật chất
thuộc về các chế độ quản lý khác nhau và đòi hỏi người kế toán phải có
những phẩm chất, kỹ năng, nghiệp vụ khác nhau nhưng không thể thiếu
được yêu cầu về đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp. Trước những tác
động tiêu cực của xã hội và điều kiện, hoàn cảnh, nhu cầu cuộc sống mà có
không ít kế toán vi phạm quy tắc nghề nghiệp dẫn đến bị xử lý trước pháp
luật. Trong điều kiện nền kinh tế tiền mặt như hiện nay, việc kiểm soát vấn
đề này càng khó khăn. Vì vậy, bên cạnh các quy định của Nhà nước về chế
độ kế toán hành chính sự nghiệp, chế độ kiểm soát chi, thanh tra, kiểm tra tài
chính…còn có các quy định về chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán.
Trong hoàn cảnh kinh tế-xã hội, chính trị, pháp lý như vậy, người làm công
tác kế toán cần có bản lĩnh chính trị vững vàng, thẳng thắn, trung thực trong
hoạt động nghề nghiệp, không vụ lợi, tham lam, vị kỷ, phải có chính kiến rõ
ràng và đặc biệt là phải có thái độ tôn trọng pháp luật, chuẩn mực, quy chế,
kiên quyết bảo vệ pháp luật và lẽ phải. Có như vậy, công tác kế toán trong
các cơ quan nhà nước nói chung, Trường THCS Thạch Linh nói riêng mới
được nâng cao, đáp ứng yêu cầu thực thi có chất lượng chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn mà Đảng và Nhà nước giao phó.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Tài chính, Quyết định số 87/2005/QĐ-BTC ngày 01/12/2005 về việc ban
hành và công bố chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán Việt
Nam;
2. Bộ Tài chính, Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/3/2006 về việc ban
hành chế độ kế toán hành chính sự nghiệp;
3. Bộ Tài chính, Quyết định số 33/2007/QĐ-BTC ngày 15/5/2007 ban hành
quy trình xử lý sau thanh tra, kiểm tra tài chính;
4. Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nghị định số
128/2004/NĐ-CP ngày 31/5/2004 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng
dẫn thi hành Luật Kế toán trong lĩnh vực kế toán nhà nước;
5. Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nghị định số
185/2004/NĐ-CP ngày 08/11/2004 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực kế toán;
6. Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nghị định số
35/2005/NĐ-CP, ngày 19/4/2005 về việc xử lý kỷ luật cán bộ, công chức;
7. Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nghị định số
118/2006/NĐ-CP, ngày 10/10/2006 về xử lý trách nhiệm vật chất đối với cán
bộ, công chức;
8. Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Luật số 03/2003/QH11
ngày 16/6/2003 về kế toán;
9. Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Bộ luật số
15/1999/QH10 ngày 21/12/1999 về hình sự;
10. Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Luật số 55/2005/QH11
ngày 29/11/2005 về phòng, chống tham nhũng;


11.

Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Luật số
34/2002/QH10 ngày 19/04/2002 của Quốc hội về Luật tổ chức Viện kiểm
sát nhân dân;