Những sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng trong dạy học phân môn vẽ tranh đề tài ở trường THCS

1. MỞ ĐẦU.
1.1. Lí do chọn đề tài:
Môn mĩ thuật là môn học góp phần giáo dục thẩm mỹ cho học sinh. Do đó
giáo viên dạy mĩ thuật cần phải biết tổ chức các hoạt động dạy học thật sự hấp
dẫn bổ ích để hình thành các em lòng yêu thích cái đẹp và góp phần thẩm mĩ cho
học sinh.
Mĩ thuật là môn rèn luyện trí thẩm mĩ và rèn luyện tư duy sáng tạo cho học
sinh, làm cho các em hồn nhiên, vui tươi, nhận thấy được cái hay cái đẹp trong
cuộc sống xung quanh qua nhiều chủ đề. Học sinh rất say mê trong giờ học mĩ
thuật. Bên cạnh có một số phụ huynh học sinh xem nhẹ môn mĩ thuật (không
phải là môn chính) nên ảnh hưởng đến môn mĩ thuật thấp đi và chất lượng giáo
dục thẩm mĩ cũng thấp đi. Môn mĩ thuật là môn nghệ thuật, giáo viên bộ môn
phải say mê, nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo và nâng dần chất lượng và đồng bộ số
quan niệm xem nhẹ môn mĩ thuật. Chính vì thế tôi nghiên cứu và tích luỹ những
phương pháp mới tổ chức cho học sinh học tập thoải mái, nhẹ nhàng nhưng đạt
kết quả cao.
Xuất phát từ mục tiêu giáo dục và đào tạo, để hình thành nhân cách cho trẻ
phát triển toàn diện. Do vậy, việc giáo dục thẩm mĩ cho học sinh THCS là một
trong những yếu tố vô cùng cần thiết.
Thông qua môn Mĩ thuật, sẽ trang bị cho các em một số kiến thức, kĩ năng
cơ bản về hội họa, tiếp thu những tinh hoa của nền Mĩ thuật dân tộc. Từ đó, phát
huy óc sáng tạo và tính thẩm mĩ góp phần phát triển năng khiếu, phát hiện tài
năng và bồi dưỡng nhân tài cho thế hệ tương lai.
Đối với bậc THCS hiện trí tưởng tượng rất phong phú nhưng đôi khi các
em còn lười suy nghĩ, tưởng tượng, còn sao chép bài trong sách giáo khoa hay
một số tư liệu tham khảo, các em chưa biết định hướng, vạch ra các ý tưởng và
các trí tưởng tượng hay, phong phú. Do đó, giáo viên phải lựa chọn những
phương pháp dạy phù hợp kích thích các em phát huy khả năng, trí tưởng tượng,
niềm hứng thú và quan trọng là để tạo ra những bức tranh hoàn hảo trong mọi
lĩnh vực .
Đối với Mĩ thuật, đây là một môn năng khiếu, đòi hỏi các em phải có tính

sáng tạo, độc lập trong học tập, để từ đó các em có thể vận dụng một cách linh
hoạt vào các môn học khác một cách có hiệu quả. Vì thế, để các em chủ động
trong học tập là điều mà những giáo viên như tôi luôn trăn trở làm thế nào để
nâng cao được chất lượng dạy và học môn Mĩ thuật ở trường THCS. Chính vì
những lý do trên mà tôi đã chọn đề tài : “Những giải pháp sáng tạo nhằm
nâng cao chất lượng trong dạy và học phân môn vẽ tranh đề tài ở trường
THCS.”
1.2. Mục đích nghiên cứu:
1
1


Qua thời gian công tác và giảng dạy trực tiếp tại Trường THCS trên địa bàn
Cẩm Thủy với nhiệt huyết muốn cống hiến hết mình của một giáo viên trẻ. Tôi
luôn mong muốn lên lớp, đứng trước các em học sinh, truyền đạt tất cả những
kiến thức mà mình có cho các em. Trong mỗi tiết dạy, tôi 1uôn cố gắng làm sao
có thể truyền đạt kiến thức của mình tới các em một cách nhanh nhất, đầy đủ
nhất và dễ hiểu nhất.
Vì là một giáo viên trẻ, tôi có nhiều điều kiện để tự học hỏi, tìm tòi và tiếp
thu các phương pháp hay và mới lạ từ bạn bè đồng nghiệp, cộng với sự gắn bó
với các em học sinh. Tuy nhiều em còn thiếu thốn về nhiều mặt nhưng các em
rất say mê học tập nhất là đối với bộ môn Mĩ thuật.
Do vậy, tôi luôn suy nghĩ và nghiên cứu để viết sáng kiến kinh nghiệm này
với mục đích sáng tạo hay nhất góp phần nhằm nâng cao chất lượng dạy và học
của Trường THCS nơi tôi công tác nói riêng và ở trường THCS nói chung, đó
chính là mục đích mà tôi nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm này.
1.3. Đối tượng nghiên cứu :
“ Những giải pháp sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng trong dạy và học
phân môn vẽ tranh đề tài ở trường THCS.”
1.4. Phương pháp nghiên cứu:

- Phương pháp thực nghiệm dạy thí điểm ở một số lớp bằng phương pháp
mà mình đề ra.
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết để tìm ra cơ sở lý luận.
- Phương pháp khảo sát thực tế dạy học mỹ thuật ở trường THCS.
- Phương pháp phân tích, lý giải, đối chiếu, chứng minh.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Bộ môn Mĩ thuật ở trường THCS là một trong những môn học đặc trưng,
không nhằm đào tạo hoạ sĩ tương lai hay tạo ra những người chuyên làm về
công tác Mĩ thuật mà nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản của cái
đẹp để các em tiếp xúc và làm quen với cái đẹp, cảm thụ, yêu quý cái đẹp, biết
vận dụng vào trong cuộc sống hàng ngày. Hỗ trợ các em ở các môn học khác
giúp các em phát triển toàn diện, lâu dài về Đức - trí - thể - mĩ và các kỹ năng cơ
bản góp phần hình thành con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Trong xã hội phát triển nhu cầu thẩm mĩ ngày càng cao, do vậy việc đào tạo
con người biết nhận thức, cảm thụ cái đẹp ngày càng quan trọng. Những năm
qua giáo dục thẩm mĩ đã trở thành môn học trong chương trình giáo dục phổ
thông, là một môn học độc lập, môn Mĩ thuật có mục tiêu chương trình sách
giáo khoa, sách hướng dẫn, thiết bị riêng cho dạy và học, giáo viên được đào
tạo, kết quả học tập của học sinh được theo dõi và kiểm tra, đánh giá một cách
2
2


nghiêm túc. Việc giảng dạy môn Mĩ thuật THCS nhằm đảm bảo cho các em có
thể giải quyết được các bài tập hàng ngày và hiểu về cái đẹp của nền mĩ thuật
truyền thống, ngoài ra nó còn tạo điều kiện cho học sinh học có hiệu quả cao
hơn các môn học khác.
Đối với môn Mĩ thuật có 4 phân môn: vẽ tranh, vẽ trang trí, vẽ theo mẫu và
thường thức mĩ thuật. Trong đó, tôi thấy rằng vẽ tranh đề tài là một phân môn

hay nhằm phát huy trí tưởng tượng sáng tạo làm giàu cảm xúc thẩm mỹ cho học
sinh trên cơ sở cung cấp kiến thức và rèn luyện kỹ năng cơ bản về sắp xếp bố
cục các hình ảnh, màu sắc, đường nét và độ đậm nhạt. Từ những kiến thức, kỹ
năng cơ bản đó người học mĩ thuật nói chung, học sinh THCS nói riêng có khả
năng tư duy, sáng tạo, biết sắp xếp bố cục, hình ảnh, đường nét,màu sắc, độ đậm
nhạt và nhất là biết vận dụng các bố cục tranh vào cuộc sống. Các em phải có trí
nhớ, kỹ năng quan sát, lựa chọn, hình tượng điển hình cũng như cách sắp xếp bố
cục, hình vẽ màu sắc, thể hiện không gian. Chính vì vậy, để dạy phân môn vẽ
tranh đề tài cho các em đòi hỏi phải có phương pháp mới gây hứng thú trong khi
học.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
a.Thuận lợi
- Thực trạng về mặt tích cực của các vấn đề có liên quan đến đề tài:
Thực trạng nghiên cứu tại trường THCS trong huyện Cẩm Thủy khi thực
hành các bài vẽ tranh đề tài tôi nhận thấy:
* Về phía học sinh:
- Các em thường sao chép bài vẽ của nhau dẫn đến các bài vẽ chưa phong
phú và đa dạng về nội dung, hình ảnh, màu sắc và cách thể hiện.
- Hình vẽ còn cứng,chưa tự nhiên.
- Nội dung các bài vẽ chưa phong phú, chưa thể hiện được tình cảm, cá tính
và sở trường riêng của từng em.
- Một số em không thích vẽ, không có sự sáng tạo, hoặc vẽ đối phó khi bị
thầy, cô nhắc nhở.
* Về phía giáo viên:
Đổi mới phương pháp luôn được đặt ra cấp thiết nhằm đáp ứng nhu cầu
trong việc dạy và học hiện nay. Cho nên đối với bất cứ môn học nào việc đổi
mới phương pháp dạy học của các bài học luôn là khâu then chốt quyết định cho
chất lượng dạy và học.
Qua việc tìm hiểu tình cảm trong tranh thiếu nhi và phương pháp dạy mỹ
thuật phân môn vẽ tranh đề tài trên ta thấy rằng việc nắm bắt vấn đề, tìm phương

hướng giải quyết vấn đề đó là một điều hết sức quan trọng, đảm bảo cho tiết dạy,
bài dạy hiệu quả hơn, đem lại sự thành công trong công tác giảng dạy
3
3


+ Hiện nay, phân phối chương trình được soạn lại theo hướng dẫn điều chỉnh nội
dung dạy học tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên trong công tác giảng dạy.
+ Giáo viên được đào tạo chính quy để đáp ứng nhu cầu của nhà trường.
- Các yếu tố chủ quan có ảnh hưởng tích cực đến các vấn đề liên quan với
đề tài:
Nhà trường đã chú ý quan tâm, kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy và học, tạo
điều kiện để giáo viên và học sinh giảng dạy - học tập có hiệu quả. Đặc biệt là
việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.
- Các yếu tố khách quan có ảnh hưởng tích cực đến các vấn đề liên quan với
đề tài:
Để giảng dạy môn mĩ thuật trong chương trình đào tạo được thành công,
điều này phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố như : tài liệu, phương tiện, đồ dùng
trực quan, ...
- Có một số đồ dùng cần thiết cho việc giảng dạy Mĩ thuật cho học sinh như:
bộ đồ dùng dạy học các phân môn từ lớp 6 đến lớp 9 như sách tham khảo, một
số tranh ảnh có liên quan đến từng chủ đề.
b. Khó khăn
- Thực trạng về mặt tiêu cực của các vấn đề có liên quan đến đề tài:
Do quan niệm của một số bậc phụ huynh, thiếu sự quan tâm học tập cho
học sinh, còn chưa coi trọng môn học Mĩ thuật ... Điều đó ảnh hưởng trực tiếp
đến chất lượng học tập của giáo viên và học sinh gây cho học sinh cảm giác
chán nản, không tự tin khi học bài. Điều đó khiến cho các em không thích thú
với bài học, thể hiện tác phẩm của mình qua loa, đại khái, vì thế không thấy
được cái hay, cái đẹp và vận dụng vào cuộc sống hàng ngày.

- Các yếu tố chủ quan có ảnh hưởng tiêu cực đến các vấn đề liên quan với
đề tài:
- Ngoài ra điều kiện nhà trường còn thiếu thốn như : chưa đầu tư về phòng
học chức năng, vật mẫu cho giáo viên và học sinh, phương tiện, đồ dùng trực
quan, ... vì thế ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập và giảng dạy của giáo viên và
học sinh. Vì vậy, là một giáo viên luôn tâm huyết với nghề tôi luôn tự học hỏi,
tìm tòi, cố gắng nỗ lực hết mình để làm sao mang lại hiệu quả tốt nhất cho các
em khi học bộ môn Mĩ thuật.
- Các yếu tố khách quan có ảnh hưởng tiêu cực đến các vấn đề liên quan với
đề tài:
Một số em hoàn cảnh gia đình khó khăn, gia đình chưa chú ý quan tâm đến
việc học tập của các em.
*Những giải pháp sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng trong dạy học
phân môn vẽ tranh đề tài ở trường THCS.
4
4


* Điều tra cơ bản.
Trong những năm học vừa qua, tôi được phân công giảng dạy môn Mĩ thuật
tại Trường THCS trên địa bàn Cẩm Thủy, tôi thấy hầu hết các em đều thích học
vẽ, các em học tập với tinh thần hăng say, cảm nhận được cái hay, cái đẹp được
thể hiện từ nội dung và hình thức mỗi khi các em vẽ một bức tranh. Bên cạnh đó
còn một số học sinh nhút nhát, rụt rè chưa mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của
mình, một số em còn chán nản không thích học vẽ. Tất cả những vấn đề trên rất
đáng lo ngại, ảnh hưởng lớn đến việc học Mĩ thuật của học sinh cho nên tôi đã
tiến hành điều tra đầu năm học 2017 - 2018, xem có bao nhiêu em thích học vẽ
và không thích học vẽ để từ đó tìm ra biện pháp khắc phục và kết quả như sau:
*Kết quả đầu năm học 2017 - 2018
(Có số liệu thống kê trước khi thực hiện đề tài)

Thích học vẽ

Không thích học vẽ

Khối
lớp

Tổng số
học sinh

SL

%

SL

6

77

37

48,1 %

40

51,9 %

7

60

29

48,3 %

31

51,7 %

8

68

32

47,1 %

36

52,9 %

9

65

30

46,2 %

35

53,8 %

%

Từ thực tế giảng dạy ở giai đoạn đầu, phần đông học sinh không thích vẽ rất
thờ ơ, thậm chí chán nản mỗi khi đến giờ học, điều này khiến cho tiết học trở
nên nặng nề, không hứng thú. Vì vậy việc khắc phục tâm lý cho học sinh quả là
khó khăn và hết sức cần thiết. Dựa vào tâm lý của học sinh là thích khen ngợi,
động viên và hay tò mò nên trước thời gian thực hành, tôi giới thiệu cho các em
một số tác phẩm vẽ tiêu biểu của những hoạ sĩ nhí để các em xem và tự học tập
theo cách vẽ, cách thể hiện tranh. Phân tích cho các em thấy được cái hay, cái
đẹp được thể hiện qua các tác phẩm, động viên các em ai cũng có thể vẽ đẹp. Vì
thế sự căng thẳng và chán nản trong mỗi giờ học được giảm bớt đi, các em đã có
hứng thú hơn với các tiết học. Sau đó trong những bài học vẽ tranh tôi khuyến
khích các em vẽ nhiều và vẽ đẹp, cho học sinh tự nhận xét, tự đánh giá tác phẩm
của bạn có đẹp hay không đẹp và vì sao? Như vậy tôi đã hướng dẫn cho các em
biết tự nhận xét, đánh giá được bài vẽ của bạn và mình.
Môn học Mĩ thuật không chỉ đòi hỏi các em vẽ phải có tính sáng tạo, vẽ
đẹp mà các bài tập thực hành còn đòi hỏi các em có sự cảm nhận giá trị nghệ
thuật, nắm được mục tiêu giáo dục ở trong mỗi bài học. Vì thế trong quá trình
giảng dạy tôi đều phải lựa chọn các phương pháp sao cho phù hợp.
*Ví dụ: Bài 9 : Vẽ tranh đề tài cuộc sống quanh em – Lớp 7, Để cho
5
5


học sinh hứng thú với bài học mới, Giáo viên cho Học sinh hát một bài hát điều
kỳ diệu quanh ta sau đó dẫn dắt vào bài học. Kết hợp giữa bài vẽ, xé dán tranh

tuỳ vào nội dung mà có thể chia nhóm, chọn quy trình dạy học phù hợp như:
Tạo hình từ tranh vẽ, HS cùng hoạt động tạo ra những tác phẩm hay, những sáng
kiến bất ngờ, dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Với cách này thì toàn bộ học
sinh cần phải để ý, tham gia quân số rồi mới trả lời, mới vận dụng được vào làm
bài tập thực hành của nhóm mình. Và ở bài này ta có thể cho Học sinh thuyết
trình như đóng kịch để phát triển ngôn ngữ mạnh dạn trong giao tiếp, học sinh
của các nhóm có thể đặt câu hỏi để cùng chia sẻ. Giáo viên khen ngợi các nhóm,
học sinh có những sản phẩm đẹp sáng tạo kịp thời và động viên một học sinh
làm xong nhưng chưa có sự sáng tạo bằng những lời lẽ nhẹ nhàng. Dưới đây là
kết quả đạt được của học sinh khi tôi áp dụng các phương pháp mới này.

( tranh đề tài gia đình)

6
6


( Tranh đề tài ngày nhà giáo Việt Nam 20/11)

( Tranh đề tài trò chơi dân gian)
2.3. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN VÀ CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ SỬ DỤNG ĐỂ
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
a. Sự cần thiết phải vận dụng nhiều phương pháp dạy học.
Phương pháp dạy học là hình thức sử dụng trong quá trình dạy học, có vai trò
là công cụ để giáo viên và học sinh tác động vào đối tượng, có chức năng khơi
7
7


dậy dẫn dắt, tăng cường hoạt động của các giác quan nhằm đạt được mục đích

dạy học cụ thể.
Phương pháp cũng là phương tiện nhận thức được bộc lộ một cách trực quan.
Phương pháp này giúp học sinh hiểu sâu hơn, nhớ chính xác hơn và vận dụng
kiến thức linh hoạt hơn. . Đổi mới phương pháp dạy học không thể không tính
tới những quan hệ này.
b. Tích hợp một số phương pháp dạy học tích cực vào dạy phân môn vẽ
tranh đề tài .
*Phương pháp trực quan kết hợp với phương pháp quan sát:
Nói đến phương pháp trực quan tức là đề cập đến cách dạy sao cho học sinh
thấy ngay, thấy một cách rõ ràng, cụ thể và hiểu nhanh, nhớ lâu. Đồng thời có
hứng thú học tập, dạy học bằng trực quan sẽ làm cho những khái niệm trừu
tượng trong bố cục, nét vẽ, màu sắc …của đối tượng được thể hiện một cách rõ
ràng. Trong phân môn vẽ tranh đề tài từ khối lớp 6 đến khối lớp 9 gồm 19 bài
mỗi bài có những yêu cầu khác nhau.
Vẽ tranh đề tài là vẽ tranh về đề tài cho trước như: Đề tài sinh hoạt, đề tài
lễ hội, đề tài phong cảnh, đề tài về mẹ,…không phụ thuộc vào người vẽ, không
được chọn mà phải vẽ theo đề tài đã cho. Mỗi một đề tài có nhiều nội dung để
thể hiện (có thể vẽ nhiều tranh về một đề tài). Điều đó phụ thuộc vào cách suy
nghĩ, tìm tòi, khai thác nội dung của mỗi học sinh ngoài ra còn vẽ tranh chân
dung, vẽ tranh tự do, vẽ theo ý thích do người vẽ tự chọn...
Vẽ tranh không đơn giản là vẽ được hình ảnh, màu sắc của tranh "Nói"
được lên điều gì? để người xem cảm nhận được và tỏ thái độ yêu, ghét, vui,
buồn....,và suy nghĩ hành động theo cảm nhận của mình.
Qua vẽ tranh, phát triển khả năng quan sát, tìm hiểu thực tiễn cuộc sống xung
quanh và giáo dục cho học sinh yêu thiên nhiên, đất nước, con người.
Giáo viên khi dạy - học vẽ tranh thường khai thác đề tài chưa sâu, chưa
rộng, mà chỉ nói chung chung vì thế chưa tìm ra được nội dung chủ yếu, đó là
chủ đề chúng ta thường thấy.
Giáo viên chỉ mới khai thác các yếu tố "Kỹ thuật vẽ tranh" như bố cục,
hình ảnh chính phụ, màu sắc, mà chưa quan tâm nhiều đến các dạng bố cục, cái

tĩnh, cái động của hình ảnh và đặc trưng của màu sắc "cái hồn" của bố cục, hình
ảnh và màu sắc. Đồng thời chưa làm cho học sinh hiểu vì sao vẽ như vậy? Tính
thẩm mỹ của bố cục, hình ảnh và màu sắc chưa được làm rõ (đẹp ở chỗ nào)
chưa chỉ cho học sinh biết được cái hay cái phong phú khi sắp xếp bố cục mà chỉ
đưa ra một dạng bố cục có nhóm chính to, nhỏ thường ở giữa tranh, nhóm phụ
nhỏ đặt xung quanh...mà không hướng cho các em tạo bố cục khác nhau, nhìn
vào bài vẽ của một lớp thường thấy các em sắp xếp bố cục na ná giống nhau, chỉ
khác về hình ảnh làm như vậy mất đi sự sáng tạo của học sinh, không khai thác
được sự táo bạo, mới mẻ.
8
8


Giáo viên cần chỉ cho học sinh thấy các cách sắp xếp bố cục một bức
tranh là vô cùng phong phú, ví dụ: Bố cục Hình chữ U, T, tròn, vuông, chữ nhật,
tam giác... Bố cục đứng, ngang cũng không quan trọng là phải có nhiều nhân vật
trong một bức tranh có khi chỉ cần một hoặc hai nhưng biết cách sắp xếp vẫn đạt
hiệu quả.
Học sinh thích vẽ tranh, có nhiều bức tranh có nội dung hay, dí dỏm, sâu
sắc ở cách khai thác nội dung, bố cục, tìm hình ảnh và vẽ màu.
Trên thực tế chúng ta thấy nhìn chung tranh vẽ của học sinh còn hạn chế
nhiều về cách tìm ý, bố cục thiếu trọng tâm, dàn trải, hình tượng thiếu "động" và
màu sắc chung chung chưa làm rõ ý định chưa có sự sáng tạo, đi theo một công
thức, chưa quan tâm đến ý thức về bố cục kỹ như đậm nhạt, sắc thái của màu
sắc.
Để một giờ dạy Mỹ thuật đạt hiệu quả cao thì giáo viên và học sinh phải
chuẩn bị thật chu đáo đồ dùng dạy-học cần và đủ, phong phú và đẹp (phù hợp
với nội dung bài học.
Các phiên bản tác phẩm hội hoạ của hoạ sỹ, thiếu nhi, bài đạt và chưa đạt
của học sinh các năm, hình gợi ý minh hoạ cách vẽ, các phương án, bố cục vẽ

hình, vẽ màu rõ đặc điểm cho từng nội dung hình minh hoạ bảng.
Giáo viên thông báo trước cho học sinh về bài học để các em đọc trước và
xem hình minh hoạ trong sách giáo khoa hoặc quan sát thực tế để tìm hiểu nội
dung đề tài, để các em chuẩn bị trước đồ dùng học tập như sưu tầm phiên bản
tranh, ảnh các bài vẽ cùng nội dung của các bạn và tập tìm hiểu nhận xét.
Giáo viên giải thích cho học sinh hiểu thế nào là vẽ tranh, yêu cầu một bài
vẽ tranh cần tìm nội dung, bố cục, hình tượng và màu sắc trong tranh cân đối,
hài hoà, thể loại, đề tài. Đó là những thuật ngữ cần giải thích rõ để các em hiểu
đặc biệt đối với các em học sinh khối lớp 6.
Trong dạy- học Mỹ thuật nói chung và phân môn vẽ tranh đề tài nói riêng
thường sử dụng nhiều phương pháp. phương pháp trực quan, phương pháp gợi
mở, hỏi đáp, làm việc theo nhóm, thực hành.
Phương pháp sử dụng trực quan là phương pháp mà giáo viên dạy Mỹ
thuật nói chung ở THCS là cần thiết để chuyển tải nội dung bài dạy từng khối
lớp.
Để sử dụng phương pháp trực quan tốt yêu cầu giáo viên phải biết phân
loại trực quan, phân thời gian sử dụng đồ dùng trực quan sao cho phù hợp với
nội dung, thích hợp với yêu cầu từng thời kì, từng giai đoạn của học tập và ý
định của giáo viên.
Trình bày đồ dùng dạy học cần khoa học, rõ ràng. kết hợp giữa trình bày
lý thuyết với giới thiệu trực quan đúng lúc sao cho lời nói hấp dẫn và minh hoạ
đẹp hoà quện làm một, tạo điều kiện cho học sinh nhận thức nhớ lâu, không nên
9
9


quá lạm dụng, không sử dụng nhiều minh hoạ không cần thiết, không rõ ý định
hoặc giới thiệu đồ dùng trực quan không đúng thời điểm, không ăn nhập với nội
dung lời giảng.
Để phương pháp dạy-học của giáo viên phát huy được tính tích cực, độc

lập suy nghĩ, sáng tạo của học sinh "Dạy" kiến thức phải "Đến", "hiểu" phải làm
được, phải để học sinh làm người chủ động tiếp nhận kiến thức từ giáo viên, tạo
được không khí học tập sôi nổi.
Nhìn chung nhiều giáo viên ít minh họa bảng điều đó sẽ ảnh hưởng đến
chất lượng bài dạy, vì không lôi cuốn được học sinh , học sinh THCS chưa có ý
thức đúng đắn về quan sát, nhận xét đối tượng do đó các em tìm hiểu chưa đầy
đủ, đồ dùng dạy học đẹp và hấp dẫn có tác dụng đối với suy nghĩ và sáng tạo
của học sinh, tạo cho bài vẽ sinh động hơn, bên cạnh đó vẫn có một số học sinh
coi đồ dùng dạy học là khuôn mẫu, thường dập khuôn, sao chép lại mẫu điều đó
ảnh hưởng không nhỏ đến thẩm mỹ của các em.
Ngoài việc sử dụng trực quan đã chuẩn bị thì giáo viên có thể tổ chức cho
học sinh vẽ tranh trực tiếp ở sân trường, chợ, đường phố, kết hợp với thăm quan
dã ngoại đó cũng là trực quan rất sinh động giúp các em tiếp nhận một cách trực
tiếp và hiệu quả nhất.
Phương pháp trực quan và phương pháp quan sát có một vai trò quan trọng
đối với phân môn vẽ tranh đề tài, giáo viên sử dụng phương pháp này giúp học
sinh quan sát,để sáng tạo cho bài vẽ tranh đề tài phong phú và đa dạng hơn, học
sinh cảm nhận được tính thẫm mĩ áp dụng vào bài vẽ tranh đề tài.
* Kết hợp các phương pháp vấn đáp, gợi mở, phân tích:
Phương pháp gợi mở thường được thực hiện khi dạy lí thuyết và hướng dẫn
thực hành. Phương pháp này có hiệu quả cao khi sử dụng dạy học phân môn vẽ
tranh đề tài.
Phương pháp vấn đáp thường được sử dụng trong hoạt động 1: Tìm và chọn
nội dung đề tài; Hoạt động 4: Đánh giá kết quả học tập. Sử dụng phương pháp
này, giáo viên dùng các câu hỏi để học sinh suy nghĩ và trả lời về nội dung bài
học. Câu hỏi cần rõ, sát nội dung, gợi cho học sinh suy nghĩ trước và dự đoán
nội dung mà giáo viên sẽ giảng, các em không bị động trong quá trình tiếp thu
kiến thức. Thông qua phương pháp vấn đáp, học sinh có thể trao đổi ý kiến với
nhau và đi đến ý kiến thống nhất.
Kết hợp tốt các phương pháp này giúp cho giáo viên có thể tìm hiểu được

mức độ tiếp thu bài học của học sinh, biết được sự lĩnh hội kiến thức của học
sinh để có sự điều chỉnh hoặc bổ sung kịp thời. Khi nhận xét câu trả lời của học
sinh cần rõ ràng, mạch lạc, sát nội dung. Tùy theo nội dung bài dạy, câu hỏi, câu
10
10


trả lời mà giáo viên nhận xét, củng cố cho phù hợp.
*Phương pháp trực quan kết hợp với phương pháp phân tích:
Các bài vẽ tranh đề tài thường không nặng nề về lí thuyết mà yêu cầu của
phân môn này là phải giúp cho các em ghi nhớ và khắc sâu kiến thức. Vì vậy,
phương pháp trực quan kết hợp với phương pháp phân tích là một giải pháp thiết
yếu trong việc giảng dạy. Tuy giáo viên và học sinh không có điều kiện tiếp xúc
trực tiếp sản phẩm mà thông qua tranh ảnh, bài vẽ tranh đề tài và kết hợp với lời
phân tích của giáo viên sẽ giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng.
*Phương pháp làm việc theo nhóm kết hợp với phương pháp luyện tập thực
hành tạo ra sản phẩm:
Đối với việc giảng dạy mĩ thuật, cần vận dụng phương pháp này một cách
hợp lý để phát huy tính tích cực sáng tạo các em, phương pháp dạy học truyền
thống là thầy giảng trò nghe; thầy dạy trò học, cách dạy này làm hạn chế khả
năng sáng tạo của học sinh. Các em tiếp thu kiến thức một cách máy móc, thụ
động, chỉ có phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học sinh mới tạo
điều kiện cho các em tự kiếm trí thức và tìm cách giải quyết vấn đề, điều đó giúp
cho học sinh hình thành kỹ năng suy nghĩ và sáng tạo một cách độc lập, thầy
giáo là người tổ chức hoạt động và hướng dẫn học sinh hoạt động, môn mĩ thuật
là môn học nghệ thuật.
Căn cứ vào mục tiêu giáo dục đã đề ra cho bậc THCS, xác định rõ vai trò
và mục tiêu giáo dục của bộ môn cũng thông qua thực tế giảng dạy áp dụng
phương pháp mới giúp học sinh thực hiện tốt bộ môn Mĩ thuật tôi tự khẳng định
và rút ra một số kinh nghiệm như sau:

- Yêu cầu học sinh chuẩn bị đủ đồ dùng học tập phục vụ cho tiết học.
- Môn Mĩ thuật là môn dành thời gian chủ yếu để học sinh thực hành, do
vậy giáo viên cần thiết kế bài dạy như một kế hoạch tổ chức các hoạt động, để
học sinh chủ động, tích cực tham gia và phát huy hết khả năng và năng lực của
mình ở mỗi bài vẽ.
- Trong mỗi tiết học, giáo viên cần lựa chọn và phối hợp các phương pháp
dạy học phù hợp để luôn luôn tạo được không khí học tập vui vẻ, nhẹ nhàng,
hấp dẫn, lôi cuốn học sinh, tránh giờ học tẻ nhạt, khô cứng.
- Đối với một số bài vẽ tranh đề tài, giáo viên có thể tổ chức cho học sinh
hoạt động vẽ theo tổ, theo nhóm để các thành viên trong nhóm có dịp thể hiện
năng lực cá nhân trước bạn bè, thầy cô giáo.
- Có thể đưa các trò chơi hỗ trợ cho nội dung bài học khi thấy cần thiết,
phù hợp.
- Tạo mọi điều kiện để tất cả học sinh đều được chủ động, tích cực tham gia
và tham gia có hiệu quả ở các hoạt động, quan tâm nhiều hơn đến các học sinh
nhút nhát, chưa tích cực hoạt động.
11
11


- Về phân bố thời gian của tiết học, giáo viên cần lưu ý bố trí thời gian
hướng dẫn bài và thời gian thực hành của học sinh sao cho hợp lí (phần hướng
dẫn của giáo viên chỉ nên 10-15 phút, phần thực hành từ 16 đến 25 phút, phần
đánh giá từ 4 đến 5 phút.
- Tuỳ theo nội dung của từng bài, giáo viên điều chỉnh thời gian thực hành
của học sinh cho phù hợp, không thực hiện máy móc cho tất cả các bài.
- Trong quá trình thực hiện các tiết dạy, giáo viên cần lưu ý học sinh hiểu
biết cái đẹp, cảm nhận cái đẹp làm trọng tâm, không nên đi sâu rèn luyện kĩ
năng vẽ.
- Tất cả các bài thực hành của học sinh đều phải được giáo viên đánh giá

thường xuyên theo quy định đánh giá của Bộ.
- Không áp đặt đòi hỏi quá cao đối với học sinh. Nên lấy động viên, khích
lệ là chính, cố gắng tìm những ưu điểm dù nhỏ nhất ở từng học sinh để kịp thời
động viên, khen ngợi.
- Muốn giảng dạy tốt môn học trước hết giáo viên phải hiểu được mục đích,
yêu cầu của môn học, từ đó tìm ra cho mình một định hướng giảng dạy đúng
đắn.
- Phải hiểu được đặc điểm tâm lý của trẻ, hiểu biết được mức độ cảm nhận
của học sinh về thế giới xung quanh thông qua các bài học.
- Luôn tôn trọng gần gũi học sinh.
- Phải có tính kiên trì trong công tác giảng dạy, khéo léo động viên kịp thời
đối với các em. Đặc biệt không nên chê các em trước mặt các bạn trong lớp.
- Việc quan trọng yêu cầu của mỗi tiết học là giáo viên phải chuẩn bị đầy
đủ đồ dùng trực quan, trực quan phải đẹp, hấp dẫn để học sinh quan sát.
- Sử dụng linh hoạt trong phối hợp các phương pháp dạy học.
- Thường xuyên trao đổi để tìm ra phương pháp dạy học thích hợp.
- Ứng dụng thông tin phần mềm công nghệ thông tin vào môn Mĩ thuật như
qua đĩa, băng hình, ... có như vậy chất lượng học tập mới đạt kết quả cao.
*Phương pháp vận dụng bản đồ tư duy kết hợp với phương pháp trực quan
Bằng cách tìm hiểu về tâm lý lứa tuổi, cảm nhận được tình cảm của các em
trong quá trình giảng dạy giáo viên củng cố cho các em nhận ra và định hướng,
cảm thụ được cái đẹp.
Bản đồ tư duy: khi vẽ về đề tài cụ thể nào đó như “ Vẽ tranh đề tài ngày tết
và mùa xuân” Giáo viên yêu cầu học sinh suy nghĩ và viết ra những gì các em
nghĩ đến trong đầu khi nghe đến mùa xuân, giáo viên tạo một sơ đồ tư duy lên
bảng và viết từng nội dung của chủ đề mùa xuân. Giáo viên gợi ý để học sinh
nêu và tự lập sơ đồ tư duy để tìm và chọn nội dung cho phù hợp với đề tài, giúp
12
12

bộ não con người nhớ lâu hơn, hiểu sâu hơn và in đậm những điều mà do chính
mình suy nghĩ ra, huy động tối đa tiềm năng của não bộ giúp học sinh học tập
một cách tích cực hơn.
*Phương pháp trực quan kết hợp với phương pháp thảo luận nhóm:
Kết hợp cả hai phương pháp này sẽ phát huy được tính tích cực chủ động,
mọi học sinh đều được tham gia học tập. Giáo viên treo tranh hoặc trình chiếu
hình ảnh, giao câu hỏi trong phiếu học tập cho từng nhóm học sinh thảo luận.
Học sinh có tinh thần tập thể, ý kiến thống nhất trong công việc chung, đồng
thời hình thành ở các em phương pháp làm việc khoa học. Làm việc theo nhóm
tạo điều kiện cho học sinh tích cực tham gia vào quá trình nhận thức, giúp các
em tự giác học tập hơn. Qua đó, học sinh được góp ý, trao đổi, tranh luận, là cơ
sở tốt cho sự hình thành và phát triển khả năng tư duy, phân tích ở học sinh. Đồ
dùng trực quan giúp học sinh lĩnh hội tri thức nhanh, nhớ lâu và hứng thú hơn.
Giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp muôn màu của thế giới thực, hướng
các em vào việc chọn nội dung tranh, sử dụng sắc màu, hiểu được bố cục, cách
chọn hình, mảng chính, phụ và luật xa gần. Sau đó các em tự thể hiện theo cảm
nhận riêng của mình. Những buổi học như vậy đã đem lại cho học sinh sự hứng
thú và ấn tượng tốt đẹp đối với từng tiết học.
*Phương pháp liên hệ với thực tiễn cuộc sống và phương pháp nêu vấn đề:
Liên hệ thực tiễn cuộc sống sẽ làm cho sự hiểu biết của học sinh sâu sắc
thêm, giờ học trở nên hấp dẫn hơn. Học đi đôi với hành. Lí luận gắn liền với
thực tiễn.
Phương pháp nêu vấn đề là một trong những phương pháp dạy học theo
phương pháp tích cực. Giáo viên hoặc học sinh đưa ra một vấn đề chung cho các
nhóm hoặc các thành viên thảo luận để đi đến thống nhất, kết luận chung. Từ
một vấn đề được đặt ra, học sinh được tham gia thảo luận và trình bày ý kiến của
mình.
Giáo viên cần nghiên cứu kĩ bài dạy để tìm ra mối liên hệ của các môn học
và thực tiễn cuộc sống với môn mĩ thuật. Đồng thời chắt lọc được lượng thông

tin nêu vấn đề làm cho kiến thức bài học trở nên sinh động và hấp dẫn hơn. Làm
cho học sinh cảm thấy kiến thức của môn mĩ thuật phần nào đã có ở những môn
học và có phần ở trong cuộc sống hàng ngày, không xa lạ mà gần gũi cần thiết
cho học tập, sinh hoạt và trong cuộc sống hàng ngày.
* Phương pháp kiểm tra, phân tích, đánh giá kết quả học tập của học sinh:
Mục tiêu của môn mĩ thuật là giáo dục thị hiếu thẩm mĩ, giúp học sinh nhận
ra cái đẹp, cảm thụ cái đẹp, thưởng thức và tạo ra cái đẹp trong bài vẽ, trong
cuộc sống hàng ngày. Khi đánh giá kết quả học tập, giáo viên không nên quá
phụ thuộc vào kết quả của bài vẽ; Vì một số học sinh hiểu và cảm thụ được cái
đẹp nhưng khó mà thể hiện ra bài vẽ theo ý muốn. Đích đến của việc dạy mĩ
thuật ở trường trung học cơ sở là đào tạo ra nhiều người biết thưởng thức cái
13
13


đẹp.
Việc đánh giá kết quả bài học của học sinh cần được tính từ khi xác định
mục tiêu của bài học và thiết kế bài học nhằm giúp giáo viên phân tích, đánh giá
kết quả học tập của học sinh; Kịp thời nắm được thông tin ngược chiều để điều
chỉnh hoạt động dạy và học cho phù hợp.
c. Một số giải pháp cho từng bài dạy:
* Dạy bài cách vẽ tranh đề tài học tập:
- Kết hợp phương pháp Quan sát - Vấn đáp - Gợi mở - Phân tích.
Ví dụ: Giáo viên có thể đặt câu hỏi: “ Tranh đề tài là gì?” Giáo viên gợi mở
là những nội dung hình ảnh đề tài tranh vẽ em vừa quan sát…, giáo viên phân
tích để học sinh hiểu nội dung bài học hay “ Những hình ảnh đó gợi cho chúng
ta liên tưởng đến hoạt động nào diễn ra trong cuộc sống?”
*Dạy bài vẽ tranh đề tài gia đình.
- Kết hợp phương pháp Trực quan – Quan sát – Vẫn đáp - Phân tích:
Ví dụ: Hướng dẫn học sinh lựa chọn nội dung sắp xếp hình ảnh, đường nét

tạo nên bố cục cân đối, hài hòa, có sự sống động trong tranh.
+ Cần tránh những bố cục rời rạc, hình ảnh lặp lại, đơn điệu, không đều nhau,
dàn trải nặng nề do cách sắp xếp hình ảnh không hợp lí.

14
14


(Bố cục đơn điệu, rời rạc.)

(Sắp xếp hình ảnh không hợplý)

- Hình dáng nhân vật cần có sự khác nhau có dáng tĩnh, dáng động, các nhân
vật trong tranh cần ăn nhập với nhau hợp lí,nhất quán giữa hình vẽ với nội dung
tư tưởng.
+ Những bố cục lỏng lẻo cần tránh:

* Những bố cục nên làm:

15
15


16
16


* Dạy bài cuộc sống quanh em:
+ Kết hợp phương pháp trực quan - Sơ đồ tư duy:
Giáo viên giới thiệu và hướng dẫn học sinh cách thể hiện sơ đồ tư duy.

Vẽ tranh theo đề tài là vận dụng tổng hợp của bài vẽ theo mẫu và vẽ trang trí. Ở
THCS nội dung đề tài thường gắn với cuộc sống xung quanh trẻ vậy giáo viên
phải làm sao để dạy cho hay, để khơi dậy được niềm say mê, tình cảm và cảm
xúc cho các em?
Khi đề ra một đề tài giáo viên cần gợi ý các em tìm nội dung đề tài phù hợp
với khả năng nhận thức và khả năng cảm thụ của trẻ. Nhưng câu chuyện kể hay
sẽ là sự gợi mở tốt nhất cho trẻ đến gần với đề tài mà trẻ muốn vẽ. Qua đó giáo
viên hướng cho các em biết khai thác những hình ảnh, màu sắc vốn có trong
cuộc sống. Trong quá trình các em vẽ giáo viên khuyến khích các em tái tạo lại
cuộc sống thực đang diễn ra xung quanh. Vì vậy các em sẽ vừa biết mở rộng đề
tài, nội dung, vừa biết mở rộng hình thức nghệ thuật mà vẫn dí dỏm, ngộ
nghỉnh.
Bằng cách tìm hiểu về tâm lý lứa tuổi, cảm nhận được tình cảm của các em
trong quá trình giảng dạy giáo viên củng cố cho các em nhận ra và định hướng,
cảm thụ được cái đẹp.
Sơ đồ tư duy: khi vẽ về đề tài cụ thể nào đó như “ Vẽ tranh đề tài cuộc sống
quanh em” Giáo viên yêu cầu học sinh suy nghĩ và viết ra những gì các em nghĩ
đến trong đầu khi nghe đến cuộc sống quanh em, giáo viên tạo một sơ đồ tư duy
lên bảng và viết từng nội dung của chủ đề cuộc sống quanh em, Giáo viên gợi ý
để học sinh nêu và tự lập sơ đồ tư duy để tìm và chọn nội dung cho phù hợp với
17
17


đề tài.
Nhà trường

CUỘC SỐNG QUANH EM

Đi học, học nhóm ...

Gia đình- đi chợ, lao động

Xã hội - trồng cây, lễ hội, an toàn giao thông....

Qua sơ đồ trên giúp các em bắt đầu hình thành, nhớ lại hoặc tưởng tượng về
những gì diễn ra xung quanh cuộc sống. Học sinh sẽ có những ý kiến khác nhau
về cuộc sống xung quanh mình, giáo viên dần dần hướng dẫn các em tìm nội
dung mà các em yêu thích.
Học sinh đã hình thành được nội dung đề tài, giáo viên sẽ hướng dẫn các
em các kỹ năng để vẽ tranh đề tài bằng sơ đồ tư duy.
Kỹ năng xác định bố cục: Giúp cho học sinh biết sắp xếp các hình tượng
thể hiện nội dung chủ đề, bố cục có mảng chính, mảng phụ, bố cục thuận mắt
không chỉ ở kỹ năng sắp xếp hình tượng mà còn bị chi phối bởi sự sắp xếp các
mảng đậm nhạt và màu sắc. Kỹ năng này thường thấy học sinh rất lúng túng,
các em chưa hình thành được mà đôi lúc vẽ theo cảm tính, được đến đâu vẽ đến
đấy.
Giáo viên hướng dẫn học sinh hình thành bố cục bài vẽ bằng sơ đồ tư duy,từ
đó giúp các em quan sát mọi vật xung quanh mình bằng những mảng hình khối
cơ bản, hướng các em sắp xếp bố cục hợp lý, thuận mắt rồi mới lên hình. Làm
như vậy học sinh sẽ không bị lúng túng khi lên hình, các em sẽ tự tin hơn.

18
18


( Sơ đồ tư duy các bước tiến hành vẽ tranh)
Trên cơ sở hình tượng đã được lựa chọn thầy cô hướng dẫn cho các em kỹ
năng phác hình, sử dụng trí nhớ hoặc tư liệu để vẽ hình cho đúng đặc điểm của
nội dung chủ đề. Sau khi hình vẽ được hoàn thiện cần xác định các mảng đậm,

nhạt trên toàn bộ bức tranh sao cho thể hiện được trọng tâm của bố cục, thông
thường mảng đậm nhất và sáng nhất tập chung ở mảng chính để thu hút mắt
người xem. Các mảng đậm nhạt ở mảng phụ thường nhẹ hơn để tạo không gian
xa gần. Các mảng đậm nhạt được sắp xếp xen kẽ liên hoàn để tạo sự cân bằng
thuận mắt, không nên dồn vào một góc làm lệch bố cục.
Thông thường các màu tươi đẹp thường được đặt ở mảng chính. Các màu
đậm, nóng, lạnh cần được chuyền hóa nhịp nhàng tạo sự cân bằng cho bố cục .
Qua quá trình lập sơ đồ tư duy cả về nội dung, bố cục và màu sắc sẽ giúp
các em hiểu rõ vấn đề, tự tin hơn khi làm bài, và có chủ định hơn trong bài vẽ
của mình.
đ. Sử dụng các phương tiện dạy học nhằm hỗ trợ cho quá trình dạy học,
mang lại giờ học có hiệu quả cao.
* Trang bị cơ sở vật chất phù hợp với đặc thù của bộ môn.
- Tranh, ảnh minh hoạ, hình hướng dẫn các bước vẽ.
- Phòng học kê bàn ghế theo mục đích, ý tưởng của bài dạy.
- Trang bị sự hỗ trợ của Công nghệ thông tin: máy chiếu…
-Tranh vẽ sẽ gây sự chú ý và phát huy được trí tưởng tượng phong phú của
học sinh. Các em sẽ hứng thú hoc tập hơn.
* Ứng dụng Công nghệ thông tin vào trong bài giảng.
Phương tiện hiện đại: Sử dụng một số phần mềm thiết kế giáo án điện tử,
Học sinh quan sát sẽ hiểu rất nhanh các bước tiến hành và cảm nhận được ngay
vẻ đẹp của tranh khi ta thay đổi đổi màu sắc, đường nét…, điều này nếu dùng
phương pháp cũ sẽ mất nhiều thời gian. Việc cho các em nhìn thấy nhiều tranh
ảnh là điều rất cần thiết, các em sẽ thích thú hơn. Qua việc ứng dụng công nghệ
thông tin, giáo viên dễ dàng trình chiếu hình ảnh trong thời gian ngắn, mà không
phải mất nhiều thời gian dán từng bức tranh trên bảng, học sinh vừa được xem
hình, vừa nghe thông tin sẽ gây hứng thú học tập cho các em.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Qua thời gian giảng dạy được áp dụng những phương pháp mới trong soạn và

giảng, với sáng tạo của giáo viên và hoạt động tích cực của học sinh cùng với
19
19


một số phương pháp tổ chức chơi hợp lý, bản thân tôi nhận thấy kết quả đạt
được một cách rất tích cực với tỉ lệ học sinh yêu thích môn học Mĩ thuật đạt
những yêu cầu cụ thể là rất khả quan, điều đó chứng tỏ thành tích đạt được qua
trải nghiệm hoàn toàn có sức thuyết phục. Những con số biểu hiện trong bảng
thống kê dưới đây đã nói rất rõ điều đó.
* Kết quả cuối học kỳ II năm học 2017- 2018
(Có số liệu thống kê sau khi thực hiện đề tài)
Thích học vẽ

Không thích học vẽ

Khối
lớp

Tổng số
học sinh

SL

%

SL

6

77

77

100%

0

0%

7

60

60

100%

0

0%

8

68

68

100%

0

0%

9

65

65

100%

0

0%

%

Với kết quả như trên, tôi thấy việc dạy học Mĩ thuật muốn có kết quả giảng
dạy cao thì người thầy phải không ngừng tìm tòi và đổi mới phương pháp dạy
học. Để tạo được cách dạy lấy học sinh làm trung tâm cho bài dạy, giáo viên chỉ
là người hướng dẫn, gợi mở, thì ngoài việc sử dụng một số phương pháp dạy
truyền thống còn cần kết hợp nhiều phương pháp khác để tiết học sinh động lôi
cuốn học sinh tham gia hơn. Với kết quả này, mỗi chúng ta cũng không lấy đó
làm bằng lòng để rồi dừng ở đó. Theo tôi đã là giáo viên thì việc học hỏi, tìm tòi
và sáng tạo trong cách dạy là một nhiệm vụ mỗi ngày của người thầy, hoạt động
đó phải được diễn ra thường xuyên có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu ngày
càng cao đối với tri thức.
- Học sinh tích cực tham gia các cuộc thi vẽ tranh do trường, huyện hoặc
tỉnh phát động. Đã có rất rất nhiều học sinh đạt giải cao trong các cuộc thi vẽ

tranh như cuộc thi vẽ tranh năm học 2017 – 2018
Qua các chủ đề đã dạy cho thấy một trong những sáng tạo tôi đưa ra là hoàn
toàn đúng đắn. Kết quả thu được thật đáng khích lệ, không còn học sinh xếp loại
chưa hoàn thành nữa, mà tỷ lệ ở mức hoàn thành và hoàn thành tốt rất cao. Đạt
100% vượt chỉ tiêu nhà trường giao .
Vì vậy tôi sẽ áp dụng những sáng tạo này vào trong việc giảng dạy của mình
để chất lượng dạy và học môn Mĩ thuật của trường THCS nơi tôi công tác được
20
20


tốt hơn và tôi mạnh dạn đưa ra những sáng tạo này cho các bạn đồng nghiệp
trong huyện tham khảo và góp ý để cùng nâng cao chất lượng dạy và học môn
Mĩ thuật ở THCS .
THỐNG KÊ CHẤT LƯỢNG MÔN MĨ THUẬT HỌC KÌ II 2017 – 2018
ĐIỂM TB HỌC KÌ II
STT

Khối
Lớp

Số HS

Đạt

Chưa đạt

SL

TL%

SL

TL%

1

6

77

77

100

0

0%

2

7

60

60

100

0

0%

3

8

68

68

100

0

0%

4

9

65

65

100

0

0%

270

270

100

0

0%

Tổng

Ghi chú

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.
3.1. Kết luận:
Qua thực tế giảng dạy tại trường THCS trong những năm qua tôi luôn xác
định được mục tiêu trong nhà trường, đồng thời cũng hiểu sâu sắc được vai trò
của môn Mĩ thuật trong việc giáo dục học sinh phát hiện ra những mặt hạn chế
và có những sáng tạo nhằm nâng cao hiệu quả của việc dạy và học môn Mĩ
thuật. Tôi thấy việc nắm vững phương pháp và cách tổ chức cơ bản về môn Mĩ
thuật cũng như việc xây dựng cho mình một cách tổ chức dạy học vững chắc
còn có tìm ra những giải pháp dạy học phù hợp của môn Mĩ thuật sẽ có tác dụng
và ý nghĩa rất quan trọng trong hoạt động dạy và học, giúp cho giáo viên có một
định hướng đúng đắn, phù hợp một cách thức tổ chức giờ hợp lý giúp cho học
sinh hứng thú tìm hiểu, khám phá thế giới thẩm mĩ một cách say mê, hấp dẫn,
góp phần giáo dục nên những con người toàn diện hơn theo 4 mục đích :
Đức - Trí - Thể - Mĩ.
- Việc nâng cao chất lượng dạy và học là một trong những biện pháp mà

không thể thiếu trong công tác giảng day, nó có ý nghĩa đặc biệt quan trọng
trong việc giảng dạy và tiếp thu bài của học sinh. Chính vì vậy trong một tiết
học Mĩ thuật giáo viên phải biết kết hợp các biện pháp nói trên một cách linh
hoạt để đạt được hiệu quả cao trong việc dạy và học. Nên lấy học sinh làm chủ
21
21


đạo hướng cho các em vừa học vừa chơi, không nên áp đặt, để các em không có
cảm giác chán nản khi tham gia môn học. Giúp các em phát huy hết khả năng
của mình vào bài học.
Trên đây, tôi đã trình bày “Những giải pháp sáng tạo nhằm nâng cao
chất lượng trong dạy phân môn vẽ tranh đề tài ở trườn THCS”. Với những
sáng tạo này, tôi đã triển khai và áp dụng dạy với tất cả đối tượng học sinh, thực
chất nó mang lại kết quả rất cao. Bởi từ phương pháp này giáo viên sẽ giúp các
em nắm được cái hay, mới lạ trong việc tiếp thu bài, giúp cho các em ngày càng
yêu quý môn học hơn. Tôi mạnh dạn thực hiện giảng dạy trong những năm học
tới. Vì thời gian có hạn nên tôi mới tìm ra được một số giải pháp trên, nhưng tôi
sẽ cố gắng hơn nữa để tìm ra một số giải pháp tối ưu hơn, để đóng góp cho
trường THCS Giúp học sinh phát triển toàn diện về “Đức - Trí - Thể - Mĩ.
3.2. KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT.

Để cho việc dạy và học môn Mĩ thuật được tốt hơn, tôi mong các cấp lãnh
đạo quan tâm hơn nữa đến việc giảng dạy bộ môn này, và tôi có một số kiến
nghị sau :
1- Nhà trường cần có phòng học chức năng đầy đủ về cơ sở vật chất.
2- Sở GD&ĐT cần tổ chức lớp học nâng cao việc giảng dạy môn Mĩ
thuật.
3- Phụ huynh cần quan tâm đến con em mình nhiều hơn, sát thực hơn đối
với việc học Mĩ thuật của các em, cụ thể là đồ dùng học tập.

4- Giáo viên phải có lòng nhiệt tình, tâm huyết với chuyên môn. Phải
thường xuyên sưu tầm, học hỏi kinh nghiệm cũng như mạnh dạn áp dụng những
phương pháp mới.
Giáo viên dạy môn mĩ thuật phải có trình độ chuyên môn nhất định, phải
hiểu rõ tâm lý học sinh, phải biết dẫn dắt khơi gợi trí tưởng tượng, tránh áp đặt
các em về ý của mình, phải tôn trọng ý tưởng học sinh.
Biết chọn thời điểm thích hợp, để khuyến khích và động viên học sinh, phải
tạo lồng ghép trò chơi và giáo dục môi trường vào tiết dạy với nhiều hình thức
và nội dung phong phú theo từng phân môn mĩ thuật.
Giáo viên phải có quyết tâm với nghề, có trách nhiệm với giờ dạy của mình,
giảng dạy phải có sự đầu tư suy nghĩ, tìm ra phương pháp mới giúp học sinh
đóng vai trò “chủ động” tìm tòi , sáng tạo, giáo viên đóng vai trò “chỉ đạo”.
Luôn nâng cao trình độ chuyên môn nhằm nắm bắt kịp thời và chú ý đổi
mới phương pháp ngày càng hiện đại, khắc phục lối dạy chay.
Luôn có học hỏi, trao dồi kinh nghiệm của đồng nghiệp để hiểu rõ thêm cái
mới, cái đẹp, nhằm nâng cao trình độ một ngày một tiến.
Giáo viên phải yêu thương học sinh, yêu nghề, luôn luôn nghiên cứu và học
22
22


hỏi nhiều kinh nghiệm để phát huy nghiệp vụ ngày càng cao.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi với những sáng tạo trong dạy
học, để dạy tốt hơn môn Mĩ thuật mà tôi đã mạnh dạn viết thành sáng kiến kinh
nghiệm nhằm đưa ra những sáng tạo mới để đồng nghiệp bộ môn cùng tham
khảo và xây dựng. Cho nên, chắc chắn sẽ còn nhiều điều khiếm khuyết và chưa
hoàn thiện, có những vấn đề có thể chưa cụ thể hoá hoặc vẫn còn bỏ ngỏ. Mong
rằng các cấp lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp cùng chung sức góp ý xây dựng để
sáng kiến kinh nghiệm này hoàn thiện hơn./.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!

Thanh Hóa ngày 18 Tháng 2 Năm 2019.
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết không
sao chép nội dung của người khác.

23
23