TÀI LIỆU GIÁO dục ý THỨC bảo vệ môi TRƯỜNG CHO học SINH QUA GIẢNG dạy bài HOÁ học và vấn đề môi TRƯỜNG “bài 45 SÁCH GIÁO KHOA lớp 12

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
SỞ GIÁO
DỤC VÀ
ĐÀOTRIỆU
TẠO THANH
TRƯỜNG
THPT
SƠN 6HOÁ

TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN 6
-------------------------------

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
ĐỀ
TÀI
LIỆU
GIÁO
DỤC ÝBẢO
THỨC
MƠI TRƯỜNG
TÀITÀI:
LIỆU
GIÁO
DỤC
Ý THỨC
VỆBẢO
MƠIVỆ
TRƯỜNG

CHO
CHO
HỌC
SINH
KV2
NT
QUA
GIẢNG
DẠY
BÀI
HĨA
HỌC
VÀ
HỌC SINH QUA GIẢNG DẠY BÀI: HỐ HỌC VÀ VẤN ĐỀ MƠI
VẤN
ĐỀ MƠI
LỚP
12
TRƯỜNG “BÀI 45
SÁCH
GIÁOTRƯỜNG
KHOA LỚP
12”

Người
Ngườithực
thựchiện:
hiện:Đỗ
ĐỗThị
ThịHằng

Hằng
Chức
vụ:
Giáo
viên
Chức vụ: Giáo viên
SKKN
SKKNthuộc
thuộclĩnh
lĩnhvực
vực(mơn):
(mơn):Hóa
Hóahọc
học

MỤC LỤC
THANH HỐ NĂM 2018
1


Trang
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………

3

1. Lí do chọn đề tài…………………………………………

3

2. Mục đích và phương pháp nghiên cứu…………………..

4

3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu……………………….

4

PHẦN II: NỘI DUNG……………………………………..

5

1. Cơ sở lí luận của vấn đề…………………………………

5

2. Cơ sở thực tế và thực trạng của vấn đề………………….

5

2.1. Cơ sở thực tế…………………………………………..

5

2.2. Thực trạng của vấn đề…………………………………

5

3. Biện pháp thực hiện……………………………………..

6

4. Giải pháp của đề tài……………………………………..

6

5. Kết quả áp dụng của đề tài……………………………...

16

PHẦN III: ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ………………………

16

PHẦN IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………

18

2


PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1.Lí do chọn đề tài:
Những năm gần đây nạn ô nhiễm môi trường đang là mối quan tâm của toàn xã
hội. Từ chất thải, rác thải vứt bừa bãi trong sinh hoạt, chăn nuôi cho đến sự lạm
dụng quá mức thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học, thuốc kích thích sinh
trưởng của người dân. Chưa bao giờ lượng rác thải sinh hoạt và các loại hóa chất
dùng trong sản xuất nơng nghiệp nhiều như bây giờ, nó tăng lên một cách chóng
mặt, nhưng vấn đề đặt ra ở đây là các loại rác thải khơng được thu gom và xử lí
theo đúng quy trình, các loại hóa chất dùng trong nơng nghiệp khơng dùng theo
đúng liều lượng mà ngược lại các loại túi nilon, đồ dùng sinh hoạt trong nhà hết

thời gian sử dụng, rác thải từ việc ăn uống, xác chết động vật... được vứt ra khắp
nơi, cứ chỗ nào tiện và gần đều có thể là nơi đỗ bến của các loại rác đó kể cả ngay
sát nhà mình, gặp trời mưa thì trơi đi theo nguồn nước làm ơ nhiễm mơi trường
nước, cịn trời nắng thì bốc mùi hơi thối từ đó tạo điều kiện cho ruồi, muỗi, kí sinh
trùng gây bệnh hoạt động từ đó phát tán vào khơng khí, vào nguồn nước rồi ngấm
vào nguồn nước ngầm, chưa hết mơi trường mà chúng ta đang sống cịn bị ảnh
hưởng rất nặng bởi sự lạm dụng của các loại phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực
vật của người dân. Đây chính là nguyên nhân hàng đầu gây ra các loại bệnh đặc
biệt là bệnh ung thư, tim mạch... Do đó, tất cả mọi người trong chúng ta đều phải
hiểu biết về ô nhiễm môi trường và thực hiện bảo vệ mơi trường sống của chính
mình thường xun, khơng phải một lần mà là suốt đời.
Là một giáo viên, những việc tơi có thể làm được bây giờ đó là:
- Giữ gìn mơi trường xung quanh nơi tơi đang sống một cách trong sạch, vận động
và hướng dẫn những người thân và hàng xóm của mình khơng xả rác bừa bãi, khi
đổ rác thải phải phân loại các chất dẻo và nhựa để tái chế, các loại rác thải còn lại
phải thu gom đem xử lí đúng nơi quy định, khơng đốt rác bừa bãi. Khi sử dụng
phân bón và thuốc bảo vệ thực vật phải đúng liều lượng và theo hướng dẫn của cán
bộ kĩ thuật.
3


- Làm tài liệu giảng dạy cho học sinh có ý thức bảo vệ mơi trường sống của mình,
biết được mơi trường khi bị ơ nhiễm có ảnh hưởng gì đến sức khỏe và nếu biết
được điều này thì các em phải làm gì để ngăn chặn, giảm bớt sự ô nhiễm đó. Và
sáng kiến của tôi đưa ra ở đây là: Tài liệu giáo dục ý thức bảo vệ mơi trường cho
học sinh qua giảng dạy bài: Hóa học và vấn đề môi trường “ Bài 45 sách giáo
khoa lớp 12.
2. Mục đích và phương pháp nghiên cứu:
2.1. Mục đích
- Nhằm giúp học sinh có ý thức bảo vệ môi trường, nắm được các yếu tố ảnh hưởng

đến môi trường, tác hại và cách giảm thiểu sự ảnh hưởng đó đến sức khỏe cộng
đồng.
- Góp phần tuyên truyền và hướng dẫn những người thân như bố, mẹ, ông, bà... của
các em giữ gìn mơi trường xung quanh nơi mình đang sống như không xả rác, đốt
rác bừa bãi, sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật một cách hợp lí.
- Tham gia các hoạt động cộng đồng để bảo vệ môi trường
2.2. Phương pháp nghiên cứu
- Dựa vào nhiều năm giảng dạy và thấy được từ thực tế về sự ô nhiễm nặng nề của
môi trường đang sống
- Q trình tìm hiểu từ các phương tiện thơng tin đại chúng như tivi, mạng ...
3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
3.1. Phạm vi nghiên cứu
- Bài 45: Hóa học và vấn đề mơi trường của chương 9 sách giáo khoa lớp 12: Hóa
học và vấn đề phát triển kinh tế, xã hội, môi trường
3.2. Đối tượng nghiên cứu
- Sử dụng giảng dạy cho cả tiết dạy chính khóa và tiết thảo luận, đối tượng học sinh
có thể sử dụng tài liệu này khơng chỉ có học sinh khối 12 mà cả học sinh khối 10 và
11
- Đề tài được đưa vào nghiên cứu trên lớp 12A2 của trường THPT Triệu Sơn 6
3.3. Thời gian nghiên cứu
4


Đề tài được nghiên cứu năm 2018 từ tháng 01 đến tháng 5 năm 2018
PHẦN II. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lí luận của vấn đề
Như chúng ta đã biết một cuộc sống khỏe bao giờ cũng cần một môi trường sống
trong lành. Tuy nhiên hiện nay con người đang gây ơ nhiễm mơi trường sống của
chính mình một cách nặng nề và gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của chúng
ta, gây ra nhiều bệnh tật hiểm nghèo

- Khơng khí ơ nhiễm khiến chúng ta dễ mắc phải hen xuyễn và các bệnh về đường
hô hấp khác, gây tổn thương hệ miễn dịch, nội tiết và khả năng sinh sản...[1],[2]
- Nguồn nước bị ô nhiễm bởi các loại hóa chất như kim loại nặng, thuốc trừ sâu...
gây kích thích ảnh hưởng đến sinh sản, nguy hại đến hệ thần kinh, gan, thận, ung
thư, nếu tiếp xúc với khơng khí có thủy ngân cịn gây bệnh parkinson, tim mạch, vô
sinh...[1],[2]
- Đất ô nhiễm bởi kim loại nặng sẽ gây ung thư, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản,
các chất dioxin được tạo ra do qúa trình đốt rác gây quái thai, làm giảm hệ miễn
dịch...[1],[2]
Do những sự ảnh hưởng ghê gớm đó nên chúng ta phải tìm cách làm giảm ô nhiễm
môi trường
2. Cơ sở thực tế và thực trạng của vấn đề
2.1. Cơ sở thực tế của nhà trường
-Trường THPT Triệu Sơn 6 có đủ cơ sở vật chất đảm bảo việc phục vụ dạy học, có
12 phịng học kiên cố và có 07 phịng học bán kiên cố, 4 phịng bộ mơn.
- Học sinh của trường có đầu vào thấp tuy nhiên các em cũng rất có ý vươn lên
trong học tập và tu dưỡng đạo đức.
- Giáo viên hoá của nhà trường là 04 giáo viên.
2.2. Thực trạng của vấn đề
a. Thuận lợi:
- Do là vấn đề cấp bách đang được toàn xã hội quan tâm nên các tài liệu tuyên
truyền bằng sách báo, bằng hình ảnh, video rất đa dạng và phong phú
5


- Học sinh được tiếp cận với các thiết bị điện tử thơng minh như điện thoại, máy
tính…
b. Khó khăn:
- Tài liệu trong sách giáo khoa viết về tác động của con người đến môi trường và
tác hại ngược của nó cịn hạn chế do đó nội dung để cung cấp cho học sinh chưa

được nhiều.
- Đa số các em học sinh khi truy cập mạng đều phục vụ sở thích riêng của mình
như chơi điện tử, nghe nhạc hay xem phim …
3. Biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài
Đề tài này được trình bày theo hai phần:
- Phần 1: Ơ nhiễm mơi trường do sinh hoạt vứt rác thải bừa bãi, do đốt rác không
đúng quy trình.Tác hại của nó và biện pháp phịng ngừa
- Phần 2: Ơ nhiễm mơi trường do sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học
.Tác hại của nó và biện pháp phòng ngừa
4. Giải pháp của đề tài
4.1. Ô nhiễm môi trường do sinh hoạt vứt rác thải bừa bãi, do đốt rác khơng
đúng quy trình.Tác hại của nó và biện pháp phịng ngừa
a. Ảnh hưởng do sinh hoạt vứt rác thải bừa bãi và biện pháp phòng ngừa
+ Ảnh hưởng do sinh hoạt vứt rác thải bừa bãi
Kinh tế phát triển đi kèm theo đó là nạn ô nhiễm môi trường, do ý thức gìn giữ
môi trường của người dân chưa cao, hàng năm khu vực nông thôn ở Việt nam phát
sinh trên 13 triệu tấn rác thải sinh hoạt, 7500 tấn vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật [2]

6


Rác thải tràn lan ở các khu vực [2]

- Rác thải trong hộ gia đình với đủ loại thực phẩm dư thừa với khí hậu nhiệt đới
nóng ẩm và mưa nhiều ở nước ta là điều kiện thuận lợi cho q trình lên men, thối
rửa tạo mùi khó chịu và thải ra các khí như H2S, NH3, CH4, SO2… ra mơi trường
khơng khí. Theo tài liệu trong nước cho biết khi vật bị thối rữa trong hơi thối có
chất amin và những chất dẫn xuất hydrosunfua kích thích sự hơ hấp của con người,
kích thích nhịp tim đập nhanh gây nguy hiểm đối với người bị tim mạch ngoài ra
các khí này là nguyên nhân gây nên hiện tượng hiệu ứng nhà kính.[2]

- Trong rác thải có chứa rất nhiều các chất độc, nếu vứt bừa bãi thì các chất độc này
thâm nhập vào đất sẽ tiêu diệt nhiều loài sinh vật hữu ích như giun, ếch nhái… làm
cho đất bị giảm tính phổ biến sinh học tạo điều kiện thuận lợi cho sâu bọ sinh sôi
và phát triển, phá hủy cây trồng
- Thành phần của rác thải sinh hoạt có chứa các chất hữu cơ dễ bị phân hủy, khi trời
mưa nước từ các loại rác thải theo dòng chảy đi vào các nguồn nước mặt làm ô
nhiễm gây chết các loại vật nuôi ở ao, hồ, sông, suối. Mặt khác, ngấm xuống lịng
đấtlàm ơ nhiễm nguồn nước ngầm, thông thường sẽ mang vi sinh vật gây bệnh, kim
loại nặng, chất hữu cơ từ đó đi vào cơ thể người vì đây là nguồn nước chính dùng
cho sinh hoạt và canh tác, tích lũy qua thời gian gây vơ số các loại bệnh nguy hiểm
trong đó có bệnh ung thư quái ác.

7


- Ngồi ra tình trạng vứt bao bì thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi sau khi sử dụng khá
phổ biến .Thói quen rửa bình bơm và dụng cụ pha chế không đúng nơi quy định
gây ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng, gây ngộ độc cho người và động vật thủy
sinh.

Chai, lọ, vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật được vứt bừa bãi sau khi sử dụng [2]

+ Biện pháp phòng ngừa
Với sự ảnh hưởng nghiêm trọng của rác thải đến sức khỏe con người như thế,
chúng ta phải làm gì?
- Các hộ gia đình nên có thùng chứa rác và tự phân loại rác trước khi cho vào
thùng, các loại chất dẻo và nhựa nên bỏ riêng để được thu gom xử lí riêng, cịn các
loại rác khác sẽ được gom và xử lí tập trung (phương pháp dân gian hay sử dụng là
phương pháp ủ) để làm phân bón hữu cơ bón cho cây
- Khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phải thu gom vỏ chai, lọ, bao bì đựng đến đúng

nơi quy định để được xử lí, khơng rửa bình bơm và dụng cụ pha chế ở nơi ao, hồ
sông, suối
b. Ảnh hưởng do đốt rác sinh hoạt bừa bãi và biện pháp phòng ngừa
+ Ảnh hưởng do đốt rác sinh hoạt bừa bãi
8


- Do khơng có sự đầu tư về xử lí rác thải của các cơ quan chức năng và do sự thiếu
hiểu biết về ảnh hưởng của việc đốt rác thải đến mơi trường mà hiện nay ở bất kì
nơi nào ở khu vực nơng thơn chúng ta đều có thể bắt gặp các hộ gia đình thu gom
rác sau đó tự xử lí bằng cách đem đốt, những tưởng việc đó là dọn vệ sinh , làm
sạch mơi trường nhưng họ khơng biết rằng đó chính là ngun nhân góp một phần
rất lớn gây ơ nhiễm mơi trường, từ đó ảnh hưởng ngược trở lại đến sức khỏe của
chính mình và cho người khác.[1]

Hình ảnh đốt rác bừa bãi của người dân [2]

- Theo nghiên cứu khi một số rác thải chứa kim lại nặng như thủy ngân, chất dẻo có
chứa chất clo làm từ nhựa PVC( có trong một số vật dụng thường dùng như: Vật
liệu cách điện, ống dẫn nước, vải che mưa…). Khi đốt có khả năng sinh ra chất
dioxin là một loại hóa chất độc hại mà quân đội Mĩ rãi xuống miền Nam Việt nam
gây chết người, phá hủy các đặc tính di truyền gây ung thư và quái thai, dị dạng ở
nhiều đời. [2]

9


Hình ảnh nạn nhân bị nhiễm chất độc màu da cam dioxin [2]

- Gây mùi khó chịu, thậm chí hít phải lượng lớn có thể gây chóng mặt, buồn nơn…

- Việc đốt rác bừa bãi gây nguy hiểm cho con người vì nó thải ra khí CO2 , Hg…
các loại hạt lơ lửng có kích thước nhỏ có thể dễ dàng đi vào phổi con người, khi hít
phải các loại khí này nguy cơ mắc các bệnh về phổi, đường hơ hấp là rất cao. Ngồi
ra khi con người chỉ cần hít một lượng rất nhỏ Hg cũng có thể gây vơ sinh [2]
+ Biện pháp phịng ngừa
- Các hộ gia đình nên có thùng chứa rác và tự phân loại rác trước khi cho vào
thùng, các loại chất dẻo và nhựa nên bỏ riêng để được thu gom xử lí riêng, cịn các
loại rác khác sẽ được gom và xử lí tập trung (phương pháp dân gian hay sử dụng là
phương pháp ủ) để làm phân bón hữu cơ bón cho cây. Tuyệt đối khơng được dùng
phương pháp đốt tại nhà để xử lí rác. Rác sau khi được thu gom sẽ có đội vệ sinh
mang đi chơn lấp hoặc xử lí theo đúng quy trình
4.2. Ơ nhiễm mơi trường do sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học
. Tác hại của nó và biện pháp phịng ngừa
a. Phân bón hóa học
+ Ảnh hưởng đến mơi trường
Như chúng ta đã biết phân bón hố học là nguồn dinh dưỡng chủ yếu cho cây
trồng, cây hấp thụ phân bón để phát triển. Khi sử dụng phân bón hợp lí thì đất sẽ
10


tăng độ phì, tăng năng suất cho cây trồng. Nhưng hiện nay do lợi nhuận và do thiếu
hiểu biết mà một số bộ phận người dân đốc thúc sự lớn lên của cây bằng cách bón
phân một cách dư thừa cho cây. Theo tính tốn của các chun gia trong lĩnh vực
nơng hóa học ở Việt Nam hiện nay lượng phân đạm cây trồng chỉ hấp thụ được 30 40%, phân lân từ 40 - 45%, kali từ 40 - 50% … Như vậy, còn 60 - 65% lượng đạm
tương đương với 1,77 triệu tấn ure, 55 - 60% lượng lân tương đương với 2,07 triệu
tấn supe lân và 55 - 60% lượng kali tương đương với 344 nghìn tấn KCl được bón
vào đất mà cây trồng chưa sử dụng hết. [2]
Vậy lượng phân bón dư thừa này có ảnh hưởng đến môi trường như thế nào?
- Ảnh hưởng đến mơi trường nước: Một lượng lớn phân bón bị rửa trôi từ đất vào
nước làm nước bị ô nhiễm. Anion NO3- trong phân bón có tính linh động cao nên dễ

bị rửa trôi xuống các tầng sâu, theo nghiên cứu ion này khi hấp thụ vào cơ thể
người sẽ gây hội chứng trẻ xanh và nguy cơ bị ung thư dạ dày khá cao.
Ngoài ra hàm lượng N, P, K trong phân bón khi ngấm vào mạch nước ngầm làm
cho nước bị nhiễm các kim loại nặng như Cu, Zn, Mn (có trong phân vi lượng), Cd
(có trong phân lân), As, Hg từ đó sẽ tích lũy các kim loại nặng trong cơ thể.
Dưới đây là bảng nêu rõ sự ảnh hưởng của các kim loại nặng đến sức khỏe con
người. [2]
Kim loại
TT
nặng

Nồng độ cho
phép (*)

Tác động có hại

(mg/l)
+ Dư thừa kẽm: Ảnh hưởng đến hệ miễn dịch,
sự nhạy cảm, sự sinh sản, hệ thần kinh, gây
ung thư.

1

Kẽm (Zn)

3
+ Thiếu hụt kẽm gây ra các triệu chứng: mù
màu, viêm da, bệnh gan, liệt dương, teo tinh
hoàn,…
11

+ Khi thiếu hụt hay dư thừa đồng đều gây ảnh
hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe vì đồng cần
thiết trong việc sử dụng sắt.
2

Đồng (Cu)

2

+ Nếu sử dụng 1gCu/1kg thể trọng sẽ gây tử
vong;
Và 100mg/1kg sẽ gây buồn nôn
+ Dư thừa Cd gây bệnh loãng xương, nứt
xương, gây đau đớn ở vùng xương chậu và hai
chân. Tỷ lệ ung thư tiền liệt tuyến, ung thư
phổi ở những người thường xuyên tiếp xúc với

3

Cadimi (Cd)

0,003

Cd khá lớn,…
+ Gây rối loạn chức năng thận nếu tập trung
Cd trong thận lên trên 200mg/kg trọng lượng
tươi.
Khi nhiễm độc Hg sẽ làm cho chân tay bị run,

Thủy ngân
4

0,001
(Hg)

suy giảm trí nhớ, mất khả năng tập trung, mờ
mắt, mắc các chứng bênh về thận, ảnh hưởng
đến khả năng sinh sản và thai nhi,…

5

Niken (Ni)

0,02

Ni có rất nhiều ứng dụng trong cuộc sống:
luyện thép, pin sạc, chất xúc tác, đúc tiền, bảng
kim loại, các sản phẩm đúc,… Ngộ độc niken
cũng như các hợp chất của nó sẽ gây đau đầu
tức ngực, ho, khó thở, cực kỳ mệt mỏi tổn
thương tim mạch-hệ hơ hấp, suy thận,… Ngồi
ra với người có da nhạy cảm có thể bị dị ứng
Ni làm cho da bị ngứa, đỏ, xuất hiện mụn nước
12


rất khó điều trị.
Khi tiếp xúc với chì làm cho mắt, cổ họng, và

mũi đau rát. Nhiễm độc chì gây nhức đầu, cáu
kỉnh, giảm trí nhớ, mất ngủ, ăn khơng ngon, sụt
6

Chì(Pb)

0,01

cân, buồn nơn, đau bụng, vận động khó khăn,
bị chuột rút, tăng nguy cơ cao huyết áp, về lâu
dài sẽ gây các bệnh về thận, tổn hại não, thiếu
máu, ảnh hưởng đến sinh sản và thai nhi,…
+ Cr được xem là nguyên tố vi lượng cần thiết
cho cơ thể nên nếu thiếu hụt Cr sẽ gây bệnh
“thiếu hụt crom”.

7

Crom (Cr)

0,05

+ Hợp chất Cr(VI) rất độc: nếu sử dụng một
lượng khoảng nửa thìa trà thì sẽ gây tử vong
ngay. Khi nhiễm đôc Cr(VI) sẽ gây tổn thương
mắt, ung thư, đột biến gen,…
Mn rất quan trọng đối với cơ thể, mỗi ngày mỗi
người cần khoảng 2-5mg Mn. Tuy nhiên ngộ

8 Mangan(Mn)

0,5

độc Mn vẫn có thể xảy ra gây rối loạn hoạt
động thần kinh với biểu hiện rung giật như
bệnh Parkinson

- Ảnh hưởng đến môi trường đất: Làm mất cấu trúc của đất, làm đất chai cứng
giảm khả năng giữ nước của đất, giảm tỉ lệ thơng khí trong đất từ đó giảm năng
suất cây trồng
- Ảnh hưởng đến môi trường không khí: Phân bón hóa học trong q trình bảo
quản hoặc bón vãi trên bề mặt gây ơ nhiễm khơng khí do bị nhiệt làm bay hơi khí

13


NH3 có mùi khai là loại chất độc hại cho người và động vật như gây bệnh viêm
cuống phổi…[2]
Ngoài sự ảnh hưởng của phân bón vơ cơ con người cịn chịu tác động khơng nhỏ
của lượng phân bón hữu cơ:
- Phân hữu cơ người dân sử dụng chủ yếu là chưa qua xử lí gây ơ nhiễm đất một
cách nghiêm trọng do trong phân có chứa một lượng lớn các vi sinh vật gây bệnh
như vi khuẩn Ecoli gây bệnh đường ruột, các ấu trùng sán lá, thương hàn, kí sinh
trùng như giun, sán
- Phân hữu cơ làm thay đổi các hệ mạch nước ngầm, cung cấp cho hệ mạch nước
ngầm và hệ thống nước bề mặt những ấu trùng gây bệnh và các kim loại nặng
- Quá trình phân hủy các chất hữu cơ tạo ra các khí nhà kính như CO2, H2S, NOx,
SO2…[1]
+ Biện pháp phịng ngừa
- Khi sử dụng phân bón phải sử dụng với lượng vừa đủ, sau mỗi lần sử dụng phân

bón chúng ta nên để 15 - 20 ngày mới nên sử dụng sản phẩm nơng nghiệp đó
b.Ơ nhiễm mơi trường do sử dụng thuốc bảo vệ thực vật
Với nền khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm của Việt Nam là một mơi trường thuận lợi
cho sự phát triển của sâu bệnh, cỏ dại gây hại mùa màng do đó việc sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật để phòng trừ sâu bệnh dịch hại bảo vệ mùa màng là cần thiết.
Nhưng vấn đề đặt ra ở đây là người dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật chưa đúng
cách, sử dụng một cách tràn lan, thuốc không rõ nguồn gốc… làm cho hệ sinh thái
bị nhiễm độc, gây đe dọa đối với sức khỏe con người.
Các loại thuốc trừ sâu đều có độc tính cao, trong quá trình dùng thuốc một lượng
thuốc đi vào trong thân cây, quả hoặc bám dính trên lá. Người và động vật ăn phải
loại nơng sản này có thể bị ngộ độc tức thời đến chết
Ví dụ: Tại Lào Cai một đàn trâu gồm 16 con đã chết tại chỗ khi ăn phải cỏ nhiễm
thuốc trừ sâu

14


Hình ảnh tiêu hủy số trâu chết do nhiễm độc thuốc trừ sâu [2]

Theo cục y tế dự phòng và mơi trường Việt nam hàng năm có trên 5000 trường
hợp nhiễm đọc hóa chất thuốc bảo vệ thực vật phải cấp cứu tại bệnh viện và có trên
3000 trường hợp tử vong do ngộ độc cấp tính vì lượng hóa chất tồn đọng quá cao
trong thực phẩm. Trong khi chỉ với liều lượng ít được đưa gián tiếp vào cơ thể
thông qua thực phẩm về lâu dài từ 3 - 5 năm sẽ phát bệnh ung thư, tim mạch, gây
rối loạn hoạt động ở hệ thần kinh, tiêu hóa, hơ hấp, gây các tổn thương bệnh lí ở
các cơ quan, đặc biệt đây là một trong những tác nhân gây bệnh ung thư khá cao
hiện nay đã xuất hiện nhiều lầng ung thư do mơi trường nước, đất, khơng khí bị
nhiễm thuốc bảo vệ thực vật [2]
Vậy ta phải làm gì?
+ Biện pháp phịng ngừa

- Khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phải dùng đúng liều, đúng loại, đúng lúc theo
chỉ dẫn của cán bộ kĩ thuật
- Trong quá trình trồng cây lương thực, cây ăn quả, rau xanh… tuyệt đối khơng
được dùng thuốc trừ sâu, các chất có hại cho cây trồng.
- Nên sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học khi cần dùng

15


5. KẾT QỦA ÁP DỤNG CỦA ĐỀ TÀI
Khi áp dụng tài liệu này vào giảng dạy thì thấy học sinh rất hứng thú, chăm chú
nghe giảng và đọc tài liệu, ý thức bảo vệ môi trường của các em được tăng lên một
cách rõ rệt do các em biết được sự ảnh hưởng nghiêm trọng của các tác nhân đó
đến môi trường và sức khỏe con người. Các em thấy đây là kiến thức thực tế cần
nắm bắt để áp dụng vào cuộc sống từ đó trong mỗi dịp lao động cơng ích tại trường
hoặc tại địa phương các em lao động chăm chỉ, tích cực hơn, lượng rác thải được
thu gom nhiều hơn, khu vực trường học và khu vực nơi các em sinh sống khơng khí
trong lành hơn do lượng rác thải đã được thu gom và xử lí đúng cách. Lượng phân
bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật cũng được gia đình các em dùng đúng cách
theo chỉ dẫn của cán bộ kĩ thuật nông nghiệp
Khảo sát ý thức lao động dọn vệ sinh của lớp 12A2 cho thấy:
* Khi chưa đưa ra tài liệu trên:
Lớp

Tỉ lệ học sinh có mặt

12A2
100%
* Khi đưa ra tài liệu trên vào giảng dạy:
Lớp

12A2

Tỉ lệ học sinh có mặt

Tỉ lệ học sinh lao

Tỉ lệ học sinh

động
25%

không lao động
75%

Tỉ lệ học sinh lao

Tỉ lệ học sinh

động
100%
100%
PHÂN III: KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT

khơng lao động
0%

Đối với các tổ chức đồn thể:
Thành lập câu lạc bộ tình nguyện viên ở địa bàn. Lực lượng chủ lực cũng có thể là
các em thiếu nhi, hay các bạn đồn viên ở ngay thơn, xóm. Ban đầu tổ chức tháng
một lần để sau mỗi lần dọn vệ sinh các em thấy sao rác nhiều quá Dần dần các em

đã chung tay với chúng ta để giúp khu vực mình ở sạch sẽ hơn. Các em đi đến từng
gia đình để chỉ cách phân loại rác, cái nào là hữu cơ, cái nào là vô cơ. Với rác hữu
cơ, chúng ta dạy các em cách ủ để làm phân compost bón cho vườn nhà. Với chai
nhựa, bao nilông... chúng ta hướng dẫn các em ghi lại sổ sách cẩn thận là lấy của
nhà cô A bao nhiêu, cô B bao nhiêu... để sau khi bán ve chai thì đem tiền đến gửi lại
16


từng hộ. Dần dà các hộ không cần đợi các em đến mà tự phân rác thành nhiều loại,
cho vào nhiều túi khác nhau rồi treo trước hàng rào đúng theo lịch mà các em đi thu
gom.
Hoặc có thể thuê một đến hai người dân đi thu gom rác đến khu tập kết rác của
các hộ gia đình trong thơn, xóm của mình theo đợt quy định tùy thuộc vào lượng
rác nhiều hay ít mà số lần đi thu gom trong tháng được bố trí sao cho hợp lí. Kinh
phí trả cho người đi thu gom lấy từ các hộ ra đình đóng góp.
Đối với Giáo viên:
Tăng cường giáo dục môi trường trong các trường học. Việc cung cấp đầy đủ tri
thức và xây dựng ý thức tự giác bảo vệ môi trường của các công dân phải được bắt
đầu từ lứa tuổi học đường. Tăng cường giáo dục môi trường trong các trường học
bao gồm: lồng ghép các kiến thức môi trường một cách khoa học với một khối
lượng hợp lý trong các chương trình giáo dục của từng cấp học; khuyến khích các
cơ sở giáo dục - đào tạo tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao tình yêu thiên nhiên,
đất nước, ý thức tự giác bảo vệ môi trường của học sinh tại các trường học, đặc biệt
tại các trường mẫu giáo, tiểu học, trung học phổ thơng.
Đối với học sinh:
Tự tập thói quen giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh trường lớp, nơi công cộng, nơi ở;
đồng thời là những tuyên truyền viên, những cộng tác viên… nhằm góp phần chống
nạn rác thải, nạn dùng hóa chất trong nơng nghiệp bừa bãi để bảo vệ môi trường
sống của chúng ta.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG

ĐƠN VỊ

Triệu Sơn, ngày 15. tháng 5 năm 2018.
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác.
(Ký và ghi rõ họ tên)

Đỗ Thị Hằng
IV.TÀI LIỆU THAM KHẢO
17


[1]. Bài hóa học và vấn đề mơi trường sách giáo khoa 12
[2]. Tài liệu trên mạng internet về sự ảnh hưởng của rác thải sinh hoạt, phân bón
hóa học, thuốc bảo vệ thực vật đến môi trường và sức khỏe con người.

18