SKKN - Tiếng Việt hóa thanh thực đơn Word

Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
Ngày nay, công nghệ thông tin đang trở thành một ngành mũi nhọn trong
tất cả các lĩnh vực kinh tế, đời sống văn hoá và xã hội. Ứng dụng của công
nghệ thông tin đã len lỏi vào tất cả các cơ quan thậm chí đã vào đến tận từng
gia đình. Nhằm mục đích là nâng cao năng xuất và chất lượng lao động, nâng
cao dân trí, vật chất và tinh thần cho con người. Đặc biệt là trong lĩnh vực trao
đổi thơng tin thì cơng nghệ đóng vai trị hết sức quan trọng.
Hiện nay với sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin đặc biệt là
cơng nghệ máy tính thì vấn đề trang bị máy tính cho các cơ quan cũng như gia
đình đã trở thành dễ dàng hơn, rộng rãi hơn. Mọi người ngồi trước máy vi
tính khơng thể khơng biết những thao tác sử dụng máy vi tính đơn giản nhất
để làm cơng tác văn phịng như soạn thảo văn bản và trang trí văn bản...
Trước những yêu cầu trên Bộ GD & ĐT đã có quyết định về việc đưa
chương trình đào tạo Tin học vào nhà trường ( các trường THCS và PTTH).
Đây là môn học khá mới mẻ đối với học sinh, nhất là đối với học sinh khối 6.
Đa số các em đều là lần đầu tiên được ngồi trước máy vi tính và được thực
hành soạn thảo văn bản bằng chương trình Microsoft Word. Các em còn rất
ngỡ ngàng trước những khả năng tuyệt vời của chiếc vi tính, những khả năng
mà trước đây các em khơng nghĩ rằng mình có thể làm được. Nhìn các em hồ
hởi, trầm trồ trước những việc mình thực hiện được trên máy vi tính tơi cảm
thấy rất vui và thêm yêu nghề hơn. Song cũng thật buồn khi thấy các em nản
chí khi khơng thực hiện được u cầu của bài học. Chính điều đó đã khiến tơi
phải trăn trở đi tìm những khó khăn cản trở các em trong học tập, trong hành
trình khám phá những điều bí ẩn của chiếc vi tính trong tương lai. Đem lại
cho các em sự say mê môn học, đem lại cho các em định hướng mới mẻ trong
tương lai.
1

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word
Trong q trình dạy học và nghiên cứu tôi nhận ra rằng cản trở lớn nhất
đối với các em là ngôn ngữ chủ đạo trong các phần mềm máy tính là Anh văn.
Mà vốn từ Anh văn của học sinh khối 6 còn quá ít ỏi, đa số các từ Anh văn sử
dụng trong các bài học Tin học là mới mẻ đối với các em nên đã rất khó khăn
cho giáo viên và học sinh trong q trình dạy học.
Cuối cùng tơi đã tìm ra biện pháp giải quyết cụ thể đó là việc phiên dịch
các từ tiếng anh trong thanh thực đơn của chương trình Microsoft Word thành
các từ tiếng việt. Giúp các em khắc phục phần nào khó khăn trong quá trình
học tập và khám phá mơn học. Đó cũng chính là đề tài sáng kiến kinh nghiệm
“ Mã hoá thanh thực đơn trong chương trình Microsoft Word thành tiếng việt
phục vụ cho việc dạy học môn Tin học lớp 6” mà tôi đã nghiên cứu trong năm
học 2006 – 2007.
II. Thực trạng
1.Thuận lợi
Thuận lợi đầu tiên đối với thầy trò chúng tôi là được làm việc và học tập
dưới mái trường khang trang, sạch đẹp với sự đầy đủ về cơ sở vật chất trong
đó có sự trang bị đầy đủ cho việc dạy và học môn Tin học, cụ thể là trường
đã có phịng thực hành Tin học riêng, với số lượng 10 máy vi tính, 1 bảng từ,
bàn ghế đầy đủ và đảm bảo chất lượng theo yêu cầu dạy học. Ngồi ra phịng
cịn được trang bị đầy đủ quạt mát và đèn điện, hệ thống điện phục vụ cho
phịng thực hành đảm bảo u cầu.
Bên cạnh đó là sự quan tâm của lãnh đạo nhà trường nên phịng máy vi
tính thường xun được bảo dưỡng và sửa chữa nhằm đảm bảo số lượng và
chất lượng máy phục vụ kịp thời cho việc dạy và học.
Bản thân tôi một giáo viên Tin học mới ra trường cũng được lãnh đạo
nhà trường quan tâm và tạo điều kiện giúp đỡ trong q trình cơng tác. Để tơi

2

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word
có thời gian nghiên cứu, học hỏi thêm kinh nghiệm và bồi dưỡng nghiệp vụ
của mình.
Về phía học sinh các em rất u thích mơn học khơng chỉ vì nó khá mới
mẻ mà cịn vì nó đã đem lại cho các em chiếc cầu nối với thời đại.
2. Khó khăn
Đối với giáo viên khó khăn đầu tiên trong việc soạn giảng chưa có sách
giáo khoa và tài liệu nghiên cứu, tham khảo. Thị trường sách Tin học trên địa
bàn Thanh Hố cịn rất nghèo nàn. Hạn chế sự tích cực của giáo viên trong
quá trình nghiên cứu và tự bồi dưỡng kiến thức. Mặt khác đây là môn học mà
kiến thức truyền cho học sinh khơng mang tính chất vĩnh cửu mà nó ln luôn
thay đổi cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin. Nếu giáo viên không
nắm bắt được sự phát triển của cơng nghệ thơng tin thì kiến thức truyền cho
học sinh khơng có giá trị trong cuộc sống.
Đối với học sinh, đây là môn học khá mới mẻ về kiến thức, phương pháp
học cũng khác so với môn học khác. Địi hỏi các em phải có điều kiện để rèn
luyện kỹ năng nhiều song với các em là học sinh nơng thơn việc được tiếp xúc
với máy vi tính là hết sức khó khăn. Mà thời gian thực hành trên lớp thì
khơng đủ. Vì với số lượng 10 chiếc máy không đủ cho cả lớp ( mỗi lớp là 38
hoặc 39 em ), bắt buộc giáo viên phải chia thành 2 ca thực hành như vậy mỗi
tiết thực hành thực chất các em chỉ được thực hành chưa đầy 20 phút ( Vì mỗi
ca lại mất khoảng trên 5 phút để nắm mục tiêu, nội dung thực hành và nhận
xét của giáo viên, chưa kể đến thời gian ổn định trật tự của 2 ca), giáo viên
khó khăn trong việc quản lí học sinh ( lớp phân thành 2 nhóm: trên lớp và
dưới phịng thực hành). Thiết nghĩ đây cũng là những khó khăn rất lớn trong

q trình dạy và học môn Tin học trong thực trạng hiện nay.
3. Kết quả thực trạng
3

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word
Sau khi nghiên cứu xong tôi đã thử nghiệm đề tài trong học kỳ II năm
học 2006 - 2007 tôi đã tiến hành kiểm tra thực hành vào buổi thực hành số 2.
Kết quả các em đạt được trước khi tôi đưa đề tài nghiên cứu vào thử nghiệm
như trong bản sau:
Bảng kết quả số 1
Lớp

Sĩ số

Giỏi
SL

6A
6B

39
39

5
6

%

13
15

Khá
SL
15
10

%
38
26

Trung bình
SL
%
11
28
8
21

yếu
SL
8
15

%
21
38

4

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Để khắc phục những khó khăn của các em trong q trình học chương
trình Tin học văn phịng. Tơi đã nghiên cứu và tìm ra ngun nhân chính là
vốn tiếng Anh của các em cịn q ít ỏi. Song việc đi tìm giải pháp áp dụng
đề tài cũng khơng kém phần qua trọng. Tiến trình thử nghiệm đề tài của tơi
như sau:
1. Thực hiện tiếng việt hóa thanh thực đơn Word
2. Học sinh thực hành trên chương trinh đã tiếng việt hóa thanh thực đơn.
3. Gỡ bỏ tiếng việt trên thanh thực đơn Word.
Sau đây tơi xin được trình bày cụ thể từng bước
I.Thực hiện tiếng việt hóa thanh thực đơn Word
1. Các bước thực hiện
Để thực hiện tiếng việt hóa thanh thực đơn Word tơi tiến hành như sau:
Bước 1: Vào Tools \ Customize xuất hiện hộp thoại dưới đây (hình 1)
Hình1

5

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word

Chọn lớp Toolbar trong mục:

- Categories : Là tên các nhóm lệnh trên thanh thực đơn ngang
- Commands: Là tên các lệnh trong nhóm lệnh được chọn ở mục Categories
Bước 2: Chọn lệnh cần đổi tên trong hội thoại Customize
Bước 3: Nhấn phải chuột vào tên lệnh thật ngoài thanh thực đơn (Lệnh đã
chọn ở bước 2). Xuất hiện thực đơn dọc hình 2. Rồi gõ tên mới vào mục
Name hoặc gõ tiếng việt bên cạnh tên cũ
Tương tự ta tiếp tục làm như thế đối với các lệnh khác.
Sau đây là kết quả thực hiện tiếng việt hóa thanh thực đơn Word

2. Kết quả thực hiện hóa thanh thực đơn như sau:
2.1 Thực đơn dọc khi kích chuột vào nhóm lệnh File bao gồm các lệnh liên
quan đến tệp tin như: tạo tập tin mới, mở tệp tin cũ, đóng tệp tin, ghi tệp tin
vào máy, thiết lập trang giấy, xem trang giấy trước khi in, in văn bản..(Hình
3)
6

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word

Hình 3

2.2. Thực đơn dọc khi kích chuột vào nhóm lệnh Edit bao gồm các lệnh liên
quan đến việc soạn thảo như: sao chép, xóa, di chuyển, dán, tìm kiếm và thay
thế…(Hình 4)

7

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu

Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word

Hình 4

Hình 5

2.3. Thực đơn dọc khi kích chuột vào nhóm lệnh View bao gồm các lệnh như:
Hiển thị trang văn bản, lấy thanh cơng cụ, thước dọc – ngang, tạo tiêu đề
trang, phóng to – thu nhỏ màn hình…( Hình 5)
2.4. Thực đơn dọc khi kích chuột vào nhóm lệnh Insert bao gồm các lệnh liên
quan đến việc chèn các đối tượng như: Chèn số trang, chèn ngày tháng, văn
bản tự động, ký tự đặc biệt, chèn chú thích, chèn tranh, chèn tập tin, chèn một
số đối tượng khác…(Hình 6)

8

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word

Hình 6

Hình 7

2.5. Thực đơn dọc khi kích chuột vào nhóm lệnh Format(Định dạng) bao gồm
các lệnh định dạng các đối tượng trong văn bản như: Định dạng kí tự, định
dạng đoạn văn bản, định dạng kí hiệu đầu đoạn, định dạng tranh, định dạng

điểm Tab, định dạng chữ cái hoa đầu đoạn…(Hình 7).
2.6. Thực đơn dọc khi kích chuột vào nhóm lệnh Tools bao gồm các lệnh liên
quan đến việc sử dụng công cụ để chỉnh sửa văn bản như: Sửa lỗi chính tả,

9

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word
thiết lập ngơn ngữ, đếm chữ trong văn bản, trộn văn bản, và nhiều các cơng cụ
khác trong option và customize…(Hình 8).

Hình 8

Hình 9

2.7. Thực đơn dọc khi kích chuột vào nhóm lệnh Table (Bảng) bao gồm các
lệnh liên quan đến việc tạo bảng, chỉnh sửa bảng theo ý muốn như: Lệnh tạo
10

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word
bảng, chèn cột, chèn dịng, chèn ơ, nhập ơ, tách ơ, sắp xếp dữ liệu, chèn cơng
thức tính tốn vào bảng…(Hình 9).

II. Cho học sinh thực hành trên chương trình Word đã tiếng việt hóa
thanh thực đơn.

1. Hướng dẫn học sinh thực hành trên Word đã tiếng việt hóa thanh thực
đơn
Trong q trình dạy lý thuyết tôi chú ý luôn việc hướng dẫn các em cách
chọn lệnh trên thanh thực đơn khi cần thiết.
Ví dụ : Trong bài định dạng kí tự, các bước thực hiện định dạng kí tự
thực hiện như sau:
Bước 1: bơi đen phần kí tự cần định dạng
Bước 2: vào Format / Font.
Lực chọn định dạng theo ý muốn trên hộp thoại Font.
Bước 3: Nhấn OK
Nếu khi tìm nhóm lệnh định dạng mà các em không nhớ từ tiếng anh là
Format thì các em tìm từ nào mà phía sau có cụm từ Định dạng, tiếp theo vào
chọn lệnh Font mà các em khơng nhớ từ tiếng Anh này thì phải nhớ nghĩa của
nó là phơng chữ. Nghĩa là trên thanh thực đơn cô đã dịch các từ tiếng Anh
thành tiếng việt nên quá trình học các em phải nhớ nghĩa của các câu lệnh.
Vậy bây giờ thay cho việc đi chọn Format/ Font là các em chọn Định
dạng/phông chữ.
Như vậy cũng từ thời gian thử nghiệm đề tài, việc dạy lý thuyết cũng
phải thay đổi để đáp ứng sự thay đổi của phần mềm word.
11

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word
Ví dụ: Cũng các bước thực hiện định dạng kí tự giáo viên cho học sinh
ghi chép như sau:
Bước 1: Bơi đen phần kí tự cần định dạng.
Bước 2: Vào Format (định dạng)/ Font (phông chữ)
Lựa chọn trong hộp thoại Font

Bước 3: Nhấn OK
Nhưng không phải là khi trên thanh thực đơn đã được dịch ra tiếng Việt
thì các em khơng cần nhớ tiếng Anh và khơng trau nhồi vốn từ tiếng Anh. Vì
cơ chỉ để thanh thực đơn được dịch tiếng Việt cho các em thực hành một thời
gian để rèn kỹ năng gõ văn bản, và kỹ năng xử lý các tình huống trong văn
bản. Sau đó cơ sẽ gỡ bỏ nghĩa tiếng Việt đi và như vậy các em lại phải thực
hành trên chương trình Word nguyên thủy.
2. Học sinh thực hành trên Word đã tiếng việt hóa thanh thực đơn.
Tơi sẽ hướng dẫn cho các em cách thực hành trên Word đã tiếng việt hóa
thanh thực đơn.
Trong q trình thực hành các em phải cố gắng nhớ lệnh mình làm bằng
cả nghĩa tiếng Anh và cả nghĩa tiếng Việt. Đồng thời quan trọng hơn cả là các
em phải nhớ được vị trí của lệnh đó nằm ở đâu thì sau này các em sẽ thực
hành nhanh hơn vì khơng phải mị mẫm đi tìm lệnh cần thực hiện, việc này
mất rất nhiều thời gian.
3. Gỡ bỏ tiếng Việt trên thanh thực đơn để trở về như Word ban đầu.
Theo phân phối chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo, chương trình
soạn thảo văn bản các em học trong 34 tiết. Tôi đã để các em thực hành bằng
Word đã tiếng việt hóa thanh thực đơn trong 20 tiết. Sau đó gỡ bỏ nghĩa tiếng
Việt đi để trở về Word nguyên thủy.
Tôi không để các em thực hành trên Word đã tiếng Việt hóa thanh thực
đơn xuyên suốt cả chương trình, mà phải gỡ bỏ tiếng việt đi. Nếu như thế các
12

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word
em sẽ có thói quen ỉ lại, khơng chịu khó trau dồi ngoại ngữ. Nhưng quan
trọng hơn khi các em thực hành trên máy khác các em sẽ thấy chương trình

Word trở lên xa lạ và không thực hiện được.

C. KẾT LUẬN
1. Kết quả nghiên cứu
Sau thời gian thử nghiệm đề tài tôi đã khắc phục được nhiều sai sót trong
qúa trình dạy học. Song tôi thấy đã thu được kết quả thật khả quan. Sau đây là
bảng kết quả cuối quá trình thử nghiệm.
Bảng kết quả số 2
Lớp

Giỏi

Sĩ số
SL

6A
6B

39
39

7
8

%
18
21

Khá
SL

20
15

%
51
38

Trung bình
SL
%
8
21
11
28

yếu
SL
4
7

%
10
13⇒

2. Bài học kinh nghiệm
Trong q trình giảng dạy nói chung và trong q trình nghiên cứu đề tài
nói riêng. Tơi đã rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm quý báu.
Trước hết để dạy tốt môn học trặc trưng này giáo viên phải kiên trì tìm
tịi những khó khăn đối với giáo viên và học sinh trong q trình dạy học. Hay
nói một cách cụ thể là đi tìm nguyên nhân dẫn đến chất lượng kém của việc

dạy và học. Rồi sau đó là đi tìm phương pháp khắc phục những khó khăn đó
để đem lại kết quả cao nhất.
Đối với bản thân tơi, trong q trình dạy mơn Tin học 4 năm qua. Tôi
cứ trăn trở với việc khắc phục vốn tiếng Anh cịn ít ỏi của học sinh nhất là đối
13

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word
với học sinh lớp 6 và khắc phục sự trìu tượng của mơn học, những nguyên
nhân chính làm các em nản chí trong học tập. Song với hai vấn đề trên tơi mới
có thời gian để tìm tịi và nghiên cứu vấn đề khắc phục vốn tiếng Anh cịn ít
ỏi của học sinh. Nhìn ở một góc độ nào đó cũng có thể xem đây là vấn đề
nghiên cứu làm đồ dùng học tập cho việc dạy học mơn Tin học văn phịng.
Vấn đề khó khăn do trình độ tiếng Anh là trình trạng chung đối với mọi
đối tượng bắt đầu học môn Tin học. Và cũng đã có rất nhiều nhà sản xuất
phần mềm đã tung ra thị trường các hệ điều hành, office… sử dụng tiếng Việt
song nó vẫn chưa được thị trường người tiêu dùng chấp nhận do còn nhiều
nhược điểm so với các phần mềm bằng tiếng Anh của Microsoft. Bản thân tôi
rất trăn trở song vẫn không đủ khả năng để thực hiện việc lớn lao đó. Do vậy
mà tôi chỉ nghiên cứu một vấn đề nhỏ là tiếng Việt hoá thanh thực đơn Word
phục vụ cho việc dạy học mơn Tin học văn phịng. Đồng thời cố gắng trong
năm học sau tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu vấn đề khắc phục tính trìu tượng của
mơn học.
3. Ý kiến đề xuất
Tin học là một môn học khá mới mẻ và chưa được phổ cập vào các
trường THCS. Song trong tương lai nó sẽ là mơn học quen thuộc đối với các
em. Bản thân giáo viên Tin học tôi cảm thấy gặp rất nhiều khó khăn trong dạy
học: Về tài liệu tham khảo, sách giáo khoa và đặc biệt là phương pháp dạy

học.
Giáo viên Tin học cần hơn các môn học khác về các kỳ bồi dưỡng
thường xuyên, chuyên đề để học hỏi, trao đổi phương pháp, kinh nghiệm
giảng dạy với đồng nghiệp và các chun viên .
Vì vậy tơi xin phép được kiến nghị với Phòng Giáo dục Hà Trung thay
mặt cho đội ngũ giáo viên Tin học của huyện đề nghị với Sở Giáo dục & Đào
tạo Thanh Hoá mở ra các lớp tập huấn cho giáo viên Tin học vào kỳ nghỉ hè
14

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu


Tiếng việt hóa thanh thực đơn Word
hàng năm. Tơi đã được tham gia lớp tập huấn của nhà tài trợ máy tính( ADB Ngân hàng phát triển Châu Á) cho các trường THCS tổ chức hè năm 2004.
Ngoài việc củng cố lại những kiến thức cần thiết cho việc dạy học, chúng tơi
cịn được cung cấp thơng tin về các phần mềm mới liên quan đến việc dạy học
môn tin học và việc Tin học hố trong nhà trường. Tơi cảm thấy rất hữu ích
và rất mong muốn có được các lớp tập huấn như thế nữa.
Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn! và mong được sự góp ý chân
thành của các cấp lãnh đạo, của đồng nghiệp để tơi hồn thiện đề tài của mình
và đưa vào dạy học trong các năm học sau.
Hà Bình, ngày 30 tháng 03 năm 2007
Giáo viên

Trần Thị Loan

15

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Đăng Hiếu