PHÁN QUYẾT CỦA TRỌNG TÀI QUỐC TẾ
TRANH CHẤP VỀ CHẤT LƯỢNG
CUA ĐÔNG LẠNH VÀ TÔM MUỐI
Các bên:
Nguyên đơn
: Người mua Mỹ
Bị đơn
: Người bán Trung Quốc
Các vấn đề được đề cập:
- Giá trị của giấy chứng nhận giám định
- Giá trị lời tuyên bố miệng về chất lượng hàng hoá khi nhận hàng
- Thiệt hại một phần hay toàn bộ
Tóm tắt vụ việc:
Bị đơn bán cho Nguyên đơn 12 MT cua đông lạnh (1.200 thùng, mỗi thùng 10 kg)
với giá 2.560 USD/MT, giá CIF Los Angeles, tổng trị giá là 30.720 USD; và 39.04 MT
tôm muối (1.952 thùng, mỗi thùng 20 kg) với giá 1.150 USD/MT, giá CIF Los Angeles,
tổng trị giá là 44.896 USD.
Ngày 9 tháng 6 năm 1985, Bị đơn giao 12 MT cua đông lạnh và 34 MT tôm muối
tại Fuzhou. Hàng được vận chuyển qua Hồng Kông để tới Los Angeles. Theo Nguyên
đơn, số hàng này đến Los Angeles ngày 9 tháng 7 năm 1985 và được chuyển vào kho bảo
quản ngày 16 tháng 7 năm 1985.
Sau khi thông báo cho các khách hàng, từ ngày 20 tháng 7 năm 1985 Nguyên đơn
bắt đầu giao hàng cho khách của mình. Ngày 25 tháng 7 năm 1985, một số khách hàng
trả lại cua đông lạnh với lý do cua đã bị hỏng.
Ngày 8 tháng 8 năm 1985, Cục quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã tiến
hành một cuộc thanh tra y tế thường lệ tại nhà kho. Đối tượng của cuộc thanh tra là tất cả
thực phẩm được bảo quản tại đó bao gồm cả cua đông lạnh và tôm muối, đối tượng trong
vụ tranh chấp này. Kết quả thanh tra là 14 loại hàng hoá khác nhau đã bị tịch thu chờ giải
quyết. Cua đông lạnh không ở trong số hàng hoá bị tịch thu nhưng 480 thùng tôm muối
(20 kg/thùng) đã bị tịch thu. Báo cáo thanh tra xác minh 480 thùng tôm muối đó được
vận chuyển từ Trung Quốc nhưng không nói rõ chính xác tên nhà cung cấp tại Trung
Quốc.
Ngày 29 tháng 7 năm 1985, Nguyên đơn đã yêu cầu Công ty Toplis & Harding
(Toplis & Harding) ở Mĩ giám định cua đông lạnh và tôm muối trong các nhà kho hải
quan và kho lạnh liên bang vào ngày 30 tháng 7 năm 1985. Đến ngày 1 tháng 11 năm
1985, Toplis & Harding mới cấp giấy chứng nhận giám định trong đó nêu:
“Bao bì ngoài của 1.200 thùng cua đông lạnh ở tình trạng tốt. Tuy nhiên, khi mở
các thùng hàng này thì ngoài số hàng vẫn còn tốt, có một số hàng đã bị đổi màu. Hơn
nữa, khi bửa đôi một số cua để kiểm tra thì một số đã bị hỏng. Chúng tôi đã cố gắng xác
định số lượng cua bị hỏng nhưng không được. Phương pháp nitrate để thử các thùng cua
đông lạnh đã cho kết quả âm tính. Bao bì ngoài của 1.952 thùng tôm muối vẫn tốt và
không bị ảnh hưởng của không khí ẩm. Sau khi mở một số thùng tôm muối thì cũng thấy
có những thùng đã bị hỏng. Tôm đã bị hỏng vào thời điểm xếp lên tàu. Chúng tôi đã có
kết quả âm tính khi dùng phương pháp nitrate để kiểm tra. Trước đó, sau khi hàng hoá
được thử vi khuẩn như Nguyên đơn yêu cầu, chúng tôi đã đề nghị trước tiên nên bán số
hàng này để giảm thiểu thiệt hại. Chúng tôi cho rằng hàng hoá bị hỏng không liên quan
tới quá trình vận chuyển mà xảy ra khi đóng gói.”
Ngày 12 tháng 9 năm 1985, Nguyên đơn yêu cầu Michelson Laboratories ở Mĩ đề
nghị giám định cua đông lạnh và tôm muối. Ngày 25 tháng 9 năm 1985, Michelson
Laboratories cấp giấy:
“.... hai loại hàng hoá nói trên đã được giám định. Cua và tôm đã bị bốc mùi do bị
hỏng. Số hàng này đã được kiểm tra theo chuẩn quốc tế, nghĩa là kiểm tra 5.900 con tôm
muối và 11.000 con cua. Cua và tôm không có tỷ lệ vi khuẩn cao. Có thể vi khuẩn đã
ngừng phát triển do hàng đã bị hỏng. Vì vậy, không thể tiến hành thử vi khuẩn.”
Ngày 8 tháng 8 năm 1985, một tháng sau khi hàng đến Los Angeles, Nguyên đơn đã
gửi telex cho Bị đơn thông báo rằng chất lượng cua đông lạnh và tôm muối quá tồi và đề
nghị trả lại hàng. Ngày 12, ngày 22 và ngày 25 tháng 8 năm 1985, Nguyên đơn lại fax
cho Bị đơn và đề nghị trả lại hàng do vấn đề chất lượng. Ngày 21 và ngày 29 tháng 8 năm
1985, Bị đơn trả lời chất lượng hàng hoàn toàn tốt khi giao hàng tại Fuzhou và hàng đã
được kiểm định bởi Cục kiểm định hàng hoá Trung Quốc (“CCIB”) tại Fuzhou. Bị đơn
nói rõ nếu có vấn đề gì về chất lượng xảy ra thì đó là do quá trình vận chuyển và Nguyên
đơn nên đòi bồi thường từ công ty bảo hiểm. Nguyên đơn không tán thành ý kiến này.
Sau đó, theo Nguyên đơn, hàng hoá đã bị huỷ toàn bộ.
Nguyên đơn yêu cầu Bị đơn trả lại số tiền đã thanh toán nhưng không được Bị đơn
chấp thuận. Sau nhiều lần thương lượng, ngày 12 tháng 4 năm 1986 Bị đơn đã đồng ý bồi
thường 7.337 USD cho 319 thùng tôm muối với điều kiện là Nguyên đơn đưa ra được
bằng chứng do cơ quan có thẩm quyền cấp chứng minh 319 thùng tôm muối đó đúng là
319 thùng tôm muối do Bị đơn giao ngày 10 tháng 6 năm 1985. Đồng thời, Bị đơn yêu
cầu tiếp tục thương lượng và trong trường hợp thương lượng thất bại thì sẽ đưa vấn đề ra
trọng tài. Các bên đã không đạt được thoả thuận nào và ngày 12 tháng 5 năm 1986,
Nguyên đơn nộp đơn kiện ra Uỷ ban trọng tài thương mại và kinh tế quốc tế Trung Quốc,
yêu cầu Bị đơn trả lại số tiền đã thanh toán mua cua đông lạnh và tôm muối 75.616 USD,
cộng thêm số tiền lãi tính từ ngày 15 tháng 7 năm 1985 cho tới ngày Bị đơn trả lại tiền.
Bị đơn lập luận như sau:
- Nguyên đơn không có đủ tư cách để khiếu kiện bởi người mua theo hợp đồng là
XX Trading Corporation, một công ty thương mại Mĩ chứ không phải Nguyên đơn (C.R.
Food, Inc). Hợp đồng được ký bởi XX chứ không phải là Nguyên đơn.
Nguyên đơn không có quan hệ hợp đồng với Bị đơn và Bị đơn không hề giao hàng
hoá cho Nguyên đơn. Hàng hoá, đối tượng của vụ tranh chấp, không phải do Bị đơn cung
cấp và hàng hoá do Cơ quan kiểm định Hoa Kỳ kiểm tra cũng không phải do Bị đơn cung
cấp. Ngay cả khi nếu số hàng hoá đó do Bị đơn cung cấp thì khi hàng tới Los Angeles,
XX đã sắp xếp cho Toplis & Harding kiểm định hàng hoá mà không báo trước cho Bị
đơn, Bị đơn không chấp thuận cho Toplis & Harding tiến hành kiểm định hàng hoá.
Kết quả kiểm định của Toplis & Harding liên quan đến qui trình lấy mẫu và giám
định hàng hoá, ngày cấp giấy chứng nhận giám định, phần nội dung giấy chứng nhận liên
quan đến nơi bảo quản hàng hoá, chất lượng hàng, số lượng khách mua hàng và số hàng
bán ra, ngày và số lượng hàng bị khách trả lại hoàn toàn mẫu thuẫn với chứng cứ do XX
đưa ra và trình bày của người đại diện XX tại phiên xét xử. Ví dụ: giấy chứng nhận kiểm
định nói 1.200 thùng cua đông lạnh và 1.952 thùng tôm muối đã được kiểm định, nhưng
người đại diện của XX nói với Uỷ ban trọng tài là vào ngày 25 tháng 7 năm 1985, hàng
đã được bán hết cho các khách hàng. Người đại diện của XX đính chính rằng ngày 25
tháng 7 năm 1985, một số khách hàng đã trả lại tôm đông lạnh. Nhưng người đại diện
không thể nói rõ số lượng hàng thực tế đã bán và bị trả lại và xác nhận là anh ta không
biết điều đó vì anh ta không có mặt. Tuy nhiên, bản kê khai ngày 25 tháng 10 năm 1985
của kho bảo quản mà người đại diện trình lên Uỷ ban trọng tài cho thấy rõ ràng 1.201
thùng cua đông lạnh Trung Quốc đã được đưa vào trong kho ngày 16 tháng 7 năm 1985,
200 thùng đã được bán ngày 15 tháng 8, 200 thùng bán ngày 16 tháng 8 và 200 thùng đã
chuyển cho Nguyên đơn ngày 16 tháng 8. Ngày 19 tháng 8, khách hàng đã trả lại 200
thùng. Ngày 22 tháng 8, 200 thùng đã được chuyển cho Nguyên đơn. Ngày 16 tháng 9,
khách hàng đã trả lại 140 thùng. Ngày 23 tháng 9, 50 thùng đã được chuyển cho Nguyên
đơn. Với lịch mua bán và trả lại như trên, "Toplis and Harding không thể giám định được
tất cả 1.200 thùng cua đông lạnh.”
Trong giấy chứng nhận giám định, Toplis & Harding ghi 1.952 thùng tôm muối đã
được kiểm tra. Tuy nhiên, XX đã fax cho Bị đơn thông báo 1.163 thùng tôm đã bị tịch
thu. Vì vậy, Bị đơn đặt câu hỏi làm thế nào mà Toplis & Harding lại có thể kiểm tra được
đến 1.952 thùng tôm muối còn lại, Toplis & Harding đã kiểm tra bao nhiêu thùng tôm
muối, kiểm tra ở đâu và vào khi nào.
Tóm lại, giấy chứng nhận kiểm định do Toplis & Harding cấp và XX trình lên Uỷ
ban trọng tài không đúng với sự thật và vì vậy, không có giá trị pháp lý.
- Hợp đồng quy định khiếu kiện về chất lượng, số lượng và trọng lượng của hàng
hoá phải được đưa ra trong vòng 30 ngày sau khi hàng đến cảng. Sau khi Nguyên đơn
thông báo cho Bị đơn về chất lượng hàng hoá qua điện thoại ngày 20 tháng 8 năm 1985,
Nguyên đơn lại fax cho Bị đơn để phủ nhận thông báo đó. Bị đơn từ chối nhận hai bản
fax và vì vậy, khiếu kiện của Nguyên đơn về chất lượng hàng hoá nên bị bác vì đưa ra sau
thời hạn quy định.
- Hợp đồng quy định chất lượng và trọng lượng hàng hoá phải được kiểm định bởi
cơ quan kiểm định hàng hoá tại cảng xếp hàng. Cua đông lạnh và tôm muối được xếp lên
tàu tại Fuzhou, Trung Quốc và đã được Cục kiểm định hàng hoá (CCIB) tỉnh Fujian cấp
giấy chứng nhận kiểm định.
Nguyên đơn khiếu kiện rằng ngày 31 tháng 8 năm 1985, 1.200 thùng cua đông lạnh
và 1.952 thùng tôm muối đã được đưa đến bãi rác để huỷ. Nhưng ngày 12 tháng 9,
Michelson Laboratories ở Mĩ xác nhận là đã nhận được mẫu cua đông lạnh và tôm muối
để kiểm định. Bản kê khai kho ngày 25 tháng 10 cho thấy rõ ràng một số thùng cua đông
lạnh đã được bảo quản trong kho cho đến ngày 23 tháng 9. Thậm chí, năm 1986, Nguyên
đơn đã yêu cầu Bị đơn trả lại hàng. Những sự việc đó cho thấy sự không chính xác trong
việc Nguyên đơn đã huỷ hàng hoá, ngày và số lượng hàng hóa bị hủy. Nguyên đơn chỉ
tuyên bố 1.200 thùng cua đông lạnh và 1.952 thùng tôm muối đã bị huỷ và đưa vào bãi
rác ngày 31 tháng 8 năm 1985 mà không có bên thứ ba độc lập làm chứng. Vì vậy đây
không thể coi như chứng cứ về việc hàng bi hủy.
Căn cứ vào những sự kiện trên, Bị đơn cho rằng nên bác khiếu kiện của Nguyên
đơn.
Nguyên đơn bác lập luận của Bị đơn như sau:
1.
Người đứng đầu XX ở Mĩ có hai công ty với tên tiếng Anh là XX Food, Inc
và XX Trading Co. Sau đó, hai công ty này đã sáp nhập với nhau và lấy tên là XX Food,
Inc. Tài sản và nghĩa vụ pháp lý của XX Trading Co. đều chuyển cho XX Food, Inc và vì
vậy, XX Food, Inc là một bên trong vụ kiện này.
2.
Việc mua bán cua đông lạnh và tôm muối được thực hiện qua điện thoại
chứ không qua ký kết hợp đồng. Việc giao hàng được thực hiện dựa trên thư tín dụng
thanh toán. Hai bản hợp đồng Bị đơn trình lên Uỷ ban trọng tài không có chữ ký của
Nguyên đơn hay Bị đơn. Hơn nữa, số lượng cả cua đông lạnh và tôm muối là 150 MT,
không liên quan gì đến việc mua bán 12 MT cua đông lạnh và 39.04 MT tôm muối hiện
tại. Không có căn cứ để Bị đơn trích dẫn các điều khoản liên quan đến thời hạn khiếu
kiện và và các điều khoản kiểm định hàng hoá để bác khiếu kiện của Nguyên đơn đòi bồi
thường thiệt hại.
Nguyên đơn không bác các lập luận khác của Bị đơn.
Ý kiến của Uỷ ban trọng tài:
1.
XX Food, Inc và XX Trading, Co đã sáp nhập và giữ lại tên XX Food, Inc.
Vì vậy, Nguyên đơn có đủ tư cách pháp lý để khiếu kiện.
2.
Nguyên đơn có quyền yêu cầu cơ quan kiểm định kiểm tra cua đông lạnh
và tôm muối. Nguyên đơn đã không thông báo trước việc kiểm định hàng hoá cho Bị đơn
hoặc được sự đồng ý của Bị đơn trước khi Nguyên đơn đơn phương mời Toplis &
Harding kiểm định hàng hoá. Sau ba tháng tiến hành việc kiểm định, cơ quan kiểm định
mới cấp giấy chứng nhận. Tuy nhiên, nội dung của giấy chứng nhận mâu thuẫn với các
văn bản Nguyên đơn đưa ra và sự trình bày của Nguyên đơn trong phiên xét xử. Nguyên
đơn không có đủ chứng cứ để chứng minh hàng hoá đã kiểm định là hàng do Bị đơn giao.
Vì vậy, Bị đơn đã đúng khi từ chối chấp nhận giấy chứng nhận kiểm định.
3.
Các bản hợp đồng Bị đơn trình lên Uỷ ban trọng tài không có chữ ký của cả
Nguyên đơn lẫn Bị đơn. Nội dung của các bản hợp đồng cũng không thống nhất với nội
dung vụ kiện. Vì vậy, Bị đơn không có quyền viện dẫn thời hạn khiếu kiện để bác khiếu
kiện của Nguyên đơn.
4.
Bị đơn đã tuyên bố điều khoản kiểm định hàng hoá của hai hợp đồng trên
quy định giấy chứng nhận kiểm định của Cục kiểm định hàng hoá (CCIB) là về chất
lượng hàng hoá. Cua đông lạnh và tôm muối đã được kiểm định bởi Cục kiểm định hàng
hoá (CCIB) ở Fuzhou, do đó, không thể bác được chất lượng hàng hoá. Tuy nhiên, hai
hợp đồng trên không có giá trị pháp lý vì không bên nào ký và số lượng hàng không
thống nhất với nội dung vụ việc. Hơn nữa, Bị đơn không đưa ra giấy chứng nhận kiểm
định chính thức do Cục kiểm định hàng hoá (CCIB) cấp. Tuyên bố của Bị đơn về chất
lượng cua đông lạnh và tôm muối không có đủ chứng cứ.
5.
Nguyên đơn không đưa ra bằng chứng chứng minh toàn bộ hàng hoá đã bị
huỷ vào ngày 31 tháng 8 năm 1985. Ngược lại, một số bằng chứng đưa ra mâu thuẫn với
trình bày bằng lời và bằng văn bản của Nguyên đơn. Tóm lại, không thể khẳng định
1.200 thùng cua đông lạnh và 1.952 thùng tôm muối đã bị huỷ vào ngày 31 tháng 8 năm
1985.
Uỷ ban trọng tài kết luận:
1.
Nguyên đơn đã không đưa ra đủ chứng cứ để chứng minh tất cả 1.200
thùng cua đông lạnh và 1.952 thùng tôm muối có vấn đề về chất lượng hay hàng hoá đã
bị huỷ. Vì vậy, bác khiếu kiện của Nguyên đơn đòi Bị đơn trả lại tiền hàng và tiền lãi kèm
theo.
2.
Bị đơn thừa nhận kết quả kiểm định y tế của Cục quản lý thuốc và thực
phẩm Hoa Kỳ (FDA) và tự nguyện bồi thường 7.337 USD cho 319 thùng tôm muối vi
phạm Luật thực phẩm của Mĩ. Theo các báo cáo của Cục quản lý thuốc và thực phẩm
Hoa Kỳ (FDA), 480 thùng tôm muối, chứ không phải là 319 thùng, không đạt tiêu chuẩn
y tế và Bị đơn phải bồi thường cho Nguyên đơn 11.040 USD cộng với tiền lãi, chứ không
phải là 7.337 USD.
3.
Ngoài các khoản bồi thường nói trên, Bị đơn không phải bồi thường cho
Nguyên đơn bất kỳ một khoản tiền nào.
Phán quyết:
1.
Bị đơn phải bồi thường cho Nguyên đơn 11.040 USD cộng với tiền lãi tính
từ ngày 1 tháng 9 năm 1985 cho đến ngày Bị đơn trả tiền, với lãi suất 7%/năm.
2.
Bác các khiếu kiện khác của Nguyên đơn.
3.
Cả hai bên đều phải trả phí trọng tài, Bị đơn trả 80% phí trọng tài và
Nguyên đơn trả 20% phí trọng tài.