Luận văn thạc sỹ - Nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý cấp trung tại Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.02 MB, 125 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
TRẦN THỊ THU PHƯƠNG
NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ
CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CẤP
TRUNG
TẠI CỤC QUẢN LÝ DƯỢC – BỘ Y TẾ
HÀ NỘI - 2017
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
TRẦN THỊ THU PHƯƠNG
NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ
CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CẤP
TRUNG
TẠI CỤC QUẢN LÝ DƯỢC – BỘ Y TẾ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH TỔNG HỢP
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. TRẦN THỊ VÂN HOA
HÀ NỘI - 2017
LỜI CAM ĐOAN
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật.
Tôi cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi tự thực hiện và
không vi phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
Các trích dẫn và số liệu được sử dụng trong luận văn được thu thập thực tế,
có nguồn gốc rõ ràng, chính xác và đáng tin cậy trong phạm vi hiểu biết của tôi.
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2017
Tác giả luận văn
TRẦN THỊ THU PHƯƠNG
LỜI CẢM ƠN
Bằng sự nỗ lực và tinh thần học tập, nghiên cứu nghiêm túc của mình, tôi
đã đầu tư thời gian để hoàn thành luận văn thạc sỹ “Nâng cao năng lực quản lý
của đội ngũ cán bộ quản lý cấp trung tại Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế” . Bên
cạnh sự cố gắng của bản thân, tôi đã nhận được sự hướng dẫn nhiệt tình của quý
thầy cô, sự ủng hộ của đồng nghiệp, bạn bè và sự động viên khích lệ của gia đình.
Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc nhất, tôi xin chân thành cảm ơn giảng
viên hướng dẫn PGS.TS Trần Thị Vân Hoa. Trong thời gian qua, cô đã dành nhiều
thời gian và công sức, với nhiệt huyết và trách nhiệm để hướng dẫn tôi trong quá
trình thực hiện luận văn này.
Tôi cũng xin cảm ơn Lãnh đạo Cục Quản lý Dược, Phụ trách Bộ phận Tổ
chức cán bộ và các anh, chị đồng nghiệp tại Cục Quản lý Dược - nơi tôi công tác đã
tạo điều kiện thuận lợi nhất để tôi hoàn thành tốt việc nghiên cứu để tôi hoàn thành
tốt luận văn tốt nghiệp.
Cuối cùng, tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến gia đình đã không
ngừng ủng hộ động viên và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi học tập và thực hiện
luận văn này.
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH
TÓM TẮT LUẬN VĂN
PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI...............................................................................................7
1.1. Các đề tài nghiên cứu có liên quan..................................................................7
1.2. Các vấn đề cần tiếp tục được nghiên cứu.....................................................10
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC QUẢN LÝ VÀ ĐÁNH GIÁ
NĂNG LỰC QUẢN LÝ CỦA CÁN BỘ QUẢN LÝ CẤP TRUNG.......................11
2.1. Quản lý cấp trung và vai trò của cán bộ quản lý cấp trung trong tổ chức. 11
2.1.1. Cán bộ quản lý cấp trung...........................................................................11
2.1.2. Vai trò của cán bộ quản lý cấp trung..........................................................12
2.2. Năng lực và năng lực quản lý của cán bộ quản lý cấp
trung trong tổ chức......................................................................................17
2.2.1. Năng lực và năng lực quản lý....................................................................17
2.2.2. Năng lực quản lý của cán bộ quản lý cấp trung.........................................22
2.2.3. Đánh giá năng lực quản lý của cán bộ quản lý cấp trung trong tổ chức.....24
2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực quản lý của cán bộ quản lý cấp trung
trong các tổ chức....................................................................................................27
2.3.1. Các yếu tố thuộc về môi trường bên ngoài................................................27
2.3.2. Các yếu tố bên trong..................................................................................29
2.3.3. Các yếu tố thuộc về bản thân CBQLCT....................................................30
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC QUẢN LÝ CỦA CÁN BỘ QUẢN
LÝ CẤP TRUNG TẠI CỤC QUẢN LÝ DƯỢC – BỘ Y TẾ..............................32
3.1. Giới thiệu chung về Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế........................................32
3.1.1. Chức năng, nhiệm vụ.................................................................................32
3.1.2. Cơ cấu tổ chức...........................................................................................34
3.1.3. Nhân lực....................................................................................................36
3.2. Vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý cấp trung tại Cục Quản lý Dược.........39
3.2.1. Giới thiệu về đội ngũ cán bộ quản lý cấp trung tại Cục Quản lý Dược.....39
3.2.2. Vị trí, vai trò và trách nhiệm của cán bộ quản lý cấp trung tại Cục Quản lý
Dược...................................................................................................................40
3.2.3. Các tiêu chí đánh giá và khung năng lực quản lý yêu cầu đối với CBQLCT
tại Cục Quản lý Dược..........................................................................................43
3.3. Thực trạng năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý cấp trung tại Cục
Quản lý Dược.........................................................................................................47
3.3.1. Giới thiệu về mẫu phiếu điều tra...............................................................47
3.3.2. Thực trạng về kiến thức quản lý của cán bộ quản lý cấp trung..................48
3.3.3. Thực trạng về kỹ năng quản lý của cán bộ quản lý cấp trung....................51
3.3.4. Thực trạng về thái độ/phẩm chất quản lý của cán bộ quản lý cấp trung....61
3.4. Đánh giá chung về năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý cấp trung
tại Cục Quản lý Dược............................................................................................66
3.4.1. Điểm mạnh, điểm yếu trong năng lực quản lý của cán bộ quản lý cấp trung
tại Cục Quản lý Dược..........................................................................................66
3.4.2. Nguyên nhân của những hạn chế trong năng lực quản lý của cán bộ quản lý
cấp trung tại Cục Quản lý Dược..........................................................................70
CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ CỦA
CÁN BỘ QUẢN LÝ CẤP TRUNG TẠI CỤC QUẢN LÝ DƯỢC........................75
4.1. Quan điểm và mục tiêu phát triển nguồn nhân lực của Cục Quản lý Dược
đến năm 2021.........................................................................................................75
4.1.1. Quan điểm và chiến lược phát triển nguồn nhân lực của Cục Quản lý Dược
đến năm 2021......................................................................................................75
4.1.2. Mục tiêu đạt được về năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý cấp
trung tại Cục Quản lý Dược................................................................................75
4.1.3. Định hướng nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ cán bộ quản lý cấp
trung tại Cục Quản lý Dược................................................................................76
4.2. Thuận lợi và khó khăn khi thực hiện nâng cao năng lực quản lý của đội
ngũ cán bộ quản lý cấp trung tại Cục Quản lý Dược..........................................76
4.2.1. Thuận lợi...................................................................................................76
4.2.2. Khó khăn...................................................................................................77
4.3. Các giải pháp nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý cấp
trung tại Cục Quản lý Dược.................................................................................77
4.3.1. Giải pháp đào tạo.......................................................................................78
4.3.2. Giải pháp hoàn thiện khung năng lực của CBQLCT để phục vụ công tác
quy hoạch, tuyển dụng, bổ nhiệm, miễn nhiệm...................................................83
4.3.3. Giải pháp đánh giá năng lực quản lý của CBQLCT bằng khung năng lực 87
4.3.4. Giải pháp tạo động lực để nâng cao năng lực quản lý của cán bộ quản lý
cấp trung.............................................................................................................. 88
4.3.5. Giải pháp cung cấp các công cụ hỗ trợ công tác quản lý cho CBQLCT....90
4.4. Kiến nghị để thực hiện giải pháp...................................................................90
4.4.1. Kiến nghị đối với Cục Quản lý Dược........................................................90
4.4.2. Kiến nghị đối với CBQLCT......................................................................91
4.4.3. Kiến nghị đối với Bộ Y tế..........................................................................92
4.4.4. Kiến nghị đối với Đảng và Nhà nước........................................................92
KẾT LUẬN............................................................................................................93
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Chữ viết tắt
ASK
Giải nghĩa
Attitude – Skill – Knowledge
CBCC
CBQLCT
Cục
Cá nhân, đơn vị
(Thái độ - kỹ năng – kiến thức)
Cán bộ, công chức, viên chức
Cán bộ quản lý cấp trung
Cục Quản lý Dược
Cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp dược mỹ
DMP
LĐC
NXB
Phòng
phẩm và các cơ sở y tế
Dược, mỹ phẩm
Lãnh đạo Cục
Nhà xuất bản
Văn phòng, các phòng trong Cục và đơn vị
QPPL
QLHCNN
SXKD
TTĐT
TTQC
Trưởng, phó phòng và
sự nghiệp công lập trực thuộc Cục
Quy phạm pháp luật
Quản lý hành chính nhà nước
Sản xuất kinh doanh
Trung tâm đào tạo
Thông tin, quảng cáo
Trưởng phòng, Phó trưởng phòng, Phụ trách
tương đương
phòng và Lãnh đạo các đơn vị sự nghiệp
công lập trực thuộc
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH
BẢNG
Bảng 2.1:
Bảng 3.1:
Bảng 3.2:
Bảng 3.3:
Bảng 3.4:
Bảng 3.5:
Bảng 3.6:
Bảng 3.7:
Bảng 4.1:
HÌNH
Hình 2.1:
Hình 2.2:
Hình 2.3:
Hình 2.4:
Hình 3.1:
Hình 3.2:
Hình 3.3:
Hình 3.4:
Hình 3.5:
Hình 3.6.
Hình 3.7:
Hình 3.8:
Hình 3.9:
Hình 3.10:
Hình 3.11:
Một số khái niệm về năng lực
18
Số lượng CBCC tại các phòng trong Cục Quản lý Dược36
Số liệu về đội ngũ cán bộ quản lý cấp trung tại Cục Quản lý Dược
39
Vị trí và trách nhiệm của CBQLCT tại Cục Quản lý Dược
43
Các yếu tố năng lực quản lý của CBQLCT tại Cục Quản lý Dược
44
Khung năng lực quản lý yêu cầu đối với CBQLCT tại Cục Quản lý Dược
45
Tổng hợp phiếu khảo sát 47
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát 72
Khóa đào tạo nâng cao năng lực quản lý cho CBQLCT tại Cục Quản
lý Dược
81
Mô hình kim tự tháp trong quản lý 11
Các vai trò của nhà quản lý theo Mintzberg
14
Mô hình năng lực ASK
19
Các thành phần năng lực quản lý của CBQLCT trong tổ chức 23
Sơ đồ bộ máy tổ chức của Cục Quản lý Dược 35
Biểu đồ cơ cấu trình độ chuyên môn của cán bộ tại Cục Quản lý Dược
37
Biểu đồ cơ cấu trình độ chuyên môn của cán bộ công chức trong các Phòng
và đơn vị trực thuộc 38
Biểu đồ kết quả khảo sát về kiến thức quản lý nhà nước về DMP
48
Biểu đồ kết quả khảo sát về hiểu biết pháp luật, chính trị xã hội
50
Biểu đồ kết quả khảo sát về kỹ năng ngoại ngữ 51
Biểu đồ kết quả khảo sát về kỹ năng tin học
52
Biểu đồ kết quả khảo sát về kỹ năng lãnh đạo 53
Biểu đồ kết quả khảo sát về kỹ năng tổ chức và sắp xếp công việc
55
Biểu đồ kết quả khảo sát về kỹ năng làm việc với con người 56
Biểu đồ kết quả khảo sát về kỹ năng giải quyết vấn đề và ra quyết định
58
Hình 3.12:
Hình 3.13:
Hình 3.14:
Hình 3.15:
Hình 3.16:
Hình 3.17:
Biểu đồ kết quả khảo sát về kỹ năng truyền thông
59
Biểu đồ kết quả khảo sát về kỹ năng quản lý bản thân 60
Biểu đồ kết quả khảo sát về thái độ coi doanh nghiệp, tổ chức, người
dân là trung tâm
61
Biểu đồ kết quả khảo sát về thái độ có trách nhiệm với công việc
62
Biểu đồ kết quả khảo sát về thái độ chia sẻ, đoàn kết nội bộ 63
Biểu đồ kết quả khảo sát về hoàn thiện và phát triển bản thân 64
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
**********
TRẦN THỊ THU PHƯƠNG
NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ
CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CẤP
TRUNG
TẠI CỤC QUẢN LÝ DƯỢC – BỘ Y TẾ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH TỔNG HỢP
HÀ NỘI - 2017
i
TÓM TẮT LUẬN VĂN
I. Lý do và mục tiêu nghiên cứu của đề tài
1. Lý do nghiên cứu của đề tài
Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của mọi tổ chức. Trong các cơ
quan quản lý nhà nước, đội ngũ cán bộ, công chức có vai trò rất quan trọng trong
việc xây dựng và hoàn thiện bộ máy nhà nước, nâng cao hiệu quả của hoạt động
công vụ. Mặt khác, trong đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước, bộ phận tinh hoa,
nòng cốt, giữ vai trò chủ chốt là lực lượng cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý nhà
nước. Việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đặc biệt là cán bộ quản lý là một
trong những ưu tiên hàng đầu nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý nhà nước, góp
phần cải cách nền hành chính nhà nước; thực hiện thắng lợi nhiệm vụ công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước trong tiến trình hội nhập quốc tế.
Tuy vậy, các nhà lãnh đạo cấp cao không thể tự mình đảm đương và giải
quyết tất cả các công việc, vì vậy họ cần phải có một đội ngũ cán bộ có năng lực,
trình độ, được trang bị đầy đủ các kiến thức và kỹ năng quan trọng để cùng chia sẻ
và chung vai gánh vác công việc chung của tổ chức. Đó chính là đội ngũ cán bộ
quản lý cấp trung trong các cơ quan quản lý nhà nước.
Cục Quản lý Dược là cơ quan hành chính nhà nước một mặt có vai trò tham
mưu cho Bộ Y tế trong việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, xây dựng
chính sách quản lý về lĩnh vực dược, mỹ phẩm, mặt khác phải đảm bảo tổ chức thực
hiện pháp luật (hành pháp) và giải quyết các thủ tục hành chính công theo quy định.
Hiện nay hầu hết các cơ quan quản lý nhà nước nói chung và Cục Quản lý
Dược nói riêng vẫn chưa thực sự quan tâm nhiều đến công tác nâng cao năng lực
quản lý cho cán bộ quản lý cấp trung. Xuất phát từ những đòi hỏi thực tiễn như trên
nên tôi đã lựa chọn nghiên cứu và hoàn thành đề tài: “Nâng cao năng lực quản lý
của đội ngũ cán bộ quản lý cấp trung tại Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
- Làm rõ các yếu tố cấu thành năng lực quản lý và yêu cầu về năng lực quản
lý của cán bộ quản lý cấp trung tại Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế.
ii
- Đánh giá thực trạng năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý cấp trung
tại Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế trong thời gian vừa qua; chỉ ra những kết quả đã đạt
được, những hạn chế và nguyên nhân.
- Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực quản lý của đội
ngũ cán bộ quản lý cấp trung tại Cục Quản lý Dược trong thời gian tới.
II. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
1. Cơ sở lý luận
Luận văn đã sử dụng lý thuyết về nhà quản lý cấp trung và mô hình năng lực
ASK (Attitude – Skills – Knowledge) của Benjamin Bloom (1956) bao gồm 3 yếu
tố, đó là: Thái độ, kỹ năng và kiến thức để nghiên cứu về năng lực quản lý của cán
bộ quản lý cấp trung trong các tổ chức nói chung và tại Cục Quản lý Dược – Bộ Y
tế nói riêng.
1.1. Cán bộ quản lý cấp trung
“Nhà quản lý là người lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát công
việc của những người khác để hệ thống do họ quản lý đạt được mục đích của
mình” [17, tr.51].
“Nhà quản lý cấp trung là những người chịu trách nhiệm quản lý các đơn
vị và phân hệ của tổ chức, được tạo nên bởi các bộ phận mang tính cơ sở” [17,
tr.54]. Các nhà quản lý cấp trung (hay còn gọi là cán bộ quản lý cấp trung) làm
việc với các nhà quản lý cấp cao và phối hợp với các nhà quản lý đồng cấp để
phát triển và triển khai các kế hoạch hành động nhằm thực hiện mục tiêu chiến
lược của tổ chức.
Về vai trò của nhà quản lý cấp trung, Henry Mintzberg đã tiến hành nghiên
cứu công việc của các nhà quản lý và nhận thấy rằng trong quá trình hoạt động
của mình, một nhà quản lý nói chung (bao gồm cả CBQLCT) thường xuyên thực
hiện 10 vai trò và tập trung vào 3 nhóm chính là vai trò liên kết con người, vai
trò thông tin và vai trò quyết định.
1.2. Năng lực và năng lực quản lý
“Năng lực là tổng hợp kiến thức, kỹ năng, thái độ của mỗi người nhằm thực
hiện tốt công việc được giao” [21]
iii
Năng lực quản lý được hiểu là năng lực của cán bộ quản lý các cấp thuộc
một tổ chức cần phải có để đảm nhận công tác quản lý của mình. Theo khung năng
lực ASK nêu trên, năng lực quản lý bao gồm kiến thức về quản lý, kỹ năng về quản
lý và phẩm chất của cán bộ quản lý đối với công việc anh ta đang đảm nhận.
MÔ HÌNH ASK : THÁI ĐỘ - KỸ NĂNG – KIẾN THỨC
Thái độ (Attitute)
A
S
Trách nhiệm
Chia sẻ, đoàn kết
Yêu thích công việc
Coi khách hàng là trung tâm
Hoàn thiện và phát triển bản
thân
Các thái độ, phẩm
chất
khác
Kỹ năng (Skills)
Lãnh đạo
Làm việc với con người
Tổ chức và sắp xếp công việc
Truyền thông
Ngoại ngữ, tin học
Các kỹ năng khác
K
Kiến thức (Knowledge)
Kiến thức chuyên môn
Kiến thức quản lý
Kiến thức xã hội
Kiến thức tám lý con người
Các kiến thức khác
Hình 1: Mô hình năng lực ASK
Nguồn: Tác giả tổng hợp, đề xuất
a. Kiến thức quản lý
Kiến thức quản lý là tri thức về khoa học quản lý, về các trường phái học
thuyết quản lý và những tri thức khác phục vụ cho công tác quản lý mà nhà quản lý
tiếp thu được qua quá trình học tập hoặc trải nghiệm của bản thân mang lại. Vì công
việc quản lý cũng là một “nghề” nên nhà quản lý dù là cấp cao, cấp trung hay cấp
cơ sở cũng đều cần phải trang bị cho mình đầy đủ kiến thức về quản lý thì mới có
thể vận dụng chúng để đạt được mục tiêu của công việc.
b. Kỹ năng quản lý
Nhà quản lý đã được đào tạo để có nền tảng về kiến thức quản lý, nhưng để
những kiến thức ấy đem lại hiệu quả trong công việc thì họ cần phải có kỹ năng
quản lý. Kỹ năng quản lý chính là khả năng vận dụng các tri thức về quản lý trong
thực tiễn. Nếu không có những kỹ năng quản lý, nhà quản lý thiếu những công cụ
cơ bản để làm tốt công việc của mình.
iv
c. Thái độ và phẩm chất quản lý
Cùng với 2 yếu tố kiến thức quản lý và kỹ năng quản lý, thái độ và phẩm
chất của cán bộ quản lý góp phần rất quan trọng trong kết quả hoàn thành nhiệm vụ
và truyền cảm hứng cho cấp dưới. Thái độ quản lý chính là những quan niệm về giá
trị, suy nghĩ, ứng xử, niềm yêu thích, sự say mê của nhà quản lý đối với công việc.
1.3. Các thành phần năng lực quản lý của CBQLCT trong một tổ chức
Qua tham khảo các kết quả nghiên cứu về năng lực quản lý của cán bộ
quản lý cấp trung như: “Yêu cầu về năng lực quản lý cho CBQLCT” [16; tr54];
“Khung năng lực cơ bản đối với CBQLCT trong doanh nghiệp” [21]; “Các yếu
tố năng lực của CBQLCT trong các cơ sở đào tạo đại học” [19, tr.21] và sử dụng
mô hình năng lực ASK luận văn đã đưa ra sơ đồ các thành phần năng lực quản lý
của CBQLCT trong một tổ chức trong Hình 2 dưới đây:
NĂNG LỰC QUẢN LÝ
KIẾN THỨC QUẢN
LÝ
KỸ NĂNG QUẢN LÝ
THÁI ĐỘ QUẢN LÝ
Kiến thức về quản lý
doanh nghiệp/quản lý
nhà nước
Sử dụng ngoại ngữ, tin học
Coi khách hàng là trung
tâm
Kỹ năng lãnh đạo
Có trách nhiệm
Kỹ năng tổ chức và sắp
xếp công việc
Chia sẻ, đoàn kết nội bộ
Kỹ năng làm việc với con
người
Hoàn thiện và phát triển
bản thân
Kiến thức về luật pháp
và hệ thống chính trị xã
hội
Kỹ năng giải quyết vấn đề
và ra quyết định
Kỹ năng truyền thông
Kỹ năng quản lý bản thân
Hình 2: Các thành phần năng lực quản lý của CBQLCT trong tổ chức
Nguồn: Tác giả tổng hợp, đề xuất
v
2. Phương pháp nghiên cứu
2.1. Quy trình nghiên cứu
Việc nghiên cứu luận văn được thực hiện theo quy trình được mô tả tại Hình
2 dưới đây:
Xác định mục tiêu
nghiên cứu của đề tài
Xác định khung năng lực quản lý
của cán bộ quản lý cấp trung
Dữ liệu thứ cấp: Báo
cáo, tài liệu thống kê
- Yêu cầu của Lãnh đạo cấp cao đối
với từng tiêu chí trong khung năng
lực quản lý của CBQLCT để hoàn
thành tốt công việc trong tương lai.
- Thực trạng năng lực quản lý của
đội ngũ CBQLCT tại Cục Quản lý
Dược.
Dữ liệu sơ cấp: Phỏng
vấn, Phát phiếu điều tra
- Xác định khoảng trống giữa yêu cầu của Lãnh đạo
cấp cao về năng lực quản lý trong tương lai với thực
trạng năng lực quản lý của CBQLCT tại Cục Quản lý
Dược hiện nay.
- Xác định nguyên nhân.
Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực quản lý của đội
ngũ CBQLCT tại Cục Quản lý Dược.
Hình 3: Quy trình nghiên cứu luận văn
Nguồn: Tác giả đề xuất
2.2. Phương pháp thu thập số liệu
2.2.1. Số liệu thứ cấp:
Thu thập từ các nguồn tài liệu như giáo trình, bài đăng tạp chí khoa học, các
luận văn, … Số liệu thứ cấp cũng được lấy từ các Báo cáo tổng kết hàng năm của
Cục Quản lý Dược và các số liệu về CBCC tại Cục Quản lý Dược.
2.2.2. Số liệu sơ cấp:
a. Phỏng vấn trực tiếp :
Tiến hành phỏng vấn trực tiếp các Lãnh đạo cấp cao của Cục Quản lý Dược
(Lãnh đạo Cục); một số cán bộ quản lý cấp trung trong Cục và 01 Phụ trách bộ phận
vi
Tổ chức cán bộ để tổng hợp được các yếu tố cơ bản cấu thành năng lực quản lý của
cán bộ quản lý cấp trung cũng như xác định từng tiêu chí cụ thể trong mỗi yếu tố
cấu thành năng lực quản lý và điểm yêu cầu đối với từng tiêu chí.
b. Khảo sát bằng phiếu điều tra/bảng hỏi:
Tiến hành phát phiếu khảo sát cho các CBCC trong Cục bao gồm: Nhà
quản lý cấp cao (Lãnh đạo Cục); các CBQLCT và cán bộ cấp dưới (01 mẫu phiếu
điều tra dùng chung cho cả 3 đối tượng).
2.3. Phân tích số liệu
- Tác giả sử dụng phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết về năng lực
và năng lực quản lý của cán bộ quản lý cấp trung trong các tổ chức để làm cơ sở
khoa học phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài.
- Kết quả phỏng vấn được tác giả ghi chép lại, sau đó tác giả tiến hành phân
tích theo các chủ đề đã thiết kế trong Danh mục câu hỏi định hướng phỏng vấn.
- Sau khi thu thập được số liệu sơ cấp từ bảng hỏi, tiến hành làm sạch. Tác
giả sử dụng Excel để tổng hợp và phân tích xử lý dữ liệu thu thập được, sử dụng
bảng, biểu, sơ đồ để minh họa cho phân tích.
III. Kết quả đạt được
Sau quá trình nghiên cứu, tác giả đã xây dựng được các thành phần năng lực
quản lý của CBQLCT trong một tổ chức (Hình 2), từ đó ứng dụng để làm rõ được
các yếu tố cấu thành năng lực quản lý cần thiết của cán bộ quản lý cấp trung tại Cục
Quản lý Dược và khảo sát, đánh giá về thực trạng năng lực quản lý của CBQLCT
tại Cục Quản lý Dược (Bảng 1).
Qua tìm hiểu về thực trạng năng lực quản lý của đội ngũ CBQLCT tại Cục
Quản lý Dược, tác giả đã chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu trong năng lực quản lý
của đội ngũ này; phân tích và chỉ ra các nguyên nhân dẫn đến các điểm yếu về năng
lực quản lý. Đồng thời, tác giả cũng khẳng định, để đáp ứng tốt với yêu cầu công
việc trong tương lai, cần phải nâng cao toàn diện các tiêu chí về kiến thức, kỹ năng
và thái độ quản lý của cán bộ quản lý cấp trung, không đơn thuần chỉ tập trung vào
các tiêu chí chưa đạt yêu cầu.
Kết quả khảo sát về thực trạng năng lực quản lý của CBQLCT tại Cục Quản
lý Dược được thể hiện ở Bảng 1 dưới đây:
vii
Bảng 1: Bảng tổng hợp kết quả khảo sát
STT
KT1
KT11
KT12
KT13
KT14
KT15
KT2
KT21
TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ
KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DƯỢC
VÀ MỸ PHẨM
Hiểu chức năng, nhiệm vụ của Cục Quản lý Dược và
các phòng trong Cục
Hiểu biết về các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh
vực dược
Hiểu biết về Chiến lược quốc gia phát triển ngành dược
giai đoạn đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030
Hiểu biết về mô hình quản lý dược của các nước trong
khu vực và trên thế giới
Hiểu biết cơ chế vận hành của hệ thống sản xuất, kinh
doanh, cung ứng dược phẩm, mỹ phẩm tại Việt Nam
HIỂU BIẾT VỀ PHÁP LUẬT, CHÍNH TRỊ XÃ
HỘI
Hiểu biết về pháp luật
KN3
KN31
Hiểu biết về QLHCNN; về môi trường pháp lý, chính
trị, kinh tế và xã hội, các kiến thức về môi trường kinh
doanh quốc tế và các xu hướng phát triển chủ đạo
Hiểu biết về kỹ thuật và quy trình xây dựng, ban hành
văn bản quy phạm pháp luật
KỸ NĂNG NGOẠI NGỮ
Sử dụng thành thạo ít nhất 1 trong các ngoại ngữ: Anh;
Pháp; Đức; Nga; Trung; Nhật
KỸ NĂNG TIN HỌC
Sử dụng thành thạo tin học văn phòng và các phần mềm
dịch vụ công trực tuyến
KỸ NĂNG LÃNH ĐẠO
Xác định đúng mục tiêu
KN32
Truyền đạt mục tiêu cho cấp dưới một cách rõ ràng
KT22
KT23
KN1
KN11
KN2
KN21
LĐC CBQLCT Cấp dưới Trung
Kết quả
đánh giá đánh giá đánh giá bình
4,00
4,40
4,47
4,45
Đạt
4,00
4,20
4,33
4,31
Đạt
4,00
4,20
4,14
4,14
Đạt
3,00
3,20
3,36
3,33
3,00
3,20
3,39
3,36
3,00
3,20
3,33
3,31
Chưa
đạt
3,00
3,00
3,36
3,31
Chưa
đạt
4,00
4,00
4,17
4,15
Đạt
3,00
3,00
3,39
3,33
Chưa
đạt
4,00
4,20
4,19
4,19
Đạt
4,00
4,20
4,28
4,26
4,00
3,80
3,33
3,40
Đạt
Chưa
đạt
Chưa
đạt
Đạt
Chưa
đạt
Chưa
đạt
Chưa
đạt
Chưa
đạt
Lập kế hoạch và triển khai thực hiện kế hoạch đúng tiến
độ, đảm bảo chất lượng
Phân công đúng người, đúng việc
Làm rõ chuẩn mực hoàn thành công việc khi giao việc
cho cấp dưới
3,00
3,40
3,33
3,33
4,00
4,20
4,25
4,24
3,00
3,20
3,33
3,31
KN36
Giám sát và đánh giá kết quả thực hiện công việc
3,00
4,00
3,33
3,40
KN4
TỔ CHỨC VÀ SẮP XẾP CÔNG VIỆC
Biết cách sắp xếp và giải quyết công việc theo mức độ
ưu tiên
Khai thác và phân bổ nguồn lực hợp lý
Chọn giải pháp phù hợp nhất để giải quyết một vấn đề
Nhận diện và phân tích nguyên nhân vấn đề từ nhiều
góc độ
Dự đoán trước các rủi ro có thể có và chuẩn bị sẵn
phương án dự phòng
KỸ NĂNG LÀM VIỆC VỚI CON NGƯỜI
Tạo môi trường thoải mái đề mọi người có thể nói ra ý
tưởng, đề xuất hoặc những băn khoăn, thắc mắc
4,00
4,00
4,11
4,09
Đạt
4,00
4,00
4,20
4,00
4,19
4,25
4,19
4,21
Đạt
Đạt
4,00
4,20
4,28
4,26
Đạt
3,00
3,20
3,39
3,36
Chưa
đạt
3,00
3,60
3,33
3,35
Chưa
đạt
KN33
KN34
KN35
KN41
KN42
KN43
KN44
KN45
KN5
KN51
viii
KN53
Lắng nghe ý kiến của người khác (cấp trên, cấp dưới,
doanh nghiệp…)
Tham mưu, tư vấn cho cấp trên
KN54
Động viên, khích lệ cấp dưới kịp thời
KN52
4,00
4,00
3,86
3,88
Đạt
4,00
4,20
4,28
4,26
3,00
4,00
3,28
3,36
Đạt
Chưa
đạt
4,00
4,20
4,19
4,19
Đạt
3,00
3,40
3,39
3,38
Chưa
đạt
4,00
4,00
4,00
4,20
4,00
4,00
4,25
4,03
4,17
4,24
4,03
4,15
Đạt
Đạt
Đạt
KN61
KN62
KN63
KN7
Công bằng khi đánh giá kết quả thực hiện công việc của
cấp dưới
Đào tạo và định hướng phát triển nghề nghiệp cho cấp
dưới
KỸ NĂNG GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ VÀ RA QUYẾT
ĐỊNH
Xác định vấn đề một cách rõ ràng, chính xác
Phân tích vấn đề và chỉ ra được các nguyên nhân
Đưa ra quyết định chính xác, kịp thời
KỸ NĂNG TRUYỀN THÔNG
KN71
Nói và truyền đạt rõ ràng, logic
3,00
3,60
3,33
3,35
KN72
Thu hút người khác lắng nghe
3,00
3,40
3,36
3,36
KN73
Thuyết phục người nghe
3,00
3,40
3,39
3,38
KN8
KN81
KỸ NĂNG QUẢN LÝ BẢN THÂN
Có mục tiêu và kế hoạch phát triển bản thân
Nhận rõ điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân để tự
rèn luyện
4,00
4,20
4,22
4,21
Đạt
4,00
4,20
4,00
4,02
Đạt
Biết kiểm soát cảm xúc cá nhân
4,00
3,80
3,28
3,36
Chưa
đạt
4,00
4,00
4,00
4,20
4,25
4,36
4,21
4,33
Đạt
Đạt
4,00
4,40
4,28
4,29
Đạt
4,00
4,00
4,00
4,20
4,20
4,00
4,28
4,33
4,22
4,26
4,31
4,19
Đạt
Đạt
Đạt
4,00
4,00
4,00
4,40
4,20
4,20
4,44
3,89
4,28
4,42
3,93
4,26
Đạt
Đạt
Đạt
4,00
4,00
4,00
4,20
4,20
4,20
4,50
4,44
4,22
4,45
4,40
4,21
3,00
3,20
3,39
3,36
Đạt
Đạt
Đạt
Chưa
đạt
KN55
KN56
KN6
KN82
KN83
TĐ2
TĐ21
TĐ22
TĐ23
TĐ3
TĐ31
TĐ32
TĐ33
TĐ4
TĐ41
TĐ42
TĐ43
COI DOANH NGHIỆP, TỔ CHỨC, NGƯỜI DÂN
LÀ TRUNG TÂM
Thái độ cư xử đúng mực
Lắng nghe phản hồi từ phía cá nhân, đơn vị
Hướng dẫn tận tình, kịp thời giải đáp khó khăn vướng
mắc cho cá nhân, đơn vị
CÓ TRÁCH NHIỆM VỚI CÔNG VIỆC
Luôn nỗ lực hết mình
Dám chịu trách nhiệm
Gương mẫu chấp hành nội quy, quy chế của cơ quan
CHIA SẺ, ĐOÀN KẾT NỘI BỘ
Sẵn sàng gánh vác công việc với cấp trên
Sẵn sàng chỉ dẫn, truyền đạt kinh nghiệm cho cấp dưới
Hợp tác với đồng nghiệp trong giải quyết công việc
HOÀN THIỆN VÀ PHÁT TRIỂN BẢN THÂN
Ham học hỏi, tự rèn luyện bản thân
Sẵn sàng đối diện với mọi khó khăn, thử thách
Rút kinh nghiệm từ sai lầm của bản thân và người khác
TĐ4
Linh hoạt, sáng tạo trong giải quyết công việc
TĐ1
TĐ11
TĐ12
TĐ13
Chưa
đạt
Chưa
đạt
Chưa
đạt
Nguồn: Từ kết quả khảo sát của tác giả
ix
Luận văn cũng đã đưa ra các giải pháp để nâng cao năng lực quản lý của đội
ngũ CBQLCT tại Cục Quản lý Dược trong tương lai và các kiến nghị cũng như các
điều kiện nhằm thực hiện được các giải pháp đã nêu. Trong đó, tập trung vào 5 giải
pháp sau:
- Giải pháp đào tạo
- Giải pháp hoàn thiện khung năng lực của CBQLCT để phục vụ công tác
quy hoạch, tuyển dụng, bổ nhiệm, miễn nhiệm
- Giải pháp đánh giá năng lực quản lý của CBQLCT bằng khung năng lực
- Giải pháp tạo động lực để nâng cao năng lực quản lý của cán bộ quản lý cấp trung
- Giải pháp cung cấp các công cụ hỗ trợ công tác quản lý cho CBQLCT
Tuy nhiên, việc phát hiện và giải quyết vấn đề về năng lực quản lý của đội
ngũ cán bộ quản lý cấp trung ở trong luận văn này chỉ là một trong nhiều cách tiếp
cận khác nhau, đồng thời còn mang nặng tính lý thuyết. Vì vậy, khi áp dụng vào
thực tế sẽ gặp phải nhiều biến số phức tạp và chưa tiên liệu hết được. Mặc dù đã cố
gắng trong việc nghiên cứu, nhưng luận văn không thể tránh được những thiếu sót
còn tồn tại, tác giả mong rằng sẽ nhận được nhiều ý kiến đóng góp từ thầy cô, đồng
nghiệp và bạn bè để có thể hoàn thiện hơn nữa luận văn và tiến hành nghiên cứu sâu
hơn về vấn đề này.
Đề tài nghiên cứu “Nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý cấp
trung tại Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế” là một đề tài tương đối mới mẻ về năng lực
quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý cấp trung trong cơ quan hành chính nhà nước. Quá
trình nghiên cứu mới chỉ đánh giá được ở mức độ tương đối do chưa khai thác được
thêm nhân tố đánh giá từ phía các doanh nghiệp, tổ chức, người dân sử dụng dịch vụ
hành chính công tại Cục Quản lý Dược và nguồn tài liệu tham khảo còn hạn chế.
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
TRẦN THỊ THU PHƯƠNG
NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ
CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CẤP
TRUNG
TẠI CỤC QUẢN LÝ DƯỢC – BỘ Y TẾ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH TỔNG HỢP
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. TRẦN THỊ VÂN HOA
HÀ NỘI - 2017
1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài
Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của mọi tổ chức. Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã từng khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Muôn việc thành
công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém” [13, tr.269,240].
Trong các cơ quan quản lý nhà nước, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức
có vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng và hoàn thiện bộ máy nhà nước, nâng
cao hiệu quả của hoạt động công vụ. Bộ máy nhà nước có tốt, hoạt động có hiệu
quả thì người dân, tổ chức và cộng đồng xã hội mới được hưởng đầy đủ quyền và
được đảm bảo về lợi ích. Mọi yếu tố của nền hành chính nhà nước như thể chế, cơ
cấu tổ chức, tài chính công và tiến trình quản lý xét cho cùng đều do đội ngũ
CBCC nhà nước xây dựng và tổ chức thực hiện.
Hiệu quả, hiệu lực của bộ máy nhà nước cũng như của hệ thống chính trị
được quyết định phần lớn bởi năng lực, phẩm chất và hiệu quả công tác của đội ngũ
CBCC. Mặt khác, trong đội ngũ CBCC nhà nước, bộ phận tinh hoa, nòng cốt, giữ
vai trò chủ chốt là lực lượng CBCC lãnh đạo, quản lý nhà nước. Việc xây dựng đội
ngũ CBCC đặc biệt là cán bộ quản lý là một trong những ưu tiên hàng đầu nhằm
thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý nhà nước, góp phần cải cách nền hành chính nhà
nước; thực hiện thắng lợi nhiệm vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong
tiến trình hội nhập quốc tế.
Trong quá trình vận hành bộ máy quản lý nhà nước, các nhà quản lý cấp cao
không thể tự mình đảm đương và giải quyết tất cả các công việc, vì vậy họ cần phải
có một đội ngũ cán bộ có năng lực, trình độ, được trang bị đầy đủ các kiến thức và
kỹ năng quan trọng để cùng chia sẻ và gánh vác công việc chung của tổ chức. Các
nhà lãnh đạo cấp cao cần một đội ngũ với vai trò là cầu nối thông tin liên kết họ với
toàn thể cán bộ cấp dưới; đồng thời cũng là cầu nối thông tin giữa cơ quan quản lý
nhà nước với các đơn vị, tổ chức và người dân. Đó chính là đội ngũ cán bộ quản lý
cấp trung trong các cơ quan quản lý nhà nước. Họ là những người truyền đạt và
hiện thực hóa các chủ trương, chính sách từ nhà quản lý cấp cao đến từng nhân
