Báo cáo Kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo trong lĩnh vực quan trắc môi trường

TỔNG CỤC MÔI TRƯỜNG
TRUNG TÂM QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG

KIỂM ĐỊNH, HIỆU CHUẨN PHƯƠNG TIỆN ĐO TRONG
LĨNH VỰC QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG

DƯƠNG THÀNH NAM
Phòng Kiểm chuẩn thiết bị

Hà Nội, 9/2014


NỘI DUNG TRÌNH BÀY
Văn bản quy phạm pháp luật

Kiểm định, hiệu chuẩn PTĐ

Đơn vị thực hiện KĐ, HC

Thực trạng và định hướng KĐ, HC

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật
 Luật Bảo vệ môi trường số 52/2005/QH11 ngày 29/11/2005;
 Luật Đo lường số 04/2011/QH13 được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam khoá XIII, kỳ họp thứ 2 thông qua ngày 11 tháng 11
năm 2011;

 Nghị định 86/2012/NĐ-CP ngày 19/10/2012 của Chính phủ quy định chi
tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đo lường.
 Nghị định 165/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định
việc quản lý, sử dụng và danh mục các phương tiện, thiết bị kỹ thuật
nghiệp vụ được sử dụng để phát hiện vi phạm hành chính về trật tự, an
toàn giao thông và bảo vệ môi trường.
 Nghị định 27/2013/NĐ-CP ngày 29/03/2013 của Chính phủ quy định
điều kiện của tổ chức hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường.
Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật


Thông tư 23/2013/TT-KHCN ngày 26/9/2013 của Bộ KHCN quy định về đo lường đối với phương tiện đo
nhóm 2:
•

Thông tư cũng đã ban hành danh mục phương tiện đo, biện pháp kiểm soát về đo lường và chu kỳ
kiểm định phương tiện đo trong lĩnh vực quan trắc môi trường như: Quả cân cấp chính xác E2, quả
cân cấp chính xác đến F1; hàm lượng bụi tổng số (TSP); nồng độ SO2, CO2, CO, NOx trong không
khí; phương tiện đo pH, oxy hòa tan (DO), độ dẫn điện (EC), độ đục (Tub), tổng chất rắn hòa tan
(TDS) trong nước; độ ồn và độ rung.



Thông tư 24/2013/TT-KHCN ngày 26/9/2013 của Bộ KHCN quy định về hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn,
thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường:

•

Trong đó, Điều 11 đã đề cập đến các nội dung về điều kiện, trình tự, thủ tục chỉ định thực hiện hoạt
động kiểm định, hiệu chuẩn (có lĩnh vực hoạt động được chứng nhận phù hợp với lĩnh vực đề nghị
chỉ định; Có đủ cơ sở vật chất kỹ thuật đáp ứng yêu cầu tại văn bản kỹ thuật đo lường Việt Nam;
Nhân viên kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phải có giấy chứng nhận hoàn thành khóa đào tạo về
kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm; Có đủ văn bản kỹ thuật đo lường Việt Nam về quy trình kiểm
định, hiệu chuẩn).



Thông tư 28/2013/TT-BKHCN ngày 17/12/2013 của Bộ KHCN quy định kiểm tra nhà nước về Đo lường



Các TCVN, ĐLVN có liên quan đến hoạt động quan trắc môi trường
Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Kiểm định, hiệu chuẩn PTĐ
Phương tiện đo: là phương tiện kỹ thuật để thực hiện phép đo
(Mục 5, Điều 3, Luật Đo lường)
Hay PTĐ được hiểu là tên gọi chung để chỉ các thiết bị được
dùng độc lập hoặc kết hợp với một hoặc một số thiết bị phụ để
thực hiện phép đo.

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN

Kiểm định, hiệu chuẩn PTĐ
Đặc trưng

Khái niệm

Hiệu chuẩn

Kiểm định

Là việc xác định, thiết lập mối quan
Hoạt động đánh giá, xác nhận đặc tính kỹ
hệ giữa giá trị đo của chuẩn đo
thuật đo lường của PTĐ theo yêu cầu kỹ
lường, PTĐ với giá trị đo của đại
thuật đo lường
lượng cần đo

Căn cứ

Tiêu chuẩn, quy tắc, yêu cầu của
Yêu cầu của pháp luật
khách hàng

Mục tiêu

Đảm bảo kết quả nằm trong phạm vi sai
Mối liên hệ giữa số chỉ của thiết bị

số lớn nhất cho phép trong thời hạn hiệu
và giá trị thực quy ước
lực.

Chu kỳ
thực hiện

Tùy thuộc vào nhu cầu của khách Theo quy định của cơ quan quản lý nhà
hàng
nước (ban đầu, định kỳ, sau sửa chữa)

Đánh giá
kết quả

Bởi người sử dụng thiết bị

Đơn vị
thực hiện

Phụ thuộc vào năng lực PTN và
đặc trưng kỹ thuật của thiết bị

Bởi cơ quan thực hiện kiểm định
Sai số cho phép lớn nhất đã được quy
định

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN

Phân loại PTĐ và biện pháp quản lý

Đối tượng

Phương tiện đo
(Khoản 1, Điều 4,
Thông tư 23/2013)

Phân loại

Nhóm 1
(Không có trong
danh mục nhóm 2)

Nhóm 2
(9 PTĐ có liên quan
đến QTMT)

Biện pháp quản lý

Theo yêu cầu KTĐL
do tổ chức, cá nhân
công bố áp dụng

Theo yêu cầu KTĐL
quy định tại ĐLVN
do cơ quan QLNN
quy định áp dụng

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Yêu cầu đối với PTĐ?
Yêu cầu cơ bản đối với PTĐ quy định tại Điều 17, Luật Đo lường:
 Phải được thể hiện trên PTĐ hoặc tài liệu đi kèm:
 Phạm vi đo/Giá trị danh định
 Cấp, độ, chính xác hoặc sai số
 Giá trị độ chia
 Cấu trúc của PTĐ phải đảm bảo sự ngăn ngừa sự can thiệp dẫn
đến làm sai lệch kết quả đo.
 Đặc tính kỹ thuật đo lường của PTĐ phải phù hợp với yêu cầu kỹ
thuật đo lường đã được tổ chức, cá nhân công bố (PTĐ nhóm 1)
hoặc do cơ quan quản lý nhà nước về đo lường có thẩm quyền
quy định áp dụng (PTĐ nhóm 2).
Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Yêu cầu đối với PTĐ nhóm 1
 Đáp ứng các yêu cầu cơ bản đối với phương tiện đo tại
điều 17 của Luật Đo lường.
 Được kiểm định, hiệu chuẩn tự nguyện theo yêu cầu của
tổ chức, cá nhân hoặc khi có yêu cầu của cơ quan nhà
nước có thẩm quyền.
 Việc kiểm định, hiệu chuẩn PTĐ nhóm 1 do tổ chức, cá
nhân sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, sử dụng PTĐ tự lựa

chọn, quyết định thực hiện tại tổ chức đã được cấp Giấy
chứng nhận đăng ký hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn.
Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Yêu cầu đối với PTĐ nhóm 2
 Đáp ứng các yêu cầu cơ bản đối với phương tiện đo tại
điều 17 của Luật Đo lường và được kiểm soát một/một số
yêu cầu:
 Kiểm định ban đầu trước khi đưa vào sử dụng;
 Kiểm định định kỳ trong quá trình sử dụng;
 Kiểm định sau sửa chữa.
 Việc kiểm định PTĐ nhóm 2 phải được thực hiện tại tổ
chức đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động
kiểm định
Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Danh mục thiết bị QTMT phải kiểm định
(Thông tư 23/2013/TT-BKHCN ngày 26/9/2013 của Bộ KHCN)

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN

Quản lý hoạt động KĐ, HC PTĐ?

Đăng ký cung
cấp dịch vụ kiểm
định, hiệu chuẩn
(ĐK…)
Thông tư
24/2013 quy định
về hoạt động
kiểm định, hiệu
chuẩn
Chỉ định thực
hiện hoạt động
kiểm định, hiệu
chuẩn

Điều kiện hoạt động:
- Được thành lập theo quy định
- Đủ cơ sở vật chất
- Tự công bố QTKĐ/HC
- Nhân viên phải đào tạo
- Phải đăng ký hoạt động
- Đã được cấp GCN cung cấp dịch
vụ KĐ, HC
- Đủ cơ sở vật chất
- Chuẩn đo lường phải được hiệu
chuẩn tại tổ chức được chỉ định
- Nhân viên phải đào tạo tại TĐC
- QTKĐ theo ĐLVN

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Đơn vị thực hiện KĐ, HC?
Ai thực hiện kiểm định/hiệu chuẩn?
 Điều 55 của Luật Đo lường quy định trách nhiệm của Bộ/ CQ ngang Bộ
 Thực hiện việc thanh tra, kiểm tra đo lường và kiểm định/hiệu
chuẩn trong ngành, lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước.
 Nghị định số 21/2013/NĐ-CP ngày 04/3/2013 của Chính phủ quy định
chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ TN&MT;
 m) Xây dựng và quản lý hệ thống quan trắc môi trường quốc gia;
hướng dẫn, kiểm tra và tổ chức thực hiện .... kiểm chuẩn (kiểm
định/hiệu chuẩn) thiết bị quan trắc môi trường;
 Quyết định số 25/2014/QĐ-TTg ngày 25/3/2014 của Thủ tướng Chính phủ
quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của TCMT;
 b) Chủ trì, hướng dẫn, kiểm tra và tổ chức thực hiện ... kiểm
định/hiệu chuẩn thiết bị quan trắc môi trường.

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Đơn vị thực hiện KĐ, HC?

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN

Quyết định công nhận KĐ, HC

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Danh mục năng lực KĐ, HC

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Năng lực KĐ, HC (ĐK 40; VILAS 575)
PKC liên kết với một số đơn vị uy tín trong lĩnh
vực kiểm định, hiệu chuẩn như:
• Cơ quan Môi trường Hàn Quốc (KECO)
• Viện Nghiên cứu Tiêu chuẩn Hàn Quốc (KRISS)
• Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Mỹ
• Viện Đo lường Việt Nam
• Phòng Hiệu chuẩn
Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Năng lực KĐ, HC (ĐK 40; VILAS 575)

KĐ, HC trạm AMS tại CEM

Ozon

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Năng lực KĐ, HC (ĐK 40; VILAS 575)
KĐ, HC trạm AMS tại cơ sở
Thiết bị được gửi đi hiệu chuẩn quá xa mất thời gian và mất dữ
liệu. Quá trình vận chuyển thiết bị đi lại nhiều sẽ không đảm bảo
được độ an toàn của thiết bị.

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Năng lực KĐ, HC (ĐK 40; VILAS 575)
KĐ, HC thiết bị đo khí cầm tay

Các thành phần chính của hệ thống bao gồm:
- Bộ phận tạo khí chuẩn
- Buồng kiểm chuẩn
- Bộ phận điều khiển.
Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN

Năng lực KĐ, HC (ĐK 40; VILAS 575)
KĐ, HC: Trạm quan trắc nước tự động, liên tục
1. pH
2. EC
3. ORP*
4. Độ đục
5. TDS
6. DO
Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN

21



Năng lực KĐ, HC (ĐK 40; VILAS 575)
KĐ, HC: Thiết bị đo nước cầm tay
1. pH
2. EC
3. ORP*
4. Độ đục
5. TDS
6. DO
Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN

22

Năng lực KĐ, HC (ĐK 40; VILAS 575)
- Hiệu chuẩn: Lưu lượng khí

- KĐ, HC: Cân 4 số, 5 số, 6 số

- Hiệu chuẩn: Độ ồn

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Năng lực KĐ, HC (ĐK 40; VILAS 575)
- Hiệu chuẩn:
 Tủ ấm, tủ sấy
 Tủ bảo quản mẫu
 Lò nung
 Bếp phá mẫu COD

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN




Năng lực KĐ, HC (ĐK 40; VILAS 575)
- Hiệu chuẩn:
Máy quang phổ tử ngoại
khả kiển (UV/VIS)

Hội thảo, tập huấn về kỹ năng phân tích và thực hiện QA/QC trong PTN