Kháng sinh trong điều trị nhiễm trùng vùng hàm mặt - BS Huỳnh Văn Dương

Hội
tim mạch Hoa Kỳ đã liên tục khuyến cáo dự phòng nhiễm trùng nội tâm mạc sau điều trò răng miệng. Một
số thủ thuật cần xem xét để quyết đònh ks dự phòng ks dự phòng bao gồm:
1. Nhổ răng.
2. Điều trò nha chu.
3. Cắm ghép implants.
4. Phẫu thuật cắt chóp.
5. Các thủ thuật gây tê vùng.
6. Các thủ thuật gây chảy máu khác.
Kháng sinh được khuyến cáo bao gồm:
Người lớn: Amoxicillin 2g (u) 1 giờ trước phẫu thuật.
Trẻ em:
50 mg/kg (u) 1 giờ trước phẫu thuật.
Nếu dò ứng với Amoxicillin (Penicillin) thuốc chọn lựa như sau:
Người lớn: Clindamycin 600 mg (u) 1 giờ trước phẫu thuật.
Trẻ em:
20mg/kg (u) 1 giờ trước phẫu thuật.
Nếu bệnh nhân không thể uống được, có thể tiêm tónh mạch trước phẫu thuật 30 phút cùng liều
lượng trên. Nếu bệnh nhân đang dùng thuốc phòng ngừa nhiễm trùng nội tâm mạc, ta nên cho bệnh dừng


thuốc từ 9-14 ngày. Điều này bởi vì khoảng thời gian ngưng thuốc cho phép liên cầu tán huyết alpha
không kháng thuốc tiếp tục phát triễn, và khi đó ks dự phòng mới có tác dụng. Nếu không dừng thuốc, các
liên cầu hiện diện trong môi trường miệng đã kháng thuốc, và ks dự phòng không có tác dụng.
Khi can thiệp nha khoa trên những bệnh nhân có nguy cơ nhiễm trùng nội tâm mạc, nếu chảy máu không
mong muốn xảy ra, thuốc kháng sinh dự phòng phải được cho ngay tức thời trong vòng 2 giờ, nếu ks cho
sau 4 giờ thì hầu như tác dụng dự phòng đối với những du khuẩn huyết là rất hạn chế.
Khi can thiệp đối với bệnh nhân có nguy cơ nhiễm trùng nội tâm mạc, ta cần chú y như sau:
1. Nên can thiệp phẫu thuật càng hạn chế càng tốt. Như bệnh nhân có 10 răng cần nhổ, thì ta nên
nhổ 3 cái ở 3 điểm khác nhau, và sẽ tiến hành can thiệp vào các lần khác. Điều nầy nhằm làm hạn
chế lượng du khuẩn huyết đến mức thấp nhất có thể được.

2. Nên sát trùng thật cẩn thận vùng miệng & vùng phẫu thuật.
3. Nên theo dõi bệnh nhân thật kỹ sau phẫu thuật, vì du khuẩn huyết có thể vẫn xảy ra dù ta có
thực hiện đúng các qui trình dự phòng. Bệnh nhân nên quay lại ngay Bs điều trò tức thời khi có bất
cứ dấu hiệu nào của viêm nội tâm mạc nhiễm trùng.
Tóm lại, kháng sinh dự phòng trong can thiệp điều trò vùng hàm mặt là vấn đề cần được các bs RHM
quan tâm. Khi quyết đònh dùng ks dự phòng cần dựa trên những tiêu chí, nguyên tắc nhất đònh. Đặc biệt
cần cho thuốc dự phòng thích hợp & theo dõi bệnh nhân có nguy cơ nhiễm trùng nội tâm mạc.
K. MOT
MỘÄT SO
SỐÁ PHAT
PHÁÙT ĐO
ĐỒÀ ĐE
ĐỀÀ NGHỊ TRONG NHIEM
NHIỄÃM TRUNG
TRÙØNG VUNG
VÙØNG HAM
HÀØM MAT
MẶËT
Đối với nhiễm trùng nhẹ, thường gặp, thuốc thường dùng theo thứ tự ưu tiên là:
1. Metronidazole 200-400mg
1vX3 lần (u) 5-7 ngày
2. Penicillin V 250-500mg
4lần (u)/ngày 5 ngày.
3. Cephradine 250-500mg 4lần/ngày.
4. Ampicillin 500mg mõi 6 giờ.
Nếu nhiễm trùng nặng, cần nhập viện điều trò, dùng kháng sinh bằng đường tónh mạch, thuốc thường được
kết hợp là:
1. Metronidazole 500mg
1lọ X 2 lần/ngày (IV) 80 giọt/phút
2. Ampicillin 500mg

1 ống X 4 lần/ngày (IV)


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Y Tế, Hướng dẫn sử dụng kháng sinh, NXB Y học, 2004.
2. Bộ Y Tế, Hướng dẫn điều trò & sử dụng thuốc, NXB Y Học, 2004.
3. Bùi Kim Tùng: Kết hợp thuốc, NXB Y Học, 1999.
4. Bùi Kim Tùng: Thuốc kháng sinh, NXB Y Học, 2001.
sd

5. ADA Guide to Dental Therapeutics, 2 , ADA Pulishing, 136-172, 2000.
6. Anderhold L, Konthe H, Frenkel G: The bacteriology of dentogenous pyogenic infections,
Oral Surgery 52:583, 1981.
7. Bartlett JG, O’Keefe P: The bacteriology of Perimandibular space infections, Journal of Oral
Surgery 50:130, 1980.
8. Lewis MAO: Prevalence of Penicillin resistant bacteria in acute suppurative Oral Infections,
J Antimicrob Chemother 35B:785, 1995.
9. McGowan DA: Is antibiotic Prophylaxis required for dental patients with joint replacement?
Br Dentistry Journal 158:336, 1985.
th

10. Peterson, Ellis, Hupp, Tucker: Oral and Oral Maxillofacial Surgery, 4 , Mosby, 343-361,
2004.
11. Richard G. Topazian, Morton H. Goldberg, James R. Hupp: Oral and Maxillofacial
Infections, 4th, W.B. Sauders Company, 2002.