Bài giảng Kinh tế học vĩ mô: Chương 6 - TS. Nguyễn Ái Đoàn

12/12/2010

Chương 6

MÔ HÌNH ISIS-LM.
CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH,
Ti N T TRONG MÔ HÌNH ISIS-LM.

6.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ m« h×nh
• Mô hình s nhân cơ b n – ph n ánh th trư ng hàng
hóa: Y=ƒ(R)
• Mô hình th trư ng ti n – ph n ánh th trư ng ti n:
R=ƒ(Y)
Bài toán cu i chương 5: Y ↔ R
• T ng h p hai mô hình trên
Mô hình IS-LM – ph n
ánh quan h Y và R
• Đi u ki n xây d ng mô hình: Y
1


12/12/2010

6.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ m« h×nh

M c tiêu:
Xây d ng mô hình IS-LM
- Đư ng IS: T ng h p t mô hình s nhân
- Đư ng LM: T ng h p t mô hình cung-c u v ti n
S d ng mô hình IS-LM đ phân tích tác đ ng c a các

chính sách tài chính và ti n t

N i dung:
6.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ m« h×nh
6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng h ng ho¸: ®−êng IS
6.3. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ: ®−êng LM
6.4. Ph©n tÝch IS+LM
6.5. ChÝnh s¸ch t i chÝnh, tiÒn tÖ trong m« h×nh IS+LM

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng h ng ho¸: ®−êng IS
6.2.1. Hàm đ u tư
Lãi su t gi m

R
đ u tư tăng

I = I0 - nR; I=ƒ
ƒ(R)

§−êng
®Çu t−

R1
R2

6.2.2. Đư ng IS và d ng đư ng IS
I1
Cho C=100+0,8Y
I= 500- 20R
G=400

Cho R thay đ i
như th nào?

I2

I

H×nh 6.1: L i suÊt v chi
tiªu ®Çu t− cã kÕ ho¹ch
Quan sát xem s n lư ng thay đ i

2


12/12/2010

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng h ng ho¸: ®−êng IS
6.2.2. Đư ng IS và d ng đư ng IS (ti p theo)
Cho R=5

I=400
C=100+0,8Y
G=400

R
§−êng IS
5
4

Yad=900+0,8Y

Yad =Y
Y=4500
Cho R=4

4500 4600

I=420
C=100+0,8Y
G=400

Y

Hình 6.0: Quan h
Y=ƒ(R) và đư ng IS

Yad=920+0,8Y
Yad =Y
Y=4600 ……

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng h ng ho¸: ®−êng IS
6.2.2. Đư ng IS và d ng đư ng IS (ti p theo)

R
5

R

Yad

I

4 400 420 900+0,8Y

I

Yad

Tác đ ng c a th
trư ng ti n t lên th
trư ng hàng hóa

Y
920+0,8Y

Y

4500 4600

Y=ƒ(R): IS

Cân b ng trên th
trư ng hàng hóa

3


12/12/2010

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng h ng ho¸: ®−êng IS
6.2.2. Đư ng IS và d ng đư ng IS (ti p theo)

Đư ng IS là t p h p nh ng đi m ch ra v trí c a n n kinh t cân b ng trên
th trư ng hàng hóa trong quan h v i th trư ng ti n t thông qua lãi su t.
Y2ad(R2)

Yad

D ng IS:
V i R1 có Y1ad=C+I1+G

Y1

V i R2 có Y2ad =C+I2 +G

Y2

Y1ad(R1)
∆I

K t h p R và Y có IS

(b)
R1

1

R1

R2

I

∆I

(a)

I1

I2

2

IS

R2
(c)

Y1

Y2

H×nh 6.2. Dùng ®−êng IS

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng h ng ho¸: ®−êng IS

6.2.2. Đư ng IS và d ng đư ng IS
(ti p theo)

R
RA

Đi u ch nh v cân b ng

Y>
>Yad
•A
Y<
B•

IS

Y*

YA

H×nh 6.3. §iÒu chØnh vÒ
c©n b»ng

4


12/12/2010

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng h ng ho¸: ®−êng IS

6.2.3. Hàm s IS
Y ad = C + I + G

I = I0 − nR
 ad

Y = Y

Y ad = C0 + mpc(1 − t)Y + I + G

I = I0 − nR
 ad
Y = Y
IS: Y= C0+mpc(15t)Y+I05nR+G

IS: Y=ƒ(R)
IS : Y =

C0 + I0 + G
n
−
×R
1− mpc(1− t) 1− mpc(1− t)

Y= kA 5 knR
Chó ý: A l) tæng chi tiªu tù
®Þnh; k l) sè nh©n chi tiªu.

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng h ng ho¸: ®−êng IS

Ví d :
Cho C=100+0,8Y
I= 500- 20R
G=400

R

§−êng IS

5






=

+

=
IS: 0,2Y=1000-20R

4500

5000 Y

Hình 6.0: Đư ng IS

Y=5000-100R

5


12/12/2010

6.2. C©n b»ng trªn thÞ tr−êng h ng ho¸: ®−êng IS

6.2.4. Đ nghiêng c a đư ng IS

-1/kn 

R0

A(Y0;R0)

∆R

R1

∆Y

IS

Y0 Y1

H×nh 6.4. §é nghiªng
cña ®−êng IS

Y=kA knR.
R=

R

knR=kA Y.
IS:

A 1
−
×Y
n kn
HÖ sè gãc cña ®−êng IS l

+1/ kn t¨ng
+1/kn gi¶m
A(Y0;R0)

1/kn

IS
Y

H×nh 6.5. Thay ®æi ®é
nghiªng ®−êng IS

6.3. CÂN B NG TRÊN TH TRƯ NG Ti N T : ĐƯ NG LM

6.3.1. Đư ng LM và d ng đư ng LM
R
Cho

Md/P=2Y+1000-200R
Ms/P=9000

V i Y1=4500 có Md/P=10000-200R
Ms/P=9000

R1=5
V i Y2=4600 có Md/P=10200-200R
Ms/P=9000
R2 =6

§−êng LM

6
5

4500 4600

Y

Hình 6.0: Quan h
R=ƒ(Y) và đư ng LM

6


12/12/2010

6.3. CN B NG TRấN TH TR NG Ti N T : NG LM

6.3.1. ng LM v d ng ng LM

Md/P

Y

R

4500 4600 10000-200R 10200-200R 5 6

d/P

LM: R=(Y)

Tỏc ng c a th
tr ng hng húa
lờn th tr ng ti n

Cõn b ng trờn
th tr ng ti n

6.3. CN B NG TRấN TH TR NG Ti N T : NG LM

Khỏi ni m ng LM
Đờng LM l) tập hợp những điểm chỉ ra vị trí của nền kinh
tế, thoả mGn điều kiện cân bằng trên thị trờng tiền tệ, trong
quan hệ với sản lợng.
Với một mức cung tiền không đổi, đờng cho biết, ứng với
một mức sản lợng cho trớc thì lGi suất phải bằng bao nhiêu
để cân bằng trên thị trờng tiền tệ
3

D ng
ng LM

R3

R2
R1

R3
d
M (Y3) R2
Md(Y2) R1
Md(Y1)

Ms/P
a) Thị trờng tiền tệ

2

LM

1

Y1 Y2 Y3
b) Đờng LM

Hình 6.6. Dựng đờng LM

7


12/12/2010

6.3. CÂN B NG TRÊN TH TRƯ NG Ti N T : ĐƯ NG LM

Đư ng LM:
d ch chuy n v
cân b ng

M s> M d

LM

•

Rc

C
•D

R*
M s< M d

YC

Hàm s LM

Y

H×nh 6.7. §iÒu chØnh vÒ c©n b»ng

Md/P=ƒ(Y;R)
Ms/P cho trư c
LM: R=ƒ(Y)
Đ nghiêng c a đư ng LM

6.3. CÂN B NG TRÊN TH TRƯ NG Ti N T : ĐƯ NG LM

LM

Đ nghiêng c a đư ng LM

R

Md/P = hY+N mR

β
∆Y

∆R

Md/P =MS/P
LM: MS/P =hY+N mR
Y

H×nh 6.8. §é nghiªng cña
®−êng LM: β =h/m

LM:

R=

N − (M s : P) h
+ ×Y
m

m
HoÆc:

LM : Y =

(M s : P) − N m
+ ×R
h
h

m gi¶m
h/m t¨ng

R

m t¨ng
h/m gi¶m

LM

A(Y0;R0)
Y

H×nh 6.9. Thay ®æi ®é
nghiªng cña ®−êng LM

8


12/12/2010

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM
6.4.1. Quan h IS-LM, lãi su t và
s n lư ng cân b ng
Mô hình IS-LM xác đ nh đ ng th i
lãi su t và s n lư ng cân b ng

!

< n
n
# $% &' ()

E

R0

"

Y0
∈
∈ !
" #
!' (
$%

$%
)*

+

+

&

$

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM
Tính lãi su t và s n
lư ng cân b ng

* §−êng IS. Cho thÞ tr−êng h)ng ho¸:
C=100+0,8Y

Ví d :

I=500520R
G=400

IS: Y=ƒ(R)
LM: R=ƒ(Y)
Y;

Yad =1000+0,8Y520R
Yad =Y
IS: Y=50005100R.
* §−êng LM. Cho:
Md /P=2Y+10005200R;
MS/P=9000
LM: 9000=2Y+10005200R

hoÆc Y=4000+100R

9


12/12/2010

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM

* X¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng:
Cho IS=LM
Y=50005100R
Y=4000+100R

E
5

R=5 v) Y=4500
//
4000

4500

5000

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM
6.4.2. Các nhân t làm d ch chuy n đư ng IS
Yad

Nguyên t c: IS: Y=ƒ(R)

C đ nh R

Y2ad(R0)

y u t nào làm thay đ i Y
∆Yad

Yad thay đ i do lãi su t

IS

Yad thay đ i không do lãi su t
chuy n

∆Y

a)
IS d ch

Yad=C0+mpc(Y-NT)+G+I0-nR
∆C0

L c quan tiêu dùng

∆G

Chính sách tài chính

Y1

L c quan kinh doanh

Y2
∆IS=∆Yad

R0
IS1
b)

∆NT
∆I0

Y1ad(R0)

Y1

IS2

Y2

H×nh 6.11. DÞch chuyÓn IS

10


12/12/2010

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM
6.4.3. Các nhân t làm d ch chuy n đư ng LM
Nguyên t c: LM: R=ƒ(Y)

C đ nh Y

y u t nào làm thay đ i R
MS1 Ms2
1

R1

R1
2

R2

R2

1

LM1

2

LM2

Md(Y1)
Y1

M/P

H×nh 6.12. DÞch chuyÓn ®−êng
LM do t¨ng cung tiÒn tÖ.

6.4. PHÂN TÍCH IS-LM
6.4.3. Các nhân t làm d ch chuy n đư ng LM
MS1
R1
R2

1
2

R1
Md1(Y,N1)
Md2(Y,N2)
M/P

a) CÇu tù ®Þnh vÒ tiÒn gi¶m

R2

1

LM1

2

LM2

Y
b) DÞch chuyÓn LM

H×nh 6.13. DÞch chuyÓn ®−êng LM do cÇu tù
®Þnh vÒ tiÒn gi¶m

11


12/12/2010

6.4. PHN TCH IS-LM
6.4.4. D ch chuy n cỏc ng IS,LM v thay i v trớ cõn b ng

LM
2

R2
R1

1

LM1

1

R1
R2

LM2

2
IS1

IS1 IS2

Y1 Y2

Y1 Y2

Hình 6.14. Đờng IS dịch
chuyển sang phải, sản
lợng v l i suất tăng

Hình 6.15. Đờng LM dịch
chuyển sang phải, l i suất
giảm, sản lợng tăng

6.5. Chính sách t i chính, tiền tệ trong mô hình IS)LM
6.5.1. Tỏc ng c a
chớnh sỏch ti chớnh

Yad
LM

R2
R1

2
1
IS1 IS2

Y2ad(R0)

G

Y1ad(R0)
Y

a)
R2
R*
R0

Y1
1
1

Y1 Y2
Hình 6.16. Thay đổi tổng sản
phẩm v: lt:i chính

Y2
3

IS1
b)

Y1

Y*

IS2

Y2

Hình 6.17. Chính sách t:i
chính v: lấn át đầu t t nhân

12


12/12/2010

6.5. Chính sách t i chính, tiền tệ
trong mô hình IS)LM
6.5.2. Tỏc ng c a chớnh sỏch ti n t

LM1

1

R1
R2

LM2

MS1 Ms2

R1

R1
R*

2
R2

IS1

LM1

1

LM
3 2
IS

2

R2
Md(Y)
a)

Y1 Y2

Hình 6.18. Thay đổi tổng
sản phẩm v: ltăng cung tiền

M/P

b)

Y1

Y*

Y2

Hình 6.19. Tác động của việc tăng
cung tiền đến l
6.5. Chính sách t i chính, tiền tệ
trong mô hình IS)LM
6.5.3. K t h p chớnh sỏch ti chớnh v ti n t
Yad

R1

1

LM1
2

LM2

Y2ad(R0)
G

Y1ad(R0)

a)

Y1

R2
R*
R0

IS1

Y
3

Y1
Y2
Hình 6.20. Kết hợp chính
sách t:i chính v: tiền tệ

Y2

`2

* G

1

IS1

b)
Y1

Y*

IS2

IS2
Y2

Hình 6.17. Chính sách t:i
chính v: lấn át đầu t t nhân

Yad

Y

Md/P

* Ms/P = Md/P
* R không đổi
* Đầu t t nhân không bị lấn át.
* Sản lợng tăng bằng mức tăng
trong mô hình số nhân cơ bản.

13


12/12/2010

Ví d v mô hình IS-LM
Th trư ng ti n:

Cho thÞ tr−êng h)ng ho¸:
C=100+0,8Y

Md /P=2Y+10005200R;

I=500520R

MS/P=9000

G=400
Đư ng IS:
Yad =1000+0,8Y520R
Yad =Y
IS: Y=50005100R.

* X¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng:
Cho IS=LM
Y=50005100R
Y=4000+100R

* §−êng LM. Cho:
Md /P=2Y+10005200R;

R=5 v) Y=4500

MS/P=9000
LM: 9000=2Y+10005200R
hoÆc Y=4000+100R

Ví d v mô hình IS-LM (ti p theo)
* Cho chi tiªu cña chÝnh phñ t¨ng:
∆G=100

IS2 =55005100R

* X¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng:
Cho IS=LM
Y=55005100R
Y=4000+100R
R=7,5 v) Y=4750
∆R=2,5; ∆Y=250. ∆I= 5 50.

IS

R

IS2 LM
E2
E1

7,5
5

//

4000

4500 5000 Y

H×nh 6.21. M« h×nh ISSLM v: t¸c
®éng cña chÝnh s¸ch t:i chÝnh

14


12/12/2010

Ví d v mô hình IS-LM (ti p theo)
* Cho cung tiÒn t¨ng:
∆MS/P=400

LM2 =4200+100R

* X¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng:
Cho IS=LM

IS

R

LM1 LM2
E1

Y=50005100R
Y=4200+100R

5
4

E3

R=4 v) Y=4600

∆R=1; ∆Y=100. ∆I= 20.

//

4000

4500 5000 Y

H×nh 6.21. M« h×nh ISSLM v: t¸c
®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ

Ví d v mô hình IS-LM (ti p theo)
* KÕt hîp chÝnh s¸ch t)i chÝnh
v) tiÒn tÖ:
∆G=100

IS2 =55005100R

Gi÷ I kh«ng ®æi

IS1

R

E2

M/P=2x5000+10005200x5=10000
∆MS/P=1000

IS2 LM1 LM2

E2

E3

5

//

4000

4500 5000 Y

H×nh 6.21. KÕt hîp chÝnh s¸ch
t)i chÝnh v) tiÒn tÖ

15


12/12/2010

C¸c d¹ng b)i tËp

16