giáo án tự chọn 6- tuần 10,11

TUầN 10
Chuyên đề :
Văn tự sự
Tiết 10 :
Tìm hiểu chung về văn tự sự
A) Mục tiêu cần đạ t
1. Giáo viên giúp học sinh nắm vững thế nào là văn bản tự sự ? Vai trò của phơng thức
biểu đạt này trong cuộc sống, trong giao tiếp
2. Nhận diện văn bản tự sự trong các văn bản đã, đang, sắp học, bớc đầu tập viết, tập nói
kiểu văn bản tự sự.
B) Chuẩn bị của thầy và trò:
Đọc các tài liệu có liên quan
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học
I - ổn định tổ chức :
II-Kiểm tra bài cũ : Xen kẽ trong giờ.
III- Bài dạy :
Giới thiệu bài :
- Ai có thể giải nghĩa đợc khái niệm văn tự sự là gì ?
- Văn tự sự khác gì với văn miêu tả ? Trong những tình huống nào ngời ta phải dùng đến
văn tự sự ?
Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài học
? Hàng ngày em có kể chuyện, nghe kể
chuyện không ? kể những chuyện gì ?
? Theo em kể chuyện để làm gì ?
Giáo viên : Để đáp ứng yêu cầu tìm
hiểu sự việc, con ngời, câu chuyện
của ngời nghe, ngời đọc đó là ph-
ơng thức tự sự
? Đọc và nghe truyện truyền thuyết
Thánh Gióng em hiểu đợc những điều
gì ?

? Liệt kê các sự việc trong truyện
Thánh Gióng ?
HS liệt kê chuỗi chi tiết trong truyện
Thánh Gióng,từ chi tiết mở đầu đến
chi tiết kết thúc ?
I. ý nghĩa và đặc điểm chung của ph ơng
thức tự sự
- Kể chuyện văn học, kể truyện đời thờng,
chuyện sinh hoạt...
Để biết, nhận thức về ngời, sự vật, sự việc,
để giải thích, để khen, chê
Ngời kể : thông báo, giải thích
Ngời nghe : tìm hiểu, để biết
* Văn bản : Thánh Gióng
a) Truyện là 1 văn bản tự sự, kể về Thánh
Gióng, thời vua Hùng thứ 6 đã đứng lên đánh
đuổi giặc Ân.... Truyện ca ngợi công đức của
vị anh hùng làng Gióng vì có công đánh đuổi
giặc xâm lợc mà không màng đến danh lợi.
b) Các sự việc trong truyện đợc diễn ra theo
trình tự :
- Sự ra đời của Gióng
- Thánh Gióng biết nói và nhận trách nhiệm
đánh giặc
- Thánh Gióng lớn nhanh nh thổi
- Thánh Gióng vơn vai thành tráng sỹ cỡi
ngựa sắt, mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt đi
? Qua đó cho biết truyện thể hiện nội
dung chủ yếu gì?
? Em hiểu thế nào là chuỗi sự việc

trong văn tự sự ?
? Em hãy kể lại sự việc Gióng ra đời
ntn ?
? Theo em có thể bỏ bớt chi tiết nào
có đợc không?
? Vậy em hiểu thế nào là tự sự ?
? Đặc điểm của phơng thức tự sự là
gì ?
? ý nghĩa của tự sự ?
đánh giặc.
- Thánh Gióng đánh tan giặc
- Thánh Gióng lên núi, cởi bỏ áo giáp sắt bay
về trời.
- Vua lập đền thờ phong danh hiệu
- Những dấu tích còn lại của Thánh Gióng
-> Truyện thể hiện chủ đề đánh giặc giữ nớc
của ngời Việt cổ ...
* Là kể lại sự việc một cách có đầu có đuôi.
Việc gì xảy ra trớc, thờng là nguyên nhân dẫn
đến việc xảy ra sau nên có vai trò giải thích
cho việc sau.
* Khi kể lại 1 sự việc phải kể các chi tiết nhỏ
hơn tạo ra sự việc đó
* Không thể bỏ đợc vì nếu bỏ câu chuyện sẽ
rời rạc, khó hiểu
- Tự sự là cách kể chuyện, kể việc, kể về con
ngời (nhân vật). Câu chuyện bao gồm những
chuỗi sự việc nối tiếp nhau để đi đến kết thúc.
- Tự sự giúp ngời đọc, ngời nghe hiểu rõ sự
việc, con ngời, hiểu rõ vấn đề, từ đó bày tỏ thái

độ khen, chê
- Tự sự rất cần thiết trong cuộc sống, trong
giao tiếp, trong văn chơng.
II : Luyện tập :
1- Kể lại ngắn gọn dới hình thức văn xuôi bài thơ Sa bẫy. ( SGK trang 29 )
2- Em hoặc bạn em đã bao giờ nói chuyện riêng hay làm mất trật tự trong giờ học, hoặc
quay cóp khi kiểm tra , hoặc mắc những lỗi lầm tơng tự cha ? Hãy kể lại chuyện đáng
trách ấy ?
3- Một bạn định sắp xếp chuỗi sự việc cho truyện Con Rồng cháu Tiên nh sau :
- Âu Cơ thuộc dòng tiên, Lạc Long Quân thuộc nòi Rồng -> thành vợ thành chồng, đẻ ra
cái bọc trăm trứng nở trăm con -> gặp nhau -> một thời gian sau chia tay nhau, chia các
con đi cai quản đất nớc -> mở ra thời đại Hùng Vơng -> lập ra nớc Văn Lang -> nguồn
gốc dân tộc ta là con Rồng cháu Tiên.
a) Em hãy sắp xếp lại cho mạch truyện hợp lý hơn ?
b) Cũng với cách làm nh vậy, hãy chọn và sắp xếp các sự việc trong truyện Bánh chng,
bánh giầy rồi phát biểu ý nghĩa của truyện
IV- Củng cố :
- Khắc sâu kiến thức trọng tâm trong bài.
- Gv gọi học sinh kể lại một câu chuyện em đã học.
V- H uớng dẫn làm bài tập ở nhà
- Nắm nội dung bài học.
- Ôn tập tiếp về văn bản tự sự.
Ngày soạn : 30-10-2008
Ngày dạy : 08-11-2008

Tiết 11 : Sự việc và nhân vật trong văn tự sự.
A. Mục tiêu cần đạt.
1. Học sinh nắm vững.
- Thế nào là sự việc ? Thế nào là nhân vật trong văn tự sự ? Đặc điểm và cách thể hiện sự
việc và nhân vật trong tác phẩm tự sự. Hai loại nhân vật chủ yếu : nhân vật chính và nhân

vật phụ.
- Quan hệ giữa sự vật và nhân vật.
2. Tích hợp với phần văn ở văn bản Sơn Tinh, Thuỷ Tinh với phần tiếng việt ở khái niệm :
Nghĩa của từ .
3. Kĩ năng nhận diện, phân loại nhân vật, tìm hiểu xâu chuỗi các sự việc, chi tiết trong truyện.
B.Chuẩn bị :
Bảng phụ ,đọc các tài liệu có liên quan
C.Thiết kế bài dạy học.
I - ổn định tổ chức :
II- Kiểm tra bài cũ: Xen kẽ trong giờ.
III- Bài dạy :
* Giới thiệu bài : ở bài trớc, ta đã thấy rõ, trong tác phẩm tự sự bao giờ cũng phải có việc, có
ngời. Đó là sự việc (chi tiết) và nhân vật- hai đặc điểm cốt lõi của tác phẩm tự sự.
Nhng vai trò, tính chất, đặc điểm của nhân vật và sự việc trong tác phẩm tự sự nh thế
nào ? Làm thế nào để nhận ra ? Làm thế nào để xây dựng nó cho hay, cho sống động trong
bài viết của mình ?
* Tiến trình tổ chức các hoạt động.
Hoạt động của thầy và trò
Hớng dẫn học sinh nắm đặc điểm của
sự việc và nhân vật.
GV treo bảng phụ
? Xem xét 7 sự việc trong truyền
thuyết "Sơn Tinh, Thuỷ Tinh" em hãy
chỉ ra :
- Sự việc khởi đầu ?
- Sự việc phát triển ?
- Sự việc cao trào ?
- Sự việc kết thúc ?
Nội dung bài học
I. Đặc điểm của sự việc và nhân vật trong

văn tự sự.
1. Sự việc trong văn tự sự
a. Sự việc trong văn tự sự
- Sự việc khởi đầu (1) : Vua Hùng kén rể.
- Sự việc phát triển (2, 3, 4)
+ Hai thần đến cầu hôn.
+ Vua Hùng ra điều kiện kén rể
+ Sơn Tinh đến trớc, đợc vợ.
- Sự việc cao trào (5. 6)
+ Thuỷ Tinh thua cuộc, đánh ghen dâng nớc
đánh Sơn Tinh.
+ Hai lần đánh nhau hàng tháng trời cuối
cùng Thuỷ Tinh thua, rút về.
- Sự việc kết thúc (7)
+ Hàng năm Thuỷ Tinh lại dâng nớc đánh
Sơn Tinh, nhng đều thua.
? Hãy phân tích mối quan hệ nhân quả
giữa các sự việc đó ?
Giáo viên chốt lại
Giáo viên chuyển ý 2.
? Trong truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh
ai là nhân vật chính, nhân vật quan
trọng nhất ?
? Ai là nhân vật phụ ? Nhân vật phụ
này có cần thiết không ? Có thể bỏ đ-
ợc không ? Qua đó em hiểu gì về
nhân vật phụ trong văn tự sự ?
? Nhân vật phụ có vai trò gì ?
? Vậy các nhân vật trong văn tự sự đ-
ợc kể nh thế nào ?

Hãy cho biết các nhân vật trong
truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh đợc kể
nh thế nào ?
Học sinh rút ra kết luận .GV chốt lại.
Giữa các sự việc trên có quan hệ nhân quả
với nhau. Cái trớc là nguyên nhân của cái sau,
cái sau là nguyên nhân của cái sau nữa Tóm
lại, các sự việc móc nối với nhau trong mối
quan hệ rất chặt chẽ không thể đảo lộn, bỏ bớt
một sự việc nào. Nếu cứ bỏ một sự việc trong
hệ thống dẫn đến cốt truyện bị ảnh hởng
phá vỡ.
2. Nhân vật trong văn tự sự
a. Nhân vật trong văn tự sự là ai ?
- Là kẻ vừa thực hiện các sự việc là kẻ đợc nói
tới, đợc biểu dơng hay bị lên án. (ngời làm ra
sự việc, ngời đợc nói tới)
- Nhân vật chính, có vai trò quan trọng nhất đó
là : Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.
- Nhân vật đợc nói tới nhiều nhất là Thuỷ
Tinh.
- Nhân vật phụ : Hùng Vơng, Mị Nơng rất
cần thiết không thể bỏ đợc vì nếu bỏ thì câu
chuyện có nguy cơ chệch hớng, đổ vỡ.
- Nhân vật chính là nhân vật đợc kể nhiều việc
nhất, là đợc nói tới nhiều nhất có vai trò
chủ yếu trong việc thể hiện t tởng văn bản.
- Nhân vật phụ chỉ giúp nhân vật chính hoạt
động.
b. Nhân vật đ ợc kể thể hiện qua các mặt : tên

gọi, lai lịch, tính nết, hình dáng, việc làm.
IV: Luyện tập củng cố :
1. Kể lại một trong 4 truyện đã học mà em yêu thích nhất bằng lời văn của em ? Nói rõ lí
do vì sao ?
2- Truyện cổ tích Thánh Gióng đã gây cho em nhiều ấn tợng bất ngờ, thú vị . Hãy kể lại
câu chuyện bằng lời văn của em .
3- Hãy tự giới thiệu về bản thân em ?
V.H ớng dẫn học ở nhà
- Nắm nội dung bài học.
- Làm bài tập.
- Chuẩn bị bài tiếp theo .