Luyện kể chuyện cho học sinh tiểu học

Sáng kiến kinh nghiệm: Nâng cao hiệu quả dạy kể chuyện cho học sinh Lớp
4-5
Phần I: đặt vấn đề
1. Lý do chọn đề tài:
bc Tiu hc, k chuyn l mt mụn dy hc lớ thỳ, hp dn vi tt c
cỏc em t lp Mt n lp Nm. Tit K chuyn c cỏc em ch ún v
tip thu bng tõm trng ho hng, vui thớch.
Phõn mụn K chuyn vi tớnh c trng ca mt hỡnh thc hot ng
vn hc hp dn( Mt kiu vn hc truyn ming c bit nha trng cú
kh nng gúp phn thc hin cú hiu qu ỏng k v nhiu mt giỏo dc v
giỏo dng ton din, ht sc quan trng i vi tr em).
Do c im tớnh cỏch ca hc sinh la tui Tiu hc l c im
nhng nột tớnh cỏch ang hỡnh thnh . Tớnh cỏch ú cú th thay i mt cỏch
tng i d dng di nh hng ca giỏo dc v iu kin sinh hot. Phn
ln cỏc em cú nhiu nột tớnh cỏch tt; lũng v tha; tớnh am hiu bit, tớnh hn
nhiờn, lũng tin ngi Bờn cnh ú cũn mt vi c im ni bt na
lTớnh bt chc. S bt chc ú cú ớt nhiu tớnh sỏng to theo úc tng
tng v quan nim thm m ca cỏc em.
iu kin ú giỳp chỳng ta khng nh c tm quan trng v v trớ ca
phõn mụn k chuyn i vi s hỡnh thnh, phỏt trin nhõn cỏch la ti
ny.
T tui lờn ba lờn bn, cỏc em ó thớch c nghe B hay M k
chuyn, tui th cỏc em ó i vo gic ng vi nhng gic m p, ngt
ngo. n lp Mu giỏo, hng ngy cỏc em li c cụ giỏo k cho nghe
nhiu cõu chuyn thỳ v khỏc. Nim thớch thỳ, say mờ bc l rừ trờn nột mt,
ỏnh mt khi cỏc em chm chỳ theo dừi tng li k du dng, y hp dn ca
cụ. Lờn cp Tiu hc nhu cu c nghe k chuyn cỏc em li cng phỏt
trin. Nú ũi hi phi c gii quyt mt cỏch tho ỏng thụng qua chng
trỡnh ging dy chớnh thc ca nh trng Ph thụng bi thụng qua ging k,
li k v ni dung cõu chuyn m cụ giỏo v cỏc bn th hin giỳp hc sinh
giao ho tỡnh cm mt cỏch hn nhiờn trong sỏng. T ú giỳp cỏc em nhn

th c cỏi tt, cỏi xu, cỏi thin, cỏi ỏc ny sinh trong cỏc em s phõn bit
rừ rng gia yờu v ghột, gia cỏi nờn lm v cỏi khụng nờn lm i vi
nhng nhõn vt, tng hnh ng c th trong tng cõu chuyn. Hng cỏc
em n nhng tỡnh cm tt p, nhng lớ tng mang tớnh tớch cc trong vn
xõy dng v phỏt trin nhõn cỏch. ng thi phõn mụn k chuyn cũn lm
phong phỳ thờm vn t ng, vn kin thc vn hc, kớch thớch vic s dng
cNgời thực hiện: Nguyễn Thị Liên
1
Sáng kiến kinh nghiệm: Nâng cao hiệu quả dạy kể chuyện cho học sinh Lớp
4-5
t ng cho hot ng núi- din t ca cỏc em. c bit, giỳp cỏc em phỏt
huy tớnh bt chc nhng cỏi tt, nhng iu hay l phi.
Vi mc ớch v yờu cu nh th, ũi hi phi cú phng phỏp dy k
chuyn tht khoa hc, tht mi m v hng thỳ nõng cao hiu qu ca tit
hc K chuyn cho hc sinh.
Thc trng dy mụn k chuyn bc Tiu hc hin nay bờn cnh nhng
thnh cụng c bn, cũn cú nhng hn ch nht nh . Hiu qu ca phõn mụn
k chuyn cha t c nhng yờu cu m l ra nú cú th t c. ú l s
hn ch thiu ht ca ti liu, cỏc tranh nh dựng hc tp cũn nhiu khú
khn, vn na l phng phỏp ging dy ca giỏo viờn cũn hn ch.
i vi phõn mụn k chuyn cng cn cú nng khiu ngh thut- ngh
thut núi. ng thi vi nng khiu ũi hi c kin thc, tri thc cm th
c tớnh cht vn hc, tớnh nhõn sinh, tớnh nhõn bn trong tng cõu chuyn
k. Cú nh th, kh nng thnh cụng ca nng khiu mi c khng nh.
Do vy. ngi giỏo viờn nm c ngh thut k chuyn s m bo c
vic lm cho hc sinh nm bt c ct truyn, lnh hi c tri thc trong
mt h thng nht nh, t ú cỏc em hiu v k li mt cỏch hng thỳ, say
mờ lm phỏt trin t duy ca cỏc em. Trong k chuyn, mun t c mc
giỏo dc cao v mang tớnh tớch cc ln thỡ giỏo viờn cn phi cú s nh
hng mt cỏch khoa hc, cỏc ti liu tham kho v tt nhiờn cn cú s i

mi phng phỏp ging dy khi lờn lp mt cỏch phự hp.
Vy, mun nõng cao cht lng dy mụn k chuyn cho hc sinh Tiu
hc, cn thit phi cú mt phng phỏp dy hc tớch cc m trong ú phi
ly hc sinh lm trung tõm, giỏo viờn l ngi hng dn, ch o cỏc em
nm bt, nh hng v lnh hi mt cỏch chc chn, phỏt huy ti a k nng
núi- din t bng li cho hc sinh.
Trong năm 2008 - 2009 tôi đã đợc trực tiếp chơng giảng dạy lớp 5. Qua
một năm học này, tôi nhận thấy dạy Tiếng Việt chơng trình mới không những
cho học sinh nắm đợc cấu trúc ngôn ngữ, ý nghĩa của từ vựng, chữ viết đẹp, viết
đúng chính tả, đọc trôi chảy ... mà còn yêu cầu dạy cho học sinh kể đợc câu
chuyện qua những bài đã học đã nghe hoặc một việc đã làm, đã chứng kiến để
nhằm phát triển kĩ năng nghe nói cho các em. Từ đó mở rộng hiểu biết góp
phần hình thành nhân cách con ngời mới cho học sinh.
Đối với học sinh Tiểu học, kĩ năng độc thoại, đối thoại, kĩ năng nghe, nói
rất quan trọng, rèn luyện kĩ năng nghe nói là rèn luyện cho học sinh biết kể
từng đoạn, kể toàn bộ câu chuyện, các em biết nghe kể để nêu ý kiến về nội
cNgời thực hiện: Nguyễn Thị Liên
2
Sáng kiến kinh nghiệm: Nâng cao hiệu quả dạy kể chuyện cho học sinh Lớp
4-5
dung ý nghĩa câu chuyện. Từ đó học tập đợc những điều bổ ích cho bản thân
qua câu chuyện đã kể. Vấn đề này rất đợc thầy cô giáo quan tâm, cho nên hằng
năm ngành giáo dục thờng xuyên tổ chức thi kể chuyện đối với học sinh tiểu
học. Điều này chứng tỏ phân môn kể chuỵen đối với học sinh Tiểu học là rất
quan trọng. Vả lại kĩ năng kể chuyện của học sinh lớp tôi vẫn còn hạn chế,
mong muốn của tôi là 100% học sinh có kĩ năng kể chuyện tốt.
Để đáp ứng yêu cầu trên tôi quyết định chọn đề tài "Nâng cao hiệu quả
dạy kể chuyện cho học sinh Lớp 4-5"
II. Mục đích nghiên cứu:
Sáng kiến này nghiên cứu "Nâng cao hiệu quả dạy kể chuyện cho học

sinh Lớp 4-5" nhằm rút ra bài học kinh nghiệm, những giải pháp khả thi và
khoa học để nâng cao hiệu quả tiết dạy.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu:
-Nghiên cứu, tìm hiểu những cơ sở khoa học, lí luận về phơng pháp, hình
thức dạy kể chuyện ở lớp 4-5
- Nghiên cứu về vai trò của giáo viên và học sinh ở trong giờ học
- Rút ra bài học kinh nghiệm, đề xuất một số giảI pháp có tính khả thi
trong giờ dạy kể chuyện.
IV. Đối tợng nghiên cứu:
Học sinh lớp 4-5 Trờng Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi
V. Phạm vi nghiên cứu:
Đề ntài tập trung nghiên cứu phơng pháp, hình thức dạy kể chuyện ở lớp
4-5
VI. Phơng pháp nghiên cứu:
- Nhgiên cứu các tài liệu, văn bản có liên quan đến đề tài.
- Điều tra, khảo sát thực trạng dạy học.
-Trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp qua dự giờ thăm lớp.
- Phân tích những nguyên nhân và tổng hợp kết quả thu đợc.
- Dùng biện pháp cụ thể để áp dụng cho học sinh .
- Tổng kết kinh nghiệm và rút ra bài học.
VII. Thời gian nghiên cứu:
Năm học 2008 2009
cNgời thực hiện: Nguyễn Thị Liên
3
Sáng kiến kinh nghiệm: Nâng cao hiệu quả dạy kể chuyện cho học sinh Lớp
4-5
PHÂNII: NÔI DUNG
I. Thực trạng dạy kể chuyện và khảo sát tình hình:
1. Thực trạng:
Những năm gần đây, phơng pháp dạy học ngày càng đợc đổi mới nhằm

nâng cao chẩt lợng giáo dục. Cải tiến phơng pháp, đổi mới phơng pháp dạy học
đợc các cấp giáo dục liên tục phát động song đối với phân môn Kể chuyện hiệu
quả đạt đợc cha cao.
* Đối với học sinh: Kĩ năng kể chuyện còn hạn chế, cách diễn đạt câu
chuyện cha hay.
* Đối với giáo viên: Nhiều lúc còn lơ là trong tiết dạy
2. Khảo sát tình hình:
Số học sinh nắm đợc kĩ năng kể chuyện nh sau:
- Số học sinh nắm đợc nội dung truyện kĩ năng kể lu loát: 29%
- Số học sinh nắm đợc nội dung câu chuyện nhng kĩ năng kể cha lu loát,
cha hay 31%
- Số học sinh cha nắm rõ nội dung câu chuyện, diễn đạt kém 40%
II. Nguyên nhân của những thành công và hạn chế:
1. Thành công:
-Một số học sinh kể lại đợc, hay, chính xác và hấp dẫn là do sự thâm nhập
bài, chú ý lắng nghe giáo viên kể, biết hình dung các chi tiết của câu chuyện,
có trí nhớ tốt.
- Giáo viên kể hay, diễn đạt tốt.
- Giáo viên hớng dẫn kể, có hệ thống câu hỏi hợp lí sát với truyện kể.
- Học sinh đã biết tìm tòi sách, báo hoặc trong đời sống hằng ngày.
- Một số học sinh có trí nhớ tốt, biết diễn đạt nội dung câu chuyện theo
cách hiểu của mình nhng nôi dung đảm bảo.
2. Hạn chế:
Số học sinh cha kể lại đợc là do:
* Đối với giáo viên:
- Năng khiếu về môn kể chuyện còn thấp.
- Việc đổi mới phơng pháp dạy học cha thờng xuyên còn mang tính hình
thức.
cNgời thực hiện: Nguyễn Thị Liên
4

Sáng kiến kinh nghiệm: Nâng cao hiệu quả dạy kể chuyện cho học sinh Lớp
4-5
* Đối với học sinh:
- Cha phát huy đợc năng khiếu vốn có.
- Cha thực sự say mê với phân môn Kể chuyện
- Khả năng nắm cốt truyện, diễn đạt truyện còn hạn chế, nghèo ý và còn
lúng túng trong việc sử dụng từ ngữ một cách thích hợp.
- Học thuộc nội dung truyện một cách máy móc, cha kể tự nhiên, cha có
sự sáng tạo.
Với những nguyên nhân trên dẫn đến hạn chế và kết quả kể chuyện cha
cao. Đa số các em chỉ dừng lại ở mức độ kể cha đầy đủ, cha hay, có em còn cha
kể lại đợc bởi vì không diễn đạt bằng lời một cách có hệ thống.
Do đó một số ý kiến khi dạy phân môn kể chuyện là một việc làm cần
thiết, phải tiến hành thờng xuyên, liên tục trong tiết dạy học. Phải thực hiện t-
ởng chừng nh đơn giản nh cách tổ chức lớp học, phơng tiện dạy học. Vì vậy
muốn đạt mục tiêu của phân môn Kể chuỵên thì sau khi học xong phân môn kể
chuỵên 4-5, học sinh sẽ đạt đợc mục tiêu sau:
- Kể lại câu chuyện đã đọc, đã nghe, đã chứng kiến hoặc tham gia theo
những mức độ khác nhau.
Nh: - Kể từng đoạn và kể toàn bộ câu chuyện, kể theo lời lẽ trong văn bản
và kể bằng lời của mình.
- Nêu lên đợc nội dung ý nghĩa của câu chuyện.
- Theo dõi đợc các bạn kể (dạng kể lại câu chuyện vừa nghe trên lớp) để
kể tiếp hoặc nêu ý kiến bổ sung, nhận xét.
- Rèn cho học sinh thói quen quan sát, ghi nhớ
III. Giải pháp cụ thể:
Mỗi loại bài học bài học trong môn Tiếng Việt có một phơng pháp đặc thù
riêng. Bài tập đọc lấy việc rèn kĩ năng đọc là chủ yếu. Bài tập viết đòi hỏi phảI
coi trọng việc rèn kĩ năng viết chữ, còn ở bài kể chuyện chủ yếu là rèn kĩ năng
nói- kĩ năng diễn đạt bằng lời chú ý không biến giờ Kể chuyện thành phân tích

truyện, giảng giảI dài dòng về truyện
Trong năm học qua tôi đã tiến hành công việc và bớc đầu đã thu đợc một
số kết quả khả quan nên bản thân tôi cũng mạnh dạn nêu ra một số ý kiến để
khi dạy kể chuyện lớp 4-5 các đồng chí cùng tham khảo góp ý kiến. Để một tiết
kể chuyện đạt hiệu quả cao cần chú trọng những biện pháp sau:
cNgời thực hiện: Nguyễn Thị Liên
5