Bài giảng Quản trị dự án: Chương 8 - TS. Trịnh Thùy Anh, ThS. Đoàn Thị Thanh Thúy

1



RỦI RO VÀ
QUẢN TRỊ RỦI RO DỰ ÁN
… Phía chân trời ảm đạm…


Khái niệm rủi ro

Cơ hội, lợi ích
Sự kiện bất ngờ
Mất mát, thiệt hại

Rủi ro = Xác suất xuất hiện * Mức độ tác động




Một số đặc điểm cơ bản của rủi ro
Rủi ro đơn lẻ

Các giai đoạn

Hình thức thể

của rủi ro

hiện của rủi ro

Rủi ro xâu
chuỗi
Rủi ro đồng
thời

Rñi ro tiÒm
tµng

Rñi ro xuÊt hiÖn

Rñi ro g©y t¸c
®éng


Phân loại rủi ro
Rủi ro do
môi
trường
tác động

Môi trường
hoạt động
tổ chức

Nhận thức
con người

Môi trường
bên trong

Môi trường
Môi trường Môi trường Môi trường Môi trường Môi trường Môi trường
công nghệ,
thiên nhiên
văn hoá
kinh tế
xã hội
chính trị
luật pháp
thông tin

Môi trường
bên ngoài


Rủi ro
phân theo
đối tượng
tác động

Rủi ro về
tài sản

Rủi ro về
nhân lực

Rủi ro về trách
nhiệm pháp lý

Rủi ro

phân theo
ngành

Rủi ro
trong giao
thông vận tải

Rủi ro trong
công nghiệp

Rủi ro trong
kinh doanh
thương mại

…….


Rủi ro phân
theo bản chất

Rủi ro thuần tuý

Rủi ro suy tính

.

Rủi ro phân
theo khả năng
lượng hoá

Rủi ro có thể
tính toán được

Rủi ro không thể
tính toán được


Rủi ro phân theo
khả năng bảo hiểm

Rủi ro có khả
năng bảo hiểm

Rủi ro không có
khả năng bảo hiểm

Rủi ro phân theo
đặc tính hệ thống

Rủi ro không
hệ thống

Rủi ro có
hệ thống


Phân loại rủi ro trong dự án
Phân theo
nguồn gây rủi ro

Rủi
ro từ
môi
trườ
ng
bên
trong
DA

Rủi
ro từ
môi
trườ
ng
bên
ngoài
DA

Rủi
ro
trên
góc
độ
chủ
đầu
tư

Phân theo góc
độ nhà quản lý

Rủi
ro
trên
góc
độ
nhà
thầu

Rủi
ro
trên
góc
độ
tư
vấn

Phân theo các
giai đoạn dự án

Rủi
ro
trong
giai
đoạn
chuẩ
n bị
ĐT

Rủi
ro

trong
giai
đoạn
thực
hiện
ĐT

Rủi
ro
trong
giai
đoạn
khai
thác
ĐT

Phân theo đối
tượng tác động

Rủi
ro
liên
quan
đến
chi
phí
DA

Rủi
ro

liên
quan
đến
thời
gian
DA

Rủi
ro
liên
quan
đến
chất
lượn
g DA


Mục đích của quản lý rủi ro?
 Tăng tối đa khả năng xảy ra các sự kiện có
tác động tích cực đến dự án (nắm bắt cơ
hội).
 Giảm thiểu khả năng xảy ra các sự kiện có
ảnh hưởng bất lợi đối với mục tiêu của dự án
(giảm thiểu nguy cơ)


Quá trình quản lý rủi ro

Kế hoạch quản lý rủi ro
Xác định rủi ro

Phân tích định tính rủi ro
Phân tích định lượng rủi ro
Kế hoạch đối phó rủi ro
Kiểm soát, điều chỉnh rủi ro


1. LẬP KẾ HOẠCH QUẢN LÝ RỦI RO
Risk Management Plan – RMP
Hướng dẫn chung:

• giải thích các yêu cầu của quá trình quản lý rủi
ro

Phân loại rủi ro:

• Định dạng các loại rủi ro mà dự án có thể gánh
chịu

Phương pháp:

• Liệt kê các phương pháp định tính và định
lượng có thể áp dụng

phương pháp nhận dạng rủi ro có thể áp
Công cụ và kỹ thuật: • Các
dụng

Báo cáo rủi ro
Các tài liệu kèm theo

1. LẬP KẾ HOẠCH QUẢN LÝ RỦI RO
Thời điểm
Quá trình quản lý rủi ro phải được
thực hiện nhiều lần trong suốt dự án.
Thực hiện quản lý rủi ro trong suốt
thời gian của dự án, đặc biệt là tại các
thời điểm sau:
 Trước khi thiết kế, thu mua và gọi thầu
 Cuối giai đoạn công nghệ
 Cuối giai đoạn thu mua, cung cấp và sử dụng
 Cuối giai đoạn lắp ghép và xây dựng
 Sau giai đoạn chạy thử


1. LẬP KẾ HOẠCH QUẢN LÝ RỦI RO
Phương pháp
 Phương pháp: xác định nguồn thông tin dữ
liệu để thực hiện quản lý rủi ro
 Nhận diện rủi ro: sử dụng cở sở dữ liệu rủi ro
nội bộ, điều tra công nghiệp bên ngoài, phán
đoán chuyên gia và bản phân tích chi tiết
WBS. Những lĩnh vực chính bao gồm:





Tiến độ
Chi phí

Yêu cầu kỹ thuật
Sức khỏe và an toàn


2. NHẬN DẠNG RỦI RO

Nhận
thức rủi
ro

Định
dạng rủi
ro

Nhận
dạng
rủi ro


Nhận thức rủi ro
 Ban quản lý dự án tự đánh giá: có hay chăng
dự án mà họ đang quản lý sẽ đối diện với các
rủi ro
 Nếu câu trả lời là có, thì dự án của bạn sẽ có
thể gặp rủi ro và bạn nên nhanh chóng thực
hiện bước kế tiếp.
 Phát triển RBS (Risk Breakdown Structure) để
nhận dạng nguồn của rủi ro

Ví dụ. RBS – Risk Breakdown
Structure


Các vấn đề thường gặp
Phạm vi

Lịch trình

Trang thiết bị

• Khách hàng bổ
sung phạm vi
hoặc tính năng
• CV không thể
định nghĩa
chính xác
• Phạm vi được
đánh giá thấp
• Các tiêu chí
của dự án thay
đổi

• Thời hạn không
được đáng giá
đúng
• Ngày kết thúc
thay đổi
• Những ý kiến
tán thành dự

án trễ hạn
• Các đợt kiểm
tra của nhà
quản trị làm trễ
DA

• Không sẵn
sàng cung cấp
• Độ tin cậy thấp
• Không tương
thích
• Các giới hạn tư
hữu
• Tính linh hoạt
kém


Các vấn đề thường gặp
Các tài nguyên

Cá nhân

• Thay đổi thành
viên trong đội dự
án
• Chế độ tài trợ, đợt
thuyên chuyển,
chế độ lương
• Phí tổn không chắc
chắn

• Không cung ứng
kịp và đủ
• Các mức ưu tiên
không phù hợp,
lệch với nhu cầu

• Các kì nghỉ ốm
• Hoàn cảnh gia
đình
• Các vấn đề đạo
đức, luân lý
• Các quyền lợi mâu
thuẫn
• Các trò giải trí ở
bên ngoài

Cá nhân với cá
nhân
• Năng suất
• Mâu thuẫn cá nhân
• Động viên và các
thái độ tồi
• Kỹ năng khập
khiễng
• Sức khỏe – an
toàn
• Sự đa dạng trong
nhận thức – tình
cảm
• Phát triển và tăng

trưởng


Các vấn đề thường gặp
Vật liệu

Tổ chức

• Các nguồn cung
ứng và khả năng
cung ứng
• Độ tin cậy của bên
cung ứng tồi
• Chất lượng không
đạt yêu cầu
• Giá cả cao

• Vài trò, trách
nhiệm không rõ
ràng
• Ủy nhiệm không tốt
• Các mqh nội bộ
không tốt, thiếu sự
phối hợp
• Chiến tranh lạnh
giữa các bộ phận
• Truyền thông kém
• Văn hóa trong tổ
chức
• Tuyển dụng, duy trì

và tái tạo tổ chức

Các ảnh hưởng bên
ngoài
• Thiên nhiên: thời
tiết; khí hậu
• Căng thẳng chính
trị
• Vị trí pháp lý
• Bản quyền
• Hình ảnh công ty
không tốt
• Các quy định của
chính phủ
• Xu hướng chuyển
biến của nền kinh
tế


Định dạng rủi ro
Ban quản lý dự án căn cứ vào:







Kinh nghiệm QLDA
Tính chất dự án

Môi trường xung quanh dự án
Các bên tham gia dự án
Quy định của địa phương
…

 Xác định các rủi ro mà dự án có thể
gánh chịu


Tiến trình định dạng rủi ro
Checklist of risks
Sơ đồ nhân quả
Phỏng vấn

ĐỊNH DẠNG
RỦI RO


3. Định tính rủi ro
Khả năng xuất
hiện
(probability)

Tác động
(impact)

ít
(low)

có thể bỏ qua

(nil)
thấp (low)

Có khả năng
(medium)
Cao
(high).

trung bình
(medium)
nghiêm trọng
(severe).

Tích hợp khả
năng xuất hiện
và tác động

Ma trận PI
(Probability
and Impact
matrix)


Ví dụ về định nghĩa mức độ khả năng
xảy ra rủi ro
Khả năng
Mức độ
rủi ro xảy ra Khả năng ít (low)

Mô tả

Hồn tồn không thể
xảy ra hoặc Không thể
xảy ra nhưng có thể nhận
biết được

Có khả năng
(Medium)

Có thể xảy ra

Khả năng cao (High)

Xảy ra thường xuyên