Đề cương môn học Lý luận dân tộc và quan hệ dân tộc ở Việt Nam

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ KHU VỰC I

ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC

LÝ LUẬN DÂN TỘC VÀ QUAN HỆ DÂN TỘC
Ở VIỆT NAM

HÀ NỘI, NĂM 2018

1


ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC
TÊN MÔN HỌC: LÝ LUẬN DÂN TỘC VÀ QUAN HỆ DÂN TỘC
Ở VIỆT NAM
PHẦN I: TỔNG QUAN VỀ MÔN HỌC
1. Thông tin chung về môn học:
Tổng số tiết: 40 tiết.
(Lý thuyết: 35; Thảo luận: 5; Thực tế môn học:….)
Các yêu cầu đối với môn học:
Khoa giảng dạy: Dân tộc và Tôn giáo
Số điện thoại: (024) 35536280;

Email:……………….………………

2. Mô tả tóm tắt nội dung môn học: (không quá 150 từ)
- Vị trí của môn học: nằm trong chương trình Cao cấp lý luận.
- Vai trò của môn học:
+ Trang bị cho người học về thế giới quan, phương pháp luận khoa học trong
nhận thức và hoạt động thực tiễn trên lĩnh vực dân tộc.

+ Củng cố lập trường cách mạng, nâng cao năng lực tư duy khoa học;
+ Góp phần hoàn thiện phương pháp quản lý trong công tác dân tộc.
- Nội dung môn học (số lượng bài giảng/chuyên đề/chương):
Môn học có 7 bài:
+ Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về dân tộc và quan hệ dân
tộc.
+ Quan hệ dân tộc trên thế giới hiện nay.
+ Quan hệ dân tộc ở Việt Nam hiên nay.
+ Quan hệ dân tộc và Tôn giáo ở Việt Nam hiện nay.
+ Thiết chế xã hội truyền thống trong xây dựng hệ thống chính trị vùng dân tộc
thiểu số ở Việt Nam hiện nay.
+ Chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước Việt Nam thời kỳ đổi mới.
+ Quản lý nhà nước về công tác dân tộc ở Việt Nam hiện nay.
3. Mục tiêu môn học
- Về tri thức:
Cung cấp cho người học: Những quan điểm cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lê
nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về dân tộc và quan hệ dân tộc; quan hê dân tộc trên thế
giới; quan hệ dân tộc ở Việt Nam; Quan hệ dân tộc và Tôn giáo ở Việt Nam hiện nay;
Thiết chế xã hội truyền thống trong xây dựng hệ thống chính trị vùng dân tộc thiểu
2


số; Chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước Việt Nam; Quản lý nhà nước về công
tác dân tộc ở Việt Nam hiện nay.
- Về tư tưởng:
+ Nâng cao nhận thức, thống nhất quan điểm, trách nhiệm của mỗi cán bộ,
đảng viên, của hệ thống chính trị và toàn xã hội về vấn đề dân tộc và công tác dân
tộc hiện nay.
+ Củng cố thế giới quan khoa học về vấn đề dân tộc, đấu tranh tư tưởng và
thực tiễn với các quan điểm sai trái chống lại chủ nghĩa Mác - lênin, và vai trò lãnh

đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Về kỹ năng:
+ Vận dụng thực hiện có hiệu quả quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh và chủ trương, chính sách tôn giáo của Đảng, Nhà nước vào công tác
dân tộc ở địa phương, cơ quan hiện nay.
+ Tư vấn, tham mưu cho các cấp Đảng, chính quyền xây dựng và thực hiện
chủ trương, chính sách dân tộc ở địa phương, đơn vị trong quá trình xây dựng
CNXH ở nước ta.

3


PHẦN II: CÁC BÀI GIẢNG/CHUYÊN ĐỀ MÔN HỌC
I. Bài giảng/Chuyên đề 1
1. Tên chuyên đề: Chủ nghĩa Mac - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về dân tộc và
quan hệ dân tộc
2. Số tiết lên lớp: 5 tiết
3. Mục tiêu: Bài giảng/chuyên đề này sẽ trang bị/cung cấp cho học viên:
- Về kiến thức:
Trang bị cho học viên quan điểm cơ bản chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh về dân tộc và quan hệ dân tộc.
- Về kỹ năng:
Giúp học viên rèn luyện năng lực tư duy và năng lực vận dụng lý luận MácLênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc, quan hệ dân tộc trong hoạt động
thực tiễn.
- Về thái độ/tư tưởng:
Giúp học viên củng cố lập trường chính trị, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc, tham gia vào cuộc đấu tranh chống các luận
điệu sai trái, thù địch, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và Nhà nước ta.
4. Chuẩn đầu ra và đánh giá người học
Chuẩn đầu ra (Sau khi

kết

thúc

giảng/chuyên

bài
đề

Đánh giá người học
Yêu cầu đánh giá
Hình thức đánh giá

này,

học viên có thể đạt
được)
- Về kiến thức:

- Giải thích được quan

Hiểu được những quan điểm cơ

niệm về dân tộc và các Thi vấn đáp nhóm

bản chủ nghĩa Mác-Lênin, tư

đặc trưng cơ bản của

tưởng Hồ Chí Minh về dân tộc

dân tộc theo quan điểm

và quan hệ dân tộc.

của chủ nghĩa Mác Lênin
- Phân tích các xu hướng
phát triển của dân tộc
- Hiểu được cương lĩnh
dân tộc của chủ nghĩa
Mac - Lênin

4


- Phân tích được các nội
dung tư tưởng Hồ Chí
Minh về dân tộc và quan
- Về kỹ năng:

hệ dân tộc.
- Phân tích được các mối

Kiến nghị biện pháp, cách thức

quan hệ dân tộc tại địa

thực hiện trong giải quyết vấn

phương.

đề dân tộc và quan hệ dân tộc

- Nhận diện được vấn đề
đoàn kết, bình đẳng dân
tộc với vấn đề lợi dụng
vấn đề dân tộc và quan
hệ dân tộc vào các mục
đích chính trị
- Dự báo được các xu
thế phát triển của các
mối quan hệ dân tộc
- Đề xuất giải pháp giải
quyết vấn đề dân tộc và
quan hệ dân tộc tại địa

- Về thái độ/Tư tưởng:

phương
- Đấu tranh chống các

Củng cố thế giới quan khoa học

luận điệu sai trái, thù địch

Mac xit trong giải quyết các vấn

về vấn đề dân tộc và

đề liên quan đến dân tộc và

quan hệ dân tộc, góp

quan hệ dân tộc.

phần bảo vệ nền tảng tư
tưởng của Đảng và Nhà
nước Việt Nam.
- Khắc phục những biểu
hiện tả khuynh hoặc hữu
khuynh đối với vấn đề
dân tộc và quan hệ dân
tộc

5. Nội dung chi tiết và hình thức tổ chức dạy học

5


Nội dung chi tiết

Câu hỏi đánh giá quá

Hình thức tổ chức

trình

dạy học
1. CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN - Thuyết trình

Câu hỏ i trước giờ lên

VỀ DÂN TỘC VÀ QUAN HỆ - Thảo luận

lớp:

DÂN TỘC

1. Đ/c hiểu thế nào là dân

Xu hướng phát triển

1.1. Chủ nghĩa Mác-Lênin dân tộc?

tộc?

về dân tộc

- Thảo luận nhóm:

Câu hỏ i trong giờ lên

1.1.1. Quan niệm về dân tộc

- Tự học:

lớp:

1.1.2. Khái niệm, đặc trưng

1. Các xu hướng phát

cơ bản của dân tộc

triển của dân tộc?

1.1.3. Các phương thức hình

2. Cương lĩnh dân tộc

thành dân tộc trên thế giới

của V.I.Lênin?

1.2. Chủ nghĩa Mác-Lênin

3. Quan điểm của Hồ Chí

về quan hệ dân tộc

Minh về vấn đề dân tộc

1.2.1. Các xu hướng khách

và quan hệ dân tộc ở Việt

quan trong sự phát triển dân

Nam?
Câu hỏ i sau giờ lên

tộc
1.2.2. Cương lĩnh dân tộc của
chủ nghĩa Mác- Lênin
2. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH - Thuyết trình

lớp (đị n h hướ n g tự họ c
và ôn tậ p ):

VỀ DÂN TỘC VÀ QUAN HỆ - Thảo luận

1. Phân tích việc vận

DÂN TỘC

dụng sáng tạo các nội

Tại sao Hồ Chí Minh

2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh lại nhấn mạnh đoàn

dung trong Cương lĩnh

về dân tộc và quan hệ dân kết, bình đẳng giữa

dân tộc của V.I.Lênin vào

tộc ở cấp độ dân tộc - quốc các dân tộc để giải

cách mạng Việt Nam của

gia

quyết hài hòa mối

Hồ Chí Minh và của Đảng

2.1.1. Chỉ có con đường cách

quan hệ dân tộc tại

ta?

mạng vô sản mới giải quyết

Việt Nam?

.

đúng đắn, triệt để vấn đề dân

- Thảo luận nhóm:

tộc

- Tự học:

2.1.2. Độc lập dân tộc gắn
liền với chủ nghĩa xã hội
2.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh

về quan hệ dân tộc trong
6


một quốc gia có nhiều dân
tộc
2.2.1. Các dân tộc đoàn kết,
bình đẳng, tương trợ, giúp đỡ
lẫn nhau trong sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc
2.2.2. Quan tâm phát triển
kinh tế - xã hội vùng đồng
bào các dân tộc thiểu số
6. Tài liệu học tập (Phù hợp với mục tiêu, chuẩn đầu ra, nội dung bài giảng/chuyên
đề và ghi rõ chương/mục/trang cần đọc)
6.1. Tài liệu phải đọc:
1. Đảng cộng sản Việt Nam: “Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung
ương (khóa IX)”, Nxb CTQG, Hà Nội, 2003.
2. Đảng cộng sản Việt Nam: “Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII”,
Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016.
3. Học viện Chính trị quốc gia: “Lý luận dân tộc và quan hệ dân tộc ở Việt Nam
hiện nay”, Nxb Lý luận Chính trị, Hà Nội, 2018.
6.2. Tài liệu nên đọc:
1. Quốc hội (khóa XIII): “Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”,
kỳ họp thứ sáu, thông qua ngày 28/11/2013.
2. Chính phủ: “Nghị định về công tác dân tộc”, số 05/2011/NĐ-CP, hà Nội, ngày
14/01/2011.
3. Thủ tướng Chính phủ: “Chỉ thị về nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà
nước về công tác dân tộc”, số 28/CTTTg, Hà Nội, ngày 10/9/2014.
4. Phan Hữu Dật (chủ biên) (2001): “Mấy vấn đề lý luận và thực tiễn cấp

bách liên quan đến mối quan hệ dân tộc hiện nay”, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội.
7. Yêu cầu với học viên (Nêu rõ các hoạt động người học phải thực hiện phù hợp
với chuẩn đầu ra, nội dung, hình thức tổ chức dạy học và yêu cầu đánh giá của bài
giảng đã tuyên bố).
- Chuẩn bị nội dung thảo luận;
- Làm bài tập;
- Chuẩn bị nội dung tự học;
7


- Chuẩn bị nội dung câu hỏi trước, trong, sau giờ lên lớp ở Mục 5;
- Đọc tài liệu theo hướng dẫn;
- Tập trung nghe giảng, tích cực tham gia trả lời các câu hỏi, tham gia đối thoại, đóng
góp ý kiến, thảo luận.

8


I. Bài giảng/Chuyên đề 2
1. Tên chuyên đề: Quan hệ dân tộc trên thế giới hiện nay
2. Số tiết lên lớp: 5 tiết
3. Mục tiêu: Bài giảng/chuyên đề này sẽ trang bị/cung cấp cho học viên:
- Về kiến thức:
Cung cấp cho người học kiến thức cơ bản về tình hình dân tộc trên thế giới,
đặc điểm của quan hệ dân tộc trên thế giới; những tác động của quan hệ dân tộc
trên thế giới đối với Việt Nam và định hướng giải quyết.
- Về kỹ năng:
Vận dụng kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề lý luận và thực tiễn liên

quan đến quan hệ dân tộc trên thế giới tác động đến quan hệ dân tộc ở Việt Nam.
- Về thái độ/tư tưởng:
Củng cố niềm tin khoa học vào quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về vấn đề dân tộc và quan hệ dân
tộc.
4. Chuẩn đầu ra và đánh giá người học
Chuẩn đầu ra (Sau khi
kết

thúc

bài

giảng/chuyên

đề

học

thể

viên

có

Đánh giá người học
Yêu cầu đánh giá
Hình

thức

đánh giá

này,
đạt

được)
- Về kiến thức:

- Hiểu được tình hình dân tộc

- Hiểu được vấn đề dân tộc và

trên thế giới

quan hệ dân tộc trên thế giới tác

- Phân tích được đặc điểm nhóm

động đối với Việt Nam và định

quan hệ dân tộc trên thế giới

hướng giải quyết.

- Nhận biết được những tác
động của quan hệ dân tộc
trên thế giới đối với Việt Nam
- Giải thích được định hướng
giải quyết vấn đề dân tộc ở

- Về kỹ năng:

Việt Nam
- Phân tích được các xu

Kiến nghị biện pháp, cách thức

hướng biến động của quan

giải quyết các vấn đề lý luận và

hệ dân tộc trên thế giới

9

Thi

vấn

đáp


thực tiễn liên quan đến quan hệ

- Dự báo được các xu thế

dân tộc trên thế giới tác động đến

phát triển của các mối quan

quan hệ dân tộc ở Việt Nam.

hệ dân tộc trên thế giới
- Đề xuất giải pháp hạn chế
những tiêu cực của quan hệ
dân tộc trên thế giới tác động
đến quan hệ dân tộc ở Việt

- Về thái độ/Tư tưởng:

Nam
- Đấu tranh chống các luận

Củng cố thế giới quan khoa học

điệu sai trái, thù địch về vấn

Mac xit trong giải quyết các vấn đề

đề dân tộc và quan hệ dân

liên quan đến dân tộc và quan hệ

tộc, góp phần bảo vệ nền

dân tộc.

tảng tư tưởng của Đảng và
Nhà nước Việt Nam.

- Khắc phục những biểu hiện
tả khuynh hoặc hữu khuynh
đối với vấn đề dân tộc và

quan hệ dân tộc
5. Nội dung chi tiết và hình thức tổ chức dạy học
Hình thức tổ chức Câu hỏi đánh giá quá

Nội dung chi tiết

dạy học
1. KHÁI QUÁT VỀ CÁC DÂN - Thuyết trình

trình
Câu hỏi trước giờ lên

TỘC VÀ NGỮ HỆ TRÊN THẾ - Thảo luận

lớp:

GIỚI HIỆN NAY

1. Những biểu hiện của

- Thảo luận nhóm

1.1. Các dân tộc trên thế - Tự học

quan hệ dân tộc trên thế

giới hiện nay

giới hiện nay?

1.2. Các ngữ hệ trên thới

Câu hỏi trong giờ lên

giới hiện nay
2. ĐẶC ĐIỂM

lớp:
VÀ

XU - Thuyết trình

HƯỚNG QUAN HỆ DÂN - Thảo luận
TỘC TRÊN THẾ GIỚI HIỆN - Thảo luận nhóm:
NAY

- Bài tập tình huống:

2.1. Đặc điểm quan hệ dân - Tự học:

1. Đặc điểm quan hệ dân
tộc trên thế giới hiện nay
2. Các xu hướng quan hệ
dân tộc trên thế giới hiện
nay.

tộc trên thế giới hiện nay

3. Vấn đề xung đột dân

2.2. Xu hướng quan hệ dân

10


tộc trên thế giới hiện nay
3. TÁC ĐỘNG CỦA QUAN - Thuyết trìn
HỆ DÂN TỘC TRÊN THẾ - Thảo luận
GIỚI ĐẾN VIỆT NAM VÀ - Thảo luận nhóm
ĐỊNH HƯỚNG GIẢI QUYẾT

- Tự học

nay?
4. Vấn đề ly khai dân tộc
trên thế giới hiện nay?
Câu hỏi sau giờ lên lớp

3.1. Tác động của quan hệ
dân tộc trên thế giới

tộc trên thế giới hiện

(định hướng tự học và ôn

tới

tập):

Việt Nam

1. Tác động của quan hệ

3.1.1. Những tác động tích

dân tộc trên thế đến vấn

cực

đề dân tộc ở Việt Nam?

3.1.2. Những tác động tiêu

Định hướng giải quyết

cực

vấn đề này?

3.2. Định hướng giải quyết
vấn đề dân tộc
3.2.1. Định hướng trong việc
giải quyết vấn đề dân tộc
quốc gia
3.2.2. Định hướng giải quyết vấn  
đề dân tộc trong nội bộ dân tộc  

quốc gia
6. Tài liệu học tập (Phù hợp với mục tiêu, chuẩn đầu ra, nội dung bài giảng/chuyên
đề và ghi rõ chương/mục/trang cần đọc)
6.1. Tài liệu phải đọc:
1. Đảng cộng sản Việt Nam: “Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung
ương (khóa IX)”, Nxb CTQG, Hà Nội, 2003.
2. Đảng cộng sản Việt Nam: “Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII”,
Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016.
3. Học viện Chính trị quốc gia: “Lý luận dân tộc và quan hệ dân tộc ở Việt Nam
hiện nay”, Nxb Lý luận Chính trị, Hà Nội, 2018.
4. Viện Thông tin khoa học xã hội (1995): “Tộc người và xung đột tộc người trên
thế giới hiện nay”, Tạp chí Thông tin khoa học xã hội - Số chuyên đề, Hà Nội.
6.2. Tài liệu nên đọc:

11


1. Quốc hội (khóa XIII): “Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”,
kỳ họp thứ sáu, thông qua ngày 28/11/2013.
2. Chính phủ: “Nghị định về công tác dân tộc”, số 05/2011/NĐ-CP, hà Nội, ngày
14/01/2011.
3. Thủ tướng Chính phủ: “Chỉ thị về nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà
nước về công tác dân tộc”, số 28/CTTTg, Hà Nội, ngày 10/9/2014.
4. Phan Hữu Dật (chủ biên) (2001): “Mấy vấn đề lý luận và thực tiễn cấp

bách liên quan đến mối quan hệ dân tộc hiện nay”, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội.
7. Yêu cầu với học viên (Nêu rõ các hoạt động người học phải thực hiện phù hợp
với chuẩn đầu ra, nội dung, hình thức tổ chức dạy học và yêu cầu đánh giá của bài
giảng đã tuyên bố).

- Chuẩn bị nội dung thảo luận;
- Làm bài tập;
- Chuẩn bị nội dung tự học;
- Chuẩn bị nội dung câu hỏi trước, trong, sau giờ lên lớp ở Mục 5;
- Đọc tài liệu theo hướng dẫn;
- Tập trung nghe giảng, tích cực tham gia trả lời các câu hỏi, tham gia đối thoại, đóng
góp ý kiến, thảo luận.

12


I. Bài giảng/Chuyên đề 3
1. Tên chuyên đề: Quan hệ dân tộc ở Việt Nam hiện nay
2. Số tiết lên lớp: 5 tiết
3. Mục tiêu: Bài giảng/chuyên đề này sẽ trang bị/cung cấp cho học viên:
- Về kiến thức:
Cung cấp cho học viên những tri thức cơ bản về quan hệ dân tộc, thực trạng
quan hệ dân tộc và định hướng giải quyết quan hệ dân tộc ở Việt Nam hiện nay.
- Về kỹ năng:
Giúp học viên rèn luyện kỹ năng phân tích, dự báo, xử lý các vấn đề nảy sinh
trong quan hệ dân tộc..
- Về thái độ/tư tưởng:
Góp phần củng cố lập trường, quan điểm, củng cố niềm tin của học viên đối
với Đảng và Nhà nước ta, tham gia tích cực vào việc giải quyết quan hệ dân tộc, đấu
tranh, phê phán chống các luận điểm sai trái, thù địch về dân tộc và quan hệ dân tộc
ở Việt Nam.
4. Chuẩn đầu ra và đánh giá người học
Chuẩn đầu ra (Sau khi
kết

thúc

bài

giảng/chuyên

đề

học

thể

viên

có

Đánh giá người học
Yêu cầu đánh giá
Hình

thức

đánh giá

này,
đạt

được)
- Về kiến thức:

- Phân tích được đặc điểm

Hiểu được những tri thức cơ bản

dân tộc ở Việt Nam

về quan hệ dân tộc và định hướng

- Trình bày được tình hình nhóm

giải quyết quan hệ dân tộc ở Việt

quan hệ dân tộc ở Việt Nam

Nam hiện nay.

- Phân tích được các nhân tố
ảnh hưởng đến quan hệ dân
tộc ở Việt Nam
- Giải thích bản chất của các
biểu hiện chủ yếu trong quan
hệ dân tộc ở Việt Nam hiện
nay.
- Hiểu được định hướng giải
quyết mối quan hệ dân tộc

13

Thi

vấn

đáp


của Đảng và Nhà nước Việt
Nam
- Đánh giá các yếu tố tác

- Về kỹ năng:
Kiến nghị biện pháp, cách thức

động đến mối quan hệ dân

giải quyết các vấn đề lý luận và

tộc ở Việt Nam

thực tiễn liên quan đến quan hệ
dân tộc trên thế giới tác động đến
quan hệ dân tộc ở Việt Nam.

- Phân tích các tình huống
liên quan đến mối quan hệ
dân tộc trong thực tiễn, đặc
biệt trong bối cảnh toàn cầu
hóa hội nhập hiện nay
- Đánh giá những cơ hội và
thách thức, điểm mạnh và
điểm yếu của những vấn đề

đặt ra trong mối hệ dân tộc ở
Việt Nam hiện nay
- Đề xuất các giải pháp giải
quyết các mối quan hệ dân
tộc ở Việt Nam thông qua
thực tiễn công tác kết hợp
với kiến thức về lý luận đã
học

- Về thái độ/Tư tưởng:

- Tin tưởng, bảo vệ các quan

Kiên định lập trường, tin tưởng đối

điểm chủ trương đúng đắn

với các quan điểm, chính sách của

của Đảng, chính sách của

Đảng và Nhà nước về vấn đề dân

Nhà nước về dân tộc và các

tộc và quan hệ dân tộc

chuẩn mực quốc tế.
- Phản biện, đấu tranh với
những quan điểm, luận điểm

sai trái của các đối tượng lợi
dụng vấn đề quan hệ dân tộc

ở Việt Nam.
5. Nội dung chi tiết và hình thức tổ chức dạy học
Nội dung chi tiết

Hình thức tổ chức Câu hỏi đánh giá quá

14


dạy học
1. QUAN HỆ DÂN TỘC VÀ - Thuyết trình

trình
Câu hỏi trước giờ lên

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG - Thảo luận

lớp:

ĐẾN QUAN HỆ DÂN TỘC Ở - Thảo luận nhóm

1. Tại địa phương đồng

VIỆT NAM HIỆN NAY

chí công tác có bao nhiêu

- Tự học

1.1. Về quan hệ dân tộc

dân tộc? Mối quan hệ

1.2. Những nhân tố ảnh

giữa các dân tộc ở đó

hưởng đến quan hệ dân tộc

như thế nào?

ở Việt Nam hiện nay

2.  Hãy nêu những vấn 

1.2.1. Đặc điểm các dân tộc ở

đề  cần quan tâm trong 

Việt Nam

quan hệ  dân tộc  ở  địa 

1.2.2. Điều kiện tự nhiên và
môi trường sinh thái

phương đồng chí? 

1.2.3. Những yếu tố lịch sử tộc

Câu hỏi trong giờ lên

người

lớp:

1.2.4. Tác động của toàn cầu

1. Đặc điểm của các dân

hóa và hội nhập quốc tế

tộc ở Việt Nam

1.2.5. Hoạt động lợi dụng vấn

Câu hỏi sau giờ lên lớp

đề dân tộc của các thế lực thù

(định hướng tự học và ôn

địch
2. BIỂU HIỆN CHỦ YẾU CỦA - Thuyết trình

tập):

CÁC MỐI QUAN HỆ DÂN - Thảo luận

ảnh hưởng đến quan hệ

TỘC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

dân tộc ở Việt Nam hiện

- Thảo luận nhóm:

1. Các nhân tố chủ yếu

2.1. Quan hệ giữa các tộc - Bài tập tình huống:

nay?

người với quốc gia dân tộc - Tự học:

2. Biểu hiện chủ yếu

Việt Nam

trong quan hệ dân tộc ở

2.1.1. Quan hệ giữa các dân

Việt Nam hiện nay?

tộc với quốc gia - dân tộc Việt

3. Định hướng giải quyết

Nam được biểu hiện trước hết

quan hệ dân tộc ở Việt

là quan hệ giữa người dân với

Nam hiện nay?

Đảng, Nhà nước thông qua hệ
thống chính trị
2.1.2. Quan hệ giữa người dân
với Đảng và Nhà nước thông

15


qua việc thực hiện các chính
sách phát triển kinh tế - xã hội
và chính sách dân tộc
2.2. Quan hệ trong nội bộ
từng tộc người
2.2.1. Quan hệ về nguồn gốc
lịch sử tộc người
2.2.2. Quan hệ kinh tế
2.2.3. Quan hệ xã hội
2.2.4. Quan hệ văn hóa
2.3. Quan hệ giữa các tộc
người thiểu số

2.3.1. Quan hệ kinh tế
2.3.2. Quan hệ chính trị - xã
hội
2.3.3. Quan hệ văn hóa
2.4. Quan hệ giữa tộc người
đa số với các tộc người
thiểu số
2.4.1. Quan hệ kinh tế
2.4.2. Quan hệ chính trị - xã
hội
2.4.3. Quan hệ văn hóa
2.5. Quan hệ tộc người
xuyên/liên biên giới
2.5.1. Quan hệ về nguồn gốc
lịch sử
2.5.2. Quan hệ kinh tế
2.5.3. Quan hệ xã hội
2.5.4. Quan hệ văn hóa
3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA - Thuyết trìn
VÀ

ĐỊNH

HƯỚNG

GIẢI - Thảo luận

QUYẾT CÁC MỐI QUAN HỆ - Thảo luận nhóm
DÂN TỘC Ở VIỆT NAM HIỆN - Tự học

16


NAY
3.1. Một số vấn đề đặt ra
trong quan hệ dân tộc hiện
nay
3.2. Định hướng giải quyết
các mối quan hệ dân tộc ở
Việt Nam hiện nay
6. Tài liệu học tập (Phù hợp với mục tiêu, chuẩn đầu ra, nội dung bài giảng/chuyên
đề và ghi rõ chương/mục/trang cần đọc)
6.1. Tài liệu phải đọc:
1. Đảng cộng sản Việt Nam: “Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung
ương (khóa IX)”, Nxb CTQG, Hà Nội, 2003.
2. Đảng cộng sản Việt Nam: “Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII”,
Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016.
3. Học viện Chính trị quốc gia: “Lý luận dân tộc và quan hệ dân tộc ở Việt Nam
hiện nay”, Nxb Lý luận Chính trị, Hà Nội, 2018.
6.2. Tài liệu nên đọc:
1. Quốc hội (khóa XIII): “Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”,
kỳ họp thứ sáu, thông qua ngày 28/11/2013.
2. Chính phủ: “Nghị định về công tác dân tộc”, số 05/2011/NĐ-CP, hà Nội, ngày
14/01/2011.
3. Thủ tướng Chính phủ: “Chỉ thị về nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà
nước về công tác dân tộc”, số 28/CTTTg, Hà Nội, ngày 10/9/2014.
4. Phan Hữu Dật (chủ biên) (2001): “Mấy vấn đề lý luận và thực tiễn cấp

bách liên quan đến mối quan hệ dân tộc hiện nay”, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội.

7. Yêu cầu với học viên (Nêu rõ các hoạt động người học phải thực hiện phù hợp
với chuẩn đầu ra, nội dung, hình thức tổ chức dạy học và yêu cầu đánh giá của bài
giảng đã tuyên bố).
- Chuẩn bị nội dung thảo luận;
- Làm bài tập;
- Chuẩn bị nội dung tự học;
- Chuẩn bị nội dung câu hỏi trước, trong, sau giờ lên lớp ở Mục 5;
- Đọc tài liệu theo hướng dẫn;
17


- Tập trung nghe giảng, tích cực tham gia trả lời các câu hỏi, tham gia đối thoại, đóng
góp ý kiến, thảo luận.

18


I. Bài giảng/Chuyên đề 4
1. Tên chuyên đề: Quan hệ dân tộc và tôn giáo ở Việt Nam hiện nay
2. Số tiết lên lớp: 5 tiết
3. Mục tiêu: Bài giảng/chuyên đề này sẽ trang bị/cung cấp cho học viên:
- Về kiến thức:
Giúp học viên hiểu rõ nội dung, tầm quan trọng, những yếu tố tác động và
quan điểm, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước giải quyết mối quan hệ dân
tộc và tôn giáo ở nước ta hiện nay.
- Về kỹ năng:
Giúp học viên hoàn thiện kỹ năng phân tích, giải quyết các vấn đề nảy sinh
trong quan hệ dân tộc và tôn giáo ở nước ta và tại địa phương phù hợp vị trí công
tác của mình.
- Về thái độ/tư tưởng:

Giúp học viên củng cố lập trường chính trị mác xít, góp phần phê phán, đấu
tranh với các thủ đoạn lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo vào mục đích chính trị trên
phạm vi địa phương và quốc gia.
4. Chuẩn đầu ra và đánh giá người học
Chuẩn đầu ra (Sau khi
kết

thúc

bài

giảng/chuyên

đề

học

thể

viên

có

Đánh giá người học
Yêu cầu đánh giá
Hình

thức

đánh

giá

này,
đạt

được)
- Về kiến thức:

- Nắm được nội dung mối

Phân tích những yếu tố tác động

quan hệ giữa dân tộc và Thi vấn đáp nhóm

và quan điểm, chính sách, pháp

tôn giáo trên các phương

luật của Đảng, Nhà nước giải

diện từ dân tộc quốc gia

quyết mối quan hệ dân tộc và tôn

đến mối quan hệ giữa

giáo ở nước ta hiện nay.

dân tộc tộc người và tôn

giáo
- Khái quát và phân tích
được nội dung của mối
quan hệ dân tộc và tôn
giáo trên cơ sở lịch sử
hình thành dân tộc quốc

19


gia, dân tộc tộc người
- Phân tích được các yếu
tố tác động đến việc giải
quyết mối quan hệ dân
tộc và tôn giáo ở Việt
Nam hiện nay.

­   Giải   thích   bản   chất 
của   các   biểu   hiện   lợi 
dụng   vấn   đề   dân   tộc, 
tôn  giáo  vào  mục   đích 
chính trị, tác động xấu 
đến   mối   quan   hệ   dân 
tộc và tôn giáo
- Về kỹ năng:

- Nhận diện các tình

- Phân tích, giải quyết các vấn đề

huống thực tiễn tại Việt

nảy sinh trong quan hệ dân tộc và

Nam liên quan đến việc

tôn giáo ở Việt Nam và tại địa

lợi dụng mối quan hệ dân

phương phù hợp vị trí công tác.

tộc và tôn giáo
- Đánh giá xu hướng các
hiện tượng tôn giáo mới
có ảnh hưởng đến đời
sống cộng đồng và khối
đại đoàn kết dân tộc
- Vận dụng quan điểm
chủ trương của Đảng và
chuẩn mực quốc tế trong
việc giải quyết những vấn
đề liên quan mối

quan

hệ dân tộc và tôn giáo.
- Đề xuất các giải pháp
cơ bản giải quyết mối
quan hệ dân tộc, tôn giáo

ở Việt Nam hiện nay Nam
20


thông qua thực tiễn công
tác kết hợp với kiến thức
Về thái độ/Tư tưởng:

về lý luận đã học
- Tin tưởng, bảo vệ các

- Kiên định, tin tưởng đối với quan

quan điểm chủ trương

điểm, chính sách dân tộc của

đúng

Đảng và Nhà nước Việt Nam.

chính sách của Nhà nước

đắn

của

Đảng,

về dân tộc và tôn giáo và

các chuẩn mực quốc tế.
- Phản biện, đấu tranh
với những quan điểm,
luận điểm sai trái của các
đối tượng lợi dụng vấn đề
quan hệ dân tộc và tôn
giáo ở Việt Nam - Ủng hộ
các chính sách dân tộc
của Nhà nước Việt Nam

21


5. Nội dung chi tiết và hình thức tổ chức dạy học
Nội dung chi tiết

Hình thức tổ chức

dạy học
Thuyế
t trình
1.  VỀ   QUAN   HỆ   DÂN   TỘC 

Câu hỏi đánh giá quá
trình
Câu hỏ i trước giờ lên

VÀ   TÔN   GIÁO   VÀ   NỘI  - Thảo luận
DUNG   QUAN   HỆ   DÂN   TỘC  - Thảo luận nhóm

lớp:

VÀ TÔN GIÁO  Ở  VIỆT NAM  - Tự học

những vấn đề nổi cộm

HIỆN NAY

trong mối quan hệ dân

1. Đồng chí hãy nêu

tộc và tôn giáo

1.1. Về quan hệ dân tộc

Câu hỏ i trong giờ lên

và tôn giáo

lớp:

1.2. Nội dung quan hệ

1. Theo các đồng chí,

dân tộc và tôn giáo ở

những vấn đề tôn giáo

Việt Nam

nào ảnh hưởng mạnh mẽ

1.2.1. Dân tộc và tôn giáo

đến vấn dân tộc ở Việt

gắn kết với nhau trên cơ sở

Nam hiện nay (có thể

cộng đồng chung về lãnh thổ

thông qua thực tiễn địa

1.2.2. Dân tộc và tôn giáo

phương công tác)

gắn kết với nhau trên cơ sở

2. Theo đồng chí, trong

cộng đồng chung về ngôn

các yếu tố ảnh hưởng

ngữ

đến quan hệ dân tộc và

1.2.3. Dân tộc và tôn giáo

tôn giáo ở Việt Nam thì

gắn kết với nhau trên cơ sở

yếu tố nào là cốt lõi, vì

cộng đồng chung về văn hóa

sao?

1.2.4. Các hiện tượng tôn

3.

giáo mới có xu hướng phát

phương công tác, đồng

triển mạnh mẽ thời gian gần

chí hãy nêu các tình

đây làm ảnh hưởng đến đời

huống lợi dụng tôn giáo

sống cộng đồng và khối đại

trong dân tộc thiểu số

đoàn kết toàn dân tộc

Câu hỏ i sau giờ lên

1.2.5. Mối quan hệ giữa cộng

lớp (đị n h hướ n g tự họ c

đồng tộc người và tôn giáo là

và ôn tậ p ):

rất đa dạng, phức tạp

1. Những giải pháp cơ

22

Từ

thực

tiễn

địa

2. CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG - Thuyết trình

bản

ĐẾN VIỆC GIẢI QUYẾT MỐI - Thảo luận

quan hệ dân tộc và tôn

QUAN HỆ DÂN TỘC VÀ - Thảo luận nhóm:

giáo ở Việt Nam hiện

TÔN GIÁO Ở VIỆT NAM - Bài tập tình huống:

nay?

- Tự học:

HIỆN NAY
2.1. Điều kiện địa lý, trình
độ phát triển kinh tế, văn
hóa, xã hội của các tộc
người và tín đồ tôn giáo
2.2. Chủ trương của Đảng,
chính sách pháp luật của
Nhà nước về dân tộc, tôn
giáo
2.3. Đường hướng hành
đạo và chủ trương phát

triển nhanh tôn giáo trong
vùng dân tộc thiểu số của
các tổ chức tôn giáo
2.4. Toàn cầu hóa, hội nhập
quốc tế và những diễn biến
phức tạp trong quan hệ
dân tộc và tôn giáo từ bên
ngoài
2.5. Âm mưu của các thế
lực thù địch lợi dụng vấn
đề dân tộc, tôn giáo, nhân
quyền…

vào

mục

đích

chính trị, tác động xấu đến
mối quan hệ dân tộc và tôn
giáo ở nước ta
3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI - Thuyết trình
PHÁP CƠ BẢN GIẢI QUYẾT - Thảo luận
MỐI QUAN HỆ DÂN TỘC VÀ - Thảo luận nhóm
TÔN GIÁO Ở VIỆT NAM - Tự học

23

nhằm

giải

quyết


HIỆN NAY
3.1. Quan điểm
3.2. Giải pháp cơ bản giải
quyết mối quan hệ dân tộc,
tôn giáo ở Việt Nam hiện
nay
3.2.1. Nâng cao nhận thức về
vấn đề dân tộc, tôn giáo và
giải quyết tốt mối quan hệ
dân tộc và tôn giáo vì sự
nghiệp xây dựng chủ nghĩa
xã hội ở Việt Nam
3.2.2. Phát triển kinh tế, văn
hóa, xã hội nâng cao đời
sống vật chất và tinh thần
của đồng bào dân tộc thiểu
số và đồng bào tôn giáo.
3.2.3. Nâng cao chất lượng
hoạt động và vai trò của hệ
thống chính trị trong giải
quyết vấn đề dân tộc và tôn
giáo
3.2.4. Củng cố an ninh quốc
phòng, chủ động và kiên

quyết đấu tranh chống các
thế lực thù địch, phản động
lợi dụng quan hệ dân tộc và
tôn giáo nhằm kích động
quần chúng, chống phá sự
nghiệp cách mạng Việt Nam
6. Tài liệu học tập (Phù hợp với mục tiêu, chuẩn đầu ra, nội dung bài giảng/chuyên
đề và ghi rõ chương/mục/trang cần đọc)
6.1. Tài liệu phải đọc:

24


1. Đảng cộng sản Việt Nam: “Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung
ương (khóa IX)”, Nxb CTQG, Hà Nội, 2003.
2. Đảng cộng sản Việt Nam: “Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII”,
Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016.
3. Học viện Chính trị quốc gia: “Lý luận dân tộc và quan hệ dân tộc ở Việt Nam
hiện nay”, Nxb Lý luận Chính trị, Hà Nội, 2018.
6.2. Tài liệu nên đọc:
1. Quốc hội (khóa XIII): “Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”,
kỳ họp thứ sáu, thông qua ngày 28/11/2013.
2. Chính phủ: “Nghị định về công tác dân tộc”, số 05/2011/NĐ-CP, hà Nội, ngày
14/01/2011.
3. Thủ tướng Chính phủ: “Chỉ thị về nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà
nước về công tác dân tộc”, số 28/CTTTg, Hà Nội, ngày 10/9/2014.
4. Phan Hữu Dật (chủ biên) (2001): “Mấy vấn đề lý luận và thực tiễn cấp

bách liên quan đến mối quan hệ dân tộc hiện nay”, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội.

7. Yêu cầu với học viên (Nêu rõ các hoạt động người học phải thực hiện phù hợp
với chuẩn đầu ra, nội dung, hình thức tổ chức dạy học và yêu cầu đánh giá của bài
giảng đã tuyên bố).
- Chuẩn bị nội dung thảo luận;
- Làm bài tập;
- Chuẩn bị nội dung tự học;
- Chuẩn bị nội dung câu hỏi trước, trong, sau giờ lên lớp ở Mục 5;
- Đọc tài liệu theo hướng dẫn;
- Tập trung nghe giảng, tích cực tham gia trả lời các câu hỏi, tham gia đối thoại, đóng
góp ý kiến, thảo luận.

25