23 giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường quản trị vốn lưu động tại công ty cổ phần sông hồng 12
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (602.29 KB, 128 trang )
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số
liệu, kết quả nêu trong luận văn tốt nghiệp là trung thực xuất phát từ tình
hình thực tế của đơn vị thực tập.
Tác giả luận văn tốt nghiệp
Nguyễn Thị Phương Thảo
1
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN......................................................................................................i
MỤC LỤC...............................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT....................................................................vi
DANH MỤC CÁC BẢNG.....................................................................................vii
DANH MỤC CÁC HÌNH.......................................................................................ix
LỜI MỞ ĐẦU........................................................................................................1
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ VỐN LƯU ĐỘNG VÀ QUẢN TRỊ VỐN
LƯU ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP...................................................................4
1.1. Vốn lưu động và nguồn hình thành vốn lưu động của doanh
nghiệp....................................................................................................................4
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm vốn lưu động của doanh nghiệp.........4
1.1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của vốn lưu động..................................4
1.1.2. Phân loại vốn lưu động........................................................................6
1.1.3 Nguồn hình thành vốn lưu động của doanh nghi ệp....................7
1.2 Quản trị vốn lưu động của doanh nghiệp..........................................8
1.2.1 Khái niệm và mục tiêu quản trị vốn lưu động của doanh
nghiệp....................................................................................................................8
1.2.1.1 Khái niệm quản trị vốn lưu động của doanh nghiệp. .............8
1.2.1.2 Mục tiêu quản trị vốn lưu động......................................................8
1.2.2 Nội dung quản trị vốn lưu động của doanh nghiệp. ....................9
2
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
1.2.2.1 Xác định nhu cầu vốn lưu động và tổ chức ngu ồn vốn l ưu
động........................................................................................................................9
1.2.2.2 Tổ chức phân bổ vốn lưu động.....................................................15
1.2.2.3 Quản trị vốn bằng tiền....................................................................16
1.2.2.4 Quản trị các khoản phải thu..........................................................17
1.2.2.5 Quản trị hàng tồn kho......................................................................19
1.2.3 Các chỉ tiêu đánh giá tình hình quản trị vốn lưu động.................22
1.2.3.1 Chỉ tiêu phản ánh Tình hình tổ chức đảm bảo nguồn vốn lưu
động......................................................................................................................22
1.2.3.2 Chỉ tiêu phản ánh Kết cấu vốn lưu động........................................23
1.2.3.3 Chỉ tiêu phản ánh Tình hình quản lý vốn bằng tiền..................24
1.2.3.4. Chỉ tiêu phản ánh Tình hình quản lý vốn tồn kho dự trữ.. .26
1.2.3.5. Chỉ tiêu phản ánh Tình hình quản lý nợ phải thu.....................27
1.2.3.6 Chỉ tiêu phản ánh hiệu suất và hiệu quả sử dụng VLĐ............28
1.2.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị vốn lưu động của doanh
nghiệp..................................................................................................................31
1.2.4.1 Nhóm nhân tố khách quan:.............................................................31
1.2.4.2 Nhóm nhân tố chủ quan:...................................................................32
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ VỐN LƯU ĐỘNG TẠI CÔNG TY
CÔNG TY CỔ PHẦN SÔNG HỒNG 12............................................................33
2.1 Quá trình hình thành phát triển và đặc đi ểm ho ạt động kinh
doanh của công ty............................................................................................33
2.1.1 Quá trình thành lập và phát triển Công ty cổ ph ần Sông H ồng
12...........................................................................................................................33
2.1.1.1 Giới thiệu về công ty.........................................................................33
3
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
2.1.1.2 Qúa trình hình thành và phát triển của công ty .......................33
2.1.2 Đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty c ổ phần Sông
Hồng 12...............................................................................................................36
2.1.2.1. Ngành nghề kinh doanh, sản phẩm chủ yếu...........................36
2.1.2.2. Tổ chức hoạt động kinh doanh....................................................37
2.1.2.3. Tổ chức bộ máy quản lý công ty và tổ chức bộ máy quản lý
tài chính – kế toán............................................................................................37
2.1.2.4 Đặc điểm hoạt động kinh doanh..................................................41
2.1.3 Khái quát tình hình tài chính của công ty cổ phần Sông Hồng 12
................................................................................................................................44
2.1.3.1 Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình hoạt động của
công ty...................................................................................................................44
1.3.2.2 Khái quát tình hình tài chính..........................................................48
2.2. Thực trạng quản trị vốn lưu động tại Công ty Cổ phần Sông
Hồng 12 trong thời gian qua.........................................................................63
2.2.1. Thực trạng VLĐ và phân bổ VLĐ tại Công ty Cổ ph ần Sông
Hồng 12...............................................................................................................63
2.2.1.1 Thực trạng VLĐ:.................................................................................63
2.2.1.2. Phân bổ Vốn lưu động:...................................................................67
2.2.2. Thực trạng nguồn VLĐ và tổ chức đảm bảo nguồn vốn lưu
động tại Công ty Cổ phần Sông Hồng 12..................................................70
2.2.2.1. Thực trạng nguồn vốn lưu động của công ty Cổ phần Sông
Hồng 12................................................................................................................70
4
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
2.2.2.2. Tổ chức đảm bảo nguồn vốn lưu động tại công ty Cổ ph ần
Sông Hồng 12.....................................................................................................77
2.2.3. Thực trạng về xác định nhu cầu VLĐ tại công ty cổ phần Sông
Hồng 12...............................................................................................................79
2.2.3.1 . Thực trạng về quản trị vốn bằng tiền.....................................80
2.2.3.2 . Thực trạng về quản trị nợ phải thu..........................................87
2.2.4 Thực trạng về quản trị vốn tồn kho dự trữ.................................92
2.2.5 Thực trạng về hiệu suất và hiệu quả sử dụng vốn lưu động 97
2.3 Đánh giá chung về công tác quản trị vốn lưu động của Cty .....101
2.3.1 Những kết quả đạt được:................................................................101
2.3.2 Những hạn chế:..................................................................................102
CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM TĂNG CƯỜNG QUẢN
TRỊ VỐN LƯU ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SÔNG HỒNG 12........104
3.1. Mục tiêu, phương hướng phát triển của công ty trong thời gian tới
............................................................................................................................. 104
3.1.1. Bối cảnh kinh tế - xã hội.................................................................104
3.1.2. Mục tiêu, phương hướng phát triển của Công ty cổ phần Sông
Hồng 12............................................................................................................106
3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản trị vốn lưu
động tại công ty cổ phần sông hồng 12.................................................108
3.2.1 Hoàn thiện công tác xác định nhu cầu VLĐ, chủ động xây d ựng
kế hoạch tổ chức huy động và sử dụng vốn........................................108
3.2.2 Xác định chính sách bán chịu phù hợp, kiểm soát nợ ph ải thu
và có biện pháp thu hồi nợ phải thu.......................................................110
5
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
3.2.3 Trích lập dự phòng một số khoản nhu hàng tồn kho, nợ ph ải
thu khó đòi.......................................................................................................112
3.2.4 Chủ động hội nhập, mở thêm một số khoản đầu tư tài chính.
............................................................................................................................. 114
3.2.5 Một số biện pháp khác......................................................................114
KẾT LUẬN........................................................................................................116
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................117
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BCĐKT
BCKQKD
BCLCTT
BCTC
HTK
NPT
Bảng cân đối kế toán
Báo cáo kết quả kinh doanh
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Báo cáo tài chính
Hàng tồn kho
Nợ phải thu
NWC
Net working capital
SXKD
TT
TX
(Nguồn vốn lưu động thường xuyên)
Sản xuất kinh doanh
Tạm thời
Thường xuyên
TSLĐ
VCSH
Tài sản lưu động
Vốn chủ sở hữu
VLĐ
Vốn lưu động
6
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1 : Tình hình biến động tài sản của Công ty cổ phần Sông
Hồng 12............................................................................................................................... 48
Bảng 2.2 : Tình hình biến động nguồn vốn của Công ty cổ phần
Sông Hồng 12................................................................................................................... 53
Bảng 2.3 : Tình hình biến động của doanh thu, chi phí và l ợi nhu ận
của Công ty cổ phần Sông Hồng 12.....................................................................56
Bảng 2.4 : Hệ số khả năng thanh toán:.............................................................58
Bảng 2.5 : Hệ số cơ cấu tài sản và nguồn vốn.............................................59
Bảng 2.6 : Hệ số hiệu suất hoạt động..............................................................60
Bảng 2.7 : Hệ số hiệu quả hoạt động...............................................................61
Bảng 2.8 : Quy mô, kết cấu tài sản lưu động của công ty năm 20152016...................................................................................................................................... 65
Bảng 2.9 Cơ cấu vốn kinh doanh của công ty cổ phần Sông Hồng 12
.................................................................................................................................................. 66
Bảng 2. 10: Cơ cấu Vốn lưu động của Công ty cổ phần Sông Hồng
12 năm 2015-2016........................................................................................................ 68
Bảng 2. 11: Sự biến động của cơ cấu nguồn VLĐ thường xuyên năm
2016...................................................................................................................................... 71
Bảng 2.12: Sự biến động của cơ cấu nguồn vốn tạm thời năm 2016
.................................................................................................................................................. 73
Bảng 2.13: Sự biến động và tình hình phân bổ VLĐ năm 2016 ..........76
Bảng 2.14: Cơ cấu Nguồn vốn của công ty cổ phần Sông Hồng 12
năm 2015-2016.............................................................................................................. 78
7
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
Bảng 2.15 : Kết cấu vốn bằng tiền công ty cổ ph ần Sông H ồng 12
năm 2016........................................................................................................................... 81
Bảng 2.16 : Các chỉ tiêu về khả năng thanh toán c ủa công ty c ổ ph ần
Sông Hồng 12 năm 2016............................................................................................ 84
Bảng 2.17 : Kết cấu các khoản phải thu ngắn hạn công ty cổ phần
Sông Hồng 12 năm 2016............................................................................................ 88
Bảng 2.18 : Tình hình vốn bị chiếm dụng và vốn chi ếm d ụng c ủa
công ty năm 2016........................................................................................................... 90
Bảng 2.19 : Hiệu quả quản lí các khoản phải thu cua công ty cổ
phần Sông Hồng 12 năm 2016...............................................................................91
Bảng 2.20 : Kết cấu hàng tồn kho công ty cổ phần Sông Hồng 12
năm 2016........................................................................................................................... 93
Bảng 2.21 : Hiệu quả sử dụng hàng tồn kho năm 2016 của công ty
cổ phần Sông Hồng 12 năm 2016........................................................................96
8
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
DANH MỤC CÁC HÌNH
HÌNH 1.1: MÔ HÌNH TÀI TRỢ THỨ NHẤT.........................................................13
HÌNH 1.2: MÔ HÌNH TÀI TRỢ THỨ HAI.................................................................14
HÌNH 1.3: MÔ HÌNH TÀI TRỢ THỨ BA................................................................14
HÌNH 1.4: MÔ HÌNH EOQ............................................................................................ 21
9
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tình cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp là những đơn vị
kinh tế độc lập, cạnh tranh gay gắt với nhau. Các năm gần đây, nền kinh
tế chung toàn cầu trở nên khó khăn và biến động khó lường. Do đó, đ ể
tồn tại và phát triển đòi hỏi các doanh nghiệp ph ải có m ột ti ềm l ực tài
chính đủ mạnh và sử dụng nguồn tài chính đó hiệu quả. Một b ộ ph ận
quan trọng trong tiềm lực tài chính của mỗi doanh nghiệp s ản xu ất là
vốn lưu động
Vốn lưu động là một bộ phận của vốn kinh doanh, việc quản trị vốn lưu
động có hiệu quả sẽ quyết định đến sự tăng trưởng, phát triển của doanh
nghiệp. Tầm quan trọng của vốn lưu động đối với doanh nghiệp được biểu
hiện một cách xuyên suốt toàn quá trình hoạt động sản xuất của doanh nghiệp
trên hai phương diện: một là trong vai trò điều kiện vật chất không thể thiếu
của quá trình tái sản xuất và hai là công cụ phản ánh đánh giá sự vận động của
các yếu tố sản xuất đầu vào. Nhận thức được tầm quan trọng của việc quản trị
vốn lưu động là một hoạt đông không thể thiếu trong quá trình vận hành và
hoạt động của doanh nghiệp, em đã chọn và nghiên cứu đề tài “Giải pháp
chủ yếu nhằm tăng cường quản trị vốn lưu động tại Công ty cổ phần
Sông Hồng 12”.
2. Mục đích nghiên cứu
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về vốn lưu động và quản trị vốn l ưu
động của doanh nghiệp.
- Phân tích thực trạng quản trị vốn lưu động của công ty cổ phần
Sông Hồng 12
1
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
- Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm góp phần tăng cường
quản trị vốn lưu động tại đơn vị
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu là vốn lưu động và thực trạng quản trị v ốn
lưu động tại Công ty Cổ phần Sông Hồng 12
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Phạm vi không gian: công ty cổ phần Sông Hồng 12
+Phạm vi thời gian: qua các năm hoạt động của công ty và ch ủ y ếu
là năm 2015, 2016.
- Nguồn số liệu: Báo cáo tài chính của công ty cổ ph ần Sông H ồng
12
4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu chủ yếu được sử dụng là phương pháp so
sánh,phân tích, thống kê, tổng hợp số liệu, đánh giá m ức đ ộ ảnh h ưởng
và xu thế biến động của các chỉ tiêu, các phương pháp khác nh ư phân
tích nhân tố, phương pháp số chênh lệch…
Ngoài phần mở đầu và kết luận, kết cấu luận văn gốm 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về vốn lưu động và quản trị vốn lưu động
của doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng quản trị vốn lưu động tại
Công ty cổ phần Sông Hồng 12 trong thời gian qua
Chương 3: Các giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường quản trị vốn lưu
động tại Công ty cổ phần Sông Hồng 12.
Mặc dù đã cố gắng hết sức song do trình độ nghiên cứu và kiến thức còn
nhiều hạn chế nên luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong
muốn nhận được sự đóng góp của thầy cô để luận văn của em được hoàn thiện
hơn.
2
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
3
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
Em xin chân thành cảm ơn TS. Phạm Thị Vân Anh, ban lãnh đạo Công
ty và các anh chị phòng tài chính kế toán đã giúp đỡ em hoàn thành đề tài
nghiên cứu này.
Hà Nội, tháng 5 năm 2017
Sinh viên
Nguyễn Thị Phương Thảo
4
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ VỐN LƯU ĐỘNG VÀ QUẢN TRỊ VỐN LƯU
ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP
1.1. Vốn lưu động và nguồn hình thành vốn lưu động của doanh
nghiệp
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm vốn lưu động của doanh nghiệp
1.1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của vốn lưu động
Doanh nghiệp (DN) là một tổ chức kinh tế có tên riêng, có trụ sở giao
dịch, thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD), cung ứng hàng
hóa, dịch vụ cho người tiêu dùng qua thị trường nhằm mục đích sinh lời.
Xét về mặt kinh tế, hoạt động SXKD của DN là quá trình kết hợp các
yếu tố đầu vào tạo thành các yếu tố đầu ra là hàng hóa, dịch vụ và thông qua
thị trường bán những hàng hóa, dịch vụ đó để thu lợi nhuận. Để đảm bảo cho
quá trình SXKD diễn ra liên tục, tương ứng với một quy mô kinh doanh nhất
định DN phải có lượng tài sản lưu động (TSLĐ) nhất định. Trong các DN
người ta thường chia TSLĐ thành: TSLĐ sản xuất và TSLĐ lưu thông:
- TSLĐ sản xuất là những vật tư dự trữ để đảm bảo cho quá trình sản
xuất được liên tục như: nguyên vật liệu chính, nguyên vật liệu phụ, nhiên liệu,
… và một số bộ phận là những sản phẩm đang trong quá trình sản xuất như:
sản phẩm dở dang, bán thành phẩm, …
- TSLĐ lưu thông là những TSLĐ nằm trong quá trình lưu thông như:
thành phẩm trong kho chờ tiêu thụ, vốn bằng tiền, vốn trong thanh toán.
Trong quá trình SXKD, TSLĐ sản xuất và TSLĐ lưu thông luôn thế chỗ
cho nhau, vận động không ngừng nhằm đảm bảo cho quá trình sản xuất được
tiến hành liên tục và thuận lợi.Để hình thành nên các TSLĐ này DN phải ứng
ra một số vốn tiền tệ nhất định để đầu tư vào các tài sản đó.Số vốn này được
gọi là vốn lưu động (VLĐ) của DN.
5
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
Vốn lưu động của doanh nghiệp là số vốn ứng ra để hình thành nên các
tài sản lưu động nhằm đảm bảo cho quá trình kinh doanh của doanh nghiệp
được thực hiện thường xuyên, liên tục. Vốn lưu động luân chuyển toàn bộ giá
trị ngay trong một lần và được thu hồi toàn bộ, hoàn thành một vòng chu
chuyển khi kết thúc một chu kỳ kinh doanh.
(Nguồn: Giáo trình tài chính doanh nghiệp HVTC)
Vốn lưu động có những đặc điểm cơ bản sau:
Trong quá trình luân chuyển vốn lưu động luôn thay đổi hình thái
biểu hiện. Vốn lưu động của doanh nghiệp thường xuyên vận động, chuyển
hóa lần lượt qua nhiều hình thái khác nhau, được thể hiện qua sơ đồ sau:
+
Đối với doanh nghiệp sản xuất: T- H…sx…H’- T’ (T’ > T)
+
Đối với doanh nghiệp thương mại: T- H- T’
+
Đối với các tổ chức tín dụng trung gian: T- T’
Cụ thể đối với doanh nghiệp sản xuất, vốn lưu động từ vận động từ hình
thái tiền tệ ban đầu chuyển thành vật tư, hàng hóa dự trữ sản xuất, tiếp đến trở
thành sản phẩm dở dang, bán thành phẩm, thành phẩm, và cuối cùng khi kết
thúc quá trình tiêu thụ sản phẩm lại trở về hình thái ban đầu là vốn bằng tiền.
Giá trị vốn lưu động được chuyển dịch toàn bộ, một lần vào giá trị
sản phẩm hàng hóa, dịch vụ sản xuất ra và được bù đắp lại khi doanh nghiệp
thu được tiền bán sản phẩm hàng hóa, dịch vụ.
Vốn lưu động hoàn thành một vòng tuần hoàn sau một chu kỳ kinh
doanh. Quá trình vận động, chuyển hóa của VLĐ diễn ra thường xuyên, liên
tục và được lặp lại sau mỗi chu kỳ kinh doanh tạo thành vòng tuần hoàn, chu
chuyển của vốn lưu động.
1.1.2. Phân loại vốn lưu động
Để có thể quản lý VLĐ một cách có hiệu quả DN cần có những tiêu thức
phân biệt nhất định theo từng mục tiêu quản lý của mình. Thông thường có một số
cách phân loại chủ yếu sau:
* Dựa vào hình thái biểu hiện, VLĐ được chia thành 2 loại:
6
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
- Vốn bằng tiền và các khoản phải thu
+ Vốn bằng tiền gồm: tiền mặt tồn quỹ, tiền gửi ngân hàng, tiền đang
chuyển, các khoản đầu tư ngắn hạn.
+ Các khoản phải thu (vốn trong thanh toán) gồm: phải thu của khách hàng,
khoản ứng trước cho người bán, phải thu do tạm ứng, thuế giá trị gia tăng được
khấu trừ, các khoản phải thu khác.
- Vốn vật tư hàng hóa: là các khoản VLĐ có hình thái vật chất biểu hiện
bằng hiện vật. Đối với DN sản xuất thì vốn vật tư hàng hóa là hàng tồn kho
(HTK) như nguyên liệu, nhiên liệu, công cụ dụng cụ; sản phẩm sản xuất dở
dang, bán thành phẩm; thành phẩm. Đối với DN thương mại thì vốn vật tư
hàng hóa chủ yếu là hàng hóa dự trữ phục vụ cho việc bán ra.
Việc phân loại VLĐ theo cách này tạo điều kiện thuận lợi cho việc xem
xét đánh giá mức tồn kho dự trữ và khả năng thanh toán của DN. Mặt khác,
thông qua cách phân loại này có thể tìm các biện pháp phát huy chức năng các
thành phần vốn và biết được kết cấu VLĐ theo hình thái biểu hiện để định
hướng điều chỉnh hợp lý có hiệu quả.
* Dựa theo vai trò của VLĐ đối với quá trình SXKD, VLĐ được chia thành 3
loại:
- VLĐ trong khâu dự trữ SXKD bao gồm: Vốn nguyên, nhiên, vật liệu,
phu tùng thay thế, các công cụ lao động nhỏ,…
- VLĐ trong khâu trực tiếp sản xuất bao gồm: các khoản giá trị sản phẩm
dở dang, bán thành phẩm tự chế, các khoản chi phí trả trước.
- VLĐ trong khâu lưu thông bao gồm: vốn thành phẩm, vốn bằng tiền,
vốn trong thanh toán và các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn.
Cách phân loại này giúp cho các nhà quản lý DN đánh giá được mức độ
đầu tư VLĐ vào các giai đoạn của quá trình sản xuất hợp lý hay không để có
định hướng điều chỉnh kịp thời. Hơn nữa, nó còn giúp cho các nhà quản lý
thấy được vai trò của từng thành phần vốn đối với quá trình SXKD của DN.
7
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
Trên cơ sở đó đề ra các biện pháp tổ chức quản lý thích hợp nhằm tạo ra một
kết cấu VLĐ hợp lý, tăng được tốc độ luân chuyển VLĐ.
1.1.3 Nguồn hình thành vốn lưu động của doanh nghiệp
Dựa theo thời gian của nguồn hình thành vốn lưu động , vốn lưu động
được hình thành từ hai nguồn: Nguồn vốn tạm thời và nguồn vốn thường
xuyên.
- Nguồn vốn tạm thời: là nguồn vốn có tính chất ngắn hạn chủ yếu để
đáp ứng các nhu cầu vốn lưu động có tính chất tạm thời phát sinh trong quá
trình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Nguồn vốn này bao gồm các
khoản vay ngắn hạn ngân hàng và các tổ chức tín dụng, các khoản nợ ngắn
hạn khác.
- Nguồn vốn thường xuyên: là tổng thể các nguồn vốn ổn định có tính
chất dài hạn mà doanh nghiệp có thể sử dụng vào hoạt động kinh doanh.
Nguồn vốn thường xuyên tại một thời điểm có thể xác định bằng công thức:
Nguồn vốn thường xuyên
= Vốn chủ sở hữu + Nợ dài hạn
Hoặc
= Giá trị tổng tài sản của DN – Nợ ngắn
hạn
* Nguồn VLĐ thường xuyên: là một bộ phần của nguồn vốn thường
xuyên, là nguồn vốn dài hạn có tính chất ổn định nhằm hình thành nên TSLĐ
thường xuyên cần thiết cho DN. Nguồn vốn này bao gồm các khoản vốn dài
hạn và vốn chủ sở hữu.
Cách xác định:
Nguồn VLĐ thường xuyên = Tài sản ngắn hạn - Nguồn vốn ngắn
hạn
Việc phân loại nguồn VLĐ trên giúp cho người quản lý xem xét huy
động các nguồn VLĐ một cách phù hợp với thời gian sử dụng để nâng cao
hiệu quả tổ chức sử dụng VLĐ trong DN. Ngoài ra nó còn giúp nhà quản lý
lập kế hoạch tài chính hình thành nên những dự định về tổ cức sử dụng nguồn
8
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
vốn trong tương lai trên cơ sở xác định quy mô, lượng VLĐ cần thiết để lựa
chọn nguồn VLĐ mang lại hiệu quả cao nhất cho DN.
1.2 Quản trị vốn lưu động của doanh nghiệp
1.2.1 Khái niệm và mục tiêu quản trị vốn lưu động của doanh nghiệp
1.2.1.1 Khái niệm quản trị vốn lưu động của doanh nghiệp.
Quản trị vốn lưu động của doanh nghiệp được định nghĩa là việc hoạch
định, tổ chức thực hiện, kiểm soát và điều chỉnh quá trình tạo lập và sử dụng
vốn lưu động phục vụ cho các hoạt động của doanh nghiệp, góp phần vào việc
hoàn thành các mục tiêu chung của doanh nghiệp.
Quản trị vốn lưu động của doanh nghiệp bao gồm quản trị về vốn bằng
tiền, quản trị hàng tồn kho, quản trị các khoản phải thu nhằm đảm bảo cho
quá trình tái sản xuất được diễn ra thường xuyên, liên tục và hiệu quả.
1.2.1.2 Mục tiêu quản trị vốn lưu động.
Xuất phát từ tầm quan trọng của vốn lưu động, có thể thấy rằng vốn lưu
động là điều kiện vật chất không thể thiếu được của quá trình tái sản
xuất.Chính vì vậy, quản trị vốn lưu động là một mảng rất quan trọng trong
quản trị tài chính doanh nghiệp.
Vì vậy, công tác quản trị vốn lưu động là nhằm các mục tiêu chính sau
đây:
- Huy động vốn đầy đủ, đáp ứng kịp thời nhu cầu VLĐ của doanh
nghiệp.
- Đảm bảo tổ chức sử dụng VLĐ tiết kiệm, có hiệu quả nhằm tối đa hóa
lợi ích của chủ sở hữu doanh nghiệp.
- Đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh diễn ra bình thường và ổn
định.
Có thể nói ngắn gọn mục tiêu quản trị vốn lưu động là có thể giải quyết
hài hòa mối quan hệ giữa sinh lời và rủi ro, để có thể tối đa hóa sinh lời và tối
thiểu hóa rủi ro cho doanh nghiệp.
9
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
1.2.2 Nội dung quản trị vốn lưu động của doanh nghiệp.
1.2.2.1 Xác định nhu cầu vốn lưu động và tổ chức nguồn vốn lưu động.
Khái niệm nhu cầu vốn lưu động: là số vốn tiền tệ cần thiết mà doanh
nghiệp trực tiếp ứng ra để hình thành một lượng dự trữ hàng tồn kho và khoản
tiền khách hàng nợ sau khi đã sử dụng khoản tín dụng của nhà cung cấp, có
thể xác định theo công thức sau:
Nhu cầu vốn lưu
=
Vốn hàng tồn
+
Nợ phải
-
Nợ phải trả nhà
Nhu cầu VLĐ của DN là nhu cầu tối thiểu ở mức cần thiết nhất định,
đảm bảo cho quá trình sản xuất kinh doanh của DN diễn ra bình thường liên
tục… Trong điều kiện các DN hạch toán kinh doanh theo cơ chế thị trường,
mọi nhu cầu về VLĐ cho SXKD của DN đều phải tự tài trợ thì điều này càng
có ý nghĩa quan trọng tác động thiết thực vì:
- Tránh được tình trạng ứ đọng vốn, sử dụng vốn tiết kiệm và hợp lý,
nâng cao hiệu quả sử dụng VLĐ.
- Đáp ứng yêu cầu SXKD của DN được tiến hành bình thường và liên
tục.
- Không gây nên sự căng thẳng giả tạo về nhu cầu vốn kinh doanh của
DN.
- Là căn cứ quan trọng cho việc xác định các nguồn tài trợ nhu cầu VLĐ
của DN.
Nếu DN xác định nhu cầu VLĐ quá cao dẫn đến tình trạng thừa vốn gây ứ
đọng vật tư, hàng hóa, sử dụng vốn lãng phí, vốn chậm luân chuyển và phát
sinh nhiều chi phí không hợp lý làm giảm lợi nhuận của DN.
Ngược lại, nếu DN xác định nhu cầu VLĐ quá thấp thì sẽ gây khó khăn
cho hoạt động SXKD của DN. DN sẽ thiếu vốn sẽ không đảm bảo sản xuất
liên tục, gây nên những thiệt hại do ngừng sản xuất, không có khả năng thanh
toán và thực hiện hợp đồng đã kí kết với khách hàng.
10
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
Xác định nhu cầu VLĐ là căn cứ kiểm tra tình hình sử dụng VLĐ của
DN trong quá trình kinh doanh và là cơ sở tạo điều kiện cho VLĐ được luân
chuyển thuận lợi. Tuy nhiên VLĐ không phải là đại lượng cố định mà thường
xuyên biến động do chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố như: quy mô SXKD,
sự biến động giá cả vật tư hàng hóa, trình độ tổ chức quản lý vốn, mức tồn
kho, phương thức bán hàng, chính sách tiền lương đối với người lao động của
DN… Xác định đúng đắn nhu cầu VLĐ thường xuyên cần thiết để đảm bảo
hoạt động SXKD của DN được tiến hành thường xuyên liên tục, tiết kiệm và
hiệu quả kinh tế cao là một nội dung quan trọng trong quản trị tài chính DN.
* Cách xác định nhu cầu vốn lưu động của doanh nghiệp
Có rất nhiều cách xác định nhu cầu VLĐ của DN nhưng gộp lại làm 2
nhóm phương pháp và phương pháp trực tiếp và phương pháp gián tiếp.
- Phương pháp trực tiếp:
Phương pháp này căn cứ vào những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến
lượng VLĐ ứng ra để xác định VLĐ thường xuyên cần thiết. Trình tự tiến
hành của phương pháp này như sau:
+ Xác định lượng HTK cần thiết cho hoạt động SXKD của DN.
+ Xác định chính xác lượng sản phẩm hàng hóa tiêu thụ và khoản tín
dụng cung cấp cho khách hàng.
+ Xác định khoản nợ phải trả cho người cung ứng
+ Tổng hợp nhu cầu VLĐ thường xuyên cần thiết của DN
Trên cơ sở tính toán nhu cầu vốn dự trữ HTK, dự kiến khoản phải thu và
khoản phải trả. Có thể xác định nhu cầu VLĐ thường xuyên cần thiết năm kế
hoạch của DN theo công thức:
Nhu cầu vốn
=
Mức dự trữ
+
Khoản phải
-
Khoản phải
lưu động
hàng tồn
thu từ
trả nhà cung
Nhu cầu VLĐ xác định theo phương pháp này tương đối sát và phù hợp
với DN trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay. Tuy vậy, nó vẫn còn bộc
11
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
lộ nhiều hạn chế như: việc tính toán tương đối phức tạp, khối lượng tính toán
nhiều và mất nhiều thời gian.
- Phương pháp gián tiếp:
Phương pháp này dựa vào thống kê kinh nghiệm để xác định nhu cầu
vốn. Ở đây có thể chia làm 2 trường hợp:
+ Trường hợp 1: Dựa vào hệ số VLĐ tính theo doanh thu được rút ra từ
thực tế hoạt động của các DN cùng loại trong ngành, trên cơ sở đó xem xét
quy mô kinh doanh dự kiến theo doanh thu của DN mình để rút ra nhu cầu
VLĐ cần thiết. Phương pháp này tương đối đơn giản, tuy nhiên mức độ chính
xác bị hạn chế. Nó thích hợp với việc xác định nhu cầu VLĐ khi thành lập
DN với quy mô nhỏ.
+ Trường hợp 2: Dựa vào mối quan hệ giữa các yếu tố hợp thành nhu
cầu VLĐ, bao gồm: HTK, nợ phải thu từ khách hàng và nợ phải trả nhà cung
cấp (số nợ phải trả phát sinh có tính chất tự động và có chu kỳ) với doanh thu
thuần của kỳ vừa qua để xác định tỷ lệ chuẩn nhu cầu VLĐ tính theo doanh
thu và sử dụng tỷ lệ này để xác định nhu cầu VLĐ cho các kỳ tiếp theo.
* Tổ chức đảm bảo nguồn vốn lưu động.
Để đáp ứng cho nhu cầu VLĐ của doanh nghiệp có hai nguồn tài trợ
đảm bảo, đó là nguồn vốn lưu động thường xuyên và nguồn vốn lưu động tạm
thời.
- Nguồn VLĐ thường xuyên: là nguồn có tính chất ổn định nhằm hình
thành nên TSLĐ thường xuyên cần thiết cho DN. Nguồn vốn này bao gồm
các khoản vốn dài hạn và vốn chủ sở hữu.
Cách xác định:
Nguồn VLĐ
=
Vốn chủ
+
Nợ dài
-
Tài sản dài
thường
xuyên
sở hữu
hạn
hạnhạn
Hoặc
= Tài
sản ngắn hạn
Nợ ngắn
- Nguồn VLĐ tạm thời: là nguồn vốn ngắn hạn dưới 1 năm chủ yếu để
đáp ứng các yêu cầu có tính chất tạm thời về VLĐ phát sinh trong quá trình
SXKD của DN. Nguồn vốn này bao gồm các khoản vay ngắn hạn ngân hàng,
vay của các tổ chức tín dụng, các khoản nợ ngắn hạn khác…
12
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
Các mô hình chủ yếu để tài trợ cho vốn lưu động.
Về cơ bản, nguồn vốn lưu động thường xuyên đảm bảo cho tài sản lưu
động thường xuyên và tạo ra mức độ an toàn cho doanh nghiệp trong kinh
doanh, còn nguồn vốn lưu động tạm thời sẽ bảo đảm cho tài sản lưu động tạm
thời, song không nhất thiết phải như vậy, doanh nghiệp có thể sử dụng linh
hoạt các mô hình tài trợ vốn sau:
- Mô hình 1: Toàn bộ tài sản cố định và tài sản lưu động thường xuyên
được đảm bảo bằng nguồn vốn thường xuyên và toàn bộ tài sản lưu động tạm
thời đươc đảm bảo bằng nguồn vốn tạm thời.
Tiền
TSLD tạm thời
Nguồn vốn
tạm thời
TSLD thường xuyên
Nguồn vốn
thường xuyên
TSCĐ
Thời gian
HÌNH 1.1: MÔ HÌNH TÀI TRỢ THỨ NHẤT
+ Ưu điểm của mô hình này là: Giúp doanh nghiệp hạn chế được rủi ro
trong thanh toán, mức độ an toàn cao hơn. Giảm bớt được chi phí trong sử
dụng vốn.
+ Hạn chế: Chưa tạo ra sự linh hoạt trong việc tổ chức sử dụng vốn,
thường vốn nào nguồn vốn ấy, tính chắc chắn được đảm bảo hơn song kém
linh hoạt hơn.
13
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
- Mô hình 2: Toàn bộ TSCĐ, TSLĐ thường xuyên và một phần TSLĐ tạm
thời được đảm bảo bằng nguồn vốn thường xuyên, phần còn lại TSLĐ tạm
thời được đảm bảo bằng nguồn vốn tạm thời.
Tiền
TSLD tạm thời
Nguồn vốn
tạm thời
TSLD thường xuyên
Nguồn vốn
thường xuyên
TSCĐ
HÌNH 1.2: MÔ HÌNH TÀI TRỢ THỨ HAI.
Thời gian
+ Ưu điểm của mô hình này là: Khả năng thanh toán và độ an toàn ở mức cao.
+ Hạn chế: Chi phí sử dụng vốn cao vì phải sử dụng nhiều khoản vay dài hạn
và trung hạn.
- Mô hình 3: Toàn bộ TSCĐ và một phần TSLĐ thường xuyên được đảm
bảo bằng nguồn vốn thường xuyên, một phần TSLĐ thường xuyên và TSLĐ
tạm thời được đảm bảo bằng nguồn vốn tạm thời.
TSLD tạm thời
Tiền
Nguồn vốn
tạm thời
TSLD thường xuyên
TSCĐ
14
Nguồn vốn
thường xuyên
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
Thời gian
HÌNH 1.3: MÔ HÌNH TÀI TRỢ THỨ BA.
+ Ưu điểm của mô hình này là việc sử dụng vốn linh hoạt, chi phí sử
dụng vốn thấp hơn vì sử dụng nhiều hơn nguồn vốn tín dụng ngắn hạn.
+ Nhược điểm: Khả năng gặp rủi ro cao hơn.
1.2.2.2 Tổ chức phân bổ vốn lưu động.
Phân bổ VLĐ là quan hệ tỷ lệ giữa các thành phần vốn lưu động chiếm
trong tổng số vốn lưu động của doanh nghiệp. VLĐ là một bộ phận của vốn
sản xuất kinh doanh, vấn đề tổ chức quản lý, sử dụng vốn lưu động có hiệu
quả sẽ quyết định đến sự tăng trưởng và phát triển của doanh nghiệp, nhất là
trong điều kiện nền kinh tế thị trường như hiện nay. Doanh nghiệp sử dụng
vốn lưu động có hiệu quả, điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp tổ chức
được tốt quá trình mua sắm dự trữ vật tư, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, phân
bổ hợp lý vốn trên các giai đoạn luân chuyển để vốn luân chuyển từ loại này
thành loại khác, từ hình thái này sang hình thái khác, rút ngắn vòng quay của
vốn.
Để quản lý vốn lưu động được tốt cần phải phân loại vốn lưu động.Có
nhiều cách phân loại vốn, mỗi cách phân loại có tác dụng riêng phù hợp với
yêu cầu của công tác quản lý.Thông qua các phương pháp phân loại và sử
dụng vốn của những kỳ trước, rút ra những bài học kinh nghiệm trong công
tác quản lý kỳ này để ngày càng sử dụng hiệu quả hơn vốn lưu động. Cũng
như từ các cách phân loại trên doanh nghiệp có thể xác định được kết cấu vốn
lưu động của mình theo những tiêu thức khác nhau.
* Dựa theo hình thái biểu hiện và tính hoán tệ của vốn, vốn lưu động
bao gồm:
- Vốn bằng tiền.
- Các khoản phải thu.
15
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
- Vốn vật tư hàng hóa.
* Dựa theo vai trò của vốn lưu động đối với quá trình sản xuất kinh
doanh, vốn lưu động bao gồm:
- Vốn lưu động trong khâu dự trữ sản xuất.
- Vốn lưu động trong khâu trực tiếp sản xuất.
- Vốn lưu động trong khâu lưu thông.
1.2.2.3 Quản trị vốn bằng tiền.
Vốn bằng tiền (gồm tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, tiền đang chuyển) là
một bộ phận cấu thành tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp.Đây là loại tài sản
có tính thanh khoản cao nhất và quyết định khả năng thanh toán nhanh của
doanh nghiệp.Tuy nhiên đặc điểm của vốn bằng tiền là bản thân nó không tự
sinh lời.nó chỉ sinh lời khi được đầu tư sử dụng vào một mục đích nhất định.
Do đó, yêu cầu của quản trị vốn bằng tiền là vừa phải đảm bảo sự an
toàn tuyệt đối, đem lại khả năng sinh lời cao nhưng đồng thời cũng phải đáp
ứng kịp thời các nhu cầu thanh toán bằng tiền mặt của doanh nghiệp.
- Xác định đúng đắn mức dự trữ tiền mặt hợp lý, tối thiểu để đáp
ứng các nhu cầu chi tiêu bằng tiền mặt của doanh nghiệp trong kỳ:
Việc xác định mức tồn dự trữ tiền mặt có ý nghĩa quan trọng giúp cho
doanh nghiệp đảm bảo khả năng thanh toán bằng tiền mặt cần thiết trong kỳ,
tránh được rủi ro không có khả năng thanh toán. Giữ được uy tín với các nhà
cung cấp và tạo điều kiện cho doanh nghiệp chớp được cơ hội kinh doanh tốt,
tạo khả năng thu được lợi nhuận cao. Có hai phương pháp được áp dụng để
xác định mức dự trữ tiền của doanh nghiệp:
+ Phương pháp 1: Căn cứ vào số liệu thống kê nhu cầu chi tiêu dùng tiền
mặt bình quân 1 ngày và số ngày dự trữ tiền mặt hợp lý (phương pháp này
chủ yếu dựa trên kinh nghiệm nhà quản lý).
16
