Giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng thương mại cổ phần công thương chi nhánh 7 TP hồ chí minh

MỤC LỤC 
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH CỦA NGÂN HÀNG 
THƯƠNG MẠI...................................................................................................................... 1 
1.1 Tổng quan về bảo lãnh ngân hàng: ................................................................................ 1 
1.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của bảo lãnh ngân hàng: ....................................... 1 
1.1.2 Khái niệm bảo lãnh ngân hàng: .............................................................................. 2 
1.1.3 Phân biệt giữa bảo lãnh trong nước và bảo lãnh nước ngồi: .................................. 3 
1.1.4 Một số lưu ý đối với bảo lãnh nước ngồi............................................................... 4 
1.1.5 Các hình thức bảo lãnh nước ngồi......................................................................... 4 
1.1.6 Bảo lãnh ngân hàng vừa là nghiệp vụ tín dụng vừa là dịch vụ:................................ 5 
1.2 Chức năng và vai trị của bảo lãnh ngân hàng:............................................................... 6 
1.2.1 Chức năng của bảo lãnh ngân hàng: ....................................................................... 6 
1.2.1.1 Chức năng hạn chế rủi ro do khách hàng thiếu thơng tin cần thiết .................. 6 
1.2.1.2 Chức năng bảo đảm ....................................................................................... 7 
1.2.1.3 Chức năng tài trợ ........................................................................................... 7 
1.2.1.4 Chức năng đơn đốc việc thực hiện nghĩa vụ ................................................... 8 
1.2.2 Vai trò của bảo lãnh ngân hàng: ............................................................................. 9 
1.2.2.1 Đối với nền kinh tế ........................................................................................ 9 
1.2.2.2 Đối với NHTM .............................................................................................. 9 
1.2.2.3 Đối với khách hàng sử dụng dịch vụ bảo lãnh ................................................ 9 
1.2.3 Mối quan hệ giữa các bên trong bảo lãnh ngân hàng: ........................................... 10 
1.3 Phân loại bảo lãnh ngân hàng:......................................................................................11 
1.3.1 Căn cứ vào phương thức phát hành bảo lãnh ........................................................ 11 
1.3.1.1 Bảo lãnh trực tiếp (Direct Guarantee):.......................................................... 11 
1.3.1.2 Bảo lãnh gián tiếp (Indirect Guarantee):....................................................... 12 
1.3.2 Dựa trên bản chất của bảo lãnh:............................................................................ 13


1.3.2.1 Bảo lãnh đồng nghĩa vụ ............................................................................... 13 
1.3.2.2 Bảo lãnh độc lập .......................................................................................... 13 
1.3.3  Dựa trên mục đích bảo lãnh................................................................................. 14 

1.3.3.1 Bảo lãnh vay vốn ......................................................................................... 14 
1.3.3.2 Bảo lãnh dự thầu.......................................................................................... 14 
1.3.3.3 Bảo lãnh thực hiện hợp đồng........................................................................ 14 
1.3.3.4 Bảo lãnh bảo hành ....................................................................................... 14 
1.3.3.5 Bảo lãnh hồn thanh tốn............................................................................. 15 
1.3.3.6 Bảo lãnh trả chậm ........................................................................................ 15 
1.4 Một số nhân tố tác động đến hoạt động bảo lãnh ngân hàng .........................................15 
1.4.1 Nhân tố bên trong: bao gồm ................................................................................. 15 
1.4.1.1  Con người................................................................................................... 15 
1.4.1.2  Kỷ năng nghiệp vụ...................................................................................... 15 
1.4.1.3  Cơng nghệ .................................................................................................. 16 
1.4.1.4  Một số yếu tố nội tại khác của ngân hàng.................................................... 16 
1.4.2 Nhân tố bên ngồi ................................................................................................ 16 
1.4.2.1 Mơi trường kinh tế ­ xã hội .......................................................................... 16 
1.4.2.2 Hành lang pháp lý........................................................................................ 17 
1.5   Một số chỉ tiêu phản ánh tình hình bảo lãnh ngân hàng: .............................................17 
1.5.1  Các chỉ tiêu định lượng ....................................................................................... 17 
1.5.2 Các chỉ tiêu định tính ........................................................................................... 18 
1. 6 Các rủi ro  trong nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng ..........................................................18 
1.6.1 Rủi ro do bị gian lận............................................................................................. 19 
1.6.2 Rủi ro do bị lừa đảo và giả mạo............................................................................ 19 
1.7  Cơ sở pháp lý liên quan đến nghiệp vụ bảo lãnh ra nước ngoài của ngân hàng ............20 
1.7.1 Quy tắc thống nhất về bảo lãnh theo yêu cầu (The Uniform Rules for Demand 
Guarantee­URDG)........................................................................................................ 20


1.7.2 Quy tắc thực hành cam kết dự phịng quốc tế (The International Standby 
Practice rules­ ISP) ....................................................................................................... 21 
1.7.3 Cơng ước Liên Hiệp Quốc về bảo lãnh độc lập và tín dụng thư dự phịng (The 
United Nations convention on independent guarantee and standby letter of credit ­ gọi 

tắt là cơng ước Uncitral) ............................................................................................... 22 
1.8  Kinh nghiệm phát triển hoạt động bảo lãnh của một số ngân hàng nước ngồi ............23 
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ..................................................................................................... 24 
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG TMCP 
CƠNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH 7 TP HỒ CHÍ MINH..................................... 26 
2.1 Tổng quan về Ngân hàng Thương mại Cổ phần Cơng thương Việt Nam ......................26 
2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển ........................................................................... 26 
2.1.2 Mơ hình tổ chức ................................................................................................... 27 
2.2 Thực trạng hoạt động bảo lãnh tại Vietinbank CN7......................................................30 
2.2.1 Cở sở pháp lý trong nước cho hoạt động bảo lãnh tại Vietinbank ......................... 30 
2.2.2 Phạm vi bảo lãnh.................................................................................................. 32 
2.2.3 Đối tượng khách hàng .......................................................................................... 32 
2.2.4 Các sản phẩm bảo lãnh tại Vietinbank .................................................................. 33 
2.2.5 Hồ sơ bảo lãnh: .................................................................................................... 34 
2.2.6 Quy trình phát hành và thanh tốn bảo lãnh tại Vietinbank Chi nhánh 7 ............... 34 
2.2.7 Đánh giá thực trạng hoạt động bảo lãnh tại Vietinbank CN7 từ năm 2007­2010 ... 39 
2.2.7.1 Phân tích định lượng hoạt động bảo lãnh...................................................... 39 
2.2.7.2 Phân tích định tính hoạt động bảo lãnh......................................................... 43 
2.2.7.3 Kết quả đạt được từ hoạt động bảo lãnh ....................................................... 44 
2.2.7.4 Các thế mạnh của Vietinbank Chi nhánh 7................................................... 45 
2.2.7.5 Những hạn chế cần khắc phục...................................................................... 47 
2.3 Rủi ro trong hoạt động bảo lãnh ngân hàng ..................................................................48 
2.3.1 Các dạng rủi ro trong hoạt động bão lãnh ngân hàng ............................................ 48


2.3.1.1 Đối với bảo lãnh trong nước......................................................................... 48 
2.3.1.2 Đối với bảo lãnh ra nước ngồi .................................................................... 49 
2.3.2 Phịng ngừa rủi ro trong hoạt động bảo lãnh tại Vietinbank .................................. 51 
2.3.2.1 Khi phát hành thư bảo lãnh và tái bảo lãnh................................................... 51 
2.3.2.2 Khi thơng báo/ nhận thơng báo thư bảo lãnh ................................................ 53 

2.4 Ngun nhân của hạn chế trong hoạt động bảo lãnh tại Vietinbank ..............................53 
2.4.1 Ngun nhân bên trong ........................................................................................ 53 
2.4.1.1 Về con người ............................................................................................... 53 
2.4.1.2 Về nghiệp vụ ............................................................................................... 54 
2.4.1.3 Về khâu quảng bá thương hiệu..................................................................... 55 
2.4.1.4 Về quy mô vốn điều lệ ................................................................................. 55 
2.4.1.5 Mạng lưới hoạt động chưa hiệu quả ............................................................. 56 
2.4.2 Ngun nhân bên ngồi........................................................................................ 56 
2.4.2.1 Sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các ngân hàng ................................... 56 
2.4.2.2 Hành lang pháp lý trong nước chưa hồn thiện............................................. 57 
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ..................................................................................................... 57 
Chương 3: GIẢI PHÁP HỒN THIỆN VÀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH 
TẠI NGÂN HÀNG TMCP CƠNG THƯƠNG CHI NHÁNH 7­TP.HCM............................. 59 
3.1 Định hướng phát triển của ngành ngân hàng đến năm 2020..........................................59 
3.1.1 Mục tiêu và định hướng phát triển các TCTD đến năm 2020 ................................ 59 
3.1.2 Định hướng chiến lược phát triển dịch vụ ngân hàng............................................ 60 
3.1.3 Định hướng phát triển hoạt động bảo lãnh của Vietinbank đến năm 2020............. 61 
3.2 Cơ sở xây dựng giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh tại Vietinbank Chi nhánh 7 ....63 
3.3 Giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh tại Vietinbank chi nhánh 7 .............................63 
3.3.1 Giải pháp cho nội bộ Vietinbank .......................................................................... 64 
3.3.1.1 Nhận thức đúng về nghiệp vụ bảo lãnh......................................................... 64 
3.3.1.2 Giải pháp về kỹ thuật nghiệp vụ................................................................... 65 
3.3.1.3 Giải pháp về nhân sự.................................................................................... 69


3.3.1.4 Giải pháp về đào tạo .................................................................................... 71 
3.3.1.5 Quản trị tốt rủi ro trong bảo lãnh. ................................................................. 73 
3.3.2 Các giải pháp hỗ trợ ............................................................................................. 74 
3.3.2.1 Đặt quan hệ với các văn phịng luật sư phịng khi hữu sự. ............................ 74 
3.3.2.2 Nâng cao năng lực tài chính......................................................................... 74 

3.3.2.3 Mở rộng mạng lưới giao dịch....................................................................... 75 
3.3.2.4 Tăng cường quảng bá thương hiệu ............................................................... 75 
3.4 Một số kiến nghị để hồn thiện và phát triển nghiệp vụ bảo lãnh tại NHTMCP Cơng 
thương Việt Nam Chi nhánh 7 Tp. HCM ...........................................................................76 
3.4.1 Tiếp tục hồn thiện hành lang pháp lý .................................................................. 76 
3.4.2 Nâng cao kỷ năng nghiệp vụ bảo lãnh bằng chiến lược đào tạo cơ bản tồn diện. . 76 
3.4.3 Cần một chuẩn mực thống nhất trong kỹ thuật nghiệp vụ bảo lãnh ....................... 77 
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ..................................................................................................... 77 
KẾT LUẬN.......................................................................................................................... 78 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 79


LỜI CAM ĐOAN 
Tơi xin cam đoan : Luận văn “Giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh ngân 
hàng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Cơng thương Việt Nam Chi nhánh 7 Tp. 
Hồ Chí Minh” là cơng trình nghiên cứu riêng của tơi. 
Các  số  liệu  trong  luận  văn được  sử dụng  trung  thực.  Các  số  liệu  có nguồn 
trích dẫn, kết quả trong luận văn là trung thực và chưa từng được cơng bố ở các luận 
văn khác. 
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 09 năm 2011 

Lê Thị Thanh Ý


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 

NHNN:  Ngân hàng Nhà nước 
NHTM:  Ngân hàng thương mại 
TCTD:  Tổ chức tín dụng 
TMCP:  Thương mại cổ phần 

WTO: 

Tổ chức Thương mại Thế giới (World Trade Organization)


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU 

Bảng 2.1 Sơ lược kết quả hoạt động tồn hệ thống Vietinbank từ năm 2008 đến năm 2010 .. 29 
Bảng 2.2 Kết quả hoạt động của Vietinbank Chi nhánh 7 từ năm 2008 đến năm 2010 .......... 30 
Bảng 2.3: Số dư bảo lãnh qua các năm 2008­2010................................................................ 39 
Bảng 2.4: Doanh số bảo lãnh được phát hành từ năm 2008­2010 .......................................... 40 
Bảng 2.5: Doanh thu phí bảo lãnh từ năm 2008 đến 2010 ..................................................... 41 

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ 

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ bảo lãnh trực tiếp ....................................................................................... 11 
Sơ đồ 1.2: Sơ đồ bảo lãnh gián tiếp....................................................................................... 12 
Sơ đồ 2.1: Hệ thống Ngân hàng Cơng thương....................................................................... 27 
Sơ đồ 2.2: Cơ cấu tổ chức bộ máy điều hành của Trụ sở chính ............................................. 28 
Sơ đồ 2.3: Cơ cấu tổ chức bộ máy điều hành của Sở giao dịch, Chi nhánh cấp 1, Chi nhánh 
cấp 2 .................................................................................................................................... 28 

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ 

Biểu đồ 2.1 Số dư bảo lãnh từ năm 2008 đến 2010 ............................................................... 40 
Biểu đồ 2.2: Doanh số bảo lãnh từ năm 2008 đến 2010......................................................... 40 
Biểu đồ 2.3: Thu phí bảo lãnh qua các năm 2008 đến 2010................................................... 42


LỜI MỞ ĐẦU 

LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, hoạt động ngân hàng ngày càng phát triển. 
Đặc biệt, sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO, bên cạnh 
những cơ hội hợp tác quốc tế, các ngân hàng trong nước cũng đứng trước thách thức 
lớn đòi hỏi nhiều nỗ lực để vượt qua. 
Đối với ngân hàng, bảo lãnh là hoạt động được sử dụng nhiều nhất trong các 
giao dịch  kinh  tế  quốc  tế  và  ngày  càng được  ứng dụng  rộng  rãi  trên  thế  giới.  Tại 
Việt Nam, những năm gần đây dịch vụ này được các NHTM quan tâm và đẩy mạnh 
nhằm theo kịp xu hướng phát triển của thế giới và hội nhập kinh tế tồn cầu. 
Vietinbank là mơt NHTM lớn, có nhiều uy tín, nổi tiếng trong nước và thế 
giới. Tuy nhiên, hoạt động bảo lãnh chưa thực sự nổi trội và chưa là thế mạnh so 
với các ngân hàng khác. Vì vậy, để phát triển mạnh hoạt động này xứng tầm với uy 
tín của một ngân hàng lớn, cịn rất nhiều vấn đề phải làm. 
Chính vì vậy, căn cứ vào cơ sở các lý luận về bảo lãnh ngân hàng cũng như 
thực  tế về hoạt động bảo lãnh tại Vietinbank Chi nhánh 7 Tp. Hồ Chí Minh, tơi đã 
chọn  đề  tài  “GIẢI  PHÁP  PHÁT  TRIỂN  HOẠT  ĐỘNG  BẢO  LÃNH  TẠI 
NHTMCP CƠNG THƯƠNG VIỆT NAM CN7 TPHCM”. Qua luận văn tơi mong 
muốn góp phần phát triển tốt hoạt động bảo lãnh tại chi nhánh. 
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 
Mục  tiêu  nghiên  cứu  của  đề  tài  là  hệ  thống  hóa  cơ  sở  lý  luận  về  bảo  lãnh 
ngân hàng, đề xuất giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh tại Vietinbank CN7. 
Luận  văn  nghiên  cứu  tổng  quan  về  bảo  lãnh  ngân  hàng,  nghiên  cứu  cơ  sở 
pháp lý liên quan đến hoạt động bảo lãnh ngân hàng, phân tích đánh giá thực trạng 
hoạt động bảo lãnh tại Vietinbank CN7 đồng thời đề xuất các giải pháp phát triển 
hoạt động bảo lãnh ngân hàng tại Vietinbank.


PHẠM VI NGHIÊN CỨU 
Phạm vi nghiên cứu của luận văn là hoạt động bảo lãnh tại Vietinbank CN7 

KẾT CẦU CỦA ĐỀ TÀI 
Ngồi phần mở đầu, kết luận, nội dung chính của Luận văn gồm ba chương 
Chương 1: Cơ sở lý luận về bảo lãnh ngân hàng. 
Chương  2:  Thực  trạng  hoạt  động  bảo  lãnh  tại  Ngân  hàng  TMCP  Cơng 
thương Việt Nam Chi nhánh 7 Tp. HCM 
Chương 3: Một số giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh tại Vietinbank . 
Qua luận văn tơi xin gởi lời chân thành cảm ơn đến Thầy cơ Trường Đại học 
Kinh  Tế  Tp.Hồ Chí  Minh đã  truyền  đạt  cho  tơi  vốn  kiến thức q báu  trong  suốt 
thời gian học vừa qua. Đặc biệt, tơi xin chân thành cảm ơn TS. Lê Thành Lân đã tận 
tình chỉ bảo, hướng dẫn tơi trong suốt q trình tơi thực hiện luận văn này.


CHƯƠNG  1:  CƠ  SỞ  LÝ  LUẬN  VỀ  NGHIỆP  VỤ  BẢO  LÃNH  CỦA  NGÂN 
HÀNG THƯƠNG MẠI 
1.1 Tổng quan về bảo lãnh ngân hàng: 
1.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của bảo lãnh ngân hàng: 
Hoạt động bảo lãnh đã có từ thời Hy Lạp cổ đại trong những giao dịch nhỏ 
lẻ, dù rất sơ khai. Từ thập niên 60 của thế kỷ XX, bảo lãnh ngân hàng bắt đầu thơng 
dụng  tại  các  nước  Tây  Âu  và  Hoa  Kỳ.  Sang  thập niên 70, mậu dịch quốc  tế  ngày 
càng phát triển, đã gia tăng nhu cầu đa dạng hóa  và hợp pháp hóa cơng cụ tài trợ. 
Và bảo đảm quốc tế, được tin tưởng, nhờ tính vừa chắc chắn vừa linh hoạt phù hợp 
với  tập  qn  quốc  tế  đồng  thời  không  trái  với  luật  pháp  quốc  gia.  Bảo  lãnh  ngân 
hàng đáp ứng được các yêu cầu này và được sử dụng ngày càng phổ biến. Khác với 
tập quán  tại  các nước  Tây  Âu,  luật pháp  Hoa  Kỳ  lúc bấy  giờ  dành nghiệp vụ bảo 
lãnh cho  các  công  ty  bảo  hiểm.  Các  ngân hàng  Mỹ  phải  sử dụng thư  tín dụng dự 
phịng (Standby­LC) thay cho thư bảo lãnh ngân hàng. 
Ngày nay, bảo lãnh ngân hàng được sử dụng rộng rãi và đáp ứng được nhu 
cầu phát triển kinh tế tại các quốc gia, các khu vực và trên tồn thế giới. Doanh số 
phát hành bảo lãnh ngân hàng gia tăng nhanh chóng. Bảo lãnh ngân hàng cịn được 
dùng khá phổ biến trong giao dịch kinh tế và dân sự ở các quốc gia đang phát triển. 

Hơn nữa, hầu hết các giao dịch quốc tế lớn đều có kèm theo bảo lãnh ngân hàng. 
Tại Việt Nam, trước 1975, các ngân hàng ở Sài Gịn đã cung cấp dịch vụ bảo 
lãnh. Sau đó, dịch vụ này được khơi phục từ cuối thập niên 80, khi chuyển đổi sang 
nền kinh tế thị trường. Khi nền kinh tế mở cửa để hội nhập vào khu vực và thế giới, 
hoạt động ngân hàng trở nên đa dạng và bảo lãnh ngân hàng phát triển theo như một 
tất  yếu  khách  quan.  Nhưng,  do  thiếu  cơ  sở  pháp  lý  thống  nhất,  dịch  vụ  bảo  lãnh 
ngân  hàng  thời  kỳ  này  chưa  hiệu  quả.  Từ  năm  1994­1995,  dịch  vụ  bảo  lãnh  dần 
được hồn thiện nhờ việc ban hành một số quy định thống nhất. Sau đó, cùng với xu 
hướng mở rộng quan hệ kinh tế trong và ngồi nước, bảo lãnh ngân hàng đã nhanh 
chóng phát triển. Tỷ lệ tăng trưởng hàng năm về doanh số phát hành và số dư bảo

1 


lãnh  của  các  ngân  hàng  thương  mại  (NHTM)  ngày  càng  cao,  hình  thức  bảo  lãnh 
ngày càng đa dạng, cho thấy tiềm năng phát triển của dịch vụ này rất lớn. Từ khi 
Việt Nam  gia  nhập  Tổ  chức  Thương  mại  Thế giới  (WTO),  cơ  hội  hợp  tác  và  mở 
rộng thương mại quốc tế ngày càng nhiều, nhu cầu sử dụng các dịch vụ tài chính ­ 
ngân hàng ngày càng tăng, tạo điều kiện thuận lợi cho dịch vụ bảo lãnh ngân hàng 
phát triển mạnh. 
1.1.2 Khái niệm bảo lãnh ngân hàng: 
Hiện nay,  thuật ngữ  bảo lãnh ngân hàng  (Bank  Guarantee)  chưa được định 
nghĩa một cách thống nhất trong luật pháp và thơng lệ quốc tế. Tuy nhiên, bảo lãnh 
ngân hàng có thể được hiểu như sau: 
Bảo lãnh ngân hàng là một biện pháp bảo đảm mang tính dự phịng, theo đó, 
định chế tài chính phát hành (the Guarantor) cam kết sẽ thực hiện nghĩa vụ tài chính 
cho  bên  nhận  bảo  lãnh  (the  Beneficiary)  thay  cho  khách  hàng  (the  Principal)  khi 
khách hàng vi phạm nghĩa vụ đã cam kết. 
Tại Việt Nam, theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các tổ chức 
tín dụng (TCTD) ngày 15/06/2004, bảo lãnh ngân hàng là cam kết bằng văn bản của 

TCTD (bên bảo lãnh) với bên có quyền (bên nhận bảo lãnh) về việc thực hiện nghĩa 
vụ tài chính  thay cho khách hàng (bên được bảo lãnh) khi khách hàng khơng thực 
hiện đúng nghĩa vụ đã cam kết; khách hàng phải nhận nợ và hồn trả cho TCTD số 
tiền đã được trả thay. 
Trong thương mại quốc tế, bảo lãnh ngân hàng được xem như một loại hình 
tài trợ ngoại thương nhằm chống đỡ những tổn thất của bên nhận bảo lãnh khi đối 
tác vi phạm cam kết. 
Trong thực tế, bất cứ chủ thể nào – thể nhân hay pháp nhân ­ có đầy đủ năng 
lực pháp  lý, năng  lực hành  vi  và  năng  lực tài  chính đều  có  thể  phát hành  thư bảo 
lãnh đối tượng khác. 
Luận văn chỉ đi sâu nghiên cứu bảo lãnh do NHTM phát hành.

2 


NHTM là một loại hình TCTD, được thực hiện tồn bộ hoạt động ngân hàng 
và  các  hoạt  động  kinh  doanh  khác  có  liên  quan  vì  mục  tiêu  lợi  nhuận  (mục  tiêu 
chính) và góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế của Nhà nước. 
1.1.3 Phân biệt giữa bảo lãnh trong nước và bảo lãnh nước ngồi: 
Đối với các ngân hàng được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho phép thực 
hiện thanh tốn quốc tế được thực hiện  các nghiệp vụ bảo lãnh vay vốn, bảo lãnh 
thanh tốn và các hình thức bảo lãnh khác với bên nhận bảo lãnh là các tổ chức, cá 
nhân  nước ngồi.  Vì vậy,  việc  thực  hiện  các  nghiệp  vụ bảo  lãnh nước  ngồi phải 
được  phép  của  Thống  đốc  Ngân  hàng  Nhà  nước  Việt  Nam  qua  Giấy  phép  kinh 
doanh ngoại hối, được thể hiện thành cụm từ “Authorized exchange bank” kèm theo 
tên  thương  hiệu  .  So  với  bảo  lãnh  trong  nước  thì  bảo  lãnh  nước  ngồi  có một  số 
những khác biệt sau:
· 

Đối  tượng  được  bảo  lãnh  là  các  doanh  nghiệp  vay  vốn  nước  ngồi 

theo hình thức tự vay, tự trả và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngồi phù hợp với 
Luật  đầu  tư  nước  ngồi  (gọi  chung  là  doanh  nghiệp)  được  quy  định  tại  Quy  chế 
quản lý vay và trả nợ nước ngồi ban hành kèm theo Nghị định 58­CP ngày 30­8­ 
1993 của Chính phủ.
· 

Về điều kiện bảo lãnh: so với bảo lãnh trong nước thì trong bảo lãnh 

nước ngồi doanh nghiệp phải chấp hành quy chế quản lý vay và trả nợ nước ngồi 
của Chính phủ, khoản vay xin bảo lãnh phải nằm trong kế hoạch tổng hạn mức vay 
nước ngồi được Chính phủ duyệt, đồng thời phải có hợp đồng vay vốn nước ngồi.
· 

Về  cơ  sở  pháp  lý,  bảo  lãnh  trong  nước  chịu sự  điều  chỉnh  của  Luật 

Dân  sự cùng  các bộ  luật  khác  của nước  Cộng Hòa  Xã  Hội  Chủ  Nghĩa  Việt  Nam. 
Bảo lãnh ra nước ngồi cịn phải cân nhắc mối tương quan giữa luật tại các quốc gia 
liên quan và các thơng lệ cùng tập qn quốc tế hiện hành.
· 

Về ngơn từ sử dụng thì bảo lãnh trong nước được soạn bằng tiếng bản 

xứ trong khi bảo lãnh quốc tế được soạn bằng ngoại ngữ, thường là tiếng Anh.

3 


1.1.4 Một số lưu ý đối với bảo lãnh nước ngồi 
Trong giao dịch bảo lãnh khi có bên nước ngồi tham gia, phải lưu  ý mấy điểm 

sau:
· 

Trong các điều  ước quốc tế về bảo lãnh mà nước Cộng Hịa Xã Hội 

Chủ Nghĩa Việt Nam ký kết hoặc tham gia nếu  có quy định khác với quy định tại 
Quy chế Bảo lãnh ngân hàng ban hành kèm theo Quyết định số 26/2006/QĐ­NHNN 
ngày 26/06/2006 của Thống đốc NHNN, thì áp dụng quy định tại điều ước quốc tế 
đó.
· 

NHBL có thể thỏa thuận với khách hàng, bên nhận bảo lãnh áp dụng 

các quy tắc, tập qn và thơng lệ quốc tế về bảo lãnh ngân hàng nếu các quy tắc, tập 
qn và thơng lệ đó khơng trái với quy định của pháp luật Việt Nam (URCG 325, 
URDG 458 đối với bảo lãnh; UCP, ISP 98 đối với thư tín dụng dự phịng).
· 

NHBL  và  các  bên  liên  quan  có  thể  thỏa  thuận  Luật  áp  dụng,  tịa  án 

hoặc trọng tài nước ngồi sẽ giải quyết tranh chấp phát sinh đối với giao dịch bảo 
lãnh, nếu việc thỏa thuận đó khơng trái với quy định của pháp luật Việt Nam.
· 

Trong trường hợp khách hàng, bên nhận bảo lãnh và các bên liên quan 

(nếu có) khơng u cầu cụ thể về Luật áp dụng, tịa án hoặc trọng tài nước ngồi để 
giải quyết tranh chấp phát sinh, NHBL tham chiếu áp dụng Luật Việt Nam, chỉ định 
giải quyết tranh chấp tại Tịa  án hoặc Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam trong 
HĐCBL, cam kết bảo lãnh. 

1.1.5 Các hình thức bảo lãnh nước ngồi 
Dịch  vụ bảo lãnh  nước ngồi  của  ngân  hàng Việt  Nam  được  cung  cấp  cho 
các doanh nghiệp dưới các hình thức: 
­Mở thư tín dụng mua hàng trả chậm; 
­Ký  bảo  lãnh  trên  các  hối  phiếu  nhận  nợ  với  nước  ngồi  (  trừ  trường  hợp 
Ngân hàng Nhà nước nhận bảo lãnh) 
­Phát hành thư bảo lãnh hay thư tín dụng dự phịng.

4 


­Lập giấy chứng nhận kỳ hạn nợ với nước ngồi (hoặc xác nhận vào giấy do 
khách hàng lập, đối với trường hợp Ngân hàng Nhà nước nhận bảo lãnh) 
Ngồi lợi ích tăng thêm mức độ tin cậy của đối tác trong việc thực hiện hợp 
đồng  cùng  các  giao dịch mua bán,  cung  cấp sản phẩm…, doanh  nghiệp  cịn  được 
gia tăng cơ hội vay vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, đặc biệt là vay vốn của các tổ 
chức nước ngồi với lãi suất thấp, thời gian dài, cịn được ân hạn (ngoại trừ rủi ro 
hối đối) khi có một ngân hàng đứng ra bảo lãnh. 
Đối với Ngân hàng Cơng thương Việt Nam, khi bảo lãnh cho khách hàng là 
tổ  chức,  cá  nhân  có quốc  tịch nước ngồi hoặc  phát  hành bảo  lãnh  ra nước ngồi 
(Bên nhận bảo lãnh cư trú ở nước ngồi), trừ trường hợp khách hàng ký quỹ hoặc có 
TSĐB là sổ tiết kiệm, các giấy tờ có giá do NHCT, các TCTD, tài chính khác phát 
hành đảm bảo  cho 100%  giá  trị bảo  lãnh  thì ở mỗi chi nhánh nếu xét thấy  dự  án, 
phương án hiệu quả, khách hàng có đủ khả năng thực hiện nghĩa vụ được bảo lãnh, 
Hội  đồng  tín  dụng  cở  sở  trình  Tổng  Giám  đốc  NHCT  xem xét,  và  Chi nhánh  chỉ 
được  phát  hành  bảo  lãnh  sau  khi  nhận  được  chấp  thuận  bằng  văn  bản  của  Tổng 
Giám đốc. 
1.1.6 Bảo lãnh ngân hàng vừa là nghiệp vụ tín dụng vừa là dịch vụ: 
Cuộc tranh luận về phân nhóm thống kê của nghiệp vụ bảo lãnh ngân  hàng 
đang tiếp diễn. 

Về mặt quy trình, khi tiếp nhận u cầu được bảo lãnh của khách hàng, ngân 
hàng  phải  xem  xét  kỹ  bối  cảnh  phát  sinh nhu  cầu  bảo  lãnh  (hợp  đồng,  dự  án…). 
Tiếp theo, ngân hàng thẩm định bên được bảo lãnh cùng bên nhận bảo lãnh (năng 
lực  pháp lý,  năng lực hành  vi, năng  lực tài  chính…)  rồi  cân nhắc  các  điều  khoản 
phải cam  kết  thực hiện đã phù hợp  với  luật pháp  chưa.  Ngân hàng phải đối  chiếu 
với các hệ số đảm bảo nội bộ như tỷ trọng giá trị bảo lãnh so với vốn điều lệ ngân 
hàng, tỷ trọng tổng dư nợ và bảo lãnh cho một khách hàng so với tổng dư nợ hay 
vốn điều lệ ngân hàng…Cuối cùng, ngân hàng quyết định về mức ký quỹ hay mức

5 


tài sản thế chấp, cầm cố được áp dụng. Chứng thư bảo lãnh phải có hạn mức tối đa, 
thời gian hiệu lực, điều kiện để được thanh tốn. 
Các bước vừa nêu hồn tồn giống như cách xử lý một món cho vay. Nhưng 
khi đã phát hành chứng thư bảo lãnh, ngân hàng chưa giải ngân để tính lãi cho vay, 
mà chỉ hạch tốn ngoại bảng để theo dõi và thu phí dịch vụ. Giao dịch diễn ra sn 
sẻ giữa bên được và bên nhận bảo lãnh, chứng thư bảo lãnh được lưu hồ sơ và tự vơ 
hiệu khi hết hiệu lực, lúc đó ngân hàng hồn ký quỹ và giải tỏa tài sản thế chấp, cầm 
cố  cho  khách  hàng.  Nếu  bên  được  bảo  lãnh  vi  phạm  cam  kết  mà  không  thu  xếp 
được,  chiếu  theo  thư  bảo  lãnh,  bên  nhận  bảo  lãnh  khiếu  nại  đòi  tiền  ngân  hàng. 
Ngân hàng phải thanh tốn ngay, sau đó thu hồi từ tiền ký quỹ. Phần cịn thiếu được 
xem là cho vay bắt buộc đối với bên được bảo lãnh và thu lãi theo lãi suất nợ q 
hạn  tính  từ thời điểm ngân hàng  trả  thay.  Lúc này,  khoản bảo  lãnh  trở  thành món 
cho vay có thu lãi cho đến khi khách hàng trả dứt nợ. 
Theo quan điểm của ngành Thuế, các khoản thu phí dịch vụ phải chịu thuế VAT, 
cịn thu lãi cho vay chỉ chịu thuế lợi tức. Nhưng gần đây, Bộ Tài chính nước ta chấp 
nhận khơng thu thuế VAT trên phí bảo lãnh cùng các khoản phí liên quan đến thư 
tín dụng quốc tế. 
Do  phạm  vi  giới  hạn,  luận  văn  khơng  đi  sâu  vào  tranh  luận,  tạm  xem  bảo 

lãnh ngân hàng thuộc nhóm dịch vụ phi tín dụng vì mục đích của khách hàng khi 
xin ngân hàng cấp bảo lãnh, chỉ muốn kinh doanh thuận lợi, khơng cố tình vi phạm 
các nghĩa vụ để vừa phải xử lý hậu quả về mặt tài chính, vừa mất uy tín trên thương 
trường khó hoạt động về sau. 
1.2 Chức năng và vai trị của bảo lãnh ngân hàng: 
1.2.1 Chức năng của bảo lãnh ngân hàng: 
1.2.1.1 Chức năng hạn chế rủi ro do khách hàng thiếu thơng tin cần thiết 
Trong kinh doanh, việc nắm thơng tin về đối tác là rất quan trọng. Tuy nhiên, 
vì  nhiều  lý do  khác  nhau  như:  khoảng  cách  địa  lý,  sự  khác  biệt  về  tập  qn  kinh 
doanh, khó thu thập thơng tin, chi phí thu thập cao, nên ln tồn tại rủi ro do thiếu

6 


thơng tin cần thiết. Bảo lãnh ngân hàng góp phần khắc phục nhược điểm này. Giao 
dịch chỉ được thực hiện khi hai đối tác biết và tin nhau. Khi thiếu thơng tin, hai bên 
thường nghi ngại lẫn nhau. Với danh tiếng và uy tín của mình, việc ngân hàng bảo 
lãnh cho một bên, làm cầu nối hai bên xa lạ giao dịch được với nhau. 
1.2.1.2 Chức năng bảo đảm 
Đây  là chức năng quan trọng nhất của bảo lãnh ngân hàng. Chức năng này 
được thể hiện trước hết ở việc đảm bảo sự cơng bằng về nghĩa vụ và quyền lợi của 
bên được bảo lãnh và bên nhận bảo lãnh trong việc thực hiện các cam kết. Bên cạnh 
đó, bằng việc cam kết chi trả thay khi bên được bảo lãnh vi phạm nghĩa vụ, ngân 
hàng phát hành bảo lãnh đã tạo ra sự đảm bảo  cho bên nhận bảo lãnh. Đây là mục 
đích ra đời của bảo lãnh ngân hàng. Chính sự tin tưởng này tạo điều kiện cho các 
giao dịch được thực hiện thuận lợi. Ngồi ra, bảo lãnh ngân hàng cịn cam kết bù 
đắp cho bên nhận bảo lãnh về những tổn thất xảy ra do phía đối tác khơng thực hiện 
nghĩa  vụ.  Điều  này  làm  n  lịng  người  cung  cấp  vốn,  người  cho  vay,  chủ  cơng 
trình, người mua hoặc bất kỳ ai với tư cách là bên nhận bảo lãnh trong giao dịch với 
đối tác. Trên thực tế, do việc thanh tốn dựa trên vi phạm nghĩa vụ đã cam kết của 

bên được bảo lãnh, mà các nghĩa vụ này lại có thêm sự giám sát gián tiếp từ phía 
ngân  hàng,  nên  con  số  các  bảo  lãnh  ngân  hàng  được  yêu  cầu  thanh  tốn  thường 
khơng cao. Rõ ràng, bảo lãnh ngân hàng bơi trơn cỗ máy kinh tế, góp phần giải tỏa 
ách  tắc trong các giao dịch. 
1.2.1.3 Chức năng tài trợ 
Bảo lãnh ngân hàng cịn tài trợ cho bên được bảo lãnh. Trong nhiều trường 
hợp, thơng qua bảo lãnh ngân hàng, bên được bảo lãnh khơng phải xuất tiền, được 
thu hồi vốn nhanh chóng, được vay nợ hoặc được kéo dài thời gian thanh tốn tiền 
hàng hóa, dịch vụ, nộp thuế,…Vì vậy, dù khơng trực tiếp cấp vốn, nhưng ngân hàng 
bảo  lãnh  giúp  khách hàng được  thuận  lợi  trong  kinh doanh.  Với  ý nghĩa này,  bảo 
lãnh ngân  hàng  được  coi  là  một  trong  những  dịch  vụ  ngân  hàng  có  ý  nghĩa  quan 
trọng, đáp ứng kịp thời các u cầu phát triển và mở rộng sản xuất kinh doanh, giảm 
bớt căng thẳng về nguồn vốn họat động của doanh nghiệp. Bảo lãnh ngân hàng cịn

7 


được gọi nơm na là vay mượn uy tín hay cho vay bằng chữ ký. Về ngun tắc, khi 
phát  hành  thư  bảo  lãnh,  ngân  hàng  có  quyền  bắt  bên  được  bảo  lãnh  phải  ký  quỹ 
tương xứng, nhưng thường ngân hàng có thể xét cho miễn ký quỹ. Lúc này, ngân 
hàng chỉ mới cam kết chứ chưa thực sự xuất tiền cho vay. Khi bên được bảo lãnh 
khơng hồn  thành nghĩa vụ, bắt buộc ngân hàng phải thực hiện thay bằng cách bỏ 
tiền ra thì đây mới là lúc cho vay thực sự. Cho nên, địi hỏi phải thẩm định một món 
bảo lãnh như một món cho vay. 
1.2.1.4 Chức năng đơn đốc việc thực hiện nghĩa vụ 
Chức năng này thể hiện thơng qua việc tạo áp lực đối với bên được bảo lãnh 
trong  nỗ  lực thực  thi  các  cam  kết.  Giữ  thư  bảo lãnh,  bên nhận bảo  lãnh  yên  tâm; 
ngược lại, bên được bảo lãnh ln chịu áp lực dưới trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ, 
bởi nếu vi phạm, bên được bảo lãnh khơng chỉ bị mất quyền lợi từ các cam kết, mà 
cịn phải chịu nghĩa vụ tài chính phát sinh từ bảo lãnh được phát hành theo u cầu 

của  họ.  Trong  suốt  thời  hạn  bảo  lãnh,  bên  nhận  bảo  lãnh  ln  có  quyền  u  cầu 
ngân hàng bồi thường khi bên được bảo lãnh vi phạm cam kết, theo mức độ vi phạm 
và  thiệt hại.  Bên  được bảo  lãnh ln  chịu  áp  lực của  việc  phải bồi hồn  theo bảo 
lãnh. Như vậy, bảo lãnh ngân hàng đốc thúc bên được bảo lãnh thực hiện đầy đủ các 
cam kết họ đã đưa ra. Tuy nhiên, trên thực tế, khi ký hợp đồng và nhận cam kết bảo 
lãnh, bên nhận bảo lãnh vẫn mong muốn bên được bảo lãnh thực hiện  tốt các cam 
kết hơn là khoản bồi hồn tài chính từ bảo lãnh ngân hàng, bởi khó tìm đối tác khác 
nối  tiếp  công  việc  dở  dang.  Rõ  ràng,  bảo  lãnh  ngân  hàng  mang  ý  nghĩa  đốc  thúc 
thực hiện các cam kết hơn là bồi hồn. Ngồi ra, do có trách nhiệm thực hiện bồi 
hồn theo cam kết bảo lãnh, ngân hàng phát hành bảo lãnh cũng gián tiếp tạo áp lực 
đối  với  bên  được  bảo  lãnh  trong  việc  giảm  thiểu  các  vi  phạm  vì  họ  cũng  khơng 
muốn bị ngân hàng đánh giá thấp và mất hậu thuận tài chính này.

8 


1.2.2 Vai trị của bảo lãnh ngân hàng: 
1.2.2.1 Đối với nền kinh tế 
Bảo  lãnh  ngân  hàng  ngày  càng  đóng  vai  trị  quan  trọng  trong nền  kinh  tế. 
Cơng cụ này góp phần thúc đẩy sự hợp tác trên tất cả các lĩnh vực kinh tế ­ xã hội, 
trong phạm vi quốc gia và trên tồn thế giới. Bảo lãnh ngân hàng cịn góp phần tích 
cực đẩy mạnh tín dụng thương mại giữa các đối tác và có tác dụng giải quyết đáng 
kể  nhu  cầu  về  vốn  trong  hầu  hết  các  ngành,  các  lĩnh  vực  kinh  tế.  Bảo  lãnh  ngân 
hàng thực sự trở thành cơng cụ thơng dụng đảm bảo thực thi nghĩa vụ, đặc biệt là 
nghĩa vụ tài chính, trong các giao dịch tài chính lẫn phi tài chính, giao dịch thương 
mại lẫn phi thương mại ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. 
1.2.2.2 Đối với NHTM 
Bảo lãnh vừa là hoạt động cấp tín dụng, vừa là dịch vụ có thu phí, góp phần 
gia tăng nguồn thu dịch vụ ngồi lãi vay, được các NHTM quan tâm và ln hướng 
đến trong kinh doanh. Bên cạnh đó, bảo lãnh cịn góp phần đa dạng hóa sản phẩm 

tài  chính  của  NHTM,  đặc biệt  là  sản  phẩm  tín  dụng  bên  cạnh  các  dịch  vụ  truyền 
thống như cho vay, chiết khấu, đồng thời, giúp NHTM bán thêm và bán chéo sản 
phẩm. Đó cũng là biện pháp hữu hiệu thu hút và giữ chân khách hàng ­ yếu tố cốt 
lõi quyết định sự thành cơng. Ngồi ra, nghiệp vụ bảo lãnh góp phần khẳng định uy 
tín,  vị  thế  và  khả  năng  tài  chính  của  NHTM,  nên  rất  được  chú  trọng;  đây  là  hoạt 
động tiềm ẩn rủi ro nhưng hiệu quả khi được xử lý tốt. 
1.2.2.3 Đối với khách hàng sử dụng dịch vụ bảo lãnh 
Đối với khách hàng được bảo lãnh, bảo  lãnh ngân hàng hậu thuẫn họ trong 
các giao dịch mà họ tham gia. Nhờ được bảo lãnh, họ được đối tác tin tưởng hơn, 
được thuận lợi như: được chiếm dụng vốn hợp lý từ người bán, được vay vốn, được 
ứng trước tiền,…Bảo lãnh ngân hàng cịn góp phần nâng cao trách nhiệm của bên 
được bảo lãnh về nghĩa vụ họ phải thực hiện.

9 


1.2.3 Mối quan hệ giữa các bên trong bảo lãnh ngân hàng: 
= Quan hệ giữa bên được bảo lãnh và bên nhận bảo lãnh: đây là mối quan 
hệ gốc, là cơ sở phát sinh u cầu bảo lãnh, được thể hiện dưới dạng hợp đồng mua 
bán, hợp đồng thi cơng, hồ sơ mời thầu, đơn dự thầu,…Trong mối quan hệ này, bên 
được bảo lãnh có nghĩa vụ bắt buộc phải thực hiện cam kết đối với bên nhận bảo 
lãnh. 
=  Quan hệ  giữa bên  được bảo  lãnh  và  NHTM  bảo  lãnh:  dựa  vào  quan hệ 
gốc giữa bên được bảo lãnh và bên nhận bảo lãnh, NHTM phát hành cam kết bảo 
lãnh theo u cầu của bên được bảo lãnh. Mối quan hệ này được thể hiện thơng qua 
hợp đồng cấp bảo lãnh. Đây là văn bản thỏa thuận giữa NHTM với bên được bảo 
lãnh và các bên liên quan (nếu có) về quyền và nghĩa vụ của các bên trong việc thực 
hiện bảo lãnh của NHTM. Bên được bảo lãnh có nghĩa vụ hồn trả cho ngân hàng 
số tiền ngân hàng đã trả thay khi phải thanh tốn cho bên nhận bảo lãnh theo cam 
kết. 

= Quan hệ giữa NHTM bảo lãnh và bên nhận bảo lãnh: ngân hàng bảo lãnh 
có  trách nhiệm  thanh  tốn  cho bên nhận bảo lãnh khi bên  được  bảo  lãnh  vi phạm 
các nghĩa vụ đã cam kết với bên nhận bảo lãnh. Quan hệ này được thể hiện thơng 
qua thư bảo lãnh. Đó là cam kết bảo lãnh khơng hủy ngang của NHTM, được phát 
hành dưới dạng thư bảo lãnh hoặc hợp đồng bảo lãnh. 
Thư bảo lãnh là văn bản cam kết đơn phương của NHTM; cịn hợp đồng bảo 
lãnh  là  thỏa  thuận  bằng  văn  bản  giữa  NHTM  và  bên  nhận  bảo  lãnh,  hoặc  giữa 
NHTM, bên nhận bảo lãnh, bên  được bảo lãnh và các bên liên quan khác, về việc 
NHTM  sẽ  thực hiện nghĩa  vụ  tài  chính  thay  cho bên được bảo  lãnh  khi bên  được 
bảo lãnh khơng thực hiện hoặc thực hiện khơng đúng nghĩa vụ đã cam kết với bên 
nhận bảo lãnh. 
Nội dung của cam kết bảo lãnh gồm: tên và địa chỉ của bên được bảo lãnh, 
ngân hàng phát hành và bên thụ hưởng; ngày phát hành; dẫn chiếu hợp đồng gốc; số 
tiền và loại tiền bảo lãnh; cam kết chính thức của ngân hàng; điều kiện về u cầu

10 


thanh tốn, chứng từ xuất trình; thời hạn bảo lãnh; điều khoản giảm trừ giá trị bảo 
lãnh; dẫn chiếu luật áp dụng; nội dung về ngân hàng thơng báo, ngân hàng xác nhận 
(nếu có),… 
1.3 Phân loại bảo lãnh ngân hàng: 
Căn  cứ  vào  các  tiêu  thức  khác  nhau  có  thể  phân  chia  bảo  lãnh  ngân  hàng 
thành nhiều loại khác nhau. Dưới đây đề cập một số cách phân loại 
1.3.1 Căn cứ vào phương thức phát hành bảo lãnh 
1.3.1.1 Bảo lãnh trực tiếp (Direct Guarantee): 
trong đó, NHTM phát hành bảo lãnh trực tiếp theo yêu cầu của bên được bảo 
lãnh.  Sau  khi  ngân hàng đã  thanh  tốn  cho  bên thụ  hưởng, ngân hàng  có  thể  trực 
tiếp truy địi bên được bảo lãnh. Thường có ba bên tham gia là ngân hàng phát hành 
bảo lãnh, bên được bảo lãnh và bên nhận bảo lãnh. Trong trường hợp bên nhận bảo 

lãnh ở nước ngồi, có thể xuất hiện một ngân hàng trung gian ở cùng quốc gia, giữ 
vai trị ngân hàng thơng báo, là đại lý của ngân hàng phát hành thư bảo lãnh. 

NGÂN HÀNG 
2 

BÊN ĐƯỢC 
BẢO LÃNH

3 

1 

BÊN NHẬN 
BẢO LÃNH 

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ bảo lãnh trực tiếp 
(1) 

Hợp đồng gốc là cơ sở phát sinh u cầu bảo lãnh. 

(2) 

Bên  được  bảo  lãnh  yêu  cầu  ngân  hàng  phát  hành  bảo  lãnh  cho  bên 

nhận bảo lãnh căn cứ theo hợp đồng gốc. 
(3) 

Ngân hàng chịu trách nhiệm bồi  hoàn cho bên nhận bảo lãnh khi hợp 

đồng bị vi phạm. 

11 


1.3.1.2 Bảo lãnh gián tiếp (Indirect Guarantee): 
Trong đó, bên được bảo lãnh u cầu NHTM phục vụ mình (gọi là Ngân hàng 
Chỉ thị ­ Instructing Bank) đề nghị ngân hàng thứ hai (gọi là Ngân hàng Phát hành ­ 
Issuing  Bank)  phát  hành  cam  kết  bảo  lãnh  (gọi  là  bảo  lãnh  chính)  và  chuyển  cho 
bên nhận bảo lãnh. Trong loại bảo lãnh này, bên được bảo lãnh khơng trực tiếp bồi 
hồn cho Ngân hàng Phát hành; mà Ngân hàng Chỉ thị sẽ chịu trách nhiệm bồi hồn 
cho  Ngân  hàng  Phát  hành  thông  qua  một  cam  kết  bảo  lãnh  đối  ứng  (Counter 
Guarantee)  có  các  điều  khoản  quy  định như  trong  bảo  lãnh  chính  nhưng thời hạn 
bảo lãnh dài hơn. Sau khi đã bồi hồn cho Ngân hàng Phát hành, Ngân hàng Chỉ thị 
truy địi bên được bảo lãnh. 

NGÂN HÀNG 
CHỈ THỊ 

3 

NGÂN HÀNG 
PHÁT HÀNH 
4 

2 

BÊN ĐƯỢC 
BẢO LÃNH 

1

BÊN NHẬN 
BẢO LÃNH 

Sơ đồ 1.2: Sơ đồ bảo lãnh gián tiếp 

(1) 

Hợp đồng gốc được ký kết giữa bên được bảo lãnh và bên nhận bảo 

(2) 

Trên cơ sở hợp đồng gốc, bên được bảo lãnh đề nghị Ngân hàng Chỉ 

lãnh. 

thị Ngân hàng Phát hành phát hành cam kết bảo lãnh. 
(3) 

Ngân  hàng  Chỉ  thị  u  cầu  Ngân  hàng  Phát  hành  mở  cam  kết  bảo 

lãnh, đồng thời cam kết bồi hồn thơng qua bảo lãnh đối ứng. 

12 


(4) 

Ngân hàng Phát hành mở bảo lãnh và chuyển trực tiếp cho bên nhận 

bảo lãnh hoặc thơng qua ngân hàng thơng báo. 
Loại bảo lãnh này được sử dụng chủ yếu trong trường hợp bên nhận bảo lãnh 
ở nước ngồi và Ngân hàng Phát hành ở cùng quốc gia đó nên quyền lợi của bên thụ 
hưởng được bảo vệ chắc chắn hơn. 
1.3.2 Dựa trên bản chất của bảo lãnh: 
1.3.2.1 Bảo lãnh đồng nghĩa vụ 
(Accessory  Guarantee­Suretyship),  cịn  gọi  là  bảo  lãnh bổ  sung, là  loại bảo 
lãnh mang tính truyền thống xét theo nguồn gốc ra đời với đặc trưng là nghĩa vụ của 
NHTM phát hành bị chi phối bởi quy tắc đồng phạm vi (Co­Extensiveness): NHTM 
và  bên  được  bảo  lãnh  được  xem  là  cùng  nghĩa  vụ.  Tuy  nhiên,  nghĩa  vụ  của  bên 
được bảo lãnh là nghĩa vụ đầu tiên; nghĩa vụ của NHTM là bổ sung và được thực 
hiện khi và chỉ khi nào có bằng cớ xác nhận rằng nghĩa vụ đầu tiên bị vi phạm. Với 
loại bảo  lãnh này,  NHTM phát hành  thường can  thiệp  sâu  vào  giao dịch  giữa  bên 
được bảo lãnh và bên thụ hưởng, nên ít được sử dụng trong quan hệ quốc tế. 
1.3.2.2 Bảo lãnh độc lập 
(Independent Guarantee) là một dạng bảo lãnh ngân hàng hiện đại, ra đời từ 
những  địi  hỏi  thực  tiễn.  Cơ  chế  của  nó  dựa  trên  hai  quy  tắc  cơ  bản  là:  độc  lập 
(Independence)  và  hoàn  toàn  phù  hợp  (Strict  compliance).  Nghĩa  vụ  của  NHTM 
hồn tồn tách rời với nghĩa vụ của bên được bảo lãnh theo hợp đồng gốc và việc 
thanh tốn chỉ căn cứ vào những điều kiện, điều khoản quy định trong cam kết bảo 
lãnh. Tuy nhiên, sự độc lập của loại bảo lãnh này chỉ có tính tương đối và phụ thuộc 
vào  các  điều  kiện  thanh  tốn đã  được quy  định  trong  cam  kết  bảo  lãnh.  Loại bảo 
lãnh này đem lại sự thuận lợi cho bên nhận bảo lãnh và cả NHTM phát hành, nên 
được sử dụng rất phổ biến trong thương mại quốc tế.

13 


1.3.3  Dựa trên mục đích bảo lãnh 

1.3.3.1 Bảo lãnh vay vốn 
(Loan Guarantee) là cam kết của NHTM bảo lãnh với bên nhận bảo lãnh, sẽ trả 
nợ thay cho bên được bảo lãnh trong trường hợp bên được bảo lãnh khơng trả, hoặc 
khơng trả đầy đủ, đúng hạn nợ vay cho bên nhận bảo lãnh. 
1.3.3.2 Bảo lãnh dự thầu 
(Tender  Guarantee­Bid  Bond)  là  cam  kết  của  NHTM  bảo  lãnh  với bên  mời 
thầu/chủ  đầu  tư,  để  đảm  bảo  nghĩa  vụ  tham  gia  dự  thầu  của  bên  được  bảo  lãnh. 
Trường  hợp  bên  được  bảo  lãnh  phải  nộp  phạt  do  vi  phạm  quy  định  đấu  thầu  mà 
không  nộp,  hoặc  nộp  không  đầy  đủ  tiền  phạt  cho  bên  mời  thầu/chủ  đầu  tư  thì 
NHTM bảo lãnh sẽ thực hiện thay. 
1.3.3.3 Bảo lãnh thực hiện hợp đồng 
(Performance  Guarantee)  là  cam  kết  của  NHTM  bảo  lãnh  với  bên  nhận  bảo 
lãnh, đảm bảo việc thực hiện đúng và đầy đủ các nghĩa vụ của bên được bảo lãnh 
theo hợp đồng đã ký kết với bên nhận bảo lãnh. Trường hợp bên được bảo lãnh vi 
phạm hợp đồng và phải bồi thường cho bên nhận bảo lãnh nhưng khơng thực hiện, 
hoặc thực hiện khơng đầy đủ thì NHTM bảo lãnh sẽ thực hiện thay. 
1.3.3.4 Bảo lãnh bảo hành 
(Maintenance Guarantee/Warranty Bond) là cam kết của NHTM bảo lãnh với 
bên nhận bảo lãnh, bảo đảm việc bên được bảo lãnh thực hiện đúng các thỏa thuận 
về bảo hành theo hợp đồng đã ký kết với bên nhận bảo lãnh. Trường hợp bên được 
bảo lãnh vi phạm điều khoản về bảo hành và phải bồi thường cho bên nhận bảo lãnh 
nhưng  khơng thực hiện hoặc  thực hiện  khơng  đầy  đủ  thì  NHTM bảo  lãnh  sẽ  thực 
hiện thay.

14 


1.3.3.5 Bảo lãnh hồn thanh tốn 
(Repayment  Guarantee),  cịn  được  gọi  là  bảo  lãnh  hồn  trả  tiền  tạm  ứng,  là 
cam kết của NHTM bảo lãnh với bên nhận bảo lãnh về việc bảo đảm nghĩa vụ hồn 

trả tiền ứng trước của bên được bảo lãnh theo hợp đồng đã ký kết với bên nhận bảo 
lãnh. Trường hợp bên được bảo lãnh vi phạm hợp đồng và  phải hồn trả tiền ứng 
trước nhưng khơng hồn trả hoặc hồn trả khơng đầy đủ thì NHTM bảo lãnh sẽ thực 
hiện thay. 
1.3.3.6 Bảo lãnh trả chậm 
(Deferred Payment Guarantee) cịn được gọi là bảo lãnh thanh tốn và thường 
được dùng trong các hợp đồng mua bán trả chậm. Đây là cam kết của NHTM bảo 
lãnh với bên nhận bảo lãnh về việc sẽ thực hiện nghĩa vụ thanh tốn thay cho bên 
được bảo lãnh trong trường hợp bên được bảo lãnh khơng thực hiện hoặc thực hiện 
khơng đầy đủ nghĩa vụ thanh tốn của mình khi đến hạn. 
1.4 Một số nhân tố tác động đến hoạt động bảo lãnh ngân hàng 
1.4.1 Nhân tố bên trong: bao g  m 
1.4.1.1  Con người 
Con người là nhân tố quyết định sự thành cơng của hoạt động ngân hàng cũng 
như của nghiệp vụ bảo lãnh. Bảo lãnh ngân hàng hàm chứa hoạt động tín dụng của 
NHTM.  Do đó,  việc  quản  trị  rủi  ro,  địi  hỏi  trình  độ,  tính  chun  nghiệp  và  kinh 
nghiệm  của  nhân  viên  tác  nghiệp.  Bên  cạnh  đó,  phong  cách  phục  vụ  khách  hàng 
cũng góp phần xây dựng hình ảnh ngân hàng đối với khách hàng. 
1.4.1.2  Kỷ năng nghiệp vụ 
Cũng  như  đối  với  các  hoạt  động  khác  của  NHTM,  kỷ  năng  nghiệp  vụ  tác 
động khơng nhỏ đến hoạt động bảo lãnh và được phản ảnh rõ nhất thơng qua quy 
trình nghiệp vụ và mức phí bảo lãnh. Quy trình bảo lãnh thể hiện sự chặt chẽ trong 
phân cơng tác nghiệp, đồng thời phản ánh cách thức quản lý rủi ro trong hoạt động 
này. Mức phí bảo lãnh cũng tác động đến sự mở rộng hoạt động này. Đối với ngân

15