SKKN báo cáo chuyên đề “đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài ôn tập trong môn toán lớp 2”

Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ
“ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC KIỂU BÀI ÔN TẬP
TRONG MÔN TOÁN LỚP 2”

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Như chúng ta đã biết, khoa học giáo dục thực chất là sáng tạo về PPDH
và PP giáo dục. Nhiều nước trên thế giới đã rút ra kinh nghiệm sau cuộc cách
mạng về phương pháp sẽ đem lại bộ mặt mới, sức sống mới cho giáo dục trong
xã hội hiện nay.
Môn Toán là một trong những môn học có vị trí quan trọng ở bậc Tiểu
học.Trong những năm gần đây, phong trào đổi mới PPDH trong trường tiểu học
được quan tâm và đẩy mạnh không ngừng ngay từ cấp Tiểu học. Mỗi học sinh
đều cần có một trình độ học vấn toàn diện, đồng thời phát triển được khả năng
của mình về một môn nào đó nhằm chuẩn bị ngay từ bậc Tiểu học những con
người chủ động, sáng tạo đáp ứng được mục tiêu chung của cấp học và phù hợp
với yêu cầu phát triển của đất nước.
Để đáp ứng yêu cầu phát triển của nền giáo dục, chương trình giáo dục
tiểu học đã thực hiện đổi mới sách giáo khoa và nội dung chương trình dạy học
ở các lớp, các môn học nói chung và môn Toán lớp 2 nói riêng. Chương trình
Toán lớp 2 góp phần giúp học sinh phát triển được năng lực tư duy, khả năng
GV tổ 2 + 3

1

Trường Tiểu học Yên Đồng


Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

quan sát, trí tưởng tượng và đặt nền móng vững chắc cho các em học lên các lớp
trên.Vì vậy, đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực, tự giác,
chủ động sáng tạo của học sinh trong quá trình dạy học môn Toán là rất cần
thiết. Đó cũng là vấn đề mà các nhà nghiên cứu, các cán bộ quản lý chỉ đạo
cũng như giáo viên trực tiếp giảng dạy đặc biệt quan tâm. Để thực hiện tốt mục
tiêu của môn Toán, người giáo viên phải thực hiện đổi mới các phương pháp
dạy học sao cho học sinh là người chủ động nắm bắt kiến thức của môn học một
cách tích cực, sáng tạo góp phần hình thành phương pháp và nhu cầu tự học, tự
phát hiện và tự giải quyết vấn đề đặt ra trong bài học. Từ đó chiếm lĩnh nội
dung mới của bài học, môn học, cũng như qua các tiết thực hành luyện tập,
người học sẽ khắc sâu kiến thức đã học tốt hơn. Chính vì vậy, tổ 2- 3 chúng tôi
đã chọn chuyên đề nghiên cứu của mình là: “Đổi mới phương pháp dạy học
kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. VAI TRÒ CỦA MÔN TOÁN LỚP 2:
Trong dạy học Toán ở phổ thông nói chung, ở tiểu học nói riêng thì nôn
Toán lớp 2 có vị trí vô cùng quan trọng. Khi học Toán, học sinh phải tư duy một
cách tích cực và linh hoạt, huy động tích hợp các kiến thức và khả năng đã có
vào tình huống khác nhau. Vì vậy có thể coi việc học Toán là một trong những
biểu hiện năng động nhất của hành động trí tuệ học sinh. Cũng qua việc dạy học
Toán, giáo viên giúp học sinh từng bước phát triển năng lực tư duy, rèn luyện
GV tổ 2 + 3

2

Trường Tiểu học Yên Đồng


Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

phương pháp và kĩ năng suy luận lôgic, khêu gợi và tập dượt khả năng quan sát,
phỏng đoán, tìm tòi. Có thể nói: Dạy học Toán không chỉ dạy tri thức và kĩ năng
mà còn hình thành và phát triển ở học sinh phương pháp năng lực sáng tạo,
năng lực giải quyết vấn đề.
Vậy nên, khi giảng dạy, giáo viên cần tích cực đổi mới phương pháp dạy
học cho phù hợp với đặc điểm nhận thức của lứa tuổi học sinh, để có những tác
động tích cực đến quá trình lĩnh hội tri thức của trẻ.
1. Vai trò của tiết thực hành, ôn tập Toán lớp 2:
Thực hành, ôntập toán 2 là giúp học sinh vận dụng những kiến thức lý
thuyết đã học, áp dụng để giải các bài tập ở SGK từ dễ đến khó.
Giúp học sinh từng bước phát triển năng lực tư duy, rèn luyện phương pháp
và kỹ năng suy luận logic khêu gợi và tập dượt khả năng quan sát, phỏng đoán,
tìm tòi, củng cố khắc sâu nội dung kiến thức đã học.
Hình thành và phát triển ở học sinh năng lực sáng tạo, năng lực giải quyết
vấn đề.
2. Mục đích của thực hành, ôn tập Toán lớp 2:
Mục đích của dạy học thực hành, ôn tập giúp học sinh nhận ra kiến thức
cơ bản của bài học trong sự đa dạng và phong phú của các bài thực hành, ôn tập.
Học sinh biết cách phân tích bài toán biết phải sử dụng các kiến thức nào trong
các kiến thức đã học khi giải quyết từng vấn đề của bài toán.
GV tổ 2 + 3

3

Trường Tiểu học Yên Đồng


Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

II. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:

Nhiệm vụ chủ yếu của dạy học thực hành, ôn tập là củng cố kiến thức kỹ
năng cơ bản của chương trình, rèn luyện các năng lực thực hành, giúp HS nhận
ra không chỉ để biết mà học để làm, để vận dụng .



Khi dạy bài Ôn tập cần chú ý:

1.Giúp mọi HS đều tham gia hoạt động thực hành, ôn tập theo khả năng
của mình bằng cách:
Tổ chức cho HS làm các bài tập theo thứ tự đã sắp xếp ở SGK, hoặc vở
bài tập toán, không tự ý lướt qua hoặc bỏ qua bài tập nào, kể cả các bài tập HS
cho là dễ.
Không nên bắt HS chờ đợi nhau trong quá trình làm bài, sau mỗi bài HS
nên kiểm tra (GV tổ chức kiểm tra) nếu làm xong thì chuyển sang làm bài tiếp
sau. Trong dạy học, ở mỗi tiết học phải chấp nhận có HS làm nhiều bài tập hơn
học sinh khác. GV nên có kế hoạch giúp học sinh, đặc biệt là những HS làm bài
chậm, về phương pháp làm bài và nên cần hướng cho học sinh học tốt hơn làm
được càng nhiều bài tập trong sách giáo khoa càng tốt. Đặc biệt cần giúp học
sinh khai thác các nội dung tiềm ẩn trong các bài tập.
2.Tạo ra sự hổ trợ giúp đỡ lẫn nhau giữa các đối tượng HS:
Khi cần thiết có thể cho HS trao đổi ý trong nhóm nhỏ hoặc trong toàn
lớp về cách giải một bài tập, nên khuyến khích HS bình luận về cách giải của
GV tổ 2 + 3

4

Trường Tiểu học Yên Đồng

Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

bạn, kể cả cách giải của GV, của SGK, tự rút kinh nghiệm trong quá trình trao
đổi ý kiến ở nhóm, ở lớp.
Sự hỗ trợ các HS trong nhóm, trong lớp phải góp phần giúp HS tự tin hơn
vào khả năng của bản thân, tự rút kinh nghiệm về cách học của mình.
3. Khuyến khích HS tự đánh giá kết quả thực hành luyện tập
Tập cho HS thói quen làm xong bài tự kiểm tra lại xem có làm nhầm, có
sai, không...
Hướng dẫn HS tự đánh giá bài làm của mình, của bạn.
Khuyến khích HS tự nói ra hạn chế của mình của bạn và nêu cách khắc
phục.
VD: Sau mỗi bài làm GV đều cho HS đánh kết quả bài làm của bạn mình,
sau đó GV mới nhận xét đánh giá.
4.Giúp HS nhận ra kiến thức cơ bản của bài học trong sự đa dạng và phong
phú của các bài thực hành, ôn tập
Các bài tập thực hành, ôn tập thường có nhiều dạng và có các mức độ khó
khác nhau. Nếu HS tự nhận ra kiến thức của bài học trong mối quan hệ mới của
bài thực hành, ôn tập thì HS sẽ vận dụng các kiến thức cơ bản đã học để làm
bài.

GV tổ 2 + 3

5

Trường Tiểu học Yên Đồng


Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

GV không nên làm thay hoặc chỉ dẫn các chi tiết cho HS mà nên giúp HS cách
phân tích bài toán để tự HS biết phải sử dụng các kiến thức nào trong các kiến
thức đã học khi giải quyết từng vấn đề của bài toán.
VD: Ôn tập về phép cộng và phép trừ (trang 84)
Bài 1: Tính nhẩm:

5+ 9 = 14

8 + 6 = 14

9 + 5 = 14

6 + 8 = 14

GV cho HS nhận xét để thấy được tính chất giao hoán của phép cộng.
5. Tập cho HS thói quen không thỏa mãn với bài làm của mình, với các
cách giải có sẵn
Sau mỗi tiết học, tiết luyện tập GV tạo cho HS niềm vui và niềm tin vì đã
hoàn thành công việc được giao và đã đạt được những tiến bộ nhất định trong
học tập (Bằng cách khuyến khích, nêu gương …)
Tập cho HS thói quen và có phương pháp tìm được cách giải quyết tốt nhất
cho bài học của mình (Bằng cách giúp cho HS tự kiểm tra, tự đánh giá và luôn
tìm cách hoàn thiện việc đã làm …). GV không nên áp đặt HS theo phương án
có sẵn, hãy động viên các em tìm và chọn phương án tốt nhất.
VD: Sau mỗi bài làm đúng, GV khuyến khích hoặc tuyên dương kịp thời,
còn những em làm bài chưa đúng GV nên nhắc nhở động viên để các em có
niềm tin thì học tập mới tiến bộ.

GV tổ 2 + 3

6

Trường Tiểu học Yên Đồng


Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

* Tóm lại: Để học sinh học tốt, đạt chất lượng cao trong môn Toán, giáo
viên phải:
- Nghiên cứu và chuẩn bị kỹ bài trước khi dạy.
- Xác định đúng mục tiêu bài dạy.
- Sử dụng các phương pháp và hình thức dạy học phù hợp với từng nội
dung mỗi bài tập.
- Chuẩn bị ĐDDH đầy đủ và sử dụng đúng mục đích, đúng thời điểm, khoa
học, chính xác, rõ ràng.
- Cần khen ngợi, động viên kịp thời.
III. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
1.

Phương pháp trực quan.

2.

Phương pháp gợi mở vấn đáp.

3.

Phương pháp giảng giải minh họa.

4.

Phương pháp thảo luận nhóm.

5.

Phương pháp trò chơi học tập.

6.

Phương pháp thực hành luyện tập.

IV. QUY TRÌNH DẠY HỌC:

GV tổ 2 + 3

7

Trường Tiểu học Yên Đồng


Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

KIỂU BÀI ÔN TẬP
1.

Ổn định : (1 phút)

2.

Kiểm tra bài cũ: (5 phút)

3.

ÔN tập: (26 – 30 phút)
Gv hướng dẫn HS thực hiện lần lượt từng bài tập trong SGK (trừ các
bài giảm tải).
- Yêu cầu HS nêu yêu cầu, phân tích hoặc xác định yêu cầu của BT.
- Làm vào vở, lên bảng làm, làm bảng nhóm,….
- Lớp theo dõi nhận xét.
- GV nhận xét và sửa sai (nếu có).

4.

Củng cố - dặn dò: (3 phút)

- Chốt lại nội dung, kiến thức và kĩ năng đã học.
- GV nhận xét tiết học.
- Dặn HS về nhà xem lại các bài tập và chuẩn bị trước bài giờ sau.
V. VẬN DỤNG DẠY THỰC HÀNH:
Toán
ÔN TẬP VỀ PHÉP CỘNG VÀ PHÉP TRỪ (tiếp theo)
GV tổ 2 + 3

8

Trường Tiểu học Yên Đồng


Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

I. Mục tiêu:
Giúp HS :
- Củng cố về cộng, trừ nhẩm trong phạm vi các bảng tính và cộng , trừ viết
( có nhớ) trong phạm vi 100.
- Củng cố về tìm một thành phần chưa biết của phép cộng và phép trừ.
- Củng cố về giải bài toán và nhận dạng hình tứ giác.
II. Đồ dùng dạy- học:
máy chiếu
III. Hoạt động dạy- học:
1. Ổn định tổ chức: hát.
2. Ôn bài cũ:: Không
3.Bài mới:
Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

Bài 1

1.Tính nhẩm: Tổ chức dưới dạng trò

-Yêu cầu HS nêu đề bài .

chơi

Hỏi HS nêu lại cách nhẩm .

-HS nhẩm miệng mỗi em một phép tính

-Nhận xét về phép tính 5+9: 9+5 để rút

ở phần a .

ra tính chất giao hoán của phép cộng.

a, 5 + 9 = 14 ; 8 + 6 = 14 ; 3 + 9 = 12

GV tổ 2 + 3

9

Trường Tiểu học Yên Đồng


Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

9 + 5 = 14 ; 6 + 8 = 14 ; 3 + 8 = 12
-HS nêu sự giống và khác nhau giữa
hai phép tính rồi nêu nhận xét: “Khi
đổi chỗ các số hạng trong một tổng thì
tổng không thay đổi.”
b, 14 - 7 = 7 ; 12 – 6 = 6 ; 14 - 5 = 9
-Phần b tương tự .

16 - 8 = 8 ; 18 – 9 = 9 ; 17 - 8 = 9

-Chốt nội dung bài tập 1: Ôn tập về
cộng trừ nhẩm các phép tính trong
bảng.

2. Đặt tính rồi tính

Bài 2 Cho HS nêu yêu cầu.

a, 36+ 36=

100 – 75 =

48+ 48 =

b.100 -2 =

45 + 45 =

83 +17 =

-HS làm bảng con phép tính thứ nhất
-YC HS Nêu lại cách đặt tính và tính.

nêu lại cách đặt tính và tính.
-các phần khác HS làm tương tự
(Do bài dài để lại 2 phép tính 45+45và
48+48 )

- Chốt ND bài 2:Ôn tập về phép cộng
phép trừ (có nhớ) trong phạm vi 10.0
Bài 3 Cho HS nêu YC và nội dung bài.

3.Tìm x
a, x + 16 = 20
x = 20 – 16

GV tổ 2 + 3

10

b, x – 28 = 14
x = 14 +28

Trường Tiểu học Yên Đồng


Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

x= 4

x= 42

c, 35 – x = 15
-Cho HS làm phiếu cá nhân

x = 35-15
x =20

-HS nêu thành phần chưa biết trong
mỗi phép tính.
- HS làm bài trong phiếu học tập, rồi
đổi phiếu chữa bài.
-1 HS làm bảng phụ rồi trình bày cả lớp
chữa bài cho nhau.
- HS nhắc lại cách tìm số hạng, số bị

trừ, số trừ.

-GV nhận xét chốt ND:Ôn tập về tìm
thành phần chưa biết của phép tính

-HS đọc đề bài, phân tích và tóm tắt bài

(tìm số hạng, số bị trừ, số trừ)

toán

Bài 4
- Bài toán cho biết gì?

-Bài toán về ít hơn.

- Bài toán hỏi gì?

-HS giải vào vở trình bày bài giải

-Bài toán thuộc dạng toán nào?

Em cân nặng số ki- lô- gam là :
50 – 16 = 34 (kg)

GV tổ 2 + 3

11

Trường Tiểu học Yên Đồng

Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

-GV chấm 1 số bài, nhận xét.

Đáp số : 34 kg

-Chốt ND:Ôn tập về giải toán liên
quan đến dạng bài toán về ít hơn.
Bài 5
-Gọi HS nêu YC và ND của bài.
- Gọi HS nêu cách đếm hình

-HS quan sát hình vẽ thảo luận nhóm

-GV chữa và chốt lại ND :Bài 5 ôn tập

đôi tìm đáp án đúng.

về nhận diện hình tứ giác.

-Trưởng ban HT điều hành cho các
nhóm trình bày nội dung thảo luận.

4. Củng cố – dặn dò
- Tiết học hôm nay ôn tập về những nội dung nào? - HS nêu
- GV chốt nội dung bài.
- Nhắc HS về nhà ôn lại bài.
- Nhận xét giờ.

IV .Rút kinh nghiệm cho tiết dạy
................................................................................................................................
................................................................................................................................
C. KẾT LUẬN
Chất lượng giáo dục Tiểu học đang là vấn đề được toàn xã hội quan tâm.
Bởi lẽ, hiện nay không chỉ có giáo viên, phụ huynh học sinh quan tâm đến giáo
GV tổ 2 + 3

12

Trường Tiểu học Yên Đồng


Báo cáo chuyên đề “Đổi mới phương pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2”.

dục mà toàn xã hội đều đang rất quan tâm đến chất lượng giáo dục. Chính vì
vậy trách nhiệm của người giáo viên càng nặng nề. Đòi hỏi mỗi giáo viên đều
phải thật tâm huyết với nghề, thường xuyên đổi mới phương pháp, tự học, tự bồi
dưỡng nâng cao trình độ để đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp
giáo dục.
Trên đây là một số ý kiến chung của chúng tôi trong việc đổi mới phương
pháp dạy học kiểu bài Ôn tập trong môn Toán lớp 2 theo hướng phát huy tính
tích cực của học sinh nhằm nâng cao chất lượng cho học sinh.Tuy đây không
phải là vấn đề mới nhưng là vấn đề khó, đòi hỏi giáo viên phải làm thường
xuyên,liên tục mới mang lại hiệu quả.Chính vì vậy, tổ 2 + 3 chúng tôi mạnh dạn
tổ chức chuyên đề này.
Kính mong nhận được sự quan tâm chỉ đạo, giúp đỡ của các đồng
chí lãnh đạo trong cụm, của BGH nhà trường và sự đóng góp ý kiến của các bạn
đồng nghiệp để báo cáo chuyên đề này được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn !

Yên Đồng, ngày 15 tháng 12 năm 2018
DUYỆT CỦA BGH

Người viết

GV Tổ 2 + 3

GV tổ 2 + 3

13

Trường Tiểu học Yên Đồng