Mục tiêu của quản trị tài chính doanh nghiệp

MỤC TIÊU CỦA QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
•

Tối đa hoá giá trị doanh nghiệp
Tối đa hoá giá trị doanh nghiệp là mục tiêu đầu tiên và quan trọng nhất của quản trị tài chính
doanh nghiệp. Tối đa hoá giá trị doanh nghiệp tức là tối đa hoá tài sản của chủ sở hữu hay tối đa
hoá giá trị thị trường của vốn cổ phần doanh nghiệp.
Giá trị thị trường vốn cổ phần = Giá thị trường/Cổ phiếu × Tổng số cổ phiếu lưu hành

Tổng thu nhập của chủ sở hữu (total share holder return) =

Trong đó: P0 là giá cổ

phiếu đầu kỳ, P1 là giá cổ phiếu cuối kỳ và D1 là giá trị cổ tức đã được trả.
Bài tập ví dụ: Một cổ đông mua 1000 cổ phiếu của ngân hàng BIDV vào ngày 1/1 là 25.000
VNĐ/ cổ phiếu. Đến thời điểm 31/12, giá cổ phiếu trên thị trường trước khi chia cổ tức là
28.200 VNĐ/ cổ phiếu. Cổ tức được chia trong giai đoạn này là 270 VNĐ/ cổ phiếu. Tính tổng
thu nhập của chủ sở hữu.
Câu hỏi: Vậy tối đa hoá giá trị doanh nghiệp có phải là tối đa hoá lợi nhuận doanh nghiệp?
Việc doanh nghiệp có lợi nhuận trên thực tế không đồng nghĩa với việc doanh nghiệp có tiền.
Vì: Lợi nhuận = Doanh thu – Chi phí, nên trong một số trường hợp:
– Có doanh thu nhưng lại không có dòng tiền trên thực tế (ví dụ như bán chịu), có dòng tiền
thực tế nhưng không được ghi nhận là doanh thu (nhận tiền đặt cọc của khách hàng).
– Có những khoản chi bằng tiền thực tế nhưng không được ghi nhận là chi phí (chi nhưng
không được đưa hết vào chi phí ngay mà trích khấu hao dần, các khoản trích dự phòng…), ghi
nhận là chi phí nhưng không phải chi tiền thực tế (ví dụ như ghi nhận khấu hao). Như vậy, lợi


nhuận không luôn luôn phản ánh đúng dòng tiền ra và vào trong doanh nghiệp, dẫn đến tình
trạng nhiều doanh nghiệp có lợi nhuận trên sổ sách nhưng không có tiền.
•

Tối đa hoá lợi nhuận
Nhiều lý thuyết kinh tế đều cho rằng các công ty hoạt động nhằm mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận
của mình trong điều kiện nhà quản trị công ty phản ánh lợi nhuận một cách trung thực và khách
quan. Tuy nhiên lưu ý rằng lợi nhuận không phải là thước đo hoàn hảo để đo lường hiệu quả của
doanh nghiệp do những lý do đã trình bày ở trên.

•

Các mục tiêu tài chính khác
Những mục tiêu tài chính này không phải là mục tiêu quan trọng nhất của doanh nghiệp, tuy
nhiên nó góp phần giúp nhà quản trị đạt được mục tiêu tối đa hoá giá trị của doanh nghiệp trong
khi hạn chế được các rủi ro tài chính.

•

Khả năng sinh lời của doanh nghiệp:
– Thu nhập trên vốn bỏ ra (Return on Capital Employed- ROCE): tính bằng lợi nhuận trước
thuế và lãi vay chia cho số vốn bỏ ra.
– Thu nhập trên vốn chủ sở hữu (ROE): tính bằng lợi nhuận sau thuế chia cho vốn chủ sở hữu.

•

Tỷ lệ đòn bẩy (Gearing): được tính bằng nợ/ VCSH.

•

Các chỉ số đầu tư của chủ sở hữu
– Thu nhập trên một cổ phiếu (Earnings per Share- EPS): được tính bằng lợi nhuận ròng / số
lượng cổ phiếu thường được lưu hành trên thị trường.

Bài tập ví dụ: Công ty sản xuất kinh doanh dược và trang thiết bị y tế Việt Nam có lợi nhuận
trước thuế trong năm 2016 là 9,3 tỷ đồng, trong đó thuế phải nộp cho nhà nước là 2,8 tỷ đồng.


Tính EPS năm 2016 của công ty với các thông tin về cổ phiếu phát hành của công ty trên thị
trường như sau:
Cổ phiếu thường (1.000.000 cổ phiếu với mệnh giá 10.000 VNĐ/
cổ phiếu)
Cổ phiếu ưu đãi 8%

10.000.000.000 VNĐ
2.000.000.000 VNĐ

Lưu ý: EPS được tính toán dựa trên các số liệu trong quá khứ và có thể dễ dàng thay đổi giá trị
bằng cách thay đổi phương pháp kế toán.
– Chỉ số P/E (Price Earnings Ratio): tính bằng giá trị thị trường của cổ phiếu chia cho thu nhập
trên một cổ phiếu (EPS).
– Tỷ suất cổ tức (Dividend Yield): tính bằng cổ tức trên 1 cổ phiếu chia cho giá cổ phiếu trên
thị trường trước khi chi trả cổ tức.
Bài tập ví dụ: Công ty máy tính Minh An đưa ra bản kế hoạch tài chính trong 5 năm tới như
sau:
Đơn vị tính: Tỷ đồng
STT
1
2

3

4
5

Lợi nhuận sau thuế
Chi trả cổ tức (50% lợi
nhuận sau thuế)
Tổng tài sản trừ nợ ngắn
hạn
VCSH sau khi có lợi nhuận
giữ lại
Nợ (30% VCSH)

Năm 0

Năm 1

Năm 2

Năm 3

Năm 4

Năm 5

1

1,06

1,14

1,24

1,36

1,5

0,5

0,53

0,57

0,62

0,68

0,75

12,5

13,25

14,25

15,5

17

18,75

8,75

9,28

9,85

10,47

11,15

11,9

3,75

3,98

4,22

4,49

4,78

5,1


6
7

Nguồn vốn đang có (4+5)
Thiếu hụt trong nguồn vốn
(3–6)

12,5

13,26

14,07

14,96

15,93

17

0

0

0,18

0,54

1,07

1,75

Yêu cầu dựa vào các số liệu trên để gợi ý tỷ lệ cổ tức, lợi nhuận giữ lại cũng như tỷ lệ đòn bẩy
phù hợp đối với công ty.
•

Mục tiêu phi tài chính
Các mục tiêu phi tài chính bao gồm:

– Phúc lợi xã hội cho công nhân viên và nhà quản trị công ty: lương, thưởng, đào tạo đội ngũ
nhân viên, môi trường làm việc an toàn, cơ hội phát triển nghề nghiệp và thăng tiến, chế độ
lương hưu, chăm sóc sức khỏe…
– Trách nhiệm của công ty đối với khách hàng: cung cấp dịch vụ/ sản phẩm để thoả mãn nhu
cầu khách hàng, chất lượng dịch vụ/ sản phẩm tốt, trung thực…
– Trách nhiệm của công ty đối với các nhà cung cấp: nghĩa vụ thanh toán các khoản nợ, công
bằng với nhà cung cấp…
– Trách nhiệm của công ty đối với xã hội (Coporate Social Responsibility – CSR): tăng việc làm
cho xã hội, giảm ô nhiễm môi trường, các hoạt động từ thiện, tăng trưởng kinh tế… Với những
lợi ích mà việc thực hiện trách nhiệm xã hội mang lại (cho bản thân doanh nghiệp và cho cộng
đồng xã hội nói chung), trong quá trình hoạt động và quản trị tài chính, các nhà quản trị cần phải
xem xét và phân bổ nguồn vốn để thực hiện những mục tiêu này, góp phần tạo ra giá trị và lợi
ích cho doanh nghiệp.

•

Trường hợp đối với các công ty phi lợi nhuận, mục tiêu của nhà quản trị tài chính là gì?


Mục tiêu của nhà quản trị tài chính trong trường hợp này được đo lường thông qua chỉ tiêu 3Es:
Hiệu quả (Effectiveness), Hiệu suất (Efficienty), và Kinh tế (Economy).
– Hiệu quả (Effectiveness): đạt được mục tiêu của tổ chức.
– Hiệu suất (Efficienty): tối đa hoá tỷ lệ giữa đầu ra và đầu vào.
– Kinh tế (Economy): tối thiểu hoá chi phí đầu vào để đạt được mức độ đầu ra nào đó.
Ví dụ: Dự án dạy chữ cho trẻ em vùng cao của một tổ chức NGO có thể được đo lường mục tiêu
dựa theo 3Es như sau:
– Hiệu quả: đạt được mục tiêu dạy chữ cho trẻ em vùng cao đo lường bằng số trẻ em biết chữ
sau dự án.
– Hiệu suất: đo lường bằng số lượng trẻ em biết chữ sau dự án/ 1 lớp học được tổ chức.
– Kinh tế: đo lường bằng tiền lương trung bình của 1 giáo viên/ số lượng trẻ em biết chữ sau

dự án.