Tuần 12-tiết 24-VL9

Giáo án: V ật Lý 9 GV:Lương Văn Cẩn
Tuần: 12 NS: 24/10/2010
Tiết: 24 ND: 27/10/2010
BÀI 22
TÁC DỤNG TỪ CỦA DỊNG ĐIỆN-TỪ TRƯỜNG
I.Mục tiêu :
1.Kiến thức :Mô tả được TN về tác dụng từ của dòng điện ; Trả lời được các câu hỏi từ trường tồn tại
ở đâu
Mơ tả được thí nghiệm của Ơ-xtét để phát hiện dòng điện có tác dụng từ
2.Kó năng : Biết cách nhận biết từ trường,biết dùng nam châm thử để phát hiện sự tồn tại của từ trường
3.Thái độ : Có ý thức làm việc khoa học, sáng tạo,cẩn thận
II.Chuẩn bò :
GV : 2 giá TN; 1 nguồn 3V hoặc 4,5 V ;1 kim nam châm được đặt trên giá , có trục thẳng đứng ; 1
công tắc ;1 đoạn dây dẫn bằng costan tan dài khoảng 40 cm ; 5 đoạn dây dẫn nối bằng đồng có vỏ
cách điện dài 30 cm ; 1 biến trở ; 1ampekế GHĐ 1,5 A , ĐCNN 0,1 A
HS : SGK
III. Hoạt động dạy học :
1.Ki ểm tra sĩ số : ( 1phút)
2.Kiểm tra bài cũ: ( 5phút)
Phát biểu phần ghi nhớ
Làm bài tập 1,2 ( SBT)
3.ĐVĐ: Như SGK
HOẠT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GV
Hoạt động 1: Phát hiện tính chất từ của dòng điện
a) Nhận nhận thức vấn đề cần giải quyết
trong bài học .
b)Làm TN phát hiện tác dụng từ của dòng
điện
-Bố trí và tiến hành làm TN như môtả trên
22.1 SGK và thực hiện C1
àC1: Kim nam châm bò lệch khỏi phương

bắc nam
- Cử đại diện nhóm báo cáo và trình bày kết
quả TN
- Rút ra kết luận về tác dụng từ của dòng
điện .
àKết luận : Dòng điện chạy qua dây dẫn có
hình dáng bất kỳ đều gây ra tác dụng lực lên
nam châm đặt gần nó . ta nói dòng điện có
tác dụng từ.
* Làm một TN mở đầu để gây hứng tứ cho hs : hoạc
nâu vấnđề giữa điện và từ có gì liên quan với nhau
không ? Hoặc có thể nêu vấn đề như trong SGK
* Yêu cầu hs :
-NC cách bố trí TN như hình 22.1 SGK , trao đổi về
mục đích TN .
- Bố trí và tiến hành TN theo nhóm , trao đổi các câu
hỏi C1 , lưu ý luc 1đầu đặt dây dẫn AB song
song với kim nam châm đứng thăng bằng .
* Đến các nhóm theo dõi hs tiến hanøh làm TN , quan
sát hiện tượng .
* Yêu cầu hs trả lời câu hỏi : Trong TN trên , hiện
tượng xẩy ra với kim nam châm chứng tỏ điều gì ?
hoặc nêu câu hỏi như phần mở bài trong SGK
Hoạt động 2 : Tìm hiểu về từ trường
a) hs trao đổi vấn đề mà GV đã đê ra , đề
xuất phương án TN kiểm tra .
b) Làm TN và thực hiện C2 , C3
* Nêu vấn đề : Trong TN trên kim nam châm đặt
dưới dây dẫn điện thì chòu tác dụng của lực từ . có
phải chỉ có vò trí đó thì có lực từ tác dụng lên kim

àC2:Không gian xung quanh nam châm ,
xung quanh dòng điện có lực từ tác dụng lên
kim nam
châm đặt trong nó
àC3:Tại mỗi vò trí nhất đònh kim nam châm
đều chỉ một hướng nhất đònh
c) Rút ra kết luận không gian xung quang òng
điện ,xung nam châm .
àKêt luận :
- Không gian xung quanh nam châm , xung
quanh nam châm dòng điện có khả năng tác
dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó ta
nói trong không gian đó có từ trøng
-Tại mỗi vò trí trong từ trường của thanh nam
châm hoặc của dòng điện kim nam châm đều
chỉ một hướng nhất đònh .
nam châm không ? làm thế nào để trả lời được câu
hỏi đặt ra ?
* Bổ sung cho mỗi nhóm một thanh nam châm yêu
cầu hs làm TN theo phương án đã đề xuất . Đến các
nhómm yêu cầu các em thực hiện C2 và C3
* Gợi ý : Hiện tượng xảy ra đối với kim nam châm
trong TN trên chứng tỏ không gian xung quanh
dòng điện , xung quanh nam châm có gì đặc biệt ?
* Đề nghò hs đọc kó kết luận trong SGK và trả lời câu
hỏi từ trường tồn tại ở đâu ?

Hoạt động 3 : Tìm hiểu cách nhận biết từ trường
a)Mô tả được cách dùng kim nam châm đểe
phát hiện lực từ của dòng điện trong dây dẫn

thẳng .
b) Rút được k ết luận về cách nhận biết từ
trường
àCách nhận biết từ trường : Nơi nào trong
không gian có lực từ tác dụng lên nam châm
thì nơi đó có từ trường
* GV gợi ý : Hãy nhớ lại các TN nào đã làm đôi vơi
nam châm và và từ trường gợi cho ta phương pháp
phát hiện ra từ trường ?
* Nêu câu hỏi :
-Cần căn cú vào đặc tính nào của từ trường để phát
hiiện ra từ trường ?
- Thông thường dụng cụ đơn giản nhất để nhận biết
từ trường là gì ?
Hoạt động 4 Củng cố và vận dụng
a) Nhắc lại cách tiến hành TN để phát hiện ra
tác dụng từ của dòng điện trong dây dẫn
thẳng
b) Làm C4, C5 ,C6
à C4: Đặt kim nam châm thử vào không gian
của dây dẫn . Nếu kim nam châm lệch khỏi
hướng bắc nam thì chứng tỏ trong dây dẫn đó
có dòng điện
àC5: Đó là TN đặt kim nam châm ở trạng
thái tự do , khi đã đứng yên , kim nam châm
luôn chỉ hướng Bắc – Nam
à C6: Không gian xung kim nam châm có từ
trường
GT TN Ơ-xtét( như phần có thể em chưa biết )
Hỏi Ơ-xtét đã làm TN như thế nào để chứng tỏ rằng

điện “ sinh ra” từ ?
*Yêu cầu hs làm C4, C5 ,C6 vào vở .
N ỘI DUNG GHI BẢNG
I.L ực từ
1.Thí nghiệm: ( SGK)
C1
2.Kết luận: (SGK)
II.Từ trường
1.Thí nghiệm: ( SGK)
C2,C3
2.Kết luận: (SGK)
3.Cách nh ận biết từ trường
III.Vận dụng
C4,C5,C6
IV.Ghi nhớ: ( SGK)
V.Rút kinh nghiệm:
………………………………………………………………………………………………………………