Đề tuyển sinh lớp 10 năm 2006

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10
THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
----------------------------- Khóa ngày 15 tháng 6 năm 2006
--------------------------------
Môn thi : Ngữ văn
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian giao đề )
ĐỀ CHÍNH THỨC
Câu 1 (1điểm) : Cho biết từ loại của những từ được in đậm dưới đây:
Thế là họ mỉm cười bay đi.
Nhưng con biết có trò chơi thú vị hơn, mẹ ạ.
Con là mây và mẹ sẽ là trăng.
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.
(Mây và sóng, R.Ta-go, Ngữ văn 9, tập hai)
Câu 2 (1 điểm): Mỗi thành ngữ, tục ngữ sau đây liên quan đến phương châm hội thoại nào?
a/ Nói có sách, mách có chứng. c/ Lời chào cao hơn mâm cỗ.
b/ Dây cà ra dây muống. d/ Ông nói gà, bà nói vịt.
Câu 3 (1 điểm): Cho biết những phép liên kết câu được sử dụng trong đoạn văn sau và chỉ rõ từ
ngữ thực hiên phép liên kết câu đó:
(1)
Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là con đường quan trọng
của học vấn.
(2)
Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá nhân, mà là việc của toàn nhân loại.
(3)
Mỗi loại
học vấn đến giai đoạn hôm nay đều là thành quả của toàn nhân loại nhờ biết phân công, cố gắng
tích luỹ ngày đêm mà có.
(Bàn về đọc sách, Chu Quang Tiềm, Ngữ văn 9, tập hai)
Câu 4 (2 điểm): Vừa qua, trường (hoặc địa phương) của em đã tổ chức cuộc vận động ủng hộ nạn
nhân cơn báo số 1 (Chanchu). Em hãy viết một đoạn văn trình bày cảm xúc và suy nghĩ của mình
về cuộc vận động đó.

Câu 5 (5 điểm): Phân tích đoạn thơ sau đây:
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội
Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng
Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời :
- Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung chày lún sân...
(Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, Nguyễn Khoa Điềm, Ngữ văn 9, tập một)
-----Hết-----
GỢI Ý THỰC HIỆN YÊU CẦU ĐỀ THI:
Câu 1 :
+ họ : đại từ + biết : động từ + thú vị : tính từ + trăng : danh
từ
+ hai : số từ + ôm : động từ + mái nhà : danh từ + xanh thẳm :
tính từ
Câu 2 :
a) Phương châm về chất c) Phương châm lịch sự
c) Phương châm cách thức d) Phương châm quan hệ
Câu 3 :
- Phép lặp : học vấn, toàn nhân loại
- Phép nối : bởi vì
Câu 4 :
a) Về kĩ năng:
- Có kĩ năng xây dựng một đoạn văn với độ dài theo yêu cầu của đề bài (không quá 20
dòng).

- Văn viết có cảm xúc, diễn đạt mạch lạc, rõ ý, không mắc lỗi. Các câu văn liên kết chặt chẽ
về nội dung cũng như hình thức.
b) Về nội dung:
Đoạn văn cần có các ý chính sau :
- Xúc động, thương cảm trước những tổn thất về người và của ; đồng cảm, sẻ chia với những
nỗi đau của các gia đình nạn nhân, nhất là các bạn học sinh bị mất người thân.
- Nhận thức được việc tổ chức cuộc vận động ủng hộ thể hiện truyền thống tương thân tương
ái tốt đẹp muôn đời của dân tộc ta ; mỗi người và cộng đồng phải có trách nhiệm góp phần nhỏ bé
của mình vào việc tham gia khắc phục hậu quả, ủng hộ cả vật chất và tinh thâng giúp những nạn
nhân và gia đình nạn nhân sớm vượt qua nỗi đau thương mất mát, nhanh chóng ổn định cuộc
sống ; bản thân hưởng ứng cuộc vận động bằng những hành động thiết thực, cụ thể và vận động
người thân, bạn bè tham gia cuộc vận động.
Câu 5 :
a) Kĩ năng : Vận dụng được phương pháp nghị luận một đoạn thơ ; kết cấu chặt chẽ, bố cục
rõ ràng, diễn đạt có cảm xúc ; không mắc các lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
b) Nội dung :
- Giới thiệu một số nét cơ bản về tác giả, tác phẩm và đoạn trích :
+ Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ các nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến
chống Mỹ cứu nước. Bài thơ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ được tác giả sáng tác khi
dang công tác tại chiến khu miền tây Thừa Thiên.
+ Bài thơ ca ngợi tình yêu thương con và ước mong của người mẹ Tà-ôi trong kháng chiến.
Bài thơ gồm ba khúc ru, đoạn trích là khúc ru thứ nhất, miêu tả công việc gĩa gạo nuôi bộ đội và
ước mơ của người mẹ.
- Khúc ru mở đầu bằng lời ru của tác giả tạo nên giai điệu ngọt ngào, tha thiết mang âm
hưởng dân ca.
- Hình ảnh người mẹ Tà-ôi hiên lên trong cảnh vừa điệu con vừa giã gạo thật vất vả, nhưng
thật đẹp với tình yêu thương mênh mông. Chú ý phân tích hình ảnh nhịp chạy nghiêng – giấc ngủ
em nghiêng và hàng loạt ình ảnh giàu tính biểu cảm mồ hôi, má, vai, lưng, tim...
- Tình yêu thương con và ước mong của người mẹ Tà-ôi đặt trong mối quan hệ gắn bó với
công việc và tình yêu thương bộ đội. Chú ý phân tích cách nói con mơ cho mẹ, mai sau con lớn để

thấy được người mẹ gởi trọn niềm tin yêu, mong mỏi vào đứa con và tương lai ; cách ngắt nhịp
đều đặn ở giữa dòng của lời ru trực tiếp đã tạo nên âm điệu dìu dặt vấn vương và càng làm cho lời
ru thêm thiết tha, tình cảm và ước mong của người mẹ cành tự nhiên, chân thật, sâu sắc và cao
đẹp.
- Từ hình ảnh, tấm lòng của người mẹ Tà-ôi, tác giả đã thể hiện tình yêu thương quê hương
đất nước thiết tha, ý chí chiến đấu cho độc lập, tự do và khát vọng thống nhất đất nước của nhân
dân ta.
-----Hết-----